فرضیه ها  ………………………………………………………………………………………………. 8

روش تحقیق …………………………………………………………………………………………… 8

روش گردآوری اطلاعات  ………………………………………………………………………….. 8

ابزار گردآوری اطلاعات  ………………………………………………………………………….    9

پیشینه  تحقیق  …………………………………………………………………………………….    9

ساختار دادسرا

1-1 ساختار دادسرا درایران  ……………………………………………………………………….   11

1-1-1 وظایف قضایی دادستان …………………………………………………………………..    11

2-1-1  وظایف اداری دادستان ……………………………………………………………………. 12

3-1-1  وظایف دادستان در برابر سایر نهادها و سازمان ها …………………………… 13

2-1  واحدهای مختلف دادرا …………………………………………………………………….. 13

1-2-1  شعبه های بازپرسی ……………………………………………………………………..  13

2-2-1  شعبه های دادیاری ……………………………………………………………………… 14

3-2-1 واحد اجرای احكام ……………………………………………………………………….. 15

4-2-1  واحد سرپرستی …………………………………………………………………………..  15

3-1  درخواست و اعلام جرم ……………………………………………………………………. 16

4-1 وظایف و اختیارات ضابطان دادگستری ……………………………………………….  18

1-4-1 ضابطان عام …………………………………………………………………………………    19

 فصل دوم : اختیارات و وظایف دادستان در حقوق ایران

1-2 وظایف و اختیارات دادستان كل كشور ………………………………………………… 24

1-1-2 جایگاه دادستان كل كشور ……………………………………………………………… 25

2-1-2 وظایف و مسئولیتهای دادستان كل كشور در رابطه با ایفای نقش مدعی العمومی……………………………………………………………………………………………………. 26

3-1-2 وظایف ومسئولیتهای دادستان كل كشور درخصوص احیای حقوق عامه…………………………………………………………………………………………………. 28

4-1-2 وظایف و مسئولیت های دادستان كل كشور در رابطه با رئیس قوه قضاییه……………………………………………………………………………………………..  29

2-2 وظایف دادستان کل به عنوان رئیس داد سرای دیوانعالی كشور ……………. 31

1-2-2 درخواست صدور رای وحدت رویه  …………………………………………………. 31

2-2-2 درخواست اعاده دادرسی3 …………………………………………………………. 32

3-2-2 حق درخواست تجدید نظر از احكام جزایی …………………………………. 32

4-2-2 درخواست تجدید نظر نسبت به احكام قطعی محاكم ……………………. 33

5-2-2 شركت در شعب جزایی دیوان عالی كشور یا اعزام نماینده …………… 33

3-2  معاف كردن متقاضی اعاده دادرسی از ابداع وجه درصورت احراز عدم تمكن…………………………………………………………………………………………….. 34

4-2 وظایف و اختیارات دادستان كل كشور دررابطه با دادسرای انتظامی قضات …………………………………………………………………………………………………….  34

5-2 وظایف و اختیارات دادستان كل كشور دررابطه با دادگاه انقلاب ……….. 35

6-2 وظایف و مسئولیتهای دادستان كل كشور دررابطه با دادسراها …………. 36

7-2 وظایف و مسئولیت های دادستان كل كشور در رابطه با پیشگیری از جرم……………………………………………………………………………………………… 38

1-7-2 ریاست شورای مركزی ستادهای پیشگیری و حفاظت اجتماعی ……. 38

2-7-2 ریاست ستادهای پیشگیری و مبارزه با جرایم خاص …………………….  40

3-7-2 عضویت درشورایعالی پیشگیری از وقوع جرم (قانون اخیر التصویب پیشگیری از وقوع جرم) ………………………………………………………………… 40

4-7-2  رئیس كمیه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه فضای سایبری   ……… 41

5-7-2  ریاست دبیرخانه پیشگیری ومقابله با جرایم فناوری اطلاعات ……… 41

8-2 وظایف و مسئولیتهای دادستان كل كشور در رابطه با امور اراضی ومنابع طبیعی………………………………………………………………………………………………………..   41

9-2 وظایف ومسئولیت های دادستان كل كشور در رابطه با سایر سازمان ها و امورنظارتی………………………………………………………………………………………………………….   43

