1-2-1 : توافق در فقه …………………………………………………………………….. 9

1-2-2 : توافق در حقوق ……………………………………………… 9

1-3 :  پیشینه تاریخی طلاق ………………………………… 9

1-3-1 : ماهیت حقوقی طلاق …………………………………………….. 10

1-3-2 : ماهیت طلاق توافقی……………………………………………….. 18

1-3-3 : تاریخچه طلاق  ………………………………………………………. 20

1-3-4 : مروری برقانونگذاری درنظام حقوقی ایران ……………………………..23

1-3-4-1: قانون مدنی  ……………………………………………………………………….23

1-3-4-2:  قانون حمایت خانواده 1346 ………………………………………………….. 23

1-3-4-3  قانون حمایت خانواده  1353 …………………………………………………….24

1-3-4-4: قانون تشکیل دادگاههای مدنی خاص 1358 ………………………24

1-3-4-5:  قانون اصلاح قانون مدنی 1361 ……………………………………..25

1-3-4-6: مصوبه شورای عالی قضایی 1362…………………………….  25 

1-3-4-7: قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق 1370، 1371………………………..25

1-3-4-8 : قانون الحاق یک تبصره به ماده 1130قانون مدنی 1381 ………….. 26

1-3-4-9 : قانون اصلاح موادی ازقانون مدنی 1381 …………………………… 26

1-3-4 -10: قانون حمایت خانواده 1391 ………………………………………… 26

1-4 : اقسام طلاق …………………………………………………….. 27 1-4-1: بائن ………………………………………………………………….. 27

