خلاصه:
با توجه به اینکه اثر صفحات مستغرق در کنترل فرایند رسوب گذاری در سواحل رودخانه ها طی پژوهش هایی پیشتر بررسی شده در این تحقیق سعی شد که کاربرد این صفحات تحت شرایط گوناگونی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد لذا با ایجاد حوضچه و بندر گاهی، در اشل آزمایشگاهی سعی شد شرایط امواج دریا و رسوب مدلسازی شده وتوپوگرافی کف محوطه بندر ابتدا بدون کاربرد صفحات مستغرق و سپس با قراردادن صفحات تحت زوایای مختلف برداشت شد و با مقایسه این برداشتها با یکدیگر نتایجی حاصل شد که این نتایج حاکی است که کاربرد صفحات مستغرق در مقابل ورودی بندر گاه موجب خواهد شد که رسوب در جهت عرضی هدایت شده و نتیجه آنکه ورودی رسوب به داخل بندر کنترل گردد.
اطلاعات مربوط به ارتفاع نقاط شبکه بندی روی بستر حوضچه ، در نرم افزار Excellوارد شده و به صورت جدول تنظیم شده است و این جدول ها نیز توسط نرم افزارSurfer مورد پردازش قرار گرفته و شکل توپوگرافی بستر حوضچه به صورت سه بعدی و شبکه بندی ترسیم شده است.در این تحقیق ابتدا آزمایش بدون کاربرد صفحات مستغرق بمدت 370 دقیقه و سپس با تخلیه آب حوضچه و استفاده از دستگاه رسوب سنج توپوگرافی کف محوطه بندر برداشت شد و نهایتا” با استفاده از نرم افزار Surfer نمای سه بعدی کف را پس از انجام هر سیکل آزمایش ترسیم شده که در ادامه فرایند آزمایش ها نتایج با این حالت به عنوان آزمایش شاهد مقایسه شده است.از آنجا که صفحات مستغرق در کانالهای آبگیر مورد استفاده قرار گرفته و به طرز قابل ملاحظه ای در انتقال عرضی رسوب و کنترل ورود رسوب به داخل آبگیر موثر بوده است ، لذا در این تحقیق با استفاده از مدل فیزیکی و شبکه بندی محوطه بندر و اطراف آن و شبیه سازی امواج دریا توسط دستگاه موجساز در محیط آزمایشگاه ابتدا میزان رسوب ورودی در نقاط مختلف شبکه بندی بندر در حالت بدون استفاده از صفحات اندازه گیری شده و سپس با کار گذاشتن صفحات مستغرق ، با آرایش مختلف ، در مقابل دهانه ورودی بندر بار دیگر میزان رسوب در نقاط شبکه بندی اندازه گیری شده است و نتایج با حالت بدون صفحات مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از این آزمایش ها حاکی از آنست که نصب صفحات مستغرق با آرایش مختلف در دهانه ورودی بنادر موجب انتقال عرضی رسوب و در نتیجه کنترل ورود رسوب به داخل بندر می گردد.
 
1- مقدمه
1. 1. 1- مهندسی دریا(ساحل)
تلاش برای برخی مسائل در منطقه ساحلی نظیر فرسایش سواحل و طراحی سازه ای و کاربری بنادر به قرن ها قبل باز میگردد بران(1972 Bruun)  مباحثی را در مورد فرسایش دریا و کنترل سیل در کشورهای هلند ،انگلیس و دانمارک در قالب مروری بر کارهای حفاظتی در دریا از قرن دهم میلادی به بعد ارائه نمود اینمان (Inman 1974) از مطالعه در مورد بنادر قدیمی اطراف دریای مدیترانه دریافت که بنادرساخته شده در هزار تا دو هزار سال قبل از میلاد مسیح ،”بیانگر یک درک عمیق غیر علمی خیلی بالا از امواج و جریانات دریایی هستند که به پیشرفت مفاهیم قابل توجه در مقابل نیروهای طبیعی منجر شده است”.
کارهای ساحلی بطور تاریخی مربوط به مهندسین عمران و امور نظامی بوده است.عبارت مهندسی دریا با برگذاری اولین کنفرانس مهندسی دریا درلانگ بیچ[1] کالیفرنیا در سال1950در زمره رشته های مهندسی با کاربرد عمومی تعریف گردید.اوبرین (Obrien 1950)  در پیشگفتارمجموعه مقالات کنفرانس فوق نوشت که مهندسی دریا یک رشته مهندسی جدید یا جداگانه نبوده و تربیت مهندسین و انجمن جدید مورد نظر نبوده است .مهندسی دریا اساساً شاخه ای از مهندسی عمران میباشد که بطور قابل توجهی بر علومی مانند اقیانوس شناسی ، هوا شناسی، مکانیک سیالات، الکترونیک و مکانیک سازه و سایر رشته اتکا دارد.
در مقایسه با سایر زمینه های مهندسی عمران، طراحی و مهندسی دریا کمتر بوسیله آئین نامه هاکنترل میشود دلیل این امر نیز طبیعت محیط ساحلی است که کمتر قابل استناد بوده و فقدان نسبی تجربیات پایه ای مورد نیاز جهت تدوین آئین نامه نیز مزید علت بوده است.

1. 1. 2- تاریخچه مطالعات
تحقیقات و مطالعات در زمینه رسوب گذاری در بنادر در زیر آمده است:
منگور و چاندراوانسا (Mangor, Chandravansa 1991) مدل فیزیکی برای حل مشگل کم عمقی در بندر ماهیگیری برووالا در سریلانکا ساخته اند و ایشان توصیه به ساخت یک موج شکن ثانویه جدید در سمت پایین دست موج شکن موجود کرده اند. همچنین تاکید کردند که موج شکن جدید قرینه موج شکن اصلی باشد.
در آزمایشگاه دانلی(Danlee1986) مشگل کم عمقی بندر دینگ وال در کانادا مورد مطالعه قرار گرفت و پیشنهاد شد که با تغییر شکل دهانه ورودی بندر جریانی ازطرف داخل به خارج مخزن ممکن است ایجاد و تولید شود که می تواند از ته نشین شدن رسوب جلوگیری کند. در بندر ماهیگیری گومیزاکی ژاپن ، نودا(Noda1966) پیشنهاد کرد که طول موج شکن اصلی زیاد شود.
مطالعات برای مشگل رسوب گذاری بندر ماهیگیری یاکاکنت در ترکیه بوسیله گونبک(1990 Gonbac) انجام شده و پیشنهاد به ساخت یک موج شکن اصلی و یا آب شکن در بالا دست بندر کرده اند.
 بوتین(Butin 1991) که مجموعه ای از مطالعات و تحقیقات آزمایشگاهی   را در 59 بندر در آمریکا جمع آوری کرده است آشکار ساخت که محل و شکل ورودی بندر به طورجدی بر میزان کم عمقی تاثیر می گذارد.برای جلو گیری از مشگل بندر مریلند در کانادا اولت و انکتیل(1983 Olet, Anctill)  گزینه های مختلف را در آزمایشگاه آزمایش کرده اند و مناسب ترین شکل موج شکن ثانویه را تعیین کردند. توسط تحقیقات تکمیلی تاکیدشدکه مشگل فرایندکم عمقی با پارامتر های مختلف موج شکن تناسب دارند. اکثر مطالعات فوق در موردکم عمقی در یک منطقه خاص و تلاش برای بر طرف ساختن مشکل همان نقطه را دارند. تا زمانیکه این مشگل در سرتاسر جهان فرا گیر است تعیین پارامترهایی که تاثیر بر کم عمقی می گذار ند حائز اهمیت میباشد. در این تحقیق به بررسی روند رسوب گذاری در بنادر با استفاده از مدل فیزیکی در دانشگاه شهید باهنر کرمان و همچنین آزمایشهای مربوط به کاربرد صفحات مستغرق در دهانه بندرجهت جلو گیری و کنترل ورود رسوب به بندر پرداخته شده است.

