تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

فهرست

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….ز

فصل اول: طرح مسئله

بیان مسئله و ضرورت آن……………………………………………………………….. …..   ………………….. 1

مروری بر سوابق تجربی موضوع……………………………………………………… …  ………………………7

اهـــداف   طــرح…………………………………………………………………………..  ……………………….. 9

سئوالات پژوهش………………………………………………………………………… …………………………….. 11

فصل دوم : ادبیات تحقیق

 مقدمه………………………………………………………………………………………… ……………………………….13

الگوها و نظریه های مربوط به نگرش……………………………………………………………………………13

الگوها و نظریه های عدالت…………………………………………………………………………………………..27

 ابعاد مختلف عدالت ……………………………………………………………………………………………………..58

چارچوب نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………..64

فصل سوم: روش شناسی

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….67

طرح پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………..67

فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………….67

تعاریف عملیاتی متغیرها…………………………………………………………………………………………………..69

متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………70

روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………70

جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………71

نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………………………..71

روش اجرای تحقیق……………………………………………………………………………………………………………77

روش های آماری و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………….77

فصل چهارم :توصیف و تحلیل داده ها

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………80

آشنائی با اسفراین……………………………………………………………………………………………………………….80

توصیف داده   http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa-%d8%b1%db%8c%d8%b3%da%a9-%d9%88-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b4%d8%b9%d8%a8-%d8%a8%d8%a7%d9%86/ ها………………………………………………………………………………………………………………… .85

تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………………………110

فصل پنجم : خلاصه ، نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

خلاصه و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………..130

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………….134

فهرست منابع  و مآخذ………………………………………………………………………………………………………138

پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………….145

فهرست جداول و نمودارها

جدول(4-1-1)  توزیع جمعیت شهرستان اسفراین در طی سالهای

مختلف به تفكیك گروههای  بزرگ سنی……………………………………………….. 83

جدول (4-1-2)درصدباسوادان اسفراین در طی سالهای مختلف به

تفكیك مناطق شهری و روستائی و جنس ……………………………………………83

جدول (4-1-3)درصد شاغلان اسفراین در مشاغل شغلی مختلف  در سال 1380……………………… 84

جدول (4-2-1 )توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنس………………………….85

جدول (4-2-2)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان به

 گویه های مرتبط با عدالت به تفكیك جنس…………………………………………86

جدول( 4-2-3) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن…………………………….. 87

جدول (4-2-4)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان

 به گویه های مرتبط با عدالت به تفكیك سن…………………………………………..88

جدول (4-2-5) )توزیع فراانی پاسخگویان بر حسب تا هل………………………….90

جدول (4-2-6)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان

به گویه های مرتبط با عدالت به تفكیك وضع  تاهل……………………………………..91

جدول( 4-2-7 ) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب شغل…………………………..92

جدول (4-2-8)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان

به گویه های مرتبط با عدالت به تفكیك شغل………………………………………….93

جدول( 4-2-9) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب عضویت در گروه های سیاسی اجتماعی……95

جدول (4-2-10)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان به گویه های

مرتبط با عدالت به تفكیك عضویت در گروههای سیاسی اجتماعی جامعه…………….96

جدول(4-2-11) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب پایگاه اقتصادی – اجتماعی……..99

جدول(4-2-12)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان به گویه های

 مرتبط با عدالت به تفكیك پایگاه اقتصادی اجتماعی………………………………..100

جدول(4-2- 13 ) توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب مذهبی تلقی كردن خویش……………….102

جدول(4-2-14)توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان به گویه های

 مرتبط با عدالت به تفكیك تعلقات مذهبی ……………………………………………………………103

جدول(4-2-15 )توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات………………………….106

جدول(4-2-16 )توزیع فراوانی پاسخ های داده شده توسط پاسخگویان به

گویه های مرتبط با عدالت به تفكیك سطح تحصیلات………………………………………………107

جدول (4-3-1)  تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و جنس پاسخگویان………………111

 جدول (4-3-2) تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت در

جامعه در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب جنس …………………………………………….111

جدول (4-3-3 تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و سن پاسخگویان…………..112

جدول (4-3-4) تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت

 در جامعه در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب سن ……………………………………….113

جدول (4-3-5)  تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و سطح تحصیلات پاسخگویان..113

جدول (4-3-6)تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت در جامعه

در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب تحصیلات………………………………………………114

 جدول (4-3-7) تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و شغل پاسخگویان………….115

 جدول (4-3-8) تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت در

 جامعه در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب شغل……………………………………………114

 جدول (4-3-9) تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و

 پایگاه اقتصادی اجتماعی پاسخگویان……………………………………………………………..116

 جدول (4-3-10) تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت

 در جامعه در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب پایگاه اقتصادی اجتماعی…………………….117

جدول 4(-3-11) تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و وضعیت تاهل پاسخگویان…..117

 جدول( 4-3-12) تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت

 در جامعه در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب وضعیت تاهل……………………………….118

جدول (4-3-13) تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و

عضویت پاسخگویان گروههای سیاسی اجتماعی جامعه در ……………………………………….119

جدول (4-3-14) تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت در جامعه

 در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب  عضویت  در گروههای سیاسی اجتماعی جامعه………….120

 جدول (4-3-15) تحلیل روابط بین متغیر نگرش به عدالت در جامعه و تعلقات مذهبی پاسخگویان….121

جدول 4-3- 16)تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به عدالت در جامعه

در گروههای مختلف پاسخگویان برحسب تعلقات مذهبی…………………………………………..121

جدول (4-3-17)تحلیل واریانس برای مقایسه بین نگرش به تفاسیر

 عدالت در جامعه در گروههای مختلف پاسخگویان به تفكیك متغیرهای مستقل …………………122

جدول(4-3-26) همبستگی پیرسون بین شاخص های عملیاتی عدالت……………………………….124

نمودار 2-1 )مراحل مختلف تغییر نگرش بر طبق الگوی هاولند………………………………….24

نمودار 2-2)نمایش عواملی كه بر نگرش به عدالت تاثیر دارند………………………………………65

نمودار 2-3)نمایش تصویری الگوهای عدالت……………………………………………………46

نمودار 4-1 عوامل موثر بر نگرش به عدالت پس از تحلیل یافته های تحقیق ……………………128

 

 

چكیده

عدالت از دغدغه های اساسی انسان از ابتدای خلقت بشر تا امروز بوده و هست .فلسفه عدالت در شكل گیری و انحطاط دولت ها نیز دخیل بوده و به ویژه در جوامع دمكراتیك امروزی نیاز به توجه به عدالت در جامعه بیش از همیشه احساس می شود .زیرا رابطه مستقیم با مشروعیت حكومت و مقبولیت فرامین و دستورات حكام دارد. و نگرش مردم در این زمینه مسئله اصلی است . دولتهای فراوانی با وجود بی عدالتی های آشكار در نظر مردم عادل جلوه داشته و بی دغدغه حكومت كرده اند . در این تحقیق با مطالعه موردی شهر اسفراین ، به بررسی عوامل موثر بر نگرش مردم به عدالت پرداخته شد . كه در آن در مجموع تعداد241 نفر از ساكنان شهر به عنوان نمونه های تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفتند . نمونه ها به روش تصادفی خوشه ای انتخاب گردیدند . ما بررسی كردیم كه آیا اصولا بین افراد مختلفی كه در جامعه زندگی می كنند تفاوتی وجود دارد .و چه گروه هائی نسبت به عدالت در جامعه نگرش مثبت یا منفی بیشتری دارند .فرضیه اصلی ما بررسی وجود تفاوت بین نگرش مردم به عدالت بود كه با كمك هشت فرضیه جزئی دیگر و استفاده از روش پیمایشی برای جمع آوری اطلاعات و بسته نرم افزاری spss برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده ، به بررسی  آن پرداختیم .در پایان تحقیق نتایج زیر به دست آمد.

از مجموع پاسخ ها این گونه بر می آید كه بین نگرش گروههای مختلف جنسی و سنی  مردم و دارندگان مشاغل و سطح تحصیلات مختلف در باره نگرش به عدالت تفاوت معنی داری وجود نداردو اكثر مردم وضع موجود جامعه را عادلانه ارزیابی نكرده اند و از بین فرضیه های جزئی نیز تفاوت معنی دار بین تحصیلات و تعلقات مذهبی و پایگاه اقتصادی اجتماعی با عدالت تائید شد و دیگر فرضیه ها در سطح اطمینان مورد نظر تائید نشدند .

بنابراین شایسته است در جهت تقویت بنیادهای شناخت مردم درباره عدالت كارهای اساسی انجام شده و با روش های مختلف در صدد اصلاح این نگرش بر آمد .

مقدمه:

عدالت از جمله مفاهیمی است كه از آغاز شكل گیری تمدن بشری برایش شناخته شده و مهم بوده است و این مسئله در طول تاریخ  جزء مهمترین مباحث و دغدغه‏های بشر، ادیان الهی, مصلحان اجتماعی ، پیامبران  و اندیشمندان سیاسی بوده است و جستجو برای رسیدن به عدالت  و استقرار آن در جامعه آرمان و آرزوی بسیاری از افراد و گروهها بوده و تلاش های فراوانی در جهت نیل به این منظور صورت گرفته است. این تلاشها از مبارزه نمادین هابیل و قابیل (پسران حضرت آدم) نمود عینی به خود گرفت. با سخنان پر شور یك انقلابی ، یك شورشی ،یا یك سیاستمدار زیرك رشد یافت و بال و پر گرفت و ادامه حیات داد و در عصر حاضر نیز ادامه دارد.

در جوامع  امروزی كه ساختار جوامع به گونه ای است كه ضرورت وجود عدالت در آن حرف اول را می زند و سیاستمداران جوامع دموكراتیك  نیاز به آرای مردم دارند باز هم موضوع عدالت و پرداختن به آن , آنقدر موثر است كه مورد استفاده نامزدهای انتخاباتی قرار گیرد. زیرا عدالت اجتماعی و سیاسی ودیگر حوزه های عدالت به قدری بااهمیت بوده و به سرنوشت ملتها و دولتها پیوند خورده كه هیچ ملت و مكتب و اندیشمند سیاسی و اجتماعی آن را نادیده نگرفته است و حتی حكومتها و حكام جور و زورمندان نیز سعی بر آن داشته‏اند كه ریاكارانه خود و نظامشان را مُتّصف به آن دانسته و هدف خود را برقراری عدالت كامل و بی نقص در همه بخشهای جامعه و برای همه آحاد جامعه  اعلام نمایند. و حتی هزاران ظلم و جنایت كرده اند تا ثابت كنند كه منشی  عادلانه دارند (در این مورد اكثر كتب تاریخی مطالب زیادی برای گفتن دارند ).

 با یك بررسی جامعه شناختی تاریخی می توان دریافت كه تمام قیام ها و نهضت های  بشری ، شورشها و انقلاب ها ریشه در عدالت خواهی داشته و همواره انسان ها  پس از آگاه شدن از وضع خود و تغییر نگرش نسبت به نوع حكومت , در جهت دست یافتن به عدالت و گریز از بی عدالتی حاكم بر جامعه ،با حاكمان ستم پیشه و خودكامه در جدال بوده اند . در واقع تاریخ زندگی بشر صحنه تلاش و كوشش در راه تشخیص ، دریافت و اجرای عدالت بوده و در جستجوی این آرمان ستیز و جدل بسیاری ظهور كرده است.

  در فرهنگ اسلامی بحث عدل از مباحث گسترده و پردامنه است ولی آنچه در باره عدل گفته و نوشته شده است تنها در بعد كلامی آن) عدل الهی( و یا در بعد اخلاق فردی)اعتدال روحی (بوده است و با كمال تأسف در زمینه روابط متعادل پدیده‏های طبیعی و تأثیر و تأثر آنها (كه به منزله عدل در متن ‏طبیعت و كلید تسخیر آن است) و ارتباط نوع نگاه مردم به عدالت در جامعه با زندگی و رفتارهای فردی آنان , از منظر معارف اسلامی هیچ قدمی تا كنون برداشته نشده است.  در زمینه عدالت اجتماعی نیز كه باید گفت ثمره و نتیجه مباحث قبل می‏باشد جز سخنانی بسیار كوتاه و كلی و یا حداقل چند كتاب كوچك و مختصر، كاری در خور انجام نگرفته است. و قاعده عدالت مثل قاعده حریت ، قاعده اهم و مهم ، قاعده سهولت ، قاعده مساوات و بسیاری از قواعد دیگر با وجود اینكه در استنباط مسائل فقهی دارای نقش بسیار مهمّی هستند  به صورت یك قاعده فقهی كه بتوان در قواعد فقه اسلامی آنرا به شكلی مدون و تعیین مرز شده یافت دیده نمی شود . 