1-9-2 درمورد زندان ها ………………………………………………………………………………… 43

2-9-2 درمورد ستاد مبارزه با مواد مخدر …………………………………44

3-9-2 كانون وكلا   ……………………………………………………………………………………………  45

4-9-2 در مورد كارشناسان رسمی ……………………………………………………………….. 45

5-9-2  امور نمایندگی ها وعضویت درمجامع وكمیسیون های مرتبط با حقوق عامه…………………………………………………………………………………………………………..   46

10-2    وظایف واختیارات دادستان های دادسرای ویژه روحانیت ………………….   46

11-2 نوآوری های قانون آیین دادرسی كیفری جدید ……………………………………..  50

1-11-2 تقسیم بندی ظابطان ……………………………………………………………………….. 50

2-11-2 ایجاد و تشكیل پلیس درمورد افرادخاص…………………………………………… 51

3-11-2 بازدید سرزده دادستان از مراجع تحقیق    ………………………………………. 51

4-11-2  مدت انجام دستورات مقام قضایی …………………………………………………… 52

5-11-2  اعتبار گزارش ضابطان ……………………………………………………………………. 53

6-11-2 دستگیری متهم درخارج از وقت اداری …………………………………………….. 53

فصل سوم: وظایف و اختیارات دادستان در حقوق فرانسه

1-3  پیشینه………………………………………………………………………………………………..   56

1-1-3 تقسیمات حقوقی رومی ژرمنی  ………………………………………………………….  58

2-1-3 منابع حقوقی رومی ژرمنی  ……………………………………………………………….. 58

3-1-3 مهم ترین ویژگی های حقوق رومی ژرمنی  ………………………………………..   59

2-3 منشاء و جنبه تاسیسی دادسرا  …………………………………………………………….  60

 

