تعریف علمای حقوق و فقه امامیه از حضانت    7

اعراض از حق حضانت    14

حق تقدم پدر و مادر در حضانت    16

حضانت طفل در صورت جدایی ابوین یا فوت آنها 17

موانع یا موارد سقوط حق حضانت    18

پیشنهاد اصلاحی نگارنده درباره حضانت اطفال   30

ب ـ منابع لاتین   32

چكیده
حضانت نگهداری و تربیت طفل است به گونه ای كه صحت جسمانی و تربیت وی با توجه به نیازمندیهای حال و آینده او، و وضع و موقعیت والدین طفل تأمین گردد. مسأله حضانت و اولویت هر یك از پدر و مادر برای نگهداری و سرپرستی طفل بیشتر زمانی مطرح می گردد كه آنها از هم جدا می شوند، مشهور فقها و به تبع آن قانون مدنی ایران برآنند كه مادر برای حضانت فرزند پسر تا 2 سال و برای دختر تا 7 سال شایسته تر است.

در ح   قوق ایتالیا نیز وجه اشتراکاتی درباره حضانت باحقوق ایران میباشد که در این مقاله به آن اشاره شده است. ظاهراً حضانت برای مادر حق و برای پدر حق و تكلیف است؛ اگر چه نظرات مخالف نیز در این زمینه وجود دارد. مهمترین مسأله در بحث حضانت، حفظ مصلحت طفل است كه مورد نظر قانونگذار بوده است؛ به همین جهت چنان كه ابوین شایستگی و شرایط اخلاقی لازم را دارا نباشد، این حق از آنها سلب و به فرد شایسته ای كه دادگاه معین می كند، اعطا می شود.

6-روش تحقیق ۵

7-ساختار تحقیق 6

فصل اول- مفاهیم کلی ۷

مبحث اول-مفاهیم خیار و شرط ۷

گفتار اول-مفهوم خیار ۷.

گفتار دوم-مفهوم شرط ۱۰

الف-مفهوم لغوی شرط ۱۰

ب-مفهوم اصطلاحی شرط 1۱

مبحث دوم-خیار شرط 1۳.

گفتار اول-واقعیت خیار 1۴

گفتار دوم- مستندات قاعده بودن خیار شرط 1۶

الف-بنای عقلا 1۶

ب-اجماع 1۷

ج-نصوص عام و خاص 1۷.

د-ضرورت اجتماعی ۱۹

مبحث سوم- معنا و مفهوم ضمان و اوصاف و شرایط دین مورد ضمان 2۰

گفتار اول-معنای ضمان 2۱

گفتار دوم-انواع ضمان 2۲

الف-ضمان عقدی 2۲

ب-ضمان قهری 2۵

ج-ضمان معاوضی 2۶.

گفتار سوم-شرایط دین و اوصاف مال مورد ضمان ۲۷

الف- شرایط دین مورد ضمان ۲۷

ب- اوصاف مال مورد ضمان ۲۹

1-مال بودن ۲۹

2-قابلیت ایفاء توسط دیگری 3۰

3-مشروع بودن 3۱

4-معین بودن 3۲

گفتار چهارم-مشخصه های عقد ضمان 3۴

الف-لازم بودن عقد ضمان 3۴.

ب-رضایی بودن عقد ضمان 3۵

ج-تبعی بودن عقد ضمان ۳۶

 

د- قرارداد مدنی بودن ضمان. ۳۷

فصل دوم-امکان یا عدم امکان جعل خیار شرط در عقد ضمان. ۳۸

مبحث اول-قائلان به جواز اشتراط خیار اشتراط خیار شرط در عقد ضمان 4۱

گفتار اول-دلایل قائلان به جوازاشتراط خیار شرط 4۲

الف-ادعای اجماع 4۲

ب-وجود مقتضی 4۳

ج-عدم المانع ۴۶

د- حق بودن خیار و نه حکم بودن آن ۴۹

ه-استناد به اصل حاکمیت اراده و آزادی قرارداد 5۰

و-امکان اقاله وتسری آن به جعل خیار شرط در عقد ضمان 5۲

 

مبحث دوم- قائلان به عدم جواز اشتراط خیارشرط در عقد ضمان   5۴.

گفتاراول – دلایل قائلان به عدم جوازاشتراط خیار شرط     5۴

الف-منافات داشتن عقد ضمان با مقتضای خیار شرط 5۴

1-مقتضای خیار شرط در عقد لازم 5۴

2-تحلیل صحیح نبودن شرط خلاف مقتضای خیار شرط 5۵

ب- منافات داشتن خیار شرط با مقتضای ذات عقد ضمان ۵۷

1-معنای مقتضای ذات عقد ۵۷.

2- تحلیل منافات جعل خیار شرط با مقتضای ذات عقد ضمان 6۰.

ج- ایقاع بودن ضمان و عدم امکان ورود خیار شرط در ایقاع. 6۱

د)متضمن ابراء بودن ضمان و عدم امكان ورود خیار شرط در ابرا ء. 6۴

1-بررسی نظریه بطلان شرط خیار در ابراء ۶۴

1-1-قول به اجماع 6۴

1-2-استناد به ماهیت شرط ۶۵

1-3-عدم صدق شرط بر خیار شرط در ایقاع ۶۶

2_بررسی موضوع در پرتو عقد ضمان ۶۷

ه-لزوم در عقد ضمان حکم است نه حق.. ۶۷

و-نیازمند بودن اشتغال ذمه به سبب و دلیل.. ۶۹

ی_جعل خیار شرط در عقد ضمان موجب تعلیق ضمان است 7۲

ن-تجاوز به حق مضمون عنه 73

فصل سوم-آثار خیار شرط و فسخ عقد ضمان 7۶

مبحث اول-فسخ و بررسی آن در پرتو عقد ضمان. 7۶

گفتار اول- تعریف فسخ 7۶

گفتار دوم- فسخ ضمان   7۸

مبحث دوم- بررسی آثار استفاده از خیارشرط و فسخ  عقد ضمان ۷۹

گفتار اول- آثار استفاده از خیار شرط در ضمان نقل ذمه 81

الف-اثر استفاده از خیار شرط نسبت به ضامن و مضمون له در ضمان نقل ذمه 81

ب-اثر استفاده از خیار شرط نسبت به  مضمون عنه در ضمان نقل ذمه  82

، اجتماعی و اقتصادی متوجه خواهد شد و توسعه و یا افت و انحطاط آن سهم موثری خواهد داشت بنابراین مدیریت در دستگاه آموزش و پرورش از سطح مدرسه تا وزارت خانه نقش حیاتی و حساسی در پیشبرد و تحقق اهداف آموزش و پرورش دارد و هیچ نظام آموزشی نمی تواند بدون داشتن مدیران شایسته ، خلاق و انگیزه و دلسوزانه به اهداف خود برسد ، سرنایه گذاری در مورد ترتیب مدیران رده های مختلف به ویژه مدیران مدارس در ابعاد کمی و کیفی بهترین و سودمند ترین نوع سرمایه گذاری است و تهیه و تصویب را برای طرخ های مناسب در زمنیه جذب ترتیب و تامین آنان از اقدامات اساسی و بنیادی است و باید مورد توجه قرار گیرد . سازمانهای آموزشی وظیفه فراهم آوردن زمینه رشد و پرورش خلااقیت و نوآوری و استفاده از استعدادها و تواناییهای افراد به عنوان مهم به عهده دارند ، که این خود زمینه ساز توسعه فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی در جامعه است . ( همان منبع ، ص 55 ) .

