فصل اول-مقدمه و کلیات

1-1-مقدمه. 2

1-2-اهمیت مصرف میوه‌ها وسبزی‌ها 3

1-3-تاریخچه میوه كیوی در جهان. 3

1-4-تاریخچه كیوی در ایران. 4

1-5- تولید میوه كیوی در جهان و ایران. 5

1-6- گیاه شناسی كیوی.. 5

1-7- تشریح میوه 6

1-8- رقم‌هایوارد. 7

1-9- تركیبات شیمیایی موجود در میوره رسیده كیوی.. 7

فصل دوم-بررسی منابع

2-1-فیزیولوژی پس از برداشت میوه کیوی.. 12

2-1-1-نمو فیزیولوژیکی میوه 12

2-1-2- اهمیت شاخص رسیدگی در میوه کیوی.. 13

2-1- 3-تعیین شاخص رسیدگی در میوه کیوی.. 14

2-1-4- تغییرات متابولیکی در موقع رسیدن میوه کیوی.. 14

2-2-عمده ترین تغییرات در هنگام رسیدن میوه کیوی.. 15

2-3-شرایط نگهداری میوه کیوی در انبار. 17

2-3-1-دما 18

2-3-2- ر طوبت نسبی.. 18

2-3-3- تهویه. 18

2-4-نقش کلسیم درختان میوه 20

فصل سوم-مواد و روش ها

3-1- مکان و زمان انجام آزمایش… 24

3-2- اعمال تیمارها 24

3-3-كنترل و مبارزه با علف های هرز. 26

3-4-روش آبیاری.. 26

3-5- خصوصیات خاك.. 26

3-6- برداشت میوه 26

3-7- ارزیابی صفات… 27

3-7-1- اندازه­گیری وزن تر میوه 27

3-7-2- اندازه­گیریpH.. 27

3-7-3-اندازه­گیری سفتی میوه 27

3-7-4-اندازه­گیری قند میوه 27

3-7-5-عصاره­گیری از میوه 28

3-7-6- وزن خشك میوه 28

3-7-7- اندازه­گیری نیتروژن. 28

3-7-8- اندازه­گیری پتاسیم. 29

3-7-9-اندازه­گیری فسفر. 29

3-7-10- اندازه­گیری كلسیم. 29

3-8-تجزیه و تحلیل داده‌‌‌‌‌‌‌‌ها 30

فصل چهارم-نتایج و بحث

4-1- اثر تیمارها بر رشد گیاه 32

4-1-1- جدول تجزیه واریانس داده ها 33

4-1-2- اثر تیمارها بر وزن تر میوه کیوی.. 34

4-1-3- اثر تیمار بر وزن خشك میوه كیوی.. 35

4-1-4- اثر تیمارها بر ماده خشك (درصد) میوه كیوی.. 36

4-1-5- اثر تیمارها بر قند میوه كیوی.. 37

4-1-6- اثر تیمارها بر سفتی میوه کیوی.. 40

4-1-7- اثر تیمارها بر اسیدیته میوه كیوی.. 44

4-1-8- اثر تیمارها بر غلظت نیتروژن میوه كیوی.. 45

 

4-1-9- اثر تیمارها بر فسفر میوه كیوی.. 46

4-1-10- اثر تیمارها بر غلظت پتاسیم میوه كیوی.. 47

4-1-11- اثر تیمارها بر غلظت كلسیم میوه کیوی.. 48

نتیجه گیری کلی.. 50

پیشنهادات: 50

منابع و ماخذ. 51

 

فهرست جداول

عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

جدول3-1-تیمارهای مورد آزمایش برای هر درخت…………………………………………………………………………………………………22

جدول3-2-فاکتورهای مربوط به تجزیه خاک قبل از اجرای آزمایش عمق(30-0 سانتی متر)………………………………………….26

جدول4-1- تجزیه واریانس داده های مربوط به تاثیر تیمارها بر برخی صفات رشد و غلظت عناصرنیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم در میوه کیوی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..33

 

فهرست اشکال

عنوان…………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه

شکل 1-1 تغییر صفات مختلف در طی رسیدن  میوه‌های فرازگرا برگرفته از (Khan,2006)…………………………….15

شکل4-1-اثر تیمارها بر وزن تر میوه تر کیوی…………………………………………………………………………………………….34

شکل4-2-اثر تیمارها بر وزن خشک میوه کیوی………………………………………………………………………………………….35

شکل4-3-اثر تیمارها بر وزن ماده خشک میوه کیوی……………………………………………………………………………………36

شکل 4-4-اثر تیمارها بر قند مرحله اول میوه کیوی………………………………………………………………………………………37

شکل4-5-اثر تیمارها بر قند مرحله دوم میوه کیوی……………………………………………………………………………………….38

شکل4-6-اثر تیمارها بر قند مرحله سوم میوه کیوی……………………………………………………………………………………….38

شکل4-7-تغییر قند میوه در طول زمان در دو تیمار محلول پاشی کلسیم(پنج­مرتبه) و شاهد………………………………..39

شکل4-8-اثر تیمارها بر سفتی مرحه اول میوه کیوی………………………………………………………………………………………40

شکل4-9- اثر تیمارها بر سفتی مرحله دوم میوه کیوی……………………………………………………………………………………41

شکل4-10- اثر تیمارها بر سفتی مرحله سوم میوه کیوی…………………………………………………………………………………42

شکل4-11-تغییر سفتی در طول زمان در دو تیمار محلول پاشی کلسیم(پنج­مرتبه) و شاهد………………………………….43

شکل4-12-اثر تیمارها بر اسیدیته میوه کیوی………………………………………………………………………………………………..44

شکل4-13-اثر تیمارها بر غلظت نیتروژن میوه کیوی………………………………………………………………………………………45

شکل4-14-اثر تیمارها بر غلظت فسفر میوه کیوی………………………………………………………………………………………….46

شکل4-15- اثر تیمارها بر غلظت پتاسیم میوه کیوی……………………………………………………………………………………..47

شکل4-16-اثر تیمارها بر غلظت کلسیم میوه کیوی………………………………………………………………………………………49

 

چکیده

در این تحقیق، به منظور بررسی تأثیر محلول­پاشی کلرورکلسیم بر عمر انبارداری (عمر پس از برداشت) محصول کیوی رقم هایوارد آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در ده تیمار و سه تکرار به مدت یکسال به اجرا گذاشته شد. صفاتی مانند وزن تر، وزن خشک، درصد ماده خشک، اسیدیته، نیتروژن، فسفر پتاسیم، کلسیم، قند میوه و سفتی میوه در سه مرحله زمانی دو و پنج ماه پس از برداشت اندازه گیری شد. نتایج به­دست­آمده نشان می­دهد که اثر تیمارها در میزان وزن تر، وزن خشک، قند مرحله اول و دوم، سفتی میوه مرحله اول، اسیدیته میوه، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم میوه معنی دار نبود، اما بر درصد ماده خشک و قند مرحله سوم و سفتی مراحل دوم و سوم نسبت به تیمار شاهد تأثیر معنی داری داشت. نتایج نشان می دهد که تأثیر تیمارها بر کلسیم میوه، سفتی مرحله اول و دوم و درصد ماده خشک میوه ها نسبت به محلول پاشی کلسیم در تیمارهایی که پنج بار محلول پاشی کلسیم صورت گرفته نسبت به تیمار شاهد در سطح یک درصد معنی دار بود. همچنین اثر تیمارها بر قند مرحله سوم در سطح پنج درصد تأثیر معنی دار شد.

واژگان کلیدی: کیوی فروت، سفتی، عمر پس از برداشت میوه، کلسیم

 

مقدمه وکلیات
 

1-1-مقدمه
كیوی گیاهی از خانواده Actinidiaxeae و جنس Actinidia است. در­این جنس­گونه­های زیادی وجود دارد كه تنها دو گونه آن یعنی A. deliciosa و A. chinensis  از لحاظ اقتصادی و باغبانی حائز اهمیت هستند. در سال­های اخیر محبوبیت میوه كیوی در سطح جهانی افزایش یافته است، از نظر تولید جهانی در حال حاضر پس از موز، پرتقال و سیب در رتبه چهارم قرار دارد. بر اساس گزارش فائو (2008) ایران رتبه هشتم تولید كیوی را به خود اختصاص داده است. كیوی به­خاطر دارا بودن طعم، عطر مناسب، ارزش غذایی و دارویی فراوان، یكی از محبوب‌ترین میوه در جهان به حساب می­آید. بالا بودن ویتامین C، فیبر رژیمی، ویتامین­های E و K، فنول­ها، تركیبات فلاونوئیدی وآنتی­اكسیدانی در میوه كیوی باعث كاهش بیماری­های چون سرطان و ناراحتی­های قلبی و عروقی می­شود، همچنین مقاومت بدن را در برابر بسیاری از بیماری­ها افزایش می­دهد. امروزه توجه زیادی به ارزش غذایی میوه­ها و سبزی­ها مبذول گردیده و تحقیقات وسیعی جهت افزایش ارزش غذایی میوه­ها و سبزی­ها صورت گرفت.

به­طوركلی، كیفیت و ارزش غذایی میوه‌ها و سبزی­ها به شرایط محیطی قبل از برداشت و عملیات پس از آن بستگی دارد (کارلوس،1999). درجه بلوغ و رسیدگی میوه در زمان برداشت عامل اصلی تعیین كننده كیفیت نهایی میوه و پتانسیل ماندگاری می‌باشد، بنابراین برای حصول بهترین كیفیت خوراكی و انبارمانی طولانی باید میوه­ها در زمان  مناسب برداشت شوند هنگامی كه میوه­ ها كمی نابالغ برداشت شوند علاوه بر این­كه عطر و طعم میوه به خوبی توسعه نمی­یابد، رسیدن میوه نامنظم بوده و نیز میزان اسید بالاتر و حساسیت به بیماری پس از برداشت بیشتر می‌شود  از سوی دیگر برداشت دیر هنگام باعث میگردد كه میوه‌ها با سرعت بیشتری رسیده و پیر شوند و عمر انباری آنها كوتاه گردد. محققان گزارش كردند كه برداشت میوه ها با بریكس 5/6  نسبت به دیگر زمان­های برداشت دارای ظرفیت آنتی­اكسیدانی بالاتری است و در طی انبارداری نیز درصد كاهش وزن میوه ها پائین­تر بود (قربانعلی­پور، 1388). گزارش­های قبلی نشان دادند كه اگر میزان TSS در زمان برداشت بیش از ده و پائین­تر از شش باشد باعث تسریع در نرم شدن میوه كیوی در طول انبارداری می‌گردد . علاوه بر زمان برداشت، بالا بودن میزان نیتروژن میوه باعث كاهش ماندگاری و ارزش غذایی میوه می‌شود (جانسون، 1997).