  اما نكته مهمی كه ارتباط كاملی با سر نوشت جامعه و سیاست های اعمال شده در بر خورد با مردم دارد این است كه مردم ، جو جامعه را چگونه می بینند ؟  آنرا چگونه در ك می كنند؟  نسبت به این فضا چه احساسی دارند؟ آیا دوست دارند جریان جامعه به همین سمت و سویی كه در حركت است ادامه یابد؟ آیا نمی پندارند بهتر است شكل جامعه به نحوی دگرگون شود كه زندگی بهتری نصیب آنها شود؟ آیا حالتی كه در جامعه  موجود است بهترین است؟ آیا روند مطلوب تری در كار و زندگی متصور نیست؟ تا كجا و چه مرحله ای مردم در پی حفظ حكومت و یا تلاش برای استحكام پایه های آن هستند؟ چقدر خود و جامعه را وابسته به هم می دانند؟ آیا هرگز به این فكر كرده اند كه تا چه حد به آنان اجحاف می شود ؟      

  نحوه نگرش افراد به این موضوع در جامعه كه می تواند از طریق پاسخ به این سوالات  و سئوالات مشابه دیگری تعیین شود ، به این دلیل  مسئله مهمی است كه تعیین كننده ادامه روند سیاسی جامعه است و دقیقا با قدرت و حكومت رابطه دارد  و مردم یك جامعه می توانند با روند آرام  یا خشن  نسبت به تغییر روند زندگی خود اقدام نمایند و یا با جدیت تمام در جهت تثبیت وضعیت موجود بكوشند .     

 جامعه ایران نیز از این امر مستثنی نبوده و اكثر عواملی كه باعث برجسته شدن عدل و عدالت در بافت یك جامعه  می شود در جامعه ایرانی وجود دارد(از قبیل مذهب , قانون , علما و اندیشمندان سیاسی و اجتماعی ) .  این اهمیت مثبت بودن نگرش به عدالت در جامعه ایران را  مضاعف می كند. جامعه ایران با تمدن قوی، فرهنگ غنی  و تاریخچه ای كهن  و مردم زیرك و هوشیار بارها شاهان خودكامه بی توجه به عدالت را به زیر كشیده و سلسله های بسیاری ،با نامهای مختلف ظاهر شده و چند صباحی با توسل به حیله های مختلف از جمله برقراری عدالت حكومت كردند و در نهایت جای خود را به دیگری واگذاشتند . بنابر این عجیب نیست اگر می بینیم حاكمان نظامهای مختلف در طول تاریخ كهن ایران توجه عمیقی به نحوه نگرش مردم به اعمال و رفتار حكومت و عاملان خود  داشته اند و عدالت را  از جمله مهمترین ابزارهای كسب مشروعیت برای حاكمیت  خو د می دانسته اند و توجه داشتند كه  با توجه به رابطه عمیقی كه بین وجود عدالت در جامعه و زندگی مردم وجود دارد , واكنش در برابر بی عدالتی امری دور از ذهن نیست و چنانچه شرایط عینی و ذهنی دخالت مردم در تغییر سرنوشتشان فراهم شود مسلما فرصت را از دست نخواهند داد همچنانكه تاریخ گواه این سخن است.

پس توجه جدی به این امر ضرورت دارد كه هر از چند گاهی به سنجش و ارزیابی عدالت در جامعه پرداخته و سعی كنیم اولا طرز تلقی مردم از عدالت در جامعه را بشناسیم . ثانیا با آنچه از این رهگذر به دست می آوریم ، شاخص های مرتبط با عدالت را در حد مطلوب نگه داریم . بررسی این شاخص ها گذشته از ضرورت آن برای بقای حاكمیت سیاسی در جامعه , در جهت رسیدن به جامعه ایده آل اسلامی لازم است  .

 بنابر آنچه گفته شد در این تحقیق تلاش  بر این است كه ضمن تبیین نظریه های مرتبط با عدالت , به بررسی آنچه باعث شكل گیری نگرش مثبت یا منفی به عدالت در بین اعضای جامعه و در واقع  مهم ترین عواملی كه بر این نگرش تاثیر گذار هستند پرداخته شود كه می توان آن را نوعی رضایت از شرایط زندگی نیز عنوان كرد .

  این رساله در پنج فصل تنظیم شده است كه به ترتیب زیر خواهد آمد :  

در بخش اول به بیان مسئله پرداخته و شرح مختصری از دلایلی كه باعث شد چنین كاری در این محل خاص به عنوان موضوع تحقیق انتخاب شود داده شده است.  سپس درباره جامعه آماری و نمونه انتخاب شده و ویژگی های آن و اهداف و سئوالات پژوهش به بیان برخی مطالب ضروری پرداخته شد .

در بخش دوم كه به بررسی ادبیات تحقیق می پردازد ابتدا مفهوم موضوع و ابعاد مختلف آنان روشن شده و سپس رابطه عدالت با موضوعات مرتبط با آن بررسی شده و در نهایت به تشریح نظرات افراد یا مكاتب گوناگونی كه در باره موضوع عدالت كنكاش و اظهار نظر كرده اند می پردازیم . در پایان این بخش چارچوب نظری كه سیر عملی تحقیق بر آن تاكید داشته است ارائه می شود .

در بخش سوم بعد از اینكه متغیرهای مستقل ، وابسته و متغیرهای كنترل معرفی شدند به تفكیك روش های به كار گرفته شده در كار تحقیق ،طراحی پرسشنامه ،جمع آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها و دیگر تكنیك های تحقیق بیان شده است .

در بخش چهارم ابتدا به طور مختصر در مورد وضعیت شهر اسفراین كه كار تحقیق در آن صورت گرفته  به ارائه مطلب پرداخته شده و سپس متغیرها و داده ها توصیف شده و جداول و نمودارهای مربوط به آنها آورده شده و سپس از طریق  آزمون های آماری پارامتری و ناپارامتری و نیز استفاده از آماره های همبستگی و پیوستگی مربوط ، سطح معنی داری و شدت معنی داری روابط بین متغیرها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است .

در بخش پنجم ابتدا خلاصه كار ارائه شده و پس از تحلیل و نتیجه گیری ،پیشنهادات مورد نظر ارائه داده شد .      

 باید توجه داشت كه انجام هیچ كاری به ویژه یك كار علمی با ارزش به تنهائی امكان پذیر نیست و افراد بسیاری در این عرصه نقش داشته اند . بار دیگر لازم است از زحمات استاد گرامی جناب آقای دكتر علی شكوری كه در تدوین پایان نامه راهنمائی های بسیار ارزنده و كمك های بی دریغ  داشتند و اساسا یكی از دلایل انتخاب موضوعی بكر و دست نخورده كه دارای ابهامات فراوان در تشریح و تعریف و اشكالات و سختی فراوان در اجرا بود ، اطمینان و پشت گرمی به كمك و یاری ایشان بود تقدیر به عمل آورم  .به علاوه از جناب آقای دكتر علی اصغر سعیدی به عنوان استاد مشاور این حقیر كه با راهنمائی های ارزشمند خود باعث غنای تئوریكی و مفهومی پایان نامه شدند و از دقت توجه ایشان در بازخوانی مطالب و یافتن اشكالات ریز و درشت كار و تذكر به موقع در جهت اصلاح آن، كمال تشكر دارم و نیز از آقای دكتر غلامرضا غفاری كه در مباحث آماری و تجزیه و تحلیل داده ها كمك فراوان نمودند تقدیر و تشكر نموده  و از خدای بزرگ برای این اساتید معظم ، سلامتی و طول عمر توام با موفقیت روزافزون خواستارم .

 امید است روند علمی جامعه مابا شتاب بیشتر به سوی خیر و صلاح جامعه و در جهت خوشبختی و سعادت افراد بوده و آیندگان ،جامعه ما را الگوی سعادت خود و دیگران قرار دهند .

فصل اول

طرح مسئله

1-1-)بیان مسئله و ضرورت آن

 مسئله ای به نام عدالت همزاد بشر است و از گذشته های دور تا امروز(از افلاطون1 و ارسطو گرفته تا رالز و هایك و دیگران ) بحثهای فراوانی درباره آن صورت گرفته و كتابهای بسیاری نوشته شده كه مستقیم یا غیر مستقیم به موضوع عدالت2 پرداخته اند(البته سهم مطالبی كه به طور خاص به موضوع عدالت پرداخته باشند بسیار اندك است ) . ولی هر چه بیشتر تلاش صورت گرفت بر پیچیدگی های مسئله افزوده شد . با وجود این كه  عدالت مفهومی متداول و كاملا شناخته شده در بین همه اقشار و افراد است  و همزمان با عمر بشر نیز شناخته شده و روشهای حاكم كردن آن در بین افراد جامعه مطرح بوده است ولی نكته قابل تامل این جاست كه تعریفی كه اولاً مورد قبول همه افراد و گروهها باشد و ثانیاً همه حوزه های عدالت مثل حوزه  اخلاقی ، اقتصادی ، قضایی ، جزایی ، مناسبات بین المللی ، عدالت در روابط خانوادگی و دولت را در بر بگیرد ، وجود ندارد و این مسئله همچنان لاینحل باقی مانده است .زیرا تعاریفی كه از عدالت صورت گرفته بیشتر تعریف به مصداق است . مثلا علمای اخلاق عدالت را به كنترل در آوردن قوه غضب و شهوت وفقها آنرا ملكه نفسانی بازدارنده از بدی و جاذب به خوبی می دانند .

عدالت از جمله مهم ترین موضوعاتی است كه انسان از گذشته با آن درگیر بوده و همیشه در جستجوی راهی برای برقراری آن بوده است.  اینكه چرا این موضوع برای مردم , به ویژه مردم ایران اهمیت داشته و دارد دلایل زیادی می توان اقامه كرد كه به چند مورد از آنها اشاره می كنیم :

1ـ وجود  نابرابریها و تمایل افراد برای حذف نابرابریهای شدید . هر چه شدت و تظاهر این نابرابری ها بیشتر باشد اهمیت از بین بردن آن و رسیدن به وضعیتی مخالف آن وضوح بیشتری می یابد.

1-pl ato                           2-justice

2ــ توصیه های مذهبی  و ادیان مختلف به ویژه توصیه های دین اسلام و بالاخص تاكیدات ائمه اطهار (ع)كه خود به تنهائی بخش بزرگی از ضرورت وجود عدالت و خطرات فقدان عدالت در جامعه را پوشش می دهد.  

 3 ـ تاثیر روشنفكران و حكمای هر قوم در شكل دادن  به انتظارات و توقعات مردم .

 4ـ  سازگار بودن خواست عدالت با فطرت و روحیات  كمال انسانی.

 5 ـ وجود فقر در جامعه و ضرورت رها ساختن جامعه از چنگال فقر .

6 ـ  توان استفاده از دسترنج و حاصل كار تلاش، بدون این كه توسط قدرت دیگری  یا  به دلیل تفاوت با دیگری مورد تهدید واقع شود  .

  7ـ  تمایل مردم به توانائی یافتن در احقاق حقوق حقّه  خود.

8  ـ توان دست یابی به آینده ای روشن برای خود و فرزندان .

 9  ـ كم شدن ناهنجاری ها وكجروی های اجتماعی ناشی از فقر ، عدم توجه به تاثیر رفتارهای   تبعیض های ناروا در جامعه  .

10 ـ اهمیت كار و تلاش افراد برای استفاده بهینه از  آنچه از طریق كار مشروع و قابل قبول به دست می آورند .

11 ـ  توجه حكام به عدالت و تلاش برای عدالت گستر جلوه كردن در افكار عمومی  و هراس از برچسب  بی عدالتی .

 12ــ  وجود رابطه بسیار عمیق بین شرایط اقتصادی و اجتماعی زندگی و بود یا نبود عدالت در جامعه .

13 – ظهور افكار و اندیشه های عدالت خواهانه در طول سالهای اخیر در جوامع صنعتی مدرن و حتی پست مدرن .

14- ضرورت كسب مشروعیت برای حكومت ها به ویژه از زمانی كه افكار دموكراتیك و حكومتهای مردم سالار یا مدعی مردم سالاری نضج گرفته و رشد كرده اند .

15-  امید افراد به آینده ای روشن و قابل تكیه با تاكید بر اعمال و قوانین عادلانه .

16-در شعارهای انقلابی مردم ایران در سالهای انقلاب، مسئله عدالت و بی عدالتی به طور ویژه و با برجستگی خاصی عنوان شد و سپس در قانون اساسی نیز گنجانده شد و در پیام های مختلف رهبر انقلاب هم به كرات شنیده شد .این شواهد بیان می دارد كه جمهوری اسلامی ایجاد عدالت از وظایف مهم و اصلی خود دانسته و در موارد مختلف به آن پرداخته است (وصیت نامه امام ره). و این موضوع نیز به حساسیت مسئله نزد مردم كمك كرده است .