عوامل موثر در افزایش خلاقیت و نوآوری مدیران چیست ؟

 

اهیمت و ضرورت تحقیق :

نیاز به مدیریت و رهبری در همه زمینه های فعالیت اجتماعی محسوسی و حیاتی است . این نیاز به ویژه در نظامهای آموزش و پرورش اهمیت دارد . زیرا آموزش و پرورش نقش مهمی از لحاظ گردش امور جامعه و تداوم و بقای آن بر عهده دارد ورهبری و مدیریت اثر بخش لازمه تهیه و اجرای برنامه های آموزش و پرورش نتیجه بخش و کیفی است در نیم قرن اخیر به شیوه های مدیریت در رهبری در نظام های آموزشی دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای شده است طزح نظرات و اندیشه های جدید و متفاوت از سوی صاحبنظران رشته های مدیریت و آموزش و پرورش از سوی دیگر ، ضرورت و اهیمت تحول و دگرگونی تکنولوژی و مدیریت آموزش را به مرور به گردانندگان نظام های آموزشی آشکار کرده است امروزه تقریباً در همه نظامهای آموزش و پرورش نگرش مثبتی نسبت به امر آموزش و باز آموزی معلمان و مدیران آموزشی و مدیریت ملاحظه می شود بنابراین زمان آن فرا رسیده است که مسئله مدیریت و رهبری در نظام آموزشی مورد توجه بیشتری واقع شود و نسبت به ترتیب و بازآموزی افرادی که مسئولیت اداره آموزشگاه ها و ادارات آموزش و پرورش را بر عهده دارند اقدامات موثری به عمل آید . ( علاقه بند ، 1382 ، ص 4-3 ) .

امروزه میزان اهیمت خلااقیت به دسترسی برای جوامع بشری روش گردیده است و در برابر دنیا هم بسیار زیاد از مطالعات را به خود اختصاص داده است . اندیشمندان علوم رفتاری و تربیتی به این نتیجه رسیده اند که به جای پرورش حافظه در واقع باید میزان خلاقیت را پرورش دهند . پژوهش ها و تحقیقات انجام شده در مورد ارتباط خلاقیت با سن ، جنس ، و تحصیلات هم نشان دهنده این است که خلاقیت در جوامع امروزی امری امکان پذیر است پدیده خلاقیت و نوآوری مثل دیگر خصیصه های انسانی در آحاد نوع بشر یافت می شود و بسیاری از عوامل هستند که عامل خلاقیت را آشکار می سازد از جمله این ابعاد شخصیت انسان است ، شخصیت هرکسی در واقع همان نحوه رفتار و سلوک او در موقعیتهای مختلف است .

 

مزایا و معایب عدم اجرا :

انجام چنین تحقیقاتی ضرورت دارد زیرا با انجام تحقیقات وسیع در رابطه با خلاقیت مدیران آموزشی و عواملی که می تواند باعث افزایش این خلاقیت در آنها شود می توانیم بسیاری از مشکلاتی را که در راه رسیدن به مدیریت آموزشی خلاق داریم حل کنیم و همیشه برای ارائه دادن راه حل در مشکلاتبهتر است که اول مسئله مورد نظر به صورت کامل تعریف و شناخته شود پس با شناخت بهتر ما می توانیم راه حل های بهتری را به مدیران برای رفع مشکلاتشان ارائه دهیم و مسلما بدون انجام تحقیق و پژوهش هیچ گاه ما نمی توانیم به کمبودها و مشکلاتی که درراه مدیریت آموزشی خود داریم پی ببریم انجام پژوهش یکی از راههای است که باعث می شود ما بتوانیم مشکل عدوم وجود خلاقیت در مدیران آموزشی را بررسی کرده و نتایج را برای حل مشکلات در اختیار آنها قرار دهیم که بدون انجام پژوهش این فعالیتها امکان پذیر نمی باشد .

 

اهداف تحقیق :

هدف کلی: بررسی عوامل موثر در افزایش خلاقیت و نوآوری مدیران از دیدگاه مدیران زن و مرد مقطع متوسطه شهرسشتان سزپل ذهاب در سال تحصیلی 90-89

امید است با شناسایی صحیح میزان علل و عوامل موثر بر خلاقیت که یقیناً تاثیر گذار در امر آموزش و پرورش خواهد بود گامی اساسی و صحیح برداشته شود .

این تحقیق یک هدف اساسی دارد که در واقع برای آن انجام گرفته است و آن عبارت است از   بررسی و میزان خلاقیت مدیران و عوامل موثر بر آن

علاوه بر اهداف فوق این تحقیق اهداف جانبی دیگرنظیر دستیابی به راهکارهای مناسب و منطقی جهت افزایش میزان خلاقیت مدیران

تفاوت میان میزان خلاقیت مدیران در مقطع متوسطه

ارائه پیشنهادی در خصوص خلاقیت مدیران به دست اندکاران برنامه برای مدیران جهت بهبود در امر آموزش و پرورش می باشد

اهداف جزئی :

1 – بررسی تاثیر میزان رضایت شغلی مدیران و خلاقیت آنها

2 – بررسی سنوات خدمت مدیران و خلاقیت آنان

3 – بررسی تاثیر وجود امکانات آموزشی در مدارس و خلاقیت مدیران

4 – بررسی میزان مهارتهای مدیران در استفاده از وسایل و تجهیزات آموزشی و خلاقیت آنها

5 – بررسی تاثیر میزان اعتماد به نفس مدیران و خلاقیت آنان

6 – بررسی تاثیر میزان هوش و خلاقیت مدیران

7 – بررسی تاثیر سن و میزان خلاقیت مدیران

8 – بررسی تاثیر جنسیت بر میزان خلاقیت مدیران

9 – بررسی تاثیر انگیزه بر میزان خلاقیت مدیران

 

سوالات :

1 –  آیا بین رضایت شغلی مدیران و خلاقیت آنها رابطه مثبت وجود دارد ؟

2 – آیا بین سنوات خدمت مدیران و خلاقیت آنها رابطه منفی وجود دارد ؟

3 – آیا بین وجود امکانات آموزشی در مدارس و خلاقیت مدیران رابطه مثبت وجود دارد؟

4 – آیا بین مهارت های مدیران در استفاده از تجهیزات آموزشی و خلاقیت آنها رابطه مثبت وجود دارد ؟

5 – آیا بین اعتماد به نفس مدیران و خلاقیت آنها رابطه مثبت معناداری وجود دارد؟

6 – آیا بین هوش مدیران و خلاقیت آنها رابطه مثبت معناداری وجود دارد؟

7 – آیا بین سن مدیران و خلاقیت مدیران رابطه منفی وجود دارد؟

8 – آیا خلاقیت مدیران مرد از مدیران زن بیشتر است؟

9 – آیا بین انگیزه و خلاقیت در مدیران رابطه مثبت وجود دارد .؟

 

فرضیات :

1 – بین رضایت شغلی مدیران و خلاقیت آنها رابطه مثبت وجود دارد

2 – بین سنوات خدمت مدیران و خلاقیت آنها رابطه منفی وجود دارد

3 – بین وجود امکانات آموزشی در مدارس و خلاقیت مدیران رابطه مثبت وجود دارد

4 – بین مهارت های مدیران  در استفاده از تجهیزات آموزشی و خلاقیت آنها رابطه مثبت وجود دارد

5 – بین اعتماد به نفس مدیران و خلاقیت آنها رابطه مثبت معناداری وجود دارد

6 – بین هوش مدیران و خلاقیت آنها رابطه مثبت معناداری وجود دارد

7 – بین سن مدیران و خلاقیت مدیران رابطه منفی وجود دارد

8 – خلاقیت مدیران مرد از مدیران زن بیشتر است

9 – بین انگیزه و خلاقیت در مدیران رابطه مثبت وجود دارد .