3-3 سازمان تركیب و ماموریت دادسرا  ………………………………………………………    62

4-3 اجرا یا اقامه دعوای عمومی  ………………………………………………………………….. 67

1-4-3 مسولین دعوای عمومی …………………………………………………………………….. 68

3-5دادسرا   ………………………………………………………………………………………………..  68

3-5-1 وضعیت دادسرا  …………………………………………………………………………………  68

3-5-2 ترکیب دادسرا …………………………………………………………………………………    69

-5-3 3 سلسله مراتب دادسرا  ……………………………………………………………………..   71

3-5-4  ویژگیهای قضات دادسرا  ………………………………………………………………….. 72

3-5-4-1  تجزیه ناپذیر  ……………………………………………………………………………….. 72

3-5-4-2  مستقل   ……………………………………………………………………………………… 72

3-5-4-3 غیر قابل رد  ………………………………………………………………………………… 72

3-5-4-4  عدم مسولیت  …………………………………………………………………………….. 73

3-5-4-5  تغییر ناپذیر …………………………………………………………………………………..73

3-5-5  جایگاه دادستان ……………………………………………………………………………..  73 

3-6 صاحب منصبان دادسرا  ……………………………………………………………………….   74

-16-3  وزیر دادگستری ……………………………………………………………………………..  74

2-6-3  دادستان استان ……………………………………………………………………………..  75

-36-3 دادستان شهرستان  ……………………………………………………………………….   76

3-7 اختیارات دادستان در مقابل قاضی تحقیق و قاضی ازادی ها ………………….   76

3-8 افزایش اختیارات دادستان …………………………………………………………………..  78

3-9  نظارت بر اختیارات قضایی قاضی تحقیق ………………………………………………  79

3-9-1 نحوه ارجاع به قاضی تحقیق  …………………………………………………………….   79

3-9-2 قلمرو رسیدگی قاضی تحقیق ……………………………………………………………  79

3-9-3  همکاری قضات تحقیقات ………………………………………………………………..  80

3-9-4 صلاحیت محلی قاضی تحقیق ……………………………………………………………  80

3-9-5 وظایف تحقیقاتی قاضی تحقیق …………………………………………………………  81

3-9-6 استقلال قاضی تحقیق……………………………………………………………………… 82

3-10 حدود تبعیت از سلسله مراتب دادسرا …………………………………………………  82

3-11 بایگانی کردن پرونده …………………………………………………………………………  83

3-12 میانجی گری کیفری ………………………………………………………………………….  84

3-13 سازش کیفری …………………………………………………………………………………    84

فصل چهارم : اختیارات دادستان درحقوق انگلستان

1-4 سیر تاریخی سیستم حقوق كامن لا در انگلستان …………………………………   87

2-4 تقسیم بندی حقوق انگلستان …………………………………………………………….    91

1-2-4 حقوق عرفی …………………………………………………………………………………..   91

2-2-4حقوق تفنینی یا حقوق ناشی از قانون گذاری …………………………………….. 91

3-4  تشكیلات عدالت كیفری انگلستان ……………………………………………………… 92

1-3-4وزارت كشور ……………………………………………………………………………………  92

2-3-4 دادگستری (L.C.D) ……………………………………………………………………   92

3-3-4 تشكیلات دادستانی سلطنتی …………………………………………………………  92

4-4  كمیته های عدالت كیفری …………………………………………………………………… 93

5-4   رسیدگی کیفری کلاسیک …………………………………………………………………. 93

6-4 نقش پلیس در رسیدگی كیفری انگلستان …………………………………………….. 94

1-6-4  كشف و اتهام …………………………………………………………………………………. 94

1-1-6-4 توقیف تعقیب ……………………………………………………………………………… 94

2-1-6-4 اخطار رسمی  ……………………………………………………………………………… 95

3-1-6-4 اتهام …………………………………………………………………………………………. 95

7-4 رسیدگی بر اساس نوع جرم …………………………………………………………………. 96

8-4 محاكمه و تعیین مجازات ……………………………………………………………………… 98

9-4 استیناف (تجدید نظرخواهی ) ……………………………………………………………… 100

10- 4  دادستان كل ……………………………………………………………………………………. 100

11-4  تشكیلات دادستانی سلطنتی (دادسرا) (CPS) ………………………………….  101

1-11-4 حیطه عملکرد تشکیلات دادستانی سلطنتی ……………………………………. 102

2-11-4 اختیارات سرویس تعقیب پادشاهی …………………………………………………. 103

3-11-4 موقعیت تشکیلات دادستانی سلطنتی در مقابل سایر نهاد های تعقیب عمومی ………………………………………………………………………………………………………. 104

4-11-4 وابستگی به گزارش پلیس ……………………………………………………………… 105

5-11-4 تشکیلات دادستانی سلطنتی و دادگاه ها ……………………………………….. 106

12-4 مخالفین تشکیلات دادستانی سلطنتی در انگلستان …………………………… 108

13-4 موقعیت بزه دیده ……………………………………………………………………………… 108

نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………….  111

پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………….. 118

منابع ………………………………………………………………………………………………………… 119

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………….. 122

چکیده

دادستان از ناحیه آحاد مردم و جامعه، وظیفه تعقیب جرایم را عهده‌دار است. مردم حق دارند به حسن جریان پرونده‌های کیفری نظارت داشته باشند، اعمال این حق قانونی از ناحیه مردم با دادستان است ,دادستان در عمده نظام‌های قضایی دنیا نقش برجسته و بااهمیتی دارد؛ گاهی به عنوان مدافع حقوق دولت (وكیل‌الدوله) و گاهی به عنوان مدافع حقوق ملت (وكیل‌المله) و گاهی در جهت احقاق حقوق ملت و دولت، توأمان ایفای نقش می‌كند. در برخی كشورها به عنوان عضوی از كابینه (وزیر دادگستری) و در برخی به عنوان رأس دستگاه قضایی یا یكی از اركان آن شناخته می‌شود.از نظر تطبیقی دادسرا به عنوان ارگانی كه كنترل اقدامات دستگاه‌های پلیس را عهده‌دار باشد برای نخستین بار در مجموعه قوانین تحقیقات جنایی ۱۸۰۸ فرانسه پدیدار شد و سپس توسط اکثر كشورهای اروپایی آمریكای لاتین و برخی كشورهای آسیایی و آفریقایی پذیرفته شد. در ایران هم دادسرا با نام اداره مدعی عمومی به موجب قانون اصول تشکیلات عدلیه بیش از 80 سال پیش ،تأسیس شد. در ایران بازپرس زیر نظر دادستان اقدام به تحقیق می کند و دادستان و دادیار نیز در برخی جرایم مجاز  به تحقیق هستند,در کشور فرانسه قاضی تحقیق خارج از دادسرا و به صورت مستقل اقدام به تحقیقات می کند و در انگلستان شروع به رسیدگی و تحقیقات در مورد جرایم توسط پلیس صورت می گیرد.دادستان در حقوق ایران دارای وظایفی از جمله اقامه دعوای عمومی, تعقیب متهم, تحقیق از جرم, صدور و دفاع از کیفر خواست و اجرای احکام, همچنین رسیدگی به امور حسبی است, در فرانسه دادستان صرفا یک طرف دعوا محسوب می شود و در زمینه تحقیق از جرایم و اجرای احکام کیفری اختیاری ندارد, در انگلستان دادستان صرفا تعقیب جرایمی را به عهده دارد که پلیس تحقیق در مورد انها را قبلا شروع کرده باشد به طور خلاصه موقعیت دادستان در این كشورها به عنوان یك نهاد قضایی، آماده‌سازی كیفرخواست عمومی و تسهیل رسیدگی دادگاه است.

