کلیه مطالب این سایت فاقد اعتبار و از رده خارج است. تعطیل کامل


شهریور 1404
شن یک دو سه چهار پنج جم
 << <   > >>
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31        



جستجو



 



بخش اول- کلیات……………………………………………………………………………………………..6

فصل اول – واژه شناسی و بررسی مصادیق حقوق بشر دوستانه…………………………………8

مبحث اول- واژه شناسی و تعاریف…………………………………….……………………………………………………………..8

گفتار اول- مفهوم حقوق بشر دوستانه…………………………………………….…………………………………………………..8

بند اول – معنا………………………………………………………………………………………………………………………………………8

بند دوم – تعریف…………………………………………………………………………………………………………………………………8

بند سوم- رابطه حقوق بشر دوستانه و حقوق بشر……………………………….………………………………………………9

گفتار دوم – پیشینه تاریخی ………………………………………………………………………………………………………………10

مبحث دوم- شناسایی اصول و اهداف…………………………………..…………………………..……………………………….12

گفتار اول – اصول و قواعد حقوق بشر دوستانه……………………………….…………………………..……………………12

بند اول -اصول حقوق بین الملل بشر دوستانه…………………………………………………………………………………….12

بند دوم- قواعد اساسی حقوق بین المللی بشردوستانه………………………………………………………………………..13

بند سوم- اصول حاکم بر درگیری­های مسلحانه………………………………………………………………………………….14

گفتار دوم- اهداف وانگیزه………………………………………………………………………………………………………14

فصل دوم- شناسایی انواع و منابع مخاصمات مسلحانه 14…………………………………………………..

مبحث اول- انواع در گیری های مسلحانه ………………………………………………………………………………………….15

گفتار اول-چگونگی اجرای حقوق بشر دوستانه………………………………………………………………………………….15

بند اول – درگیری های مسلحانه بین المللی ……………………..………………………………………………………………15

بند دوم- درگیری های مسلحانه غیر بین المللی  ………………………………………………………………….. ..16   

بند سوم-تفاوت مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیر بین المللی………………………………………………….17

گفتار دوم- منابع حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بین المللی………………………………18

بند اول- عرف………………………………………………………………………………………………………………………18

بند دوم- اصول کلی حقوقی……………………………………………………………………………………………………………..18

بند سوم- معاهدات بین المللی………………………………………………………………………………………………………….18

گفتار سوم -قلمرو حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه………………………………………………………..19

مبحث دوم- جنایات جنگی ومداخله بشر دوستانه ……….   برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید   …………………………………………………………………21

گفتار اول-شناسایی مخاصمات مسلحانه (جنگ…………..………………………………………………………………….21

بند اول-محدودیت‌ها ی عملیات جنگی………………….……………………………………………………………………….21

بند دوم-تعریف جنایات جنگی………………………………………………………………………………………………………..22

بند سوم- تقسیمات جنایات جنگی از حیث صلاحیت جهانی………..………………………………………………..24
بند چهارم-انواع دادگاه های جنایات جنگی..………………………………………………………………………………….25

گفتار دوم- اهمیت مداخله بشر دوستانه در حقوق بین الملل……………………………………………………………27

بند اول-تعدیل اصل عدم مداخله در امور داخلی دولت ها……………………………………………………………….29

بند دوم- رابطه حاکمیت و مداخله بشر دوستانه در رویه سازمان ملل……………………………………………..31

بند سوم- رابطه حاکمیت و مداخله بشر دوستانه در رویه قضایی بین المللی………………………………….37

بند چهارم- توجیه مداخله در قلمرو حاکمیت دولت ها…………………………………………………………………….38

گفتار سوم- حقوق بشر دوستانه و مبارزه با تروریسم………………………………………….40

بند اول – اصول عمومی حقوق بشردوستانه در مبارزه با تروریسم…………………………………………………40

بند دوم – تروریسم در مخاصمه مسلحانه بین المللی…………………………………………………………………..44

بند سوم – تروریسم در مخاصمه مسلحانه غیر بین المللی…………………………………………………………..46

بند چهارم – حقوق بشر دوستانه از حادثه 11 سپتامبر تا کنون……………………………………………………48

 بخش دوم –حقوق بشر دوستانه در اسلام و عرصه بین الملل 49………………………………….

فصل اول- حقوق بشر دوستانه در اسلام……………………………………………………………………………………………50

مبحث اول – اصول اولیه حقوق بشر دوستانه در اسلام……………….…………………………………………………..50

گفتار اول- رعایت حقوق بشر دوستانه در مخاصمات…………………….……………………………………………….51

بند اول-تاریخچه جنگ در اسلام………………………..…………………………………………………………………………….53

بند دوم-اصول بنیادین بشر دوستانه اسلامی…………..………………………………………………………………………….54

گفتار دوم ـ ویژگى هاى جنگ در اسلام……………………………………………………………………………………………55

بند اول ـ در راه خدا بودن………………………………………………………………………………………………………………..55

بند دوم ـ عادلانه بودن………………………………………………………………………………………………………………………56

بند سوم ـ دفاعى بودن………………………………………………….………………………………………………………………57

بند چهارم ـ انسانى بودن……………………………….………………………………………………………………………………….60

مبحث دوم- قواعد حقوق بشر دوستانه در اسلام………………………….…………..…….………………………………62

گفتار اول- تفكیك بین نظامیان و غیر نظامیان……………………………….……..……….…………………………………62

بنداول- حقوق غیر نظامیان در جنگ از دیدگاه قرآن……………………………………………………………………63

بند دوم- حقوق غیر نظامیان از دیدگاه روایات و سیره ائمه معصومین (ع…………………………………….64

بند سوم- حقوق غیر نظامیان از دیدگاه فقه….…………………………………………………………………………………..68

گفتار دوم – حمایت از غیر نظامیان در اسلام….……………………………………………………………………………….70

بند اول- اطفال تبعه دشمن…….………………………………………………………………………………………………………..70

بند دوم- حقوق زنان………………………………………………………………………………………………………………………70

بند سوم- حمایت از افراد سالمند…………………………………………………………………………………………………..72

بند چهارم- حمایت از بیماران، مجروحان و سایر افراد خاص……………………………………………………..73

بند پنجم- حمایت از افراد مذهبی…………………………………………………………………………………………………..74

بند ششم- حمایت از نمایندگان و فرستادگان…………………………………………………………………………………74

گفتار سوم- حقوق اسیران جنگی…………………………………………………………………………………………………….75

بند اول- رفتار انسانی با اسرا…………………………………………………………………………………………………………..75

بند دوم- حفظ وحدت خانوادگی اسرا…………………………………………………………………………………………….78

بند سوم- آزادی اسیران……………………………………………………………………………………………………………………79

فصل دوم- حقوق بشر دوستانه در عرصه بین الملل…………………………………………81

مبحث اول- قواعد و مقررات حقوق بشر دوستانه در عرصه بین الملل………………………………………..81

گفتار اول- تمایز غیر نظامی از نظامی…………………………………………………………………………………………….81

گفتار دوم –حمایت عام از افراد غیرنظامی……………………………………………………………………………………..84

بند اول- احترام به گروه های انسانی…………………………………………………………………………………………..84

بند دوم- حمایت خاص از برخی طبقات افراد غیرنظامی ……………………………………………………………..84

بند سوم – رنج و عذاب غیرنظامیان……………………………………………………………………………………………….86

مبحث دوم- اسناد بین المللی حقوق بشر دوستانه…………………………………………………………………………87

گفتار اول – بررسی کنوانسیون های ژنو……………………………….……………………………………………………….88

بند اول- كنوانسیون اول ژنو در مورد وضعیت مجروحین و بیماران در میادین جنگی………..………..89

بند دوم- كنوانسیون دوم ژنو راجع به بهبود سرنوشت زخم داران، بیماران و غریقان نیروهای مسلح در دریا…………….…………………………………………………………………………………………………………………………………….89

بند سوم – كنوانسیون سوم مربوط به رفتار با اسیران جنگی……….…………….………………………………………91

بند چهارم- کنوانسیون چهارم مربوط به حمایت از افراد غیرنظامی در دوران جنگ………………….………92

بند پنجم – پروتکل های الحاقی به کنوانسیون های  ژنو…….…………….……….……………………………………..92

گفتار دوم- اسناد مربوط به حمایت از حقوق کودک…..…………………………………………………………………….93

بند اول – نقش سازمان های دولتی……..………….………………………………………………………………………………….94

بند دوم- نقش سازمانهای غیردولتی ومجامع عمومی…..…………………………………………………………………….94

گفتار سوم – اسناد مربوط به منع کاربرد سلاح های شیمیایی…….……………………………………………………95

گفتار چهارم- کنوانسیون 1954 لاهه در مورد حفاظت از میراث‏ فرهنگی در زمان جنگ….……….……..95

بند اول – زمان رسمیت کنوانسیون…………………..……………………………………………………………………………….96

بند دوم- منابع کنوانسیون و ارتباط آن با سایر اسناد بین المللی…………………..……….…….……………………96

بند سوم – دامنه شمول کنوانسیون به لحاظ اعضای متعاهد…………………….………………….……………………..96

بند چهارم- روشهای اجرائی………………………………………………………………………………………………………………97

بند پنجم- ضمانت اجرای کنوانسیون…………………………………………………………………………………………………97

گفتار پنجم- اساسنامه دیوان بین المللی کیفری………..………………………………………………………………………98

بند اول- نسل کشی یا ژنوسید………………………………..……………………………………………………………………..99

 

بند دوم- جنایت علیه بشریت………………………..………………………….……………………………………………………….99

بند سوم- جنایت جنگی………………………………..……………………….………………………………………………………….99

بند چهارم- جنایت علیه صلح……………………………………..…………………….……………………………………………100

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….101

ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………….103

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………106

 چکیده

حقوق بشردوستانه یكى از مباحث مهم حقوق بین‌الملل است که به حمایت از قربانیان جنگ و کاهش خشونت پرداخته و بدون توجه به علت جنگ و قانونی یا غیرقانونی بودن و صرف نظر از اینکه قربانیان متعلق به کدام یک از دو طرف درگیری هستند ،‌از آنها حمایت می کند. مقررات حقوق بشردوستانه ، از خشونت بی اندازه در جنگها جلوگیری کرده و حق دولتها را در انتخاب سلاح ها و روشهای جنگی محدود می نماید ، به همین دلیل آنرا حقوق در جنگ یا حقوق جنگ هم می نامند.