در سال­های اخیر سطح زیر كشت كیوی در استان گیلان بطور قابل ملاحظه‌ای گسترش یافته و كشاورزان بطور تجربی بدون در نظرگرفتن زمان صحیح اقدام به برداشت میوه می‌كنند. در نتیجه ممكن است میوه‌ها فاقد كیفیت مناسب در زمان برداشت و نیز ماندگاری كوتاه باشد بنابراین، در این پژوهش كیفیت و ماندگاری میوه­ها كیوی كه بر اساس عرف توسط كشاورزان مناطق مختلف استان گیلان برداشت می­شدند، ارزیابی گردید.

 

 

1-2-اهمیت مصرف میوه‌ها وسبزی‌ها
امروزه متخصصان علوم تغذیه بر این باورند كه مصرف روزانه میوه‌ها وسبزی‌ها منجر به كاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف شامل سرطان‌ها، بیماری‌های قلبی می­شود (دو[1] و همکاران، 2009). اثرات مثبت میوه‌ها و سبزی‌ها به تركیبات حیاتی مختلف آنها نظیر آنتی اكسیدان‌های[2] پلی فنل، ویتامین‌های مختلف از جمله ویتامین E، C، توكوفرول، كارتنوئید نسبت داده می‌شود. بنابراین میوه‌ها و سبزی‌ها بعنوان منابع غذایی مهم برای انسان محسوب می­شوند (پسچل[3] و همکاران، 2006). مدرك علمی نشان می‌دهد كه بین بروز و توسعه بیماری‌ها و فعالیت رادیكال‌های آزاد رابطه مستقیم وجود دارد. آنتی­اكسیدان‌های موجود در میوه‌ها و سبزی‌ها قادر به حذف رادیكال‌های آزاد هستند كه این امر بواسطه بازدارندگی از تشكیل رادیکال‌های آزاد و یا شكستن زنجیره اصلی آنها یا جلوگیری از تشكیل رادیكال آزاد بوسیله پیوند با یون‌های فلزی، احیا پراكسید هیدروژن، سوپراكسید‌ و گونه‌های اكسیژن فعال تحقق می یابد (دو و همکاران، 2009).

دربین میوه‌ها، كیوی بعنوان منبع خوب مواد آنتی­اكسیدانی بویژه ویتامین C محسوب می‌شود. همچنین حاوی برخی مواد فیتوشیمیایی دیگر نظیر بتاكاروتن، لوتین، آنتوسیانین، توكوفرول، مواد معدنی، رنگیزهای كلروفیل و كارتنوئید‌ها می­باشد (تورینی[4] و همکاران، 2008).

1-3-تاریخچه میوه كیوی در جهان
كیوی به همراه سه میوه آوكادو، زغال اخته آبی و ماكادمیا در قرن بیستم به جهانیان معرفی شده‌است. مبدأ اصلی كیوی جنگل‌های مناطق معتدله اطراف رودخانه یانگ تسه[5] در جنوب چین بوده و ارقام مختلف آن به صورت پراكنده از سیبری تا اندونزی پراكنده می‌باشند (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378). كیوی از میوه‌های بومی جنوب چین محسوب می‌شود و در جنوب چین به نام یانگ تائو[6] معروف می‌باشد (جمشیدی، 1380). از چگونگی و تاریخ پراكندگی آن از چین به سایر نقاط جهان مدارك دقیقی در دست نیست. اما برای اولین بار الكساندر آلیسون در سال 1906 بذر كیوی را از چین به نیوزیلند برد. وی پس از كشت و تولید نهال‌های بذری و حفظ و نگهداری آنها در سال 1910 میلادی موفق شد اولین نمونه‌های میوه را از تفرق صفات[7] فراوانی برخوردار بودند بدست آورده و با انتخاب ارقام بهتر و كشت مجدد بذر آنها اولین نمونه‌های مرغوب كیوی را به دنیام معرفی نماید، به‌طوری كه پس از آن بخش عظیمی از نواحی مركزی و شرقی نیوزیلند به كشت و پرورش كیوی اختصاص یافته و به سرعت كشت آن رواج پیدا كرد. كیوی برای اولین بار در سال 1847 توسط روبرت فورتون[8]، مامور جمع آوری نمونه‌های گیاهی برای هرباریوم اروپا متعلق به انجمن باغبانی سلطنتی انگلستان، وارد اروپا گردیده است كه البته درآن زمان جنبه زینتی داشته و در هوای آزاد پرورش یافته‌است (جمشیدی، 1380). ورود اولین گونه‌های كیوی به آمریكا به سال 1910 برمی‌گردد. البته اولین كشت تجاری كیوی در كالیفرنیا در سال 1965 و در كشورهای اروپایی نظیر فرانسه، ایتالیا، اسپانیا و یونان در سال 1970 انجام شده است (سیمور و تاکر[9]، 1997).

1-4-تاریخچه كیوی در ایران
اولین بار در سال 1347 مرحوم پناهی، یكی از باغذاران مركبات، یك اصله نهال نر از رقم ماتوآ[10] و یك اصله نهال ماده از رقم آلیسون (رقمی پر محصول) زودرس و دارای میوه‌های كوچك را از فرانسه وارد كشور كرده و در ویلای شخصی خود در رامسر مازندان كشت نمود (محمدی، 1372). این دو اصله نهال كاشته شده به منظور بررسی‌های مقدماتی و اقلیم پذیری تحت نظر ایستگاه تحقیقات كشاورزی رامسر قرار گرفتند و اولین نمونه‌های میوه آن در سال 1350 بر روی درخت مشاهده شد. در بهمن ماه همان سال برف سنگینی به ارتفاع یك متر درشمال ایران بارید  وسرمای سختی در این ناحیه حادث شد. با توجه به اینكه به مدت 27 روز سرمایی بین 5/0 تا 5/7 درجه سانتی‌گراد به طور متناوب ادامه داشت، هیچ گونه آثار سرما‌زدگی روی این نهال‌های سه ساله مشاهده نشد و این در حالی بود كه سرمای مذكور به مركبات شمال صدمات زیادی وارد كرده بود (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378؛ جمشیدی، 1380). این امر باعث شد تا دست‌اندركاران كشت كیوی به موقعیت پرارزش این گیاه در سواحل خزر پی‌برده و به ادامه كار و پژوهش در زمینه كشت و پرورش آن بپردازند. در سال­های بعد نیاز به ارقام دیگر كیوی احساس شد و با همكاری مسئولات باغبانی سازمان خوار و بار جهانی (فائو)[11]و موسسه اصلاح و تهیه بذر و نهال وزارت كشاورزی تمام ارقام مختلف ماده و دو رقم نر از كشورهای فرانسه و ایتالیا وارد ایران شدند. محصول كیوی در سال 1367 به صورت تجاری از كشتزارهای محدوده ساری تا آستارا به بازار داخلی عرضه می‌شود (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378).

 

1-5- تولید میوه كیوی در جهان و ایران
براساس آمار منتشر شده توسط FAO در سال 2004 كشور نیوزیلند با تولید سالانه 297795 تن و با ارزش اقتصادی 1801 دلار به ازای هر تن مقام اول را در دنیا به خود اختصاص داده‌است. كشور ایران با اینكه با تولید سالانه 28980 تن از نظر میزان تولید كمی در مقام چهارم دنیا قرار دارد ولی براساس ارزش اقتصادی محصول تولید شده در مقام دهم قرارگرفته و ارزش اقتصادی یك تن كیوی تولید ایران فقط 352 دلار در مقایسه با 1801 دلار تولید نیوزلند است. كشور ایتالیا از لحاظ كمی و ارزش اقتصادی محصول تولید شده در مقام دوم دنیا قرار دارد (فائو، 2007).

1-6- گیاه شناسی كیوی
كیوی از خانواده  Actinifiaccaeو از جنس Actinidia است. این جنس گونه‌های زیادی دارد كه تنها دو گونه آن از لحاظ اقتصادی و باغبانی حائز اهمیت می­باشند. یكی گونه‌های Actinidiadeliciasa و دیگری گونه Actinidiachinensis كه به طور گسترده در كشورهای مختلف جهان كشت می‌شوند (وارینگتون و وستون[12]، 1990). میوه كیوی با نام‌های Monkey, Peach, Yangtao, Kiwi berry, Chinesegooseberry و Kiwifruit در جهان شهرت داشته است و در حال حاضر معمول ترین نام این میوه درجهان Kiwifruit می‌باشد (خزائی پول، 1382).

این گیاه از شاخه گیاهان گلدار، رده نهاندانگان و زیر­رده دولپه‌ای می‌باشد. این گیاه خزان دار، دو پایه، خزنده و پر رشد است كه با توجه به شرایط رویش حالت‌های رشدی مختلفی به خود می‌گیرد، به طوری كه در نواحی جنگلی به صورت مارپیچی تا ارتفاع 5 تا 7 متر و حتی گاهی بیشتر از روی درختان بالا می‌رود. جنس اكتینیدیا موقعیت جغرافیایی گسترده و قابل توجهی دارد. به طوری كه از 50 درجه عرض جغرافیایی شمال نسبت به خط‌استوا از جنگل‌های شمالی (مناطق سیبری) تا مناطق گرمسیر گسترش یافته است و اختلاف دمای 15 درجه سانتی‌گراد در شبانه روز را تحمل می كند در نتیجه كیوی حداكثر تا 18- درجه سانتی گراد در برابر سرما مقاوم است و رطوبت نسبی هوا بین 80-70 درصد برای رشد این گیاه مطلوب می باشد (خزائی پول، 1382).

در كشور ما رقم‌های مختلفی از گونه Actinidiadeliciasa نظیر‌هایوارد[13]، برونو[14]، مونتی[15] و آبوت[16] كشت می‌شوند (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378). گل­های كیوی بزرگ، سفید و جذاب هستند و به طور كامل شكوفا می‌شوند. در كل پنج كاسبرگ و پنج گلبرگ وجود دارد. برگ‌های آن قلبی شكل، پهن و ساده است و بر روی ساقه به صورت متناوب قرار گرفته‌اند (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378). میوه كیوی سته و ناشكوفا و از یك تخمدان چند برچه‌ای منشا می‌گیرد. رشد میوه افزایش اندازه آن از زمان گرده افشانی تا رسیدن به وزن 120 گرم حدود 160 روز به طول می انجامد (سیمور و تاکر[17]، 1997).