کلید واژه : دادستان ، اجرای مجازات  ، ایران ، دعوای عمومی

مقدمه

منشاء و خاستگاه نظام دادسرا ریشه در تاریخ فرانسه دارد و چنانچه گفته شده است، از ابتدای قرن ۱۴ میلادی افرادی تحت عنوان مدعی‌العموم (‏Procureur general‏) یا وكیل عمومی (‏Avocat general‏) نمایندگی پادشاه را برای حفظ منافع دولت و پادشاه نزد دادگاه عهده‌دار بوده‌اند؛ هر چند پس از پیروزی انقلاب كبیر فرانسه (۱۷۸۹) با سكوت نسبت به عنوان دادسرا، به سازمان‌های صرفاً قضایی بذل توجه شده بود، اما قانون اساسی، دستگاه دادستان كل (‏Ministere public‏) را به شكل امروزی ایجاد کرد. بر این اساس كه در معیت هر دادگاه، دادستان (‏Commissaire du Government‏) و دادیار (‏Substitut‏) برای دفاع از حقوق عمومی حضور داشته باشد.» دادستان در شهرستان به نمایندگی از دادستان كل و با كمك دادیاران در دادگاه‌ها حضوردارد، دادستان كل فائق بر دادسراهاست؛ در دیوان كشور فرانسه نیز یك دادستان و ۱۷ دادیار حضور دارند و هر شعبه، یك رئیس، ۱۵ مستشار و ۳ دادیار و یك منشی شعبه دارد[1]

 در انگستان: دادستان كل (Attorney general) عالی‌ترین نماینده قانونی دولت است ولی عضو كابینه نیست؛ او بر تعقیب جرایم مهم نظارت می‌كند و مشاور دولت در امور حقوقی و رئیس كانون وكلا (Bar) است.» در این كشور دادسرا به جای محاكم به پلیس وابسته است. براساس «قانون پیگیری كیفری جرایم» سال ۱۹۸۵ میلادی در حقوق انگلیس، تعقیب و پیگرد كیفری در دست و اختیار مطلق دادستان است. این اختیار از جهت نظری از طرف شاه (دولت) بر عهده دادستان گذاشته شده است و اگرچه پلیس در بیش‌تر موارد، پیگرد كیفری را آغاز می‌كند، ولی مسؤولیت پیگرد شخص متهم و متخلف، پس از طرح آن بر عهدۀ دادستان و بخش پیگرد عمومی (اداره مستقل خدمات پیگرد شاهی) قرار دارد.

در ایران:

اصولا هم به لحاظ سیستم دستگاه قضایی و همچنین ساختار دادسرا و صاحب منصبان و نیز سلسله مراتب در دادسرا میتوان گفت که مثل بسیاری از کشور ها کاملا تحت تاثیر حقوق فرانسه است. پیش از انقلاب دادسراها تحت ریاست عالیه وزیر دادگستری که ریاست قوه قضائیه را داشت با حفظ آن جایگاه و نظم فعالیت می‌کردند. دادسرای کل و دادستان کل بر دادسراهای استان‌ها و شهرستان‌ها نظارت می‌کردند.

