فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. مقدمه. 2

1-2. بیان مساله. 3

1-3. اهمیت و ضرورت تحقیق.. 5

1-4. اهداف تحقیق.. 6

1-5. چهارچوب نظری.. 6

1-6. فرضیات تحقیق.. 7

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی.. 8

1-8 . قلمرو تحقیق.. 9

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2-1. مقدمه. 11

2-2. تعریف  رهبری خدمتگزار. 12

2-3. نظریه رهبری خدمتگزار. 13

2-4. اهمیت رهبری خدمتگزار. 15

2-5. تکامل رهبری خدمتگزار. 16

2-6. ویژگی های رهبران خدمتگزار. 18

2-7. ویژگی های عملیاتی.. 19

2-8 . ویژگی های مکمل.. 20

2-9. مدل ویژگی های رهبری خدمتگزار. 22

2-9-1. تئوری رهبری خدمتگزار اسپیرز. 24

2-9-2. تئوری رهبری خدمتگزار راسل و استون. 26

2-9-3. تئوری رهبری خدمتگزار پترسون. 26

2-10. مدل رهبری خدمتگزار پیج و ونگ… 29

2-11. مدل رهبری خدمتگزار تورو. 30

2-12. مدلهای رهبری خدمتگزار. 30

2-13. کاربردهای رهبری خدمتگزار. 32

2-14. رهبری خدمتگزار و رهبری تحول آفرین.. 34

2-15. رهبری خدمتگزار درسازمان های دولتی.. 35

2-16. مزایای رهبری خدمتگزار. 36

2-17. معایب رهبر ی خدمتگزار. 37

2-18. ارزشیابی عملکرد کارکنان. 39

2-18-1. تعریف ارزیابی عملکردکارکنان. 39

2-18-2. اهمیت ارزیابی عملکردکارکنان. 39

2-19. تاریخچه ارزشیابی عملکرد. 40

2-20. ارزیابی عملکرد در مجموعه مدیریت منابع انسانی.. 40

2-21. عوامل موثربرارزیابی عملکرد. 42

2-22. ارکان ارزیابی عملکرد. 42

2-23. مراحل ارزیابی عملکرد. 44

2-24. نظام های ارزیابی عملکرد. 46

2-25. اصول اندازه گیری عملکرد. 46

2-26. انواع ارزیابی.. 48

2-26-1. ارزیابی سرپرست مستقیم. 48

2-26-2. ارزیابی رئیس به وسیله مرئوس… 49

2-26-3. ارزیابی همقطاران از عملکرد یکدیگر. 49

2-26-4. ارزیابی گروهی.. 50

2-26-5. ارزیابی از طریق خود سنجی.. 50

2-27. روشهای ارزیابی.. 51

2-27-1. روش مقیاسی.. 51

2-27-2. عامل سنجی.. 52

2-27-3. روش امتیازبندی.. 53

2-27-4. روش رتبه‌بندی مستقیم. 54

2-27-5. روش ثبت وقایع حساس… 54

2-27-6. روش توصیفی.. 55

2-27-7. روش قیاسی.. 55

2-27-8 . روش مقایسه زوجی.. 55

2-27-9. توزیع اجباری.. 56

2-27-10. انتخاب اجباری.. 56

2-27-11. روش مقیاسی رفتاری.. 57

2-28. روش‌های غیر متداول. 58

2-28-1. ارزیابی براساس مدیریت برمبنای هدف… 58

2-29. مشکلات ارزیابی عملکرد. 61

2-30. ویژگیهای سیستم ارزیابی کارآمد. 65

2-31. پرورش و بالنده کردن نظام ارزشیابی عملکرد کارکنان. 66

فصل سوم : روش تحقیق

3-1. مقدمه. 77

3-2. روش اجرایی تحقیق.. 77

3-3. جامعه ونمونه آماری.. 78

3-4. روشها و ابزار گردآوری داده ها 78

3-5. روایی و پایایی ابزار سنجش و اندازه گیری.. 78

3-6. روش تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات… 82

3-7. محدودیتهای تحقیق.. 82

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات

4-1. مقدمه. 85

4-2. توصیف پاسخ دهندگان. 86

4-3. توصیف متغیر های تحقیق.. 87

4-3. آزمون فرضیات… 93

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1. مقدمه. 102

5-2. نتایج آمار توصیفی.. 102

5-2-1. توصیف متغیر خدمات رسانی.. 102

5-2-2. توصیف متغیر تواضع. 102

5-2-3. توصیف متغیر قابلیت اعتماد. 102

5-2-4. توصیف متغیر مهرورزی.. 103

5-2-5. توصیف متغیر رهبری خدمتگزار. 103

5-2-6. توصیف متغیر عملکرد. 103

5-3. نتایج آمار استنباطی.. 103

5-3-1. نتایج آزمون فرضیه ی اصلی.. 104

5-3-2. نتایج آزمون فرضیه ی فرعی اول. 104

5-3-3. نتایج آزمون فرضیه ی فرعی دوم. 104

5-3-4. نتایج آزمون فرضیه ی فرعی سوم. 104

5-3-5. نتایج آزمون فرضیه ی فرعی چهارم. 104

5-4. پیشنهادات بر مبنای یافته های تحقیق.. 105

5-5. پیشنهاداتی برای ادامه تحقیقات در این زمینه. 106

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                           صفحه

جدول 2-1. ویژگی های رهبری خدمتگزار………………………………………………………………………… 21

جدول 2-2. امتیاز دهی به روش امتیاز بندی در ارزیابی عملکرد کارکنان…………………………………… 53

جدول 2-3. تعیین سطح کارکنان در روش رتبه بندی غیر مستقیم ارزیابی عملکرد کارکنان…………….. 54

جدول4-1) توصیف نوع استخدامی پاسخ دهندگان………………………………………………………………. 86

جدول4-2) توصیف متغیر خدمات رسانی…………………………………………………………………………. 87

جدول4-3) توصیف متغیر تواضع……………………………………………………………………………………. 88

جدول4-4) توصیف متغیر قابلیت اعتماد…………………………………………………………………………… 89

جدول4-5) توصیف متغیر مهرورزی………………………………………………………………………………… 90

جدول4-6) توصیف متغیر رهبری خدمت گزار…………………………………………………………………… 91

جدول4-7) توصیف متغیر عملکرد…………………………………………………………………………………… 92

جدول4-8) ضریب همبستگی بین رهبری خدمتگزار و عملکرد………………………………………………. 93

جدول4-9) ضریب همبستگی بین خدمات رسانی و عملکرد…………………………………………………. 94

جدول4-10) ضریب همبستگی بین تواضع و عملکرد………………………………………………………….. 95

جدول4-11) ضریب همبستگی بین قابلیت اعتماد و عملکرد…………………………………………………. 96

جدول4-12) ضریب همبستگی بین مهرورزی و عملکرد………………………………………………………. 97

جدول4-13) جدول تحلیل رگرسیون چند متغیره بین متغیر های خدمتگزاری و عملکرد……………….. 98

جدول 4-14) تجزیه تحلیل واریانس……………………………………………………………………………….. 98

جدول4-15) ضرایب استاندارد و غیر استاندارد………………………………………………………………….. 99

 

 

 

 

 

         

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                           صفحه

نمودار4-1) نوع استخدامی پاسخ دهندگان…………………………………………………………………………. 86

نمودار4-2) هیستوگرام متغیر خدمات رسانی………………………………………………………………………. 87

نمودار4-3) هیستوگرام متغیر تواضع…………………………………………………………………………………. 88

نمودار4-4) هیستوگرام متغیر قابلیت اعتماد………………………………………………………………………… 89

نمودار4-5) هیستوگرام متغیر مهرورزی……………………………………………………………………………… 90

نمودار4-6) هیستوگرام متغیر رهبری خدمت گزار………………………………………………………………… 91

نمودار4-7) هیستوگرام متغیر عملکرد……………………………………………………………………………….. 92

 