حقوق بشر دوستانه مورد تأكید ادیان آسمانى بخصوص دین مبین اسلام می باشد. اسلام در زمان بروز جنگ قانون گسترده ای را بر پایه عدل، رحمت و رعایت حقوق انسانی تدوین نموده است و از غیر نظامیان و افراد خاص همچون ، زنان ، كودكان وسالخوردگان حمایت می نماید و کشتار آنان را نهى می فرماید. برای بیماران، مجروحان، نابینایان و افراد افلیج نیز مصونیت قائل شده و درباره حقوق اسیران، توصیه‌هاى فراوانی را ایراد نموده است.

در عرصه بین الملل هم طی سالیان متمادی معاهدات و اسناد بسیاری در خصوص افراد در گیر جنگ و غیر نظامیان و سایر افرادی که به نوعی با مخاصمات مسلحانه در ارتباط هستند در نظر گرفته شده است. جامعه جهانی با تصویب کنوانسیون های بین المللی مانند کنوانسیون ،ژنو و لاهه و سایر کنوانسیون ها سعی در ایجاد یک اصول اساسی بشر دوستانه در زمان رخداد های جنگی دارد . این کنوانسیون ها، قوانینی هستند که رعایت آنها، اگر چه از وقوع جنگ جلوگیری نمی کند، اما درد ها و آسیب های انسانی را تا حدودی از طرفین مخاصمه می کاهد. مقایسه بین حقوق بشر دوستانه در اسلام و مقررات امروزی، نشان می دهد که حقوق اسلامی در این زمینه هم به لحاظ تاریخی و هم به جهت داشتن احکام بشر دوستانه بسیار غنی تر از حقوق بشر دوستانه کنونی است .

واژگان کلیدی: حقوق بشردوستانه، اسلام ، حقوق بین الملل، مخاصمات مسلحانه ، غیرنظامیان،اسناد بین المللی.

مقدمه

حقوق بین الملل بشر دوستانه تاریخی‌ترین و قدیمی‌ترین بخش حقوق بین الملل است بنابراین شكل گیری آن به صورت امروزی متأثر از وقایع و رویدادهای تاریخی است. بدنبال پیدایش جوامع اولیه و شكل گیری روابط دوستانه میان آنها، روابط خصمانه نیز به دلیل تبعیض و بی‌عدالتی و استقلال طلبی ملت‌ها موجودیت پیدا کرد. جنگ بارزترین نمونۀ روابط خصمانه است. قواعد و مقررات انسان دوستانه در ابتدایی ترین جنگ‌ها ، البته نه به شكل امروزی آن ، رعایت می‌شده است. برای مثال در یونان و ایران باستان مقرراتی راجع به رفتار با اسیران جنگی و احترام به آنها، ایمنی غیررزمندگان، تكریم تسلیم شدگان، حرمت اماكن مقدس و…دیده می‌شود. پای بندی قواعد و رفتار انسان دوستانه و رعایت آنها در زمان درگیریهای مسلحانه، برخاسته و نشات گرفته از تمدن‌ها، فرهنگ‌ها و عقاید و مذاهب ملل مختلف جهان می باشد. به یقین می‌توان گفت كه در این زمینه بیشترین قوانین و مقررات مشترك میان ملّت‌ها وجود دارد و این مسئله سبب رعایت قواعد و مقررات انسان دوستانه در هنگام مخاصمات مسلحانه می گردد. لازم به یادآوری است كه در این عرصه، نظام حقوقی اسلام بیش از سایر نظام‌های حقوقی جهان، قواعد بشر دوستانه را به جوامع بشری در راستای حرمت و پاسداشت انسان و انسانیت عرضه نموده است.

باید اذعان داشت که حقوق بشر دوستانه بخشی از حقوق بین الملل است که در هنگام مخاصمات مسلّحانه بر روابط بین المللی دولت ها و عملکرد نیروهای نظامی حاکم می شود. هدف اصلی حقوق بین الملل بشردوستانه که در غالب معاهدات و اسناد بین المللی آمده است، حمایت از حیات ، سلامت و کرامت غیرنظامیان و رزمندگانی که صحنه درگیری را ترک کرده اند،‌ می باشد. همچنین حقوق بین الملل بشردوستانه حق طرفهای درگیری را در انتخاب روشها و سلاحهای جنگی محدود می نماید. بطور کلی حقوق بشر دوستانه از حقوق اساسی بشر و از حقوق قربانیان در شرایط جنگ دفاع نموده و باعث کاهش آلام صدمات ناشی از مخاصمات مسلّحانه می گردد. حقوق بشر دوستانه از یک سو ماهیت حقوق بشری دارد؛ چون رعایت آن در باره ی هر انسانی بدون توجه به رنگ ، نژاد ، زبان، مذهب و ملّیت لازم بوده و از سوی دیگر چون با انعقاد کنوانسیون های بین المللی

لازم الاجرا می شود، صبغه ی حقوق بین المللی پیدا می کند.

به موازات گسترش روابط دوستا نه ی بین المللی و پویایی دانش و فرهنگ و تمدن انسانی ، قدرت دولت ها و نیروهای خود کامه به تحلیل رفته و ارزش های اخلاقی و بشر دوستانه که در گذشته ها فقط جنبه ی اخلاقی داشت، امروزه به عنوان مهم ترین بخش حقوق بین الملل، جنبه ی حقوقی و الزامی یافته است . در اثر وقوع جنگ های خانمان سوز جهانی و منطقه ای ، امروزه همه به این باور رسیده اند که رعایت حقوق بشر دوستانه تأمین کننده ی منافع همه ی ملّت هاست؛ چون هر کشوری ممکن است روزی گرفتار مخاصمات مسلّحانه گردد و مردم آن نیازمند برخورداری از حداقل حقوق انسانی و قواعد محدود کننده ی رفتار قواید رگیر جنگ باشند .انسان در تاریخ حیات خود جنگ های خونینی را به خود دیده است، ملّتی نیست که از آسیب های آن در امان مانده باشد؛ این آسیب ها نه تنها جان و مال انسان را تهدید کرده، بلکه کرامت و احترام او را نیز نشانه گرفته است . کشتار کودکان، زنان و سالخوردگان، تجاوز به عنف و امثال آن، قلب بشریت را جریحه دار و پرونده ی افتخارآمیز جنگاوران را سیاه کرده است. در این میان حقوق بشردوستانه در پی کم کردن این آسیب ها و دفاع از حقوق ستمدیدگان جنگ بوده و جامعه جهانی با تصویب کنوانسیون های بین المللی مانند کنوانسیون ژنو و لاهه و سایر کنوانسیون ها سعی در ایجاد یک اصول اساسی بشر دوستانه در زمان رخداد های جنگی است اما این کنوانسیون ها، قوانینی هستند که رعایت آنها، اگر چه از وقوع جنگ جلوگیری نمی کنند، اما درد ها و آسیب های انسانی را تا حدودی از طرفین مخاصمه می کاهد. هرچند قوانین حقوق بشر دوستانه همانگونه که در کنوانسیون های بین المللی امروزه مطرح می باشد در منابع اسلامی مطرح نبوده، اما مواد آن از صدر اسلام، چه در قرآن و چه در سنّت پیامبر ( ص) و امامان اهل بیت ( ع ) موجود بوده است. قرآن كریم به صورت مكرّر بر رعایت عدالت و تجاوز نكردن از حدود معقول انسانى در مقابل دشمنان تأكید کرده است. برخى از تعالیم گسترده اسلام در مورد اشخاص و افرادى است كه در جنگ و نبرد شركت نكرده‌اند و یا طرف درگیر نیستند، می باشد. به عبارت دیگر دین اسلام ، براى افراد غیر نظامى، خواهان امنیت و سلامتى كامل شده و همچنین اسلام حقوق ویژه ایی را برای کودکان و زنان در زمان جنگ قائل شده است .در حدیثی معتبر پیامبر گرامى صلى‌الله‌علیه‌و‌آله می فرماید: پیران، زنان، اطفال، عابران و رهبانان را كه در غارها و بیغوله‌ها زندگى مى‌كنند، به قتل نرسانید. شبیه این حدیث را، امام صادق علیه‌السلام نیز نقل کرده اند.

الف- اهمیت موضوع

بدلیل آنکه حقوق بشر دوستانه جنبه ی جهانی دارد و اندیشه ی بشر دوستانه بیش از هر زمان دیگر، در حوزه ی بین الملل در حال تثبیت و شکوفایی است از اینرو تبیین دید

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
[جمعه 1398-07-05] [ 02:10:00 ب.ظ ]




اعتماد و فرایند اعتمادسازی را یكی از پایه های اساسی توسعه فردی توصیف كرده اند (گرث،جینز، 1998:53).

نظر به این كه نقش مؤثر و تعیین كننده آموزگاران در الگوگیری تیم سلامت مرهون رضایت شغلی آنان بوده و تاثیر آموزشی این افراد بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در دوران ابتدایی انكارناپذیر است، و با توجه به نقش اعتماد مدیریت بر رضایت شغلی كاركنان و به دنبال آن بهره وری سازمان و نقش مستقیم آن در سلامت جامعه، این پژوهش بر آن است تا به بررسی اعتماد مدیریت و  رابطه اش با رضایت شغلی آموزگاران مدارس ابتدایی بپردازد و ضمن نشان دادن رابطه میان رفتار مدیریتی مدیران اجرایی و ارشد و درجه اعتمادی كه در سازمان حاكم است، مدیران اجرایی و ارشد را قادر به اتخاذ رفتاری كند كه به دنبالش افزایش رضایت شغلی كاركنان را به دنبال داشته باشد. در این پژوهش گام اول، یعنی شناسایی وضع موجود آموزش و پرورش در خصوص وضعیت اعتمادبه مدیریت و تاثیرآن بر رضایت شغلی است. بدیهی است كه گام های بعدی همانا استفاده از آموزش های مناسب در خصوص مباحث رفتار سازمانی برای مدیران و البته كاركنان است مراحلی اساسی تر و ضروری خواهد بود.

  برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید  

1-2 بیان مساله
به گفته مارتین هولیس اعتماد موضوع بسیار مهمی است كه در تمام علوم اجتماعی و بشری ریشه دارد. اعتماد یك ساختار اجتماعی است و تا زمانی كه سازمان ها در قالب  اجتماعی وجود دارند، اعتماد شرط لازم برای آن ها است(هولیس،1998). ماكس وبر اعتماد را به عنوان پیش نیاز ساختار اجتماعی می داند. وی معتقد است كه با افزایش پیچیدگی یك سیستم، نیاز به اعتماد نیز به طور نسبی افزایش می یابد.

تامپسون می گوید: اعتماد دستاورد و نتیجه مدیریت خوب است. به عبارت دیگر نمی توان اعتماد را مدیریت كرد بلكه با رفتارهای مدیریتی مناسب و با درك متقابل و بهترانتظارات می توان آن را ایجاد و حفظ كرد. اعتماد یك عامل اساسی در فعالیت مدیریت­ها است و برای برقراری ارتباط و همكاری اثربخش لازم است و مبنایی است برای روابط پربارتر که می تواند پیچیدگی های سازمانی را كاهش داده و بهتر، اقتصادی تر و سریع تر از هر ابزار دیگری معاملات و مذاكرات سازمانی را تسهیل کند(هوی، اسمیت و سویئیتلند[4]،2002) و ارتباط مؤثر، همكاری و سازگاری را كه زیربنای روابط پربار در سازمان ها می باشد ارتقا بخشد (آرسن، بل و پلنك[5] ، 2004).  مطالعة تجربی درخصوص اعتماد اولین بار در اواخر دهة 1950 ، به منظور حل مشكل رشد فزایندة بدگمانی در جنگ سرد، به عنوان عاملی كلیدی در بهبود محیط باز و سالم انجام گرفت. اعتماد حالتی روانی است که در آن فرد به نتایج کار اطمینان دارد، بدون آنکه آن نتایج را پیش بینی کند. بدیهی است که این حالت روانی ممکن است با ریسک همراه باشد یعنی انسان مطمئن باشد ولی در عمل غیر از آن اتفاق بیفتد. با وجود این اعتماد داشتن، باتمایل به قبول ریسک همراه است. همین ویژگی  است که اعتماد داشتن را با نوآوری وخلاقیت مرتبط ساخته است. علاوه بر این، اعتماد سطح بالاتری از تعهد را به دنبال دارد. اعتماد به  مدیریت رفتارهای کارکنان را متأثر می سازد. دلایل یاد شده و سایر عوامل موجب شده است تا اعتماد یک خواست مهم و عمومی کارکنان در دنیای امروز به شمار آید. با توجه به مطالب مطرح شده، فقدان اعتماد یا ضعف اعتماد کارکنان به سازمان و مدیریت آن گسترش رفتارهای زیر را موجب می شود: سکوت و بی تفاوتی کارکنان نسبت به سرنوشت و برنامه های سازمان، عدم درک و تفاهم موثر بین کارکنان و مدیریت

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:09:00 ب.ظ ]




ادبیات تحقیق :. 16
تعریف رسانه های آموزشی :. 16
تاریخچه رسانه هاوچندرسانه ای در ایران:. 17
ویژگی های یک رسانه آموزشی مناسب :. 18
کاربرد چند رسانه ای ها در آموزش :. 19
تعریف یادگیری :. 21
تفاوت یادگیری وآموزش :. 22
اصول یادگیری :. 23
شرایط یادگیری :. 24
یادداری :. 25
نقش حواس در یادگیری ویادداری :. 26
چند رسانه ای های آموزشی :. 29
پیشینه پژوهش :. 30
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
پیش درآمد فصل سوم:. 36
روش پژوهش :. 36
ویژگی های ساختار نرم افزار :. 38
متغیر ها :. 39
جامعه آماری :. 39
نمونه وروش نمونه گیری :. 39
روش اجرا :. 40
روش جمع آوری اطلاعات :. 40
روایی وپایایی :. 40
محتوای آزمون :. 41
ابزار گردآوری داده‌ها:. 41
روش ها وابزار تجزیه وتحلیل داده ها :. 42
فصل چهارم
تجزیه وتحلیل یافته ها
پیش درآمد فصل چهارم:. 44
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
پیش درآمد فصل پنجم:. 65
خلاصه پژوهش:. 65
بحث و نتیجه گیری :. 66
پیشنهادات:. 69
محدودیت های پژوهش :. 71
منابع:. 72
 
 

  برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید  

چکیده:
هدف اصلی پژوهش حاضر، تاثیربه کارگیری نرم افزار آموزشی بر یادگیری ویادداری مفاهیم درس علوم تجربی پایه ششم و مقایسه آن با روش سنتی درمدارس دخترانه مقطع ابتدایی شهر کرمانشاه می باشد. پژوهش حاضراز نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر ابتدایی پایه ششم شهر کرمانشاه است، که درابتدا از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین سه ناحیه یک ناحیه انتخاب و به شیوه نمونه گیری در دسترس تعداد 60 نفر از دانش آموزان پایه ششم انتخاب وبه طرز تصادفی در دو گروه آزمایش وگواه انتصاب شدند. برای تدریس در گروه آزمایش  از نرم افزارآموزشی محقق ساخته وبرای گروه گواه از روش تدریس مرسوم استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پیش آزمون وپس آزمون و آزمون یادداری محقق ساخته  می باشد. برای تجزیه وتحلیل داده های  حاصل از نمرات پیش آزمون وپس آزمون دو گروه از آزمون t گروه های مستقل وآزمون تحلیل کوواریانس استفاده.به منظور تحلیل اطلاعات آزمون یادداری میانگین نمرات دو گروه از آزمون تی گروه های مستقل استفاده شد.نتایج نشان داد که عملکرد دانش آموزانی که به وسیله نرم افزار آموزشی،آموزش دیده اند در مقایسه با دانش آموزانی که به شیوه سنتی آموزش دیده اند ، در یادگیری  به طور معناداری بهتر بود وهمچنین عملکرد گروه آزمایش در مرحله پی گیری به طرز معناداری از گروه گواه بهتر بود
کلیدواژه: درس افزار،یادگیری،یادداری،آموزش سنتی
 
 

فصل یکم
کلیات پژوهش
 

مقدمه:
دنیای کنونی روز به روز در حال تحول وپیشرفت است .تکنولوژی همه ابعاد زندگی بشر را تحت تاثیر قرارداده ، و آموزش وپرورش نیز از این مقوله مستثنی نیست . تحولات اخیر و پیشرفت جهان امروز را به جرات می توان به تعلیم وتربیت نسبت داد . تعلیم وتربیت همواره در جستجوی پاسخ به این پرسش بوده است که چگونه می توان اقشار مختلف یک جامعه را آگاه کرد و آنها رادر این پهنه عظیم پیش برد.آموزش از اساسی ترین نیازهای بشر است، بدون آموزش، هیچ جامعه ای نمی تواند به بقای خود ادامه دهد. آموزش نمی تواند با کوشش وخطا شکل گیرد ، آموزش سودمند نیازمند طرح وبرنامه است( نوروزی ، رضوی، 1390، 9)فن آوری اطلاعات وارتباطات در مدت زمان کوتاهی که از پیدایش آن می گذرد ، توانسته است تغییرات فراوانی را در شیوه زندگی بشر به وجود آورد.یکی از زمینه هایی که سهم عمده ای از این تغیرات را به خوداختصاص داده است ،

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:08:00 ب.ظ ]




بخش اول: ماده 1. 2

فصل اول: واژگان پژوهش.. 2

مبحث اول: محکوم له، محکوم علیه، محکوم به.. 2

مبحث دوم: مدعی له، مدعی علیه، مدعی به.. 3

مبحث سوم: دین، داین، مدیون.. 4

فصل دوم: مال.. 5

مبحث اول: تعریف مال.. 5

گفتار نخست: داشتن منفعت عقلایی و مشروع.. 5

الف) نفع عقلایی و مشروع.. 5

ب) منافع مادی و منافع معنوی.. 7

ج) نسبیت نفع.. 8

گفتار دوم: قابلیت داد و ستد.. 9

گفتار سوم: قابلیت اختصاص یافتن.. 9

مبحث دوم: آثار حقوقی تعریف مال.. 10

فصل سوم: عطف به ماسبق شدن این قانون (از ابتدای سال 1303).. 12

مبحث اول: محدوده قانون در حقوق جزای ماهوی.. 12

گفتار نخست: سابقه تاریخی.. 13

الف) قاعده عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی در اسلام.. 13

ب) قاعده عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی در حقوق موضوعه   14

