مقدمه

بیشتر درختان میوه مناطق معتدله در معرض سرمای زمستانه قرار می گیرند که باعث زیان های اقتصادی زیادی در آنها می گردد. به این دلیل مناطق مورد کشت و تولید میوه مطلوب و مناسب در این نواحی مناطقی است که زیان های حاصل از سرما در آن حداقل باشد . درهر صورت زیان ناشی از سرمازدگی دراکثر مناطق میوه کاری مشاهده می شود. از طرفی دمای پائین یکی از عوامل محیطی است که کشت، پرورش و تولید محصولات باغبانی را محدود می کند . برای مثال فصل رشد محصولات یکساله بوسیله طول زمان عاری از یخ مشخص می شود.همینطور در محصولات دائمی دمای پایین زمستانه،سرمای زودرس در پائیز و سرمای دیررس بهاره یکی از عوامل محدود کننده در تولید محصولات باغبانی است. بنابراین درک مقاومت به دمای پایین بعنوان یکی از عوامل محیطی به منظور دستیابی به روش های مقابله با آن به منظور کاهش خسارت ناشی از این پدیده یکی ازاهداف مهم پژوهش برای متخصصین علوم باغبانی و فیزیولوژیست ها می باشد .

افت دما در اوایل بهار به ویژه اگرمصادف با بازشدن جوانه ها و گلها باشد، گاه خسارات قابل توجهی برجای می گذارد. اكثر درختان میوه مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری و در شرایط بحرانی‌تر، معتدله، در معرض خسارات ناشی از یخبندان و سرمای زمستان در اوایل بهار قرار می گیرند. (ویلسون،1996).

بروز شرایط نامناسب آب وهوایی به بویژه یخبندانهای زمستانه و سرماهای بهاره مهمترین پارامترهای تعیین پراكنش گونه ها و البته مهمترین شاخص انتخاب محل احداث باغات میوه هستند (وست وود،1978).

بنابراین اگر شرایط ایده آل کشت و کار در یک منطقه لحاظ شده باشند ، آسیب های ناشی از یخبندان زمستانه كمترین نقش را در این بین داشته و بیشترین تمركز بر روی سرماهای ناخواسته و غیر طبیعی   اواخر زمستان واوایل بهار خواهد بود. خسارات وارده به جوانه ها و گلهای باز شده بسیار قابل توجه تر از خسارات وارده به جوانه های در حال خواب و باز نشده خواهد بود.

از جمله‌ عوامل‌ اختلال‌ در تولید مستمرپسته، سرمای‌ دیررس‌ بهاره‌ است‌ كه‌ با نابودی‌ گلها موجب ‌ضایع‌ شدن‌ تمام‌ یا قسمتی‌ از میوه‌ می‌شود كه‌ میتوان‌ با انجام‌ كارهای‌ تحقیقاتی‌ این‌ خسارت‌ را كنترل ‌یا كاهش‌ داد. جهت‌ كنترل‌ این‌ نوع‌ خسارت‌ از روش‌های‌ مختلفی‌ استفاده‌ می‌شود .

در طول سالهای گذشته، مناطق پسته كاری ایران از آسیب سرمازدگی مصون نبوده اند و در برخی ازسالها خسارت ناشی از سرما، درصد زیادی از محصول سال را از بین می برد. تجارب مشاهده ای و گزارشات دریافتی از مناطق مختلف بر این نكته كه بخش اعظم خسارت وارده، ناشی از سرمای اوایل بهار است تا دماهای پایین تر از انجماد در زمستان، تاكید دارند. در این بین به نظر می رسد مهمترین خسارت سرما،‌ از بین رفتن گلهای تازه باز شده است، در حالیكه دماهای بالاتر به كاهش رشد و نمو گلها و لوله گرده و كاهش كارآیی گرده افشانی منجر می شوند، دماهای پایین می توانند حتی جوانه ها را از بین ببرند (قلی پور، 1385).

 

در سال 1376 50% محصول پسته در اثر سرما از بین رفت. همچنین در سال 1383 نیز به طور متوسط 30% محصول پسته در استان كرمان در برخی مناطق پسته خیز از بین رفت كه این حادثه به خصوص در استان كرمان كه اكثر باغداران وابسته به اقتصاد تك محصولی هستند ضربات سنگینی به باغداران وارد آورد. در سال 1384 نیز در برخی مناطق پسته كاری استان كرمان تا 60% محصول پسته در اثر سرمای بهاره از بین رفت (حكم آبادی، 1386). همچنین بخش زیادی از محصول پسته در اثر سرمای دیررس بهاره در 16 فروردین ماه سال 1387 از بین رفت. سرمای وارده و تغییرات جوی ایجاد شده در چند سال اخیر نشان می دهند كه محصول پسته یكی از محصولات حساس به سرما ی بهاره بوده و احتمال سرمازدگی بالا در چند سال آینده بنا بر تغییرات جوی دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین انجام تحقیقاتی جهت كاهش خسارت محصول در اثر سرمای بهاره از ضروریات می باشد

در این چند سال اخیر علاوه بر اثرات مستقیم سرمای بهاره بر روی محصول پسته، دانه بندی ضعیف خوشه های باقی مانده نیز یكی از عوامل كاهش عملكرد بوده است كه از دلایل مهم آن گرده افشانی ضعیف بوده است، احتمالا دماهای پایین درصد جوانه زنی و میزان قوه نامیه گرده ها را كاهش داده و از این طریق میزان دانه بندی در خوشه كاهش یافته است تا كنون مطالعه ای بر روی اثرات دماهای پایین و بالا و میزان دوام آن بر روی درصد جوانه زنی و میزان قوه نامیه انجام نشده است. در این تحقیق اثر دماهای پایین ( در حد دماهای سرمازدگی بهاره) و دماهای بالاو میزان دوام آن بر روی درصد جوانه زنی و قوه نامیه 3 ژنوتیپ نر مورد مطالعه قرار خواهد گرفت.

بررسی منابع

2-1 اهمیت اقتصادی پسته

پسته به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی در بین تولیدات کشاورزی ایران دارد و اهمیت اقتصادی آن معروف به طلای سبز، بر هیچ کس پوشیده نیست. این محصول بخش عمده ای از صادرات غیر نفتی در حدود 55 درصد از تولید و بیش از 60 درصد از صادرات جهانی را به خود اختصاص داده است. در آمد حاصل از صادرات پسته در ایران به بیش از 400 میلیون دلار در سال می رسد (جهانگیری وهمكاران،1384).در حال حاضر سطح زیر کشت پسته ایران بیش از 31470000 هکتار می باشد که استان کرمان با مجموع بیش از 270000 هکتار باغ های بارور و غیر بارور، 77% محصول کل کشور را تولیدکرده و به عنوان مهمترین منطقه پسته کاری ایران و دنیا محسوب می شود مهمترین

سوابق تحقیق. 18

سوالات تحقیق. 38

فرضیه ها. 39

اهداف تحقیق. 39

جنبه جدید و نوآری تحقیق. 39

روش تحقیق. 40

فصل دوم-تعاریف ومفاهیم. 41

مبحث اول-تعریف قسامه. 42

گفتار اول-تعریف لغوی. 42

گفتار دوم-قسامه در اصطلاح فقها. 44

مبحث دوم-تاسیسی یا امضایی بودن قسامه   49

مبحث سوم -فلسفه قسامه. 50

مبحث چهارم-واژه شناسی لوث. 51

گفتار اول- معنای لغوی لوث. 51

گفتار دوم- معنای اصطلاحی. 52

مبحث پنجم-بررسی  میزان اعتبار لوث. 55

مبحث ششم -مشروعیت قسامه. 60

مبحث  هفتم-خلاف قاعده بودن قسامه. 63

مبحث هشتم-تاریخچه ای مختصر قسامه. 65

فصل سوم-تاریخچه و سابقه فقهی موضوع  و مبانی و مستندات مشروعیت قسامه. 70

مبحث اول-تاریخچه قسامه. 71

گفتار اول-ادله طرفداران نظریه اول. 73

گفتار دوم-ادله طرفداران نظریه دوم. 85

گفتار سوم-ادله طرفداران نظریه سوم. 90

مبحث دوم-مبانی و مستندات مشروعیت قسامه   95

گفتار اول- قرآن. 95

گفتار دوم- روایات. 96

مبحث سوم-قسامه در مذاهب اهل سنت. 102

گفتار اول-آراء علمای شافعی مذهب. 103

گفتار دوم-آراء علمای حنبلی مذهب در بحث لوث و قسامه   104

گفتار سوم-آراء علمای مالکی مذهب در باب لوث و قسامه   106

گفتار چهارم-آراء علمای حنفی مذهب در باب لوث و قسامه   107

فصل چهارم-قسامه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و رویه قضایی   110