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                           صفحه

شکل 2-1. مراحل مختلف ارزیابی…………………………………………………………………………………… 45

 

 

 

چکیده

یک مفهوم کلی از انواع رهبری خدمتگزار در مجموعه مدیریت است  که این نوع از رهبری می تواند پایه و اساس برای طبقه بندی و ارزشیابی ویژگیهای رهبری خدمتگزار در سازمان باشد که به مدیران کمک می کند.درحال حاضر بررسی ومطالعه درمورد رهبری بین رهبری خدمتگزار و ادراک کارکنان شرکت گاز استان گیلان است که روشهای تحقیق و تجزیه و تحلیل روش همبستگی می باشد .این بررسی شامل همه ی کارکنان شرکت گاز استان می باشد که تعداد آنها 419 نفر است . واندازه نمونه 201 نفر به روش آماری مورگان تعیین شده است . نمونه گیری تصادفی از کارمندان اطلاعاتی را که به وسیله ی پرسشنامه جمع آوری شده بود باطل ساخت و برای تجزیه وتحلیل نتایج اطلاعات از نرم افزار spss استفاده شده است و درنهایت رابطه ی بین متغیرها به وسیله ی همبستگی پیرسون مورد تصویب قرار گرفت . 

کلیدواژه ها : رهبری خدمتگزار ، عملکرد کارکنان

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

 

1-1. مقدمه
گرین لیف بحران رهبری را اینگونه توصیف می کند که کالج ها و سمینارها درانجام مسئولیت خود برای آماده سازی افراد برای نقشهای رهبری درجامعه شکست خورده ویا قصورکرده اند. بحران مزمن حکومت داری، ناشایستگی فراگیر سازمانها درفائق آمدن به توقعات ذینفع های خود اکنون یک عامل جهانی شده است لذا موضوع رهبری خدمتگزار برای تمام سازمانها از اهمیت بالایی برخوردار است که این رهبری بهبودهای بالقوه دررهبری سازمانی در بیشتر محیطها ارائه می کند. (حسن پور، ماهنامه تدبیر) محیط امروز سازمانها، مدیران را با چالش های جدیدی روبرو می سازد وهرروز پویا تر از قبل می شود. یکی از موارد مهم وقابل توجه رهبری می باشد. کارکنان به دنبال رهبری هستند که براساس انگیزش برونی بتواند محرکی را برای ایجاد هماهنگی و سازگاری بین اهداف آنان واهداف سازمان پدید آورد. (یوسفی سعیدآبادی، 1389)  رهبران ایده آل رهبرانی هستند که همواره به خدمت رسانی به پیروان و احترام به ایشان ومقام آن ها متمایل بوده، به رشد و پیشرفت سازمان وحداکثرسازی ظرفیت کارکنان اهمیت می دهند (قلی پور، 1388) رهبری خدمتگزار زمانی اتفاق  می افتد که رهبران در روابط خود با پیروان موقعیت خدمتگزاری را بپذیرند. خودخواهی و نفع شخصی نباید رهبری خدمتگزار را برانگیزد و بلکه به جای آن بایستی درجهت افزایش انگیزش تمرکز به نیازهای دیگران به کارگرفته شود.

Osborn درسال 1995 بیان میدارد که بین رهبری خدمتگزار و عملکرد کارکنان رابطه وجود دارد. رهبری خدمتگزار به احساس عدالت و برابری می انجامد. رهبری خدمتگزار خادمی محسوب می گردد که نیازهای سایرین را به نیازها و خواسته های خودش اولویت می دهد و این احساس را درکارکنان خود نهادینه می‎کند که رهبر سازمان به نیازهای آنها توجه دارد. رهبری خدمتگزار به وسیله آموزش به پیروان خود باعث بهبود عملکرد آنها می شود ورضایت رهبر خدمتگزار از رشد و پیشرفت سایرین سرچشمه می گیرد. مانیز در پژوهش حاضر تلاش می کنیم تا به نقش رهبری خدمتگزار در سازمانها و تاثیر آن در عملکرد کارکنان بپردازیم و بتوانیم تاثیر نقش رهبری خدمتگزار را درافزایش یا کاهش عملکرد کارکنان نشان دهیم. این فصل از تحقیق با مقدمه شروع شده و بعداز آن  به بیان  مساله و اهمیت واهداف تحقیق  و فرضیات تحقیق  پرداخته و درانتها نیز به تعریف متغیرها می پردازیم.

 

1-2. بیان مساله
– توانایی انجام یک نتیجه یا قابلیت ایجاد آن را عملکرد گویند (برای مثال، رضایت مشتری به نظر می‌رسد معیار قابلیت سازمان برای فروش آینده است).

نیروی کار مهمترین داده (ورودی) درتولید کالاها و خدمات محسوب می شود. بهره‌وری نیروی کار از تقسیم ارزش افزوده بر متوسط تعداد شاغلین(یا نفر ساعت کار در طول یکسال مالی) حاصل می شود. این شاخص نشان می دهد که به طور متوسط هر نفر نیروی انسانی شاغل چه میزان ارزش افزوده ایجاد کرده است.

معیار سنجش موفقیت هر سازمان، به میزان مطلوبیت عملکرد کارکنان آن سازمان می باشد، بنابراین برای سنجش موفقیت سازمانها نیاز به نظامهای منابع انسانی مترقی می باشد که بتوانند با ارائه راهکارهای مناسب و ایجاد هماهنگی لازم بین اهداف سازمان و اهداف کارکنان، بر بهره‌وری کل سیستم بیافزایند و سازمان را در رسیدن به اهداف خود هر چه بیشتر یاری نموده و به پیش ببرند (مدیریت عملکرد وتاثیرآن برافزایش بهره وری نیروی انسانی).

طبق گزارشات انجام شده ایران درچهارسال اخیرمیلادی ازبین 177 کشور رتبه 106 را درزمینه توسعه منابع انسانی دارا بوده است و لازمه ورود به جامعه جهانی افزایش بهره وری وبهبود عملکرد نیروی انسانی می‎باشد که مشکلات کشورهای درحال توسعه سهم اندک تولید ثروت توسط منابعانسانی، عدم سرمایه گذاری درتجهیز نیروی انسانی متخصص وفقدان تحقیق وپژوهشهای کاربردی ومدیریت بهره وری منابع و ارزش افزوده بالا درعرصه جهانی است وبرنامه چهارم توسعه درمسیر چشم انداز ایران با رویکرد تحقق اقتصاد دانایی محور، تعامل فعال با اقتصاد جهانی و رقابت پذیری ودست یابی به رشد 8 درصدی GDP را هدف گذاری کرده است که دراین میان دست یابی به چشم انداز 20ساله کشور لازم است از طریق بهبود عملکرد نیروی انسانی و افزایش بهره وری نیروی کار با رشد متوسط سالانه 5/3  درصد وبهره وری سرمایه با رشد سالانه 1درصد محقق شود. ( هاشم سمیعی، 1387)  

از اهداف مهم شرکت ملی گاز ایران دربخش ملی و بین المللی رسیدن به حداکثر بهره وری و اصل رضایت مشتری است. درهمین راستا و براساس سند چشم انداز دو هدف عمده شرکت ملی گاز ایران قرار گرفتن دررتبه سوم تولید

کنندگان جهانی گاز طبیعی با سهمی معادل 10-8 درصد از تجارت جهانی و کسب رتبه اول در فناوری گاز درمنطقه تعریف شده است. ( www. gilan. ir)                            