گفتار دوم: اشکالات مرتبط به اصل عطف به ماسبق نشدن قوانین کیفری   17

الف) اشکال ناشی از تاریخ قانون.. 17

1- قوانین جزایی مصوب مجلس شورای اسلامی.. 17

2- قوانینی که در نتیجه اختیارات تصویب می شوند.. 19

ب) اشکال مربوط به تعیین تاریخ وقوع جرم.. 20

1- جرم ساده و آنی.. 20

2- جرم مستمر.. 20

3- جرم مرکب.. 21

4- جرم به عادت.. 21

ج) اشکال مربوط به تشخیص شدت و خفت قوانین جزایی.. 22

مبحث دوم: محدوده قانون در حقوق جزای شکلی.. 24

گفتار نخست: دلایل عطف به ماسبق شدن قواعد شکلی.. 24

گفتار دوم: استثنائات وارده بر این اصل.. 25

بخش دوم: ماده 2. 27

فصل اول: ضمان.. 27

مبحث اول: اوصاف عقد ضمان:.. 27

گفتار نخست: ضمان عقد رضایی و سبب انتقال دین است:.. 28

گفتار دوم : ضمان عقدی معوض است:.. 28

گفتار سوم: ضمان عقد تبعی است:.. 28

گفتار چهارم : ضمان از عقود مسامحه است:.. 29

گفتار پنجم : ضمان عقدی لازم است:.. 30

مبحث دوم: انعقاد ضمان.. 30

گفتار نخست: تراضی و اهلیت.. 31

الف) لزوم تراضی:.. 31

ب) شکل تراضی:.. 31

ج) لزوم منجز بودن ضمان:.. 31

د) اهلیت ضامن و طلبکار:.. 32

گفتار دوم: موضوع ضمان.. 32

الف) وجود دین.. 32

1- التزام به تأدیه دین آینده:.. 32

2- ضمان از دین معلق:.. 33

ب) اوصاف دین.. 33

  برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید  

1- موضوع دین باید مال باشد:.. 34

2- موضوع تعهد باید مال کلی باشد:.. 34

3- لزوم مشروع بودن دین:.. 34

4- لزوم قابلیت تعیین دین:.. 34

مبحث سوم: آثار ضمان.. 35

گفتار نخست: اثر ضمان بین ضامن و مضمون له.. 35

الف) نقل ذمه (قاعده کلی).. 35

ب) ضمان وثیقه ای و تضامنی.. 36

گفتار دوم: اثر ضمان بین ضامن و مضمون عنه.. 36

الف) شرایط رجوع ضامن به مضمون عنه.. 37

1- لزوم اذن:.. 37

2- لزوم تأدیه:.. 37

ب) زمان ایجاد دین و مطالبه آن.. 38

1- زمان ایجاد دین:.. 38

2- زمان مطالبه:.. 39

1-2- ضمان از دین حال.. 39

2-2- ضمان از دین مؤجل.. 39

فصل دوم: کفالت.. 40

مبحث اول: اوصاف عقد کفالت.. 40

مبحث دوم: انعقاد و شرایط صحت کفالت.. 41

گفتار نخست: کفالت حکمی و قهری.. 41

گفتار دوم: لزوم معلوم و معین بودن مکفول و مکفول له.. 42

گفتار سوم: لزوم ثبوت دین.. 42

مبحث سوم: آثار کفالت.. 43

گفتار نخست: رابطه کفیل و مکفول له.. 43

الف) زمان احضار:.. 43

1- کفالت مطلق:.. 43

2- کفالت مؤجل:.. 44

3- کفالت موقت:.. 44

ب ) تکرار احضار:.. 44

ج ) مکان احضار:.. 45

گفتار دوم: رابطه کفیل و مکفول.. 45

الف) پرداخت دین به کفیل.. 45

1- کفالت به اذن مکفول انجام شده است.. 45

2- کفالت بدون اذن مکفول واقع شده است.. 46

ب) پرداخت وجه التزام:.. 46

مبحث چهارم: پایان کفالت.. 47

گفتار نخست: سقوط تعهد کفیل.. 47

الف) اجرای تعهد؛ احضار مکفول.. 47

ب ) حضور مکفول:.. 47

ج )  بری شدن ذمه مکفول:.. 48

د )  انتقال حق مکفول له به دیگری:.. 48

و ) فوت مکفول:.. 48

ه ) فوت کفیل:.. 49

گفتار دوم: انحلال و زوال کفالت.. 49

الف) فسخ کفالت: شرط خیار.. 49

ب) اعسار کفیل:.. 50

ج) اقاله کفالت:.. 50

فصل سوم : مجوز قانونی (امر آمر قانونی).. 51

مبحث اول: شرایط تحقق امر آمر قانونی.. 52

گفتار نخست: امر از ناحیه آمر قانونی صادر شده باشد.. 52

گفتار دوم: آمر باید در سلسله مراتب اداری قرار گرفته باشد   53

گفتار سوم: امر آمر قانونی واجد شرایط کتبی و رسمی باشد.. 53

گفتار چهارم: مأمور موظف به اجرای امر باشد.. 53

مبحث دوم: حدود مسؤولیت آمر و مأمور در اجرای قانون.. 54

گفتار نخست: نظریه کورکورانه.. 54

گفتار دوم: نظریه «سرنیزه آگاه».. 54

گفتار سوم: نظریه بینابین.. 55

فصل چهارم : علم (آگاه و عالم بودن به حرمت عمل مجرمانه).. 56

مبحث اول: علم به حکم کیفری.. 56

مبحث دوم: علم به حکم کیفری که پایه حکم کیفری است.. 57

فصل پنجم : انجام عملیات نسبت به مال (بیع، اجاره، قرض، صلح، رهن)   58

مبحث اول: بیع.. 58

گفتار نخست: مفهوم بیع.. 58

گفتار دوم: اوصاف عقد بیع.. 58

الف) بیع از عقود تملیکی است.. 59

ب) بیع از عقود معوض است.. 59

ج) مبیع باید عین باشد.. 59

د) عقد بیع لازم است.. 60

گفتار سوم: انعقاد بیع.. 60

الف) اصل حاکمیت اراده در بیع.. 60

ب) وجود و سلامت اراده.. 61

مبحث دوم: اجاره.. 61

گفتار نخست: مفهوم اجاره.. 61

گفتار دوم: اوصاف عقد اجاره.. 62

الف ) اجاره عقد تملیکی است.. 62

ب) اجاره عقدی است معوض.. 62

ج) اجاره عقدی است موقت.. 62

گفتار سوم: انعقاد اجاره.. 62

الف) وجود و سلامت اراده.. 62

ب) اهلیت دو طرف.. 63

گفتار چهارم: موضوع عقد اجاره.. 63

الف) عین مورد اجاره؛ اجاره مشاع.. 63

ب ) شرایط موضوع اجاره.. 63

گفتار پنجم: آثار اجاره.. 64

الف) اجاره عقدی است لازم.. 64

ب) تملیک منفعت و عوض.. 64

ج) تعهدهای موجر.. 64

د) تعهدهای مستأجر.. 64

مبحث سوم: قرض.. 65

گفتار نخست: مفهوم قرض.. 65

گفتار دوم: اوصاف عقد قرض.. 65

گفتار سوم: انعقاد قرض.. 65

گفتار چهارم: موضوع قرض.. 66

گفتار پنجم: آثار قرض.. 66

الف) اثر شرط اجل درعقد.. 66

ب) انتقال موضوع قرض:.. 66

مبحث چهارم: صلح.. 67

گفتار نخست: مفهوم صلح.. 67

گفتار دوم: انعقاد صلح.. 67

گفتار سوم: موضوع صلح.. 68

الف) اثر انتفاء موضوع.. 68

ب) بطلان صلح نامشروع.. 68

گفتار چهارم: آثار صلح.. 69

الف) در رابطه دو طرف.. 69

1- اثر ساقط کننده صلح؛ صلح اسقاط:.. 69

2- اثر اعلام کننده صلح:.. 69

3- اثر ایجادکننده حق:.. 70

ب) نسبت به اشخاص ثالث.. 70

1- اثر نسبی صلح:.. 70

2- اثر صلح به نفع شخص ثالث:.. 70

3- اثر صلح به زیان اشخاص ثالث:.. 71

مبحث پنجم: رهن.. 71

گفتار نخست: مفهوم رهن.. 71

گفتار دوم: انعقاد رهن.. 71

الف) لزوم ایجاب و قبول.. 71

ب) لزوم قبض مال مرهون.. 72

ج) لزوم وجود و اهلیت دو طرف در زمان قبض.. 72

گفتار سوم: مورد رهن.. 72

الف) لزوم عین بودن مورد رهن.. 72

ب) مورد رهن باید ملک و قابل فروش باشد.. 73

1- لزوم این شرط:.. 73

2- رهن مال غیر:.. 73

گفتار چهارم: آثار رهن.. 74

الف) حقوق و تکالیف راهن.. 74

ب) حقوق و تکالیف مرتهن.. 74

فصل ششم : ماده 238 قانون مجازات عمومی:.. 75

مبحث اول: تحلیل ماده.. 75

مبحث دوم: نسخ ماده.. 77

بخش سوم: جرم معرفی مال غیر به عوض مال خود، جرم در حکم کلاهبرداری   79

فصل اول: ماهیت جرم.. 79

مبحث اول: طبقه بندی حقوقی جرم.. 79

مبحث دوم: طبقه بندی فقهی جرم.. 79

فصل دوم: ارکان جرم.. 80

مبحث اول: رکن قانونی جرم.. 80

مبحث دوم: رکن مادی جرم.. 80

گفتار نخست: موضوع جرم.. 80

الف) انواع مال.. 80

ب) تعلق مال به غیر.. 82

1- عدم تعلق مال به شخص معرفی کنند:.. 82

2- در مالکیت دیگری بودن.. 82

گفتار دوم: عمل مرتکب.. 88

گفتار سوم: شرایط لازم برای تحقق جرم.. 88

گفتار چهارم: مقید بودن جرم و رابطه علیت.. 88

مبحث سوم: رکن روانی.. 89

گفتار نخست: علم مرتکب.. 89

الف) علم به حکم قانونی:.. 89

ب) علم به موضوع حکم:.. 89

گفتار دوم: عمد عام.. 90

گفتار سوم: عمد خاص.. 90

گفتار چهارم: انگیزه.. 90

فصل سوم: مجازات.. 92

مبحث اول: تعیین مجازات.. 92

       مبحث دوم : تعدد اعتباری جرم معرفی مال غیر به عوض مال خود با برخی جرایم.. 93

گفتار نخست: تعدد اعتباری با کلاهبرداری.. 94

گفتار دوم : تعدد اعتباری با جعل.. 94

گفتار سوم : تعدد اعتباری با جرم خیانت در امانت.. 94

مبحث سوم: مسائل شکلی.. 95

گفتار نخست: غیرقابل گذشت بودن جرم معرفی مال غیر به عوض مال خود   95

گفتار دوم: ادله اثبات جرم.. 95

گفتار سوم:  دادگاه صلاحیتدار.. 96

بخش چهارم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 97

فصل اول : نتیجه گیری.. 97

فصل دوم :پیشنهادات.. 99

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:08:00 ب.ظ ]