رضایت شغلی : به عاملی گفته می شود که با افزایش کارایی فرد موجب احساس رضایت فرد از شغلش می شود. رضایت شغلی نوعی سازگاری عاطفی با شغل است.(در این تحقیق نمره ای که آزمودنی در آزمون استاندارد فیلد رودث رضایت شغلی به دست می آورد).

 

 

 

تعریف مفهومی خلاقیت:

خلاقیت عبارت است از توانایی فرد در ارائه راه‌حل‌های ابتکاری و غیر متعادل در برابر مسائل.(شریفی،1380،ص90)

 

تعاریف عملیاتی:

خلاقیت : در این تحقیق برای سنجش خلاقیت از پرسش نامه سنجش خلاقیت (cree ) که توسط تی ، جی ، ترسون و جی ، جی ، میلین جه تهیه شده است .

الف) خلاقیت بالا: کسی که در آزمون خلاقیت عابدی نمره بالاتر از میانگین نمونه کسب کند.

ب) خلاقیت پایین: کسی که در آزمون خلاقیت عابدی پایین تر از میانگین نمونه کسب کند

سن : منظور از سن در این پژوهش همان سن تقویمی ( سن شناس نامه ای است که میانگین سن دانشجویان تقریباً 35سال است .

تعریف عملیاتی عزت نفس:

نمره ای که آزمودنی در آزمون  استاندارد عزت نفس کوپر اسمیت بدست آورند.

تعریف عملیاتی هوش :

در این تحقیق توسط آزمون هوش وکسلر مورد سنجش قرار می گیرد .

اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………….. 13

فرضیه‌های تحقیق…………………………………………………………………………………………………….. 14

تعیین متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………… 18

تعاریف نظری…………………………………………………………………………………………………………. 18

تعاریف عملیاتی………………………………………………………………………………………………………. 20

فصل دوم: ادبیات تحقیق…………………………………………………………………………………………..

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 23

حیطه اول: هیجان و هوش هیجانی……………………………………………………………………………….. 25

هوش چیست………………………………………………………………………………………………………….. 26

پیشینه مطالعه هوش غیر شناختی………………………………………………………………………………….. 27

هیجان چیست…………………………………………………………………………………………………………. 29

نوع متفاوتی از هوش………………………………………………………………………………………………… 30

انواع هوش چندگانه كدامند…………………………………………………………………………………………. 31

هوش هیجانی چیست……………………………………………………………………………………………….. 35

مدل هیجانی چهار عنصری هوش هیجانی………………………………………………………………………. 37

اهمیت هوش هیجانی………………………………………………………………………………………………… 42

هوش هیجانی در تفكر خلاق به چند طریق به ما كمك می‌كند…………………………………………….. 43

اهمیت هوش هیجانی در كنترل هیجانات……………………………………………………………………….. 43

اهمیت هوش هیجانی در روابط اجتماعی……………………………………………………………………….. 44

اهمیت هوش هیجانی در مدیریت………………………………………………………………………………… 45

اهمیت هوش هیجانی در موفقیت افراد………………………………………………………………………….. 46

ادراك هیجانات……………………………………………………………………………………………………….. 47

تاریخچه شكل‌گیری هوش هیجانی……………………………………………………………………………….. 49

ضوابط هوش معیار…………………………………………………………………………………………………… 59

تمایز اصطلاحات…………………………………………………………………………………………………….. 60

 

سواد هیجانی…………………………………………………………………………………………………………… 61

هوش هیجانی…………………………………………………………………………………………………………. 62

توانش هیجانی………………………………………………………………………………………………………… 63

روی آوردهای نظری………………………………………………………………………………………………… 65

پارادایم هوش هیجانی……………………………………………………………………………………………….. 66

الگوهای هوش هیجانی……………………………………………………………………………………………… 68

هوش هیجانی مبتنی بر رگه و توانش…………………………………………………………………………….. 69

الگوهای آمیخته……………………………………………………………………………………………………….. 71

هوش هیجانی و انطباق با رویدادهای استرس‌زا……………………………………………………………….. 72

هوش هیجانی و اجتماعی و عوامل تشكیل دهنده‌ی آنها…………………………………………………….. 75

تاریخچه و تعریف استرس…………………………………………………………………………………………. 82

فیزیولوژی استرس……………………………………………………………………………………………………. 83

نظریه‌های مربوط به استرس………………………………………………………………………………………… 85

نشانه‌های شایع استرس……………………………………………………………………………………………… 87

آموزش هوش هیجانی راه مقابله با استرس……………………………………………………………………… 88

راهبردهای مقابله‌ای………………………………………………………………………………………………….. 89

آموزش ایمن سازی در مقابل استرس……………………………………………………………………………. 89

توصیف اهداف و مراحل……………………………………………………………………………………………. 90

مراحل و روش اجرای شیوه ایمن سازی در مقابل استرس………………………………………………….. 92

مرحله اول: مفهوم سازی……………………………………………………………………………………………. 92

مرحله دوم: اكتساب و تمرین مهارتها……………………………………………………………………………. 93

مرحله سوم: كاربرد و پیگیری مستمر…………………………………………………………………………….. 95

یائسگی ………………………………………………………………………………………………………………… 96

مسئله روحی…………………………………………………………………………………………………………… 97

پوكی استخوان…………………………………………………………………………………………………………. 97

زندگی جنسی…………………………………………………………………………………………………………. 98

گر گرفتگی…………………………………………………………………………………………………………….. 99

تغییر سوخت و ساز………………………………………………………………………………………………….. 99

تغییر دستگاه ادراری…………………………………………………………………………………………………. 99

نامنظمی خواب و تعریق……………………………………………………………………………………………. 99

كیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………………………. 100

تعریف كیفیت زندگی……………………………………………………………………………………………….. 105

ابعاد كیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………………… 107

ابزار اندازه‌گیری عمومی در مقابل ابزار خاص………………………………………………………………….. 109

پژوهش‌های كیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………. 112

شادكامی………………………………………………………………………………………………………………… 115

تفاوت‌های فردی در شادكامی…………………………………………………………………………………….. 116

خرده مقیاس‌های شادكامی………………………………………………………………………………………….. 119

رضایت از زندگی…………………………………………………………………………………………………….. 119

حرمت خود……………………………………………………………………………………………………………. 119

بهزیستی فاعلی……………………………………………………………………………………………………….. 121

خلق مثبت……………………………………………………………………………………………………………… 121

رضایت خاطر…………………………………………………………………………………………………………. 122

كیفیت زندگی در یائسگی………………………………………………………………………………………….. 123

تحقیقات انجام شده در داخل كشور……………………………………………………………………………… 124

تحقیقات انجام شده در خارج از كشور………………………………………………………………………….. 136

فصل سوم:‌ روش‌شناسی تحقیق………………………………………………………………………………….