مبحث اول-اجرای قسامه در رویه قضایی   111

گفتار اول-پیوند قسامه و حكم دادگاه   111

گفتار دوم-. قسامه و مسئله شركت در جرم   116

گفتار سوم- قسم خورندگان و شرایط آنها   120

مبحث دوم-نگاه تطبیقی مبحث قسامه در قانون سال 7013و 9213   127

مبحث سوم-قسامه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392   131

مبحث پنجم-اتیان سوگند به وسیله افراد قابل توکیل نیست.    134

مبحث ششم- شرکت در جنایت (تعدد متهمین)   135

مبحث هفتم-تعدد صاحبان حق قصاص یا دیه و تعدد شاکیان   136

مبحث نهم-قسامه در صورت  علم اجمالی به ارتکاب جنایت توسط یک نفر از چند نفر معین . 140

مبحث دهم-با وقوع قتل و عدم شناسایی قاتل    141

فصل پنجم-نتیجه گیری و پیشنهاد ها. 142

فهرست منابع. 160

 

چکیده

قسامه یكی از راه های ثبوت قتل و جراحات و صدمات بر اعضای بدن است كه با وجود لوث قابل اجراست. و آن به این صورت است كه اگر قتلی اتفاق افتاد و كسی اقرار به قتل نكرد و ولی دم،   مدعی قتل توسط شخص یا جماعتی شد و نتوانست برای دعوی خود شهود و بینه قابل قبول اقامه كند، چنانچه لوث كه عبارت از ظن حاكم به راستگویی مدعی است، موجود بود. مدعی با بستگانش در صورت قتل عمد، پنجاه سوگند و در صورت قتل شبه عمد و خطای محض بیست و پنج سوگند می خورند و ادعای او ثابت می شود. و گرنه متهم قسامه را اجرا می كند و تبرئه می شود. از آنجا كه مقتضای اصل، در موارد شك در تحقق موضوع قسامه، عدم است و از سوی دیگر قسم مدعی، طبق قاعده، بینه بر مدعی و قسم بر منكراست، خلاف قاعده است. نگارنده بر آنست در این مقاله پس از تعریف قسامه و لوث، و مشروعیت آن دو، به بررسی ماهیت، كیفیت، كمیت، نصاب، و شرایط هر یك از آنها بپردازد.

 

واژگان کلیدی:قسامه،قانون مجازات،لوث،قتل.

 

 

مقدمه

از جمله موضوعاتی که در قانون مجازات اسلامی آمده ودر زمره قواد فقهی منصوص محسوب می شود موضوع قسامه است مراد از منصوص این است که قاعده مذکور مستند به روایت است و در زمره قواعد اصطیادی محسوب نمی شود. در مورد عمل به قاعده مذکور بین فقها تفاوت نظر وجود دارد فقهای شیعه بر اعتبار قسامه در قتل نفس و اعضاء و جوارح ظاهراً اجماع دارند و عقیده دارند که قسامه هم رفع اتهام و هم اثبات جنایت می کند یعنی قسامه ای که اولیای مقتول اقامه می کنند اثبات جنایت برای متهم و قسامه ای که متهم اقامه می کند از او رفع اتهام می نماید.قسامه یکی از راههای ثبوت قتل و جراحات و صدمات بر اعضاء بدن است که با وجود لوث قابل اجرا است و آن به این صورت است که اگر قتلی اتفاق افتاد و کسی اقرار به قتل نکرد و ولی دم، حد قتل توسط شخص یا جماعتی شد و نتوانست برای دعوی خود شهود و بنیه قابل قبول اقامه کند، چنانچه لوث که عبارت از ظن حاکم به راستگویی مدعی است، موجود بود، مدعی با بستگانش در صورت قتل عمد، پنجاه سوگند و در صورت قتل شبه عمد و خطای محض بیست و پنج سوگند می خورند و ادعای او ثابت می شود. وگرنه متهم قسامه را اجرا می کند و تبرئه می شود. در قسامه برای اثبات قتل چه عمد و چه خطا، اکتفا به تکرار سوگند، مشکل، بلکه ممنوع است و حتما باید در قتل عمدپنجاه نفر و در قتل خطا بیست و پنج نفر سوگند یاد کنند. این در طرف اثبات قتل یعنی قسامه مدعی است، اما در طرف منکر یعنی قسامه مدعی علیه اکتفا به تکرار پنجاه سوگند در ابتدا وبدون نیاز به سوگند دیگران، مبتنی است بر استفاده این نکته از صحیحه مسعدة بن زیاد، چنان که آیت الله خویی در مبانی تکملة المنهاج چنین برداشتی دارد. اما گفتیم که اطلاق روایت مسعده تمام نیست و اگر اطلاق آن تمام باشد، معارض با صحیحه بریدبن معاویه خواهد بود.در صحیحه برید، در طرف مدعی علیه نیز قسامه پنجاه نفر لازم دانسته شده است و به ناچارباید اطلاق صحیحه مسعده را با صحیحه برید تقیید زد. براین اساس، هرگاه از صحیحه برید چنین استظهار شود که پنجاه مرد به طور مطلق در قسامه شرط است، برای جمع میان دو صحیحه، صحیحه مسعده حمل می شود بر این که مراد آن،پنجاه سوگند از پنجاه مرد است.بنابراین مدعی علیه نیز همانند مدعی بوده و فقط قسامه پنجاه نفر و نه پنجاه سوگند از او پذیرفته می شود. این همان احتمال سوم از احتمالات چهارگانه گذشته است. هرگاه از صحیحه برید استظهار شود که شرطیت پنجاه نفر فقط در صورت تمکن است وروایت درمورد فرض عدم تمکن مدعی علیه از فراهم آوردن پنجاه نفر، ساکت است، مقتضای جمع میان دو صحیحه بنابر آن که اطلاق روایت مسعده را بپذیریم آن است که در فرض تمکن،سوگند پنجاه نفر شرط است و در فرض عدم تمکن و نیافتن پنجاه نفر، به پنجاه سوگند مدعی علیه اکتفا می شود. بنابراین، تفصیل میان قسامه مدعی و قسامه مدعی علیه به گونه ای که درصدر احتمال چهارم از احتمالات گذشته