امام خمینی در وصیت نامه اش می فرماید :حكومت حق ، برای نفع مستضعفان و جلوگیری از ظلم و جور و اقامه عدالت اجتماعی كه از بزرگترین واجبات , و اقامه آن از والاترین عبادات است می باشد (وصیت نامه امام ره ) .

به هر صورت در ضرورت وجودی عدالت بحثی نیست و هرگز لزوم وجود عدالت و مطلوبیت آن انكار نشده و این آرمانی بوده است  كه در كنار مجموعه ای از آرمانها و ارزشهای بنیادین هیچ گاه از ردیف مطلوبات و مطالبات آدمی غایب نبوده است . كانت7 می گوید : اگر عدالت نباشد زندگی به زحمتش نمی ارزد (كاتوزیان ,  1379 ، ص611 )

ولی جالب این است كه به تعداد افرادی كه خواهان عدالت و اجرای آن هستند مصادیق رفتار عادلانه متفاوت است و آنچه در نظر كسی عادلانه است ممكن است از نظر دیگری ناعادلانه ترین وضعیت و رفتار باشد . (همان ، ص 15 ) . افلاطون پس از بحث مفصل در باب عدالت آن را آرمانی می داند كه فقط توسط فلاسفه قابل درك است و در صورتی محقق می شود كه هر كسی به كاری دست بزند كه لیاقت و استعداد آنرا دارد و از مداخله در كار دیگران بپرهیزد  و هایك عدالت را در نابرابریهای طبیعی می داند و ضرورتاً  به عدم دخالت دولت در كارهای اقتصادی برای اجرای عدالت توسط نهادهای بازار تاكید میكند (غنی نژاد ، 1373) و برخی دیگر مثل پاسكال3 معتقدند وجود عدالت در جامعه به دلیل توانایی مفید بودن آن برای اغنیاء است  (پیشین،ص613)

 از این دست تعاریف و تعابیر توسط افراد دیگری مثل ارسطو 4, مولوی ، سید قطب، مانهایم 5 ، خواجه نصیر طوسی  , هابز6، شریعتی , مطهری , رالز7, هایك8  , نوزیك 9و بسیاری دیگر از دریچه نگاه شخصی آنان صورت گرفته و هریك  با توجه به نظری كه در باب كار كرد عدالت دارند تعریف خاصی از عدالت را مطرح كرده اند. این تفكرات و نظرات  در باره كاركرد عدالت  را می توان در چهار عرصه خلاصه كرد :

كار كرد عدالت در تكوین و نظام خلقت
كاركرد عدالت در تدابیر و نظام اجرائی
كاركرد عدالت در تشریع و نظام قانون گذاری
كاركرد عدالت در منش ،رفتار و روش زندگی فردی و اجتماعی
 درست است كه رعایت عدالت در هر یك از عرصه های فوق ضروری است ولی ما در این بحث بنا نداریم به همه آنها بپردازیم و آنچه مد نظر ما است آراء و اندیشه هائی است كه بتواند عدالت را از نظر ارتباطی كه با زندگی افراد و تاثیری كه در رفتار و منش فكری و عملی آنها داردروشن كند(آنچه در این تحقیق مد نظر ما است همین موضوع ،یعنی كاركرد عدالت در منش و رفتار و روش زندگی افراد است ) . ولی جدای از اینكه عدالت در هر یك از عرصه ها تا چه حد موفق عمل كند یا در آن عرصه عدالت رعایت شود   باید به نكته بسیار مهم دیگری توجه شود(دائره المعارف اعلمی  ،1390قمری ، ص5-10) .

3- pascal                                4-aristotel      5-karl manhaim                           6-thomas hobs         7-jhon rawls                             8-feridrik hayek      9-robert nozik

  مسئله مهمتری  كه وجود دارد  این است كه مردم چگونه به عدالت می نگرند و عدالت را در چه چیز می دانند و چگونه آن را در اعمال و رفتار خود متجلی می سازند . زیرا نگرشها  10 جنبه ای مهم از زندگی عاطفی و احساسی ما هستند  و ما براساس آنچه در یافت می كنیم نسبت به اشیا , افراد و اندیشه ها نظر خاصی پیدا می كنیم كه ناشی از اطلاع ما از آنها و احساس ما در باره آنها است و حتی همین نگرش ها به عنوان  تعیین كننده شیوه بر خورد ما با آن اندیشه ها و افراد ، و مقدمه عمل می باشند(كریمی,1381, ص262) .

 هر رفتاری كه از فردی سر بزند قطعاً در ورای آن نوعی نگرش وجود دارد و آمادگی ویژه ای برای عمل در فرد ایجاد میشود اگر فردی با نگرش برابری طبیعی افراد به عدالت ,  فاصله طبقاتی را در جامعه ببیند آنرا نمی پذیرد و چنانچه فردی ذی نفوذ و با قدرت باشد می تواند بر اساس نگرش خود به واكنش در برابر جامعه بپردازد و تحولاتی صورت

2-3-تغییرات تنش و کرنش در طول ضخامت.. 15
2-4-برایند نیرو و ممان در لایه.. 18
2-5-اتصالات در مواد مرکب.. 21
2-5-1-اتصالات چسبی.. 22
2-5-2- اتصالات مکانیکی.. 23
2-6-تئوری شکست مواد مرکب.. 23
2-6-1-معیارهای شکست بدون در نظر گرفتن مدهای شکست.. 24
2-6-2-معیارهای شکست با در نظر گرفتن مدهای شکست.. 27
2-7- قوانین کاهش خواص مواد.. 30
2-8-بررسی اصطکاک در محل تماس.. 31
2-8-1-فرمولاسیون.. 32
فصل سوم: مدلسازی و تحلیل توزیع تنش. 39
عنوان…………………………………………………………………………………………………………صفحه
3-1- مقدمه.. 40
3-2- تعریف مسئله.. 40
3-3- مدل المان محدود سه بعدی.. 42
3-4- بررسی میدان تنش.. 43
3-4-1- بررسی توزیع تنش شعاعیσrr 44
3-4-2- بررسی توزیع تنش مماسی σθθ 48
3-4-3-بررسی توزیع تنش نرمال σzz 51
3-4-4- بررسی توزیع تنش برشی.. 54
3-5- بررسی جابجایی.. 60
3-5-1- جابجایی شعاعی.. 60
3-5-2-جابجایی مماسی.. 63
فصل چهارم: بررسی مدهای شکست و اثر اصطکاک بر آن 65
4-1-مقدمه.. 66
4-2-بررسی مدهای مختلف شکست در حالت بدون اصطکاک.. 68
4-3-بررسی مدهای مختلف شکست در حالت 1/0 µZ= ,0 µθ =. 76
4-3- بررسی مدهای مختلف شکست در حالت 2461/0 = µZ , 0µθ =. 82
4-4- بررسی مدهای مختلف شکست در حالت 3/0 z = µ ,0µθ =. 88
4-5-بررسی مدهای مختلف شکست در حالت 0z = µ , 2461/0µθ =. 96
4-6-بررسی مدهای مختلف شکست در حالت 2461/0 z = µ , 2461/0µθ = 104
4-7- جمع بندی.. 112
مراجع.. 116
فهرست اشکال

عنوان……………………………………………………………………….. ………………………………صفحه
شکل1-1- شماتیکی از یک اتصال تک لبه. 8
شکل1-2- فلوچارتی از مدل آسیب پیشرو. 9
شکل 2-1- چندلایه متشکل از چندین لایه با زوایای الیاف متفاوت]12[ 13
شکل 2-2- یک لایه تقویت شده با الیاف در سیستم های مختصات کلی و ماده (اصلی)]12[ 14
شکل 2-3- حالت اولیه و تغییر شکل یافته لبه یک صفحه تجت فرض کیرشهف]12[ 16
شکل 2-4- نیرو و ممان های درون صفحه ای لایه]12[ 18
شکل 2-5- هندسه ی یک صفحه ی N لایه ای]12[ 19
شکل 2-6- نمونه ای از اتصالات چسبی]22[ 22
شکل 2-7- نمونه ای از اتصالات پیچی]22[ 23
شکل 2-8- نمونه ای از شکست مربوط به اتصالات]22[ 24
شکل 2-9- صفحات شکست بر اساس معیار هشین. 28
شکل2-10-اتصال و لغزش شماتیک ورق و پین]8[ 32
شکل 2-11- کاربرد سوپرپوزیشن در یک اتصال پینی همراه با اصطکاک 35
شکل3-1- شماتیکی از هندسه اتصال صفحه کامپوزبتی با پین. 40
شکل3-2- مش و شرایط مرزی در نظر گرفته شده جهت اتصال. 42
شکل3-3- مختصات در نظر گرقته شده اطراف سوراخ. 43
شکل 3-4- کانتورهای تنش های شعاعی الف(لایه ˚0 ، ب) لایه ˚45 ، ج ) لایه ˚90 ، د ) لایه ˚45-. 44
شکل 3-5- بررسی تنش‌های شعاعی در هر یک از لایه ها. 45
عنوان………………………………………………………………………………..…….…………………..صفحه
شکل3-6- مقایسه تنش‌های شعاعی در تمامی لایه‌ها. 46
شکل3-7- کانتور تنش های شعاعی نسبت به صفحه لهیدگی در اطراف سوراخ 47
شکل3-8- کانتورهای تنشهای شعاعی نسبت صفحه میانی در اطراف سوراخ 47
شکل3-9- کانتورهای تنش های مماسی الف(لایه ˚0 ، ب) لایه ˚45 ، ج ) لایه ˚90 ، د ) لایه ˚45-. 48
شکل3-10- بررسی تنش‌های مماسی در هر یک از لایه ها. 49
شکل3-11- مقایسه تنش‌های مماسی در تمامی لایه‌ها. 50
شکل3-12- کانتورهای تنش های نرمال الف(لایه ˚0 ، ب) لایه ˚45 ، ج ) لایه ˚90 ، د ) لایه ˚45-. 51
شکل3-13-کانتورهای تنش‌های نرمال در راستای ضخامت. 52
شکل 3-14- بررسی تنش‌های نرمال در هر یک از لایه ها. 53
شکل 3-15- مقایسه تنش‌های نرمال در تمامی لایه‌ها. 53
شکل3-16-کانتورهای تنش های برشی σrθ الف(لایه ˚0 ، ب) لایه ˚45 ، ج ) لایه ˚90 ، د ) لایه ˚45-. 54
شکل 3-17- بررسی تنش‌های برشی σrθ در هر یک از لایه ها. 55
شکل 3-18- مقایسه تنش‌های برشی σrθدر تمامی لایه‌ها. 55
شکل 3-19- بررسی تنش‌های برشی σrz در هر یک از لایه ها. 56
شکل3-20- مقایسه تنش‌های برشی σrz در تمامی لایه‌ها. 57
شکل 3-21- بررسی تنش‌های برشی σrz در هر یک از لایه ها. 58
شکل 3-22- مقایسه تنش‌های برشی σθz در تمامی لایه‌ها. 59
شکل3-23- شماتیکی از کانتور جابجایی. 60
شکل3-24- بررسی جابجایی شعاعی در هر یک از لایه ها. 61
شکل3-25- مقایسه جابجایی شعاعی در تمامی لایه‌ها. 62
شکل3-26- بررسی جابجایی مماسی در هر یک از لایه ها. 63
شکل3-27 مقایسه جابجایی مماسی در تمامی لایه‌ها. 64
عنوان………………………………………………………………………………..…….…………………..صفحه
http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa-%d8%b1%db%8c%d8%b3%da%a9-%d9%88-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b4%d8%b9%d8%a8-%d8%a8%d8%a7%d9%86/ />شکل1-4- فلوچارتی از مدل آسیب پیشرو. 67
شکل4-2- مد شکست کششی ماتریس به ازای بار (KN) 95/4. 68
شکل4-3- مدهای شکست رخ داده به ازای بار (KN) 28/5 الف ) مد شکست برشی الیاف – ماتریس ب) مد شکست فشاری ماتریس ج) رشد مد شکست کششی ماتریس 69
شکل4-4 مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 61/5 الف ) مد شکست کششی ورقه شدگی ب) مد شکست فشاری ورقه شدگی ج )رشد مد شکست برشی الیاف – ماتریس د)رشد مد شکست فشاری ماتریس ه) رشد مد شکست کششی ماتریس 70
شکل4-5- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 94/5 الف ) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب) مد شکست کششس ورقه شدگی ج ) مد شکست برشی الیاف – ماتریس د) مد شکست فشاری ماتریس ه) رشد مد شکست کششی ماتریس. 71
شکل 4-6-مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 27/6 الف ) مد شکست فشاری الیاف ب ) مد شکست کششی الیاف ج ) مد شکست فشاری ورقه شدگی د) مد شکست کششی ورقه شدگی ه ) مد شکست برشی الیاف – ماتریس و) مد شکست فشاری ماتریس ز) رشد مد شکست کششی ماتریس. 72
شکل 4-7 مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 27/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 73
شکل4-8- مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 27/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 74
شکل4-9- نمودار بار- جابجایی برای هر یک از لایه ها به ازای بار(KN) 27/6 75
شکل4-10- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 5 الف ) مد شکست فشاری ماتریس ب ) مد شکست کششی ماتریس. 76
شکل4-11- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 34/5 الف ) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب ) مد شکست کششی برشی الیاف- ماتریس ج ) مد شکست فشاری ماتریس د ) مد شکست کششی ماتریس. 77
شکل4-12- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 32/6 الف ) مد شکست فشاری الیاف ب ) مد شکست کششی الیاف ج) مد شکست کششی ورقه شدگی د ) مد شکست فشاری ورقه شدگی ه ) مد شکست برشی الیاف – ماتریس و) مد شکست فشاری ماتریس ز) مد شکست کششی ماتریس. 78