با توجه به گسترش دامنه فعالیت های دولت، افزایش هزینه های عمومی وشرایط سیاسی و اقتصادی جهان، توجه به سازمان های دولتی بیش ازپیش اهمیت پیداکرده است لذا تلاش درجهت بهبود عملکرد سازمان های دولتی ضروری به نظرمیرسد. درسازمانهای دولتی مهم ترین وحساس ترین نقش را مدیران به عهده دارند. اگرمدیران سازمانهای دولتی بتوانند شرایطی را فراهم کنند که نیروهای بالقوه کارکنان را بالفعل کنند مسلما عملکرد سازمانها بهبود خواهد یافت. همچنین به منظور اینکه مدیران سازمانهای دولتی بتوانند به خوبی به وظایف و فعالیتهای محوله خود بپردازند بایستی این احساس را داشته باشند که مدیرانشان قابل اعتمادند (قلی پورو دیگران، 1388)

رهبری خدمتگزار با تشویق افراد وسازمانها به خدمتگزاری سبب می شوند تا افراد به رشد وسطح بالایی از کیفیت زندگی دست پیداکنند واز این طریق جامعه وسازمانها را بهبود بخشند. بین رهبری خدمتگزار وکیفیت  زندگی کارکنان رابطه مثبت وجود دارد وزندگی کاری کارکنان دربهترین وضعیت می تواند موجب دست یابی بهتروبیشتر اهداف سازمانی وبهبود عملکرد کارکنان  گردد. (یوسفی سعیدآبادی ودیگران، 1389).

ﻛﻠﻴﺪ واژه ﻫﺎ : سبک ﻫﺎی ﻫﻮﻳﺘﻲ، دورة ﺟﻮاﻧ ﻲ؛ پیشرفت تحصیلی؛

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            شماره صفحه

فصل اول

مقدمه 2

بیان مساله 4

اهداف پژوهش.. 7

1-تعیین رابطه بین سبک های هویتی و  انگیزه ی پیشرفت تحصیلی. 7

2- تعیین رابطه بین سبک های هویتی و هویت علمی. 7

فرضیه های پژوهش.. 7

سوالات پژوهش.. 8

مدل مفهومی. 9

تعریف عملیاتی متغیرها 9

فصل دوم

مقدّمه. 12

هویت فردى و اجتماعى. 19

بحران هویت.. 20

علل بحران هویت فردى. 23

الف. عوامل درونى. 23

ب. عوامل بیرونى. 24

عوامل بحران هویت اجتماعى. 27

تصمیم سازان. 27

گروه هاى الگو 28

فردگرایى. 30

سكولاریسم. 30

تساهل و تسامح اخلاقى. 32

اخلاق سكولار 33

تهاجم فرهنگى. 34

سبک ها و نظریه های هویت.. 37

نظریه اریکسون. 37

نظریه مارسیا 38

دیدگاه کگان. 42

تعهد هویت.. 45

هویت و خویشتن. 48

مشكلات هویت یابی: 49

هویت یابی زودرس.. 49

نقش خانواده در هویت یابی. 50

عامل فرهنگی ـ اجتماعی. 51

عامل فرهنگی ـ دینی. 52

هویت یابی و بحران هویت نوجوانان. 53

رشد هویت.. 53

هویت یابی زودرس.. 55

سردرگمی درهویت یابی. 56

پراکندگی هویت.. 56

تسلیم طلبی. 56

وقفه. 56

پیشرفت هویت.. 57

عوامل موثر برشکل گیری هویت.. 57

شخصیت.. 57

ترتیب تولد وفاصله سنی فرزندان در خانواده 57

عوامل اجتماعی و فرهنگی. 58

نقش والدین در هویت یابی فرزندان. 58

مشکلات ناشی ازناتوانی درهویت یابی. 59

عزت نفس و رابطه آن با بحران هویت.. 61

گروه همسالان (Peer group) 62

نقش ” خود” در اجتماعی شدن. 63

نقش دیگران مهم و تعمیم یافته در هویت یابی. 64

ویژگیهای افراد دارای انگیزه پیشرفت.. 68

پایداری در افراد با انگیزش پیشرفت بالا. 68

رفتارهای بازرگانی در افرادی با انگیزش پیشرفت بالا. 69

زمینه اجتماعی انگیزه پیشرفت.. 69

روشهای اندازه گیری انگیزه پیشرفت.. 70

جنیست و انگیزش پیشرفت: 71

ویژگیهای رفتار پیشرفت‌گرا: 71

دسی و دیگران: 73

 

فصل سوم

مقدمه. 97

نوع پژوهش: 97

روش تحقیق: 98

جامعه آماری؛ 99

ابزار پژوهش؛ 99

روایی و پایایی آزمون؛ 99

تجزیه و تحلیل داده ها 100

آمار توصیفی. 100

ابزار  مورد نیاز پژوهش… 101

نمونه گیری. 101

جامعه آماری، نمونه، روش نمونه گیری. 101

پرسشنامه حالات هویت بنیون و آدامز (EOM-EIS-2) 101

پرسشنامه حالات هویت بنیون و آدامز (EOM-EIS-2) 102

روایی و پایایی. 104

کلید نمره گذاری. 107

سوالات خرده مقیاس ها (مولفه ها) 107

فصل چهارم

یافته های تحلیلی. 109

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری : 118

پژوهش های انجام شده: 123

منابع. 128

پیوست ها 131

 
فصل اول
 

مقدمه

 شناخت فرد از ماهیت وجودی خود، هویت فردی محسوب می گردد. این شناخت، اساسی ترین و مهم ترین مرحله رشد تلقی می شود بطوری كه مولای متقیان امیرمومنان علی (ع) می فرمایند:   من عرف نفسه فقد عرف ربه » حضرت لازمه شناخت از خداوند متعال را خود شناسی بیان می نمایند كه با این شناخت گام های بعدی تسهیل می گردد. لذا آشنایی با هویت به طور اعم و هویت فردی و سبك های هویت به طور اخص ضرورتی انكار ناپذیرمی باشد. به نظر اریكسون  (Erikson,1968,120)، هویت عبارت است از افتراق و تمیزی كه فرد بین خود و دیگران می گذارد. از دید او هویت یك سازه روانی اجتماعی است كه شامل طرز فكر، عقاید فرد و نحوه ارتباط او با دیگران می شود. هویت فردی نیز جنبه هایی از هویت است كه كمك می كند فرد خودش را از دیگران جدا كند و شامل دسته ای از ارزش ها، باورها و هدف هایی است كه فرد دارد و از دید دیگران پنهان نیست(جوكار،47-31،1385).اگر چه شناخت از خود (هویت فردی) جهت رشد و ترقی در تمام ابعاد وجودی انسان از جمله مهارت های ورزشی ضروری است اما این شناخت به تنهایی جهت رشد و ترقی در توسعه مهارت های ورزشی كافی نیست. مطمئناً جهت رسیدن به سكوهای افتخار تلاشی مضاعف لازم است كه این تلاش بستگی شدیدی به رغبت درونی فرد دارد، عواملی كه این میل درونی را افزایش می دهد، همانا عوامل برانگیزاننده ی فرد محسوب می گردد كه می تواند به صورت درونی و یا به صورت بیرونی شخص را به فعالیتی وادارد ویا فعالیت فرد را شدت بخشد و یا به فعالیت او جهت بخشد و همچنین عكس این قضیه نیز امكان دارد كه اتفاق بیافتد. انگیزاننده ها به آن دسته از عوامل گفته میشود كه موجب می گردند یك ارتباط سبك های هویت با عوامل برانگیزاننده و احساس موفقیت  فرد به انجام كاری بپردازد. در حالی كه انگیزش، واكنش فرد در برابر خواسته های اوست، عوامل انگیزشی یا انگیزاننده ها، پاداشها یا به گونه ی كلی محركهایی هستند كه آتش آرزومندی فرد را برای ارضای این خواسته ها تندتر میكند. این عوامل در عین حال وسیله ی برقراری سازگاری میان نیازهای مختلف و حتی در اولویت قرار دادن این نیاز از میان نیازهای دیگر، خواهند بود(كونتز و همكاران، 137؛1387 ).بنابراین جهت برقراری سازگاری و اولویت بندی بین نیازهای مختلف كه لازمه ایجاد رغبت برای تلاش مضاعف است. علاوه بر شناخت هویت فردی آشنایی با عوامل برانگیزاننده نیز ضرورتی انكار ناپذیر می باشد. رغبت درونی زمانی تداوم خواهد داشت كه فرد موفقیتهای خود را در ابعاد مختلف احساس نماید، عدم احساس موفقیت، رغبت درونی جهت تداوم تمرینات ورزشی و یا اجرای بهینه مهارتهای فوق و نیز تلاش و كوشش وی را از بین خواهد برد و انگیزههای فرد را كم سو خواهد نمود. پس احساس موفقیت نیز ازعوامل بسیار اساسی در جهت تداوم رشد محسوب میگردد. موفقیت از ماده «وفق» و «وفاق» و به معنای سازگاری، انطباق و همراهی است. انسانی را موفق می گویند كه توانسته باشد بین تلاش ها و اهدافش سازگاری و انطباق ایجاد كند و سعی و كوشش خود را قرین و همراه اهداف خویش قرار دهد. به عبارت دیگر، انسان به هدف رسیده را موفق می گویند.. با توجه به مطالب مذكور، ابتدا سبك غالب هویت هر یك از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان ملایر  را شناسایی كرده و عواملی كه فرد را جهت فعالیت تحصیلی ورشد و ترقی وتلاش جهت رسیدن به قله های افتخار وا میدارد، با توجه به سبك هویت، بر مبنای تفاوتهای فردی انسانها مشخص نموده و ارتباط این دو متغیر روشن گردید كه كدام عامل انگیزشی در هر یك از سبك های سه گانه هویت مؤثر بوده است و نیز بررسی گردید كه میزان احساس موفقیت فرد در این راستا چه مقدار بوده و چه تأثیری بر روی دو متغیر سبكهای هویت با عوامل انگیزشی داشته است.