1. 2- هدف از این تحقیق
رسوبات بستر توسط امواج و جریانات دریایی در مقابل موج شکن اصلی به سمت لبه موج شکن انتقال می یابند. با شکسته شدن امواج در نزدیکی ورودی بندر این رسوبات به حالت تعلیق درآمده و توسط امواج ضعیف به درون مخزن بندر انتقال می یابند و در نتیجه این فرایند از عمق مفید ناحیه داخل بندر کاسته شده و همین امر موجب می گردد که کشتیها و شناورها برای ورود و کناره گیری با مشگل رو برو گردند. جهت تامین عمق لازم برای عبور و مرور شناور ها می بایست بندر لایروبی گردد و با توجه به بالا بودن حجم رسوب وارد شده به بندر و پایین بودن حجم واحد لایروبی میزان هزینه جهت انجام عملیات لایروبی بسیار قابل توجه می باشد. لذا هدف این تحقیق تلاش در جهت ارائه راهکاری جهت کاستن از ورود رسوب به بندر و در نتیجه صرفه جویی اقتصادی در نگهداری از بنادر می باشد.
تعریف بنادر صیادی
بنادر ماهیگیری به بنادری اطللاق میگردد که برای قایقهای ماهیگیری و سایر شناورها طراحی و ساخته می شوند. بطور کلی این سازه ها دارای دو جزء زیر می باشند:
الف: موج شکن اصلی
قسمتی است که طول بیشتر دارد و در قسمت بالا دست ساخته شده و با امواج غالب مقابله میکند.
ب: موج شکن فرعی
قسمتی از بندر است که دارای طول کمتر نسبت به موج شکن اصلی بوده و در قسمت پایین دست برای مقابله با امواج ضعیف تر ساخته می شود.
یک بندر برای پناه دادن به کشتی ها در مقابل امواج و به منظور یکی ازموارد زیر احداث می شود:
الف) توقف کشتی در انتظار حرکت به مقصد دیگر

2-1-1) عملکرد پرتابگرها 18
2-1-2) ماهواره‌های مخابراتی واقع در مدارهای کم ارتفاع (لئو) 19
2-1-3) تاریخچه مخابرات ماهوارهای.. 21
2-2) روش طراحی آماری مدار کاری ماهواره 24
2-2-1) روند نمای طراحی آماری.. 25
2-2-2) ارزیابی مدار بر حسب طول عمر. 26
2-2-3) تخمین مشخصات مداری.. 27
2-3) حل مثال نمونه و ارزیابی نتیجه. 31
2-3-1) نتایج محاسبات آماری.. 32
فصل 3) زیرمجموعه تعیین و کنترل وضعیت… 33
3-1) معرفی.. 33
3-1-1) دقت تعیین و کنترل وضعیت… 34
3-1-2) المان‌های تعیین وضعیت [8] 34
3-1-3) المان‌ها و مجموعه کنترل وضعیت [19] 39
3-1-4) طرح های کنترل وضعیت [9] 45
3-2) طراحی آماری.. 49
3-3) حل مثال نمونه و ارزیابی نتیجه. 51
3-3-1) نتایج محاسبات آماری.. 52
فصل 4) زیرمجموعه مخابرات… 53
4-1) معرفی زیر مجموعه مخابرات[18] 53
4-1-1) آنتن[16] 54
4-1-2) مدولاسیون.. 63
4-1-3) فرستنده و گیرنده 64
4-1-4) ترانسپوندر 64
4-1-5) لامپ TWT. 64
4-1-6) لینک بالارو – لینک پایین رو 65
4-2) مدل‌های آماری زیر مجموعه جمع آوری و ارسال داده در ماهواره‌ها 66
4-2-1) روش طراحی آماری.. 66
4-2-2) روند نمای طراحی آماری.. 66
4-2-1) محاسبه جرم زیر مجموعه مخابرات بر حسب جرم کل ماهواره به وسیله مدل جرمی.. 68
4-2-2) محاسبه توان زیر مجموعه مخابرات بر حسب جرم زیرمجموعه مخابرات… 69
4-2-3) انتخاب باند کاری و نوع آنتن و تعداد ترانسپوندر بر حسب جرم ماهواره 69
4-2-4) حل مثال نمونه و ارزیابی نتیجه. 72
4-2-5) نتایج محاسبات آماری.. 73
فصل 5) زیر مجموعه تامین انرژی.. 74
5-1) معرفی زیرمجموعه تامین انرژی.. 74
5-1-1) تعریف زیر مجموعه تأمین انرژی[17] 75
5-1-2) اجزای زیر مجموعه تأمین انرژی.. 76
5-2) طراحی آماری زیرمجموعه تامین انرژی ماهواره ها 77
5-2-1) روش طراحی آماری.. 77
5-2-2) روندنمای طراحی آماری.. 78
5-3) حل مثال نمونه و ارزیابی نتیجه. 84
5-3-1) نتایج محاسبات آماری.. 85
فصل 6) زیر مجموعه کنترل حرارت… 86
6-1) معرفی بخش کنترل حرارت[16] 86
6-1-1) روشهای کنترل دما 86
6-1-2) معرفی اجزای زیرمجموعه کنترل دما 87
6-2) طراحی آماری.. 93
6-2-1) روند نمای طراحی.. 93
6-3) حل مثال نمونه و ارزیابی نتیجه. 96
6-3-1) نتایج محاسبات آماری.. 96
فصل 7) زیر مجموعه سازه 98
7-1) معرفی زیر مجموعه سازه ی ماهواره 98
7-1-1) سازه اولیه. 98
7-1-2) سازه ثانویه. 98
7-1-3) سازه ثالثیه. 99
7-1-4) طراحی سازه ماهواره 99
7-2) طراحی آماری.. 100
7-2-1) روند نمای طراحی.. 101
7-2-2) انتخاب پرتابگر (حامل فضائی) 102
7-3) حل مثال نمونه و ارزیابی نتیجه. 104
7-3-1) نتایج محاسبات آماری.. 105
فصل 8) ارائه روند نما وجمع بندی.. 106
8-1) تشریح روندنما 106
8-2) حل مثال نمونه. 110
فصل 9) پیوست 1: بانک اطلاعات جمع آوری شده 112
فصل 10) مراجع.. 193
فصل 1) مقدمه
با پیشرفت سریع علم،   بشر به فناوری‌های جدیدی دست پیدا کرده است. سیستم ماهواره نیز، که یکی از اختراعات مهم و سرنوشت‌ساز برای بشر است، منبع جدیدی را، برای دستیابی سریع‌تر و بهتر به منابع علمی خصوصاً منابع فضایی در اختیار انسان قرار داده است. در عین حال، سعی متخصصان امر بر آن است که از علوم و تجهیزات روز و توانایی‌های بشری جهت استفاده هر چه بیشتر از قابلیت این ماشین فضایی بهره‌برداری شود.
ماهواره‌ها بر حسب نوع مأموریت، اندازه و وزن، به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند. ماهواره‌ها به طور کلی از دو قسمت اصلی تشکیل شده‌اند که عبارتند از:[1]
1- قسمت تجهیزات خدماتی
2- قسمت بار محموله[1]
قسمت بار محموله همان قسمت عملگر ماهواره است، که وظیفه انجام مأموریت اصلی ماهواره را بر عهده دارد.
قسمت باس[2]  ماهواره در واقع همه تجهیزات و خدماتی را که قسمت بار محموله به آن نیاز دارد، تا بتواند مأموریت خود را به خوبی انجام دهد، در اختیار آن قرار می‌دهد.
قسمت باس یا تجهیزات ماهواره شامل، مجموعه‌ها و زیرمجموعه‌های مختلفی است که عبارتند از:
مجموعه کنترل وضعیت[3]، , مجموعه ارتباطی[4]، مجموعه جلو برندگی[5]، مجموعه کنترل دما[6]، مجموعه تأمین انرژی[7]، سازه[8] و غیره در زیر مجموعه ماهواره به همراه زیرمجموعه‌ها به ‌طور شماتیک در شکل ‏1‑1 نشان داده شده است.

کنترل و تشخیص وضعیت
ماهواره
مأموریت (بارمحموله)
مجموعه تأمین انرژی
مخابراتی
مجموعه تجهیزات خدماتی
مجموعه ارتباطی ماهواره
سازه ماهواره
علمی تحقیقاتی
فرماندهی وکنترل اطلاعات

فصـل دوم: شباهت‌های ثبت بین‌المللی ورقه اختراع با حقوق ایران

2-1- حقوق مالکیت فکری 11

2-2- تعریف حقوق مالکیت فکری از نظر سازمان جهانی مالکیت فکری Intellectual Property 14