عنوان………………………………………………………………………………..…….…………………..صفحه
شکل4-13- مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 32/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 79
شکل4-14- مد شکست کششی ورقه شدگی به ازای بار(KN) 32/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 81
شکل4-15 نمودار بار- جابجایی برای هر یک از لایه ها به ازای بار(KN) 32/6 81
شکل4-16- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 5 الف ) مد شکست فشاری ماتریس ب ) مد شکست کششی ماتریس. 83
شکل4-18 مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 33/6 الف) مد شکست فشاری الیاف ب) مد شکست کششی الیاف ج ) مد شکست کششی ورقه شدگی در لایه دوم (450) د ) رشد مد شکست فشاری ورقه شدگی ه ) رشد مد شکست برشی الیاف-ماتریس و) رشد مد شکست فشاری ماتریس ز) رشد مد شکست کششی ماتریس. 84
شکل4-19- مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 33/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 85
شکل 4-20- مد شکست کششی ورقه شدگی به ازای بار(KN) 33/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 86
شکل4-21- نمودار بار- جابجایی برای هر یک از لایه ها به ازای بار(KN) 33/6 87
شکل 4-22- مد شکست در باری برابر با (kN) 5 الف) مد شکست فشاری ماتریس ب) مد شکست کششی ماتریس. 88
شکل 4-23- مد شکست در باری برابر با (kN) 34/5 الف) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب) مد شکست برشی الیاف- ماتریس ج ) رشد مد شکست فشاری ماتریس د ) رشد مد شکست کششی ماتریس. 89
شکل 4-24- مد شکست در باری برابر با (kN) 67/5 الف) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب) مد شکست برشی الیاف- ماتریس ج ) رشد مد شکست فشاری ماتریس د ) رشد مد شکست کششی ماتریس. 90
شکل 4-25- مد شکست در باری برابر با (kN) 6 الف) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب) مد شکست برشی الیاف- ماتریس ج ) رشد مد شکست فشاری ماتریس د ) رشد مد شکست کششی ماتریس. 91

عنوان…………………………………………………………………………………………………………صفحه
شکل 4-26- مد شکست در باری برابر با (kN) 33/6 الف) مد شکست فشاری الیاف ب) مد شکست کششی الیاف ج) مد شکست کششی ورقه شدگی در لایه دوم د) مد شکست فشاری ورقه شدگی ه) مد شکست برشی الیاف- ماتریس و ) رشد مد شکست فشاری ماتریس ز ) رشد مد شکست کششی ماتریس. 92
شکل4-27- مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 33/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 93
شکل 4-28- مد شکست کششی ورقه شدگی به ازای بار(KN) 33/6 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 94
شکل4-29- نمودار بار- جابجایی برای هر یک از لایه ها به ازای بار(KN) 3/6 95
شکل4-30- اولین مد شکست (مد کششی ماتریس) رخ داده به ازای بار (KN) 33/5 96
شکل4-31- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 55/6 الف ) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب ) مد شکست کششی ورقه شدگی ج) مد شکست فشاری ماتریس د) رشد مد شکست کششی ماتریس. 97
شکل4-32- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 95/6 الف) مد شکست برشی الیاف- ماتریس ب) رشد مد شکست فشاری ورقه شدگی ج ) رشد مد شکست کششی ورقه شدگی د ) رشد مد شکست فشاری ماتریس ه ) رشد مد شکست کششی ماتریس 98
شکل 4-33- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 3/8 الف) مد شکست فشاری الیاف ب) مد شکست کششی الیاف ج) رشد مد شکست برشی الیاف- ماتریس د) رشد مد شکست فشاری ورقه شدگی ه ) رشد مد شکست کششی ورقه شدگی و) رشد مد شکست فشاری ماتریس ز ) رشد مد شکست کششی ماتریس. 100
شکل4-34- مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 3/8 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 101
شکل 4-35- مد شکست کششی ورقه شدگی به ازای بار(KN) 3/8 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 102
شکل4-36- نمودار بار- جابجایی برای هر یک از لایه ها به ازای بار(KN) 3/8 103
شکل4-37- اولین مد شکست (مد کششی ماتریس) رخ داده به ازای بار (KN) 3/5 104
شکل4-38- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 6/6 الف ) مد شکست فشاری ورقه شدگی ب ) مد شکست کششی ورقه شدگی ج) مد شکست فشاری ماتریس د) رشد مد شکست کششی ماتریس. 105
عنوان…………………………………………………………………………………………………………صفحه
شکل4-39- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 03/7 الف) مد شکست برشی الیاف- ماتریس ب) رشد مد شکست فشاری ورقه شدگی ج ) رشد مد شکست کششی ورقه شدگی د ) رشد مد شکست فشاری ماتریس ه ) رشد مد شکست کششی ماتریس 106
شکل4-40- مدهای شکست رخ داده به ازای بار(KN) 7/8 الف) مد شکست فشاری الیاف ب) مد شکست کششی الیاف ج) رشد مد شکست برشی الیاف- ماتریس د) رشد مد شکست فشاری ورقه شدگی ه ) رشد مد شکست کششی ورقه شدگی و) رشد مد شکست فشاری ماتریس ز ) رشد مد شکست کششی ماتریس. 108
شکل 4-41- مد شکست فشاری ورقه شدگی به ازای بار(KN) 7/8 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 109
شکل4-42- مد شکست کششی ورقه شدگی به ازای بار(KN) 7/8 الف) بین لایه اول و دوم ب) بین لایه دوم و سوم ج) بین لایه سوم و چهارم د) بین لایه چهارم و پنجم. 110
شکل4-43- نمودار بار- جابجایی برای هر یک از لایه ها به ازای بار(KN) 7/8 111

فهرست جداول
عنوان…………………………………………………………………………………………………………صفحه
جدول 2-1- معیارهای چند جمله ای شکست. 26
جدول 3-1- ابعاد در نظر گرفته شده جهت مدل بر حسب mm ]8[ 41
جدول3-2- خواص مکانیکی مربوط به صفحه کامپوزیتی از جنس HTA/6376 ]29[ 41
جدول3-3- مقاومت نهایی مربوط به صفحه کامپوزیتی از جنس HTA/6376 بر حسب(MPa) ]29[ 41
جدول 3-4- خواص مکانیکی مربوط به پین از جنس فولاد sk-5 steel 41
جدول 4-1- بار شکست مدهای مختلف در حالت های متفاوت اصطکاک 112

فصل اول

مقدمه

دستگاهها و بطور کلی ساختارهایی که در اطراف خود مشاهده می کنیم از اجزاء و قسمت های گوناگونی تشکیل شده است که هر کدام از آنها بنا به ضرورت هایی بدین شکل ساخته شده اند. در بعضی موارد به علت محدودیت های ساخت مانند ابعاد و اندازه یا متفاوت بودن جنس مواد به کار رفته و یا به علت فرسوده شدن زودتر بعضی از قسمت ها و نیاز به تعویض کردن آنها و عوامل مختلف دیگری، ساختار به طور یکنواخت ساخته نمی شود و نیاز به اتصالات جزء انکار ناپذیر می باشد. لذا مبحث اتصالات یک از زمینه های حائز اهمیت در صنعت می باشد.
به طور کلی اتصالات بنا به کاربرد آنها شامل اتصالات دائمی و غیر دائمی می باشند. اتصالات دائمی در مواقعی که نیاز به تعویض عضو وجود ندارد مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع اتصال ارزانتر و قابلیت تحمل نیروهای دینامیکی را دارا می باشد. در مقابل در اتصالات غیر دائمی قابلیت باز و بسته شدن و کنترل در نحوه اتصال وجود دارد و بخاطر چنین خصوصیتی نسبت به اتصالات دائمی بسیار پرکاربردترند.
با توجه به نسبت استحکام به وزن بالای مواد مرکب[1]، این مواد در صنعت کاربرد بسیار زیادی دارد. یکی از مسائلی که در مبحث مواد مرکب مورد توجه قرار گرفته است، مبحث اتصال مواد کامپوزیتی می باشد که بخاطر غیر ایزوتروپیک بودن[2] آنها، پیشگویی در مورد توزیع آنها پیچیده می باشد. اتصالات در مواد کامپوزیتی شامل اتصالات چسبی[3] و اتصالات مکانیکی[4] می باشد و در بعضی مواقع نیز از ترکیبی[5] از آنها استفاده می­شود. اتصالات مکانیکی با توجه به قابلیت باز و بسته شدن در صنعت کاربرد بیشتری نسبت اتصالات چسبی دارد و بنابراین بسیار مورد توجه طراحان قرار گرفته است.
در سال های گذشته با توجه به محدود بودن پارامترهای موجود و سادگی مباحث مورد نظر روش های تحلیلی مورد استفاده قرار می گرفت اما امروزه با در نظر گرفتن پیچیدگی های موجود، وجود عوامل گوناگون موثر در تحلیل و استفاده کاربردی در صنعت، روش های عددی بخصوص روش المان محدود[6] و نرم افزارهای خاص آن بسیار مورد توجه محققین قرار گرفته است. با استفاده از روش المان محدود می توان انواع لایه چینی ها، شرایط مرزی، اصطکاک، لقی و عوامل مختلف دیگری را مورد بررسی قرار داد.
1-1-پیشینه تحقیق
در زمینه توزیع تنش و چگونگی شکست در سوراخ دایره ای شکل بر روی صفحه کامپوزیتی که تحت بار وارده از پین قرار گرفته و در شرایط تنش صفحه ای[7] و کرنش صفحه ای[8] قرار دارد، تحقیقات زیادی انجام شده است. در دهه های گذشته بخش زیادی از مقالات و تحقیقات گذشته در مورد اتصالات مواد کامپوزیتی به صورت نتایج تجربی شکل گرفته است که با گسترش مواد کامپوزیتی در صنعت نیاز به کارهای تحلیلی بیش از پیش مورد توجه محققین قرار گرفت. به طور کلی تحقیق در زمینه اتصالات از دو بخش تشکیل شده است که شامل توزیع تنش و تحلیل اتصال مورد نظر و بخش دیگر بررسی شکست و چگونگی مدهای شکست ایجاد شده و رشد ترک در اتصال می باشد. در زمینه توزیع تنش و تحلیل اتصال از گذشته تا کنون کارهای بسیاری زیادی انجام شده است که شامل بررسی اثرات هندسه، اصطکاک، لقی و چیدمان لایه ها بر روی توزیع تنش می باشد] 6-1[. در زمینه رشد آسیب و مدهای شکست ایجاد شده تحقیقات به گستردگی حالت قبل نبوده است، یکی از اولین تحقیقات انجام شده در ضمینه چگونگی رشد آسیب در لایه های کامپوزیتی توسط لیزارد و همکارانش در سال 1991 انجام شد]7[. این تحقیق بر روی لایه کامپوزیتی شامل یک سوراخ، تحت بار فشاری انجام شده است. آنها از مدل آسیب پیشرو[9]، جهت بدست آوردن مدهای شکست داخلی، خارجی و گسترش آنها که تابعی از بار اولیه اعمال شده تا بار نهایی است، استفاده کردند. این مدل شامل تحلیل تنش و شکست می باشد که در آن، تنش ها و کرنش های درونی لایه ها را به صورت یک تحلیل المان محدود غیر خطی بدست آورده اند، این تحلیل بر اساس تئوری تغییر شکل محدود[10] و با در نظر گرفتن خصوصیات غیر خطی مواد و هندسه انجام گرفته است. در این تحلیل که شامل چندین معیار شکست و مدل هایی شامل تغییر تدریجی خواص ماده است به بررسی انواع و چگونگی بسط آسیب های بوجود آمده در ماده پرداخته شده است.
در سال 1999، ژیائو و همکارانش به بررسی ضریب اصطکاک در سطح تماس پرداختند]8[. آنها نشان دادند که ضریب اصطکاک، وابسته به زوایای الیاف در سطح تماس است و به کمک تست های آزمایشگاهی، نمودار ضریب اصطکاک را با توجه به زوایای الیاف با سطح تماس بدست آوردند و در نهایت با استفاده از فرمولاسیون ضریب اصظکاک موثر را بدست آوردند.
در سال 2000 توسط دانو تحقیقاتی بر روی تحلیل تنش و شکست لایه های کامپوزیتی تحت بار بر روی پین صورت گرفت]9[. در این تحقیق از یک مدل المان محدود جهت تحلیل