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 145

جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………… 145

حجم نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………. 145

روش و ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………. 145

طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 146

ابزار گردآوری داده‌ها………………………………………………………………………………………………… 146

پرسشنامه كیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………….. 146

پایایی پرسشنامه كیفیت زندگی……………………………………………………………………………………. 148

پرسشنامه شادكامی…………………………………………………………………………………………………… 149

پایایی پرسشنامه شادكامی…………………………………………………………………………………………… 151

روش تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………………………………………………………………. 152

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………………………………….

مقدمه………………………………………………………………………………………………………….. 154

آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………. 154

جدول 1-4: توزیع درصد و فراوانی آزمودنیها با توجه به سن…………………………………………….. 154

جدول 2-4: توزیع درصد و فراوانی آزمودنیها با توجه به تحصیلات……………………………………. 156

جدول 3-4: توزیع درصد فراوانی وضعیت اقتصادی آزمودنیها…………………………………………… 157

آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………. 159

جدول 4-4: اطلاعات توصیفی گروهای آزمایشی با توجه به متغیر كیفیت زندگی……………………. 159

جدول 5-4: تجزیه و تحلیل واریانس یك‌ طرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر كیفیت زندگی    

فرضیه‌های فرعی……………………………………………………………………………………………………… 159

جدول 6-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر كیفیت زندگی  161

فرضیه كلی شاخص اول (روانشناختی كیفیت زندگی)…………………………………………………. 162

جدول 7-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر روانشناختی كیفیت زندگی 162

جدول 8-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر روانشناختی كیفیت زندگی   162

فرضیه‌های فرعی شاخص اول……………………………………………………………………………….. 163

جدول 9-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر روانشناختی كیفیت زندگی……………………………………………………………………………………………………………………… 163

جدول 10-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر روابط اجتماعی…………. 164

جدول 11-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر روابط اجتماعی    165

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 165

جدول 12-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر روابط اجتماعی……………………………………………………………………………………………………… 166

فرضیه كلی شاخص سوم (حیطه محیط و وضعیت زندگی)…………………………………………… 166

جدول 13-4: اطلاعات توصیفی گروهـهای آزمایـشی با تـوجه به متغیر حیطه محیط و وضعیت زندگی……167

جدول 14-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر حیطه محیط و وضعیت زندگی……. 167

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 168

جدول 15-4:‌ اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر محیط و وضعیت زندگی……………………………………………………………………………………………………………………… 168

فرضیه كلی دوم…………………………………………………………………………………………………. 169

جدول16-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر شادكامی…………………… 169

جدول 17-4: تجزیه و تحلیـل واریانس یكطرفه بـرای گروهـهای آزمایشی با توجه به متـغیر شادكامـی     170

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 170

جدول 18-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر شادكامی….171

فرضیه‌های مربوط به شاخص‌های شادكامی……………………………………………………………….. 171

فرضیه كلی شاخص اول (رضایت از زندگی)…………………………………………………………….. 171

جدول 19-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر رضایت از زندگی……… 172

جدول 20-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر رضایت از زندگی 172

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 172

جدول 21-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر رضایت از زندگی……………………………………………………………………………………………………………………… 173

فرضیه كلی شاخص دوم (حرمت خود)…………………………………………………………………… 174

جدول22-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر حرمت خود………………. 174

جدول23-4: تجـزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر حرمت خود………174

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 175

جدول 24-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر حرمت خود…175

فرضیه كلی شاخص سوم (بهزیستی فاعلی)………………………………………………………………. 176

جدول 25-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر بهزیستی فاعلی…………. 176

جدول 26-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر بهزیستی فاعلی…177

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 177

جدول 27-4: اطلاعات مربوط به تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر بهزیستی فاعلی…178

فرضیه كلی شاخص چهارم (رضایت خاطر)……………………………………………………………… 178

جدول 28-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر رضایت خاطر…………… 179

جدول 29-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروههای آزمایشی با توجه به متغیر رضایت خاطر…..179

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 179

جدول 30-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر رضایت خاطر……………………………………………………………………………………………………………………… 180

فرضیه كلی شاخص پنجم (خلق مثبت)……………………………………………………………………. 181

جدول 31-4: اطلاعات توصیفی گروههای آزمایشی با توجه به متغیر خلق مثبت……………….. 181

جدول 32-4: تجزیه و تحلیل واریانس یكطرفه برای گروهـهای آزمایشی با تـوجه به متغیر خلق مثـبت…..181

فرضیه‌های فرعی………………………………………………………………………………………………… 182

جدول 33-4: اطلاعات مربوط به پیگیری تست توكی (HSD) در خصوص تفاوت بین میانگین متغیر خلق مثبت…183

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………..

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 185

تبیین و تحلیل فرضیه‌ها………………………………………………………………………………………… 185

محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 204

پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………………………. 204

پیشنهادات كاربردی…………………………………………………………………………………………….. 205

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………. 208

منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………… 217

ضمائم……………………………………………………………………………………………………………… 231

چکیده:

زمینه هدف: هوش هیجانی با آگاه ساختن انسان از هیجانات گوناگون موجب میشود كه او به یاری هیجانات نیرومند و فعال سازی آنها ، به شرایط تحمیل شده و یا موقعیت های اجباری و استرس آمیز ، پاسخ های جرأت آمیز داده، از ساخت وجودی خود دفاع كند . در مورد ارتباط بین كیفیت زندگی و یا ئسگی محققین اختلاف نظر دارند، برخی از مطالعات نشان داده است كه ارتباط مثبتی بین كیفیت زندگی و مراحل مختلف یائسگی وجود دارد. یعنی زنانی كه فراوانی و شدت علائم در آنها بیشتر است كیفیت زندگی پایین تری دارند.لذا در تحقیق حاضرما در پی مقایسه اثر بخشی آموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس بر كیفیت زندگی و شادكامی زنان یائسه   می باشد.

روش کار: روش نیمه آزمایشی و طرح تحقیقی آن عبارت است از طرح سه گروهی با پیش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل كه دیاگرام آن بصورت زیر استفاده گردید . جامعه آماری در این تحقیق از كلیه زنان یائسه مراجعه کننده كه با مؤسسه راهیان سلامت همكاری می كنند. نمونه آماری عبارت است از 45 نفر از این زنان كه به صورت تصادفی به سه گروه 15 نفری تقسیم می شوند.

ما در این تحقیق بسته آموزشی هوش هیجانی و کیفیت زندگی را برای آموزش مقابله با استرس در زنان مورد آموزش قرار دادیم .

یافته های تحقیق: نتایج تحقیق نشان داده است آموزش هوش هیجانی و کیفیت زندگی به صورت معناداری در کاهش استرس و به شادکامی در زنان یائسه منجر شده است.

فصل یکم: موضوع پژوهش

1-1- مقدمه

زنان از مهم ترین اركان جامعه و خانواده بوده و سلامت اجتماع در گروه تأمین نیازهای مختلف آنان است .درحالی كه یكی ازبحرانی ترین مراحل زندگی زنان ، یائسگی می باشد.