2-2-1- مالکیت صنعتی Industrial Property؛ 14

2-2-1-1- حقوق معنوی (اخلاقی)؛ 15

2-2-1-2- حقوق مادی؛ 15

2-2-2- حقوق مالکیت ادبی و هنری Copyright؛ 15

2-2-2-1- آثار مورد حمایت مالکیت ادبی و هنری 17

2-2-2-2- شرایط لازم برای بهره‌مندی از حمایت مالکیت ادبی و هنری 17

2-2-2-3- حقوق مادی ناشی از مالکیت ادبی و هنری 17

2-2-2-4- حقوق معنوی ناشی از مالکیت ادبی و هنری 18

2-3- وظایف سازمان جهانی مالکیت فکری 19

2-4- دیدگاه حقوق‌دانان مختلف در مورد ماهیت مالکیت فکری 20

2-5- ضرورت حمایت از حقوق مالکیت فکری 21

عنـوان                                            صفحـه

2-6- عوارض عدم حمایت از حقوق مالکیت فکری 22

2-7- بررسی سیر تکمیلی تاریخچه مالکیت فکری در ایران 22

2-8- جایگاه ثبت اختراع در ایران 23

2-9- چگونگی ثبت اختراع در ایران 25

2-10- ثبت اختراع در کشور ژاپن 25

2-11- مشترکات بین حوزه‌ی بین‌الملل با حقوق داخلی ایران 26

2-11-1- تشکیل پرونده در مرجع تعیین شده برای ثبت ورقه اختراع 26

2-11-2- شرایط ماهوی حمایت از اختراعات 26

2-11-2-1- تازگی داشتن 26

2-11-2-2- ابتکاری بودن 30

2-11-2-3- کاربرد صنعتی 30

2 -11-2-4- لزوم همراه کردن نمونه ای از طرح صنعتی در زمان ثبت طرح صنعتی 32

2-11-3- شرایط سلبی ثبت اختراع 32

2-11-3-1- فاقد کاربرد بودن در صنعت 33

2-11-3-2- مغایرت نداشتن اختراع با نظم عمومی 40

2-11-4 – تسلیم گواهینامه اختراع به شخص مخترع 42

2-11-5 – حق تقدم در ثبت اختراع 42

2-11-6- انتشار اظهار نامه ثبت در روزنامه‌ی رسمی 43

2-11-7 – امکان طرح دعوی بر علیه شخص مخترع 44

2-11-8- اعتبار ورقه اختراع 46

2-11-9 – قابلیت نقل و انتقال حقوق مربوط به حق اختراع 47

2-11-10 – پیوستن به معاهده همکاری ثبت اختراع پی سی تی 47

2-11-10-1 – مزایای ثبت اختراع در قالب معاهده پی سی تی 47

2-11-10-2- چگونگی انجام مراحل چهارگانه فاز بین‌المللی این معاهده 48

2-11-11- موافقت‌نامه‌ی تریپس 50

2-11-11-1- تاریخچه 50

2-11-11-2- مهم‌ترین ویژگی‌های موافقت‌نامه‌ی تریپس 51

عنـوان                                            صفحـه

2-11-12 – مزایا و معایب اعطای حق اختراع 51

2-11-12-1 – حق اختراع و نوآوری 51

 

فصـل سوم: اختصاصات ثبت بین‌المللی ورقه اختراع و ثبت در حقوق ایران

فصل 3- اختصاصات حوزه‌ی داخلی و حوزه‌ی بین‌الملل 54

3-1- نظام‌های ثبت اختراع در جهان 54

3-1-1- نظام اعلامی 54

 

3-1-2- نظام بررسی ماهوی (ماهیتی یا تحقیقی) 54

3-2- مقایسه شیوه های ثبت اختراع در ایران و سایر کشورها 54

3-2-1- بررسی اختراع اظهار شده 55

3-2-2- کشور ایران 55

3-2-3- کشور امریکا 56

3-3- احراز ابتکاری بودن موضوع اختراع 58

3-3-1- معیارهای ارزیابی شرط گام ابتکاری 59

3-3-1-1- اداره ثبت اختراع و علائم تجاری آمریکا 59

3-3-1-1-1- معیار اصلی 59

3-3-1-1-1-1- رای «گراهام» 59

3-3-1-1-1-2- رای «کی اس آر» 60

3-3-1-1-2- معیارهای ثانوی 62

3-3-1-2- اداره ثبت اختراع اروپا 62

3-3-1-2-1- معیار اصلی (روش مشکل- راه حل) 62

3-3-1-2-2- معیارهای ثانوی (فرعی) 63

3-3-1-3- اداره ثبت اختراع ژاپن 64

3-3-1-3-1- معیار اصلی 64

3-3-1-3-2- معیار ثانوی 65

3-3-1-4- وضعیت حقوق ایران 65

3-4 پیوستن به نظام‌های ثبت منطقه ای 67

عنـوان                                            صفحـه

3-5 ساختار حمایت قانونی از بعد ملی 67

3-5-1- اروپا 67

3-5-1-1- کنوانسیون اختراع اروپا 67

3-5-1-1-1- جنبه های شکلی و رویه قضایی حقوق اختراع اروپایی 69

 

فصـل چهارم: نتایج، ایرادات و پیشنهادات

فصل چهارم 71

4-1- تحلیل‌ها و نکات مربوط به حق اختراع 71

4-1-1- اهمیت توجه نمودن به مقوله حق اختراع 71

4-1-1-1- منتج شدن اختراع (بتنت) به محصول تجاری 71

4-1-1-2- جلوگیری از موازی کاری 71

4-1-2- چالش‌های عدم توجه به مقوله حق اختراع 71

4-1-2-1- عدم آشنایی قشر دانشگاهی و حتی مراکز تحقیقات ثبت اختراع 71

4-1-2-2- عدم توجه به مقوله اختراع (بتنت) به عنوان یکی از زیرساخت‌های جنبش نرم‌افزاری از سوی مسئولان تصمیم‌گیر 72

4-2- ایرادات وارد بر مقررات موجود در زمینه ثبت اختراع در ایران 72

4-3- نتیجه 75

4-4- پیشنهادات 76

 منابع 78

فهرست اشکال

عنـوان                                            صفحـه

شکل 1- تصویر نمونه سند اختراع منتشر شده توسط اداره ثبت اختراعات امریکا……………………………………. 57

چکیده

سابقه‌ی ثبت اختراع و حمایت آن توسط دولت‌ها به بیش از چند صد سال می‌رسد. در زمان کنونی دیگر تنها اموال مادی و محسوس نیستند که، دارای ارزش اقتصادی باشند. بلکه، علائم تجاری، طرح‌های صنعتی ابتکاری و همچنین ورقه های اختراع نقش بسیار ارزنده ای در اقتصاد کشورها دارند. لذا با توجه به اینکه حق اختراع یک حق مالی است و استفاده و بهره‌برداری از این حق، برای مخترع و یا هر شخصی که او صلاح بداند می‌باشد. بنابراین باید ورقه‌ی اختراع در جایی ثبت شود تا مانع از استفاده‌ی غیر مجاز دیگران شود.از این جهت است که، نظام حقوقی کشورها برای حمایت از مخترع و به هدر نرفتن تلاش‌هایی که در جهت کشف آن اختراع داشته است، حقوقی را برای مخترع در نظر گرفته‌اند. و اگر مخترع پس از رسیدن به اختراعش آن را به ثبت نرساند و دیگران از اختراع او تقلید کنند، نظام حقوقی نمی‌تواند حمایتی از مخترع بنماید. بین کشورها تفاوت قابل توجه در مورد موضوع قابل ثبت به عنوان اختراع وجود دارد. ثبت اختراع به طور کلی تولید و یا فرآیندهایی را در بر می‌گیرد که شامل جنبه‌های تکنیکی یا عملکرد جدید باشد.در هر کشوری ثبت اختراع جزء حقوق داخلی آن کشور محسوب می‌شود. در صورتی که ثبت اختراع جنبه بین‌المللی داشته باشد از حقوق بین‌المللی برخوردار شده، سایر کشورها را از دخل و تصرف در ابداع ایجاد شده منع می‌کند.یکی از شاخص‌های بسیار مهم در ارزیابی توسعه‌یافتگی کشورها نحوه ثبت و حمایت از نوآوری‌های علمی، فنی و هنری و سازوکارهای انجام این کار در کشورهاست. بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های خارجی و جذب بودجه‌های تحقیقاتی بین‌المللی در کشورهایی توصیه می‌شوند که دارای ساختاری قابل اعتماد برای حفظ و صیانت از دانش تولید شده جهانی و داخلی باشند. لذا اختراعات و سایر نوآوری‌های علمی، فنی و هنری می‌توانند برای پیشرفت و توسعه کشور کمک قابل توجهی بنماید. از سوی دیگر ثبت اختراع به شکل ملی و بین‌المللی دارای قواعد و اصولی است که باید رعایت گردد و عدم آشنایی با این اصول ممکن است ثبت اختراع را با مشکلات فراوان روبه رو کند و یا فرصت ثبت را از فرد سلب نماید. در این تحقیق تلاش شده است که به مقایسه‌ی ثبت اختراع در دو حوزه‌ی بین‌الملل و حوزه‌ی داخلی ایران پرداخته شود.

مقدمه

حاصل عمر یک استاد، محقق و دانشمند را شاید بتوان در چند صفحه یا کتاب یا لوح فشرده خلاصه نمود. اما همین مستندات اندک می‌تواند منشأ اثرات مهم و نوآوری‌های مفیدی باشد. این مستندات که حاصل تلفیق ممارست، علم و تجربه است، بایستی به گونه‌ای ارائه گردد تا دانشمند از این طریق بتواند موجودیت علمی خویش را ابراز نماید. اما دغدغه دانشمند، از سویی بیان دستاوردهای خویش است تا بگوید من بیشتر از دیگران به این یافته علمی دست یافته‌ام و از یک سوی دیگر، او نگران حفظ اسرار علمی و یافته‌های تجربی خویش است. زیرا این مستندات به راحتی توسط سودجویان و رقیبان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مطلب در کشورهای پیشرفته بیشتر مورد توجه و عنایت قرار گرفته و دولت مردان در آنجا با وضع قوانین و مقرراتی سعی در حفظ مالکیت فکری افراد نموده‌اند. اما به نظر این نکته بسیار مهم در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. منظور از ثبت ورقه اختراع، بررسی حقوق و قوانین حاکم برای به ثبت رساندن اختراع می‌باشد. به نظر می‌رسد در بخش ثبت اختراع، متأسفانه ایران نه تنها پیشرفتی نداشته بلکه جایگاهش تنزل کرده است. جالب است اینکه بدانیم عده زیادی از مخترعین از حقوقی که قانون گذار برای آن‌ها در نظر گرفته است، اطلاعی ندارند که می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای آن‌ها و دیگران شود. این پایان نامه در چهار بخش تنظیم گردیده است؛ بخش اول مربوط به کلیات می‌باشد، در بخش دوم این مجموعه بعد از تعریف حقوق مالکیت فکری و دیدگاه حقوق‌دانان مختلف در مورد ماهیت مالکیت فکری به ریشه و پیشینه مالکیت فکری در اسلام و همچنین در حقوق ایران پرداخته شده و بعد از آن جایگاه ثبت ورقه اختراع در ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخش سوم به ثبت بین‌المللی ورقه اختراع و چگونگی و مراحل ثبت آن در چند کشور جهان پرداخته شده است. در بخش چهارم به ارزیابی و مقایسه بین‌المللی ورقه اختراع با حقوق ایران، و همچنین به نتیجه‌گیری و ذکر پیشنهادات پرداخته شده است.