فصل اول طرح تحقیق                                                                              

1-1- مقدمه                                                                                          3

1-2- بیان مسأله                                                                                     5

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق                                                                  8

1-4- اهداف تحقیق                                                                                9

1-4-1- هدف کلی                                                                                   9

1-4-2- اهداف جزیی                                                                                9

1-4-2- اهداف جزیی                                                                                9

1-5- فرضیه‏های تحقیق                                                                           9

1-6- تعریف واژه‏ها و اصطلاحات                                                              9

1-6-1- تعاریف مفهومی                                                                             9

1-6-2- تعاریف عملیاتی                                                                            10

فصل دوم پیشینه ی تحقیق

2-1- مقدمه                                                                                          12

2-2- پیشینه نظری                                                                                 13

2-2-1- جهت‌گیری مذهبی                                                                          13

2-2-2- تعارضات زناشویی                                                                         23

2-2-3- الگوهای ارتباطی                                                                            32

2-3- پیشینه پژوهشی                                                                              42

2-3-1- پیشینه داخلی                                                                                42

2-3-2- پژوهش های خارجی                                                                      46

فصل سوم روش تحقیق                                                                    52

3-1- مقدمه                                                                                          53

3-2- روش تحقیق                                                                                 53

3-3- جامعه آماری، اندازه نمونه و روش نمونه گیری تحقیق                    53

3-4- روش جمع آوری اطلاعات                                                                54

3-5- ابزار تحقیق                                                                                   54

3-6- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                 56

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه                                                                                          58

4-2- آمار توصیفی جمعیت شناختی                                                                59

4-3- آمار استنباطی                                                                                   67

 

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه                                                                                          74

5-2- نتیجه گیری                                                                                   74

5-3- محدودیت‌های پژوهش                                                           78

5-4- پیشنهادات پژوهش                                                                          79

5-4-1- پیشنهادات پژوهشی                                                                        79

5-4-2- پیشنهادات کاربردی                                                                        79

منابع                                                                                                    80

منابع فارسی                                                                                          80

منابع لاتین                                                                                            85

پیوست 1پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین                                                  89

پیوست 2 پرسش نامه تعارضات زناشویی تجدید نظر شده                                 93

پیوست 3 مقیایس جهت گیری مذهبی آلپورت                                                99

 

 

فهرست جدول ها

عنوان                                                                                                   صفحه

جدول  1 – 4 : فراوانی و درصد مربوط به جنسیت آزمودنی های شرکت کننده در پروژه   http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa-%d8%b1%db%8c%d8%b3%da%a9-%d9%88-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b4%d8%b9%d8%a8-%d8%a8%d8%a7%d9%86/ حاضر               59

جدول  2 – 4 : فراوانی و درصد مربوط به سن آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر                     60

جدول  3 – 4 : فراوانی و درصد مربوط به شغل آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر                   61

جدول  4 – 4 : فراوانی و درصد مربوط به مدت زمان ازدواج آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر   62

جدول  5 – 4 : فراوانی و درصد مربوط به تعداد فرزند آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر                       63

جدول  6 – 4 : فراوانی و درصد مربوط به نوع ازدواج آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر                        64

جدول 7-4  : میانگین ، واریانس ،انحراف معیار استاندارد برای  تعارضات زناشویی و مولفه های آن 65

جدول 8-4  : میانگین ، واریانس ،انحراف معیار استاندارد برای  جهت گیری مذهبی و مولفه های آن 66

جدول 9-4  : میانگین ، واریانس ،انحراف معیار استاندارد برای  الگوهای ارتباطی و مولفه ها    66

جدول  10 -4 :  ضریب تعیین  مربوط به مولفه های  جهت گیری مذهبی با متغیر وابسته تعارضات زناشوی                                                                                                 67

جدول  11-4 : تحلیل واریانس یك راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به مولفه های  جهت گیری مذهبی با متغیر وابسته تعارضات زناشویی                                                       67

جدول 12- 4 : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنی  دار برای مولفه های  جهت گیری مذهبی با متغیر وابسته تعارضات زناشویی                                                                             68

جدول  13 -4 :  ضریب تعیین  مربوط به مولفه های  جهت گیری مذهبی با متغیر وابسته الگوهای ارتباطی                                                                                                   69

جدول  14-4 : تحلیل واریانس یك راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به مولفه های  جهت گیری مذهبی با متغیر وابسته الگوهای ارتباطی                                                          69

جدول 15- 4 : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنی  دار برای مولفه های  جهت گیری مذهبی با متغیر وابسته الگوهای ارتباطی                                                                              70

جدول  16 -4 :  ضریب تعیین  مربوط به مولفه های  الگوهای ارتباطی با متغیر وابسته تعارضات زناشویی                                                                                                     70

جدول  17-4 : تحلیل واریانس یك راهه نتایج تحلیل رگرسیون مربوط به مولفه های  الگوهای ارتباطی با متغیر وابسته تعارضات زناشویی                                                                          70

جدول 18- 4 : ضرایب β و مقادیر t و سطح معنی  دار برای مولفه های  الگوهای ارتباطی با متغیر وابسته تعارضات زناشویی                                                                             70

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                         صفحه

 

نمودار  1 – 4 : توزیع درصدی مربوط به جنسیت آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر59

نمودار  2 – 4 : توزیع درصدی مربوط به سن آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر  60

نمودار  3 – 4 : توزیع درصدی مربوط به شغل آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر 61

نمودار  4 – 4 : توزیع درصدی مربوط به مدت زمان ازدواج آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر                                                                                                     62

نمودار  5 – 4 : توزیع درصدی مربوط به تعداد فرزند آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر63

نمودار  6 – 4 : توزیع درصدی مربوط به نوع ازدواج آزمودنی های شرکت کننده در پروژه حاضر64

 

 

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی جهت گیری مذهبی با تعارضات زناشویی و الگوهای ارتباطی در بین زوجین در شهر بندرعباس در سال 1392 انجام گردید. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل كلیه زوجین شهر بندرعباس است. نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 300 نفر محاسبه شد. روش نمونه گیری در این پژوهش به صورت نمونه گیری در دسترس می‌باشد. روش جمع آوری اطلاعات در پژوهش حاضر میدانی و ابزار مورد استفاده، پرسشنامه‌های جهت‌گیری مذهبی(آلپورت)، تعارضات زناشویی(MCQ) و الگوهای ارتباطی(CPQ) بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه های جمع آوری شده، از دو دسته آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد که نتایج آن ها به شرح ذیل می باشد: بین جهت گیری مذهبی با تعارضات زناشویی در بین زوجین رابطه وجود دارد و مولفه‌های جهت گیری مذهبی می توانند روی هم رفته تقریباً 32.6% از واریانس تعارضات زناشویی را تبیین نمایند. بین جهت گیری مذهبی با الگوهای ارتباطی در بین زوجین رابطه وجود دارد و مولفه های  جهت گیری مذهبی می‌توانند روی هم رفته تقریباً 31.1% از واریانس الگوهای ارتباطی را تبیین نمایند. بین الگوهای ارتباطی با تعارضات زناشویی در بین زوجین رابطه وجود دارد و مولفه های  الگوهای ارتباطی، می توانند روی هم رفته تقریباً 50.1% از واریانس تعارضات زناشویی را تبیین نمایند.

 

کلیدواژه ها: جهت گیری مذهبی، الگوهای ارتباطی و تعارضات زناشویی.

 

فصل اول

طرح تحقیق

 

1-1- مقدمه

اهمیت معنویت و رشد معنوی در انسان، در چند دهه گذشته به صورتی روزافزون توجه روان‌شناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است. پیشرفت علم روان‌شناسی از یک سو و ماهیت پویا و پیچیده‌ی جوامع نوین از سوی دیگر، باعث شده است که نیازهای معنوی بشر در برابر خواسته‌ها و نیازهای مادی قد علم کنند و اهمیت بیشتری یابند. به طوری که سازمان بهداشت جهانی در تعریف ابعاد وجودی انسان، به ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی اشاره می‌کند و بعد چهارم یعنی بعد معنوی را نیز در رشد و تکامل انسان مطرح می‌سازد. اما علی‌رغم تاکید روز افزون دانشمندان بر بعد معنوی رشد انسان، هنوز تعریف واحدی که دربرگیرنده تمامیت معنویت باشد، ارائه نشده است (یعقوبی، 1387، ص 93).

دین و مذهب، می‌تواند بر همه جوانب زندگی انسان از جمله بر روابط زناشویی تأثیر بگذارد. همان طور که گلین[1] و پوز[2] در تحقیقی در سال 1978 نشان داده اند افرادی که مدت طولانی با هم زندگی می‌کنند دین را به عنوان مهم‌ترین عامل رضایت‌مندی از ازدواج تلقی می‌کنند (غباری بناب، 1380، ص 27). اعتقادات دینی و تقیدات مذهبی بر تمامی ابعاد زندگی انسان از جمله روابط خانوادگی اثرگذار است، به طوری که باورهای مذهبی هم در بروز و هم در حل اختلافات زناشویی نقش مهمی دارد (فتحی آشتیانی و عرب نیا، 1385).

وقتی دو نفر در کنار هم قرار می‌گیرند مسلماً اختلاف سلیقه و درگیری به وجود می‌آید. این کاملاً طبیعی است و نیاز به تغییر و تکامل را نشان می‌دهد. می‌توان از قبل برای اختلافات برنامه ریزی کرد و برای آن آماده شد. بعد از آن برای رسیدن به توافقات می‌شود استفاده کرد. خیلی آسان‌تر است که برای اختلاف آمادگی داشته باشید تا این‌که کاملاً در آن غرق شده باشید و بعد بخواهید از آن استفاده کنید. اختلاف قسمتی طبیعی از هر رابطه‌ای است و بیشتر اوقات نشانه تمام شدن عمر رابطه نیست. باید به اختلافات زناشویی خوش‌آمد گفت چون نشانه‌ای برای تلاش برای رابطه‌ای بهتر و تکامل یافته‌تر و راهی برای فهم متقابل عمیق‌تر است. پرهیز از اختلاف در زندگی زناشویی این واقعیت را تغییر نمی‌دهد که مساله‌ای در زندگی زناشویی تان وجود دارد که باید به آن رسیدگی شود. اختلافات که بالا می‌گیرد دلیل بر این است که زن و شوهر باید وقت بیشتری با هم بگذرانند. در غیر این صورت فاصله بیشتری بین آن‌ها ایجاد می‌شود و بیشتر از هم دور می‌شوند. اختلاف باعث از نو پیدا شدن ارزش‌های مهم می‌شود و کمک می‌کند زن و شوهر برای یک هدف مشترک دوباره با هم متحد بشوند (بارکر[3]، 1990؛ ترجمه دهقانی و دهقانی، 1377، ص 121).

هنگامی که در زندگی زناشویی اختلافی پیش می‌آید طرفین ممکن است دریابند وقت آن رسیده که نقش‌های کنونی خود را کنار بگذارند و نیز انتظارهایی را که از طرف مقابل دارند تغییر بدهند. اختلاف معمولاً نشان دهنده این است که زن و شوهر روش‌های قدیمی با هم بودن را پشت سر گذاشته اند و باید پیوسته برای رابطه خود دوباره برنامه ریزی و آن را احیا کنند. گوش کردن، صحبت کردن، برقراری ارتباط، حل مساله، تصمیم گیری مشترک و … این‌ها لازمه ارتباط بین زن و شوهر هستند. رابطه بدون مهارت‌های ارتباطی و اختصاص زمان مفید برای صحبت درباره مسائل مشترک خیلی زود به دردسر می‌افتد و منجر به شکست می‌شود (بارکر، 1990؛ ترجمه دهقانی و دهقانی، 1377، ص 121).