هر چند مبدأ اصلی كیوی چین است اما نام خود را از پرنده‌ای در نیوزیلند به نام كیوی گرفته‌است و به دلیل توسعه تجارتی كه در نیوزیلند داشته و در سال­های اخیر به بازارهای اروپایی و امریكایی وارد گشته نام نیوزلندی خود را حفظ نموده‌است. در كشورهای نیم كره جنوبی عموماً در آبان ماه گل داده و در ماه‌های فروردین و اردیبهشت میوه برداشت می‌شود. اما در كشورهای مناطق معتدله نظیر ایران و ایالت كالیفرنیا میوه در نیمه اول خردادماه ظاهر شده و از اواسط خرداد ماه تا اواسط آذرماه مراحل مختلف رشدی خود را پشت سر گذاشته و می‌رسد. هرچند زمان رسیدن میوه رقم‌های مختلف كیوی با هم متفاوت است ولی به طور كلی میوه تمام رقم‌ها در فاصله زمانی نیمه آبان تا نیمه آذرماه می­رسند (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378).

1-7- تشریح میوه
میوه كیوی ظاهری استوانه‌ای و انگوری شكل دارد كه در انتها مدور شده و گاهی به شكل بیضی و تخم مرغی شكل در می‌آید. طول میوه از 4 تا 5/7 سانتی متر و قطر آن 5/3 تا 5 سانتی متر متغیر است. وزن هر میوه به طور متوسط بین 120 تا 130 گرم است كه حداقل از 30 تا 35 گرم تا حداكثر 300-200 گرم می‌رسد. اندازه میوه كیوی علاوه بر عوامل تغذیه‌ای و محیطی به رقم كیوی، سن گیاه و مقدار محصول گیاه بستگی دارد (جمشیدی 1380). میوه پوست بسیار نازك و رنگ قهوه­ای دارد كه از كرك‌های كوتاه و پر پشت به طول 3-2 میلی­متر پوشیده‌است. میزان كرك‌های روی میوه در رقم‌های مختلف متفاوت است برای مثال رقم برونو نسبت به آبوت كرك‌های زیادتری دارد كرك‌های روی میوه در زمان رسیدن میوه مرده‌اند و می توان در حین برداشت و بسته بندی با دست و عمل مالش كرك‌ها را از روی میوه جدا كرد (وارینگتون و وستون[18]، 1990).

میوه توسط یك دم به طول 8-3 سانتی متر به ساقه چسبیده كه در زمان برداشت میوه بر روی ساقه می‌ماند. در محل چسبیدن دم به میوه حلقه برآمده (برجسته ای) از كاسبرگ‌های به جا مانده به رنگ قهوه‌ای وجود دارد كه در طی رشد میوه محل تجمع تانن‌ها می شود (وارینگتون و وستون، 1990). همان طوری كه گفته شد میوه كیوی یك میوه سته و ناشكوفا است كه یك لایه نازك اپیدرمی دارد بافت سفت، گوشتی و آبدار میوه از دو بخش میان بر داخلی[19] و میان بر خارجی[20] تشكیل شده است. بافت میان بر خارجی كه درزیر اپیدرم قرار دارد. از سلول­های پارانشیمی بیضوی شكل با دیواره‌های نازك تشكیل شده است كه توسط یك شبكه آوندی استوانه­ای شكل ازدو بخش میان بر داخلی كه حاوی سلول‌های كشیده­ای است جدا می­گردد. سلول­های هر دو بخش حاوی پلاستیدهای[21] حاوی كلروفیل هستند كه منجر به ایجاد رنگ سبز زمردین بافت میوه می‌شوند. در بخش میان‌بر داخلی حلقه‌ای متشكل از 20الی 40 برچه (حفره كوچك) حاوی دانه‌های سیاه رنگ قرار گرفته اند. برچه‌ها از ماده زمینه­ای لزج و چسبناكی تشكیل شده­اند كه دانه‌های سیاه میوه را در برگرفته و از آنها محافظت می‌كنند (محمدیان و همكاران 1378 ؛ وارینگتون و وستون[22]، 1990). هر میوه می تواند 1000 تا 1500 دانه داشته باشد (سیمور و تاکر[23]، 1997). درون بر میوه از یك هسته (یا ستون مركزی) سفیدرنگی تشكیل شده كه از سلول‌های پارانشیمی بزرگ فاقد كلروفیل ساخته شده است ‌(وارینگتون و وستون، 1990).

1-8- رقم‌هایوارد
رقمی دیررس، كشیده و بزرگ و غنی از قند با قابلیت نگهداری بسیار مطلوب می‌باشد ‌‌(وارینگتون و وستون، 1990). دارای میوه‌های تخم مرغی شكل و پهن بوده و وزن آن هنگام رسیدن 120-80 گرم است. طول میوه 7-5 سانتی‌متر و عرض آن 5-4 سانتی‌متر می‌باشد. اگر چه میزان متوسط محصول آن به ازاء هر درخت در مقایسه با سایر رقم‌ها كمی كمتر است ولی دارای خصوصیاتی است كه آن را نسبت به بقیه متمایر كرده و باعث گسترش بیشر آن نسبت به بقیه رقم‌ها می‌شود. خصوصیات این رقم را می‌توان به صورت زیر خلاصه كرد:

میوه آن نسبت به بقیه درشت‌تر و یكنواخت‌تر است.
ارزش اقتصادی زیادی دارد، زیرا بازارپسند بوده و ارزش صادراتی دارد.
شكوفه‌های آن نسبت به بقیه كمی دیرتر باز می­شوند، در نتیجه براثر سرمای دیررس بهاره آسیب نمی بینند (آرپویا[24] و همکاران، 1984).
1-9- تركیبات شیمیایی موجود در میوه رسیده كیوی
تركیبات میوه كیوی، توسط دانشمندان متعددی شناسایی و اندازه گیری شده است كه البته بین مقادیر گزارش شده تفاوت‌هایی وجود دارد. این تفاوت­ها می‌تواند ناشی از اختلاف بین بافت‌های ارزیابی شده، در روش آزمایش و یا رقمی باشد كه مورد آزمایش قرار گرفته‌است و همچنین می‌تواند ناشی از تفاوت بین شرایط رشد محصول و درجه رسیدگی میوه‌ها باشد (وارینگتون و وستون[25]، 1990). در سال­های اخیر اكثر مطالعات بر روی رقم‌ هایوارد متمركز شده است. براساس نتایج بدست آمده میوه كیوی رسیده رقم‌ هایوارد دارای تركیبات متنوعی می باشد كه عبارتند از:

پروتئین: میوه كیوی حاوی 2/1-11/0 درصد پروتئین براساس وزن­تر می‌باشد. دامنه زیادی كه برای پروتئین گزارش شده ناشی از تفاوت روش آزمایش است. به طوری كه میزان بدست آمده با روش میزان كل نیتروژن[26] معمولا بیشتر از مقادیر اندازه‌‌گیری شده با روش لاوری است (وارینگتون و وستون[27]، 1990).

سلولز: سلولز موجود در كیوی 5/2 گرم در 100 گرم وزن تازه است كه حدود 3/1 گرم آن جزء مواد فیبری قابل حل در آب و 2/1 گرم آن غیر قابل حل درآب است. آزمایش‌های متعدد نشان داده است كه فیبر خوراكی محلول نقش مهمی در كاهش كلسترول خون دارد. فیبر مورد نیاز بدن انسان در شبانه روز 6 گرم بوده كه با مصرف یك الی دو عدد كیوی تأمین می‌شود (محمدیان و اسحاقی تیموری، 1378).

نشاسته و كربوهیدراتها: تركیب عمده میوه كیوه‌ی رانشاسته تشكیل می‌دهد. از این نظر میوه كیوی هم ردیف با سایر میوه‌های نشاسته‌دار همچون سیب، موز و انبه قرار دارد. میوه‌ای كه كاملا رسیده و آماده خوردن است تقریبا به مقدار خیلی كمی نشاسته دارد و یا اصلاً نشاسته‌ای در آن وجود ندارد زیرا در طی رسیدن نشاسته به قند تبدیل می‌شود. مقدار كل قند میوه 15-8 درصد وزن كل میوه است، دامنه وسیع گزارش شده عمدتاً به دلیل تفاوت درجه رسیدگی میوه است. ثابت شده است كه اختلاف اساسی ارقام مختلف كیوی از نظر طعم و شیرینی و سایر فاكتورهای مهم منوط به اختلاف در میزان پلی­ساكاریدها می‌باشد. قندهای‌ اصلی میوه شامل گلوكز (6-2) درصد، فروكتوز (8-5/1 درصد) و مقدار كمی ساكارز (حدود 2/0 درصد) و مقادیر جزئی اینوزیتول است (وارینگتون و وستون، 1990؛ مکرا[28] و همکاران، 1992).

چربی: در میوه كیوی حدود 9/0-7/0درصد (براساس وزن تر) چربی وجود دارد. با وجود مقادیر كم چربی مقادیر نسبتا خوبی ویتامین C (محلول در آب) و ویتامین A (ویتامین‌های محلول در چربی) روغن دانه كیوی حاوی مقدار كمی اسیدهای چرب اشباع و مقادیر زیاد اسیدهای چرب غیراشباع می‌باشد ‌(وارینگتون و وستون، 1990‌).

تركیبات پكتیكی: 98% تا 17/0 درصد از وزن تر میوه را تركیبات پكتیكی تشكیل می‌دهند. میزان پكتین میوه در حین رسیدن و نرم شدن میوه تغییر می كند (وارینگتون و وستون[29]، 1990).

موسیلاژ: پلی‌ساكاریدهای اسیدی از جمله گلوكرونومان[30] در میوه كیوه‌ی شناسایی شده‌اند كه مقدار آنها در بافت خوراكی میوه 150 میلی گرم درصد گرم وزن­تر میوه است (وارینگتون و وستون، 1990).

اسیدهای آلی: در زمان برداشت میوه كیوی حاوی 9/0 تا 5/2 درصد اسیدیته كل براساس وزن­تر می‌باشد كه حدود 40 تا 50 درصدآن مربوط به سیترات، 40 تا 50 درصد آن كوئینات و 10 درصد مربوط به مالات می‌باشد. بالاترین میزان سیترات در لایه درونی میوه و بالاترین مقدار كوئینیك اسید در لایه بیرونی كورتكس می‌باشد. بیشترین میزان اسید در بافت اطراف دانه متمركز شده و كمترین میزان اسید در قسمت هسته مركزی میوه و میان‌بر خارجی میوه است. اسیدهای اصلی و عمده كیوی اسید سیتریك، مالیك و كوئینیك می‌باشند. اسید گالاكترونیك[31]، اسید گلوكورنیك[32] و اسید كوماریك[33] كمترین میزان را به خود اختصاص می‌دهند (مارش[34] و همکاران، 2004). همچنین به میزان 002/0 میلی گرم در 100 گرم وزن تر میوه اسید سالیسیلیك وجود دارد (عابدینی، 1382).