 کلیات

از ضرورت‌های انجام این تحقیق، این است که، چون کشورهای مختلف جهان دارای آثار و محصولات ارزشمند هنری و صنعتی‌اند بنابراین حفظ حقوق مربوط به آن‌ها نیازمند مشارکت و همگرایی جامعه جهانی در زمینه های متعددی است. ویکی از این زمینه‌ها، حقوق مالکیت فکری و مصداق بارز آن در حیطه مالکیت صنعتی، «حق اختراع» است. کشور ما برای توفیق بیشتر در این زمینه تلاش‌های فراوانی را در جهت هماهنگ شدن با پیشرفت‌ها و دستاوردهای جامعه جهانی، با حفظ آرمان‌ها و ارزش‌های مختص به خویش آغاز کرده است. قانون ثبت علائم تجاری و اختراعات ایران در سال ۱۳۱۰ به تصویب رسیده است. این قانون علیرغم ضعف‌هایی که دارد، نشان دهنده قدمت و کهن سالی این مقوله در ایران است. ثبت اختراع در ایران دارای کاستی‌هایی است و لذا در این زمینه توجه شایانی به حقوق مخترع نشده است. (یگانه، ۱۳۸۸).

در ایران در سال 1386 نیز قانون دیگری به نام، قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری، و در سال1387، آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری به تصویب می‌رسد. این قانون نسبت به قانون قبل تا حدودی کاستی‌ها را بر طرف نموده است اما با این حال ایرادتی بر این قانون وارد است.

اولین قانون مربوط به حمایت از حق مالی اختراع یک فرد، در ونیز در سال 1474 میلادی به تصویب رسیده است. این قانون با تضمین حق مخترعان در مورد اختراعاتشان و جلوگیری از تقلید و بهره برداری غیر مجاز توسط دیگران از منافع مخترعان حمایت می‌کند. در سال 1624 میلادی قانون انحصارات در انگلیس به تصویب می‌رسد که اعطای ورقه‌ی اختراع به مخترع حقیقی را برای یک دوره محدود مقرر می‌دارد. (هاشمی، 1386).

اولین موافقت‌نامه‌ی بین‌المللی نیز در این زمینه در سال 1883 میلادی با عنوان کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت‌های صنعتی به تصویب می‌رسد که نشانگر لزوم حمایت بین‌المللی از این حق مالی در بین کشورهای مختلف جهان است. (هاشمی، 1386).

 حق اختراع و ثبت آن از جمله حقوق مربوط به حقوق مالکیت فکری به شمار می‌روند. حقوق مالکیت فکری در جهان امروز به ویژه از منظر اقتصادی و تجاری بسیار مهم و اساسی به شمار می‌آید. شناسایی این حقوق، بخشی از پاداشی است که جامعه در قبال ایده‌ها، طرح‌ها، ابتکارات و اندیشه های جدید در عرصه های مختلف فنی، صنعتی، هنری و ادبی پرداخت می‌کند. این عمل می‌تواند ضمن تشویق مخترعان، مبتکران و فعالان عرصه تحقیقات جهت روی آوردن به ابتکارات و ایده های نو، بسترهای مناسبی را برای گسترش رفاه و آسایش عمومی فراهم کند و به فرآیند رشد توسعه علمی و هنری جامعه جهانی قوت بخشد.

در هر کشوری ثبت اختراع جزء حقوق داخلی آن کشور محسوب می‌شود. در صورتی که ثبت اختراع جنبه بین‌المللی داشته باشد از حقوق بین‌المللی برخوردار شده، سایر کشورها را از دخل و تصرف در ابداع ایجاد شده منع می‌کند. دارنده پتنت می‌تواند با عقد قرار داد اجازه یا لیسانس استفاده از اختراع خود را به افراد دیگر واگذار کند. (آقا بخشی، سال ۱۳۶۱).

برای ثبت ورقه اختراع دو سیستم ثبت اختراع در جهان وجود دارد: الف روش اعلامی ب روش تحقیقی. نظام ثبت اختراعات در حقوق ایران جنبه اعلامی دارد، به این معنی است که وظیفه اداره مالکیت صنعتی این است که دقت نماید که اختراع، مخالف مقررات قانونی نباشد. (عربیان، 1382). ایران در مورد موضوع ثبت اختراع نسبت به سایر کشورها نقاط ضعفی دارد که باید در این مورد کوشید تا قوانین ایران با نظام بین‌المللی هماهنگی بیشتری داشته باشد تا شاهد نوآوری و پیشرفت بیشتر کشور باشیم.

1-1-تعریف موضوع

بر اساس تعریف سازمان جهانی مالکیت فکری، پتنت حقی انحصاری است که در قبال اختراع انجام شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا می‌شود. به عبارت دیگر، پتنت سندی است که توصیف کننده یک اختراع بوده و بر اساس درخواست متقاضی به وسیله یک اداره دولتی یا توسط یک اداره منطقه ای به نیابت از چند کشور صادر می‌شود و حمایت قانونی و اختیار بهره برداری (تولید، استفاده، فروش و صادرات) یک اختراع را به صاحب آن در محدوده زمانی خاصی (عمدتاً 20 سال) اعطا می‌نماید. باید توجه نمود که پتنت، مجوز تولید محصول اختراع شده نیست بلکه تنها دیگران را از تولید آن باز می‌دارد.

ماده یک قانون ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری مصوب ۱۳۸۶، این‌گونه مقرر می‌دارد: «اختراع، نتیجه‌ی فکر فرد یا افرادی است که برای اولین بار، فرآیند یا فرآورده ای خاص را ارائه می‌کند و مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن حل می‌نماید». اختراع، نوآوری، خلاقیت و ابداع مفاهیمی هستند که گرچه ظاهراً دارای معانی یکسانی هستند، اما از یکدیگر متفاوت هستند.

در واقع اختراع، در فرهنگ دهخدا چنین تعریف شده است، چیزی نو انگیختن، از خود انشاء کردن، نو کاری کردن. اما در فرهنگ معین، اختراع این‌گونه تعریف شده است؛ به معنی آفریدن، نو آوردن، نو کاری کردن، ایجاد کردن، چیزی نو انگیختن، هر موجودی که وجودش دارای نمونه نباشد و قبل از آن مانندی نداشته باشد. یعنی چیزی نو وبی سابقه ساختن.

در علم حقوق، اختراع را چنین می‌پندارند؛ اختراع، محصول یا فرآیندی است که نتیجه تلاش و کوششی است که از تراوش‌های فکری مخترع حاصل می‌شود؛ و اما ابداع چنین تعریف شده است؛ در حقیقت زمانی که یک دستگاه تولید می‌شود، یک تکنولوژی اختراع شده است؛ ولی هر نظریه ای می‌تواند ابداع باشد، یعنی یک نظریه روانشناسی هم یک ابداع محسوب می‌شود، بنابراین نمی‌توان چنین گفت که اول ابداع است و بعد اختراع می‌شود یا بالعکس. البته ابداع بسیار کلی‌تر از یک اختراع است، اما یک اختراع ممکن است یک ابداع باشد.

در مبحث کلیات ثبت اختراع، می‌توان از ثبت اختراعات کوچک هم صحبت به میان آورد. اختراعات کوچک، اختراعاتی هستند که از لحاظ جنبه گام ابتکاری از سطح پایین‌تری برخوردار است، مانند درب باز کن نوشابه خودکار. یک مدل مصرفی، حقی انحصاری است که برای یک اختراع کوچک اعطا می‌شود و اجازه می‌دهد که دارنده حق، دیگران را از استفاده تجاری اختراع حمایت شده بدون اجازه او برای یک دوره زمانی محدود منع کند. تعریف این حق می‌تواند در هر کشوری متفاوت با کشورهای دیگر باشد.