از سوی دیگر، مطالعات نشان می دهند که بین پایبندی مذهبی و الگوهای ارتباطی زوجین رابطه وجود دارد و می‌توان از طریق پایبندی مذهبی، الگوهای ارتباطی زوجین را پیش‌بینی كرد و احتمالاً با تغییر آن، الگوهای ارتباطی را نیز تغییر داد (ثناگویی و همکاران، 1390، ص 150).

یكی از مهم‌ترین ویژگی‌های انسان توانایی در شكل دادن به روابط بین فردی و حفظ آن است. این روابط كه برای هریك از ما جهت حفظ بقای تولید مثل، عشق، شغل و. . . . كاملاً ضروری است شكل‌های مختلفی به خود می‌گیرد. روابط دوستانه، الگوهای ارتباطی و احساس رضایت از رابطه، موضوعاتی هستند که هم از جنبه‌ی اجتماعی و هم از جنبه‌ی روان‌شناسی بر روی رفتارهای بین فردی متمرکزند و موضوع اصلی هستند که از دوران کودکی آغاز می‌شوند. از آن جا که روابط دوستانه، الگوهای ارتباطی و احساس رضایت از رابطه در اغلب روابط وجود دارد و می‌تواند تأثیر زیادی روی افراد داشته باشد. تأثیر منفی این مسئله می‌تواند روی روند رشد فرد اثر بگذارد، از وقایعی که در دوران کودکی رخ می‌دهد تا تجاربی که در دوران بزرگ‌سالی در رابطه با مردم سبک می‌کند (رئیسی، 1390).

از آن جا که الگوهای ارتیاطی زوجین و تعارضات زناشویی از عوامل زیادی تأثیر می پذیرند و از سوی دیگر جهت گیری مذهبی و معنویت تأثیر زیادی بر روی فرد و روابط فرد با دیگران دارد، لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه‌ی جهت گیری مذهبی با تعارضات زناشویی و الگوهای ارتباطی در بین زوجین انجام گردید.

1-2- بیان مسأله

ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﺍﻫﻤﻴﺖ، ﻧﻘﺶ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻠﻤﺎﻱ ﻣﺬﻫﺒﻲ، ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮﺍﻥ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻭ ﺗﺮﺑﻴﺖ، ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺭﻭﺍﻥﺷﻨﺎﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ، ﻧﻬﺎﺩ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ (بیابانگرد، 1381). ازدواج یک سنت الهی و یک نیاز فطری بشری باشد. بشر از بدو خلقت جهت تشکیل خانواده و بقای نسل ازدواج می کرده است. ازدواج در اقوام و ادیان مختلف، انواع و مقررات خاصی دارد (مولر[4] و یانگ[5]، 2001). تمامی مطالعات با وجود تفاوت هایی که با یکدیگر دارند، نشان می‌دهند که میزان شیوع ناسازگاری به صورت‌های مختلفی روبه افزایش است؛ اگر چه در کشور ما شدت مشکلات زناشویی به اندازه برخی کشورهای دیگر نیست؛ با این وجود بروز تعارضات، مشکلات و نارضایتی های مختلف در این حیطه را نمی توان مورد اغماض قرار داد (واقعی و همکاران 1388).

تعارض زمانی پیش می‌آید که اعمال یك فرد با اعمال فرد دیگر تداخل پیدا می‌کند، همچنان که دو فرد به یکدیگر نزدیك‌تر می‌شوند نیروی تعارض افزایش می‌یابد (کیوچینگ[6]، 1996، ص 257). گاتمن[7] (1994)، معتقد است که “تعارض، منجر به حرکت مارپیچی نزولی می‌شود”. زوج‌هایی که کیفیت ازدواج بالاتری را گزارش کرده اند، عقیده داشتند که رفتار منفی طرف مقابل علت موقعیتی دارد و تحت شرایط خاصی صورت گرفته است. زوج هایی که کیفیت ازدواج پایین تری را گزارش کردند، عقیده داشتند که رفتار منفی طرف مقابل کلی و با ثبات است و بخشی از ویژگی های شخصیت‌شان است و این عامل منجر به دیدگاه منفی در کیفیت ازدواج می شود (دیباچی فروشانی، امامی پور و محمودی، 1388، ص 91).

روابط دوستانه، الگوهای ارتباطی و احساس رضایت از رابطه، موضوعاتی هستند که هم از جنبه‌ی اجتماعی و هم از جنبه‌ی روان شناسی بر روی رفتارهای بین فردی متمرکزند و موضوع اصلی هستند که از دوران کودکی آغاز می‌شوند (کاتلر و همکاران[8]، 2009). وایلی[9] (2000)، بر این باور است كه همسران مجموعه‌هایی از الگوهای ارتباطی را میان خود برقرار می‌كنند و رفتارهای مشكل آفرین، صرفاً اجرای همان الگوها هستند. الگوهای ارتباطی مورد نظر وایلی عبارتند از: “انزواگزینی متقابل، سرزنش متقابل و توقع/ انزوا گزینی”. طی سال‌ها پژوهش در زمینه‌ی ارتباط میان فردی، الگوهای متعددی ارایه شده اند كه نشان‌گر ماهیت و شیوه‌ی كار ارتباطات است.

ارتباطات مؤثر، موجب شکوفایی هویت و کمال انسان و مبنای اولیه پیوند وی با دیگران و بهبود کیفیت روابط افراد می شود، در حالی که ارتباطات غیرمؤثر مانع شکوفایی انسان شده و روابط را تخریب می کند. بنابراین، اساس زندگی و خوشبختی انسان را همین ارتباطهای میان فردی تشکیل می دهد. ارتباط دلپذیر زوجین این امکان را می دهد که با یکدیگر به بحث و تبادل نظر بپردازند (دیباجی فروشانی و همکاران، 1388، ص 90).

نتایج بعضی از تحقیقات نشان‌دهنده وجود رابطه بین جهت گیری مذهبی با تعارضات و هم چنین وجود رابطه بین جهت گیری مذهبی با الگوهای ارتباطی زوجین می باشد. که در قسمت ذیل به طور خلاصه به تعدادی از آن ها اشاره می گردد: کوئینگ[10] (2007)، در تحقیقی نشان داده است که افرادی که اعتقادات مذهبی قوی تری دارند، سازگاری بهتری با تعارضات و موقعیت‌های زندگی دارند (کوئینگ، 2007، ص 738). رسولی و سلطانی (1391)، نیز در پژوهشی نشان دادند که بین جهت‌گیری مذهبی و سازگاری زناشویی رابطه وجود دارد و هم‌چنین اعمال و باورهای مذهبی در افزایش رضایت‌مندی و سازگاری زناشویی و فرایند حل تعارض تأثیر دارد (رسولی و سلطانی، 1391). سارگلو[11] (2002)، در پژوهشی بیان داشت که الگوهای ارتباطی با درونی شدن هر چه بیشتر ارزش‌های اخلاقی و مذهبی ارتباط دارد. تحقیق دیگری که توسط باتلر[12] و اتل[13] (2001)، انجام شد، نشان داد که زوج‌ها عبادت و گرایش‌های مذهبی را به عنوان یک رویداد آرامش‌بخش مهم قلمداد می‌نمایند و برای حل مشکلات سازشی خود در زندگی از عقاید مذهبی کمک می‌گیرند. همچنین، زوج‌ها اظهار داشتند که انجام عبادات مذهبی باعث کاهش احساسات خصمانه و واکنش‌های هیجانی منفی می‌شود. از طرف دیگر، عبادات، رفتارهای ارتباطی، مشارکتی و همدلانه با دیگران را افزایش می‌دهد.

مذهب جزء لاینفک زندگی بشری در تمام اعصار بوده است. ویل دورانت معتقد است: دین به اندازه‌ای غنی، فراگیر و پیچیده است که هیچ دوره‌ای در تاریخ بشر خالی از

کلیدواژه:

تجربه خشونت، الگوی رفتاری خشونت و الگوی رفتاری سازگاری

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                        صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه:                                                                                          2

1-2- بیان مساله:                                                                                     3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:                                                             4

1-4- اهداف تحقیق:                                                                                 6

1-4-1-هدف کلی:                                                                                  6

1-4-2- اهداف جزئی:                                                                              6

1-5- فرضیه‏‏های تحقیق:                                                                   6

1-6 تعاریف متغیر‏ها                                                                        7

1-6- تعاریف مفهومی                                                              7

1-6-2- تعاریف عملیاتی:                                                                          7

فصل دوم پیشینه‏ی تحقیق

2-1- پیشینه نظری                                                                                   10

2-2- پیشینه پژوهشی                                                                               30

2-2-1- پژوهش‏های انجام شده در خارج از کشور                                           30

2-2-2- پژوهش‏‏های انجام شده در ایران                                                       33

فصل سوم روش تحقیق

مقدمه:                                                                                                   36

1-3 روش انجام تحقیق                                                                           36

2-3 قلمرو تحقیق                                                                    36

2-3-1 دوره زمانی تحقیق                                                                         36

2-3-2 مکان تحقیق                                                                                 37

2-3-3 جامعه آماری                                                                               37

2-3-5 نمونه آماری                                                                                37

3-3 روش و ابزار گردآوری اطلاعات                                                             37

4-3 ابزار گرداوری اطلاعات                                                                      38

5-4-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                                             39

فصل چهارم: یافته های پژوهشی

4-1- مقدمه                                                                                         41

4-2- آمار توصیفی                                                                                 42

4-3- آمار استنباطی : فرضیه ها                                                                 50

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه:                                                                                          64

2-5 بحث و نتیجه گیری                                                                                     64

5-3- محدودیت‏‏های پژوهش                                                                       68

5-5- پیشنهادها                                                                                               68

5-5-1- پیشنهاد‏های پژوهشی                                                                    68

5-5-2- پیشنهاد‏های کاربردی                                                                    69

منابع                                                                                                    70

پیوست(پرسشنامه)                                                                                   75

مقدمه

     در افرادی که در دوران کودکی مورد خشونت قرار می‏گیرند، به دلیل آسیب‏ها و جراحت روان شناختی حاصل از این سوء رفتار، طرحواره‏‏های ذهنی شکل می‏گیرد که رابطه زناشویی بعدی آن‏ها را تحت تاثیر قرار می‏دهد به دلیل اهمیت و نقش تجریه در خشونت دوران کودکی، خشونت خانوادگی امروزه مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است. در اکثر موارد، خشونت در میان خانواده‏ها و در چارچوب روابط نزدیک زناشویی، گزارش شده است. و به رغم وجود صمیمیت در ارتباط زناشویی رخ می‏دهد که شاید واکنشی نسبت به تهدید تصور شده از کاهش صمیمیت باشد  روابط صمیمی و   http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa-%d8%b1%db%8c%d8%b3%da%a9-%d9%88-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b4%d8%b9%d8%a8-%d8%a8%d8%a7%d9%86/ پایدار و به دور از خشونت با کودکان و نیز شریک زندگی نقش مهمی در سلامت روانی و جسمانی دارد و جنبه مهمی از زندگی زناشویی است که مطالعه علمی آن از دهه 1990 آغاز شده است. یکی از مهم ترین عواملی که بر بقا، دوام و رشد خانواده اثر می‏گذارد، روابط سالم و مبتنی بر سازگاری و تفاهم بین اعضاء، به خصوص زن و شوهر است. سازگاری زناشویی، به عنوان یکی از مهمترین عوامل اثر گذار بر عملکرد خانواده است(سینها و مکرجی[1]، 1999).

   خشونت خانگی واقعیتی است آزاردهنده در دنیای امروزه در جهانی كه محیط خانه باید پناهگاهی باشد تا ساكنانش در آن بیاسایند و خستگی‏ها و رنج‏های ناشی از دشواری‏های محیط بیرون خانه را به فراموشی بسپارند، متاسفانه برای بسیاری از مردم خانه به جهنمی می‏ماند كه آتش دشمنی، خشم، خشونت، كینه، و انتقام در آن هر لحظه شعله ورتر می‏گردد. خشونت خانگی مخصوص جامعه یا طبقه خاصی نیست. اكنون همه كشورهای دنیا و طبقات اجتماعی مختلف با آن دست به گریبانند. تغییر و تحولات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز نه تنها سبب كاهش آن نگردیده بلكه در بسیاری از موارد بر دامنه آن افزوده است. اهمیت موضوع تا بدان حد است كه شمار زیادی از سازمآن‏ها و موسسات بین المللی به ویژه سازمان ملل متحد در زمینه پیشگیری و مهار این پدیده، مقررات و دستورالعمل‏های متعددی را وضع نموده یا به اجرا نهاده اند. جای تاسف است كه براساس آمارهای موجود هنوز این اقدام‏ها هیچ نتیجه قابل ملاحظه ای به بار نیاورده، اما با توجه به گستره اقدام‏های ملی و بین المللی كه پیوسته رو به فزونی است می‏توان امیدوار بود در آینده ای نزدیك این پدیده و پیامدهای آن كاهش یابد. اما خشونت خانگی تنها زنان و مردان سازگار را تحت تاثیر قرار نمی دهد. بلكه به جرات می‏توان گفت كه بیشترین اثر را بر كودكانی دارد كه پیوسته یا به تناوب شاهد این خشونت اند. این اثرگذاری چنان كه خواهیم دید، نسبت به میزان تاثیر آن بر خود والدین دارای اهمیت بیشتری است(کردوانی، 1389).