تعیین سن یائسگی تا حدودی دشوار بوده و براساس تخمین حاصل از مطالعات مقطعی ، متوسط آن حدود 50 تا 52 سالگی است. با وجود افزایش امید به زندگی ، سن شروع یائسگی یا قطع قاعدگی تغییر نكرده وزنان تا حدود 30 سال یا بیشتر ( بیش از یك سوم) عمر را در یائسگی و یا حوالی یائسگی
 می گذرانند. از نظرساختار جمعیتی ، بیشتر از 50درصدجمعیت كشور ایران زیر 23 سال و در حدود 6/6 درصد جمعیت ، سالمند بوده و تعدادافراد این قشر در خال فزونی است، بنابر این هم مشكل كشورهای جهان سوم ( از نظر جوان بودن جمعیت ) و هم مشكلات ناشی ازرشد سالمندان وجود دارد .(کوستا[1] ،1980)

به نظر می رسد تعدادعلایم یائسگی بی شمار است اما خوشبختانه هیچ كس همه آنها را تجربه نكرده ، بعضی از زنان اصلاً علایم آشكار ی ندارند. با وجود این تحمین زده  می شود حدود 75درصد زنان پس از یائسگی علایم حادی را تجربه می كنند.(فریدمن[2]،2000)

بسیاری از مردم معتقدند كه استرس و بیماری با یكدیگر ارتباط دارند. حق با آنان است. محققان این اعتقاد را تأیید كرده و برای مثال نشان داده اند كه زمانی كه افراد در معرض سطوح بالایی از استرس قرار دارند ، بروز بیماریهای تنفسی افزایش می یابد. چرا اینطور است ؟ یك پاسخ محتمل این است كه استرس، عملكردهای ایمنی را به  نوعی سركوب می­كند و فرد را در برابر عفونت بی­دفاع میگذارد. این توضیح با این یافته ها هماهنگ است كه افرادی كه در بزاقشان ، میزان آنتی بادی IgA ـ بخشی از خط اول دفاعی بدن در برابر عفونت تنفسی ـ كم است در مقایسه با كسانی كه میزان IgA در آنها بالاست، بیشتر به بیماریهای تنفسی مبتلا می شوند (بهرامی ،1385)

در طی سالهای اخیر بررسی شادکامی توسط روانشناسان و جامعه شناسان افزایش یافته است ، و روانشناسان علاقه مند به حیطه روان شناسی مثبت نگر توجه خود را بر منابع بالقوه احساسهای مثبت نظیر احساس شادکامی معطوف کردند.(اسدی پروا،1384 )

شادکامی عبارت است از مقدار ارزش مثبتی که یک فرد برای خود قائل است. این سازه دو جنبه دارد ، یکی  عامل  عاطفی است  که نمایانگر تجربه هیجانی شادی ، سرخوشی ، خشنودی و سایر هیجانهای مثبت هستند و دیگری ارزیابی شناختی رضایت از قلمروهای مختلف زندگی که بیانگر شادکامی و بهزیستی روانی است ( اندروز و مک کنل[3] ، 1980) . با وجود این ، شادکامی نشانه فقدان افسردگی نیست بلکه نشان دهنده وجود شماری از حالتهای شناختی و هیجانی مثبت است ( دینر[4] ، 1999)

هیجانهای مثبت و منفی از یکدیگر متمایز هستند و فرد را برای درجه ای از تعاملهای برد – باخت یا برد – برد آماده می سازند( سلیگمن[5] ، 2002 ).افراد شاد با ارزنده سازی مهارتهای  خود ، بیشتر با رویدادهای مثبت همراه می شوند تا اینکه خود را با رویدادهای منفی همراه کنند. آنها در تصمیم گیریهای مربوط به آینده زندگی خود بهتر عمل می کنند ، چون از راهبردهایی نظیر جستجوی اطلاعات مرتبط با خطر – امنیت سود می جویند،به طور کلی انسان به گونه ای تحول می یابد که برخی از موقعیتها او را شاد می کنند و پاره ای دیگر ، به تجربه احساس درماندگی در او منجر می شوند. تفاوتهای فردی در احساس شادکامی با تفاوت های شخصیتی مرتبط اند.

در حالیکه یکی از بحرانی ترین مراحل زندگی زنان یائسگی میباشد مهم ترین چیزی كه یك پزشك می تواند حول وحوش یائسگی ارایه كند آموزشی است كه زنان به آن نیازمند ند و میل دارند از انتخاب های درمانی  آگاه شوند . هدف كلی، طولانی كردن دوره ای است كه فرد حداكثر انرژی جسمی و فعالیت بهینه مغزی و اجتماعی دارد ( چنگ[6] ،2003 ) یكی از اهداف بهداشت برای قرن 21، بهبود كیفیت زندگی است و طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ” كیفیت زندگی ” عبارت است از تصور افراد از موقعیت خود در زندگی با توجه به بافت فرهنگی و سیستم ارزشی كه در آن به سرمی برند، با در نظر گرفتن اهداف، انتظارات، استانداردها و نگرانی هایشان ( سازمان بهداشت جهانی[7] ، 2007 ). در مورد زنان یائسه کیفیت زندگی معمولا به جنبه های مرتبط با سلامتی در کیفیت زندگی با توجه به مجموعه ای از علائم و بدون در نظر گرفتن عملکرد جسمی ،عاطفی و اجتماعی اشاره دارد،بنا بر این اغلب اصطلاح کیفیت زندگی به سادگی به مفهوم وجود علائم یائسگی مانند گر گرفتگی ،تعریق شبانه و خشکی واژن اشاره‌ می‌كند .مطمئنا وجود این علائم بر کیفیت زندگی زنان موثر است،ضمن انکه توجه همزمان به سایر جنبه های کیفیت زندگی مانند وضعیت سلامتی فرد،رضایت مندی از زندگی و عملکرد روانی نیز حائز اهمیت میباشد.(بلومل[8] و همکاران، 2000 )

2-1- بیان مسأله

هوش هیجانی با آگاه ساختن انسان از هیجانات گوناگون موجب میشود كه او به یاری هیجانات نیرومند و فعال سازی آنها ، به شرایط تحمیل شده و یا موقعیت های اجباری و استرس آمیز ، پاسخ های جرأت آمیز داده، از ساخت وجودی خود دفاع كند . (گلمن[1]، 1995) .

طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی ، یائسگی یا منوپوز به معنی قطع واقعی قاعدگی به مدت حداقل 12 ماه است كه به علت از دست رفتن فولیكولهای تخمدانی اتفاق می افتد.

در مورد ارتباط بین كیفیت زندگی و یا ئسگی محققین اختلاف نظر دارند، برخی از مطالعات نشان داده است كه ارتباط مثبتی بین كیفیت زندگی و مراحل مختلف یائسگی وجود دارد. یعنی زنانی كه فراوانی و شدت علائم در آنها بیشتر است كیفیت زندگی پایین تری دارند.(عابد زاده،1388).