ماده (۱۷) «قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری» مقرر می‌کرد که دادستان کل کشور بر کلیه دادسراهای کشور نظارت دارد و پیشنهادات لازم را به وزیر دادگستری ارائه می‌دهد. بر این مبنا دادسرای دیوان عالی کشور، دادسرای دادگاه استان و دادسرای شهرستان طی یک سلسه مراتب سازمانی، تحت تولیت و ریاست مدعی العموم کل کشور (دادستان کل) قرار داشتند؛ هر چند این نهاد عالی قضایی پس از انقلاب فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته است اما بر مبنای پیشینه و رویه ۸۰ ساله و عرف جاری قضایی به عنوان نهاد مدعی العمومی در گستره کشوری ایفای نقش می‌نماید. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، دادسرای استان از نظام قضایی حذف شد و دادسرای شهرستان هم به دادسرای عمومی و انقلاب تبدیل شد. دادستانی کل هم از همان ابتدا در معیت دیوان عالی کشور به فعالیت ادامه داد.[2]

پس از بازنگری قانون اساسی تغییراتی در این مسأله ایجاد شد. در جایگاه دادستانی کل تغییری ایجاد نشد اما رئیس دادستانی کل از آن جایگاه ویژه‌ای که داشت به یک زیرمجموعه تبدیل شد، یعنی منصوب رئیس قوه قضائیه گردید. یعنی از آن حالت مستقل و فعال به شکل یک زیرمجموعه و مرئوس قرار گرفت. اما از این مسائل ظاهری که بگذریم، الان ما در قانون آیین دادرسی کیفری قریب به ۵۵ مورد مسئولیت و اختیار قانونی مصرح در وظایف و اختیارات دادستان کل داریم، یعنی دادستان کل از نظر قانون علاوه بر اختیارات ستادی، اختیارات قضایی هم دارد. در قانون اصول تشکیلات عدلیه مواد ۴۹، ۵۰، ۵۳ و ۵۴ به جایگاه دادستانی کل اختصاص یافته است. برای دادستانی کل در این قانون یک جایگاه خاصی با دو وظیفه اصلی پیش‌بینی شده است. در آن جا بیان شده که دادستان کل کشور مسئولیت و منصب مدعی عمومی کل کشور را بر عهده دارد که در ذیل این وظیفه به صراحت بیان شده که وظیفة اصلی و اساسی مدعی عمومی کشور عبارت است از:

۱. حفظ حقوق شهروندی در کل کشور

۲. نظارت بر حسن اجرای قوانین.

در ذیل اجمالا به برخی وظایف دادستان اشاره میشود:

بالاترین مقام دادسرا، دادستان است که بسیاری از وظایف دادسرا زیر نظر وی و بعد از تعیین این مقام انجام می‌شود.

اولین وظیفه قضایی دادستان ریاست بر دادسرا است. دادستان رییس دادسرا محسوب می‌شود و همه امور در دادسرا تحت نظارت دادستان انجام می‌شود.

دادستان رییس ضابطان است و بر امور ضابطان و حسن انجام وظیفه آنان ریاست و نظارت دارد و ضابطان تحت تعلیم دادستان انجام وظیفه می‌کنند. با اشاره به اینکه برخی جرایم جنبه حق الناسی، برخی حق الهی و برخی واجد هر دو جنبه هستند، در بیان سومین وظیفه قضایی دادستان می‌گوید: وظیفه تعقیب جرایم دو نوع اخیر با دادستان است. چهارمین وظیفه دادستان را تقسیم کار با توجه به درجه اهمیت جرایم و تجربه قضات دادسرا بین آنان میتوان  نام ‌برد. نظارت بر انجام تحقیقات بازپرس، وظیفه قضایی دیگری است که قانون بر عهده دادستان قرار داده است. با اینکه بازپرس، مقام تحقیق پرونده‌های جزایی و مستقل است، دادستان هر زمان می‌تواند پرونده را بخواهد و مطالعه کند و از بازپرس تکمیل تحقیقات را درخواست کند و بازپرس در انجام نظر دادستان در جهت تکمیل تحقیقات باید متابعت کند.

از دیگر وظایف دادستان صدور کیفرخواست است. با این توضیح که با احراز جرم در دادسرا و تکمیل تحقیقات، چنانچه دادستان با نظر قاضی تحقیق اعم از بازپرس یا دادیار موافق باشد، در همه جرایم اعم از عمومی یا خصوصی، کیفر خواست صادر می‌کند.

وظایف اداری دادستان عبارتند از: حفظ حقوق صغار، مجانین و غایب مفقودالاثر که در این ارتباط، واحدهای امور سرپرستی محجوران در دادسراها وجود دارد که زیر نظر دادستان اداره می‌شود.