2ـ6ـ1ـ گفتمان، گفتمان کربلا ………………………………………………………………………………………………………… 11
3-6-1- اقشار فرودست شهری …………………………………………………………………………………………………………. 12
7ـ1ـ ادبیات پژوهشی ………………………………………………………………………………………………………………………… 13
فصل دوم: چارچوب نظری                                                                               
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23
1ـ2ـ دورکیم و مطالعات اجتماعی دین ………………………………………………………………………………………………. 25
1ـ1ـ2ـ دین و اجتماعی …………………………………………………………………………………………………………………. 28
2ـ1ـ2ـ دین و نمادهای مقدس………………………………………………………………………………………………………… 30
3ـ1ـ2ـ دین و مناسک ……………………………………………………………………………………………………………………. 32
1ـ3ـ1ـ2ـ مناسک عزاداری …………………………………………………………………………………………………………. 36
2ـ3ـ1ـ2ـ مناسک، تغییرات و بازتابندگی ……………………………………………………………………………………. 39
2ـ2ـ آرا و اندیشه‌های گیرتز ……………………………………………………………………………………………………………… 41
1ـ2ـ2ـ مفهوم فرهنگ در نظریات گیرتز ………………………………………………………………………………………… 42
2ـ2ـ2ـ نماد …………………………………………………………………………………………………………………………………… 43
3ـ2ـ2ـ معنا ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 44
4ـ2ـ2ـ دین از دیدگاه گیرتز ………………………………………………………………………………………………………….. 45
3ـ2ـ جمع‌بندی نظری ……………………………………………………………………………………………………………………….. 54
فصل سوم: روش‌شناسی    
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 55
1ـ3ـ روش‌شناشی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 56
1ـ1ـ3ـ روش‌شناسی گیرتز …………………………………………………………………………………………………………….. 56
2ـ1ـ3ـ روشها و تکنیک‌های تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 65
3ـ1ـ3ـ روش‌شناسی تحلیل و تفسیر داده‌ها ……………………………………………………………………………………. 70
2ـ3ـ مناقشات روش‌شناختی ……………………………………………………………………………………………………………… 71
1ـ2ـ3ـ دیالوگ و خویشتن‌نگری انتقادی…………………………………………………………………………………………. 82
فصل چهارم: تاریخ و تشیع و مناسک عزاداری
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 88
1ـ4ـ نگاهی اجمالی به تاریخ تکوین تشیع …………………………………………………………………………………………. 89
2ـ4ـ ایران پس از انقلاب 1357………………………………………………………………………………………………………….. 94
3ـ4ـ مروری اجمالی بر تاریخ عزاداری……………………………………………………………………………………………….. 101
4ـ4ـ مناسک عزاداری در سفرنامه‌های غربی‌ها …………………………………………………………………………………… 109
فصل پنجم:  یافته های میدانی
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 138
1ـ5ـ گفتمان کربلا پس از انقلاب اسلامی: دوران جمهوری اسلامی ………………………………………………….. 139
1ـ1ـ5ـ نریمان پناهی ……………………………………………………………………………………………………………………… 144
برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید   />2ـ1ـ5ـ سید محمد جواد ذاکر: سمبل سبک جدید …………………………………………………………………………. 145
3ـ1ـ5ـ مهدی اکبری: مداحی از حوزه فرهنگی مشهد……………………………………………………………………… 145
4ـ1ـ5ـ عبدالرضا هلالی: اوج جریان سبک جدید و ستاره مداحان …………………………………………………. 147
2ـ5ـ فضای هیاتها: اجتماعی هیاتی……………………………………………………………………………………………………… 153
3ـ5ـ مفاهیم و نمادهای اصلی گفتمان کربلا ………………………………………………………………………………………. 160
1ـ3ـ5ـ عزاداری …………………………………………………………………………………………………………………………….. 161
2ـ3ـ5ـ اندوه، ماتم و حزن………………………………………………………………………………………………………………. 163
3ـ3ـ5ـ اشک و گریه ……………………………………………………………………………………………………………………… 164
4ـ3ـ5ـ کربلا و عاشورا……………………………………………………………………………………………………………………. 168
5ـ3ـ5ـ نمادهای انسانی …………………………………………………………………………………………………………………. 172
6ـ3ـ5ـ عشق و دیوانگی ………………………………………………………………………………………………………………… 179
7ـ3ـ5ـ علم و کتل و نخل و غیره…………………………………………………………………………………………………… 182
8ـ3ـ5ـ حیوانات نمادین ………………………………………………………………………………………………………………… 185
9ـ3ـ5ـ آب و عطش و تشنگی ………………………………………………………………………………………………………. 186
4ـ5ـ صورت‌بندی امروزین گفتمان کربلا و مکانیسم‌های تولید معنا در آن …………………………………………. 188
5ـ5ـ گفتمان کربلا: ساختار معنایی، زبانشناختی و موسیقائی……………………………………………………………….. 197
6ـ5ـ گفتمان کربلا و حیات اجتماعی عزاداران……………………………………………………………………………………. 204
7ـ5ـ گفتمان کربلا و اخلاقیات و سبک زندگی عزاداران ……………………………………………………………………. 212
8ـ5ـ گفتمان کربلا و گفتمان انتظار……………………………………………………………………………………………………… 218
فصل ششم : نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………. 22
منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 35
ضمائم………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 242
 

 