رنگیزه‌ها: كیوی یك میوه مغذی و جذاب به‌علت رنگ سبز بافت آن می باشد كه این رنگ به واسطه وجود كلروفیل‌های b,a می باشد (تورینی[35] و همکاران، 2008).

ویتامین‌ها: اغلب ویتامین‌های شناخته شده در میوه كیوی می‌باشند. ویتامین C كه یكی از حیاتی‌ترین ویتامین‌های خوراكی و لازم بدن می باشد، 200-37 میلی­گرم از صد گرم وزن­تر را تشكیل می‌دهد كه این مقدار حدود دو برابر ویتامین C موجود در مركبات و 10 برابر ویتامین C موجود در موز است و حتی چند برابر میزان آن در سیب و هلو می‌باشد. لذا با خوردن روزانه 100 گرم ویتامین C رفم برونو ازبقیه بیشتر است و به 200 میلی­گرم درصد گرم میوه می‌رسد. ویتامین E ویتامین دیگری است كه نسبت به میوه‌های دیگر در كیوی بیشتریافت می‌شود (وارینگتون و وستون، 1990؛ تورینی و همکاران، 2008)

مواد معدنی: اغلب عناصر پرمصرف و كم مصرف مورد نیاز بدن درمیوه كیوی یافت می­شوند. میوه كیوی حاوی روی، فسفر، سدیم، پتاسیم كلر، منیزیم، كلسیم، مس، گوگرد، آهن، منگنز و كروم می­باشد. پتاسیم عنصر اصلی در كولتیوار‌های مختلف كیوی می باشد پتاسیم موجود در میوه كیوی برابر با پتاسیم موز بوده و 20 برابر پتاسیم موجود در سیب است (محمدیان و همكاران،1378؛ ذولفقاتی[36] و همکاران، 2008).

 

آنزیم‌ها: كیوی دارای یك آنزیم پروتئولیتیكی به نام اكتینیدین می‌باشد. این آنزیم مشابه تیول پروتئاز پاپائین[37] در گیاه پاپایا (خربزه درختی) وفیسین[38] ودر انجیر و برومیلین[39] در آناناس است (سیمور و تاکر[40]، 1997). از دیدگاه پودیوینسکی[41] و همکاران (1999) آنزیم اکتینیدین احتمالاً در مقابله حمله عوامل بیماری زا تولید می‌شود.

آروما (مواد معطر): مواد معطر کیوی به شدت تحت تاثیر میزان و درجه رسیدگی میوه قرار دارد. میوه‌هایی که به مرحله رسیدگی کامل نزدیک می‌شوند مزه و طعم علفی خود را از دست داده و عطر و طعم شیرین و استری در میوه ایجاد می‌شود، عمدتاً مواد فرار کیوی مربوط به اتیل بوتانواتف هگزانان و ترانس- هگز-2-انال می‌باشد (سیمور و تاکر، 1997).

[1] Du

[2] Antioxidant

[3]Peschel

[4]Tavarini

[5] Yangtze

[6] Yangtao

[7] Segregation

[8]Robert Forton

[9]Seymour & Tucker

[10]Mutua

[11]Food and Agriculture  organization

[12]Warrington & Weston

[13]Hayward

[14]Bruno

[15]Monty

[16] Abbot

[17]Seymour & Tucker

[18]Warrington & Weston

[19]Inner pericarp

 

 

الف) بیان موضوع………………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

ب)سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

پ)فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

ت)اهداف و کاربردهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. 5

ث)روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5

ج)معرفی پلان و ساختار تحقیق……………………………………………………………………………………………………………. 6

بخش نخست:مفاهیم و تعدیل گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی

فصل نخست: مفاهیم مقدماتی………………………………………………………………………………………………………………. 8

مبحث اول: باورهای دینی………………………………………………………………………………………………………………………. 8

گفتار اول: دین………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

گفتار دوم: باور………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

گفتار سوم: باور دینی……………………………………………………………………………………………………………………………. 14

مبحث دوم:پیشگیری و تعدیل گرایش های مجرمانه……………………………………………………………………. 16

گفتار اول: مفهوم پیشگیری و تعدیل گرایشهای مجرمانه……………………………………………………………. 17

بند اول: تعریف عام………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

بند دوم: تعریف خاص…………………………………………………………………………………………………………………………… 20

گفتار دوم: انواع پیشگیری از جرم……………………………………………………………………………………………………… 22

بند اول: پیشگیری بر اساس معیار ذهن…………………………………………………………………………………………… 24

بند دوم: پیشگیری عمومی و اختصاصی…………………………………………………………………………………………… 25

بند سوم: پیشگیری فعال و انفعالی…………………………………………………………………………………………………….. 27

بند چهارم:پیشگیری اولیه،ثانویه و ثالث……………………………………………………………………………………………. 28

بند پنجم:پیشگیری اجتماعی و   وضعی……………………………………………………………………………………………… 30

فصل دوم:مبانی تعدیل گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی        

مبحث اول: مبانی فردی……………………………………………………………………………………………………………………….. 34

گفتار اول: باورهای دینی و هویت یابی انسانی……………………………………………………………………………….. 35

بند اول: مفهوم هویت یابی انسانی……………………………………………………………………………………………………… 37

بند دوم: هویت یابی انسانی و تعدیل گرایش های مجرمانه…………………………………………………………. 39

بند سوم: تاثیر باورهای دینی در هویت یابی انسانی………………………………………………………………………. 41

گفتار دوم: باورهای دینی و بهداشت روانی……………………………………………………………………………………… 45

بند اول: ایمان به خالق یکتا و بهداشت روانی…………………………………………………………………………………. 47

بند دوم: خدمت به خلق خدا و بهداشت روانی……………………………………………………………………………….. 49

بند سوم: شکر نعمات الهی و بهداشت روانی……………………………………………………………………………………. 50

بند چهارم: تقویت اراده و بهداشت روانی…………………………………………………………………………………………. 52

گفتار سوم: باورهای دینی و بهداشت اخلاقی………………………………………………………………………………….. 56

بند اول: تعدیل شهوت جنسی……………………………………………………………………………………………………………. 58

بند دوم: تعدیل خشم و غضب…………………………………………………………………………………………………………….. 60

بند سوم: تعدیل مال پرستی……………………………………………………………………………………………………………….. 63

بند چهارم:تعدیل جاه طلبی………………………………………………………………………………………………………………… 65

مبحث دوم:مبانی اجتماعی…………………………………………………………………………………………………………………… 68

گفتار اول:باورهای دینی و اتحاد و همزیستی مسالمت آمیز………………………………………………………… 68

گفتار دوم:باورهای دینی و عدالت اجتماعی…………………………………………………………………………………….. 72

بخش دوم: شیوه های تعدیل و گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی       

فصل نخست: تعدیل و پیشگیری اولیه از گرایش های مجرمانه…………………………………………………. 76

مبحث اول: باور به خداوند و معاد………………………………………………………………………………………………………. 76

گفتار اول: باور به خداوند…………………………………………………………………………………………………………………….. 77

بند اول: باور به آگاهی خداوند……………………………………………………………………………………………………………. 78

بند دوم: باور به دعا و اجابت آن توسط خداوند………………………………………………………………………………. 80

گفتار دوم: باور به معاد…………………………………………………………………………………………………………………………. 83

مبحث دوم: باور به توصیه های دینی………………………………………………………………………………………………… 86

گفتار اول:توصیه به بردباری و گذشت از دیگران…………………………………………………………………………… 87

گفتار دوم: توصیه به عفت……………………………………………………………………………………………………………………. 89

بند اول: عفت چشم……………………………………………………………………………………………………………………………….. 91

بند دوم: عفت زبان…………………………………………………………………………………………………………………………………. 93

بند سوم: عفت شکم………………………………………………………………………………………………………………………………. 95

بند چهارم: عفت جنسی……………………………………………………………………………………………………………………….. 97

گفتار سوم: توصیه به امر به معروف و نهی از منکر…………………………………………………………………….. 100

فصل دوم: تعدیل و پیشگیری ثالث از گرایش های مجرمانه……………………………………………………. 102

مبحث اول: توبه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 102

گفتار اول: تاثیر توبه در سقوط مجازات…………………………………………………………………………………………. 103

گفتار دوم: آثار اصلاحی تربیتی _ توبه………………………………………………………………………………………….. 105

بند اول: برقراری ارتباط مجدد با خالق………………………………………………………………………………………….. 106

بند دوم: بازسازگاری اجتماعی بزهکار……………………………………………………………………………………………. 108

بند سوم:اعاده حیثیت از مجرم………………………………………………………………………………………………………… 111

مبحث دوم: عفو و گذشت…………………………………………………………………………………………………………………. 113

گفتار اول: تاثیر عفو و گذشت در سقوط مجازات……………………………………………………………………….. 113

گفتار دوم: آثار اصلاحی و درمانی عفو و گذشت…………………………………………………………………………. 116

بخش سوم: مطالعه میدانی گرایش های مجرمانه در زندانیان استان گلستان

فصل نخست: جامعه آماری و نمونه تحقیق………………………………………………………………………………….. 120

مبحث اول: روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 120

گفتار اول: متغیرها و تعریف آنها……………………………………………………………………………………………………… 121

گفتار دوم: خلاصه و روش اجرا……………………………………………………………………………………………………….. 122

مبحث دوم: ابزار سنجش…………………………………………………………………………………………………………………… 123

گفتار اول: روش آزمون……………………………………………………………………………………………………………………… 124

گفتار دوم: روش نمره گذاری…………………………………………………………………………………………………………… 124

فصل دوم: تحلیل داده ها و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. 125

مبحث اول: نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. 160

مبحث دوم: ارائه پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………. 160

گفتار اول: پیشنهادات در زمینه پیشگیری از جرم………………………………………………………………………. 160

گفتار دوم : پیشنهادات در زمینه تعمیق نگرش مذهبی اشخاص …………………………………………… 161

نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 162

پیشنهاد ها …………………………………………………………………………………………………………………………………………… 164

منابع و ماخذ …………………………………………………………………………………………………… 165

 

چکیده:

همواره تدابیر پیشگیرانه با توجه به کارایی و موفقیت نسبی در مهار و یا کم کردن آمار بزهکاری نقایص و خلاءهای فراوانی نیز در خود دارند.اما نهاد دین با توجه به همخوانی با فطرت و عقل و طبیعت انسانی و با توسل به مکانیزم هایی باور پذیر و کاربردی می تواند نقش موثر و کم نقصی در تعدیل گرایشات مجرمانه و پیشگیری موثر از وقوع جرائم ایفا نماید.این مکانیزم ها سعی در جاذبه زدایی از جرائم و برهم زدن معادلات مجرمانه گاه بوسیله بشارت به امری سودمندتر از جرم و یا ترسی شدیدتر از مجازات،به نحو بازدارنده ای اهداف پیشگیرانه جرم شناسی و جرم شناسان را دل خود دارند.به نحوی که فرد هیچ نسبتی با جرم برقرار نمی کند و اگر هم مرتکب جرمی گردد به یک تناقض در درون خود می رسد.به کارگیری باورها و توصیه های دینی نقش موثری در ساختن یک شخصیت باثبات و هویتی پایدار و آرامش روان فرد ایفا می نماید،بطوریکه این باور و اعتقاد و شخصیت منسجم با بهره گیری از توصیه ها و برنامه های دین مدارانه می تواند در ساختن انسانی مقاوم در برابر تحریکات و ترغیبات و لذت ها و حس کینه و انتقام و

احسن پرداخته اند.

