استاد راهنما

دکتر بتول تقی پور

چکیده
اسکارن آهن-منگنز کان‌گوهر در بخش جنوبی زون ساختاری سنندج-سیرجان در بیرون‌زدگی مجموعه دگرگونی توتک واقع شده‌است. بر اساس شواهد صحرایی و مطالعات پتروگرافی واحدهای تشکیل‌دهنده کمپلکس توتک شامل: گرانیت-گنایس، شیست، سنگ‌کربناته و اسکارن می‌باشد. با توجه به مطالعات زمین‌شیمیایی، توده نفوذی از نوع S می‌باشد. بنابراین توده نفوذی نقش موثری در اسکارن‌سازی و منشا کانه‌زایی آهن-منگنز ندارد. به طور کلی مطالعات XRD کانی‌های گارنت (اوگراندیت-پیرالسپیت)، کلسیت، هماتیت، مگنتیت، همچنین کانی‌های شاخص اسکارن مگنزدار مانند دانموریت و مگنزوهورنبلند را نشان می‌دهد. الگوی عناصر کمیاب خاکی در گارنت‌های منطقه دو الگوی متفاوت را نشان می‌دهد، که بیانگر حضور هر دو گارنت‌های اوگراندیتی و پیرالسپیتی در اندیس کان‌گوهر می‌باشد. گارنت‌های اوگراندیت (گروسولار- آندرادیت) تهی‌شدگی در HREE و غنی‌شدگی در LREE را نشان می‌دهند، که به دلیل واکنش سیال گرمابی با سنگ‌های پوسته‌ای می‌باشد. در حالی که گارنت‌های پیرالسپیتی، HREE به دلیل عدم تحرک این عناصر در طی فرایند دگرسانی غنی شدگی؛ و LREE به دلیل دگرسانی و آبشویی این عناصر از گارنت‌ها تهی‌شدگی دارند. مقایسه الگوی عناصر کمیاب خاکی گارنت‌های منطقه با الگوی این عناصر در توده نفوذی، شیست‌ها و کانسنگ منطقه نشان‌دهنده شباهت گارنت (گروسولار-آندرادیت) با الگوی رفتاری این عناصر به هر سه نوع، واحد سنگی می‌باشد. با توجه به الگوی نسبتا مشابه عناصر کمیاب خاکی گارنت‌ها با شیست‌های منطقه، سیال سازنده گارنت احتمالا از شیست‌های منطقه منشا گرفته است. به طور کلی بر اساس بررسی زمین‌شیمیایی عناصر از مرکز به حاشیه گارنت‌ها؛ نیمرخ‌های زنگوله‌ای و روند افزایشی- کاهشی یک یا چند عنصر در مرکز و حاشیه گارنت‌های منطقه نشان‌دهنده الگوی منطقه بندی رشدی در آن‌ها است. مقدار ایزوتوپ پایدار اکسیژن در گارنت و مگنتیت به ترتیب بین ۵/۶ تا ۳/۷ و ۳/۲ تا ۴/۳ می‌باشد، که محدوده گارنت‌های گرمابی را در بر می‌گیرند. بنابراین در این منطقه نیز مانند سایر مناطق اسکارنی، دست کم دو سیال در شکل‌گیری اسکارن دخالت داشته‌اند. به طور کلی براساس مطالعات زمین‌شیمیایی، اسکارن کان‌گوهر در دمای کمتر از °C500، فوگاسیته اکسیژن تقریبا ۲۱-۱۰ و ۲/۰>XCO2  تشکیل شده است.
کلمات کلیدی: اسکارن، کان گوهر، عناصر کمیاب خاکی، گارنت، ایزوتوپ پایدار اکسیژن
فهرست مطالب
 عنوان            صفحه
فصل اول: مقدمه
۱-۱- کلیات. ۲
۱-۲- تاریخچه. ۳
۱-۳- تعاریف. ۵
۱-۳-۱- هورنفلس، اسکارن واکنشی، شبه اسکارن، اسکارن ۵
۱-۴- توزیع زمانی، مکانی و اهمیت اقتصادی ۹
۱-۵- جایگاه زمین‌ساختی ۱۱
۱-۶- ارتباط ذخایر اسکارنی با توده‌نفوذی همراه ۱۴
۱-۷- کانی‌شناسی ۱۵
۱-۸- مراحل پیدایش و تکامل اسکارن ۱۹
۱-۹- انواع اسکارن ۲۲
۱-۹-۱- طبقه‌بندی اسکارن‌ها بر اساس ترکیب سنگ میزبان ۲۳
۱-۹-۲- طبقه‌بندی اسکارن‌ها بر اساس موقعیت. ۲۴
۱-۹-۳- رده بندی اسکارن‌ها براساس فلز اقتصادی ۲۴
۱-۹-۳-۱- اسکارن آهن.۲۴
۱-۹-۳-۲- اسکارن مس.۲۶
۱-۹-۳-۳- اسکارن روی- سرب.۲۸
۱-۹-۳-۴- اسکارن تنگستن۲۹
۱-۹-۳-۵- اسکارن قلع.۳۰
۱-۹-۳-۶-اسکارن مولیبدن.۳۲
۱-۹-۳-۷- اسکارن طلا.۳۲
۱-۱۰- پراکندگی کانسارهای اسکارنی ایران ۳۴
۱-۱۱- موقعیت و راه‌های دسترسی به منطقه. ۳۷
۱-۱۲- آب و هوا ۳۸

ادامه مطلب