تعریف مساله…………………………………………………………………………………………………..1
پیشینه و جنبه نو آوری تحقیق…………………………………………………………………………..3
پرسش های تحقیق………………………………………………………………………………………….4
فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………………..5
اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………5
موارد و روش انجام تحقیق……………………………………………………………………………..6
فصل اول: شناخت و ضرورت حفاظت از تالاب……………………………………………….7

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..8

بخش اول: مفهوم و شناخت ارزش ها و مزایای ذاتی تالاب ها…………………………………9

مبحث اول: مفهوم شناسی تالاب ها………………………………………………………………………9

گفتار اول: معضلات و مشکلات مفهوم شناسی تالاب ها………………………………………..9

گفتار دوم: مفهوم شناسی تالاب ها از لحاظ علوم زیستی……………………………………….12

گفتار سوم: حقوق بین الملل و مفهوم شناسی تالاب ها…………………………………………13

مبحث دوم: طبقه بندی تالاب ها………………………………………………………………………..14

مبحث سوم: ارزشها ومزایای تالاب ها………………………………………………………………..16

گفتار اول: تولیدات و فرآورده های تالاب ها………………………………………………………17

گفتار دوم: کارکردهای تالاب ها……………………………………………………………………….20

گفتار سوم: نقش تالاب ها در محیط زیست جهانی…………………………………………….21

مبحث چهارم: ارزیابی اقتصادی ارزش ها و مزایای تالاب ها………………………………24

بخش دوم: عوامل تهدید کننده تالاب ها…………………………………………………………..26

مبحث اول: وضعیت و چگونگی فعلی تالاب ها………………………………………………………….27

مبحث دوم: عوامل انسانی تهدید کننده تالاب ها………………………………………………………..28

مبحث سوم: تغییرات اقلیمی و تالاب ها……………………………………………………………………30

مبحث چهارم: نتایج و پیامد های حاصله از تغییر و تخریب تالاب ها…………………………..33

بخش سوم: نهضت بین المللی حفاظت از اکو سیستم تالاب ها از آغاز تاکنون………………..36

مبحث اول:تلاش های بین المللی تا پیش از طرح کنوانسیون رامسر………………………………37

مبحث دوم: از تصویب کنوانسیون رامسر تا به امروز……………………………………………………38

فصل دوم: نظام حقوقی بین المللی حفاظت از اکوسیستم تالاب ها……………………………….40

مقدمه:…………………………………………………………………………………………………………………..41

بخش اول: اصول و مفاهیم حقوق بین المللی محیط زیست ناظر بر حفظ و حمایت از تالاب ها و توسعه پایدار………………………………………………………………………………………………..42

مبحث اول: اصول حقوق بین المللمحیط زیست مرتبط با توسعه پایدار:……………………..43

گفتار اول:اصل حاکمیت بر منابع طبیعی…………………………………………………………………43

گفتار دوم: اصل پیشگیری از خسارت زیست محیطی……………………………………………….45

گفتار سوم: اصل تعهد به همکاری، اطلاع رسانی و کمک در مواقع اضطراری زیست محیطی………………………………………………………………………………………………………………..45

گفتار چهارم: اصل حمایت و حفاظت از محیط زیست………………………………………………..46

گفتار پنجم:اصل احتیاط………………………………………………………………………………………….47

گفتار ششم: اصل الزام به پرداخت غرامت توسط آلوده کننده……………………………………….47

 

مبحث دوم: مفاهیم حقوق بین الملل محیط زیست مرتبط با توسعه پایدار……………………..48

گفتار اول: مفهوم میراث مشترک بشریت…………………………………………………………………….4

گفتار دوم: مفهوم عدالت بین نسلی یا حقوق نسل های آینده………………………………………..50

گفتار سوم: اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت……………………………………………………………52