 

1-2 درآمدی بر اختلالات شخصیت…………………………………………………………………………………………………. 16

2-2 صفت شخصیتی و اختلال شخصیت………………………………………………………………………………………… 18

3-2 معیارهای کلی DSM-5 برای اختلال شخصیت…………………………………………………………………… 19

4-2 انواع اختلالات شخصیت……………………………………………………………………………………………………………. 20

5-2 اختلالات اضطرابی مبتنی بر DSM-5………………………………………………………………………………….. 44

6ـ2 درآمدی بر اضطراب……………………………………………………………………………………………………………………. 48

7 ـ2 تاریخچه اضطراب………………………………………………………………………………………………………………………. 50

8 ـ2 تعریف اضطراب…………………………………………………………………………………………………………………………. 51

9 ـ2 اضطراب از دیدگاههای مختلف………………………………………………………………………………………………… 52

10 ـ2 رویكردهای نظری به اضطراب………………………………………………………………………………………………. 54

11 ـ2 كنار آمدن با اضطراب……………………………………………………………………………………………………………. 57

12 ـ2 مكانیزمهای دفاعی………………………………………………………………………………………………………………….. 57

13 ـ2 عكس العمل‌های حاصل از اضطراب…………………………………………………………………………………….. 60

14 ـ2 تجارب اضطراب بر انگیزه………………………………………………………………………………………………………. 62

15 ـ2 اختلالات اضطرابی…………………………………………………………………………………………………………………. 63

16 ـ2 درمان های اختلالات اضطرابی…………………………………………………………………………………………….. 69

17-2 پیشینة تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………… 74

فصل سوم

روش­شناسی

1-3 طرح تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………… 86

2-3 جامعه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 87

3-3 نمونه و روش نمونه­گیری………………………………………………………………………………………………………… 87

4-3 ابزار اندازه­گیری………………………………………………………………………………………………………………………… 88

5-3 روش تجزیه و تحلیل……………………………………………………………………………………………………………….. 90

فصل چهارم

         استخراج و تحلیل داده‌های تجربی

1-4 آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 94

2-4 تحلیل­های روان­سنجی…………………………………………………………………………………………………………….. 99

فصل پنجم

بحث و نتیجه‌گیری

1-5 بحث و نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………………………………….. 120

2-5 محدودیت­های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………. 124

3-5 پیشنهادهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….. 124

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………   …………………… 125

پیوست……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 129

چکیده

در این تحقیق، به «روایی تشخیصی فرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه سوتا -2(MMPI-2RF) در گروه اختلالات خلقی» پرداخته شده است. سؤال اصلی تحقیق بدین ترتیب مطرح می­شود کهآیا فرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه­سوتا-2 (MMPI-2RF) در افراد با اختلالات خُلقی دارای روایی تشخیصی است؟روش تحقیق حاضر، در حیطه مطالعات روان­سنجی جای گرفته که زیرمجموعه‌ روش پژوهش روش­شناختی است. جامعه آماری تمامی زنان و مردان مراجعه­كننده به مراكز مشاوره و كلینیك­های درمانی كه به روان­شناس، روان­پزشك و یا روان­درمانگر به منظور درمان اختلالات خُلقی مراجعه نموده­اند، تشکیل می­دهند کهبا استفاده از روش نمونه­گیری هدفمند تعداد 60 نفر از مراکز و کلینیک­های درمانی، بیمارستان­های روان­پزشکی و … انتخاب خواهد شد. ابزار اندازه­گیری در این تحقیق فرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه­سوتا – 2 (MMPI-2RF) که دارای روایی و اعتبار مطلوبی می­باشند. مدل آماری مورد استفاده در تحقیق حاضر برای تعیین روایی تشخیصی، ضریب حساسیت، ضریب وضوح­گرایی و ضریب صحت می­باشد. در نهایت، یافته­های تحقیق نشان داد که با استفاده از روش ضریب حساسیت، ضریب وضوح­گرایی و ضریب صحت، مقیاس­های نارسایی هیجانی، هیجانات منفی مختل­کننده، هیجانات مثبت، ضعف روحیه، ناخوشیو … دارای روایی تشخیصی بوده و می­توانند افراد دارای اختلالات خلقی را از دیگر گروه­های هنجاری تشخیص دهند.

واژه­های كلیدی: رواییتشخیصی،فرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چند وجهی مینه سوتا -2( mmpi-2rf)، اختلالات خلقی

1-1 مقدمه

در حوزة آسیب‌شناسی روانی[1] و روان‌شناسی بالینی[2] مباحث متعددی مورد بررسی قرار گرفته و وظایف و تكالیف گوناگونی بعهدة این دو رشته علمی، قرار دارد. آسیب‌شناسی روانی علمی است كه در آن كوشش می‌شود با توجه به اصول اساسی روان‌شناسی،‌ رفتار نابهنجار كشف و علل آن مورد بررسی واقع شود (آزاد، 1388).

در این میان، در حیطه آسیب­شناسی روانی می­توان به اختلالات خلقی اشاره نمود. به نظر می‌رسد ژنتیک، محیط اولیه، نوروبیولوژی و فرایندهای روانیو اجتماعی از عوامل مهم و مؤثر در اختلالات خُلقی می­باشند؛ به نظر می‌رسد برخی از مواد مخدر تفریحی و داروها نیز باعث ایجاد یا بدتر شدن علایم می‌شوند. پژوهش حاضر بر روی نقش نوروبیولوژی متمرکز شده است، اگر چه هیچ علت ارگانیک مجزایی یافت نشد. ترکیب بسیار محتمل علائم، بحث‌هایی را در مورد اینکه آیا تشخیص نشان دهنده یک اختلال واحد است یا تعدادی از سندرم‌های گسسته، برانگیخته شده است (بیکیر[3]، 2006).