 
1ـ1ـ طرح مسئله
دین به مثابه نظام فرهنگی (گیرتز، 1973) و یک پدیده اجتماعی(دورکیم، 1383) در مطالعات انسان‌شناختی جایگاه خاصی دارد. هر چند این پژوهشها عمدتاً مبتنی بر ادیان قبیله و وجوه عجیب و غریب دین بوده‌اند(موریس، 1383)، با وجود اینها مطالعات انسان‌شناختی ادیان بزرگ، بالاخص دین اسلام در وجه گسترده آن رواج بیشتری یافته است (گیرتز، 1968) ادیان بزرگی همچون اسلام، عمدتاً در این مطالعات بیشتر شامل بررسی مذهب اهل تسنن بوده، با وجود این، مطالعات اندکی نیز در باب تشیع از منظر انسان‌شناختی صورت گرفته است(ر.ک. فیشر،1980). اسلام به عنوان یکی از ادیان ابراهیمی جغرافیای تمدنی خاص خودش را در پهنه وسیعی از جهان از قرن 2 هجری به بعد شکل داد. این تنوع به همراه چالشهای پیش روی این مذهب جدید سبب تکثرهای فرقه‌ای درونی آن شد. یکی از این گرایشهای اصلی اسلام، مذهب تشیع است که خود این مذهب نیز فرق و شاخه‌های درونی خودش را دارد. تشیع به عنوان مذهب گروه‌های فرودست و اقلیت‌، عموماً در حیطه تمدن اسلامی ـ به جز در مراحل خاص ـ در حاشیه قدرت بوده است (الشیبی، 1380 و توال، 1383).
تاریخ تشیع پس از شهادت امام علی و صلح امام حسن و بالاخص شهادت امام حسین روند دیگری را از سر گذراند که مهمترین ویژگی آن حاشیه بودگی در کنار اکثریت تسنن است. به همین سبب تلاش مستمری برای تمایز هویت خودی از اکثریت دیگری را دنبال کرده، این تلاش در همه وجوه این مذهب از باورها و مسائل کلامی و اعتقادی تا امور منسکی و … را شامل می‌شود. تاکید بر وجوه خاص در این مذهب، بالاخص مناسک عزاداری محرم یکی از این تلاشهاست. شهادت امام حسین، در کلیت قضیه شبیه به سرنوشت سایر ائمه بوده است، اما این حادثه تاریخی، در ذهن تشیع جایگاهی فراتر از یک امر تاریخی یافت و «در حقیقت فصل اساسی تاریخ شیعیگری شد» (توال، 1383: 31). به همین سبب هم تا امروز در میان بسیاری از گروه‌های شیعه حتی در کشوری مثل آمریکا یکی از عناصر اصلی ابراز هویت به شمار می‌آید (تکیم، 1384 و العمار، 1384).
این تمایزیابی در آغاز تاریخ تشیع چندان رایج نبود، بلکه تشیع به تدریج مناسک خاص خودش را بنا به تنوع جغرافیایی و قومی و فرهنگی‌اش و در گذر زمان شکل داد (گیب، 1380). ایران یکی از مهمترین سرزمینهای رشد و گسترش تشیع بوده است که بالاخص با تاسیس و قدرت یافتن سلسله‌هایی مثل آل‌بویه و کیائیان و در نهایت صفویه، تشیع مذهب رسمی کشور ایران شد(جعفریان، 1379 و شوایتزر، 1380). این جریان به واسطه پشتوانه سیاسی که در گسترش مذهب تشیع داشت، سبب نفوذ مذهب تشیع در بخشهای بیشتری از جامعه ایرانی گشت، نفوذی که همراه بود با آمیخته شدن هر چه بیشتر مذهب تشیع و فرهنگ ایرانی که شاید هم به دلیل تشابه ساختاری این دو مجموعه با هم باشد(ر.ک: بی‌من، 1381: 2ـ 51 و فیشر 1980). هر چند عموماً تشیع را در جامعه ایرانی بصورت یک کلیت یکدست و همسان مورد بررسی قرار داده‌اند، اما کسانی مثل فیشر به تنوع و تکثر درونی مذهب تشیع در بخشهای مختلف قشربندی اجتماعی ـ فرهنگی ایرانیان اشاره می‌کنند (فیشر، 4: 1980).
این تنوع و تکثر را در تاکید بر وجوه خاصی از دین مثل وجوه عقلانی و فکری یا وجوه عاطفی و مناسکی به خوبی می‌توان دید. یکی از مهمترین موضوعاتی که می‌تواند مجرای بسیار مناسبی برای شناخت دینداری ایرانیان باشد، مقوله مناسک عزاداری محرم است که فیشر آنرا «پارادایم کربلا» نام می‌نهد. اما به دلایلی که بعداً شرح خواهم داد، من آنرا «گفتمان کربلا» می‌نامم. گفتمان کربلا، گفتمانی است که دال برتر آن حادثه کربلا و روایت عاشورا توسط دینداران شیعی است به نظر فیشر (1980) سایر گروه‌بندی‌های اجتماعی بر وجوه متفاوتی از مذهب تشیع تاکید بیشتری دارند. همانطور که گفته شد در مطالعات اجتماعی دین در ایران کمتر به این مقوله گفتمان غالب در درون مذهب تشیع در اقشار و گروه‌بندی‌های مختلف (مثل روحانیون، صوفیان، بازاریان و طبقات بالای شهری و در نهایت اقشار فرودست شهری و روستائیان و عشایر) توجه داشته‌اند. به دلیل ساختار فرهنگی و سیال این گفتمان و پیوندی که با حیات دائماً در حال تغییر فرودستان شهری داشته، همیشه متحمل تغییرات بسیاری نیز بوده است و این مساله خود ناشی از ساختار مناسک مذهبی است. چرا که مناسک مذهبی علاوه بر آنکه بازنمای دگرگونیها هستند، یکی از نقش‌های اصلی‌شان پیشبرد دگرگونی و اعتبار بخشیدن به دگرگونی‌هاست (بیتس و پلاگ، 1375: 678). مردم در طی تحول زندگی‌شان، نگرشها و ذهنیت‌شان نیز تغییر می‌کند و این سبب تغییر فهم آنها از عناصر اصلی مناسک مذهبی نیز خواهند شد. و از آنجا که گفتمان کربلا حول شخصیت‌ها و حادثه‌های خاصی سامان‌دهی شده است، این گفتمان و مناسک مربوط به آن نیز تغییر می‌کند. زیرا «تغییرات مناسک تابع تغییراتی است که در شیوه تلقی از این شخصیت‌ها پیش می‌آید» (دورکیم، 1383: 113). بنابراین این گفتمان و تغییرات آن بازنمای مناسبی برای زندگی مردم و تغییرات آن بالاخص در حیطه قشر اجتماعی مربوطه می‌باشد.
این گفتمان به دلیل نقش مهمی که در حیات این مردم داشته است، در صور مختلفی تبلور یافته و مردم آنرا طی مکانیسم‌ها و صورت‌بندی‌های متنوعی بازسازی کرده‌اند. شکل سنتی تئاتر ایرانی، یعنی تعزیه یکی از این صورت‌بندی هاست و همچنین صور دیگری مثل روضه، سفره‌های نذری خانگی، دسته‌های زنجیرزنی در ماه محرم، هیاتهای سینه‌زنی و عزاداری و مجالس مکرر و متعددی که تحت تاثیر این گفتمان حیات دینی مردم را تشکیل می‌دهند، همه بیانگر تکثر تجلیات گفتمان کربلا در زندگی مردم هستند. یکی از صور مهم ظهور و بروز و عملکرد این گفتمان، هیاتهای عزاداری هستند. نیمه دوم دهه هفتاد با گسترش چشمگیر این هیاتها و محتوای آنها مواجه بوده‌ایم. که بنا به گفته کارشناس سازمان تبلیغات استان تهران، در حدود 15.000 هزار هیات ثبت شده در تهران وجود دارد که این آمار فارغ از هیاتهای غیررسمی و هیات های زنانه ثبت نشده است. در این میان موج خاصی از هیاتها که بیانگر تحولی عمیق در روند سنتی هیات بود، رشد و گسترش خاصی پیدا کرد. موجی که بسیاری از مذهبی‌ها از آن با عنوان «هیاتهای پاپ» و «هیاتهای سبک جدید» یاد می‌کنند. که این عنوان‌ها بیانگر تمایز آنها از سبک سنتی و رایج عزاداری بوده است.از سوی دیگر رسانه‌ای شدن محتوای این هیاتها هم از طریق صدا و سیما با پخش محتوای این هیاتها و همچنین رواج بازار CDها و نوارهای مجالس مذهبی و ظهور ستاره‌گونه مداحان سبک جدید و تاکید رسمی و غیررسمی زیادی که بر گفتمان کربلا گذاشته می‌شد، سبب گسترش هر چه بیشتر این هیاتها و محتوای آنها شد. آنچه که از مشاهدات اولیه برمی‌آید حضور گسترده نسل جوان در این هیاتهاست. هر چند متخصصان سنتی دین، بالاخص روحانیون، نقدهای چندی به روند گسترش این هیاتها و محتوای آنها داشته‌اند، اما این نقدها نه تنها اثری نداشته و بعضاً موجب رونق بیشتر آنها هم شده است. آنچه که مهم است حضور گسترده اقشار فرودست شهری و بعضا روستائیان مهاجر در این فضاها و گرایش شدید آنها به گفتمان کربلا در وجه خاص خودشان ست.
این رساله در جهت بررسی گفتمان کربلا در شرایط حاضر و در صورت‌بندی جدید آن که به نام «سبک جدید» معروف است و برای پی بردن به ویژگیها و مختصات فعلی دینداری اقشار فرودست شهری و تحولات آن سامان‌دهی شده است.لذا از یکسو با در نظر گرفتن این گفتمان به مثابه یک پدیده اجتماعی، رابطه آن با گروه‌بندی اجتماعی این مردم، هویت اجتماعی و سیاسی و تحولات آن بررسی خواهد شد و از سوی دیگر نقش گفتمان کربلا به مثابه نظام فرهنگی و یک نظام نمادین و منبع معنایی در زندگی این قشر اجتماعی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این دو سطح از تحلیل مبتنی بر تلفیقی از رویکرد جامعه‌شناختی دورکیم (برای سطح اول) و رویکرد تفسیری گیرتز (برای سطح دوم) می‌باشد. قابل ذکر است که این رساله در پی تحلیل صرف امر قدسی در درون این گفتمان بنا به رویکردهایی مثل رویکرد میرچاالیاده (1376) یا رویکردهای روان‌شناختی و ذهنی و فکری صرف مثل رویکرد فریزر (1383)، و مالینوفسکی و تایلور(ر.ک: موریس، 1383) و همچنین رویکردهای دین شناختی و کلامی و درون دینی که بیشتر به دنبال پیرایش تحریفات و بازگشت به اصل واقعه و ارائه قرائتی «اصیل» هستند(مطهری، 1379، نوری‌نژاد، 1383) نیست، بلکه همانطور که گفته شد بنا به رویکرد تلفیقی از نظریات گیرتز و دورکیم، به دنبال بررسی گفتمان کربلا، به مثابه یک ساختار فرهنگی و نظام نمادین و در ارتباط با امر اجتماعی و فرهنگی و به عنوان یک پدیده اجتماعی هستم.
 
 
 