1-3- ضرورت تحقیق ……………………………… 4

1-4-  اهداف تحقیق………………………………5

1-4-1-اهداف کلی………………………………5

1-4-2-اهداف خاص ……………………………… 5

1-5-سوالات تحقیق………………………………5

1-6-روش تحقیق……………………………… 5

1-7-پیشینه تحقیق………………………………6

1-8- منابع  ………………………………7

گام دوم: شناخت………………………………8

فصل دوم: مطالعات پایه ………………………………8

گفتار اول: مفاهیم پایداری………………………………9

2-1-1- مقدمه………………………………9

2-1-2- توسعه پایدار……………………………… 10

2-1-2-1- تعریف توسعه پایدار ………………………………10

2-1-2-2- تاریخچه ی توسعه پایدار ………………………………13

2-1-2-3- دیدگاههای مرتبط با مفاهیم و تعاریف توسعه پایدار…………..16

2-1-3- معماری پایدار ……………………………… 17

2-1-3-1-مفاهیم معماری پایدار ……………………………… 17

2-1-3-2- دیدگا ههای مختلف درباره معماری پایدار…………………….  18

2-1-3-2- اصول معماری پایدار……………………………… 20

2-1-3-3-اهداف معماری پایدار………………………………21

2-1-3-3-1- پایداری اقتصادی……………………………… 22

2-1-3-3-2- پایداری زیست محیطی………………………………23

2-1-3-3-3- پایداری اجتماعی………………………………24

2-1-4-توجه به اهداف جهانی پایداری در مقیاس محله و واحد همسایگی………29

2-1-5- جمع بندی………………………………31

2-1-7- منابع……………………………… 33

گفتار دوم: سیر تحول مجتمع های مسکونی……………………………… 35

2-2-1-مقدمه……………………………… 35

2-2-2- پیدایش مجتمع های مسکونی ………………………………37

2-2-2-1-مجتمع های مسکونی مدرن……………………………..40

2-2-2-2-مجتمع های مسکونی پست مدرن ……………………..42

2-2-3-آپارتمان های بلند مرتبه………………………………43

2-2-3-1-جنبه های زیست محیطی………………………………44

2-2-3-2-جنبه های اجتماعی……………………………… 45

2-2-4-مجتمع های مسکونی متعارف………………………………50

2-2-4-1-جنبه های اجتماعی  ……………………………… 51

2-2-5-ساختمان های چند عملکردی………………………………52

2-2-6-مجموعه مسکونی اشتراکی ……………………………… 53

2-2-7-سیر تحول تاریخی مجتمع های مسکونی در ایران………………56

2-2-8-جمع بندی………………………………57

2-2-9-منابع ………………………………58

فصل سوم : مطالعات تکمیلی………………………………60

گفتار اول: مسکن پایدار………………………………61

3-1-1-مقدمه ………………………………61

3-1-2- مسکن……………………………… 62

3-1-3- مسکن پایدار  ………………………………63

3-1-3-1- اصول طراحی مسکن پایدار ……………………………… 65

3-1-3-1-1-پایداری زیست محیطی مسکن ………………………..66

2-1-3-1-2-پایداری اقتصادی مسکن ……………………………… 68

3-1-3-1-3-پایداری اجتماعی مسکن……………………………… 69

3-1-4- طراحی کالبدی و معیارهای سنجش پایداری در محله مسکونی…………71

3-1-4-1-عدالت اجتماعی………………………………72

3-1-4-2-هویت مکانی……………………………… 74

3-1-4-3-دلبستگی به محیط مسکونی……………………………… 75

3-1-4-4-رضایت مندی از محیط مسکونی……………………………… 75

3-1-4-5-امنیت……………………………… 76

3-1-4-5-1-ابعاد امنیت……………………………… 78

3-1-4-6-تناسب توده-فضا……………………………… 79

3-1-5-جمع بندی……………………………… 81

3-1-5-1-ویژگی‌های محله پایدار اجتماعی………………………………81

3-1-6- منابع ………………………………83

گفتار دوم: جایگاه سرمایه اجتماعی در مجتمع های مسکونی شهر مشهد…………85

3-2-1-مقدمه………………………………85

3-2-2- سرمایه اجتماعی………………………………86

3-2-2-1- مفهوم سرمایه اجتماعی ………………………………86

3-2-2-2- سابقه تاریخی سرمایه اجتماعی……………………. 88

3-2-2-3- عناصر و مولفه های سرمایه ی اجتماعی………………90

3-2-2-3-1- اعتماد اجتماعی……………………………… 90

3-2-2-3-2-انسجام و همبستگی اجتماعی………………………. 92

3-2-2-3-3-مشارکت اجتماعی………………………………93

 

3-2-4-معیارهای سنجش سرمایه اجتماعی………………………….94

3-2-5-پرسشنامه………………………………99

3-2-6-جمع بندی………………………………101

3-2-7-منابع………………………………102

گفتار سوم : عرصه های گروهی و مجتمع های زیستی………..105

3-3-1- مقدمه………………………………105

3-3-2- چیستی و کیفیت عرصه های گروهی …………………….106

3-3-3- عرصه های گروهی و شکل گیری سرمایه اجتماعی……………. 107

3-3-3-1- عرصه های گروهی به عنوان بستر تعاملات اجتماعی…………108

3-3-3-2-روابط اجتماعی و  بازتولید پایداری اجتماعی…………………110

3-3-4- چگونگی عرصه های گروهی  و  قابلیت گسترش روابط  اجتماعی در آنها……. 112

3-3-4-1- تاثیر ابعاد و شکل عرصه های گروهی برمیزان استفاده از آنها…………… 115

3-3-4-1-1- سرزندگی……………………………… 118

3-3-4-1-2-نفوذ پذیری………………………………119

3-3-4-1-3-گوناگونی……………………………… 119

3-3-4-1-4-انعطاف پذیری………………………………120

3-3-4-1-5-رنگ تعلق و خوانایی……………………………… 121

3-3-4-1-6-تناسبات بصری ……………………………… 121

3-3-4-2- مجاورت کارکردی و الگوهای تعامل اجتماعی در مناطق مسکونی…………122

3-3-4-2-1-فاصله ها و معانی……………………………… 123

3-3-4-2-2-  کنترل قلمرو  و  روابط  اجتماعی ……………………..124

3-3-4-3- عرصه های اجتماع پذیر و  اجتماع گریز …………………..126

3-3-4-4- اهمیت خلوت و حریم در افزایش تعاملات اجتماعی…………127

3-3-4-4-1-نظارت پویا بر خلوت………………………………129

3-3-4-4-2-میزان روشنایی و طراحی………………………………130

3-3-4-5-معیارهای برخاسته از مکان و زمان………………………….131

3-3-4-5-1- مکان……………………………… 132

3-3-4-5-2- زمان……………………………… 134

3-3-5- الگوهای فعالیت و عرصه های گروهی در مجتمع های مسکونی…………135

2-3-5-1-عرصه های مناسب کودکان……………………………… 138

2-3-5-2-عرصه های مناسب سالمندان……………………………… 140

3-3-6-جمع بندی……………………………… 141

2-3-6-1- نقش عرصه‎های گروهی و زندگی جمعی در پایداری اجتماعی مجتمع های مسکونی……..141

3-3-7-منابع……………………………… 145

فصل چهارم: شناخت بستر پژوهش ………………………………147

4- شهر مشهد ………………………………148

4-1-نحوه شکل گیری و توسعه………………………………148

4-2-معماری و شهرسازی………………………………153

4-2-1-خانه و محله در مشهد……………………………… 156

4-2-2-نظام قرارگیری بافت مسکونی و جهت گیری ابنیه………………159

4-2-3-مروری بر محلات قدیمی……………………………… 162

4-3-مردم مشهد………………………………175

4-3-1-فرهنگ و معیشت ساکنان مشهد ………………………………176

4-4-ویژگی های جغرافیای………………………………181

4-5-منابع………………………………184

گام سوم: تحلیل یافته ها ………………………………185

فصل پنجم: دستاوردهای پژوهش………………………………185

5-1-مسکن پایدار………………………………186

5-2- پایداری اجتماعی و روابط اجتماعی در محله های مشهد ……………..186

5-2-1- عینیت یافتگی در سرمایه فرهنگی………………………………186

5-2-2-روابط اجتماعی عینیت یافته در فضاهای جمعی ………………. 188

5-2-3- باز تولید سرمایه اجتماعی در واحد همسایگی………………. 189

5-3-راه‎های تقویت و پایداری سرمایه اجتماعی در مشهد……………191

5-3-1- برنامه‎ریزی برای توسعه پایداری اجتماعی در محله‎ها و مجتمع های مسکونی……..191

5-3-2-تقویت راه هایی برای ارتباط های شخصی ( ارتباط بصری ، گفتاری و دیداری)………….192

5-4-شاخصه‌های پایداری اجتماعی در محلات و مجتمع‎های سکونتی شهر مشهد……………194

5-5-چگونگی عرصه های گروهی مجتمع های مسکونی در راستای افزایش سرمایه اجتماعی…….196

5-6-منابع………………………………201

گام آخر : جمع بندی و نتیجه گیری……………………………… 202

فهرست منابع………………………………212

چکیده:

نقش پایداری اجتماعی در طراحی محله پایدار از جمله مهمترین موضوعات بحث برانگیز در دوران معاصر محسوب می‎شود. بر اساس پیش‎فرض‎ها و فرضیه مورد نظر پژوهش، این مفهوم می‎تواند بر اساس الگوی توسعه عرصه‎های گروهی درمجتمع‎های مسکونی تفسیر شود. هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهایی برای ارتقای کیفیت فضای زندگی ساکنین مشهد خصوصا در بخش مسکن و فضای عمومی مجتمع های مسکونی و همچنین پایدارسازی جریان زندگی در آنهاست. و با معرفی شاخصه‌های پایداری اجتماعی مسکن و نشان دادن نقش اساسی بعد اجتماعی در طراحی محله پایدار، به ترسیم الگویی برای توسعه عرصه‎های گروهی در مجتمع‎های مسکونی می پردازد؛ علاوه بر آنکه جایگاه چنین رویکردی را در توسعه پایداری اجتماع محلی، تحلیل نماید. نتیجه این تحقیق نشان‌ می‌دهد که رعایت اصول پایداری اجتماعی در طراحی محله و عرصه‎های گروهی در مجتمع‎های مسکونی، تأثیر بسزایی در جنبه های دیگر پایداری خواهد داشت.