در واقع مدل مصرفی شبیه یک حق اختراع است. مدل‌های مصرفی بعضی اوقات به عنوان اختراع کوچک یا پتنت نوآوری نامیده می‌شوند. الزامات دستیابی به یک مدل مصرفی آسان‌تر از حق اختراع است، در حالی که شرط جدید بودن همیشه باید وجود داشته باشد اما ممکن است در مدل‌های مصرفی گام اختراعی یا بدیعی بودن از اهمیت کمتری برخوردار باشد یا اصلاً وجود نداشته باشد. در عمل، حمایت از مدل‌های مصرفی اغلب برای نوآوری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی اختراع کوچک را می‌توان اختراعی دانست که، تمامی الزامات مربوط به ثبت اختراع را نیاز ندارد اما قابل استفاده صنعتی می‌باشد.

 هدف از ذکر اختراعات کوچک در نظام مالکیت فکری بعضی از کشورها، پرورش و مراقبت از نوآوری‌های درون زاد به خصوص در کسب و کارهای کوچک و متوسط و در بین اشخاص حقیقی است. به عنوان مثال در کشور آلمان می‌توان محصولات جدید را با هزینه کمتر، راحت‌تر و در مدت زمان کوتاه‌تری به صورت اختراع کوچک به ثبت رساند. به خصوص در مورد شرط دارا بودن گام ابتکاری اختراعات کوچک، سخت گیری زیادی صورت نمی‌گیرد. در حال حاضر کشورهایی که اختراعات کوچک را ثبت می‌کند عبارتند از: استرالیا، آرژانتین و آلمان و…

1-3- اهداف تحقیق

الف: اهداف علمی

1-دسترسی به دانش و فن آوری از طریق تحلیل اطلاعات اختراع (patent) با هماهنگ کردن قوانین داخلی ایران با قوانین مورد قبول در سطح بین‌الملل.

2- نقد و بررسی قوانین موجود در مورد موضوع پژوهش.

3-بررسی موانع موجود برای ثبت ورقه اختراع در حقوق داخلی ایران.

4-بررسی نقاط مثبت و ضعف قوانین ایران برای ثبت اختراعات.

  

ب: اهداف کاربردی

۱-این تحقیق در مجلس شورای اسلامی جهت اطلاع از نقایص قانونی مورد استفاده قرار گیرد. امید که در تصویب آئین نامه نیز هم یار قوه قضائیه باشد.

۲-رسانه های گروهی این مسئله را مورد توجه قرار دهند و به آن بپردازند.

3- تلاش برای ایجاد یک نظام حمایتی مفید برای حمایت از مخترعین و پیشرفت جامعه ایران و همچنین جامعه بین‌المللی.

 

1-4- روش تحقیق

الف- شرح کامل تحقیق بر حسب هدف، نوع داده‌ها و نحوه اجرا

گیرد روشن می­شود که راه برون رفت از این مشکلات بازگشت به فطرت اصیل الهی و خویشتن حقیقی و پذیرش آموزه­های الهی است. زیرا تعالیم دقیق و صحیح دینی بواسطه همخوانی با نیازهای فطری انسان نه تنها باعث از خود بیگانگی نگشته بلکه مسیر کاروان انسانی را برای رسیدن به کمال واقعی هموار ساخته و رهنمودهای لازم را فرا روی او قرار می­دهند.

بنابراین برای نیل به کمال مطلق و دوری از حیوانیت و رسیدن به دروازه انسانیت بایستی آموزه­های اصیل الهی که در راس آنها در دین مبین اسلام تبلور گشته را دائماً مدنظر داشته و به آن­ها عمل کنیم و مسیر انسانیت را با سهولت هر چه تمامتر طی کنیم و با تأسّی از انسان کامل هرچه بیشتر خود را به او نزدیک گردانیم تا دچار از خود بیگانگی و سرگشتگی نگردیم.

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

 

فصلاول: کلیات.. 4

1-1- بررسیمفهومازخودبیگانگی. 5

1-2- انواعازخودبیگانگی. 5

1-3- سابقهبحث.. 6

1-4- دیدگاهاندیشمندانغرب.. 7

1-4-1- هگلوازخودبیگانگی. 7

1-4-2- فوئرباخوازخودبیگانگی. 9

1-4-3- مارکسوازخودبیگانگی. 9

1-5- بررسیوارزیابی. 10

فصلدوم: شناختانسان. 12

2-1- اهمیتانسانشناسی. 13

2-2- آفرینشانسان. 14

2-3- ساحتهایوجودیانسان. 18

2-4- دلایلاثباتروح. 18

2-4-1- شواهدتجربی. 18

2-4-1-1- تلهپاتی. 18

2-4-1-2-قرارگرفتندرآستانهمرگ.. 19

2-4-1-3- ارتباطباارواح. 22

2-4-2- دلایلعقلی. 24

2-4-2-1- ثباتشخصیت.. 24

2-4-2-2- تقسیمناپذیریروحوپدیدههایروحی. 25

2-4-2-3- بینیازیازمکان. 25

2-4-3- دلایلقرآنی. 26

2-5- هویتانسان. 27

2-6- ابعادروحوروانانسان. 31

2-6-1- بعدادراکی. 31

2-6-1-1- ادراکنظری. 31

2-6-1-2- ادراکعملی. 32

2-6-2- بُعدگرایشی. 32

2-7- تجردروح. 33

2-7-1- منکرانسرشتواحد. 35

2-7-2- پذیرشسرشتمشترکانسانی. 35

2-7-2-1- دیوسرشتیانسان. 35

2-7-2-2- نیکسرشتیانسان. 36

2-8- فطریاتانسان. 37

2-8-1- آگاهیهایفطری. 37

2-8-1-1-قضایایبدیهی. 37

2-8-1-2- ارزشهاوضدارزشهایاخلاقی. 38

2-8-1-3- خداشناسی. 38

 

2-8-2- گرایشهایفطری. 39

2-8-3- توانشهایفطری. 41

2-8-3-1-توانایییادگیریودرک.. 41

2-8-3-2- تواناییغلبهبرنفسوخواهشهایدرونی. 42

2-8-3-3- خلاقیتونوآوری. 43

2-8-3-4- سخنگویی،تفهیموتفاهم. 43

2-8-3-5- تواناییقربربوبی. 44

فصلسوم: اسلامومسئلهازخودبیگانگی.. 50

3-1- واژههایقرآنیومسئلهازخودبیگانگی. 52

3-1-1- خودفراموشی. 53

3-1-2- زندگانیسخت.. 53

3-1-3- فراموشیقیامت.. 54

3-2- نمونه‌هایقرآنی. 56

3-2-1- جوامعازخودبیگانه. 56

3-2-1-1- قومنوح. 56

3-2-1-2- قوملوط. 58

3-2-1-3- قومعاد 59

3-2-1-4- قومیهود 61

3-2-1-4-1- تحریفکتابآسمانی (تورات) 62

3-2-1-4-2- تحریفحقایق. 62

3-2-1-4-3- استهزاوتمسخر 62

3-2-1-4-4- انکارحق. 63

3-2-1-4-5- حسادتنسبتبهمسلمانان. 63

3-2-1-4-6- رحمتوفضلخداوند. 64

3-2-2-افرادازخودبیگانه. 65

3-2-2-1- فرعونمصر 65

3-2-2-2- بلعمباعورا 70

3-2-2-3- قارون. 73

فصلچهارم: عللگرایشبهازخودبیگانگی.. 76

4-1- عللفردی. 77

4-1-1- هواپرستی. 77

4-1-2- جهلونادانی. 79

4-1-3- سستیوتنبلی. 83

4-1-4- ضعفشخصیت.. 86

4-1-5- نداشتنتعادلروحیوروانی. 87

4-1-6- نداشتنهدفاصیل. 89

4-1-7- زندگانیحیوانی. 89

4-1-8- عدمتلاشبرایرسیدنبهکمال. 91

4-1-9- عدمبهرهگیریصحیحازعقل. 92

4-2- عللاجتماعی. 93

4-2-1- تعصبوقومیتگرایی. 94

4-2-2- تحمیلفرهنگمنحطغربی. 99

4-2-2-1- آموزشغربی. 101

4-2-2-2- تبلیغات.. 102

4-2-2-3- صداوسیما 102

4-2-2-4- ویدئو 102

4-2-2-5- مطبوعات.. 103

4-2-2-6- عکس… 103

4-2-2-7- لباس.. 103

4-2-2-8- اقلیتهایمذهبی. 103

4-2-2-9- فرنگرفتهها 103

4-2-2-10- تندروی. 104

4-2-3- منافعجمعیوگروهی. 105

فصلپنجم: پیامدهایازخودبیگانگی.. 107

5-1- پیامدهایفردی. 108

5-1-1- حسادت.. 108

5-1-2- تکبر 111

5-2- پیامدهایاجتماعی. 115

5-2-1- تبعیضنژادی. 115

5-2-2- استعمار 119

5-3-3- بحران‌هایمادیومعنوی. 120

5-3-3-1- بحرانمعرفتی. 120

5-3-3-2-بحرانروحیروانی. 122

5-3-3-3-بحراناخلاقی. 123

5-3-3-4- بحرانفناوری. 125

فصلششم: راههایمقابلهباازخودبیگانگی.. 128

6-1- راهبرونرفتفردی. 129

6-1-1- درمانحسد. 130

6-1-1-1- راهعلمی. 130

6-1-1-2- راهعملی. 130

6-1-2- درمانتکبر 131

6-1-2-1- راهعلمی. 131

6-1-2-2- راهعملی. 133

6-2- راهبرونرفتاجتماعی. 134

6-2-1-بازگشتبهخویشتن. 135

6-2-2-گسترشاخلاقدرجامعه. 138

کارکنان می‌تواند تا حدودی به این پرسش پاسخ دهد که آیا سازمان در حال هدر دادن منابع از طریق هزینه‌کردن در این دوره‌ها است یا در حال سرمایه‌گذاری در این دوره‌ها؟ از طرفی بهتر است تاثیر متغیری مانند سرمایه‌ اجتماعی بر این رابطه نیز بررسی شود و در سنجش تاثیر دوره‌های آموزش ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان آن را هم مورد توجه قرار داد.