1-2 بیان مساله

بخش نخست: کلیات… 1

فصل نخست: مقدمه و تبیین نمایه کلی پژوهش… 2

مقدمه. 2

فصل دوم: راهبرد فرهنگی ـ سیاسی؛ چیستی و چرایی.. 9

گفتار نخست: چیستی راهبرد فرهنگی ـ سیاسی.. 9

1) تعریف راهبرد. 9

2) تعریف فرهنگ… 14

3) تعریف سیاست… 17

گفتار دوم: مفهوم سیاست در تعالیم اسلامی و چرایی راهبرد فرهنگی ـ  سیاسی  21

فصل سوم: گفتمان مهدویت؛ بایسته ها و ضرورت ها 25

گفتار نخست: مهدویت و انتظار در اندیشه تشیع. 25

               1) مفهوم انتظار. 26

               2) انواع انتظار. 26

گفتار دوم: مسئله زمینه سازی؛ چیستی و چگونگی.. 28

               1) اوصاف اصحاب امام عصر(عج) 30

                2) اقتضائات اقدام مصلحانه. 34

               3) سیاست های مورد نیاز حکومت اسلامی.. 35

               4) تحلیلی از وضعیت موجود. 37

               5) ضرورت فرهنگ سازی درونی.. 39

               6) نقش جمهوری اسلامی ایران در تحقق اهداف اسلامی.. 40

               7) ضرورت حرکت برای ایجاد جامعه آرمانی شیعی.. 41

بخش دوم: بنیادهای معرفتی انسان شناسانه در اسلام. 48

فصل نخست: انسان شناسی و ضرورت پردازش آن در همه شاخه های علوم انسانی  49

گفتار نخست: ضرورت نگرش جامع به انسان در علوم انسانی.. 49

               1) رویکردهای انسان شناسی.. 49

               2) تاثیر شناخت انسان. 51

               3) ویژگی های انسان شناسی دینی.. 57

گفتار دوم:  بررسی قوای انسانی و رابطه بین آن ها 59

               1) قوای چهارگانه نفس… 59

               2) ماهیت فضایل و رذایل در قوای چهارگانه و اقسام آنها 60

               3) عدالت به عنوان ام الفضایل.. 62

               4) تناسب صور اخروی با ملكات نفس… 64

               5) ارتباط قوا با نفس و بالعکس… 66

فصل دوم: نقش آموزه های شریعت قدسیه اسلام در سوق دادن جامعه انسانی به سمت حیات طیبه و جامعه آرمانی  70

گفتار نخست: رابطه انسان با خدا 71

               فطرت… 72

گفتار دوم: رابطه انسان با خود. 87

               1) معرفت شناسی ابعاد وجودی انسان (ارگانیسم انسانیت) 88

               2) معرفت شناسی حیات طیبه ایمانی (ارگانیسم الهیت) 97

بخش سوم: بنیاد های نظری ولایت در اندیشه تشیع و ارتباط آن با مقوله مهدویت   111

فصل نخست: شیعه و گفتمان ولایت… 112

گفتار نخست: طرح بحث و كلیات… 112

               1) تعریف لغوی و مفهوم اصطلاحی ولایت… 112

               2) مفهوم ولایت در مکتب تشیع. 114

گفتار دوم: حقیقت ولایت در مکتب تشیع. 120

               1) مسئله ولایت «الله» عز اسمه و جل جلاله. 120

               2) مسئله «ولایت انسان» و مقام خلیفه اللهی او در زمین.. 125

فصل دوم: شیعه و گفتمان مهدویت… 135

گفتار نخست: فلسفه امامت در تشیع. 135

               1) برهان لطف… 135

  http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%af%db%8c%d8%b1%db%8c%d8%aa-%d8%b1%db%8c%d8%b3%da%a9-%d9%88-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%b4%d8%b9%d8%a8-%d8%a8%d8%a7%d9%86/

              2) قاعده وجوب اصلح.. 143

              3) برهان امکان اشرف… 143

              4) برهان عنایت… 147

گفتار دوم: فلسفه غیبت… 156

               1) غیبت و مهدویت… 157

               2) فلسفه غیبت از زبان دانایان غیب… 158

               3) رحلت امام صادق و تاویل مهدی.. 160

               4) ضرورت تبیین عقلی غیبت… 161

               5) الطاف خداوند در وجود امام غائب… 161

               6) شیخ صدوق و فلسفه غیبت… 166

               7) فلسفه غیبت از نظر کلام مفید. 169

               8) فلسفه غیبت در نگاه شریف مرتضی.. 172

               9) غیبت براساس دیدگاه شهید صدر دوم. 173

               10) فلسفه غیبت از نظر شیخ طوسی.. 176

گفتار سوم: رمزگشایی از فلسفه غیبت و آرمان مهدویت… 178

               1) علل غیبت در روایات… 178

               2) تحلیل و بررسی دلایل غیبت… 179

3) ارگانیسم اصلاح و تمهید شرایط.. 181

4) شواهد روایی دلالت کننده بر وجود اقتضائات برای ظهور. 182

بخش چهارم: اقتضائات رهیافت سیاسی در راهبرد مهدویت… 191

فصل نخست: بررسی تحلیلی مفاهیم اصلی در علوم سیاسی.. 192

گفتار نخست: حکومت و حاکمیت… 192

               1) حوزه معنایی حکومت… 192

               2) حوزه معنایی حاکمیت… 193

               3) حكومت دینى در اندیشه ملاصدرا 194

               4) معناى مشروعیت… 195

               5) معنای مقبولیت… 196

               6) رابطه مشروعیت با مقبولیت… 196

گفتار دوم: مردم و حاکمیت… 197

               1) نقش مردم در حكومت اسلامى.. 197

               2) مردم به مثابه مبنای اقتدار در نظام اسلامی.. 205

گفتار سوم: قدرت و اقتدار. 209

فصل دوم: فرهنگ ایده آل عامل پایدارنده ثبات در سیاست داخلی و سیاست خارجی  214

گفتار نخست: رمزگشایی از مفهوم «فرهنگ ایده آل» 215

               1) فرهنگ ایده آل عامل پایدارنده ثبات سیاسی در داخل.. 216

              2) اقتدار حاصل آمده از نهادینه شدن فرهنگ ایده آل به مثابه رکن سیاست خارجی  223

گفتار دوم: نهادینه کردن فرهنگ ایده آل در جامعه، اصلی ترین هدف حکومت اسلامی  225

               1) تقویت بنیادهای فرهنگ ایده آل نیاز اساسی برای توسعه سیاسی  225

               2) ابتنای فرهنگ سیاسی اسلام بر بصیرت آحاد. 227

               3) شاخص های اصلی برای خطاناپذیر شدن شناخت حق از باطل (تحصیل بصیرت) 230

               4) رمز گشایی از نسبت میان حقیقت تقوا و حقیقت فرهنگ ایده آل  233

               5) در بیان اتمام و اکمال مکارم اخلاق.. 234

فصل سوم: کارویژه های حکومت اسلامی در عصر غیبت… 239

گفتار نخست: هدایت محور بودن معرفت سیاسی در اسلام. 239

               1) وظایف حکومت اسلامی از نظر ملا صدرا 240

               2) سعادتمندی حقیقی مردم هدف اصلی حکومت اسلامی در عصر غیبت   241

3) علل محرومیت جوامع از سعادت دنیوی و اخروی.. 242

گفتار دوم: تعالی به مثابه روح اصلی و مشخصه حکومت اسلامی.. 243

               1) اقتضائات توسعه دینی و سعادتمندی انسان. 245

               2) وظایف و اختیارات حکومت اسلامی.. 248

بخش پنجم: بررسی نهاد های موثر در راهبرد نهادینه كردن فرهنگ اسلامی در جامعه  256

فصل نخست: آسیب شناسی اجمالی از وضعیت کنونی فرهنگ در جامعه. 257

گفتار نخست: جامعه، فرهنگ اسلامی و تهاجم فرهنگی.. 259

               1) خطر فراگیر شدن فرهنگ دین زدایی و دین زدایی فرهنگی.. 261

               2) آسیب رسانی فرهنگی در سایه نظریه فرهنگ جهانی.. 263

               3) تغییر در جهان بینی نتیجه قطعی استیلای دین زدایی فرهنگی.. 265

               4) آسیب نظام گسیختگی نتیجه ای برای جریان تغییر فرهنگی.. 265

گفتار دوم: آسیب شناسی فرهنگی انقلاب اسلامی.. 270

فصل دوم: شناسایی نهادهای موثر و کارآمد و بررسی جایگاه آن ها در ساختار فرهنگی جدید  277

گفتار نخست: شناسایی نهادهای موثر و كار آمد. 277

               1) وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.. 278

               2) سازمان تبلیغات اسلامی.. 280

3) صدا و سیما 285

4) حوزه های علمیه و مساجد. 291

5) آموزش و پرورش… 295

گفتار دوم: بررسی جایگاه نهادهای فرهنگی در نهادینه كردن فرهنگ اسلامی در جامعه  302

گفتار سوم: طراحی ساختار فرهنگی جدید و کیفیت اجرای آن در سطح کشور  305

               1) ترسیم اهداف… 305

2) شناخت امکانات و بسیج هدفمند آن ها 307

               3) صورت بندی نظام نوین تعلیمی ـ تربیتی (ارائه بهترین شیوه اجرا) 311

نتیجه گیری.. 316

منابع. 320

 

 بخش نخست: کلیات

 

  فصل نخست: مقدمه و تبیین نمایه کلی پژوهش

 

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحمن الرحیم. اذا جاء نصر الله و الفتح. و رایت الناس یدخلون فی دین الله افواجا. فسبح بحمد ربک و استغفره انه کان توابا.

اللهم لا حول لنا الا بقوتک ولا قوه لنا الا بعونک فایدنا بتوفیقک و سددنا بتسدیدک و اعم ابصار قلوبنا عما خالف محبتک و لا تجعل لشیء من جوارحنا نفوذا فی معصیتک فصل علی محمد و آله.

رساله پیش رو با عنوان «راهبرد فرهنگی ـ سیاسی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر گفتمان مهدویت»، به منظور بررسی نسبت میان «شریعت مقدس اسلام»، «فرهنگ جامعه اسلامی» و «اقتضائات جامعه مهدوی» در دستور کار قرار گرفت و در جریان این پژوهش، ضرورت نهادینه کردن فرهنگ آرمانی اسلام در جامعه و تاثیر این مهم در استحکام پایه های حاکمیت سیاسی اسلام در عصر غیبت و نیز نقش آن در تمهید شرایط ظهور منجی عالم بشریت ارواحنا فداه به موضع فحص و بررسی نهاده شد.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یگانه پرچمدار حاکمیت تشیع در عصر حاضر که بی شباهت به عصر آخر الزمان نیست، نقش و اهمیت ویژه ای در تحقق اهداف آرمانی شیعه دارد. بدیهی است این اهداف آرمانی که ریشه در معارف حقه اسلام و آموزه های اصیل اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام دارد، تحت ولایت، زعامت و درایت «فقیه جامع الشرایط» و نیز رهنمودهای علمای ربانی و عرفای الهی کیان اسلامی پیگیری می شود. در این راستا باید متذکر شد که اهداف آرمانی و آموزه های ربانی در اعماق خود با حقیقت و واقعیت پیوندی ژرف و ظریف دارد که نیل به ژرفای این حقایق جز از راه سیر انفسی و آفاقی بسی سخت و دشوار خواهد بود و لازمه آن نیز حرکت زیر لوای پیران طریق و حکیمان رشید است تا از رهگذر آن حقایق الهیه درونی افراد شود و فهمی عمیق نسبت به معارف دین برای آحاد حاصل آید و در پرتو آن، ایمان عمیق و خلق کریم در قلب آحاد مستقر شود و زمینه برای تجلی فرهنگ آرمانی اسلام مهیا گردد.