برای داشتن زندگی سالم به آگاهیهایی نیاز است ـ زندگی سالم فقط به سلامت جسمانی ختم نمیشود، بلكه داشتن سلامت روانی و روابط مثبت انسانی هم ضروری است . سلامت جسم شامل تغذیه مناسب، فعالیتهای بدنی و ورزش ، ترك سیگار و هورمون درمانی است . همچنین در دوران یائسگی لازم است برای اطمینان از سلامت پستانها، توسط پزشك معاینه صورت گیرد و نیز برای كاهش مشكلات ایجاد شده در دوران یائسگی نیاز به مشاوره با پزشك است.

در مورد سلامت روانی، برداشت مثبت از زندگی، موضوع اصلی در سلامت روانی است . همچنین داشتن روابط انسانی ،‌ایجاد شرایط مناسب بین فعالیتهای كاری و شخصی ، كنترل شخصی و كنترل هیجانات ، انجام تمرینات آرامش بخش و ایجاد توازن بین كارهای روزمره دارای اهمیت زیادی است.

كیفیت زندگی مفهومی كلی می باشدکه نه تنها شامل همه جنبه های زندگی مانند اجتماعی فیزیكی، عاطفی و معنوی است (دونگان و پاتز، 1990 به نقل از گلمن، 2001) ، به علاوه بر نیازهای فردی از قبیل امیال و آرزوها، هنجارهای فرهنگی و اجتماعی نیز توجه دارد. منشأ اندازه گیری كیفیت زندگی را میتوان در كار ثرندایك (1939) ملاحظه نمود. در ابتدا رویكرد شاخصهای اجتماعی با این فرض كه تأثیر معنی داری بر كیفیت زندگی افراد دارد مورد پذیرش بوده (کمپل،1976نقل ازیئو[2] ، 2004) . اما بعدها ثابت شد كه شاخصهای اجتماعی برای اندازه گیری كیفیت زندگی كافی نمی باشد و اعتقاد روزافزون بر آن شد كه اكثر تأمین كننده های كیفیت زندگی، بیشتر جنبه روانشناختی دارند تا اقتصادی و جمعیت شناختی( یئو،  2004) پس از آن رویكرد ، دو جریان ظهور نمود (باكرو اینتا گلیاتا1981،به نقل از جاکوب[3]،2000) جریان اول ارزیابی كلی از بهزیستی ، مسرور بودن یا رضایتمندی را به عنوان معیار كیفیت زندگی موردنظر قرار دادند.

جریان دوم به طور تجربی، زمینه های خاص زندگی را شناسایی كرده و واكنش فرد را نسبت به این زمینه ها ارزیابی می کند.(جاکوب، 2000)

به اعتقاد آرجیل[4] و همكاران( 1991) شادكامی سه جزء اساسی دارد. هیجان مثبت، رضایت از زندگی و نبود هیجانات منفی از جمله افسردگی و اضطراب . آرجیل و همكارانش(1991) دریافتند كه روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصیتی ، دوست داشتن دیگران و زندگی از اجزاء شادكامی هستند. شوارتز[5]  (1990) معتقد است  كه افراد شادكام كسانی هستند كه در پردازش اطلاعات در جهت خوشبینی و خوشحالی سوگیری دارند. یعنی اطلاعات را به گونه ای پردازش و تفسیر می كنند كه به خوشحالی آنها منجر میشود.

با توجه به موارد فوق مشخص میشود كه بسیاری از متغیرهای روان شناختی كه ارتباط آنها با عملكرد نظام ایمنی روشن شده است جزئی از شادكامی تلقی می شوند. و نیز پژوهشها ارتباط معنی دار شادكامی با سلامت جسمانی را نشان داده اند پس به طور منطقی میتوان استدلال كرد كه افرادی كه به سلامت جسمی خود اهمیت میدهند و در اقدامات مرتبط با مصون سازی كوشا هستند از شادكامی بیشتری برخوردارند.

لذا محقق در این تحقیق به بررسی اثر بخشی آموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس بر كیفیت زندگی زنان یائسه پرداخته است.  بدین سبب به طرح سوالهای كلی وفرعی به شرح ذیل برآمده است:

 

سوالات تحقیق:

سوال کلی اول

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

سوال های فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

سوالهای مربوط به شاخصهای كیفیت زندگی

سوال کلی شاخص اول (بعد روانشناختی):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله بااسترس موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی   زنان یائسه می شود؟

سوالات فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش بعد روانشناختی کیفیت زندگی زنان یائسه می شود؟

سوال کلی شاخص دوم (روابط اجتماعی):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه  می شود؟

سوالات فرعی:

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش روابط اجتماعی زنان یائسه می شود؟

سوال کلی شاخص سوم (حیطه محیط و وضعیت زندگی):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه  می شود؟

سوالات فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه
 می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش حیطه محیط و وضعیت زندگی زنان یائسه می شود؟

 سوال کلی دوم

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

سوالهای فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش شادکامی زنان یائسه می شود؟

سوالات مربوط به شاخصهای شادكامی

سوال کلی شاخص اول (رضایت از زندگی):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه  می شود؟

سوال های فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش رضایت از زندگی زنان یائسه می شود؟

سوال کلی شاخص دوم (حرمت خود):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه
 می شود؟

سوال های فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش حرمت خود زنان یائسه می شود؟

سوال کلی شاخص سوم (بهزیستی فاعلی):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

سوال های فرعی

الف- آیاآموزش هوش هیجانی موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

ب- آیاآموزش مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

ج- آیاآموزش هوش هیجانی در مقایسه با آموزش مصون سازی در مقابله با استرس ، بیشتر موجب افزایش بهزیستی فاعلی زنان یائسه می شود؟

سوال کلی شاخص چهارم (رضایت خاطر):

آیاآموزش هوش هیجانی و مصون سازی در مقابله با استرس موجب افزایش رضایت خاطر زنان یائسه
 می شود؟

سوال های فرعی

8/1±  5/21 سال که تمرینی را در دو شدت 65% و 85% حداکثر توان هوازی خود انجام دادند؛ نتیجه گرفتند سطوح CRP در هر دو گروه به طور معنی داری افزایش یافت. سوریچتر[17] و همکاران (1995) و مالم[18]و همکاران (2004) نشان دادند  که سطوح CRP پس از            تمرین برون گرا افزایش معنی دار نمیجیابد. از طرفی اسمیت[19]و همکاران افزایش CRP را در 75% افراد آموزش ندیده فعال،  24  ساعت پس از 60 دقیقه دوچرخه سواری با 60% حداکثر اکسیژن مصرفی گزارش کردند. همچنین مییر[20]و همکاران افزایش معنی دار CRP را 12 ساعت بعد از انجام تست دوچرخه ارگومتر توسط 12 مرد تمرین کرده نشان دادند (به نقل از سمپل[21]، 2006). در حال حاضر اطلاعات کمی درباره تاثیر تمرین هوازی شدید بر شاخص های قلبی – عروقی و ایمنی موجود است. به نظر می رسد تمرین هوازی بر اساس شدت، مدت و حجم اثر چندگانه ای داشته باشد. بنابراین، در تلاش برای تعیین اثر تمرین هوازی شدید تک جلسه ای بر سطوح سرمی CRP وIL-6  در زنان جوان سالم، در پژوهش حاضر فرض بر این است که یک وهله فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر غلظت سرم  CRPوIL-6  تاثیر دارد.

