فصل اول: کلیات تحقیق ……………………………………………………….. 4

     1-1 بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق…………………………………. 5

     1-2 سوالات تحقیق …………………………………………………… 7

     1-3 فرضیه های تحقیق ……………………… 7

     1-4 اهداف پژوهش …………………………………………… 7

     1-5 روش و مراحل تحقیق …………………………. 9

     1-6 محدودیت ها و مشکلات تحقیق …………………………… 10

     1-7 موقعیت اقلیمی و جغرافیایی شهر جعفرآباد……………………… 10

 فصل دوم: پیشینه تحقیق ………………………. 15

     2-1 پیشینه تحقیق……………………………. 16  

   2-2 برنامه ریزی……………………………. 17

     2-2-1 برنامه ریزی ناحیه ای…………………………. 17

     2-3 شهر……………………………………………………….. 17

     2-4 مواد زاید جامد شهری………………….. 18

   2-4-1 زباله شهری …………………………. 18

 2-5 منابع تولید مواد زاید جامد شهری……………………… 19

     2-5-1 منابع تولید و انواع مواد زاید جامد موجود در آن……………………. 20

     2-5-2 عوامل موثر در میزان تولید زباله………………………. 21

     2-5-3 خطرات بهداشتی مواد زاید جامد شهری……………. 22

     2-5-4 عوارض تولید و دفن زباله………………. 23

     2-5-5 ترکیبات مواد زاید جامد شهری ……………………….. 23

   2-5-6 روشهای دفن مواد زاید جامد شهری……………………… 24

     2-6 سیر تحولات مواد زاید جامد شهری در جهان…………………… 24

     2-7 سیر تحولات مواد زاید جامد شهری در ایران……………. 26

     2-8 ساماندهی…………………………………….. 29

     2-8-1 سیستم ساماندهی زباله در ایران………………………………. 29

     2-9 مکانیابی دفن زباله………………………….. 32

     2-10 هدف از مکانیابی دفن زباله…………………………… 32

     2-11 اهمیت دفن بهداشتی مواد زاید شهری ………………. 33

   2-12 مناطق مناسب برای دفن زباله…………………….. 33

   2-13 مقررات مکانیابی محل دفن زباله های شهری از نظر مسایل زیست محیطی………… 34

   2-13-1 درآمد…………………………………….. 34

   2-13-2 دسته بندی عوامل موثر در مکان یابی محل دفن……………………. 36

       2-13-3 فاصله محل جمع آوری تا مرکز دفن و دسترسی به جاده ها………………… 46

           2-13-3-1 دسترسی به تسهیلات برق رسانی آب و سیستم فاضلاب………….. 46

   2-13-3-2 استفاده کنونی و آتی از زمین……………….. 47

   2-13-3-3 جمع بندی معیارهای مکانیابی محل دفن …………………….. 47

فصل سوم: ویژگیهای جغرافیایی ……………………………………….. 50

     3-1 توپوگرافی……………………. 51

     3-2 زمین شناسی ………………… 51

     3-3 آب و هوا…………………. 53

     3-3-1 عوامل اقلیمی……………………….. 54

           3-3-1-1 جریان سیبری…………….. 54

           3-3-1-2 جریان مدیترانه ای……………….. 54

           3-3-1-3 جریان هوایی اقیانوس اطلس………………….. 55

    3-3-1-4 جریان خزری………………….. 55

     3-3-2 عناصر اقلیمی……………………………. 55      

     3-3-2-1 دما………………………….. 55

3-3-2-2 بارندگی……………… 57

     3-3-2-2-1 توزیع ماهانه بارندگی…………………………… 57

 

         3-3-2-2-2 توزیع فصلی بارندگی………………………… 59

           3-3-2-3 رطوبت نسبی……………………. 59

           3-3-2-4 یخبندان……………… 60

      3-3-2-5 باد………………………………. 61

       3-3-2-5-1 باد شرقی…………………………… 61

       3-3-2-5-2 باد جنوب شرق……………………… 62

       3-3-3 طبقه بندی اقلیمی محدوده مورد مطالعه………………………. 63

       3-3-3-1 طبقه بندی اقلیمی دومارتن…………… 63

       3-3-3-2 سیستم طبقه بندی سلیاتینوف………… 64

       3-3-3-3 ضریب رطوبت ایوانف………………….. 65

               3-3-3-4 سیستم طبقه بندی کوپن………………………… 65

               3-3-3-5 اقلیم نمایی آمبرژه………………….. 66

               3-4 هیدرولوژی………………………….. 67

              3-4-1 آبهای سطحی…………….. 67

                   3-4-2 منابع آبهای زیرزمینی…………………. 68

         3-4-3 منابع تامین آب شرب شهر جعفرآباد………… 68

                 3-5 خاک…………. 69

         3-6 پوشش گیاهی……. 69

               3-7 مدل مکانیابی دفن زباله……………. 70

           3-7-1 توپوگرافی……………… 70

           3-7-2 شرایط اقلیمی………….. 70

           3-7-3 زمین شناسی و خاک شناسی……………… 71

           3-7-4 هیدرولوژی و هیدروژئولوژی….. 72

           3-7-5 معیارهای ساماندهی زباله شهری در محدوده مطالعاتی…………. 72

           3-7-6 ترکیب لایه ها و روش مورد استفاده برای انتخاب محل دفن و ساماندهی زباله ها……….. 75

 فصل چهارم: یافته های تحقیق………….. 77

     4-1 امکانات شهری و تجهیزات موجود شهرداری جهت دفع و دفن بهداشتی زباله……….. 78

     4-2 ترکیبات اصلی زباله شهری شهر جعفرآباد……… 78

           4-3 نحوه جمع­آوری و حمل و نقل……….. 80        

          4-4 نقش آلودگی زباله های دفن شده در جعفرآباد مغان بر محیط زیست و اقلیم منطقه…….. 80