در این رساله اصل بر آن است که فرهنگ اسلام در شکل آرمانی خود زمانی بر جامعه مستولی می شود که اعمال آحاد مسلمین از حدود الهی تجاوز نکند و مکارم اخلاق در سطح گسترده به صورت نهادی شده در جامعه عینیت یابد و به تبع آن مطالبات حضرت حق ـ عز اسمه ـ به مطالبات مردمی مبدل شود. بدیهی است در شرایطی که زمامداران صالح مسلمان، زمام امور حاکمیتی را به دست دارند و به دنبال عینیت بخشیدن به مطالبات الهی هستند، تبدیل شدن مطالبات ذات اقدس الهی به مطالبات مردمی (این امر نتیجه پروسه نهادینه کردن شکل صحیح فرهنگ اسلامی در جامعه خواهد بود)، پیکره امت و امامت را به پیکره ای واحد و منسجم مبدل کرده و میان دو روی سکه سیاست که «مردم» اند و «حاکمیت» پیوندی ناگسستنی برقرار می کند. پس دور از حقیقت نیست که نهادینه شدن شکل صحیح «فرهنگ اسلام» در جامعه را به مثابه عنصری اساسی تلقی کنیم که تحقق آن در جامعه به اصلاح مناسبات «مردم ـ مردم»، «مردم ـ حاکمیت» و «حاکمیت ـ مردم» منجر شود و انسجام ملی و ثبات سیاسی را نتیجه دهد.

از سوی دیگر باید تاکید کرد که یکی از کارویژه های اساسی حکومت اسلامی در نظام ولایی شیعی، تنظیم رابطه معنوی ولایت محور میان حاکمیت و آحاد ملت است. (ضرورت ایجاد سنخیت و همگونی بنیادی میان امام و ماموم در عقیده و رفتار) بر این اساس می توان مدعی شد، این مهم نیز جز از طریق نهادینه کردن فرهنگ اسلامی (اسلام ناب محمدی) در جامعه و تربیت نفوس متقی، مهذب و متکامل میسر نمی باشد. بدیهی است تحصیل توفیق در این زمینه نیازمند اراده دستگاه حاکمیت و نظام سیاسی است که با نگاهی فعال و پویا به پدیده فرهنگ، آن را به گونه ای سامان بخشد که از طرفی موجب تعالی و تکامل فرهنگ دین بنیاد شود و از طرف دیگر فرهنگ تکامل یافته موجب استحکام پایه های اقتدار ملی و برقراری پیوند حداکثری میان حاکمیت و مردم گردد. از این حیث تحقق هدف مذکور مستلزم اتخاذ راهبرد فرهنگی ـ سیاسی از سوی دستگاه حاکمیت است تا از رهگذر آن زمینه های لازم برای اصلاح و بهسازی حداکثری در دو حوزه: 1) مناسبات میان حاکمیت و مردم (جامعه با حاکمیت) و 2) مناسبات فردی – اجتماعی در جامعه (مناسبات جامعه با خود) فراهم آید. ضمنا متذکر می شود در رساله پیش رو جامعه مهدوی (آرمان شهر اسلامی) به مثابه هدف غایی مورد توجه بوده و حاکمیت اسلامی در عصر غیبت به مثابه نهاد هماهنگ کننده وضع موجود (جامعه فعلی) با وضع مطلوب (جامعه مهدوی) معرفی خواهد شد و افق مهدویت در این حوزه مورد تاکید است.

مطالبات آرمانی مذکور در شرایطی بیان می شود که ما به این مسئله اذعان داریم که با وجود اینکه انقلاب اسلامی ایران پدیده ای ذاتا فرهنگی ـ سیاسی بوده، به نظر می رسد پس از تشکیل جمهوری اسلامی ایران تداوم بعد فرهنگی آن برای تحقق جامعه آرمانی شیعی تا حد زیادی مغفول واقع شده و یا در مسیر صحیح و کارشناسی شده هدایت نشده است. این در حالی است که طی این سال ها بر بعد سیاسی انقلاب بیشتر پای فشرده شده است. در همین راستا باید متذکر شد بازتاب عملکرد دستگاه های فرهنگی در طول 30 سال گذشته بیانگر آن است که وضعیت مناسبات فردی ـ اجتماعی جامعه کنونی ما فاصله ای چشمگیر با جامعه مطلوب و ایده آل شیعی دارد و از سوی دیگر هجمه های نرم فرهنگی و رویارویی نامتناسب و نامتقارن نهادهای فرهنگی داخلی با این هجمه ها همواره بر این فاصله چشمگیر می افزاید و این رویارویی خطیر این اصل را بر ما مسلم می کند که بهینه سازی اوضاع کنونی نیازمند تبیین ساختارهای فرهنگی کار آمد است که این ساختار باید با افق مهدویت و آرمان شهر اسلامی قابل انطباق باشد.

با این وصف نگارنده معتقد است تحصیل توفیق در بعد سیاسی ارتباطی تنگاتنگ با کسب موفقیت های روز افزون در حوزه فرهنگ و نهادینه سازی بنیادهای فرهنگ دینی در بستر جامعه دارد. چه، یکی از کارویژه های اساسی و مهم حکومت اسلامی بسط فرهنگ و اندیشه اسلامی در جامعه است. به همین منظور وجود نگاه راهبردی به این دو حوزه از سوی حاکمیت اسلامی عصر غیبت ضرورتی انکارناپذیر است و در حاکمیت سیاسی شیعی تمام جهت گیری ها باید با توجه به آرمان مهدویت صورت پذیرد. بنابر این پیشینه تحقیق حاضر، ناظر بر تمام پژوهش های حوزه مهدویت است که در این میان غیر از شیعیان بسیاری از بزرگان و علمای اهل سنت نیز در این باب آثاری بر جای گذاشته اند و طی سال های اخیر این پژوهش ها وجه پویاتری به خود گرفته است. برگزاری همایش های بین المللی مهدویت طی سالیان اخیر شاهد بر این مدعا است که طی آن پژوهش هایی در باب «زمینه سازی ظهور»، «وظایف دولت زمینه ساز»، «مهدویت و رسانه» و … مورد بررسی قرار گرفته اند و در سال های آتی نیز این محورها پیگیری خواهند شد. بر این اساس، فضای گفتمانی برای طرح موضوع این رساله تا حدود زیادی فراهم بوده و بلکه پرداختن به آن را می توان امری ضروری تلقی کرد چراکه به نظر می رسد نوع نگاه حاکمیت شیعی به حوزه فرهنگ و سیاست باید ملهم از آرمان مهدویت باشد و این مسئله را می توان یکی از نیازهای تئوریک کشور دانست.

بر این مبنا رساله حاضر کوشش می کند این کارویژه را در چارچوب سیاست های جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار دهد؛ امید که بتواند برای متولیان سیاستگذاری در این عرصه مفید واقع شود.

در این مجال با توجه به توضیحات ارائه شده در بالا و همچنین برای روشن تر شدن فضای گفتمانی پژوهش حاضر، در زیر به طرح سوال اصلی و سوالات پیرامونی و بیان فرضیه اصلی و فرضیات پیرامونی می پردازیم.

این پژوهش در صدد پاسخگویی به این سوال اصلی است که رویکرد سیاسی مطلوب به حاکمیت، جامعه و فرهنگ در جهت گذار از وضع موجود (جامعه و حکومت فعلی) به وضع مطلوب (جامعه و حکومت مهدوی) چه اقتضائاتی در طراحی راهبرد فرهنگی سیاسی مطلوب دارد؟

و به تبع آن سوالاتی از قبیل:

1) فرهنگ اسلامی در تدوین راهبرد فرهنگی ـ سیاسی جمهوری اسلامی ایران چه جایگاهی دارد؟

2) حاکمیت اسلامی در عصر غیبت از چه جایگاهی برخوردار است؟

3) اهداف و کارویژه های حکومت اسلامی در عصرغیبت چیست؟

4) حاکمیت سیاسی جهت نهادینه کردن فرهنگ اسلامی در جامعه از چه ابزارهایی می تواند استفاده کند؟

در طرح اولیه تحقیق برای سوالات مذکور پاسخ های ابتدایی در قالب فرضیه های تحقیق بیان شد به این ترتیب که در پاسخ به سوال اصلی، این فرضیه اصلی ایراد شد که ایجاد جامعه مهدوی (آرمان شهر اسلامی) مستلزم تحقق نظام سیاسی ـ اجتماعی متکامل شیعی است که در  شکل ایده آل این نظام، میان امام معصوم علیه السلام به عنوان ولی علی الاطلاق و مامومین به مثابه امت اسلامی، سنخیت و همگونی بنیادی وجود دارد. بر این اساس بدیهی است که در عصر غیبت این مهم (ایجاد سنخیت و همگونی بنیادی میان امام و ماموم) می تواند از مجرای اراده حاکمیت اسلامی محقق شود تا از این راه بستر های لازم برای پذیرش ولایت کلیه الهیه ـ که در وجود مقدس حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف متجلی است ـ از جانب مردم فراهم شود. از این رو توجه به گفتمان مهدویت در تدوین راهبرد فرهنگی ـ سیاسی جمهوری اسلامی ایران با رویکردهای ذکر شده اهمیتی مضاعف می یابد.

همچنین در طرح تحقیق پاسخ هایی برای سوالات فرعی در نظر گرفته شد که در اینجا با رعایت ترتیب و توالی آن ها تحت عنوان فرضیه های فرعی تحقیق مورد اشاره قرار می گیرد:

1) فرهنگ اسلامی از یک سو به مثابه منشا و خاستگاه راهبرد فرهنگی ـ سیاسی جمهوری اسلامی ایران است و از سوی دیگر اجرای راهبرد فرهنگی ـ سیاسی، نهادینه شدن فرهنگ اسلامی در جامعه را در پی خواهد داشت.

2) حاکمیت اسلامی در عصر غیبت به مثابه نهاد هماهنگ کننده وضع موجود (جامعه فعلی) با وضع مطلوب (جامعه مهدوی) محسوب می شود که در این راستا باید تمام ظرفیت های مادی و معنوی خود را برای تحقق جامعه آرمانی شیعه بسیج کند.

3) توجه به مقوله تربیت دینی آحاد ملت و نهادینه کردن فرهنگ اسلامی در جامعه، از کاروی‍‍‍‍‍ژه های اصلی حکومت اسلامی در عصر غیبت است.

4) از میان نهادهای فرهنگی موجود در کشور، نهاد تعلیمی ـ تربیتی (نظام آموزش و پرورش) ابزاری مناسب، سریع و زود بازده جهت برقراری ارتباط پایدار و فراگیر میان حکومت و بدنه جامعه است که از طریق ایجاد اصلاحات ساختاری در آن و طراحی نظام تعلیمی ـ تربیتی نوین می توان تا حدود زیادی فرهنگ اسلامی را در جامعه نهادینه کرد.

همچنانکه ملاحظه می شود ایده اولیه این رساله با هدف حرکت در جهت ایجاد یک نظام سیاسی ـ اجتماعی متعالی شیعی در مقام طرح و تبیین قرار گرفته و از این حیث رساله وجه کاربردی دارد اما از سوی دیگر باید توجه داشت که ترسیم وجه متعالی نظام سیاسی ـ اجتماعی شیعی نیازمند باریک بینی و مداقه در باب مسایل نظری و اعتقادی است. در این میان با عنایت به رویکرد اصلی رساله، توجه به مبانی انسان شناسی اسلامی و نیز مبانی اندیشه های ولایی تشیع و طرح مسایل نظری پیرامون گفتمان مهدویت از اهمیت ویژه ای برخوردار است که از این منظر رساله وجه نظری دارد.

بنابراین پژوهش حاضر در 5 بخش اصلی تدوین شده است که عبارتند از:

الف) کلیات

در این بخش مطابق عرف کارهای تحقیقی ـ پژوهشی به تعریف و تبیین مفاهیم به کار رفته در عنوان رساله پرداخته شده است که در سایه آن نمایه و صورت بندی گفتمانی رساله تا حدودی روشن شده است.

ب) بنیادهای معرفتی انسان شناسانه در اسلام

در این بخش مبانی انسان شناختی در اسلام و قرآن تشریح و عوامل تاثیر گذار در سیر تکاملی انسان که منجر به ایجاد سنخیت و همگونی میان امام و ماموم ـ در نظام ولایی شیعه ـ می شود تبیین خواهد شد.

ج) بنیادهای معرفتی ولایت در اندیشه تشیع و ارتباط آن با مقوله مهدویت

در این بخش راه های نهادی شدن مقوله ولایت پذیری در جامعه تشیع بررسی، و تحلیلی از علل رقم خوردن غیبت و عدم بهره مندی جامعه انسانی از ولایت بالغه الهیه ارائه می شود.

د) اقتضائات رهیافت سیاسی در راهبرد مهدویت

در این بخش تحلیلی از ماهیت حکومت اسلامی در عصر غیبت ارائه می شود و ذیل آن اساسی ترین اهداف و خط سیر حکومت اسلامی در این برهه از زمان تبیین گردیده و