نقطه اتکای درمان، داروهای ضد افسردگیاست، که عمدتاً فعالیت (گیرنده (بیوشیمی) گیرندهدوپامین) و (گاهی اوقات سروتونین) را سرکوب می‌کنند.درمان روانیو توانبخشی حرفه‌ای و اجتماعی نیز در درمان مهم هستند. در موارد جدی ترکه امکان ایجاد خطر برای شخص بیمار وجود دارد، ممکن است به بستری اجباری نیاز باشد، اگر چه ماندن در بیمارستان در حال حاضر کوتاه تر و کمتر از آن چیزی است که زمانی مرسوم بود(کویل، 2006).

این اختلال عمدتاً خلق را بی­ثبات می­کند، اما معمولاً به مشکلات مزمن در رفتار و احساسات نیز می‌انجامد. افراد مبتلا، اختلالاتی همچونافسردگیو اختلال اضطرابرا نشان می­دهند و در نتیجهمشکلات اجتماعی از قبیل بیکاری طولانی مدت، فقر و بی­خانمانی در آن­ها مشاهده می­شود.امید به زندگیمتوسط افراد مبتلا به این اختلال به دلیل افزایش مشکلات در سلامت روان­شناختی، جسمی و نرخ خودکشیبالاتر (حدود ۵درصد) ۱۲ تا ۱۵ سال کمتر از کسانی که مبتلا به آن نیستند (بیکیر، 2006).

از سویی دیگر، همواره از دیرباز به کاربرد آزمون­های روان­شناختی تأکید شده و تلاش­های متعددی پیرامون شناسایی روایی و اعتبار ابزارهای روان­شناختی انجام گرفته است. اولین تحقیق در زمینه روایی ابزارهای روان­شناختی به اقدامات ترمن و اوتیس[4] در سال 1917 باز می­گردد (کایلوت، بوکاکینی، واریلا، دیویس و روستو[5]، 2010). کاربرد پرسشنامه­های شخصیتی در زمینه رفتارهای بزهکاری به­عنوان اقدامی مؤثر شناخته می­شود. این ابزارها در سنجش گرایش­های پرخاشگری، اختلالات شخصیت و گرایش به سوء استفاده از مواد کاربردهای فراوانی را به نمایش گذاشته است و هر چند که برای اولین مرتبه در غربالگری نیروهای پلیس به کار برده می­شدند ولی امروزه به­عنوان ابزارهایی معتبر در توصیف و تبیین رفتارهای بزهکاری به کار برده می­شوند (گلیدر[6]، 2005).

در فرایند سنجش روانشناختی، با تأكید بر رویكرد درمانی، همواره به شناسایی و تشخیص مشكلات و عوارض روانشناختی پرداخته شده و تلاش می­گردد، با تشخیص دقیق بتوان بستر مناسبی را برای ارائه خدمات درمانی فراهم ساخت. در مواقعی كه سنجش روانشناختی مسیر نادرستی را طی كند و به­گونه­ای دقیق، شناسایی عوارض روانشناختی یا علائم و نشانگان[7] اختلالات روانشناختی را مورد غفلت قرار دهد. آنگاه تشخیص مشكلات و اختلالات روانشناسی نادرست بوده و بدون هیچ شكی ارائه خدمات مشاوره و روان­درمانی، از بازدهی اندكی برخوردار است (كامكاری و شُكرزاده، 1392).

این ابزارکه عمدتاً برای ارزیابی ابعاد پایه­ای اختلال شخصیت در جمعیت­های بالینی طراحی شده است،  می­تواند در جهت ارزیابی بیماران با دامنه وسیعی از سایر اختلالات روان­پزشکی شامل اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی، اختلالات خوردن، اختلال سوء مصرف مواد، اختلال جسمانی شکل و اختلالات بالینی از قبیل اسکیزوفرنیک و اختلال وسواس- اجبار نیز مناسب باشد. بیمارانی با این مشکلات را در بخشهای بیماران بستری، بخش بیماران سرپائی، مراکز بهداشت روانی می­توان یافت. فُرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه­سوتا-2 (MMPI-2RF) همچنین برای ارزیابی مشکلات مذکور در مراجع قانونی نیز کاربرد دارد.از این­رو، در تحقیق حاضر به بررسی روایی تشخیصی فُرم بازسازی شده پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه­سوتا-2 (MMPI-2RF) در افراد با اختلالات خُلقی پرداخته شده است.

2-1 بیان مساله

از دیرباز به کاربرد آزمون­های روان­شناختی تأکید شده و تلاش­های متعددی پیرامون شناسایی روایی ابزارهای روان­شناختی انجام گرفته است. اولین تحقیق در زمینه روایی ابزارهای روان­شناختی به اقدامات ترمن و اوتیس[8] در سال 1917 باز می­گردد. ترمن و اوتیس به دنبال این بودند تا بتوانند روایی پیش­بین آزمون­های هوشی را در زمینه موفقیت شغلی نیروهای پلیس و آتش­نشانی تعیین نمایند. از آن زمان تا به حال پژوهش­های متعددی در زمینه ویژگی­های روان­سنجی ابزارهای روان­شناختی انجام گرفته است و این سنت دیرینه توسط پژوهشگران در حیطه­های آسیب­های اجتماعی و آسیب­های روانی ادامه یافته است (کایلوت، بوکاکینی، واریلا، دیویس و روستو[9]، 2010).

مقدمه 1

بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………. 1
پرسش­های پژوهش…. 2
فرضیه­های پژوهش…. 2
ضرورت پژوهش…. 3
هدف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………… 4
پیشینه­ی پژوهش…. 4
روش پژوهش…. 4
محدوده­ی پژوهش…. 5
ساختار پژوهش…. 5
فصل اول: کلیات تحقیق 6

مبحث اول: مفهوم­شناسی.. 7

گفتار اول: مفهوم سبب… 7

بند اول) مفهوم لغوی سبب… 7

بند دوم) مفهوم اصطلاحی سبب… 9

الف) سبب در اصطلاح فقهی.. 9

ب) سبب در اصطلاح حقوقدانان.. 14

گفتار دوم: مفهوم علّت… 17

بند اول) مفهوم لغوی علّت… 17

بند دوم) مفهوم اصطلاحی علّت… 18

الف) علّت در اصطلاح فقهی.. 18

ب) علّت در اصطلاح حقوقدانان.. 22

گفتار سوم: مفهوم شرط.. 25

بند اول) مفهوم لغوی شرط.. 25

بند دوم) مفهوم اصطلاحی شرط.. 26

الف) شرط در اصطلاح فقهی.. 26

ب) شرط در اصطلاح حقوقدانان.. 28

مبحث دوم: مقایسه­ی سه مفهوم علّت، سبب و شرط.. 29

مبحث سوم: انواع سبب… 33

مبحث چهارم: تفسیر دوگانه­ی سبب… 35

مبحث پنجم: تفکیک مفهوم تسبیب از معاونت… 37

گفتار اول: مفهوم معاونت… 37

گفتار دوم: وجه اشتراک معاونت و تسبیب… 38

گفتار سوم: وجه تمایز معاونت و تسبیب… 38

از نظر مفهوم و مصداق.. 38
از نظر همکاری با مباشر. 39
از نظر وحدت قصد. 39
مبحث ششم: بررسی فایده­ی تفکیک مفهوم تسبیب از مباشرت… 40