  1-2- بیان مساله تحقیق

آتروسکلروز، بیماری قلبی پیش رونده ای است که از دوران کودکی شروع می شود و در  سنین بالا بروز    می کند.  همچنین پیش گویی می شود که آتروسکلروز بیماری غالب سال 2020 باشد، بنابراین پیش بینی بیماری عروق کرونری قلب (CHD) در درمان و پیشگیری از پیشرفت بیماری اهمیت فراوانی دارد (تورک[22]، 2004). انجمن قلب آمریکا با توجه به مطالعات گسترده، اعلام کرده گسترش بیماری های قلبی- عروقی زمینهجای التهابی دارد و التهاب عمومی، نقش محوری در توسعه و پیشرفت آتروسکلروز ایفا می کند. از دیرباز، نیمرخ چربی به عنوان شاخص بیماری های قلبی- عروقی محسوب شده است، ولی گزارش ها نشان می دهند که برخی افراد با  HDL-Cو LDL-C طبیعی، به بیماری های قلبی- عروقی مبتلا شده اند، بنابراین توجه پژوهشگران به شاخص هایی معطوف شده که با دقت بیشتری خطر بیماری قلبی– عروقی را پیشگویی می کنند. برخی از این شاخص ها شامل فیبرینوژن، فاکتور انعقادی 8 و 9، مولکول های چسبان، آمیلوئید A سرم، سایتوکاین ها به ویژه IL-6 و CRP هستند. در میان این شاخص های التهابی، ‍CRP از ویژگی خاصی برخوردار اس ت. CRP توسط تیلت[23] (1930) کشف شد و فرانسیس[24] (1930) در طی مطالعاتش در بیماران ذات الریه دریافت که CRP نخستین واکنش دهنده فاز حاد است. CRP انسان شامل 260 آمینواسید با پیوند غیرکووالانسی با نظم قرینه در اطراف یک منفذ مرکزی می باشد (جی هیج و همکاران، 2007). سطح پلاسمایی  CRPبا چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت، سندرم متابولیکی، سن و تمرین بدنی ارتباط دارد (دبیدی روشن و همکاران، 1384؛ حامدی نیا و همکاران، 1385؛ جی هیج  و همکاران، 2007). IL-6  نیز یکی دیگر از عوامل خطر بیماری قلبی عروقی است  (وردت و همکاران، 2004؛ ثالثی و همکاران، 1386). IL-6 یک ترکیب پلی پپتیدی است که از مونوسیت های فعال شده، ماکروفاژها، فیبروبلاست ها و سلول های اندوتلیال و آدیپوسیت در پاسخ به تحریکات گوناگون از قبیل اندوتوکسین های باکتریایی، تمرین بدنی، آسیب بافت و استرس اکسیداتیو ترشح می شود (پاکزک[25] و همکاران، 2005). سطوح پلاسماییIL-6  نیز مرتبط با چاقی، دیابت، سندروم متابولیکی، تمرین و سن می باشد (ثالثی و همکاران،  1386). همچنین سطوح پلاسمایی  IL-6 با انسولین ناشتایی و فشار خون ارتباط دارد (اندرسون[26] و همکاران، 2009).IL-6  سیتوکینی با عملکردهای    متفاوت  است که بر بسیاری بافتجها و سلول ها اثر    می گذارد. یکی از مهم ترین اثرات آن تحریک تولید CRP است (آقاعلی نژاد و شمسی، 1389). پیشتر گفته  شد که  نیمرخ لیپیدی خون (, LDL-C  ,TG HDL-C) نیز از عوامل خطر سنتی آتروسکلروز میجباشند.   یک  مفهوم  رایج پیرامون سازوکار پاتوفیزیولوژیکی التهاب مرتبط با آتروسکلروز،  تولید سایتوکاین همراه التهاب در پاسخ به محرک LDL اکسید شده و ماکروفاژهای همراه با پلاک آتروسکلروزی است (ثالثی و همکاران، 1386). باساک و همکاران (2004) بیان کردند که ارتباط کمی بین CRP و لیپوپروتئین ها وجود دارد. چندین تحقیق نشان داده اند که خطر  CRP بالا، از مقدار چربی خون مستقل است (ثالثی و همکاران، 1386). به نظر می رسد چگونگی تغییر نشانگرهای التهابی به میزان زیادی تحت تاثیر نوع، شدت و مدت تمرین قرار می گیرد. فیوتی[27]و همکاران )1999)، پژوهشی روی بیماران عروق محیطی انجام دادند. نتایج نشان داده اند که پس از انجام سنگین ترین فعالیت ورزشی قابل تحمل به وسیله این بیماران، CRP تغییر معنی داری نداشت و میزان IL-6 بلافاصله پس از فعالیت ورزشی، کاهش معناداری در هر دو گروه سالم و بیمار داشته و این کاهش تا 4 ساعت پس از فعالیت ورزشی ادامه داشته  است (به نقل از کوپ[28]و همکاران، 2008). در مطالعه   روی 16 بیمار انسداد ریوی مزمن ( COPD)[29] و 11 فرد سالم که یک پروتکل تمرین افزایشی بیشینه را روی دوچرخه کارسنج انجام دادند، با وجود این که سطح پایه CRP بیماران بالاتر بود، اما سطح CRP بعد تمرین در مقایسه با افراد سالم، تغییر نکرد   (ون هلورت[30]و همکاران، 2005). در تحقیقی روی 15 بیمار افسرده (MMD)[31] و 15 فرد سالم با انجام یک پروتکل درمانده ساز، مشاهده شد که سطوح  CRP و IL-6 در هر دو گروه با توجه به سطح پایه بالاتر، در بیماران افزایش معنی داری یافت که نشان می دهد تمرین حاد سبب افزایش حاد IL-6 ججمی شود (بوتگر[32]و همکاران، 2010). تعدادی از مطالعات ارتباط معکوس استقامت بدنی و سطوح CRP را نشان داده اند (همر و همکاران، 2009).  IL-6 در طی تمرین بدنی به طور برجسته از عضله اسکلتی رها می شود (رابسون انسلی[33] و همکاران، 2009). یک دوره تمرین حاد منجر به افزایش 5 برابری در IL-6   شد که پس از 5/1 ساعت به حد پایه برگشت (گری[34]و همکاران، 2009). با توجه به خطر بالای حوادث قلبی- عروقی در ساعات صبح، این نکته به ذهن می رسد که غلظت سرمی عوامل خطر بیماری، تحت تاثیر اوقات شبانه روزی قرار می گیرند (جیمنز[35]و همکاران، 2005). همچنین این امکان وجود دارد که سطوح استراحتی سرمیCRP  و IL-6 نیز تحت تاثیر اوقات شبانه روزی باشند. مطالعات کافی در زمینه تغییرات روزانه سطوح سرم CRP و IL-6 انجام نشده است. در مجموع تحقیقات اندکی به بررسی پاسخ  التهابی به دنبال یک جلسه تمرین هوازی درمانده ساز در اوقات مختلف شبانه روز پرداخته اند. خطر بالای حوادث قلبی– عروقی و مرگ ناگهانی در ساعات صبح، ایمنی تمرین بدنی را در این دوره زمانی زیر سوال برده است. اطلاعات کافی در ارتباط با ایمنی تمرین صبح در بیماران قلبی– عروقی وجود ندارد. بر این اساس گرسوی[36]و همکارانش (2010) تحقیقی با هدف بررسی ایمنی تمرین بدنی در زمان های متفاوتی از روز در بیمارانی با بیماری سرخرگ کرونری انجام دادند. شرکت کنندگان تمرین را روی تریدمیل در دو نوبت صبح و عصر انجام دادند. مقایسه تست صبح و عصر بر اساس ریکاوری ضربان قلب و ظرفیت هوازی هدف اولیه این تحقیق بود. هدف ثانویه این بود که تعیین کننده های خطر تمرین صبح و عصر را نشان دهد. تفاوت معنی داری بین تمرین صبح و عصر در این شیوه ارزیابی دیده نشد. بنابراین این نکته به ذهن می رسد که سطوح عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی عروقی در ساعاتی از روز بالاتر باشد. تعدادی از مطالعات نشان داده اند ریتم روزانه تراکم پلاکت ها تحت تاثیر تمرین قرار دارد. به عنوان مثال تمرین بدنی روی ریتم روزانه تراکم پلاکت در اسب ها تاثیر داشته و تراکم پلاکت ها بعد از تمرین صبح، بیشتر از تمرین عصر می باشد (پیکیون[37] و همکاران، 2007). همچنین مطالعه ای روی انسان نیز این نتیجه را تایید می کند. 10 مرد فعال، تمرین زیر بیشینه برای30 دقیقه در دو گروه صبح و بعد از ظهر انجام دادند تراکم پلاکت پس از تمرین صبح افزایش بیشتری نشان داد (آلدمیر[38] و همکاران، 2005). با توجه به این نتایج، این سوال مطرح است که آیا سطوح CRP و IL-6  نیز مانند پلاکت ها که افزایش بیش از حد آنها عامل خطر بیماری قلبی- عروقی می باشد، تحت تاثیر تمرین صبح و عصر قرار می گیرد؟ نهایتا با توجه به نتایج ضد و نقیض در پیشینه تحقیق در ارتباط با تغییر سطوح پلاسمایی نشانگرهای التهابی به دنبال یک جلسه تمرین و مطالعات انگشت شمار در زمینه چگونگی تغییر در سطوح پلاسمایی این نشانگرها پس از تمرین صبح و عصر تحقیق حاضر با هدف پاسخگویی به سوالات زیر انجام می گیرد:

– آیا یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی پاسخ های متفاوتی بر سطوح   CRPو IL-6 پلاسما در    زنان در زنان جوان سالم ایجاد می کند؟

– آیا تغییرات احتمالی IL-6 می تواند منجر به تغییر سطوح  CRP شود؟

1-3 – ضرورت و اهمیت تحقیق

در مجموع، تحقیقات اندکی به بررسی پاسخ های التهابی به دنبال یک جلسه تمرین درمانده ساز در اوقات مختلف شبانه روز پرداخته اند. از طرفی، گزارشات مختلفی نشان داده اند بیشتر حملات قلبی در طول روز و در ساعت خاص اتفاق می افتد (جیمنز و همکاران، 2005). بنابراین این نکته به ذهن می رسد، سطوح عوامل خطر مرتبط با بیماری قلبی عروقی، در ساعاتی از روز بالاتر باشند (اراضی و همکاران، 1386). به عنوان مثال تعدادی از مطالعات نشان داده اند ریتم روزانه تراکم پلاکت ها تحت تاثیر تمرین قرار دارد (پیکیون، 2007؛ آلدمیر، 2005). با توجه به این نتایج این سوال مطرح است که آیا سطوح CRP و IL-6  نیز مانند پلاکت ها که افزایش بیش از حد آنها عامل خطر بیماری قلبی – عروقی می باشد، تحت تاثیر تمرین صبح و عصر قرار می گیرد یا خیر؟ نهایتا با توجه به نتایج ضد و نقیض در پیشینه تحقیق در ارتباط با تغییر سطوح پلاسمایی نشانگرهای التهابی به دنبال یک جلسه تمرین  و   پژوهش های اندک در زمینه چگونگی تغییر در سطوح پلاسمایی این نشانگرها، پس از تمرین صبح و عصر و اهمیت این عوامل به عنوان پیشگوی بیماری قلبی– عروقی ضرورت انجام تحقیقات بیشتر آشکار می شود. آگاهی از تغییرات این عوامل به دنبال فعالیت و همچنین آگاهی از این که سطوح آنها پس از فعالیت های ورزشی صبحگاهی یا عصرگاهی چه تغییراتی می کند، به مربیان ورزش و پزشکان به منظور بهبود سلامت قلبی- عروقی افراد کمک شایانی خواهد نمود. نظر به این که آزمون بیشینه بروس[39]نوارگردان به عنوان تست ورزش در مراکز پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد، یافته های حاصل از انجام این مطالعه می تواند اطلاعات مفیدی در خصوص انجام این آزمون در ساعات کم خطر روز فراهم کند.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- هدف کلی

تعیین پاسخ سطوح CRP و IL-6 پلاسمایی به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی در زنان جوان سالم

1-4-2-  اهداف جزئی

1- تعیین پاسخ CRP پلاسما به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی

2- تعیین پاسخ IL-6 پلاسما به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی

3- تعیین پاسخ HDL-C پلاسما به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی

4- تعیین پاسخ LDL-C پلاسما به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی

5- تعیین پاسخ [40]TC پلاسما به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی

6- تعیین پاسخ [41]TG پلاسما به یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی         

7- تعیین ارتباط بین سطوح استراحتی CRP و IL-6 پلاسما     

1-5 – فرضیه های تحقیق

یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر سطح استراحتی CRP پلاسما در زنان جوان سالم اثر دارد.
2- یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر سطح استراحتی IL-6 پلاسما در زنان جوان سالم اثر دارد.

3-یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر سطح استراحتی HDL-C پلاسما در زنان جوان سالم اثر دارد.

4- یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر سطح استراحتی LDL-C پلاسما در زنان جوان سالم اثر دارد.

5- یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر سطح استراحتی TC پلاسما در زنان جوان سالم اثر دارد

6- یک جلسه فعالیت صبحگاهی و عصرگاهی بر سطح استراحتی TG پلاسما در زنان جوان سالم اثر دارد.

7- بین سطوح   CRPو IL-6 پلاسما ارتباط معنی داری وجود دارد.

1-6- محدودیت های تحقیق

1- عدم کنترل تفاوت های فردی آزمودنی ها

2- میزان انگیزه آزمودنی ها هنگام اجرای آزمون

  

1-7-  تعریف  واژه ها و اصطلاحات

1-  CRP: پروتئین واکنشی فاز حاد است که در پاسخ به محرک سمی در صدمه بافتی و سلولی،  منتشر می شود (سمپل، 2006).

2-  IL-6: جزء خانواده ای از سیتوکین ها و یک پلی پپتید است. سیتوکین IL-6  یک سیتوکین پیش و ضد التهابی است (شلمزادی و همکاران، 1388). IL-6 در هر دو سیستم ایمنی ذاتی و اکتسابی نقش دارد. این سیتوکین توسط بیگانه خوارهای تک هسته ای، سلول های اندوتلیال عروق، فیبروبلاست ها و سایر  سلول ها در پاسخ به میکروب ها و دیگر سیتوکین ها به ویژه IL-1 و TNF-α تولید می شود (آقاعلی نژاد و شمسی، 1389).