 
2ـ1ـ اهمیت موضوع
در هر پارادایم علمی، موضوعات مورد پژوهش می‌توانند از دو جهت اهمیت لازم را برای تحقیق داشته باشند: یکی از جهت محتوای درونی خود موضوع و دیگر از جهت موقعیت آن موضوع در سایر موضوعات.
مساله مذهب و مناسک مذهبی نیز از این دو جهت اهمیت بررسی را دارند. مذهب از یکسو به عنوان بخشی از هر فرهنگ با نمادهای مقدس و کارکردهای آنها سروکار دارد(گیرتز، 1973). و از سوی دیگر به عنوان پدیده‌ای اساساً اجتماعی با گروه‌های اجتماعی در ارتباط است (دورکیم، 1383). مذهب به مثابه مجموعه‌ای متشکل از باورها و مناسک، نظام نمادین خاصی را جهت حل مساله معنا و تامین پشتوانه اخلاقی برای اعضای جامعه بر مبنای ایمان مذهبی‌شان فراهم می‌کند. اما این ایمان مذهبی بیش از هر چیزی از خلال مناسک مذهبی کسب می‌شود (گیرتز، 1973) و اقتدار اخلاقی اجتماع از خلال این مناسک به فرد انتقال می‌یابد(دورکیم، 1383). لذا مناسک یک وجه بسیار مهم از هر دینی هستند که از دو جنبه پویایی شناسی ـ برای بررسی تحولات اجتماعی و مذهبی یک جامعه ـ و هم از جنبه ایستائی‌شناسی ـ به عنوان بازنمایی وضع فرهنگ و اجتماع ـ قابل بررسی هستند.
به همین سبب هم یکی از موضوعات اساسی انسان‌شناسی دینی، پژوهش در باب مناسک دینی و محتوا و عملکرد آنهاست. از وجه خاص‌تر موضوع این رساله نیز جامعه شیعی ایرانی، بالاخص در قشر مورد نظر یعنی فرودستان شهری از باب پژوهش‌های اجتماعی دین، آثار بسیار اندکی را در بر می‌گیرد. علی‌رغم تاثیر بسیار گسترده دین در حیات این بخش از جامعه، به دلایل معرفت شناختی و روش‌شناختی خاصی عموماً از حیطه پژوهشها، بالاخص در باب مناسک عزاداری و به عبارت عامتر گفتمان کربلا در حاشیه بوده‌اند. اجتماع ایرانی، بالاخص بعد از انقلاب مذهب را در همه عرصه‌ها و البته سیاسی‌تر، تجربه کرد. و به دلیل تاثیر عمیقی که گفتمان کربلا، هم در شکل‌دهی معرفت دینی این بخش از جامعه و هم در تامین منبع معنایی و تداوم هویت اجتماعی آنها در عرصه جامعه و فرهنگ دارد، پژوهش آن اهمیتی خاص در شناخت حیات فرهنگی و دینی مردم دارد.
تحولات اخیر اجتماع ایرانی در حیطه مذهب و اجتماع و فرهنگ بر گفتمان کربلا در این بخش از جامعه تاثیرگذار بوده است. لذا فهم این تغییرات و محتوای آن، همراه با فهم تداوم‌ها و استرارهای این گفتمان در این بخش از جامعه اهمیت خاص خودش را دارد.
همچنین اندک بودن مطالعات اجتماعی دین، بالاخص با رویکردی انسان‌شناختی در باب مذهب مردم ایرانی به همراه غفلتی که در مطالعات اجتماعی دین ـ جامعه‌شناختی و انسان‌شناختی ـ در بررسی مناسک مذهبی در ایران رایج است، پژوهش در باب این مناسک را اهمیتی مضاعف می‌بخشد.
از سوی دیگر مساله شکل‌گیری، تداوم و عملکرد مناسک ثانویه و رابطه و تاثیر آن بر مناسک اولیه در مذهب تشیع جایگاه خاصی دارد. تشیع به دلیل تاریخ تکوین خاص خودش (ر.ک: الشیبی، 1380 و توال، 1380) در وجوه متعددی متکی بر این مناسک ثانویه بوده است. مناسک اولیه، مناسکی‌اند که توسط بیانگذاران اصلی مذهب تدوین و ترویج پیدا می‌کنند و معمولاً هم بسیار صورت‌گرایانه و فرمال هستند. لیکن مناسک ثانویه، مناسکی‌اند که در اصل جزء مناسک اصلی مذهب نبوده‌اند، اما بنا به شرایط اجتماعی ـ تاریخی خاصی اولویت و اهمیت بیشتری در یک نظام مذهبی پیدا کرده‌اند. این اولویت یافتن ناشی از نقش و عملکردی است که برای دینداران دارند، لذا فهم جایگاه این مناسک ثانویه و موقعیت آن در نظام مناسک یک مذهب و چرایی این موقعیت و پیامدهای آن اهمیت خاص خودش را دارد.
گفتمان کربلا به عنوان یک گفتمان دینی در اقشار فرودست شهری قابلیت و پتانسیل سیاسی و اجتماعی و مذهبی بسیار بالایی دارد که هم می‌تواند در این اقشار به صورت یک خرده فرهنگ همنوا با سایر اجزای مجموعه و هم در صورت مقتضی بصورت یک ضد فرهنگ، در تقابل با نظم مستقر عمل کند. لذا این پژوهش می‌تواند در وضعیت فعلی این موقعیت دوگانه گفتمان کربلا را بصورت طیف گونه‌ای از یک خرده فرهنگ تا یک ضد فرهنگ بررسی کند.
با بررسی گفتمان کربلا می‌توان ارتباط یک گفتمان دینی غالب در بخش خاصی از جامعه را با زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی و مکانیسم‌های تاثیر و تاثر متقابل آنها با یکدیگر را فهمید و در نهایت می‌توان صورت‌بندی گفتمان دینی این بخش از جامعه و محتوا و عملکرد آنرا درک کرد. و از خلال این صورت‌بندی گفتمانی پی به وضعیت حالات روحی و سبک زندگی و هویت گروهی و اجتماعی دینداران و بازنمایی آن در کیهان‌شناسی و نظام باورها و اعتقادات آن گفتمان دینی و در نهایت تاثیر آنرا بر منش اخلاقی و ساختار فکری ـ انگیزشی آنها بدست آورد.
 
3ـ1ـ ضرورت موضوع
عمده مطالعات اجتماعی دین در ایران عموماً معطوف به مساله سکولاریسم هستند و از سوی دیگر دین و مذهب تشیع را در کلیت آن در نظر گرفته‌اند و مطالعات اندکی در باب موضوعات خاص‌تری از جمله مناسک عزاداری و گفتمان کربلا صورت گرفته و پژوهش‌های صورت گرفته نیز (در پیشینه پژوهشی به این ادبیات اشاره خواهد شد) مناسک عزاداری را به عنوان جزئی فرعی در نظر گرفته‌اند.
باید دقت کرد که گفتمان کربلا علاوه بر موقعیت آن در اقشار مورد نظر این رساله یعنی فرودستان شهری در سایر اقشار نیز جایگاه مهمی دارد. از سوی دیگر مناسک عزاداری محرم به عنوان یک مناسک جمعی برای جامعه شیعی ایران اهمیت بسیار زیادی دارد و کل جامعه را در فضایی مناسکی قرار می‌دهد و همه مردم ـ حتی در مواردی اقلیت‌های دینی ـ درگیر آن می‌شوند. لذا به سبب جایگاه گفتمان کربلا در تشیع ـ بالاخص اقشار مورد نظر ـ فهم وجه تاریخی معاصر این گفتمان در شرایط فعلی و تحولات آن ضرورت خاصی برای بررسی اجتماعی و فرهنگی دین در ایران دارد.
ظهور اشکال جدید در مناسک عزاداری و محتواها و صورت‌بندی گفتمان کربلا، ضرورت فهم چرایی و چگونگی این صور جدید و پیامدهای آنها را ایجاد می‌کند. این تحولات از نظر عموم دینداران سنتی برای دین پیامد مناسبی ندارند، اما جدای صحت درون دینی این صورت‌های جدید، ظهور و بروز آنها دلایل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خاص خودش را دارد که فهم آنها ضروری است.
لذا در کل فهم وضعیت فعلی گفتمان کربلا از جنبه‌های زیر ضرورت دارد:
1ـ فهم رابطه نمادها مقدس گفتمان کربلا با حیات اجتماعی و فرهنگی فرودستان شهری؛ 2ـ فهم جایگاه این گفتمان به مثابه ” نظام فرهنگی ” و ” پدیده اجتماعی ” در حیات دینی مردم؛ 3- فهم آن به مثابه یک منسک دینی مهم و موثر در حیات دینداران؛ 4ـ فهم تحولات این گفتمان به عنوان یک تغییر و تحول مذهبی در جامعه فعلی ایران شیعی؛
 
4ـ1ـ اهداف تحقیق
در هر پژوهشی اهداف آن بیانگر سمت و سوی روندهای پژوهشی‌است. اهداف هر تحقیقی را در سه سطح می‌توان در نظر داشت، 1ـ سطح اول برای فهم موضوع 2ـ سطح دوم برای توصیف آن و 3ـ سطح سوم برای تبیین و تفسیر معنای موضوع.
در کل این رساله نیز در جهت سه سطح فوق ساماندهی شده است، یعنی فهم و توصیف و در نهایت تبیین و تفسیر گفتمان کربلا در ساختار اجتماعی و فرهنگی فرودستان شهری.اما این اهداف بصورت جزئی‌تر شامل فهم و توصیف وضعیت امروزی این گفتمان و تحولات اخیر آن و فهم صورت‌های جدید گفتمان کربلا و مناسک عزاداری در وهله اول می‌شود. و در وهله دوم به سطوح تبین موضوع خواهیم پرداخت و هدف ما در این مرحله، تبیین و تفسیر نظام نمادین و نظام معنایی این گفتمان و نقش آن در زندگی اجتماعی و فرهنگی و مذهبی مردم و همچنین تبیین و تفسیر تحولات فعلی این گفتمان و تغییرات و تداومهای آن نسبت به گذشته را شامل می‌شود.
در نهایت در بحث مطالعات انسان‌شناختی دین به فهم و تبیین موضوع سلسله مراتب مناسک در یک مذهب و چرایی و چگونگی مکانیسم‌های تاثیرگذاری و تاثیرپذیری آنها بر شرایط مذهبی و اجتماعی و فرهنگی پیروان آن مذهب خواهیم پرداخت.
باید دقت کرد این پژوهش به دنبال مطالعه کلامی گفتمان کربلا برای بررسی صحت و سقم محتویات و عناصر این گفتمان از منظر درون دینی نیست. به عبارت دیگر هدف این رساله در پی بررسی تاریخ‌نگارانه این گفتمان یا ارائه تفسیر جدید جامعه‌شناختی از واقعه تاریخی کربلا (آنگونه که در کارهای شریعتی، 1379 و مطهری 1379 دیده می‌شود) نیست. به عبارت دیگر بنا به رویکردی دورکیمی (1383) هیچ دین باطلی وجود ندارد و همه باورهای مذهبی ریشه در واقعیت دارند و بیانگر واقعیت هستند، لذا در بررسی این گفتمان دینی نیز بحثی در باب بطلان و صحت و سقم تاریخی و درون دینی آن نیست. بلکه با رویکرد دورکیمی (1383) و رویکرد  تفسیری گیرتز( 1973) به دنبال کارکردهای اجتماعی این گفتمان و نقش آن در مساله هویت اجتماعی و حل مساله معنا و پیوند روحیات و سبک زندگی مردم با جهان‌بینی و نظام اخلاقی‌شان خواهیم بود.
 