بخش دوم: معاهدات بین المللی ناظر بر حفاظت از محیط زیست تالاب ها…………………..54

مبحث اول: کنوانسیون رامسر 1971 به عنوان نظام حقوقی خاص محیط زیست تالاب ها..55

گفتار اول: ضرورت و چرایی عضویت دولت ها در کنوانسیون رامسر…………………………..56

گفتار دوم: اهداف کنوانسیون…………………………………………………………………………………..58

گفتار سوم: الزامات و تعهدات دولت های عضو کنوانسیون رامسر………………………………..59

حفاظت و استفاده عاقلانه (خردمندانه) از تالاب ها به عنوان تعهد مرکزی………………..59
ثبت تالاب های با اهمیت بین المللی…………………………………………………………………..61
مشورت و هماهنگی دولتی(همکاری و مشارکت بین المللی)………………………………..63
ایجاد ذخیره گاه های طبیعی …………………………………………………………………………….67
گفتار چهارم: ساختار و تشکیلات کنوانسیون رامسر……………………………………………………65

1-کنفرانس دولت های عضو………………………………………………………………………………….66

2-کمیته دایمی……………………………………………………………………………………………………..67

3-دبیرخانه………………………………………………………………………………………………………….68

4-هیات بازنگری علمی و فنی……………………………………………………………………………….69

5-بودجه کنوانسیون رامسر…………………………………………………………………………………..70

6-کمیته ملی رامسر……………………………………………………………………………………………..71

گفتار پنجم:وضعیت کنونی کنوانسیون رامسر و نگاهی انتقادی به آن…………………………..72

گفتار ششم:اشتراک مساعی و همکاری با سایر کنوانسیون های زیست محیطی……………74

مبحث دوم:سایر نظامهای معاهداتی مرتبط در حفاظت از محیط زیست تالاب ها………..77

 گفتار اول:کنوانسیون تنوع زیستی1992……………………………………………………………….77

گفتاردوم:کنوانسیون حمایت ازمیراث فرهنگی و طبیعی جهان1972…………………………..82

گفتار سوم:کنوانسیون حفاظت از گونه های وحشی مهاجر(کنوانسیون بن)1979…………….87

بخش سوم:ترتیبات نهادی بین المللی حفاظت از اکوسیستم تالاب ها:معاهداتی و سازمانی……………………………………………………………………………………………………………..90

مبحث اول:مکانیسم های سازمانی معاهدات:کنفرانس اعضا، دبیر خانه،نهادهای مشورتی و ارائه گزارش…………………………………………………………………………………………………………………91

مبحث دوم:سازکارهای سازمانهای بین المللی حمایت از محیط زیست تالاب ها:سازمانهای بین الدولی و سازمانهای بین المللی غیر دولتی……………………………………………………………96

بخش چهارم:شیوه ها و تکنیک های حقوقی بین المللی حفاظت از محیط زیست تالاب ها.102

مبحث اول:چارچوب حقوقی بین المللی مدیر تالاب ها…………………………………………….102

گفتار اول:کنوانسیون رامسر و مدیریت تالاب ها بر اساس قطعنامه ها و دستور العمل های آن…………………………………………………………………………………………………………………….102

1-ضرورت و اهمیت دستور العمل طرح های مدیریتی تالاب ها و کنوانسیون رامسر….102

2-نقش و کارکردهای طرخ های مدیریتی تالاب ها………………………………………………..104

3-مناطق و واحدهای تحت پوشش طرح های مدیریتی تالاب ها…………………………….107

4-شکل و چارچوب طرح های مدیریتی تالاب ها…………………………………………………108

5-اصلاح و بهبود روش های مدیریتی تالاب ها…………………………………………………….110

گفتار دوم:رهیافت های جامع و همه جانبه کنوانسیون تنوع زیستی به عنوان ابزاری در جهت مدیریت تالاب ها…………………………………………………………………………………………………112

1-رهیافت اکوسیستمی………………………………………………………………………………………..112

2-مدیریت پایدار جنگل ها………………………………………………………………………………….114

3-مدیریت یکپارچه منبع طبیعی…………………………………………………………………………..115

مبحث دوم:بازسازی و احیای تالاب های تخریب شده بر اساس موازین بین المللی………………………………………………………………………………………………………………116

گفتار اول:مفهوم شناسی و اهداف طرح های بازسازی و احیای تالاب ها…………………….117

گفتار دوم:اصول و تکنیکهای اولیه احیا و باز سازی تا لاب ها…………………………………….118

گفتار سوم:مکانیسم های بین المللی بازسازی و احیای تالاب ها بر اساس معاهدات بین المللی…………………………………………………………………………………………………………………120