ودر روشی تجربی نیزبه بررسی  شیوه‌های مانند تجربه محسوس، تشبیه معقول به محسوس و در روش وجدانی به بررسی شیوه‌های وجدانی ادراکی و فطری و خیالی و ذهنی پرداخته شده است. درتمامی روش های مناظراتی  این دوامام به خوبی احاطه علمی وتسلط آنها برتمامی علوم زمان وراه های تبلییغی صحیح وشیوه های درست پاسخ گویی دیده می شود ومیابیم که مناظرات آنها بادیگران با دو هدف: اول اسکات خصم ودوم آموزش علوم خود وشیوه های درست تبلغ دین به یاران خود صورت می گرفت.

در این مجموعه سعی شده است تاحد ممکن به شیوه یابی اهم مناظرات کلامی پرداخته وراه های درست پاسخ دهی در مقابل شبه پراکنی دشمنان اهل بیت رابه رشته تحریر درآورد تا بتوان با استفاده از این نحوه پاسخ گویی به تبلیغ دین مبین اسلام وپاسخ دادن به تمامی شبهات دشمنان آنها بپردازیم.

فهرست مطالب

مقدمه  1

الف)تعریف و تبیین مساله: 2

ب)پیشینه موضوع: 3

ج) ضرورت تحقیق: 4

د) اهداف تحقیق: 4

و-1) پرسش‌های اصلی تحقیق: 5

و-2) پرسش‌های فرعی تحقیق: 5

و-3) فرضیه‌های اصلی تحقیق: 5

و-4) فرضیه‌های فرعی تحقیق: 5

بخش اول :کلیات   7

فصل اول : مفهوم شناسی   7

1- معنای مناظره 8

الف: معنای لغوی: 8

ب . معناى اصطلاحى.. 8

ج :مناظره کلامی: 10

2- روش شناسی.. 11

الف: معنای لغوی: 11

ب: معنای اصطلاحی: 11

3ـ شبهه. 12

الف:معنای لغوی: 12

ب: معنای اصطلاحی: 12

ج: شبهه کلامی: 13

4 – برهان. 13

الف:معنای لغوی: 13

ب: معنای اصطلاحی: 14

ج: روش برهانی.. 14

5 – تجربه. 15

الف:معنای لغوی: 15

ب. معنای اصطلاحی: 15

ج. روش تجربی: 16

6 – معنای جدل : 16

الف . معناى لغوى.. 16

ب . معناى اصطلاحى.. 17

7 – وجدان: 18

الف:معنای لغوی: 18

ب:معنای اصطلاحی: 19

ج:روش وجدانی.. 19

فصل دوم : آداب و آفات واقسام مناظره 20

اول . شرایط و آداب بحث و مناظره 20

 

قداست هدف؛ اثبات حقّ و حقّ جویى.. 21
اولویت امر به معروف و نهى از منکر نسبت به مناظره 22
مناظره با افراد برجسته علمى.. 22
داشتن اخلاص و انصاف در مناظره 23
رعایت ادب در مباحثه و رویارویى.. 23
اجتهاد مناظره کننده 24
دوم . آفات و نتایج سوء مناظره نادرست.. 25

نپذیرفتن حقّ.. 25
تظاهر و ریاکارى.. 26
خشم و غضب.. 27
سخنان ناروا و گفتارهاى حرام. 29
تکبّر و خود بزرگ بینى.. 29
تجسس و کنجکاوى در عیوب طرف مناظره 30
شادمانى از اندوه دیگران و نارضایتى از شادمانى دیگران. 31
خودستایى.. 31
نفاق و دو رویى.. 32
سوم:اقسام مناظره 33

1 . مناظره احسن: 33

مناظره غیراحسن: 36
فصل سوم: زمینه های مناظرات امام صادق وامام رضاعلیهماالسلام  39

1.انحرافات سیاسی.. 39

الف:اصل و نسبِ جانشین.. 41

ب: مصداق خلیفه. 41

انحرافات اجتماعی.. 42
الف: تحریف تاریخ شیعه. 42

ب:تخریب چهره ائمه. 43

انحرافات فکری و اعتقادی.. 43
الف: به وجود آمدن فرقههای فکری و اعتقادی.. 43

ب: منع نقل روایت از رسول اکرم…: 44

تعامل دنیای اسلام با کشورهای فتح شده: 44
ترویج افکار و عقاید انحرافی.. 45
کج فهمی از منابع دینی.. 45
توانایی علمی ائمه. 45
8 . اعتقادات مخصوص شیعیان. 46

فصل چهارم: تأثیرات مناظرات امام صادق و امام رضا علیهما السلام  47

1.تاثیرات مناظرات امام صادق علیه السلام. 47

الف. برتری علمی امام نزد اهل علم : 48

ب. ایمان آوردن طرف مقابل: 49

ج.آموزش به شاگردان. 50

د. گسترش نهضت علمی.. 51

تاثیرات مناظراتی امام رضا: 51
الف: برتری علمی امام: 52

ب: ایمان آوردن برخی از مناظره کنندگان: 53

ج: شکست مأمون: 54

د: شهادت امام: 54

چکیده 56

بخش دوم:جایگاه روش های برهانی درپاسخ به شبهات کلامی درمناظرات امام صادق و امام رضا(علیهماالسلام) 58

فصل اول : مؤلفه های برهان  58

الف. صورت برهان. 59

ب. ماده برهان. 60

اقسام یقینیات.. 60

ج. شرایط مقدمات برهان. 62

فصل دوم:اعتبار،اقسام وره آورد روش برهانی   64

الف. اعتبار برهان: 64

علت حجیت بدیهیات.. 65

ب . اقسام برهان. 67

1.برهان لمی.. 67

ج. ره آورد برهان: 70

فصل سوم:تحقیق اقسام روشهای برهانی در پاسخ به شبهات کلامی مناظرات امام صادق و امام رضاعلیهما السلام  71

تحقیق اقسام روشهای برهانی در پاسخ به شبهات کلامی مناظرات امام صادق علیه السلام. 72
الف- روش برهان های اثباتی.. 72

ب . روش برهانی سلبی.. 76

ج.  روش برهانی نقلی.. 78

د. روش برهانی معقولیت.. 80

تحقیق اقسام روشهای برهانی در پاسخ به شبهات کلامی مناظرات امام رضا علیه السلام. 82
الف- روش برهان‌های  اثباتی.. 82

ب: روش برهانی توصیفی.. 85

ج. روش برهانی سلبی.. 87

د) روش برهانی نقلی.. 89

و . روش برهانی معقولیت.. 92

چکیده 93

بخش سوم:جایگاه روش های جدلی در پاسخ به شبهات کلامی در مناظرات امام صادق وامام رضا(علیهما السلام) 96

فصل اول: مؤلفه های روش جدلی   96

الف. مشهورات.. 96

اقسام مشهورات.. 97

اسباب شهرت.. 97

ب . مسلمات.. 99

اقسام مسلمات.. 99

فصل دوم: اعتبار،اقسام و ره آورد روش جدلی   101

الف. اعتبار روش جدلی.. 101

تفاوت برهان و جدل. 101

ب . اقسام روش جدلی.. 103

1  . انگیزه جدل. 103

2  .کیفیت بحث و جدل. 104

3 مواد و ابزار جدل. 105

4 موضوع جدل. 106

ج . ره‌آورد روش جدلی.. 106

استیفای حقوق.. 107

تبلیغ دین.. 107

گمراهی.. 107

دلسوزی.. 108

فصل سوم:تحقیق روش‌های جدلی در پاسخ‌به شبهات کلامی درمناظرات امام صادق و امام رضا علیهما‌السلام  109

اول: روش‌های جدلی در پاسخ‌به شبهات کلامی درمناظرات امام صادق علیه السلام. 110

1 . روش جدلی نقدی.. 110

2 .روش جدلی نقلی.. 115

روش استفاده از مقبولات خصم علیه خودش… 118
پاسخ های کوتاه ومفید. 120
روش پرسش محور. 120
روش بر خورد کوبنده 124
7 . روش افشای حقایق.. 126

8 . روش تعلیمی.. 127

روش تقیه‌ای: 127
دوم: روش جدلی درپاسخ‌به شبهات کلامی در مناظرات امام رضا علیه السلام  128

روش‌های نقدی.. 129
1 . نقد برداشت جدلی خاص از آیات.. 129

نقد برداشت جدلی خاص از روایات.. 132
نقد آراء وافکار. 134
2.روش جدلی نقلی.. 137

الف . نقل روایات.. 138

ب . نقل آیات.. 138

ج . نقل از کتب اهل کتاب.. 139

3.روش استفاده از مقبولات خصم علیه خودش… 140

روش اقرار گیری به مطالب بیان شده 141
5.وارد کردن اتهام. 143

روش افشای حقایق.. 144
روش تمثیل وتشبیه. 145
چکیده 147

بخش چهارم:جایگاه روش های تجربی وجدانی در پاسخ به شبهات کلامی مناظرات امام صادق و امام رضا(علیهماالسلام) 149

فصل اول: مؤلفه های روش تجربی ووجدانی   149

اول: مؤلفه های روش تجربی.. 149

الف . استقراء. 149

انواع استقرا 150

ب . قیاس… 150

دوم : مؤلفه های روش وجدانی.. 153

انواع حواس باطنی.. 153

فصل دوم: اعتبار،اقسام و ره آورد روش تجربی ووجدانی   156

اول:اعتبار روش تجربی.. 156

استقرای صرف 157
استقرای مبتنی بر تعلیل/ استقرای تعلیلی 157
استقرای مبتنی بر بدیهیات عقلی 158
استقرای مبتنی بر همانندی کامل میان جزئیات 158
5- حکم الامثال فى ما یجوز وفى ما لا یجوز واحد  158