روش تحقیق این پایان نامه برمبنای روش پیمایشی از نوع اکتشافی است که بر مبنای تحلیل, توصیف و استخراج نتایج حاصل از پرسش نامه ها و کشف اصول پایداری و روابط بین این اصول از دید جامعه صاحب نظران انجام می گیرد تا در نهایت, اصول نظری پایداری مجتمع های مسکونی تعیین شود. درمرحله بعد, بامقایسه آن با واقعیت خارجی می توان به اصول عملی و راهکارهای معماری دست یافت. این مهم از طریق تحقیقات میدانی وتنظیم پرسش نامه و توزیع آنها میان ساکنان مجتمع ها انجام خواهد گرفت. درنهایت الگوهایی جهت ارتقاء پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی باتوجه به نقش عرصه های گروهی ارائه شده است.

گام اول: پروپوزال

1-1- مقدمه

تاثیرات محیط بر سلامت روح و روان , درکنار سلامت جسم، موضوعی بسیار قابل توجه است. درست است که میزان آمادگی ابتلا به اختلالات روانی وتوانایی مقابله با آنها در افراد متفاوت است و می تواند جنبه موروثی داشته باشد, ولی در بسیاری از موارد عوامل محیطی هستند که در برهم خوردن تعادل روانی فرد نقش موثری دارند. بعنوان مثال عواملی چون آرامش, هویت فردی, حس اعتماد وعزت نفس و داشتن انگیزه و محرک در تعادل و سلامت روانی نقش بسیار مهمی دارند و محیط فیزیکی می تواند بر این عوامل اثر گذار باشد. همچنین چگونگی روابط اجتماعی فرد ازعوامل مهم دیگر اثرگذار برسلامت روانی فرد هستند و کیفیت محیط فیزیکی می تواند برچگونگی برقراری روابط اجتماعی و شکل گیری دوستی ها اثر داشته باشد. بنابراین طراحی صحیح می تواند در تعدیل محیط فرد و بهره بردن از شرایط محیطی مناسب موثر باشد و با کنترل و کاهش فشارهای محیطی، فرصتی برای بهبود, در اختیار فرد قرار دهد و از طرف دیگر با عوامل محیطی مناسب موجب تسهیل و تسریع روند بهبود اختلالات روانی چه در معنای حاد وچه در معنای برهم خوردن کوتاه  مدت تعادل روانی, شوند. این توجهات در طراحی ممکن است دخالت در محیط زندگی یا کار فردی را ایجاد کند ویا تنها کنترل عوامل محیطی باشد, به گونه ای که بتوانند تاثیرات خوبی چون آرامش بخشی وایجاد اعتماد به نفس بر فرد داشته باشند. این موضوع در طراحی وساماندهی خانه ها، مجتمع های مسکونی و محدوده های زیستی بسیار قابل توجه است.

2-1- طرح مسأله

امروزه به علت نگرش کمی به مسکن وتوجه به رفع کمبود آن از یک طرف و نگرش سودجویانه ازطرف دیگر, بسیاری از ارزش های انسانی, اجتماعی, بومی و فرهنگی نادیده گرفته می شود. شهر مشهد نیز همچون سایر شهرهای کشورمان از بد مسکنی رنج می برد و فقدان مسکن مناسب زندگی شهروندان را با مشکل روبرو کرده است. این در حالیست که خانه مناسب وشایسته برای انسجام اجتماعی, رفاه شخصی و استقلال فردی امری اساسی به شمار می رود. امروزه خانه آدمی در بلوکهای مسکونی در پشت چند پنجره یکنواخت وهم شکل با دیگران قرار دارد که نه فقط برای میهمان, بلکه برای افراد خانواده نیز تشخیص آن از بیرون مشکل است ” (پاکزاد، 1386) دراثر اینگونه انبوه سازی های کلیشه ای, انسان ها بصورت توده در کنار هم قرار می گیرند و به جای این که گروه های اجتماعی مثبت گرا وهدفمندی تشکیل گردد, انبوهی از نفرها تشکیل می شود که کنار هم قرار گرفتن آنها فقط ازدحام, شلوغی و هرج ومرج را در پی دارد. در چنین شرایطی, افراد خانواده برای تامین حداقل امنیت و آرامش از جمع فرار کرده، به کنج خانه پناه می برند. غربت ومحرومیت اجتماعی از این جا آغاز می گردد.

از آنجا که همواره توسعه ای پایدار است که به لحاظ کیفی, سلامت انسان و نظامهای اکولوژیک را در بلند مدت بهبود بخشیده و تئوری معماری پایدار نیز زاده همین تفکر است, بهترین گزینه برای اصلاح وضع موجود گرایش به معماری پایدار می باشد و در صورتی که خانه سازی, روند پایداری نداشته باشد, هیچ جامعه ای نخواهد توانست به توسعه ای پایدار, دست یابد.

در جهت نیل به معماری پایدار 3 راهبرد اساسی راباید قابل توجه دانست :

–  پایداری زیست محیطی

–  پایداری اقتصادی

–  پایداری اجتماعی

برای رسیدن به مفاهیم وارزشهای پایدار بایستی به بطن آن وارد شد و اصول آن را دریافت. این رویکرد طی دهه اخیر به طور قابل توجهی رشد کرده است ولی درعین حال درک وفهم پایداری, اهداف ودستاوردهای آن, به طور عمده ای توسعه نیافته باقی مانده است. بررسی نمونه هایی از ساختمان های پایدار مشخص می سازد که طراحان هریک تنها بربخشی از عوامل تاثیر گذار بر پایداری یک بنا تمرکز کرده اند و آنچه تقریبا در همه بناها مشترک است آرزوی ساختن بناهایی است که با محیط خود دوستانه تر برخورد کنند و اغلب ارزش های پایداری اجتماعی و فرهنگ به فراموشی سپرده شده است یا اساسا مجال دقت نمی یابد. چنین رویکرهایی تاثیر طراحی بر تحقق اهداف والای انسانی- اجتماعی و محیطی را نادیده می گیرد ونقش طراح را در چهار چوب قواعد علمی معطوف به مهندسی تقلیل می دهد. به همین دلیل در این رساله بیشتر بر روی پایداری اجتماعی تاکید خواهیم داشت.

“در طراحی پایدار باید به پایداری اجتماعی واقتصادی به اندازه مصرف انرژی و تاثیر محیطی ساختمان ها وشهرها اهمیت داده شود” (لنگ، 1386: 87)  پایداری اجتماعی در مجتمع های مسکونی, وضعیتی است که ساکنان از زندگی در خانه و مجتمع خود رضایت داشته باشند و از همسایگی با سایر ساکنان لذت برند تا سرمایه های اجتماعی حفظ شوند و در حقیقت وجود عرصه های گروهی همچون فیلتری است که روابط اجتماعی از هم گسسته را در شهرهای شلوغ امروزی را تلطیف می کند.

سرمایه اجتماعی نتیجه پایداری اجتماعی است و از لحاظ کارکردی باعث اعتماد بین ساکنین می شود تا افراد در گروه ها حضور پیدا کنند و سبب مشارکت و…می شود. مشارکت خود به معنای فراهم آوردن شرایطی است که علاوه بر پاسخگویی به نیازهای عملکردی کاربران, سبب گسترش روابط اجتماعی, بالا بردن کیفیت زندگی ساکنان, ترفیع همبستگی اجتماعی, خلق حس زندگی در اجتماع می گردد. در این وضعیت, مجموعه شرایط زندگی به نحوی است که با گذشت زمان تعاملات اجتماعی بیشتر می شود و اکثریت ساکنان نسبت به محل زندگی خویش تعلق خاطر و دلبستگی می یابند. بنابراین نا خوداگاه حافظ سلامت و پایداری آن بوده، در نگهداری وبهبود وضعیت موجود مشارکت وهماهنگی خواهند داشت. در این صورت عمر مفید مجتمع های مسکونی پایدار نسبت به سایر مجتمع ها بیشتر می شود. همچنین ارزش ریالی واحدهای مسکونی این نوع مجتمع ها نیز در شرایط برابر بیشتر از سایر مجتمع ها است. پایداری اجتماعی, بهره وری مجتمع های مسکونی را به حداکثر می رساند.