پژوهش حاضر با عنوان” بررسی تاثیر دوره‌های آموزش ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان با تاکید بر سرمایه اجتماعی” است.  متغیر‌های پژوهش عبارتند از: ‌آموزش ضمن خدمت به عنوان متغیر مستقل، عملکرد کارکنان شامل عملکرد حرفه‌ای، مهارت‌های زبان انگلیسی، انضباط، انگیزش و تعهد سازمانی به عنوان متغیر وابسته و سرمایه اجتماعی به عنوان متغیر تعدیل‌گر است. این پژوهش در اداره کل مراقبت پرواز شرکت مادرتخصصی فرودگاههای کشور انجام شد. جامعه آماری شامل 240 نفر از کارکنان مراقبت پرواز اداره کل مذکور که در طی سال‌های 1389 تا پایان سال 1391 در اداره کل مراقبت پرواز مشغول به کار بودند، است. بر اساس آن تعداد 140 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده و مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌ها با رجوع به اسناد و مدارک و همچنین با استفاده از پرسشنامه جمع‌آور شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که ، آموزش ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان تاثیر مثبت و معنا داری دارد و همچنین سرمایه اجتماعی بر  رایطه آموزش ضمن خدمت و عملکرد تاثیرگذار است. همچنین فرضیه تاثیر آموزش ضمن خدمت بر عملکرد حرفه‌ای(ایمنی) مورد تایید قرار نگرفت. تاثیر سرمایه اجتماعی بر رابطه آموزش ضمن خدمت با عملکرد حرفه‌ای، مهارت زبان انگلیسی و انضباط تایید نشد.

وازگان کلیدی پژوهش: آموزش ضمن خدمت، عملکرد کارکنان، مراقبت پرواز، سرمایه اجتماعی

 

 

 

فصل اول: کلیات پژوهش                                                              1

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

بیان مساله ……………………………………………………………………………………………………………………….. 2
اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………………………. 4
الف) اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ نظری……………………………………………………………………. 4

ب) اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ کاربردی………………………………………………………………….  4

1-3)هدفهای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………. 5

الف) هدف اصلی ………………………………………………………………………………………………………………  5

ب)هدف‌های فرعی………………………………………………………………………………………………………….   5

1-4) سوال‌ها/فرضیه‌های پژوهش  ……………………………………………………………………………………………..  5

الف) فرضیه‌های اصلی ……………………………………………………………………………………………………….  5

ب) فرضیه‌های فرعی…………………………………………………………………………………………………………..  6

1-5)تعریف مفهومی و عملیاتی واژگان کلیدی پژوهش…………………………………………………………………   6

الف) تعریف مفهومی………………………………………………………………………………………………………    6

ب) تعریف عملیاتی………………………………………………………………………………………………………..   7

 

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش…………………………….  9

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..   10

2-1) آموزش ضمن خدمت کارکنان ……………………………………………………………………………..  10

2-1-1 ) تعریف آموزش ……………………………………………………………………………………….  10

2-1-2) مروری اجمالی بر تاریخچه آموزش کارکنان …………………………………………………….  12

آموزش و بهسازی کارکنان …………………………………………………………………………….. 14
الف) اهداف برنامه آموزشی و بهسازی  ……………………………………………………………  15

ب‌)  برنامه ریزی و استراتژی سازی برای آموزش کارکنان ………………………………..  16

پ)مزایای آموزش کارکنان……………………………………………………………………………..  19

ت) مسئول طراحی و اجرای برنامه آموزشی برعهده کیست؟………………………………  20

پیوند آموزش و بهسازی کارکنان با الگوی زبده گزینی ……………………………………. 21
مراحل مختلف فرآیند آموزش ………………………………………………………………………  23
اهداف و موانع استقرار نظام آموزش ضمن خدمت…………………………………………..  27
الف)اهداف آموزش  ضمن خدمت………………………………………………………………….  27

ب‌)  چالش ها و موانع استقرار نظام آموزش ضمن خدمت………………………………..  29

روش‌های آموزش ضمن خدمت ……………………………………………………………..  30
الف) گردش شغلی……………………………………………………………………………………… 30

ب)  آموزش کارگاهی ……………………………………………………………………………….  31

پ)  مربی‌گری ………………………………………………………………………………………..  32

ت ) جانشین  موقت ………………………………………………………………………………..  33

ث) استاد شاگردی ………………………………………………………………………………..   33

مدیریت یادگیری در سازمان …………………………………………………………………… 34
الف) تعریف یادگیری ……………………………………………………………………………..  34

ب)سازمان های یادگیرنده……………………………………………………………………….  35

حلقه ها و فرایند یادگیری …………………………………………………………………….. 38
الف) حلقه های یادگیری………………………………………………………………………..  38

ب)فرایند یادگیری ……………………………………………………………………………….  40

2-2) عملکرد کارکنان……………………………………………………………………………………………..  41

2-2-1) مفهوم عملکرد……………………………………………………………………………………..  41

2-2-3) مدیریت عملکرد…………………………………………………………………………………….  44

2-2-3-1) ماهیت مدیریت عملکرد ………………………………………………………………  44

2-2-3-2)  هدف مدیریت عملکرد………………………………………………………………….  44

2-2-4) ارزیابی عملکرد………………………………………………………………………………………..  45

2-2-4-1) تعریف ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………..  45

2-2-4-2) فلسفه ارزیابی عملکرد ……………………………………………………………………..  46

2-2-4-3)اهمیت  و ضرورت ارزیابی عملکرد …………………………………………………….  46

2-2-4-4)عوامل عمده ارزیابی  عملکرد کارکنان…………………………………………………  48

2-2-4-5)انواع ارزیابی عملکرد …………………………………………………………………………  49

2-2-4-6)اهداف و مقاصد سازمانی ارزیابی عملکرد……………………………………………..  50

2-2-4-7)کاربرد های ارزیابی عملکرد ……………………………………………………………….  51

2-2-4-8)فرآیند ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………………….  52

2-2-4-9)روش‌های ارزیابی عملکرد……………………………………………………………………………  55

2-2-5)عملکرد کارکنان درسازمانهای دولتی………………………………………………………………….  55

2-2-6)تعهد کارکنان………………………………………………………………………………………………………..   58

2-2-6-1) اهمیت تعهد سازمانی ………………………………………………………………………………….  59

2-2-6-2) تعهد و عملکرد …………………………………………………………………………………………  60

2-2-7) انگیزش ………………………………………………………………………………………………………………  61

الف) نظریه برابری ……………………………………………………………………………………………………..  64

ب) نظریه انتظار …………………………………………………………………………………………………………  65

2-2-8)انضباط شغلی………………………………………………………………………………………………………….  66

2-2-8-1) تعریف انضباط……………………………………………………………………………………………  66

2-2-8-2) انواع تخلفات …………………………………………………………………………………………… 70

2-2-9)مهارت‌های زبان انگلیسی ………………………………………………………………………………………  73

2-2-9-1) مقدمه و تاریخچه ……………………………………………………………………………………..  73

2-2-9-2) مهارتهای زبان انگلیسی و  عملکرد کارکنان مراقبت پرواز…………………………..  74

2-2-10) عملکرد حرفه ای (ایمنی پروازها ) در مراقبت پرواز…………………………………………  77

2-3)     سرمایه اجتماعی………………………………………………………………………………………………….  80

2-4)  ارتباط بین عملکرد کارکنان و آموزش ضمن خدمت…………………………………………………..  83

2-5)پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………  87

2-5-1) پیشینه خارجی………………………………………………………………………………………………. 88

2-5-2) پیشینه داخلی…………………………………………………………………………………………….. 90

2-6) مدل مفهومی……………………………………………………………………………………………………..  94

 