دوم: اعتبار روش وجدانی.. 159

سوم :اقسام روش تجربی   160

چهارم: اقسام روش وجدانی   161

پنجم: ره آوردروش تجربی.. 161

1- روش تجربی مفید علم. 162

2-کلیت حکم تجربه. 163

ششم: ره آورد روش وجدانی.. 164

فصل سوم: تحقیق اقسام روش‌های تجربی ووجدانی در پاسخ به شبهات کلامی در مناظرات امام صادق و امام رضا (علیهماالسلام) 165

اول: روش‌های تجربی در پاسخ به شبهات کلامی در مناظرات امام صادق علیه السلام. 165

1 . روش  استناد به امورحسی.. 166

2 . روش پرسش از امور حسی.. 174

روش تشبیه به محسوس… 176
الف: روش بهره‌مندی از محسوسات در اثبات معقولات.. 176

ب: تشبیه مفاهیم قرآنی به محسوسات.. 178

دوم: روش وجدانی در پاسخ به شبهات کلامی در مناظرات امام صادق علیه السلام. 179

روش ادراکی ودرونی.. 179
2 . تذکر دادن به امور ملموس در زندگى.. 180

روش فطری.. 185
سوم: روش تجربی در پاسخ به شبهات کلامی در مناظرات امام رضا علیه السلام. 186

روش استنادبه امورحسی.. 186
روش تأدیبی در تجربه. 188
روش بهره‌مندی از محسوسات در اثبات معقولات.. 189
روش تجربی تشبیه. 190
چهارم: : روش وجدانی در پاسخ به شبهات کلامی در مناظرات امام رضا علیه السلام. 191

چکیده 193

نتیجه گیرى   193

بررسی روش هادرمناظرات امام صادق وامام رضاعلیهماالسلام. 196

منابع  200

کتب: 200

سایت های مرتبط: 205

نرم افزارهای مرتبط: 208

مقدمه

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                 صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………………………    1

فصل اول: کلیات

1-1مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….     3

1-2بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………………………………….       6

1-3-ضرورت پژوهش ………………………………………………………………………………………………………………………       16

1-6-اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………..     18

فصل دوم : پیشینه تحقیق

2- 1-مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..      20

2-2-بحث نظری………………………………………………………………………………………………………………………………..      22

2-2-1-سلامت روان از دیدگاه مکاتب مختلف ……………………………………………………………………………….      22

2-2-2-پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………………….       29

2-2-3 –اشتغال مادر………………………………………………………………………………………………………………………..      31

2-3-پژوهش های انجام شده در ایران ……………………………………………………………………………………………       32

2-4- پژوهش های انجام شده خارج از ایران …………………………………………………………………………………..      41

2-5- جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………………………       50

2-6-فرضیه های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………      51

2-6-1- فرضیه های اصلی پژوهش …………………………………………………………………………………………………      51

2-6-2-فرضیه های فرعی پژوهش …………………………………………………………………………………………………       51

2-7-تعاریف عملیاتی واژه ها …………………………………………………………………………………………………………….     52

2-7-1-تعریف مفهومی سلامت روان ………………………………………………………………………………………………      52

2-7-2- تعریف عملیاتی سلامت روان………………………………………………………………………………………………      52

 

2-7-3- تعریف مفهومی پیشرفت تحصیلی …………………………………………………………………………………….      53

2-7-4- تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی………………………………………………………………………………………      53

فصل سوم : روش کار و تحقیق

3-1-مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..     55

3-2-طرح پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………..      55

3-3-جامع آماری……………………………………………………………………………………………………………………………….      55

3-3-1-حجم نمونه وروش نمونه گیری ……………………………………………………………………………………………     55

3-4-ابزار های جمع آوری اطلا عات ………………………………………………………………………………………………..      56

3-4-1- پرسشنامه سلامت روانی گلد برگ و هیلر(GHQ28).. ……………………………………………………..     56

3-4-2- پرسشنامه رضایت از شغل (JDI)……………………………………………………………………………………….      58

3-4-3 -پرسشنامه دمو گرافیک……………………………………………………………………………………………………..       60

3-5- روش اجرای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………       60

3-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………………..       61

فصل چهارم :نتایج

4-1-توصیف دادها …………………………………………………………………………………………………………………………..       63

4-1-1- توصیف متغیرهای جمعیت شناختی…………………………………………………………………………………..      63

4ـ 1ـ2 -توصیف متغیر سلامت عمومی…………………………………………………………………………………………….      65

4-2 -تحلیل یافته های تأییدی و استنباطی……………………………………………………………………………………..     68

4-2-1اولین فرضیه اصلی پژوهش…………………………………………………………………………………………………..       69

4-2-2-دومین فرضیه اصلی پژوهش……………………………………………………………………………………………….       70

4-3-فرضیه های فرعی پژوهش………………………………………………………………………………………………………….     71

4-3-1- اولین فرضیه فرعی پژوهش…………………………………………………………………………………………………      71

4-3-2- دومین فرضیه فرعی پژوهش…………………………………………………………………………………………………    72

4-3-3- سومین فرضیه فرعی پژوهش……………………………………………………………………………………………..      73

4-3-4- چهارمین فرضیه فرعی پژوهش……………………………………………………………………………………………     75

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1.- بهداشت روانی……………………………………………………………………………………………………………………………    77

5-2- محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………………………………………..     87

5-3- پیشنهادهای برای پژوهش های بعدی. ………………………………………………………………………………….      88

منابع و مآخذ

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….      91

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………     102

 

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………     114

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                              صفحه

4-1.  جدول: فراوانی (میانگین، انحراف معیار، حداقل، و حداکثر) سن در دو گروه دارای مادران شاغل و خانه دار…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   70

4-2.  جدول: نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین میزان سن در دو گروه دختران دارای مادران شاغل و خانه دار…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   70

4-3.  جدول: نتایج t مستقل برای مقایسه میانگین زیرمقیاس‌های سلامت عمومی در دو گروه دختران دارای مادران شاغل و خانه دار…………………………………………………………………………………………………………….     72

4-4.  جدول: نتایج t مستقل برای مقایسه سلامت عمومی در دو گروه دختران دارای مادران شاغل و خانه دار………………………………………………………………………………………………………………………………………………      75

4-5.  جدول: نتایج t مستقل برای مقایسه پیشرفت تحصیلی در دو گروه دختران دارای مادران شاغل و خانه دار …………………………………………………………………………………………………………………………………………….       76

4-6.  جدول: . تحلیل واریانس مربوط به رگرسیون متغیرهای جمعیت شناختی و پیشرفت تحصیلی..  77

4-7.  جدول: نتایج مربوط به رگرسیون چند متغیره همزمان…………………………………………………………….    78

4-8.  جدول: تحلیل واریانس مربوط به رگرسیون متغیرهای جمعیت شناختی و سلامت عمومی…..   79

4-9.  جدول: نتایج مربوط به رگرسیون چند متغیره همزمان…………………………………………………………….    79

4-10.  جدول: تحلیل واریانس مربوط به رگرسیون ابعاد رضایتمندی شغلی و پیشرفت تحصیلی………  80

4-11.  جدول: نتایج مربوط به رگرسیون چند متغیره همزمان………………………………………………………….    80

4-12.  جدول: تحلیل واریانس مربوط به رگرسیون ابعاد رضایتمندی شغلی و سلامت عمومی ………    81

 

فصل اول

(کلیات)

 

مقدمه:
اعتقاد کامل بر این است که تندرستی یکی از نعمت های بزرگ در زندگی انسان است و نمی توان منکر شد که سلامتی در زمره ی بالاترین نعمت هاست (میلان ی فر، 1382 )..مفهوم بهداشت روان در واقع جنبه‌ای از مفهوم كلی سلامتی است. سازمان بهداشت جهانی سلامتی را چنین تعریف می‌كند : حالت سلامتی كامل فیزیكی، روانی و اجتماعی نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی برخی چنین تصور كرده‌اند كه نقطه مقابل سلامتی روانی، بیماری روانی است در حالی كه این چنین نیست و مفهوم سلامتی روانی بسیار گسترده‌تر از این است(خدارحیمی، 1374).

انسان سالم به عقیده اسکینر[1] فردی است که رفتارش منطبق با قوانین وظوابط جامعه است و وقتی با مشکل روبروشود. با استفاده از شیوه اصلاح رفتار برای بهبود و به هنجار کردن رفتار خود واطرافیانش اقدام می کند.از نظرراجرز[2] انسان دارای سلامت روانی، انعطاف پذیر است،پیش داوری ندارد احساس آزادی و خلاقیت می کند (اسکینر،1965).سلامت روان در دو قالب فقدان بیماری روانی و احساس رضایتمندی و لذت از زندگی، مورد توجه بسیاری از متخصصان و كارشناسان این حوزه است.(تئودر[3] ،2001).شفیع آبادی سلامت روانی را داشتن هدفی انسانی در زندگی، سعی در حل عاقلانه مشكلات،سازش با محیط اجتماعی بر اساس موازین علمی و اخلاقی و سرانجام ایمان كار ی و مسئولیت، پیروی از اصل نیكوكاری و خیرخواهی می داند(شفیع آبادی و ناصری 1365).

كارشناسان سازمان بهداشت جهانی سلامت روان را این طور تعریف كرده اند: قابلیت ارتباط موزن و هماهنگ با دیگران، تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی، حل تضادها وتمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب (میلانی فر ،1374).

تعریف بهداشت روانی به مجموعه ای ازروشها ، فعل وانفعالهای گفنه می شود که ما را در جهت تامین سلامت فردی واجنماعی از نظر روانی هدایت کرده واز ابتلا به بیماریهای روانی مصون می دارد.اگرچه تعاریف متنوعی در این مورد از سوی متخصصان امر به عمل آمده،اماملاحضه می شود که غالبا در بیان ملاک تعادل وسلامت  روان به نکاتی چون ،توانای شازش با خود ومحیط ، انعطاف پذیری وتشخیص موقعیتهای مکانی و زمانی خویشتن  تاکید کرده اند(شالچی ،1380 ،مهرداد،یونسی،1386

سلامت وتکامل روانی با مفهوم بهداشت روانی مورد استفاده  قرار می گیرد. دراین برداشت منظور از بهداشت روانی، نبودن بیماری نیست به منظور نشان دادن وضع مثبت وسلامت روانی می‌باشد(حسینی،1378).