بیان مسئله

در کشور ما، دادسرا به ریاست دادستان، عهده دار کشف جرم، تعقیب متهم به جرم، اقامه دعوی از جنبه حق اللهی و حفظ حقوق عمومی و حدود اسلامی، اجرای حکم و همچنین رسیدگی به امور حسبیه وفق ضوابط قانونی، می باشد. اما ریاست بر دادسرا عمده وظایف دادستان یا مدعی العموم نیست!در بحث وظایف و اختیارات دادستان در قانون مجازات اسلامی، بیش از ۴ وظیفه، در بحث ارتباط با اجرا و امور زندانیان، بیش از ۴۶ وظیفه، در بحث وظایف مرتبط با امور بین الملل، ۹ وظیفه، در بحث امور اداری، ۱۷ وظیفه، در بحث وظایف و مسوولیت های وی در رابطه با سایر وزارتخانه ها و سازمان ها، ۱۰۰ وظیفه، در بحث سایر قوانین و مقررات، ۳۶ وظیفه، در بحث امور حسبی،و کلا حدود ۱۰۲ وظیفه برای دادستان برشمرده شده است این فرایند در قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه دچار تحولی عظیم گشته به این صورت که دادستان در آیین دادرسی کیفری فرانسه بیشتر به عنوان طرف دعوای عمومی انجام وظیفه می کند تا یک نهاد قضایی تعقیب جرایم  و هیچگونه حقی در جهت انجام تحقیقات از متهم را ندارد و همچنین هیچ اختیاری در باز داشت متهم نیز عهده دار نیست و برای انجام این امور نهادهای قضایی کاملا مستقل از دادسرا شکل گرفته است که دادستان نمی تواند نسبت به عملکرد انها دخالت کند و تنها   می تواند به تصمیماتی که از شعب تحقیق گرفته می شود اعتراض نما ید و قاضی تحقیق به صورتی کاملا مستقل از دادسرا اقدام می نماید و دیگر تحت نظارت دادستان انجام وظیفه نمی کند و از نظر سلسله مراتبی نیز فقط نسبت به رییس شعبه تحقیق پاسخگو می باشد و نظارت بر قاضی تحقیق نیز فقط توسط رییس شعبه تحقیق انجام گرفته و دادستان هیچ گونه دخالتی در روند تحقیقات ندارد در انگلیس بسیاری از وظایف دادستان به عهده پلیس می باشد. در برخی جنبه‌های بنیادین، اختیارات پلیس انگلستان متفاوت از آنهایی است که پلیس فرانسوی دارد

اهداف

هدف از نگارش این پایان نامه:

-. تبیین اختیارات دادستان در حقوق کیفری ایران ,فرانسه و انگلستان و بیان نقاط ضعف و قوت آن در هر یک از این سه کشور طی یک بررسی تطبیقی می باشد.

-. مقایسه نقش دادستان به عنوان طرف دعوا یا یک نهاد عمومی تعقیب و تحقیق از جرم در رسیدگی کیفری و ایجاد عدالت در جامعه

-.بررسی عملکرد دادستان در سه کشور از جهت حفظ نظم عمومی و رعایت حقوق مرتکبین جرم

سوال اصلی

-تفاوت اختیارات  دادستان در کشور های ایران فرانسه و انگلستان در چیست؟

– دادستان در حقوق ایران از نظر جایگاه و اختیارات تحت تاثیر کدامیک از دو کشور فرانسه و انگلستان است؟

-تفکیک اختیارات دادستان در حقوق کیفری فرانسه تا چه میزان به تحقق عدالت کیفری کمک کرده است؟

-محدودیت اختیارات دادستان انگلستان نسبت به ایران در یک رسیدگی کیفری تا چه میزان بر حفظ نظم عمومی موثر است؟

فرضیه ها

۱: به نظر می رسد در مقام مقایسه نظام دادرسی در ایران و فرانسه میتوان گفت حدود اختیارات و حیطه عمل در دادسرا و راس آن یعنی دادستان تا حدود زیادی متاثر از نظام حقوقی فرانسه قرار دارد ولی دادستان در ایران از اختیارات و ازادی عمل بیشتری برخوردار است.

2.به نظر می رسد دادستان در حقوق فرانسه بیشتر یک طرف دعوا است و اقامه کننده دعوای عمومی است تا یک مقام تحقیق از جرایم.

3: به نظر می رسد دادستان در انگلستان نسبت به همتای خود در فرانسه و ایران دارای جایگاه متفاوت و اختیارات محدودتری می باشدو هیچگونه تفوقی نسبت به پلیس و سایر دستگاه های تعقیب این کشور ندارد.