3-1- ضرورت تحقیق

تداوم افزایش قابل توجه جمعیت شهر مشهد[1]  و روند تجدید تشکیل تقاضا مخصوصا از ناحیه ازدواج های جدید (که گفته می شد دراین سالها درحدود800 هزارتا 1 میلیون مورد در سال می باشد) و ناکافی بودن مسکن ساخته شده توسط مردم, موجب شده است که در هر دوره واحدهای مسکونی تولید شده نسبت به مجموع نیازهای برطرف نشده و باقی مانده از قبل وتقاضای جدید کمبود زیادی را نشان دهد. از طرفی بخش های قدیمی تر دیگر نمی توانند پاسخگوی نیاز روز افزون به تقاضای مسکن باشند وفرسودگی کالبدی بخش های فرسوده موجب می شود, نیاز به طراحی وساخت مجموعه های جدید مسکونی در حومه شهر هر روز بیشتر از گذشته احساس شود. بنابراین مجموعه های جدید مسکونی در قسمت های جدید شهر مشهد ساخته شده و توسعه می یابند, اما چالش اصلی اینجاست که آیا این بخش های جدید شهری می توانند وظایف اصلی خود را بخصوص درحوزه پایداری اجتماعی دربرابر شهروندان ایفا نمایند؟

1-3مروری بر مطالعات صورت گرفته جهت کاهش تاثیرات منبع تولید پراکنده   5
1-4اهداف پایان‌نامه.. 7
1-5ساختار پایان‌نامه.. 9
فصل دوم: مروری بر پیشینه تحقیق.. 10
2-1مقدمه.. 11
2-2منبع تولید پراکنده.. 11
2-3میکروگرید.. 13
2-4محدودکننده جریان خطا.. 16
2-4-1راکتورهای محدود کننده جریان.. 17
2-4-2Is-limiter 18
2-4-3محدودکننده جریان خطای حالت جامد.. 20
2-4-4محدودکننده جریان خطای ابر رسانا.. 23
2-4-5 محدودکننده جریان خطای تک جهته .. 27
2-5مروری بر کارهای انجام شده.. 27
فصل سوم: تشریح روش .. 31
3-1مقدمه.. 31
3-2الگوریتم بهینه سازی استاد و دانشجو[43].. 33
3-2-1مقدمه   33
3-2-2بهینه‌سازی بر اساس تدریس – یادگیری.. 34
3-2-3پیاده‌سازی TLBO برای بهینه‌سازی.. 38
3-2-4تصحیح الگوریتم استاد و دانشجو.. 40
3-3سیستم حفاظتی.. 40
3-4شبکه توزیع حلقوی 20 کیلوولت.. 42
3-5شبکه IEEE 30 باس.. 47
3-5-1تابع هزینه.. 52
3-5-2 تاثیرمحدودکننده جریان خطا در ولتاژ میکروگرید…………………………………………54
فصل چهارم: نتایج شبیه‌سازی.. 56
4-1مقدمه.. 56
4-2شبکه توزیع حلقوی 20 کیلوولت.. 56
4-2-1هماهنگی سیستم حفاظت.. 59
4-2-2بهبود کیفیت توان با به کار بردن محدودکننده جریان خطا تک جهته   64
4-3شبکه IEEE 30 باس.. 66
4-3-1هماهنگی حفاظتی.. 67
4-3-2تاثیر محدودکننده جریان خطا تک جهته بر کیفیت ولتاژ در میکروگرید    74
فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 76
5-1 نتیجه‌گیری……………………………………………………………………………………………………………77
5-2 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………….78
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………….80
 
 
 
 
 
فهرست جداول
   عنوان                                           صفحه
 
جدول ‏3‑1: پارامترهای مشخصه عملکرد رله بر اساس استاندارد    41
جدول ‏3‑2:اطلاعات شبکه.. 43
جدول ‏3‑3: اطلاعات خطوط شبکه توزیع IEEE 30 باس.. 48
جدول ‏3‑4 اطلاعات خطوط میکروگرید.. 49
جدول ‏3‑5 اطلاعات منبع تولید پراکنده.. 49
جدول ‏3‑6: اطلاعات ترانسفورماتورهای میکروگرید.. 49
جدول ‏3‑7: ولتاژ باس‌های حساس میکروگرید قبل از نصب DG   55
جدول ‏3‑8: ولتاژ باس‌های حساس میکروگرید قبل از نصب DG و FCL   55
جدول ‏3‑9: ولتاژ باس‌های حساس میکروگرید قبل از نصب DG و UFCL   55
جدول ‏4‑1: تنظمیات رله‌های اضافه جریان قبل از اتصال منبع تولید پراکنده.. 57
جدول ‏4‑2: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه‌جریان قبل از اتصال DG3. 61
جدول ‏4‑3: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه‌جریان بعد از اتصال DG3. 61
جدول ‏4‑4: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3و دو‌FCL.. 62
جدول ‏4‑5: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3و یکFCL و یک UFCL.. 62
جدول ‏4‑6: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3 و یک UFCL و یکFCL.. 63
جدول ‏4‑7: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3 و دو UFCL.. 63
جدول ‏4‑8: دامنه افت ولتاژ باس شماره3 وباس شماره6   64
جدول ‏4‑9: تنظمیات رله‌های اضافه جریان قبل از اتصال منبع تولید پراکنده.. 66
جدول ‏4‑10: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه‌جریان قبل از اتصالDG3. 70
جدول ‏4‑11: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3. 71
جدول ‏4‑12::نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3و دوFCL.. 72
جدول ‏4‑13: نتایج محاسبه شده برای هماهنگی بین رله‌ها اضافه جریان بعد از اتصال DG3و دوUFCL.. 73
جدول ‏4‑14: ولتاژ باس‌های حساس میکروگرید بعد از نصب DG   75
جدول ‏4‑15: ولتاژ باس‌های حساس میکروگرید بعد از نصب DG و UFCL   75
جدول ‏4‑16:ولتاژ باس‌های حساس میکروگرید بعد از نصب DG و FCL   75
 
 
 
 
 
فهرست شکل‌ها
   عنوان                                           صفحه
شکل ‏2‑1: برخی از اتصالات متداول CLR.. 18
شکل ‏2‑2: یک Is-limiter نمونه و عملکرد آن.. 19
شکل ‏2‑3: ساختار نمونه‌ای از محدودکننده جریان خطای حالت جامد.   20
شکل ‏2‑4: ساختار نمونه‌ای از محدودکننده جریان خطای حالت جامد   21
شکل ‏2‑5: ساختار نمونه‌ای از محدودکننده جریان خطای حالت جامد   22
شکل ‏2‑6: مدار معادل محدود کننده رزونانسی سری-موازی در زمان اتصال کوتاه.. 22
شکل ‏2‑7: ساختار نمونه‌ای از محدودکننده جریان خطای حالت جامد   23
شکل ‏2‑8: مدل یک سیم ابررسانا در دماها و جریانهای مختلف   24
شکل ‏2‑9: تغییرات مقاومت ابررسانا با تغییرات دما.. 24
شکل ‏2‑10: تغییرات مقاومت ابررسانا با تغییرات چگالی جریان   24
شکل ‏2‑11: یک نمونه ساخته شده از محدودکننده جریان خطای ابررسانای نوع مقاومتی.. 25
شکل ‏2‑12: مدل مداری یک محدودکننده جریان خطای ابررسانای نوع سلفی.. 25
شکل ‏2‑13: تغییرات امپدانس محدودکننده با تغییرات چگالی جریان   26
شکل ‏2‑14: یک نمونه ساخته شده از محدودکننده جریان خطای ابر رسانای نوع سلفی.. 26
شکل ‏2‑15: محدودکننده جریان خطا تک جهته.. 27
شکل ‏3‑1: توزیع نمرات دانش‌آموزان با دو روش تدریس.. 34
شکل ‏3‑2: مدل توزیع نمرات بدست توسط گروه دانش‌آموزان   35
شکل ‏3‑3: شبکه توزیع 20 کیلو ولت.. 43
شکل ‏3‑4: مشخصه عملکرد رله‌های پشتیبان و اولیه.. 45
شکل ‏3‑5: فلوچارت تعیین مقدار مناسب برای محدودکننده جریان خطا   46
شکل ‏3‑6: شبکه توزیع IEEE 30 باس.. 47
شکل ‏3‑7: شبکه میکروگرید.. 48
شکل ‏3‑8: فلوچارت ارتباط دو نرم‌افزار در تولید دانش‌آموزان کلاس   51
شکل ‏4‑1: افت ولتاژ در باس شماره3 در صورت رخ دادن خطا در L6  65
شکل ‏4‑2: دامنه ولتاژ باس شماره3 درحالت حضور و عدم حضور محدودکننده.. 65
شکل ‏4‑3: مقادیرتابع هزینه.. 69
شکل ‏4‑4: مجموع امپدانس‌های محدودکننده جریان خطا تک جهته   69
 