1-کنوانسیون رامسر…………………………………………………………………………………………..121

2-کنوانسیون تنوع زیستی…………………………………………………………………………………….122

3-کنوانسیون بن و طرح مدیریتی پرندگان آبی امریکای شمالی………………………………..122

فصل سوم:رویه دولتها و حفاظت از محیط زیست تالاب ها…………………………………….127

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………128

بخش اول:نقش دولت ها درشکل گیری و تکوین حقوق بین الملل محیط زیست ناظر بر حفاظت از تالاب ها……………………………………………………………………………………………..128

مبحث اول:روش ها و اقدامات تاثیر گذار دولتها در فر ایند شکل گیری و تکوین مقررات ناظر بر حفظت از تالاب ها……………………………………………………………………………………131

مبحث دوم:تاثیرات متقابل سطوح حقوق داخلی و بین المللی بر یکدیگر در حوزه حقوق بین الملل محیط زیست……………………………………………………………………………………………..134

بخش دوم:تبیین مفهوم و جایگاه رویه دولتها در حفاظت از محیط زیست تالاب ها……..136

مبحث اول:مفهوم شناسی و اهمیترویه دولتها در حفظت از محیط زیست تالاب ها……….137

مبحث دوم:چالش و موانع موجود به منظور لحاظ کردن و در نظر گرفتن رویه دولتها..140

بخش سوم:رویه های موجود و عملی دولت ها به منظور حفاظت از محیط زیست تالاب ها در مناطق جغرافیایی مختلف…………………………………………………………………………………..142

مبحث اول:رویه دولتهای اروپایی در حفاظت از محیط زیست تالاب ها………………………143

گفتار اول:مختصات،ویژگی ها و چالش های زیست محیطی تالاب ها در اروپا…………….143

گفتار دوم:حفاظت و بازسازی تا لاب ها در اروپا………………………………………………………147

1-چارچوب حقوقی و قانونی……………………………………………………………………………….148

2-ابتکارات بازسازی در اروپا………………………………………………………………………………..155

مبحث دوم:رویه دولت های آسیایی (آسیای حاره و نیمه حاره)در حفاظت از محیط زیست تالاب ها………………………………………………………………………………………………………………161

گفتار اول:مختصات ،ویژگی ها و چالش های زیست محیطی تالاب ها در آسیای حاره و نیمه حاره…………………………………………………………………………………………………………………..161

گفتار دوم:حفاظت و باز سازی تالاب ها در آسیای حاره و نیمه حاره……………………….164

1-چارچوب حقوقی و قانونی………………………………………………………………………………164

2-ابتکارات بازسازی تالاب ها در آسیای حاره و نیمه حاره……………………………………….167

3معضلات و چالش های موجود به منظور اجرایی کردن چارچوب های سیاسی و حقوقی در آسیای حاره و نیمه حاره…………………………………………………………………………………………168

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………..170

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………….175

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………186

مقدمه

       آب نقش حیاتی و بنیادینی را در زندگی انسانها و موجودات زنده ایفا می کند و همه منابع و مظاهر و ابعاد وجودی  وجلوه  های ظهور آن در طبیعت از جمله باران،سیلاب، اقیانوس، دریا، دریاچه، رودخانه، نهر، برکه، تالاب وامثال آنها علاوه بر اینکه محل استفاده و بهره برداری انسانهاست، از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار می رود. کاهش کمیت وکیفیت آب هر دو اثرات منفی زیادی را بر اکوسیستم برجای می گذارند، به طوری که تنوع زیست محیطی را تهدید کرده و بر موجودات زنده و منابع غذایی طبیعی خسارات جبران ناپذیری  را وارد می نمایند.

       تالاب ها همواره یکی از مهمترین و حساسترین اکوسیستم های آبی موجود بوده، که  بخشی از محیط زیست جهانی را تشکیل می دهند و علی رغم داشتن وسعت کم دارای ساختاری پیچیده با عملکردی با دامنه وسیع است. به همین دلیل، این دسته از اکوسیستم ها بر مناطق حاشیه ای و دور از خود نیز به نوعی اثر می گذارند.