 فصل سوم:‌ روش پژوهش                                                 96

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….  97

3-1) روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………….  97

3-1-1)   بر حسب هدف تحقیق……………………………………………………………..    97

3-1-2)  بر حسب روش تحقیق…………………………………………………………………. 98

3-2) متغیر‌های تحقیق………………………………………………………………………………………………..  99

3-2-1)متغیر مستقل……………………………………………………………………………… 99

3-2-2) متغیر وابسته………………………………………………………………………………. 99

3-2-3) متغیر تعدیل‌گر…………………………………………………………………………… 100

3-3) روش گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………………………. 100

3-3-1) مطالعات کتابخانه‌ای………………………………………………………………….  100

3-3-2) تحقیقات میدانی………………………………………………………………………..  100

3-3-3) روایی و پایایی…………………………………………………………………………..  103

3-4) جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………  104

3-4-1) جامعه آماری……………………………………………………………………………….  104

3-4-4) نمونه آماری و روش محاسبه حجم نمونه………………………………….   104

3-4-5) روش‌های نمونه‌گیری……………………………………………………………. …..  105

3-4-6)روش اجرا. ………………………………………………………………………………….  105

3-5) روش تجزیه و تحلیل داده‌ها…………………………………………………………………………   106

3-6) شرکت مادرتخصصی فرودگاههای کشور…………………………………………………………  106

3-6-1)اداره کل مراقبت پرواز…………………………………………………………………..  107

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها                                  109

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………  110

4-1) بررسی پایایی پرسشنامه …………………………………………………………………………………  111

4-2) تحلیل توصیفی یافته‏های تحقیق …………………………………………………………………..  112

4-2-1) جنسیت پاسخ‏دهندگان………………………………………………………………………..  112

4-2-2) سن پاسخ‏دهندگان……………………………………………………………………………..  113

4-2-3) وضعیت تحصیلی پاسخ‏دهندگان…………………………………………………………..  114

4-2-4) سابقه استخدامی پاسخ‏دهندگان…………………………………………………………….  115

4-2-5) وضعیت استخدامی پاسخ‏دهندگان……………………………………………………..  116

4-3) تحلیل استنباطی یافته‏های تحقیق……………………………………………………………………  117

4-3-1) بررسی فرضیات فرعی یکم تا پنجم تحقیق ………………………………………  117

4-3-1-1) بررسی فرضیه فرعی یکم تحقیق………………………………………………..  120

4-3-1-2) بررسی فرضیه فرعی دوم تحقیق………………………………………………….  121

4-3-1-3) بررسی فرضیه فرعی سوم تحقیق…………………………………………………..  122

4-3-1-4) بررسی فرضیه فرعی چهارم تحقیق……………………………………………….  123

4-3-1-5) بررسی فرضیه فرعی پنجم تحقیق…………………………………………………  124

4-3-2) بررسی فرضیه اصلی یکم تحقیق………………………………………………………………..  125

4-3-3) بررسی فرضیات فرعی ششم تا دهم تحقیق…………………………………………………..  127

4-3-3-1) بررسی فرضیه فرعی ششم تحقیق…………………………………………………..  129

4-3-3-2) بررسی فرضیه فرعی هفتم تحقیق…………………………………………………..  130

4-3-3-3) بررسی فرضیه فرعی هشتم تحقیق……………………………………………………  132

4-3-3-4) بررسی فرضیه فرعی نهم تحقیق………………………………………………………  133

4-3-3-5) بررسی فرضیه فرعی دهم تحقیق………………………………………………………  134

4-3-4) بررسی فرضیه اصلی دوم تحقیق ………………………………………………  135

 

فصل پنجم: نتیجه‌گیری، بحث و ارایه پیشنهادها………………..139

مقدمه……………………………………………………………………………. …………………………………………….  140

5-1) نتایج حاصل از یافته‌های پژوهش………………………………………………………………………………. 140

5-1-1)یافته‌های حاصل از فرضیه‌های پژوهش…………………………………………………………… 140

الف) نتایج حاصل از فرضیه‌های اول تا پنجم…………………………………………………………… 141

ب) نتایج حاصل از فرضیه‌های ششم تا دهم…………………………………………………………   141

5-2) بحث……………………………………………………………………………………………………………………….  142

5-3) پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………….  143

5-3-1) پیشنهادهای کاربردی…………………………………………………………………………………..  143

5-3-2) پیشنهادهایی برای پژوهش‌های آتی……………………………………………………………..   144

5-4) محدودیت‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………   145

فهرست منایع و ماخذ …………………………………………………..  147

ضمیمه‌ها                                                                              155                                       

ضمیمه شماره 1) پرسشنامه کارکنان برای گروه آزمایش………………………………………………………..  156

ضمیمه شماره 2) پرسشنامه کارکنان برای گروه کنترل…………………………………………………………..  163

ضمیمه شماره 3) پرسشنامه مدیران برای سنجش انظباط کارکنان…………………………………………  164

فهرست جدول‌ها

جدول 2-1: اهداف واستراتژی های آموزشی وبهسازی………………………………………………………….. 16

جدول2-2: محاسن و معایب بکارگیری روشهای مختلف ارزیابی عملکرد…………………………. 56

جدول 2-3: تنبیهات در یک سازمان فرضی…………………………………………………………………….72

جدول 3-1: متغیر‌های مورد مطالعه ، نحوه گردآوری داده‌ها……………………………………………102

جدول 3-2: تعداد و شماره  سوالات شاخص‌های پرسشنامه‌ای و مولفه‌های آن‌ها……………..102

جدول 4-1: متغیر‌های تحقیق و روش جمع‌آوری داده‌های آن‌ها…………………………………….110

جدول 4-2:  شکل کلی و امتیازبندی طبف لیکرت………………………………………………………  111

شکل 4-3: امتیازبندی طیف لیکرت برای شماره 3، 7، 9، 11، 12 و 15 پرسشنامه………..   111

جدول 4-4:پارامترهای توصیفی و ضریب آلفای کرونباخ سوالات پرسشنامه تحقیق…………112

جدول 4-5: تعداد و درصدپاسخ‏دهندگان بر اساس متغیر جنسیت……………………………………112

جدول 4-6: تعداد و درصدپاسخ‏دهندگان بر اساس متغیر وضعیت سنی…………………………. 113

جدول 4-7: تعداد و درصد پاسخ‏دهندگان بر اساس متغیر وضعیت تحصیلی ………………… 114

جدول 4-8: تعداد و درصدپاسخ‏دهندگان بر اساس سابقه استخدامی…………………………….. 115

جدول 4-9: تعداد و درصدپاسخ‏دهندگان بر اساس متغیر وضعیت استخدامی …………………. 116

جدول4-10:نتایج تجزیه و تحلیل آزمون تحلیل واریانس برای فرضیه فرعی اول تا پنجم تحقیق.. 118

جدول4-11:نتایج تجزیه و تحلیل آزمون تحلیل واریانس برای فرضیه فرعی اول تا پنجم تحقیق.. 118

جدول4-12:نتایج تجزیه و تحلیل آزمون تحلیل واریانس برای فرضیه فرعی اول تا پنجم تحقیق .. 118

جدول4-13:نتایج تجزیه و تحلیل آزمون تحلیل واریانس برای فرضیه فرعی اول تا پنجم تحقیق …… 119

جدول 4-14: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون مقایسه میانگین دو جامعه برای فرضیه اصلی اول تحقیق … 126

جدول4-15: نتایج تجزیه و تحلیل آزمون مقایسه میانگین دو جامعه برای فرضیه اصلی اول تحقیق … 126

جدول4-16:نتایج تجزیه و تحلیل این آزمون برای فرضیه فرعی ششم تا دهم ………………………………. 128

جدول4-17:نتایج تجزیه و تحلیل آزمون کوواریانس تک‏متغیری برای فرضیه اصلی دوم ………………. 136

جدول 4-18: نتایج آزمون فرضیه‌ها …………………………………………………………………………………………….138

فهرست شکل‌ها

شکل2-1: استراتژی سازی برای آموزش ……………………………………………………………………………… 17

شکل2-2 : پیوند آموزش با دو سیستم مدیریت عملکرد و جبران  خدمات ………………………… 18

شکل 2-3: چهار چوب آموزش و بهسازی: عناصر اصلی بهترین شیوه ها …………………………… 22

شکل 2-4: انواع حلقه های یادگیری سازمان  ……………………………………………………………………. 39

شکل 2-5: کاربرد های ارزیابی عملکرد …………………………………………………………………………….. 52

شکل 2-6: سلسله مراتب نیازها ………………………………………………………………………………………… 63

شکل 2-7: مدل سنتی ارتباط …………………………………………………………………………………………. 76

شکل 4-1 نمودار وضعیت جنسیتی پاسخ‌دهندگان ………………………………………………………. 113

شکل 4-2 نمودار وضعیت سنی پاسخ‌دهندگان ……………………………………………………………… 114

شکل 4-3 نمودار وضعیت تحصیلی پاسخ‌دهندگان …………………………………………………….. 115

شکل 4-4 نمودار سابقه استخدامی پاسخ‌دهندگان ……………………………………………………… 116

شکل 4-5 نمودار وضعیت استخدامی پاسخ‌دهندگان …………………………………………………. 117

فهرست نمودارها

نمودار 2-1: متغیرهای توانایی خلق دانش و آگاهی‌های جدید در سارمان‌های یادگیرنده .  38