در چرخه تحول روان آدمی مرحله مهمی وجود داردکه بین دوران کودکی وبزرگسالی قرار می گیرد وبه دوره نوجوانی مرسوم است در نوجوان همراه با تغیرات جسمانی یک سلسله دگرگونی ها در احساسات و عواطف،تمایلات وخواسته ها، تصورات ،و خواسته ها،تصورات وتخیلات بوجود می آید وتوازن دوران کودکی  را بهم می زند واحتمال بروز اختلالات رفتاری را در این دوره  افزایش می بخشد.برای تداوم زندگی، نوجوان باید افکار و وابستگی ها وروابط دوران کودکی خود را رها سازدودر هر مرحله،دیدگا ها ومهارت های جدید بدست آورد.انتقال موفقیت آمیز از دوره کودکی به نو جوانی که به تغییر در مفهوم«خویشتن» نیازی اساسی دارد،کار چندان آسانی نیست (شفیع آبادی،).بدون تردید نوجوانی از مهم ترین وحساس ترین  دوره های تحول  زندگی آدمی محسوب می شود.در این دوران هویت انسان روبه تکامل است، اگرچه زیر بنای آن، دورهای قبل رشد تلقی می شود. بنابر این سرمایه گذاری دقیق تربیتی برروی رشد کودکی تا نوجوانی،نقش بسیار اساسی در شکل گیری هویتی شایسته ایفا خواهد نمود، تا آینده سلامت روانی فرد تضمین گردد.آشنای با خصوصیات روانی نوچوانان  ومشکلات خاص این دوره می‌تواند به والدین کمک کند تا بهتر بتوانند با نوجوان خود ارتباط بر قرار کنند(آقامحمدی،1384).

از آنجا  که نوجوانان از اقشار آسیب پذیر جامعه می باشند  توجه به سلامت روان وتعلیم تربیت آنها  برای آینده بهتر جامعه لازم وضروری می باشد.نوجوانانی که از سلامت روان وپیشرفت تحصیلی مطلوبی برخوردار باشند ،موفق تر هستند واین امر خود در پیشرفت وآینده جامعه تاثیر مثبتی دارد.دامنه بسیار گسترده ای از متغیرهای فردی، اجتماعی و خانوادگی وفرهنگی با پیشرفت تحصیلی مرتبط است.

در جامعة امروزی تحصیلات و به تبع آن پیشرفت تحصیلی به دغدغه های اصلی والدین برای كودكان ونوجوانان خود بدل شده است . در حقیقت می توان گفت برای جوامع امروزی تحصیلات مناسب به هدف دستیابی به موقعیت های اجتماعی، شغلی و اقتصادی بالاتر یكی از اهداف اصلی برای والدین و سیاست گذاران كشورها تلقی می شود و ملاك اثربخشی موفقیت آموزش نیز پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است . بنابراین شناخت ابعاد مختلف پیشرفت تحصیلی و متغیرهای مرتبط با آن گام نخست و اصلی برای این هدف است.خانواده اولین كانون تربیتی كودكان به حساب می آید و كودك مقدار قابل توجهی از وقت خود را در آن می گذراند.در خانواده اعضای با یکدیگر در ارتباط متقابل می باشند. اما یكی از بهترین و مهم‌ترین روابط  که وجود دارد، رابطه میان مادر و فرزند است. در این بین رابطه مادر ودختر مهمتر می باشد،زیرا آن ها  می‌توانند بهترین دوست یكدیگر باشند و عاشقانه یكدیگر را دوست بدارند. مادراولین الگوی است که تاثیر شگرفی در زندگی دختر دارد. در جامعه امروز که مادران مجبور هستند ساعاتی از وقت خود را  به دلیل اشتغال خارج از منزل سپری کنند ، بنابر این مدت زمان  در کنار فرزندان خود می باشند .در برخی از کشور ها این گونه تصور می شود که کار کردن زنان سبب لطمه دیدن فرزندانشان می شود. حال آن که نگاهی به تحقیقات نشان می دهد فرزندان مادران شاغل نسبت به فرزندان مادران خانه دار عزت نفس بیشتر و اختلال های رفتاری کمتری دارند. اشتغال زنان به عنوان یک پدیده اجتماعی بر تربیت کودکان آن ها تاثیر می گذارد (به نقل طباطبای وهمکاران،1391).

1-2بیان مسئله:

اختلال های روانی از بدو پیدایش بشر وجود داشته و هیچ فردی در مقابل آنها مصونیت نداشته واین خطری است كه بشررا دائماً تهدید می كند در طول قرن بیستم زندگی انسان بیش از تمام طول تاریخ دست خوش دگرگونی و تغییر شده است. تلاش بسیار برای صنعتی شدن ،گسترش زندگی شهرنشینی و زندگی ماشینی، اثرات منفی بر سلامت افراد گذاشته است ومسائل تازه ای در مورد سلامت و بیماری را به وجود آورده است، اوضاع اجتماعی، اقتصادی ،سیاسی، فرهنگی نابسامان و مشكلات محیطی – اجتماعی – روانی واكنش های بیمارگونه بسیاری را در افراد به وجود آورده است.  سازمان بهداشت جهانی سلامت را به عنوان حالتی از بهزیستی كامل جسمی، ذهنی واجتماعی و نه صرفاً بیمار نبودن تعریف كرد (سازمان بهداشت جهانی، 2001 و 2004 ). متاسفانه تا مد تها پیشرفت قابل ملاحظه ای در كاربرد این دیدگا ه ها در قلمروهای علمی و عملی مشاهده نشد( پورافکاری،1391).

یكی از محورهای ارزیابی سلامتی جوامع مختلف، بهداشت روانی آن جامعه است. سلامت روانی نقش مهمی در تضمین پویایی و كارآمدی هر جامعه ایفا می كند(صادقیان،حیدریان پور،2009[4]) .

افرادی كه به دلایلی دچار آشفتگی های هیجانی هستند و بهداشت روانی آنهاتضعیف شده است،  به  شیوه های متفاوتی آشفتگی های خود رابروز می دهند. این افراد اغلب دارای مشكلاتی از قبیل خودپنداره ضعیف، افت تحصیلی، طرد اجتماعی و ناتوانی در برقراری ارتباط با همسالان و عدم پایبندی به قوانین اجتماعی هستند كه این مشكلات روانی- اجتماعی بر فرایند یادگیری آنها تأثیر مستقیم دارد (سلحشور،1382)سلامت سازه ای پیچیده ای است كه منظور از آن تجربه و كنش بهینه روان شناختی می باشد، اگر چه سؤال«حال شما چه طور است»بسیار ساده به نظر می آید با این حال نظریه پردازان معتقد هستندكه موضوع سلامت بسیار بحث برانگیز است. از شروع تلاش های عقلانی آدمیان تاكنون بحث های قابل ملاحظه ای در مورد تجربه بهینه و این كه زندگی خوب  چگونه بنا می شود صورت گرفته است(رایان،2001).پاردایم غالب قرن گذشته برای میزان وقوع و سیر مشكلات جسمی از منظر ه زیست پزشكی بوده است. این دیدگاه اثر مهمی بر پیشگیری و مهار مشكلات جسمی داشته است . در واقع در نیمه اول قرن بیستم نتایج موفقیت آمیز زیادی در كاهش بیماری های مختلف مرگ و میر به دست آمده است. با این حال عوامل اصلی به وجود آورنده مرگ و معلولیت در آغاز قرن 20 متفاوت از گذشته است (والاندر،2000).کپتین و ونیسن[5](2004) تمایز بین روان شناختی و جسمی پزشكی را با گسترش مرزهای دانش امری بیهوده می دانند و معتقدند تحولات جدید در حوزه ایمنی شناسی عصبی روانی یا در حوزه رابطه بین عوامل ژنتیكی و رفتاری تنها بخشی از حقیقت برای روانشناسان است و استفاده از این اصول برای بیماران با اختلال های جسمانی مختلف الهام بخش بوده است.امروز سلامت روان توجه روزافزون محققان شاخه های علوم را به خود جلب كرده و به تبع آن شمار قابل توجهی از پژوهش ها را به خود اختصاص داده است . از این روست كه، می توان درادبیات سلامت ازتعاریف متعدد با روی آوردهایی متكثر سراغ گرفت(چاهن،2000). ماتارازو[6](1982) اولین پایه مطالعات درحوزه سلامتی را،حفظ و ترویج آن ذكرمی كردكه شامل شناخت واصلاح رفتارهای مربوط به سلامت، ارتباطات همگانی درباره سلامت یاگشودن مسیرهایی می شدكه درسطح عمومی می توانند سلامتی راتحت تأثیر قراردهند. دراین زمینه توجه به دونكته را ضروری     می داند:1.پیشگیری اولیه 2. پیشگیری ثانویه

(كاپلان،2000به نقل نیكوگفتار،1385به نقل فیاض،کیانی،1390).

بهداشت روانی، درروانشناسی پیشگیر،بهداشت روانی اجتماعی یا روان پزشکی اجتماعی به کلیه روشها  وتدابیری اطلاق می شود که برای جلوگیری از ابتلا ودر مان بیماری های روانی وتوانبخشی  بیماران روانی موجود بکار می رود(میلانی فر،1382).

سلامت روان از ملا ك های تعیین كننده سلامت عمومی تلقی شده و به مفهوم احساس خوب بودن واطمینان از كارآمدی خود، اتكاء به خود، ظرفیت رقابت، تعلق بین نسلی و خودشكوفایی توانایی های بالقوه فكری، هیجانی وغیره است(حدادی، روشن،اصغر نژاد،1386).

به عقیده آدلر[7](1973) سلامت روان یعنی داشتن اهداف مشخص، روابط خانوادگی واجتماعی مطلوب،کمک به هم نوعان وکنترل عواطف واحساسات خود (وردی،1380)،کیز[8](2005)با این اعتقاد که پژوهشگران تا به حال برداشتی جامع در باره سلامت روان ارائه نداده اند،مدل سلامت روان جامع را ارائه می دهد.بر این اساس سلامت روان به عنوان حالتی تعریف می شود که شامل  الف) عدم وجود بیمار روانی  وب)حضور سطوح مطلوبی از بهزیستی است.به نحوی که در آن دو بعد بیماری روانی وبهزیستی روانی با هم ترکیب گردید وبرای هر دو بعد نیز دو حالت کامل ونا کامل در نظر گرفته شده است.در این مدل کیز شرایطی را که درآن افراد گرچه دچار بیماری روانی نیستند اما سطوح بهزیستی پایین دارند،پژمردگی وشرایط کسانی راکه مبتلا به بیماری روانی نیستند وسطوح بهزیستی بالا نیز دارند،شکو فایی می نامد(تمنای فر،سلامی محمدی آبادی،دشتبان زاده،1390).

سلامت روان یكی از مو لفه های مهم بهداشت عمومی است و بهداشت روان، توانایی بر قراری توازن درزندگی و مقاومت در برابر مشكلات است .مشكلات روانی ، فشارقابل ملاحظه ای را برافراد وارد    می كند،بطوریكه پیش بینی می شود در سال 2020افسردگی بعد از ناراحتی قلبی بالاترین میزان هزینه ها را در سیستم بهداشت جوامع به خود اختصاص می دهد (فتی وهمکاران1387) .