        با توجه به این اهمیت دولت ها بر آن شدند که از این مناطق ویژه نهایت محافظت را به عمل آورند. خواست کشورها را می توان در کنوانسین رامسر 1971 مشاهده نمود، هرچند بعد از کنوانسون رامسر نیز توافقاتی از نوع چند جانبه صورت گرفته است ، اما وضعیت فعلی تالاب ها نشان از نیاز به همت جمعی جامعه بشری را در راستای نگهداری از این مواهب الهی گوشزد       می نماید.

 تعریف مسئله

       تالاب ها یکی از مناطق آبی زیست محیطی در جهان به شمار می روند. این قلمروهای آبی از یک طرف به دلیل کارکردها و ارزشهایی که برای جوامع انسانی به ارمغان می آورند، و از طرف دیگر به علت دارا بودن ساختاری شکننده و آسیب پذیر در برابر عوامل تهدید کننده، اهمیت زیادی براین محیط زیست محلی، منطقه ای و جهانی دارند؛ منتهای مراتب به دنبال افزایش جمعیت و پیرو آن نیاز به توسعه و برآوردن نیازهای بشری، تالاب ها مانند سایر مناطق زیست محیطی به دور از آسیب نبوده و همواره با اهداف مختلف مورد بهره برداری قرار گرفته اند،که در این میان به دلیل بهره برداری بیش از اندازه و عدم آگاهی از کار کردهای آن، در بسیاری از مناطق به دلیل تخریب و ویرانی به بحران های زیست محیطی اسفناکی تبد یل شده اند.

       با انعقاد کنوانسیون مربوط به تالاب های بین‌المللی و تالاب های زیستگاه پرندگان آبزی  در دوم فوریه 1971 میلادی در رامسر و پیوستن دول به آن و امضا اسناد مربوط؛ فصل جدیدی در تاریخ حقوق رقم خورده است و به تدریج رشته ای از حقوق بین الملل محیط زیست زیر عنوان «حقوق بین الملل تالاب ها»  تولد  یافته و حقوق محیط زیست به نام «حقوق تالاب ها» در لباس جدید خود ظاهر شده است. زیرا تالاب ها،  رحم طبیعی نخستین موجودات کره ی زمین  بوده و آفرینش و مکانیزم طبیعی آن دارای تضمن مقصودی است: از جمله  حفاظت از توفان ها، ریزگردها، تثبیت وضعیت آب و هوا،  تثبیت بارندگی و درجه ی حرارت، تلطیف هوا و غیره. لذا مفهوم مدیریت تالاب ها، در واقع حفاظت از محیط زیست و بقای موجودات زنده  و نوع انسان را در ذهن متبادر می سازد.

       با افزایش نقش حقوق بین الملل و شکل گیری نرمهای بین المللی در عرصه های مختلف محیط زیست، سایر کنوانسیون ها و چارچوب های حقوقی بین المللی به صورت مستقیم و غیر مستقیم حفاظت از تالاب ها را مورد توجه قرار داده اند. در این میان نیز  می توان از اصول کلی حقوق بین الملل محیط زیست که در بردارنده تعهداتی برای دولت ها در خصوص حفاظت از محیط زیست در مفهوم کلی ان است، یاد کرد و به عنوان منبع و چارچوب تعهداتی برای  حفاظت و مدیریت مناطق تالابی استفاده نمود.

       در این میان، در چارچوب بین المللی شدن مستمر حیات  اجتماعی و طرح مقوله((نفع و مصلحت جامعه بین المللی)) و پیرو آن ((تعهدات نسبت به جامعه بین  المللی))مفاهیمی همچون ((حفاظت از محیط زیست)) مطرح می گردد. به عبارتی حقوق بین الملل که در آغاز بر روابط میان کشورها ناظر بود، در حال حاظر گسترهای از زیست افراد انسانی را مورد توجه قرار می دهد که از جمله میتوان به ((حقوق بین الملل محیط زیست)) اشاره کرد، که در سال های اخیر به عنوان بخشی از نظم عمومی اجتماع بین الملل مورد توجه قرار گرفته است، به نحوی که دولت ها در این چارچوب به عنوان بازیگران اصلی نظام بین الملل متعهد به حفاظت از محیط زیست می باشند. این امر