فصل دوم: صور مختلف تسبیب در قانون مجازات اسلامی 1392. 42

مبحث اول: انواع تسبیب… 43

گفتار اول: سبب واحد. 43

بند اول) تسبیب محض…. 44

الف) تبیین تسبیب محض…. 44

ب) بررسی مصادیق تسببیب محض در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370  46

ایجاد جنایت از طریق حمل شیء 46
ترساندن مجنیٌ­علیه. 47
پرت­کردن خود بر روی دیگری.. 48
پرت­کردن دیگری بر روی ثالث… 49
حفر گودال یا انجام هر عملی که سبب آسیب گردد. 49
فراخواندن شخص از محل اقامتش…. 52
قراردادن مانع در جای نامناسب… 54
قراردادن چیزی در مکانی جایز به نحوی که نوعاً مستعد صدمه باشد. 55
در معرض ریزش قرارگرفتن یا متمایل به سقوط­شدن دیوار یا بنا 55
متمایل به سقوط­نمودن دیوار دیگری.. 56
روشن­کردن آتش و سرایت آن.. 57
بند دوم) اجتماع سبب و مباشر. 58

الف) تبیین اجتماع سبب و مباشر. 58

استناد جنایت به مباشر. 59
استناد جنایت به سبب… 60
استناد جنایت به سبب و مباشر. 61
ب) بررسی مصادیق مسئولیت سبب در حالت اجتماع آن با مباشر در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370.. 67

دستور پزشک به انجام معالجه. 67
ترساندن مجنیٌ­علیه و ایراد صدمه به خود یا دیگری.. 68
پرت­کردن دیگری بر روی شخص ثالث… 69
توقف در محل­های غیرمجاز 70
صدمه­رساندن حیوان به دیگری.. 71
صدمه­دیدن از ناحیه­ی حیوان در منزل دیگری.. 72
متوقف­نمودن حیوان در محل­های غیرمجاز 76
خسارت ناشی از وحشت یا تحریک حیوان.. 77
گفتار دوم: سبب متعدد. 78

بند اول) سبب متعدد طولی.. 79

الف) تبیین سبب متعدد طولی.. 79

نظریه­های حقوقدانان.. 80
الف) نظریه­ی شرط ضروری.. 80

ب) نظریه­ی برابری اسباب و شرایط… 81

ج) نظریه­ی مستقیم و بی­واسطه. 81

د) نظریه­ی شرط پویای نتیجه. 82

هـ) نظریه­ی شرط مناسب نتیجه. 82

نظریه­های فقیهان.. 83
الف) اشتراک در مسئولیت… 83

ب) مسئولیت سبب اقوی.. 84

ج) مسئولیت سبب متأخر در وجود. 85

د) مسئولیت سبب مقدم در وجود. 85

هـ) مسئولیت سبب مقدم در تأثیر. 86

نظر مقنن در اجتماع اسباب طولی.. 87
ب) بررسی مواد 535 و 536 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370  90

بررسی ماده­ی 535.. 90
بررسی ماده­ی 536.. 91
بند دوم) سبب متعدد عرضی..   94

الف) تبیین سبب متعدد عرضی.. 94

نظریه­ی برابری مسئولیت… 95
نظریه­ی تفاوت در مسئولیت… 95
ب) بررسی ماده­ی 533 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370.. 96

مبحث دوم: اشتراک در جنایت… 99

گفتار اول) تبیین شرکت در جنایت و اشتراک در جنایت… 100

گفتار دوم) بررسی مواد 527 و 528 در قانون و تطبیق آن با قانون مجازات اسلامی مصوب 1370  101

بررسی ماده­ی 527.. 101
بررسی ماده­ی 528.. 103
مبحث سوم: مستثنیات ضمان.. 110

گفتار اول: اخذ برائت توسط پزشک و عدم قصور و تقصیر وی و نیز عدم استناد صدمه و خسارت به وی  111

گفتار دوم: قاعده­ی احسان.. 112

انجام عملی به مصلحت عابران.. 112
انجام عملی در جهت حفظ مال، جان، عرض یا ناموس دیگری.. 113
رفع مانع ایجادشده در اثر عوامل قهری.. 114
گفتار سوم: تأثیر عوامل قهری.. 115

عدم استناد جنایت به مرتکب به دلیل تأثیر عوامل قهری.. 115
پرت­شدن بر روی دیگری در اثر علل قهری.. 115
ایجاد مانع در اثر عوامل قهری.. 116
افتادن شیء به معبر عام در اثر حوادث پیش­بینی نشده…………………………………………. 116
سقوط بنا یا دیوار در اثر حوادث پیش­بینی نشده 117
گفتار چهارم: رعایت مقررات قانونی و سایر شرایط… 118

توقف در مکان مجاز 118
قراردادن کالا در خارج از مغازه 119
احداث ملک به نحو مجاز 120
سقوط دیوار متمایل به سقوط پیش از تمکن­یافتن اصلاح آن………………………………… 121
گفتار پنجم: عمد و یا تقصیر مجنیٌ­علیه. 122

حکم کلی استناد جنایت به عمد و تقصیر مجنیٌ­علیه……………………………………………… 122
حفر گودال توسط دیگری و عمد مجنیٌ­علیه در برخورد با آن.. 123
توقف در محل­های غیرمجاز و عمد عابر در برخورد. 124
آسیب­دیدن مصدوم از ناحیه­ی حیوان و علم وی به خطرناک­بودن آن.. 124
گفتار ششم: تصرفات شخصی مالک در ملک خود. 125

حفر گودال یا انجام هر عملی در ملک خود. 125
روشن­کردن آتش در ملک خود. 125
نتیجه­گیری و پیشنهادها 126

فهرست منابع.. 129

چکیده به زبان انگلیسی.. 136

مقدمه
1.     بیان مسئله
بحث سببیّت از مباحث پیچیده­ای است که گاه نظرات مختلفی در خصوص آن مطرح شده است. در کتب فقهی بحث از سببیّت یا علّیت در سه کتاب غصب، قصاص و دیات مطرح شده است. به طوری که صاحب جواهر در جلد 37 جواهرالکلام کتاب الغصب و جلد 42 کتاب القصاص و جلد 43 کتاب الدیات بحث تسبیب را مورد بررسی قرار می­دهد. قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 بحث از تسبیب را در کتاب دیات، باب پنجم ((موجبات ضمان)) مواد 316 تا 318 و باب­های ششم، هفتم و هشتم مطرح کرده بود. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 به این بحث در کتاب چهارم ((دیات))، فصل ششم مواد 492 تا 537 می­پردازد.