سازمان  بهداشت جهانی وبسیاری از کشورها به این نتیجه رسیده اند که فراموش کردن وغافل شدن از بهداشت روان از خطاهای بزرگ نظام های بهداشتی است  وهر برنامه بهداشتی بدون در نظر آوردن رفاه روانی جامعه با شکست مواجه خواهد شد .اساسی ترین سئوال بهداشتی سال 2001 این است که چه کسی مسئول تامین بهداشت روان جامعه است. بدیهی است علاوه بر پدر ومادر،معلمین مدارس، کارکنان بهداشتی درمانی ومتخصصان بهداشت روان، افراد کلیدی جامعه از جمله دولت مردان،نمایندگان مجلس،رهبران سیاسی ورهبران اجتماعی در تامین بهداشت روان جامعه نقش ویژه ای دارند که قابل توجه است.درجهت تامین سلامت روان جامعه دست یابی به اطلاعات صحیح وبر اساس تحقیقات علمی یکی از مهم ترین جنبه های توفیق در این زمینه است .آگاه شدن از وضعیت سلامت روانی افراد  جامعه در جهت دست یافتن به الگوهای مناسب برای برنامه ریزی در هر فرهنگ خاص از اهم موارد ویکی از راههای وصول به اهداف بهداشت جهانی در جامعه است(پورقاز،رقیبی،1384). توجه ویژه  به جمعیت نوجوانان به ویژه دانش آموزان به عنوان آینده سازان جامعه از عوامل اساسی توسعه پایدار وهمه جانبه است.پرورش استعداد ها و قابلیت های دانش آموزان  هماهنگ با نیاز ها وتحولات جامعه        می تواند زمینۀ تحقق اهداف تعریف شده را فراهم سازد.توجه به مسائل و مشکلات عدیده فرا روی جوانان و چاره اندیشی برای حل آن ها از وظایف اساسی نظام آموزش وپرورش است.آموزش وپرورش باید ضمن تربیت دانش آموزان و آماده سازی آنان برای پذیرش مسئولیت های آبنده،اقدام به پرورش  سلامت عاطفی واجتماعی هماهنگ با باورها وارزشهای فرهنگی، اجتماعی، خانوادگیی ،دینی وتاریخی،نماید تا ازطریق  تحقق مفهوم استقلال فردی هویت اوراکه در این دوران در حال شکل گیری است،درجهت رسیدن به کمال رهنمون سازد( همان منبع).

نوجوانان نیاز به توجه خاص، متمایز از کودکان و بزرگسالان.  دارند. یک، دیدگاهی جهانی  نسبت به  سلامت نوجوانان  و رفتارهای مرتبط با سلامت، و بحث در مورد عوامل تعیین کننده، که سلامت و رفتار نوجوان را تحت تاثیر قرار می دهد.وجود دارد. تحقیقات وسازکارهای جدید در این زمینه در حال توسعه است (پورقاز،رقیبی،1384). حفظ سلامت  نوجوان در جهان ضروری است .ترویج شیوه های رعایت سلامت در دوران بلوغ، و گام برداشتن برای  محافظت  بهتراز نو جوانان وکاهش  خطرات بهداشتی ،برای پیشگیری از مشکلات سلامتی در دوران بزرگسالی است  و برای سلامت آینده کشور و زیرساخت های اجتماعی  مهم می باشد.حفظ سلامت روان ،نوجوانان باعث رشد بهتر آن ها وافزایش پتانسیل آینده جامعه می شود.بطور کلی نوجوانی به عنوان دوره سنی سلامت فیزیکی خوب و همچنین دوره شیوع حداکثر مسایل سلامت روان و اختلالات بالینی در نظر گرفته می شود  (لارسون؛ 2007 ،هانسل[9] وهمکاران ، 2012). مطالعات جمعیت های کودکان و نوجوانان نشان داد که کودکان بزرگتر و نوجوانان دارای مسایل سلامت برگشت پذیر و متعددبویژه سردرد و دردهای شکمی، علایم عضلانی و اسکلتی و خستگی، یک ریسک شدید مهم برای تجربه علایم اضطراب و افسردگی در مراحل سنی بعدی خواهند داشت. علاوه بر این، تظاهرات و بروز  مشکلات سلامت فردی ، باعث ترغیب لزوم شناسایی افراد با ریسک افزایش یافته مسایل رفتاری و هیجانی و اجرای مداخلات سلامت روان به موقع برای نوجوانان می شود. بنابراین با توجه به سایر فاکتورهای مهم در تعامل بین مسایل رفتاری و هیجانی با کودکان و نوجوانان، جنسیت غالباً به عنوان یک عامل تأثیرگذار مهم محسوب می شود. جدا از پیش زمینه بسیار مهم برای دختران در ارتباط با ابتلا به مسایل رفتاری وروانشناختی مختلف وانواع علایم درد با مشکلات هیجانی دردختران و علایم برون گرایی در پسران قابل بررسی و اثبات است (دیمیترا[10] وهمکاران،2014).

نوجوانی دوره کذر از کودکی  به نوجوانی است ویکی از دوران های مهم وحساس برای هر کشور    می باشد زیرا نوجوانان نیروهای سازنده آینده هر جامعه می باشند بنابر این توجه به سلامت روان آن  از ضروریات می باشد. توجه به ساختارهی مثبت  روانشناختی (امیدواری، خودارزش گذاری، عزت نفس و رضایت از زندگی)  در زندگی  نوجوانان تاثیر مهمی در سنین بالاتر (پیشرفت تحصیلی و سلامت روان) در کودکان و نوجوانان دارد. شواهد علمی وجود دارد  دال بر اینکه  رضایت از زندگی به عنوان یک نقطه قوت فردی باعث خنثی سازی تجربیات منفی و رخدادهای منفی زندگی و جلوگیری از بروز رفتارهای برون گرایی در نوجوانان خواهد شد(مک نایت[11] و همکاران، 2002). با توجه به اینکه رضایت عمومی از زندگی نقش واسطه ای در بروز تأثیرات رویدادهای استرس آفرین زندگی (مک نایت و همکاران، 2002) و رفتار والدینی (سالدو و هابنر2004 ) دارد. می توان استدلال کرد که وجود این ساختار مثبت روانشناختی در نوجوانان باعث بهبود و ارتقاء سلامت روان نوجوانان خواهد شد.پیشرفت وتوسعه هر جامعه منوط به داشتن نیروهای سالم وکار آمد می باشد از انجا که نوجوانان در آینده  تامین کننده این نیاز اساسی جامعه می باشند .بنا بر این باید خود را برای  این امر مهم آماده سازند.اهمیت دادن به  تحصیل در این زمینه از ضروریات است (سوزانا،2011).

دوران تحصیلی به واسطه حضور عوامل متعدد ، می تواند دوره ای فشارزا باشد. به عبارتی از   مقاطع حساس در زندگی نوجوانان در هر كشوری است و غالباً با تغییرات عمده ای در زندگی  فرد، به خصوص در روابط اجتماعی و انسانی آنها همراه است. قرار گرفتن در چنین شرایطی، غالباً با فشارها،  نگرانی ها وهیجان های خاص این دوره، توأم بوده، عملكرد  و بازدهی افراد و در نهایت، سلامت روانی آنها را تحت تأثیرقرار می دهد.از طرف دیگرطراوت و شادابی، پیشرفت تحصیلی دختران نوجوان ، مرهون سلامت روانی آنان است. اهمیت مطالعه سلامت روان نوجوانان از این جهت كه ارتباط مستقیمی با پیشرفت تحصیلی آن ها دارد ارزشمند است. هدف كلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر سلامت روانی بر پیشرفت تحصیلی  دختران نوجوان است.

از وظایف اساسی آموزش وپرورش در هر کشور، انتقال میراث فرهنگی جامعه،پرورش استعدادهای دانش آموزان وآماده کردن آنان برای شرکت فعال در جامعه است.بنا براین تعلیم وتربیت افراد به منظور تصدی امور مختلف  ضروری می نماید و مسئله موفقیت یا عدم موفقیت در امر تحصیل از مهمترین دغدغه های هر نظام آموزشی در تمامی جوامع است.موفقیت وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان هر جامعه نشان دهندۀ موفقیت نطام آموزشی در زمینه هدف یابی وتوجه به رفع نیاز های فردی است.بنابراین  نظام آموزشی را زمانی می توان کار آمد وموفق دانست که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان آن در مقاطع  مختلف بیشترین و بالا ترین رقم را داشته باشد.آموزش وپرورش از ارکان اساسی رشد و توسعه اقتصادی،اجتماعی؛ فرهنگی وسیاسی کشور به شمار می رود وامروزه نقش آن  در بهبود شرایط زندگی افراد بر همگان آشکار است (حسینی طباطبای،قدیمی مقدم،1386).

از پیشرفت تحصیلی به عناون یکی از شاخص های پیشرفت در نظام آموزش و پرورش مفهوم «انجام تکالیف و موفقیت دانش اموزان در گذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص» یا «موفقیت دانش آموزان در امر یادگیری مطالب درسی» استفاده می شود. وجه مخاف ان اُفت تحصیلی است که یکی از معضلات نظام آموزشی می باشد که بهشیوه های گوناگون همچون عدم موفقیت دانش آموزان در دست یابی به هدف های مقاطع تحصیلی مربوطه، مردودی و تکرار پایه های تحصیلی، ترک تحصیل زودرس، بیکاری و بلاتکلیفی خود را نشان می دهد(پورشافعی، 1370).

دانش آموزان بخش عظیمی از جمعیت هر کشوری را تشکیل می دهند. پیشرفت تحصیلی از  مباحثی است كه در محیطهای آموزشی، به ویژه مدارس، از اهمیت زیادی برخوردار است. آموزان در مدرسه برای بدست آوردن دانش وتکنولوژی مورد نیاز مشاغل مختلف آماده می شوند.وقتی این آمادگی وجود ندارد وکمبود های  تحصیلی در دانش آموزان دیده می شود، اثرات مخرب و هزینه های را برای فرد وجامعه به دنبال دارد.به طور مثال افزایش بیکاری،کاهش درآمد،افزایش مشکلات سلامتی، با ترک تحصیل مرتبط دانسته شده اند. از سوی دیگر رابطه منفی بین پیشرفت تحصیلی وترک تحصیل وجود دارد. بنابر این پژوهشگران در پی شناسای عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی هستند .تلاش های اولیه بر نقش عوامل شناختی بر پیشرفت تحصیلی متمرکز بودند(پارکر[12] وهمکاران،2004).

در جامعه امروزی پیشرفت تحصیلی به عنوان یک تکلیف مهم برای نوجوانان ،ویک دغدغه  اصلی برای والدین  بدل شده است.واین مسئله تحت تأثیر عوامل متعدد  فردی