 

فصل اول
 
 
 

 
 
 
 
 
مقدمه

1-1     مقدمه
نگرانی‌های ناشی از کاهش سوخت‌های فسیلی، افزایش دمای کره زمین و مشکلات زیست محیطی، استفاده از منابع تولید پراکنده[1] مبتنی بر انرژی‌های تجدید پذیر[2] را زمینه تحقیق بسیاری از محققان قرارداده است. با توجه به افزایش تقاضای مصرف و نفوذ روزافزون   منابع تولید پراکنده و اتصال میکروگریدها[3] به شبکه قدرت، شبکه‌های قدرت روز‌به‌روز بزرگتر و پیچیده‌تر می‌شود. منابع تولید پراکنده و یا نیروگاه‌‌های مستقل برای بالا بردن ظرفیت سیستم به عنوان پشتیبان برای تامین بدون وقفه بارهای حساس محلی، به شبکه توزیع متصل می‌شوند[1]. از نگاه مصرف کننده تولید و انتقال انرژی الکتریکی به صورت دائم و بدون وقفه بسیار با اهمیت است شبکه توزیع و میکروگرید شامل عناصری از جمله ترانسفورماتور، خطوط انتقال، منابع تولید پراکنده و… هستند که در معرض خطا قرار می‌گیرند و باعث اختلال در شبکه و پایین آمدن کیفیت ولتاژ و توان سیستم می‌شود. به همین منظور وجود یک سیستم حفاظتی که به خوبی هماهنگ شده است، لازم است. این سیستم با عملکرد خودکار جهت جداسازی خطاها از شبکه در کمترین زمان جهت زمان برای حداقل کردن خسارت تنظیم می‌شود. در شبکه توزیع به طور معمول از رله اضافه جریان برای جداسازی محل خطا از شبکه استفاده می‌شود. با افزوده شدن منابع تولید پراکنده به شبکه توزیع سطح اندازه و جهت جریان اتصال کوتاه در خطوط شبکه تغییر می‌کند و در نتیجه، سیستم حفاظت در صورت رخ دادن خطا بدرستی عمل نمی‌کند. بعلاوه، حضور این نیروگاه‌ها منجر به افزایش سطح جریان اتصال کوتاه شبکه می‌شود که از ماکزیمم جریان قابل تحمل بریکرهای موجود در شبکه بیشتر است. تعویض کامل بریکرهای موجود با بریکرهای با ظرفیت بالاتر عملی نیست زیرا علاوه بر قیمت بالای بریکرها، جایگزینی قطعات یدکی مشکل است و هزینه نسبتاً بالایی دارد و همچنین ممکن است سطح جریان اتصال کوتاه شبکه از ماکزیمم جریان قابل تحمل بریکرهای موجود در بازار بیشتر باشد.[2, 3]
با توجه به مشکلات ایجاد شده توسط منابع تولید پراکنده، برای نگهداری عملکرد سیستم قدرت در بالاترین درجه امنیت و قابلیت اطمینان[4] شبکه روش‌های متعددی ارائه شده است که بهترین و ارزانترین روش، استفاده از محدود کننده جریان خطا[5]است که توانایی محدودکردن اولین پیک جریان اتصال کوتاه را دارد. این تجهیز دارای این پتانسیل می‌باشد که در صورتی که در مکان‌های مناسب مورد استفاده قرار گیرد لزوم اضافه و یا تعوض کردن و یا تنظیم مجدد تجهیزات را به حداقل می‌رساند.

1-2     اهمیت موضوع
بنا به دلایل اقتصادی، سیاسی درخواست توان الکتریکی روز به روز رو به افزایش است. اتصال تولیدات پراکنده به سیستم توزیع به سرعت رو به گسترش است. این منابع تولید پراکنده در کنار مزیت‌هایشان ممکن است، تاثیرات منفی بر روی سیستم توزیع داشته باشند. [4] یکی از این آثار منفی، اتصال منابع تولید پراکنده، بر سیستم حفاظتی شبکه‌های توزیع می‌باشد. [5] بطورکلی مدارشکن‌ها[6]، رله‌های حفاظتی، بازبست‌ها[7] و فیوزهایی[8] که برای یک سیستم توزیع بدون حضور منابع تولید پراکنده طراحی شده‌اند، در هنگام حضور منابع تولید پراکنده بدلیل تغییر سطح جریان اتصال کوتاه بدرستی عمل نخواهند کرد[6, 7] و این موضوع باعث کاهش درجه ایمنی سیستم می‌شود. از طرف دیگر سیستم حفاظتی شامل اجزای زیادی است، که برای برطرف کردن خطا می‌بایستی بین آن‌ها هماهنگی برقرار باشد. هماهنگ‌سازی این اجزا در طول فرایند طراحی سیستم براساس محاسبات اتصال کوتاه انجام می‌گیرد. هنگام نصب منابع تولید پراکنده جریان خطا در سیستم افزایش می‌یابد، بنابراین پس از نصب منابع تولید پراکنده می بایستی بعضی از اجزای سیستم حفاظتی مجدداً تعویض و هماهنگ شوند. [3]
تحقیقات و مطالعات زیادی برای بر طرف کردن مشکلات ناشی از اتصال تولیدات پراکنده در شبکه صورت گرفته است. یکی از موثرترین روش‌ها جهت بر طرف کردن مشکلات، استفاده از محدود کننده جریان خطا در شبکه می‌باشد. محققین تحقیقات زیادی در مورد انواع محدودکننده جریان خطا، اندازه، مکان این تجهیز در شبکه، تاثیرات محدود کننده جریان خطا بر روی ژنراتورها موجود در شبکه و … انجام داده‌اند. بنابراین قرار گرفتن محدود کننده جریان خطا در شبکه به منظور نیل به اهداف زیر می‌باشد.

افزایش ظرفیت منابع تولید پراکنده
افزایش ظرفیت انتقال انرژی به مسافت‌های بلندتر
کاهش افت ولتاژ[9] به دلیل خطا
بهبود پایداری سیستم
بهبود امنیت و قابلیت اطمینان شبکه
حفظ سیستم حفاظتی
1-3     مروری بر مطالعات صورت گرفته جهت کاهش تاثیرات منبع تولید پراکنده
تاکنون روش‌های مختلفی برای کاهش اثر منفی تولید پراکنده ارائه شده است، که در اینجا برخی از این روش‌ها مرور می‌شود.
در روش ارائه شده در مرجع [8] اثرات منفی ایجاد شده پس از اتصال تولید پراکنده با جعبه ابزار محاسباتی SiGDist[10] بررسی شده است. براساس نتایج بدست‌آمده محدودیت‌های حاصل شده از اتصال تولید پراکنده مشخص می‌شود. با توجه به محدودیت‌های حاصل شده میزان تغییرات لازم در تجهیزات سیستم حفاظت و هماهنگی‌های حفاظتی براساس مکان نصب تولید پراکنده و ماکزیمم توان تولیدی این منابع برآورد می‌شود.
در [9] ظرفیت یک توربین بادی با در نظر گرفتن تنظیم ولتاژ و هماهنگی رله‌های اضافه جریان به کمک فرمول‌های پیشنهادی طی یک الگوریتم تکرار شونده تعیین شده است. در [10] حداکثر ظرفیت مجاز منبع تولید پراکنده با سه قید حداکثر و حداقل اندازه مجاز شین‌های[11] شبکه پس از نصب منبع تولید پراکنده، بیشتر نشدن تلفات شبکه پس از نصب منبع تولید پراکنده نسبت به حالت مبنا و هماهنگی حفاظتی فیوز و ریکلوزر[12] با روشی شبیه به [9] بدست می­آید.