 
5ـ1ـ سوالات تحقیق
پرسشهای هر پژوهشی  بسته به چارچوب نظری تدوین می‌شوند. در این رساله نیز سعی شده بنا به رویکرد تئوریک آن، پرسشهای خاصی برای کلیه فرآیندهای تحقیق در نظر گرفته شوند.
گفتمان کربلا به عنوان یک گفتمان دینی شامل یک نظام نمادین است که در یکسری صور مناسکی تبلور پیدا می‌کند و در نهایت حیات مذهبی دینداران را در این وجه خاص شکل می‌دهد. پرسشهای اصلی این پژوهش نیز در باب چگونگی صورت‌بندی نهایی گفتمان کربلا در قشر فرودستان شهری است. و در وهله دوم به چگونگی و چرایی رابطه این گفتمان با زیست جهان اجتماعی و فرهنگی این مردم و تاثیرات و پیامدهای متقابل آنها خواهیم پرداخت.
این پرسشهای کلی در پرسشهای جزئی‌تر زیر خلاصه می‌شوند:
– نظام نمادینی که در این گفتمان وجود دارد، چه ویژگی‌هایی دارد؟
– نظام نمادین این گفتمان ، بیانگر چه نظام معنایی است؟ به عبارت دیگر دلالت‌های معنایی این نمادها چیست؟
– این گفتمان چه رابطه ای با موقعیت اجتماعی این قشر اجتماعی و هویت اجتماعی آنها دارد؟
– در حیات روزمره مردم(فرودستان شهری)و کنشهای اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی آنها، این گفتمان چه نقشی دارد؟
– حیات اجتماعی و فرهنگی مردم چه تاثیری بر صورت‌بندی این گفتمان دارد؟
– چه تحولاتی در این گفتمان در شرایط فعلی جامعه و فرهنگ ایرانی بوجود آمده است؟
– علی‌رغم این تحولات، چه تداومها و استمرارهایی در این گفتمان دیده می‌شود؟
– این گفتمان چه جایگاهی در موقعیت فعلی جامعه ایران و در کلیت نظام مذهبی تشیع ایرانیان دارد؟
 


6ـ1ـ مفاهیم اصلی این پژوهش
در هر پارادایم علمی، مفاهیم و نظام مفهومی یکی از مهمترین بخشهای آن را شکل می‌دهند(چالمرز،1379). انسان‌شناسی دین نیز بواسطه نوع مفاهیم و پروبلماتیک‌های خاص خودش توانسته از پارادایم جامعه‌شناسی دین متمایز شود.
در این رساله که یک پژوهشی در حیطه انسان‌شناسی دین خواهد بود سعی شده از صورت‌بندی مفهومی سنت پژوهشی انسان‌شناسی در باب دین و عناصر مربوطه استفاده شود. چرا که این مفاهیم در نحوه فهم و توصیف و در نهایت در صورت‌بندی تبیین و تفسیر از موضوع بسیار مهم‌اند.
مهمترین مفاهیم این رساله عبارتند از مذهب، مناسک(مناسک عزاداری)، گفتمان (گفتمان کربلا) خواهد بود.
معنای مورد نظر از این مفاهیم در این رساله مبتنی بر دیدگاه نظریه‌پردازانی است که چارچوب تئوریک این رساله بر رویکرد آنها بنا شده است. لذا به شرح این مفاهیم از منظر نظریه‌پردازان مورد نظر خواهیم پرداخت.
 
1ـ6ـ1ـ مذهب و مناسک
در نظریات دورکیم به عنوان یکی از ارکان تئوریک این رساله، مهمترین ویژگی رهیافتش به دین، تاکید بر وجه اجتماعی دین است (گیدنز، 1363) برای او «دین به حد اعلا اجتماعی است. تصورات دینی، تصوراتی جمعی و بیانگر واقعیت‌های جمعی هستند» (دورکیم، 1383: 13). این رویکرد دورکیم به معنای نادیده گرفتن امر قدسی نیست، چرا که او ویژگی بنیادی دین را تقسیم جهان معلوم و شناختنی براساس تقابل دوگانه مقدس و نامقدس می‌داند. نکته مهمی که در تعریف دورکیم از دین وجود دارد، نگاه مجموعه‌ای او به دین است. برای دورکیم دین قابل تقلیل به یک اصل یا عنصر نیست بلکه «دین کلی متشکل از اجزاء متمایز و به نسبت فردیت یافته است» (قبلی، 54) برای او دین متشکل از مجموعه‌ای از باورها و مناسک است (قبلی).  «مناسک دینی شیوه‌های عملی هستند که فقط در درون گروه‌های گردهم آمده پیدا می شوند و هدف آنها برانگیختن، زنده نگه داشتن و یا بازسازی برخی حالتهای ذهنی گروه‌هاست»(قبلی، 13) دورکیم میان جهان اجتماعی، وجدان اخلاقی و مناسک مذهبی رابطه خاصی را در نظر می‌گیرد (قبلی، 1ـ 360). شرح مفصل منظر دورکیم را در بخش نظری خواهیم آورد.
از نظر گیرتز، دین به منزله بخشی از یک فرهنگ با نمادهای مقدس و کارکردهای آنها سر و کار دارد، تا روحیات آدمها، یعنی آهنگ، خصلت و کیفیت زندگی و سبک اخلاقی و زیبائی شناختی و حالات زندگی آنها را با جهان‌بینی‌شان، یعنی همان تصویری که از واقعیت عملکرد اشیاء دارند و فراگیرترین اندیشه‌های آنها در باب نظم تنظیم کند (همیلتون، 1377: 274). به همین سبب از نظر او دین عبارتست از «نظامی از نمادها که کارش استقرار حالت‌ها و انگیزش‌های نیرومند، قانع کننده و پایدار در انسانها از طریق صورت‌بندی مفاهیمی از نظم عمومی جهان هستی و پوشاندن این مفاهیم با چنان حاله‌ای از واقع بودگی که این حالتها و انگیزشها بطور بی‌همتایی واقع‌بینانه به نظر آید» (گیرتز، 90: 1973) او در این تعریف تاکید خاصی بر نمادهای مقدس دارد. نمادهایی که ]می‌توان آنها را عناصر اصلی شکل‌بندی صوری و محتوایی یک گفتمان دینی هم دانست[ از نظر او هم موقعیت ما را در جهان بیان می‌کنند و هم به این موقعیت شکل می‌دهند (قبلی، 90، 91). او مهمترین ویژگی دین را ایمان دینی می‌داند. از منظر گیرتز، ایمان دینی همراه با روح تعهد و التزام است نه استدلال. برای او، مکانیسم ایجاد کننده ایمان، مناسک است. پذیرش مرجعیت چشم‌اندازهای دینی از خلال مناسک برای دینداران امکان‌پذیر می‌شود. در مناسک مذهبی آمیختگی نمادین روحیات معنونی و جهان‌بینی بوجود می‌آید و آگاهی‌های معنوی مردم را شکل می‌دهد(قبلی، 89). گیرتز دین را به مثابه یک نظام فرهنگی[1] در نظر می‌گیرد.گیرتز این استعاره را در باب دین به کار می‌برد تا دین را به مثابه امری فرهنگی در نظر بگیرد. چرا که از نظر او فرهنگ یا قلمرو نمادین تمایز خاصی با نظام و ساختار اجتماعی دارد. این تمایز در منطق انسجام این دو حیطه است. برای گیرتز فرهنگ و قلمرو نمادین دارای انسجام منطقی ـ معنایی[2] است و نظام اجتماعی دارای انسجام کارکردی ساختاری[3] است(Eriksen & Nielsen, 2001:102).
یک نکته مهم در رویکرد این دو نفر به دین اینست که آنها برخلاف سنت گذشته انسان‌شناسی دین که بیشتر بر وجوه غریب و شگفت‌انگیز دین و تقلیل کارکرد دین به تبیین و توجیه این امور می پرداخت(موریس، 1383: 13)، بر این تاکید دارند که دین علاوه بر حل مسائل کلانی از قبیل رنج‌ها و شرها، به امور روزمره نیز می‌پردازد. به عبارت دیگر دین و مذهب، جهان روزمره را نیز در قرار دادن آن در گستره‌ای از نمادهای مقدس و نظم کلان تبیین و توجیه می‌کند. «کار اصلی موجودات مقدس همانا نگهداری جریان عادی حیات به شیوه‌ای مثبت بوده است» (دورکیم، 1383: 38) و از نظر گیرتز نیز دین نه تنها کوششی در جهت توجیه جنبه‌های شگفت‌انگیز جهان است، بلکه در زمینه‌ای گسترده‌تر برای یکنواختی زندگی و جریان عادی آن نیز اعتباری فراهم می‌کند (بختیاری و حسامی، 1379 و موریس، 1383).
شرح بالا از مفهوم دین در نزد این نظریه‌پردازان برای ارائه درک مقدماتی من از دین و مذهب در این بخش کافی به نظر می‌رسد و شرح مفصل آن را به بخش نظری ارجاع خواهیم داد. همانطور که گفته شد اینها در بررسی دین به مقوله مناسک تاکید خاصی دارند و بسیار نیز بدان پرداخته‌اند. به هر حال در ادبیات انسان‌شناسی نیز مناسک در کلیت آن تعریف‌های متعددی را در بر گرفته که همه آنها بر نوعی خروج از جریان عادی و تجربه‌ای متفاوت از زندگی در سایه حضور امر قدسی، همراه با فعالیت‌های زبانی و بدنی خاصی اشاره دارند(Bowie,2000:153-8). بر مبنای این مولفه‌ها مناسک «مجموعه‌ای از سخنان بر زبان آمده، حرکات انجام یافته و موضوعات و اشیاء دستکاری شده است که دقیقاً مورد جمع‌آوری و تدوین قرار گرفته، و به باور مربوط به حضور فعال و موثر موجودات مافوق طبیعی ارتباط می‌یابد» (پانوف و پرن، 1382: 9ـ 258). مناسک عزاداری نیز گونه خاصی از مناسک است که در مواقع بحران‌های ناشی از فوت یکی از اعضای اجتماع یا به یاد چنین حادثه ای برای تجدید انسجام جامعه برگزار می‌شود(دورکیم1383).
 
2ـ6ـ1ـ گفتمان، گفتمان کربلا
در زبان متعارف، گفتمان صرفاً یک ترکیب منسجم یا معقول از گفتار یا نوشتار است (ون دایک، 1382: 383) اما در وجه علمی و تخصصی‌اش، یک گفتمان مجموعه‌ای از عبارات است که زبانی برای صحبت کردن ـ یعنی روش بازنمایی ـ درباره نوع خاصی از دانش پیرامون یک موضوع را ارائه می‌دهد. وقتی بیانات خاصی درباره یک موضوع در درون یک گفتمان خاص اظهار می شوند، این گفتمان امکان ساختن آن موضوع را به شیوه ای خاص فراهم می‌آورد. همچنین این گفتمان امکان ساختن شیوه‌های دیگری را که موضوع مورد

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت
 [ 02:07:00 ب.ظ ]