           4-5 روشهای جلوگیری از آلودگی زباله های دفن شده در جعفرآباد……….. 82

     4-5-1 مراحل و هزینه های مورد نیاز………. 84

   4-5-1-1 آماده سازی محل دفن زباله…………….. 84

             4-5-1-2 زهکشی………………… 85

            4-5-1-3  منطقه­بندی………….. 85

           4-5-1-4 حصارکشی……….. 85

            4-5-1-5 تهیه آب……… 86

          4-5-1-6  جایگاه شستشو………… 86

           4-5-1-7 تجهیزات فنی…… 86

             4-5-1-8 نامگذاری……….. 86

     4-6 مکان مناسب برای ساماندهی زباله شهر جعفرآباد…….. 86

 فصل پنجم: ارزیابی فرضیه ها، نتیجه­گیری و ارائه پیشنهادات……… 88

     5-1 ارزیابی فرضیه های تحقیق………………… 89

     5-2 نتیجه­ گیری…………………. 90

     5-3 پیشنهادات……….. 93

 منابع و مأخذ………………. 95

چکیده انگلیسی    99    

چکیده

امروزه با توجه به این كه دفن زباله بدون رعایت مسائل زیست محیطی تهدیدات زیادی را به محیط زیست و اقلیم وارد می كند، انتخاب مكان مناسب و دفن بهداشتی زباله ضروری است. در این پژوهش سعی بر آن بوده كه نقش آلودگی زباله­های دفن شده در جعفرآباد مغان بر محیط زیست و اقلیم منطقه مورد بررسی قرار گیرد.روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد.

نتایج این بررسی و تحلیل داده­ها نشان میدهد که دفن زباله­های شهری بعلت قرار گرفتن در فاصله 2 کیلومتری نسبت به شهر و جهت باد باعث آلودگی محیط زیست و هوای منطقه شده است. همچنین سوزاندن زباله های باعث کاهش حاصلخیزی خاکهای کشاورزی شده است. در پایان پیشنهاداتی از قبیل طرح مکانیزاسیون جمع آوری زباله با هدف جلوگیری ازایجاد بیماریها ، برطرف کردن نگرانیهای بهداشتی و

ضمن اینکه به عمق آبهای زیر زمینی نیز توجه شود و در انتخاب محل دفن مناسب با در نظر گرفتن شرایط ژئومورفولوژیکی (زمین شناسی) جغرافیایی و هیدرولوژیکی و اقلیمی منطقه، ارائه گردید.

واژگان كلیدی: زباله شهری، جعفرآباد، آلودگی، اقلیم، محیط زیست.

مقدمه

انسان و محیط زندگیش همواره دو واژه قابل تفکر و بحث انگیز است که بر اساس آثار بجای مانده پیشینیان و از ماورای قرنها و بلکه هزاران سال قبل مورد سوال بوده و در هر دوره­ای به فراخور حال و همراه با پیشرفت بشر و از دیدگاههای مختلف مطالعات زیادی درباره آن انجام گرفته است. شکی نیست که طبیعت و محیط زندگی و نوع اقلیمی منطقه همیشه از نعمات ارزانی شده از طرف خداوند را بی دریغ در اختیار بشر قرار داده و از ابتدایی­ترین حوایج تا نهایت تمناهای او را برآورده است. آنچنانکه این وابستگی­ها روز به روز بیشتر شده و آدمی حتی فکر یک لحظه جدایی از محیط زندگی مناسب را از خود دور ننموده و مدام در جستجوی مامن و مسکن و محیط دلخواه در مهاجرت و تکاپو بوده است.

این روند تا قرون اخیر و قبل از صنعتی شدن جامعه انسانی ادامه داشته است. ولی اکنون با تغییرات و بلکه اختلافاتی که توسط بشر در زوایای مختلف محیط زندگیش پدیدار گشته این تعادل طبیعی بهم خورده است به موازات صنعتی شدن جوامع انسانی میزان بهره­وری از طبیعت و اقلیم آن و نعمات آن بطور تصاعدی و بی رویه افزایش یافته است. آنچنانکه حتی طبیعت قادر به پالودن کردن نخاله­های دست ساخته بشری نمی­باشد.

با نگاهی گذرا به ممالک صنعتی توسعه یافته فاصله میان انسان و محیط و کسیختگی وابستگی­های عاطفی بشر نمایان می­گردد. انسان امروزی با دست خود محیط زندگی را چنان آلوده نموده که در برخی از کشورهای صنعتی حتی هوای تنفس مورد نیاز به سهولت در دسترس او قرار ندارد.

این گسیختگی روابط و ایجاد خلاء عاطفی در انسانها بگونه­ای در تزاید است که روز به روز بر تعداد بیماران و بویژه بیماریهای روانی و عصبی افزوده شده و هر روز پیش از بیش گامهای خود را بطرف نابودی تندتر می­سازد.

با شرحی که گذشت و به مصداق اینکه علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد. لزوم چاره اندیشی اساسی جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست و اقلیم منطقه و متعاقب آن پیشگیری از نابودی انسان و امنیت و آسایش زندگی با تمام خصوصیات زندگیش به شدت احساس می­شود.

خوشبختانه کشور ما در زمره کشورهای توسعه یافته می­باشد که تعادل طبیعی آن در مقایسه با کشورهای توسعه یافته علیرغم بی­توجهی­های گذشته تا حد نسبتاً زیادی پا برجا