2-3-2- رقم Evening Star. 15

2-3-3- رقم Taboo. 16

2-3-4- رقم Dr. Benjamin Pal 16

2-3-5- نسترن کوهی.. 16

2-4-شرایط محیط رشد. 17

2-4-1-pHخاک… 17

2-5-هرس…. 18

2-6-تولید. 18

2-7- چالشهای کشورهای بزرگ تولید کننده گل رز. 19

2-8-ازدیاد گل سرخ.. 20

2-8-1- پیوند. 22

2-9- پیوند در رز. 22

فصل سوم: مواد و روش ها 25

3-1- مواد گیاهی.. 26

3-2- روش تحقیق.. 26

3-3- صفات اندازه گیری شده در آزمایش…. 27

3-4- تجزیه آماری.. 28

فصل چهارم: نتایج و بحث… 29

4-1- ارتفاع پیوندک… 30

4-2- عمر گل.. 33

4-3- قطر گل.. 34

4-4- ارتفاع پایه. 36

4-5- تعداد گلبرگ… 37

4-6- تعداد گل.. 38

4- 7- تعداد شاخه. 40

4-8- عرض برگ… 41

4-9- تعداد کل برگ تولیدی.. 43

4-10- ارتفاع پیوندک30 روز بعد از پیوندک… 45

4-11- نتیجه گیری.. 46

4-12- پیشنهاد ها 47

منابع. 48

فهرست جدولها

جدول 1- 1- جایگاه گیاهان رز در طبقه بندی گیاهان همراه با مثال خاص Rosa CaninaLuteiana. 13

جدول 4- 1- آنالیز واریانس اثر فاکتورهای آزمایشی برارتفاع پیوندک رز. 31

جدول 4- 2- مقایسه میانگین اثر ساده ارقام رز بر صفات آزمایشی.. 32

جدول 4- 3- مقایسه میانگین اثر ساده زمان پیوند  بر صفات آزمایشی.. 32

جدول 4- 4-مقایسه میانگین اثر متقابل ارقام رز و زمان پیوند روی صفات آزمایشی.. 32

جدول 4- 5- آنالیز واریانس اثر فاکتور در آزمایشی بر عمر گل.. 33

جدول 4- 6- آنالیز واریانس اثر فاکتور در آزمایشی بر قطر گل.. 35

جدول 4- 7- آنالیز واریانس اثر فاکتور در آزمایشی برارتفاع پایه. 36

جدول 4- 8- آنالیز واریانس اثر فاکتور در تعداد گلبرگ… 38

جدول 4- 9- آنالیز واریانس  اثر فاکتور در آزمایشی بر تعداد گل.. 39

جدول 4- 10- آنالیز واریانس اثر فاکتور بر تعداد شاخه. 41

جدول 4- 11- آنالیز واریانس اثر فاکتور بر عرض برگ… 42

جدول 4- 12- آنالیز واریانس اثر فاکتور درطول برگ… 43

جدول 4- 13- آنالیز واریانس اثر فاکتور در تعداد کل برگ تولیدی.. 44

جدول 4- 14- آنالیز واریانس اثر فاکتور درارتفاع پیوندک بعد از 30 روز. 45

فهرست شکلها

شکل 1- 1- چیدمان گلدان های آزمایشی در محل آزمایش…. 8

شکل 3- 1- غنچه ها و گل های باز شده ارقام مورد آزمایشی.. 27

شکل 3-2- تجزیه آماری.. 27

شکل 4- 1- ارتفاع پیوندک تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی…………….31

شکل 4- 2- عمرگل تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 34

شکل 4- 3- قطرگل تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 35

شکل 4- 4- ارتفاع پایه تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 37

شکل 4- 5- تعداد گلبرگ تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 38

شکل 4- 6- تعداد گل تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 40

شکل 4- 7- عرض برگ تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 42

شکل 4- 8- تعدادکل برگ تولیدی تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 44

شکل 4- 9- ارتفاع پیوندک بعداز 30 روز تحت تاثیر ارقام مختلف پیوندی.. 46

چکیده
برای بررسی اثر پایه نسترن بر رشد رویشی و زایشی چهار رقم رز آزمایش بصورت فاکتوریل با دو فاکتور در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور اول (A) شامل چهار رقم گل رز تابو(قرمز)، سوپر استار (نارنجی) ، دکتر بنجامین (صورتی) و اونینگ استار (زرد) و فاکتور دوم (B) زمان پیوند در دو تاریخ (13 و 25 اسفند) و با فاصله دو هفته بر روی پایه­های نسترن کوهی انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر متقابل زمان و ارقام مختلف رز پیوندی مورد استفاده بر صفات ارتفاع پیوندک تعداد برگ، عمر گل و ارتفاع پایه در سطح احتمال 1 و 5 درصد معنی دار بوده است. با توجه به نتایج بیشترین میزان ارتفاع پیوندک، تعداد گلبرگ و تعداد گل؛ تعداد کل برگ در رقم دکتر بنجامین مشاهده شده است. ارقام دکتر بنجامین و سوپراستار بیشترین میزان عمر گل را داشته اند. رقم اونینگ استار بیشترین قطر گل و ارتفاع پایه و بیشترین رشد پیوندک و همچنین بیشترین اندازه برگ در رقم سوپر استار مشاهده شد. ارتفاع پیوندک 30 روز پس از پیوند، بین ارقام   مختلف اختلاف معنی داری نشان نداد.

1-1– مقدمه
بسیاری از شواهد باستان شناسی نشان می­دهد که سابقه آشنایی انسان با گل رز و خواص دارویی آن به حدود 4350 سال می­رسد. لوحه های کشف شده در منطقه بابل (جنوب شرق عراق امروزی) بیانگر  آن است که مارگون پادشاه سومریان اولین کسی بود که به رزها علاقه نشان می­داد و دستور داد آنها را در مزارع خود بکارند. در یونان باستان حدود 1600 سال پیش از میلاد رزها بر دیوار قصر نقاشی می­شدندو سپس این کار بعد از 100 سال بر روی قبرها توسط مصریان انجام می­شد. سافو شاعره معروف یونانی از گل رز به عنوان ملکه گلها یاد می­کند و تئوفراستوس موسس گیاه شناسی بین سال­های 382-287 پیش از میلاد در مورد رز و هرس آن به تفصیل نوشته است(هاکسلی و همکاران، 1992). رومیان باستان باغهای وسیع رز داشتند و حتی در زمستان آنرا پستوم[1] که نوعی گلخانه­ای شیشه ای بود پرورش می دادند. گلبرگ­های گل­سرخ بسترهای آنها را تشکیل می­دادند و زیرانداز آنها هم نقوشی از گل­سرخ بود و اشتیاق و علاقه زیاد رومیان به گل­سرخ را پدید آورد که در حقیقت همان باغهای رز بودند(هاکسلی و همکاران، 1992؛ هسایون، 1998). برای ایرانیان باستان رز مایه خیر و برکت و بخشش بود و علاقه وافر آنها به گل­سرخ خود دلیل بر این بوده است. اولین تصاویر مربوط به کشت و کار رزها در نوشته­های ایرانیان در قرن 7 بعداز میلاد مسیح بدست آمده است (هاکسلی و همکاران، 1992). موطن رز داماسک[2]  از رزهای اولیه و یکی از اجداد رزهای امروزی ممکن است از ایران باشد(رایت، 1995). در خاورمیانه نیز شناخت و کشت و کار رز به پیش از تاریخ می­رسد. زمانی­که تمدن غرب در حال شکل­گیری بود باغهای رز در چین وجود داشت و از عطر و گلبرگ­های آن برای تزیین و همچنین محافظت خود از ارواح شرور استفاده می­کردند (هسایون، 1998). فسیل­هائی که از شکوفه­های گل­سرخ در آرگونو کلرادو بدست آمده، احتملاً به 35 تا 70 میلیون سال قبل، مربوط بوده است. گل­سرخ یکی از پنج پایه اصلی رز در دنیا است(چوالیر، 1996).در حال حاضر روزانه میلیون­ها نفر مجذوب زیبایی و عطر گل سرخ می­گردند. هر روز در هر گوشه از جهان شاهد برپایی نمایشگاه­ها و باغ­هایی هستیم که زیبایی گل­سرخ را عرضه می­دارند. در بین گل­های بریدنی در حال تولید در سطح جهان گل رز همیشه رده­های اول جدول فروش را به خود اختصاص داده است(هاکسلی و همکاران، 1992). از جمله رزهای وحشی که مصرف دارویی داشته و به عنوان پایه اکثر رزهای زینتی به کار می رود که می توان به نسترن کوهی اشاره کرد. میوه این گیاه سرشار از ویتامین ث است. در برخی از کشورهای اروپایی از آن داروهایی تحت عنوان ویروما[3] و دیریروما[4] تهیه و به بازار دارویی عرضه می­کنند. مواد موثره این گیاه سبب کاهش اسید اوریک و معالجه ناراحتی­های ناشی از نقرس می­شود. همچنین از این مواد برای مداوای تورم کلیه­ها و مجاری ادرار استفاده می­شود. روغن دانه­های نسترن کوهی در صنایع آرایشی و بهداشتی موارد استعمال فراوانی دارد (امید بیگی، 1384). در بسیاری از گزارشات پژوهشگران عنوان شده است که میوه­های گیاهان مختلف از جمله نسترن کوهی حاوی مقادیر مناسبی از ترکیب­های فنولیکی می­باشد(کای و دینگ، 1995؛اوزمیناسکی و چومین، 1993). میوه­های نسترن کوهی حاوی مقادیر نسبتاً زیادی از ترکیب­های فنولی بوده که اثر بسیار مفید بر سلامتی انسان دارند(بوهم و همکاران، 2003 ؛ سینار و کولاکوجیلو، 2005). در تحقیقی میزان ترکیب­های فنولی کل موجود در میوه­های نسترن کوهی در ترکیه96 میلی­گرم گزارش شد(ارسیسلی، 2007). کاروتنوئید­ها به دلیل داشتن خاصیت آنتی­اکسیدان، بدن را در برابر بیماری­ها مصون می­دارند. کاروتنوئید­ها از تشکیل رادیکال­های آزاد در بدن انسان جلوگیری می­کنند(کیراکوسیان و همکاران، 2004). میوه­های نسترن کوهی حاوی میزان بالایی از کاروتنوئید­ها می­باشند (هودیسان و همکاران، 1997). میزان کاروتنوئید­ها در گونه­های مختلف رز بین 1192-189 (میکروگرم بر گرم وزن خشک) متفاوت است و میانگین میزان کاروتنوئیدها در میوه­های رز 651 میکروگرم بر گرم وزن خشک است(اولسان و همکاران، 2005). در آمد سالانه ایران از صادرات گل و گیاه زینتی معادل 86 میلیون یورو است. صادرات گل و گیاه زینتی در دنیا برابر 8600 میلیون یورو می باشد. سالانه بابت واردات پایه­ها و ارقام رز 3 میلیون یورو ارز پرداخت می شود. با استفاده از روش های سریع تولید رز می توان به صادرات رز توجه زیادی مبذول داشت(آمارنامه کشاورزی 1389).