1-4-2 : خلع ……………………………………………………………. 28

1-4-3 : مبارات …………………………………………………………. 29

فصل دوم : ارکان وشرایط طلاق توافقی …………………………………. 35

2-1:  ارکان طلاق توافقی …………………………………………..37

2-1-1: توافق مقدماتی ………………………………………………………………………………… 37

2-1-2 : گواهی عدم امکان سازش ………………………………………………….. 38

2-1-3 : اجرای صیغه طلاق ……………………………………………………………..40 

2-2 : شرایط طلاق توافقی ………………………………………………………….. 40

2-2-1: قصد ورضا درطلاق توافقی ………………………………………………..41

2-2-2: اهلیت درطلاق توافقی …………………………………………… 43

2-2-3 : معین بودن موضوع طلاق …………………………………………………….. 43

2-2-4 : شرایط لازم درزن (مطلقه) …………………………………………………………. 44

2ـ2ـ5: انواع تصمیمات قضائی دادگاه …………………………………….. 44

فصل سوم: اقسام وآثارطلاق توافقی …………………. 51

3-1: اقسام طلاق توافقی ………………………………………………………..52

3-1-1: طلاق به درخواست زوج …………………………………………………………………………….52

3-1-2: طلاق به درخواست زوجه ……………………………………… 55

3-1-2-1: غیبت زوج ………………………………………………………. 55     

3-1-2-2: ترک انفاق …………………………………………………………… 56

3-1-2-3 : عسرو حرج زوجه اززندگی مشترک ………………………………………. 57

3-1-2-4: شرط ضمن عقد نکاح ………………………………………………..59

3-1-3: طلاق به درخواست زوجین …………………………………………………… 60

3-2: آثارطلاق توافقی …………………………………..64

3-2-1: آثارطلاق توافقی نسبت به زوجین …………………………… 65

3-2-2: آثارطلاق توافقی نسبت به فرزندان ……………………………………….. 67

3ـ2ـ3: رویه های متفاوت قضاوت درطلاق ……………………………. 68

3ـ2ـ3ـ1: مقررات مرتبط ونمونه آراء ……………………………….. 72

3ـ2ـ3ـ2: نمونه آراء صادرشده ازمحاکم درخصوص طلاق توافقی …………… 73

نتیجه گیری :  ……………………………………………………………………………………………………….86

پیشنهادات : ……………………………………………………………………………………………………….. 89

منابع ومأخذ: ……………………………………………………………………………………………………….. 91

ضمیمه : …………………………………………………………………………………………………………….. 94

چکیده انگلیسی : …………………………………………………………………………………………………..99

 چکیده

در فقه اسلامی برای طلاق توافقی و شرایطی که هیچ یک از زوجین حاضربه تحمل یکدیگر نمی باشند، و توافق بر جدایی دارند، طلاق مبارات را پیش بینی کرده است و این موضوع، در ماده 1147 قانون مدنی آمده است. ودرموردی که کراهت ازطرف زن با شد وحاضربه ادامه زندگی مشترک نبا شدبادادن مالی به مردطلاق خلع پیش بینی شده است،(ماده 1146قانون مدنی)ودرخصوص طلاق توافقی ،میتوان گفت  این امر از نوآوریهای قانون حمایت خانواده جدید نیز محسوب می شود (مواد 25 تا 28)، طبق تحلیلی که دراین پژوهش خواهیم داشت روشن می گرددکه طلاق توافقی طبق قانون جدیدمعانی گسترده تری خواهد داشت وعلاوه برطلاقهای خلع ومبارات، مواردخارج آن رانیزشامل می گردد و همچنین حذف داوری و لزوم ارجاع زوجین به (مراکز مشاوره خانواده یا مراکز مشاوره وابسته به بهزیستی)  و انجام مشاوره برای طلاق توافقی رانیزمی توان ازجمله نوآوریهای دیگرقانون جدیدنامید. اما درمواردی که زن وکالت درطلاق دارد، می تواند برای طلاق به دادگاه مراجعه وباتعیین وکیل مع الواسطه برای زوج جهت طلاق توافقی اقدام نمایدوالاطلاق توافقی به تقاضای یکی اززوجین مفهومی نخواهدداشت.

لذا در این پژوهش به تحلیل طلاق توافقی درفقه امامیه ونظام حقوقی ایران پرداخته شده است تا نوآور یهای قانون جدید بادرنظرگرفتن نظرات مشورتی و آراء برخی محاکم مورد بررسی قرار گیرند

در پایان این پژوهش به این نتیجه دست یافته ایم که قانونگذارضمن توسعه مفهوم طلاق توافقی، تشریفاتی را نیز برای آن وضع نموده است تا موجبات جدایی بدور از هیجان صورت بگیرد وتاثیرگذاری منفی آن در جامعه به حداقل کاهش یابد،اگرچه پیشگیری ازتبعات منفی اجتماعی طلاق امری بسیاردشواراست .

کلید واژه :

طلاق توافقی ـ خلع ـ مبارات ـ  فقه امامیه ـ اقسام طلاق ـ وکالت درطلاق

مقدمه

اعمال حقوقی به دوگروه تقسیم می شوند.یک قسم ازآن که «عقدیاقرارداد» نامیده می شودوایجادآن حداقل به وجود دو اراده موافق نیازدارد.مانند:عقودمعین همچون بیع،اجاره،رهن وغیره وعقودغیرمعین یاقراردادها،که براساس ماده 10 قانون مدنی منعقد می گردد.وقسم دوم اعمال حقوقی ای است که درفقه وحقوق «ایقاع» نامیده می شود.

ایقاع، انشاءاثرحقوقی ای است که بایک اراده ایجادوکامل می گرددودرتحقق آن تنهاوجودیک اراده کافیست ونیازبه اراده دیگری ندارد.به عنوان مثال:ابراءتنهابه اراده طلبکارتحقق می یابد،اعراض تنهابه اراده مالک صورت می پذیرد و یا اینکه فسخ عقدیاقرارداد،تنهابه اراده کسی که به حکم قانون یاشرط ضمن عقدحق فسخ داردیاوکیل یانماینده اوقابل اعمال است،امادرحقوق خانواده نیزایقاع نقش مهم وتأثیرگذاری داردواعمالی همچون فسخ نکاح که به اراده زن وشوهر حسب موردصورت می پذیرد،رجوع شوهردرطلاق رجعی که آثارطلاق راازبین می برد،لیکن آنچه که درحقوق خانواده بسیارمشهورومهمترین ایقاع تلقی می گردد،بحث طلاق است،که به اراده یکجانبه مردصورت می پذیردوپیوندزناشویی را ازهم گسیخته ومنحل می سازد.فلذا طلاق با توجه به ریشه ی دیرینه ای که دارد، دارای زوایای مختلفی است که شناسایی و درک صحیح آن، نیازمند انجام پژوهش دقیق بر روی محورهای مختلف آن است. لذا در این زمینه، طلاق توافقی اعم ازخلع و مبارات که در سالهای اخیررواج بیشتری یافته وحتی قانونگذار، بدلیل کراهت دو طرفه زن و شوهر از یکدیگر، تشریفات آسان تری را برای جدایی شان در نظر گرفته است،بنابراین باتوجه به اینکه مسئله طلاق ازمسائل مهم ومبتلابه جامعه مااست ومتأسفانه آمارآن هم روبه افزایش است لذابرآن شدیم تا با انجام این پژوهش وتطبیق آن با قوانین جاری،  تحلیل ودرکی درست، ازطلاق توافقی و رویه جاری درنظام حقوقی