نمودار2-2:  مراحل فرایند یادگیری …………………………………………………………………………………. 41

نمودار  2-3  : فرآیند ارزیابی عملکرد ………………………………………………………………………………. 53

نمودار 2-4 :رابطه بین گرایش های ارزیابی و عملکرد و سنجش مطلق و نسبی ……………..  56

نمودار2- 5:  نظریه انگیزش- انتظار ……………………………………………………………………………….. 65

نمودار2-6: ارتباط بین عملکرد ، آموزش و توسعه منابع انسانی …………………………………….. 84

فهرست رابطه‌های آماری

رابطه 3-1: نحوه محاسبه حجم نمونه …………………………………………………………………………….. 105

 

 

 

 

 

 

فصل اول 

 

 

کلیات پژوهش
 

 

 

 

 

مقدمه

 

امروزه اهمیت منابع انسانی سازمان‌ها بر کسی پوشیده نیست. منابع انسانی نیز مانند منابع دیگر نیاز به تجهیز و به‌روز رسانی دارد. یکی از راه‌های تجهیز نیروی انسانی به مهارت‌ها و به روز رسانی آن، استفاده از آموزش ضمن خدمت است. آموزش ضمن خدمت کارکنان در صورت استفاده درست، می‌تواند منافع زیادی را عاید سازمان و شخص سازد، از طرفی ممکن است با به‌کارگیری نادرست آموزش ضمن خدمت کارکنان ، منابع مادی و معنوی زیادی هدر رود. معمولا یکی از اهداف اکثر دوره‌های آموزش ضمن خدمت، بهبود عملکرد کارکنان است. بررسی تاثیر دوره‌های ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان می‌تواند تا حدودی به این پرسش پاسخ دهد که آیا سازمان در حال هدر دادن منابع از طریق هزینه‌کردن در این دوره‌ها است یا در حال سرمایه‌گذاری در این دوره‌ها؟ یهتر است تاثیر متغیری مانند سرمایه‌ اجتماعی بر این رابطه نیز بررسی شود و در سنجش تاثیر دوره‌های آموزش ضمن خدمت بر عملکرد کارکنان آن را هم مورد توجه قرار داد.

در این فصل تصویری کلان از مساله ، ضرورت و اهمیت پژوهش، هدف‌ها، فرضیه‌ها و تعریف واژگان پژوهش صورت می‌گیرد. این فصل به خواننده کمک می‌کند تا درک بهتری از پژوهش حاضر به‌دست آورده و به محقق کمک می‌کند تا چهاچوب تحقیق خود را روشن‌تر نماید.

بیان مساله:
گسترش روزافزون علم و فناوری باعث شکل‌گیری ساختارهای سازمانی متفاوت نسبت به گذشته شده است. هر سازمانی برای هماهنگ شدن با این تغییرات سریع و رو به رشد کانال‌های ارتباطی درون سازمانی خود را مناسب با این تحولات تغییر داده است. در چنین شرایطی، سازمان موفق سازمانی است که با توجه به دانش روز و فناوری پیشرفته، خود را به سوی ترقی و پیشرفت هدایت کند (اسمعیلی،1388: 57).

اساس به‌سازی ، توسعه و بالندگی سازمانی ، به‌سازی نیروی انسانی است. اصل جامعیت و شمول مهارت‌های رفتاری و حرفه‌ای و نیز اصل استمرار در آموزش و کسب مهارت‌های شغلی و سازمانی با تاکید بر برنامه ریزی هماهنگ و متناسب با شرایط جدید جامعه در حوزه‌های گوناگون علمی، فکری فناوری و … ضرورت وجود و ارزش آموزش‌های ضمن خدمت را در سازمان‌ها نشان می‌دهد. همچنین آموز‌شهای ضمن خدمت به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیشرفت نیروی انسانی ،باعث افزایش بازدهی کاری کارکنان و ارتقای بهره‌وری سازمانی می‌شود. از این روی، تقویت قابلیت‌های موجود کارکنان، تسهیل کسب دانش، پرورش مهارت‌ها و توانایی‌های مربوط به عملکرد آنان، از اهداف عمده دوره‌های آموزش ضمن خدمت است(پارسا،1388: 88).

ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺷﻐﻠﯽ ﻳﮏ ﺳﺎﺯﺓ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪﯼ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺩﻭ ﻣـﻮﺭﺩ ﻣﻬﻢ ﺍﺯﺍﻳﻦ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﯼ ﻭ ﻭﻇﻴﻔـﻪﺍﯼ.  ﻋﻤﻠﮑـﺮﺩ ﻭﻇﻴﻔـﻪ ﺍﯼ ﺷـﺎﻣﻞ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻳﯽﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻁﺑﻪ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺤـﺼﻮﻝ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺯﻳﺮﺩﺳﺘﺎﻥ، ﺍﺭﺍﺋﺔ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭﻓﺮﻭﺵ ﮐﺎﻻ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺍﻣﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺍﯼ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﺭﻓﺘﺎﺭﯼﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﯽﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﯼﺯﻣﻴﻨﺔ ﺭﻭﺍﻥ ﺷﻨﺎﺳﯽ،  ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﯽ ﮐـﻪ ﮐـﺎﺭﺍﻧﺠـﺎﻡ ﻣﯽﺷﻮﺩ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﺎﺭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﻌﺎﻭﻧﯽ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ,  ﭘﺸﺘﮑﺎﺭ ﺑﺮﺍﯼ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺸﮑﻞ، ﭘﻴﺮﻭﯼﺍﺯﻗﻮﺍﻧﻴﻦﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ…)،  ﺗﺄﺛﻴﺮﻣﯽﮔﺬﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺯﻣﻴﻨﻪﺍﯼ ﺑﻪ ﺁﻥﺩﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫـﺎﯼ ﻣﺮﺑﻮﻁﺑﻪ ﺷﻐﻞﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮﺩ (ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺨﺖ ﮐـﺎﺭﮐﺮﺩﻥ، ﮐﻤـﮏﺑـﻪ ﺩﻳﮕـﺮﺍﻥ) ﮐـﻪ ﺑـﻪ ﺻـﻮﺭﺕ ﻏﻴﺮﺭﺳﻤﯽﺩﺭ ﺍﺛﺮﺑﺨﺸﯽﺳﺎﺯﻣﺎﻧﯽ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻭﻟﯽﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺭﺳﻤﯽ ﺑﺨﺸﯽ ﺍﺯ ﺷـﻐﻞ ﻳـﺎ ﻭﻇﻴﻔـﻪ ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﺷﻮﻧﺪ (سید جوادین،به نقل از احمدی 1388: 396).

ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻃﺒـﻖ ﻧﻈـﺮ ﺑﺴـﻴﺎری از  اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻴﺎن اﻋﻀﺎی ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻌﻲ ﺑﺎ ارزش اﺷـﺎره دارد و از  ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف اﻋﻀﺎء ﻣﻲ ﮔﺮدد. ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان  ﻣﻨﺒﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻓﺮاد، ﮔﺮوه‌ها و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺮای ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮب آن را ﺑﻜﺎر ﮔﻴﺮﻧﺪ، ﻗﻠﻤـﺪاد  ﻣﻲ ﺷﻮد، و آن ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎری ﻣﻮارد ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮان اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮای ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻃﻴﻒ  وﺳﻴﻌﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد و ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ درک اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﭼﺮا  ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد، ﮔﺮوﻫﻬﺎ و ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدی و ﻳﺎ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺜﺒـﺖ ﺗـﺮی ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ  دﻳﮕﺮان ﻧﺎﻳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ، ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد(اندیشمند،1388).

به‌رغم اهمیت موضوع سرمایه اجتماعی و تاثیر آن بر آموزش، مخصوصا آموزش ضمن خدمت و به‌رغم مراجعه پژوهشگر به کتابخانه چند دانشگاه و مجلات علمی و معتبر و جستجو در سایت‌های علمی،  پژوهشی که به نقش سرمایه اجتماعی در بحث آموزش ضمن خدمت پرداخته شده باشد ، را نیافته است. لذا پژوهشگر با راهنمایی استادان راهنما و مشاور بر آن شد تا نقش سرمایه اجتماعی را به عنوان متغیر تعدیلگر در این پژوهش بسنجد.

 

 

اهمیت و ضرورت تحقیق :
در این بخش ابتدا اهمیت و ضرورت از لحاظ نظری و سپس از لحاظ کاربردی ارایه می‌شود.

الف) اهمیت و ضرورت تحقیق از لحاظ نظری

توسعه منابع انسانی فرهیخته جهت رشد سریع ، بهبود مستمر ، کارآمدی ، سودبخشی، انعطاف پذیری ، انطباق پذیری .
آموزش ضمن خدمت راهی جهت به‌روز نگه داشتن اطلاعات شغلی و حرفه‌ای.
آماده‌سازی افراد برای اجرای بهتر مسئولیت‌هایشان و بهبود توانایی‌ها و مهارت‌های آنان از طریق آموزش ضمن خدمت.
بهبود نظام‌دار و مداوم کارکنان از نظر دانش ، مهارت‌ها و رفتارهایی که به رفاه آنان و سازمان کمک می‌کند.