یکی از ساده­ترین روش­های تکثیر رز، پیوند جوانه است. زیرا می توان از گیاه مادری چندین گیاه جدید که بر روی پایه مناسب و مقاوم به شرایط محیطی پیوند شده است را تولید کرد. در نتیجه خصوصیات مطلوب گیاه مادری با عمل پیوند حفظ خواهد شد.گل های رز را که اصولاً دارای سیستم ریشه­ای ضعیف می­باشد مانند برخی از ارقام دورگ­های چای[5] می توان بر روی پایه­ای که دارای سیستم ریشه قوی و گسترده داشته و جزء رزهای وحشی می­باشد( مانند نسترن وحشی) قرار داده و  با این روش بوته­های قدیمی را جوان کرد. حتی به عنوان تنوع می­توان چندین رنگ مختلف رز را بر روی یک پایه بوجود آورد. با توجه به ارزش چند گانه انواع رز و اهمیت پیوند در آنها تصمیم بر انجام این آزمایش جهت بررسی زمان پیوند 4 رقم رز بر روی رایج ترین پایه آنها یعنی نسترن وحشی گرفته شد(ایزدی و همکاران،1390).

تولید گل و گیاهان زینتی در ایران در عین حال که توام با مزیت­های قابل توجهی می­باشد، چالش­ها و نارسایی­هایی در ساختار بازار و بازاریابی این محصولات در بر دارد. سهم تولید کننده از قیمت فروش به مصرف کننده و راندمان بازاریابی پایین باشد. در عین حال در این نظام، به دلیل وجود ضایعات بالا، کارایی فنی پایین است. ولی، کارایی قیمتی به دلیل بالا بودن قیمت خرده فروشی نسبت به قیمت سر مزرعه بالا و در نتیجه کارایی کل نیز بالا می­باشد. بنابراین، سهم سایر عوامل بازار یابی از این نسبت بالا بیشتر از تولید کننده­ها است.  بررسی ساختار این بازار نشان می­دهد که کالا­ها غیر­همگن بوده و شرایط ورود به بازار سخت است.  براین اساس نظام بازار رسانی گل و گیاه در ایران ناکارا و ساختار بازار، یک ساختار غیر رقابتی است. این شرایط غیر رقابتی که باعث وجود اطلاعات ناقص در بازارخواهد شد.

در سالهای اخیر تولید و تجارت گل و گیاهان زینتی در سطح جهانی توسعه زیادی یافته و از سال 1987 تاکنون سالیانه حدود 9 تا 15 درصد رشد داشته و ارزش معاملات تجاری آن در سال 1990 به بیش از 100 میلیارد دلار بالغ گشته است. نقاط قوت و پتانسیل ایران در تولید گل و گیاهان زینتی قابل توجه است. در ایران به دلیل برخورداری از تنوع آب و هوایی، آفتاب درخشان، سوخت و کارگر ارزان، نور کافی، منابع آب، رطوبت نسبی هوا، عدم بادهای شدید و خسارت زای موسمی و از همه مهمتر نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده و فعال، امکان تولید گل و گیاهان زینتی با کیفیت صادراتی و توجیه اقتصادی، وجود دارد.

موقعیت ژئواستراتژیک عالی به دلیل نزدیکی به بازارهای پر مصرف حوزه خلیج فارس، آسیای میانه و اروپای شرقی امکان حمل زمینی محصولات به ترکیه، رومانی، بلغارستان و کشورهای آسیای میانه همپوشانی و اثر متقابل تقویتی گل و گیاه با صنعت توریسم، رشد سالانه 8 تا 15 درصد مبادلات تجاری گل و گیاهان زینتی به دلیل رشد فرهنگی و اقتصادی کشورهای مختلف و ماشینی شده زندگی، رشد احساس نیاز به بازگشت به طبیعت، نزدیکی ایران به امارات متحده عربی با داشتن بیش از 50 پرواز هفتگی ایران به دبی و توسعه فرودگاه دبی با بیشس از 100 خط هوایی به 140 مقصد و آغاز به کار مراکز کل دبی (DFC) فرصتی برای صنعت گل و گیاه کشور می باشد.

با وجود پتانسیل­ها و مزیت­های موجود در تولید گل و گیاهان زینتی کشور، تاکنون به جایگاه شایسته خود در بازار جهانی دست نیافته ایم. هر چند که صادرات گل ایران از سال 1370 با 500 هزار دلار شروع و تاکنون با یک روند صعودی به مرز 40 میلیون دلار رسیده است. لیکن با جایگاه واقعی خود در بازار جهانی فاصله زیادی دارد و برای وارد شدن به بازارهای جهانی، افزایش سطح کیفی و کمی تولید و تطابق با استانداردهای بین المللی لازم می­باشد.

یکی از بهترین ساختارهای مورد سنجش در خصوص بازار گل در کشورهای موفقی همچون آمریکا، ژاپن، ایتالیا و کلمبیا ایجاد بازار مبتنی بر سیستم حراج گل است. حراج تامین کننده و حافظ حقیق محصولات و از سویی دیگر، تنظیم کننده عرضه و تقاضا می­باشد. مزیت دیگر حراج حفظ و صرفه جویی در زمان است. هزینه­های تولید گل در ایران زیاد است. اما تغییرات قیمت­ها در این بخش همخوانی با تغییرات شاخص تورم ندارد به طوری­که در سال 1371، گل گلایول شاخه ای 2000 ریال فروخته میشد. در حالیکه بهای فروش آن در فروردین 1387 باقیمت 1200 ریال بوده است. به علت نوسانات شدید و ناگهانی قیمت های فروش محصول و بالارفتن هزینه، تاکنون بیش از 30 درصد از تولید کنندگان با شکست مواجه شده اند و از عرصه این فعالیت خارج گردیده اند. سرمایه گذاری خارجی، تبلیغات و بازاریابی برای انواع گیاهان می­تواند در رونق صادرات غیرنفتی و اقتصادی موثر باشد. عدم وجود تشکل­های منسجم در امر تجارت خارجی گل و گیاهان زینتی و سیستم مکانیزه بسته­بندی از جمله مشکلات و موانع صادرات گیاهان زینتی است. شاهرگ حیات صنعت گل و گیاه کشور، نبود سیستم بازاررسانی و بازاریابی گل می­باشد که از توسعه این صنعت جلوگیری نموده است. مرکزیت بازار گل ایران در تهران قرار دارد که فعالیت آن از سال 1350 با 15 تولید کننده گل آغاز شده است. گل از محصولاتی است که فساد پذیری آن بالا است. با این وجود، به علت عدم وجود سردخانه و انبارهای