روش تحقیق:

روشی که در ارائه این تحقیق به کار گرفته شده است . به صورت مطالعه کتابخانه ای و استفاده از پایان نامه ها و مقالات و منابع اینترنتی است.

روش گردآوری اطلاعات 

روش كار نگارنده برای جمع آوری اطلاعات، از روش كتاب خانه ای است، به این صورت كه کتب و مقالات نوشته شده مرتبط با موضوع پایان نامه  به دقّت مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل   قرار گرفته ؛ سپس مطالب مرتبط با موضوع پایان نامه فیش بندی و در پایان فصل بندی می شود.

ابزار گردآوری اطلاعات 

ابزار گرد آوری اطلاعات  فیش برداری می باشد، که روشی معمول در پایان نامه های علوم انسانی است؛ به این صورت كه کتب و مقالات نوشته شده و همچنین شبکه های کامپیوتری مرتبط با موضوع پایان نامه به دقّت مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل و فیش بندی قرار گرفته؛ سپس این فیش ها  مرتب و فصل بندی می­گردد

پیشینه تحقیق:

در زمینه اختیارات دادستان در آیین دادرسی کیفری ایران  کتابها و مقالات متعددی چاپ شده است از جمله کتب ایین دادرسی کیفری  دکتز اشوری و دکتر خالقی همچنین در زمینه اختیارات دادستان در حقوق کیفری انگلستان و فرانسه نیز چند کتاب و مقاله ترجمه شده است مثل کتاب آیین دادرسی کیفری دکتر تدین و آقای گودرزی و خانوم مقدادی و همچنین پایان نامه با عنوان:قرارهای منتهی به بازداشت متهمنوشته کریم حبیب پروین ولی تا کنون در جهت مقایسه اختیارات دادستان در این سه کشور و بیان اختلافات و نقاط ضعف و قوت آن به صورت تتبیقی اقدامی انجام  نشده است.

 1-1ساختار دادسرا در ایران

دادسرا از چهار واحد عمده تشکیل می شود که تحت ریاست دادستان انجام وظیفه می نمایند. این چهار واحد عبارتند از:

     – شعبه های بازپرسی

     – شعبه های دادیاری 

     – واحد اجرای احکام

     – واحد سرپرستی

دادستان مقام قضایی است که از سوی رییس قوه قضاییه منصوب می شود . وظایف و اختیارات دادستان بسیار گسترده و متنوع می باشد , این وظایف را می توان به سه دسته تقسیم نمود :

     1-1-1 وظایف قضایی دادستان

    وظایف قضایی دادستان عبارتند از:

  ۱ – حفظ حقوق عمومی

از طریق جمع آوری دلایل و حفظ آنها و جلوگیری از فرار متهم و اظهارنظر نهایی راجع به توجه یا عدم توجه اتهام به متهم و طرح کیفرخواست در دادگاه و دفاع از کیفرخواست و تعقیب موضوع در دادگاه تا پایان دادرسی و اجرای حکم .

۲ – مداخله در امور حسبی

از طریق رسیدگی مقدماتی به تقاضای نصب قیم و ضم امین و نظارت بر اموال صغار و مجانین و افراد غیررشید و طرح قضایا در دادگاه و نظارت بر اقدامات قیم و امین به منظور حفظ حقوق صغار مجانین ، افراد غیررشید و مفقودالاثر و مجهول المکان . همچنین رسیدگی مقدماتی به وضعیت تاجر ورشکسته و طرح موضوع در دادگاه و نظارت بر اقدامات مدیر تصفیه و نیز حفظ و نگهداری اموال مجهول المالک و بلاوارث[3] .

هرگاه به علت عدم کفایت دلیل قرار منع تعقیب صادر و قطعی شده باشد دیگر نمی توان متهم را به همان اتهام تعقیب کرد مگر بعد از کشف دلایل جدید که در این صورت فقط برای یک مرتبه می توان به درخواست دادستان وی را تعقیب نمود . این درخواست دادستان لازم است در دادگاه عمومی یا انقلاب ( با اقتضاء نوع جرم و صلاحیت ذاتی این مراجع ) مطرح شود . در صورتی که دادگاه مجوز تعقیب متهم را بدهد مجدداٌ پرونده علیه متهم گشوده شده و تعقیب انجام خواهد گرفت. در صورتی که دادگاه با تعقیب