یکی از شروط تحقق مسئولیت کیفری، وجود رابطه­ی سببیّت است. این مسئولیت کیفری در قانون مجازات به دو صورت متصور است:

فهرست مطالب

عنوان مطالب                                                                                                          صفحه

فصل اول: طرح تحقیق

1-1-  مقدمه.. 1

1-2-  شرح و بیان مساله پژوهشی.. 2

1-3-  اهمیت و ارزش تحقیق.. 3

1-4-   اهداف تحقیق.. 4

1-4-1-  هدف کلی.. 4

1-4-2-  اهداف فرعی تحقیق.. 4

1-5-  فرضیه­ها یا سوالهای ویژه تحقیق.. 5

1-6-  محدودیت­های تحقیق.. 6

1-6-1-  محدودیت­هایی که کنترل آنهادر اختیار محقق نبوده است   6

1-6-2-  محدودیت هایی که کنترل آنها در اختیار محقق بوده است   6

1-7-  تعریف واژه­ها.. 6

1-7-1-  تعاریف نظری.. 6

1-7-2-  تعارف عملیاتی.. 7

فصل دوم: ادبیات پیشینه

2-1-  مقدمه.. 8

2-2-  تکواندو.. 8

2-3-  آناتومی زانو.. 9

2-3-1-  آناتومی مفصل زانو.. 9

2-3-2-  حرکت­شناسی زانو.. 9

2-3-3-  بافت­های نرم.. 10

2-3-4-  کشکک.. 13

2-3-5-  نوار خاصره­ای- درشت­نئی.. 13

2-4-  عضلات زانو.. 13

2-4-1-  عضلات چهار سر ران.. 13

2-4-2-  عضلات همسترینگ.. 14

2-4-3-  عضلات پنجه­غازی.. 14

2-4-4-  عضله رکبی.. 15

2-4-5-  عضله دوقلو.. 15

2-5-  وتر کشککی.. 15

2-6-  آسیب.. 15

2-7-  عوامل موثر در بروز آسیب.. 16

2-7-1-  عوامل خطرساز خارجی.. 16

عنوان مطالب                                                                                                          صفحه

2-8-  تحقیقات انجام شده در خارج از کشور   22

2-9-  تحقیقات انجام شده در داخل کشور.. 24

فصل سوم: روش تحقیق

3-1-  مقدمه.. 27

3-2-  روش تحقیق.. 27

3-3-  جامعه و نمونه آماری.. 27

3-4-  ابزار تحقیق.. 28

3-5-  مراحل انجام تحقیق.. 28

3-6-  روش های آماری.. 29

فصل چهارم: یافته­های تحقیق

4-1-  مقدمه.. 30

4-2-  نتایج.. 30

4-3-  سایر یافته­های تحقیق:.. 45

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1  مقدمه.. 47

5-2-  خلاصه.. 47

5-3-  بحث.. 47

5-4- نتیجه­گیری.. 51

5-5- پیشنهادهای تحقیقی.. 52

منابع و مآخذ.. 53

مقدمه

ما در عصری زندگی می­کنیم که ورزش در زندگی بیشتر افراد جامعه رسوخ کرده است. افراد بنا به دلایل مختلف در برنامه­های فعالیت بدنی شرکت می­کنند. علاقه و شرکت در ورزش­های رزمی مانند کاراته، تکواندو و ووشو در سالهای گذشته به میزان زیادی افزایش یافته است. برای مثال بیرر[1] ( 1996 ) عنوان می کند بیش از 75 میلیون نفر در رده­ی نوجوانان در سرتاسر جهان، حداقل در یکی از ورزشهای رزمی حضور فعال دارند(1). در بین رشته­های مختلف ورزشی، ورزش تکواندو را می­توان به دلیل جذابیت­های خاصش، پرطرفدارترین ورزش رزمی در بین کشورها و ملت­ها معرفی نمود. چرا که در حال حاضر بیش از 150 کشور، این ورزش را بعنوان یکی از ورزشهای رسمی کشور خود پذیرفته اند(2). در ایران علاقمندان زیادی به ورزش پرتحرک تکواندو می­پردازند بطوریکه این ورزش بصورت یک ورزش مدرسه­ای در آمده است(3). اما به دلیل طبیعت برخوردی بودن ورزش تکواندو میزان شیوع آسیب در این رشته­ی ورزشی بخصوص در حیطه رقابتی و قهرمانی در سطح بالایی قرار گرفته است(4). یکی از دلایل بروز این آسیب­ها این است که در این ورزش در حین تمرین و بخصوص مبارزات حدود 90 درصد ضربات توسط پاها از طریق حرکات پر قدرت- ظریف و سریع خم و راست   شدن زانو و در درجات مختلف دامنه حرکتی مفصل ران اجرا می­شوند (5). همچنین در خلال بالا آوردن اندام تحتانی احتمال برخورد ضربات مستقیم به ران و زانوی فرد وجود دارد بنابراین در این رشته ورزشی مفصل زانو همیشه تحت فشار و استرس زیادی است و به تبع آن احتمال بروز آسیب این مفصل نیز بالاست(3).

در سالهای گذشته تحقیقات چندی در جهت ارزیابی میزان آسیب­های رخ داده در ورزشهای رزمی بخصوص تکواندو صورت گرفته است. رهنما و همکاران (2007) با تحقیق بر روی تکواندوکاران رده­ی ملی ایران میزان آسیب را به ازای هر 1000 ورزشکار شرکت کننده در مسابقات 6/53 مورد گزارش کردند و عنوان کردند که از هر 100 ورزشکار27 نفر در معرض آسیب قرار داشتند. میزان آسیب­های رخ داده در اندام تحتانی با 5/60 درصد به طور معناداری بیشتر از سایر نقاط بدن بوده است (7/169=x2 و 05/0>p). همچنین میزان آسیب­های عضلانی-­وتری به طور معناداری بیشتر از سایر آسیب­ها بوده است(05/0>p). نتایج همچنین نشان داد مهمترین عوامل ایجاد آسیب، خطای تکنیکی حریف (8/17 درصد)، کاربرد تکنیک  اشتباه (3/11 درصد) و آسیب­دیدگی قبلی (1/11 درصد) بود و از نظر پزشک مسابقات مربیان، و ورزشکاران مهمترین سازوکار بروز آسیب مربوط به ضربه­ی حریف (4/63 درصد) و ضربه زدن به حریف (8/21 درصد) بوده­است(6).

کاظمی و همکاران(2008) در تحقیقی که آسیب­های تکواندوکاران را به مدت 9 سال ارزیابی کرد، گزارش داد که 532 نفر آسیب دیده­اند شامل 363 مرد و142 زن و 27 نفر دیگر که جنسیت آنان ثبت نشد و 367 نفر آسیب مجدد داشتند. میانگین آسیب برای ورزشکاران با آسیب مجدد، 78/2 آسیب بوده و تفاوتی بین میزان کلی آسیب­ها در پسران و دختران مشاهده نشد. در این تحقیق شایعترین مکانیزم­های آسیب شامل: ضربات تدافعی 9/43 درصد، ضربات تهاجمی 7/34 درصد، آسیب دیدگی قبلی 9/11 درصد و افتادن 9/3 درصد بوده­اند و شایعترین محل­های آسیب را نیز، سر با 86/18 درصد، پا با 16/16 درصد، انگشتان با 43/9 درصد و زانو با 42/8 درصد تشکیل دادند. در نواحی مختلف بدن به ترتیب اندام تحتانی با 7/54 درصد، سر و گردن با 3/23 درصد، اندام فوقانی با 2/12 درصد و تنه با 8/9 درصد در معرض آسیب بودند(7).

با توجه به افزایش روزافزون تعداد افراد شرکت کننده در فعالیت­های ورزشی به ویژه ورزش قهرمانی، سلامت ورزشکاران بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر این، با توجه به هزینه های­زیاد درمان برای بسیاری از آسیب­های ورزشی و همچنین خسارات جبران­ناپذیری که ممکن است در نتیجه آسیب دیدگی به ورزشکاران، مربیان و حتی دیگر افراد جامعه وارد شود، تلاش و توجه محققان و دیگر متولیان امور ورزش بر شناخت نوع، شدت، مکانیزم و شیوع آسیب دیدگی در رشته­های مختلف ورزشی متمرکز شده است تا بتوان راه کارها و راهبردهایی در راستای کاهش و پیشگیری از بروز آسیب دیدگی ارایه داد(8). با توجه به کمبود مطالعات انجام شده در خصوص آسیب زانو به خصوص در ورزشکاران تکواندوکار نخبه، هدف از این مطالعه بررسی شیوع و مکانیسم آسیب­های مفصل زانو در تکواندوکاران حرفه­ای است.

1-2-  شرح و بیان مساله پژوهشی

امروزه ورزش بخش تفکییک ناپذیری از موضوع سلامتی و تندرستی به حساب می­آید و شرکت در فعالیت­های ورزشی بعنوان وسیله­ای برای دستیابی به زندگی سالم و با نشاط قلمداد می­شود(9). مزایای متعدد تندرستی و فعالیت بدنی، به حمایت عمومی از فعالیت بدنی و ورزش منظم منجر شده است. با وجود این مزایا، ورزش و تمرینات، با خطراتی همچون آسیب­های عضلانی اسکلتی همراه هستند(10).

مطالعه و بررسی آسیب های ورزشی و شناخت عوامل ایجاد کننده و برنامه­ریزی جهت پیشگیری از آنها در ورزش حرفه­ای امروزی از اهمیت و جایگاه ویژه­ای برخوردار است. چرا که بروز این آسیب­ها سالیانه مخارج سنگینی بر دوش باشگاه­های ورزشی وارد می­کند(3). ورزش تکواندو از سبک­های غنی و زیربنایی هنرهای رزمی است که سابقه­ی آن به 1500 سال قبل برمی­گردد. شیوهء مبارزه در آن آزاد و به گونه­ای است که از دست­ها و پاهای غیرمسلح برای ضربه زدن و دفاع در برابر حریف استفاده می­شود. در این ورزش ضربه به سر و صورت حریف آزاد است. به دلیل طبیعت برخوردی ورزش تکواندو و استفادهء زیاد از حرکاتی مانند ضربه­زدن، ساق­به­ساق شدن و افتادن، میزان شیوع آسیب در این رشته­ی ورزشی در سطح بالایی است(4و11).

در بین رشته­های مختلف ورزشی، ورزش تکواندو را می­توان به دلیل جذابیت­های خاصش، پرطرفدارترین ورزش رزمی در بین کشورها و ملت­ها معرفی نمود. چرا که در حال حاضر بیش از 150 کشور، این ورزش را بعنوان یکی از ورزش­های رسمی کشور خود پذیرفته­اند(2). این رشته­ی ورزشی در 140 کشور دنیا به صورت رسمی دنبال می­شود و 120 کشور به صورت رسمی در فدراسیون جهانی تکواندو[2] عضوند(11). در ایران علاقمندان زیادی به ورزش پرتحرک تکواندو می­پردازند بطوریکه این ورزش بصورت یک ورزش مدرسه­ای در آمده است(3).

در مطالعه­ای  بیرر[3] و هالبروک[4] در طول 18 سال به بررسی شیوع آسیب­های ورزش­های رزمی پرداختند که نتایج آن 36 درصد آسیب در تکواندو و 31 درصد در کاراته و 7 درصد در جودو را نشان داد(12). تحقیقات گذشته بالاترین ناحیه شیوع آسیب تکواندوکاران را اندام تحتانی با میانگین 64/53 درصد گزارش کردند. در این میان مفصل زانو یکی از شایعترین محل­های بروز آسیب در اندام تحتانی محسوب می­شود(13).

مفصل زانو در حقیقت بزرگترین مفصل بدن و یکی از مهمترین مفاصل بدن از لحاظ ایجاد ثبات و استحکام تحمل وزن بدن است. با وجود این به دلایلی همچون فشار نسبتا زیاد و بافت عضلانی نا متعادل از آسیب­پذیرترین مفاصل بدن بشمار می رود(14). ورزش تکواندو به دلیل طبیعت برخوردی، دارای 80 درصد تکنیک­های ضربه است(13). بدلیل اینکه در این ورزش حدود 90 درصد از ضربات از طریق خم و راست شدن زانو به بدن حریف وارد می­شود دور از ذهن نخواهد بود که زانوها در معرض آسیب بیشتری قرار داشته باشند(3).

اولسن و همکاران(2006) به این مطلب اشاره کردند که بهترین راهبرد جلوگیری و پیشگیری از آسیب شناسایی فاکتورهایی است که موجب بروز آسیب می­شوند(15). در سالهای گذشته تحقیقات چندی در جهت ارزیابی میزان آسیب­های رخ داده در ورزش­های رزمی بخصوص تکواندو صورت گرفته است ولی تحقیقاتی که بطور اختصاصی آسیب­های مفصل زانوی تکواندوکاران را ارزیابی کند یافت نشده است. لذا هدف از این تحقیق بررسی شیوع و مکانیسم آسیب­های مفصل زانو در تکواندوکاران حرفه­ای است.

1-3-  اهمیت و ارزش تحقیق

تکواندو یکی از هنرهای رزمی است که می­توان آن را بعنوان اولین ورزش رزمی المپیکی مطرح کرد. هم­اکنون تکواندو را می­توان بعنوان پر طرفدارترین ورزش رزمی در جهان معرفی کرد. در ایران نیز این ورزش حدود 40 سال سابقه دارد و افراد زیادی به صورت آماتور و حرفه­ای به این ورزش مشغولند(2). به دلیل ماهیت مبارزه­ای و رقابتی این رشته ورزشی، احتمال بروز آسیب ورزشکاران این رشته در سطح بالایی است(4و11). یکی از شایعترین مفاصل آسیب­پذیر در تکواندوکاران مفصل زانو می باشد.

هر ساله مبالغ هنگفتی صرف درمان آسیب­های ورزشی در ورزشکاران می­شود که مفصل زانو از جمله این آسیب­هاست که پس از آسیب، ورزشکاران را تا مدتی از صحنه ورزش دور می­کند. و این از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد(16).

اولسن و همکاران[5] (2006) به این مطلب اشاره کردند که بهترین راهبرد جلوگیری و پیشگیری از آسیب شناسایی فاکتورهایی است که چگونگی اتفاق افتادن آسیب را شرح می­دهد(15). بنابراین بررسی آسیب­های مفصل زانو در ورزش تکواندو با توجه به سیل عظیم طرفداران و ورزشکارانی که در این رشته فعالیت دارند و همچنین شیوع زیاد آسیب­های زانو در این ورزش(2)، توجه ویژه­ای را می­طلبد. در تحقیقات گذشته آسیب­های مفصل زانو در ورزش تکواندو کمتر مورد توجه و بررسی واقع شده است و تا کنون اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه نشده است، بنابراین ضرورت انجام یک بررسی و تحقیق علمی در این زمینه جهت بالا بردن میزان آگاهی افراد به منظور پیشگیری از وقوع آسیب کاملا احساس می شود، لذا هدف از این تحقیق بررسی شیوع علل و مکانیسم آسیب­های مفصل زانو در تکواندوکاران حرفه­ای است.

1-4-   اهداف تحقیق

1-4-1-  هدف کلی

بررسی شیوع و مکانیزم آسیب­های زانو در تکواندوکاران حرفه­ای ایران.

1-4-2-  اهداف فرعی تحقیق

تعیین شیوع آسیب­های زانو در تکواندوکاران لیگ برتر ایران.
تعیین مکانیزم آسیب رباط متقاطع قدامی در تکواندوکاران حرفه­ای ایران.
تعیین مکانیزم آسیب رباط متقاطع خلفی در تکواندوکاران حرفه­ای ایران.
مقایسه میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندوکاران حرفه­ای ایران در پای برتر با پای غیر برتر آنها.
مقایسه میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندوکاران حرفه­ای ایران در پای اتکا با پای ضربه­ی آنها.
مقایسه تکواندوکاران دارای آسیب ACL با تکواندوکاران دارای آسیب PCL از لحاظ بروز آسیب در پای برتر یا پای غیر برتر آنها.
مقایسه تکواندوکاران دارای آسیب ACL با تکواندوکاران دارای آسیب PCL از لحاظ بروز آسیب در پای ضربه یا پای اتکای آنها.
مقایسه تکواندوکاران دارای آسیب ACL با تکواندوکاران دارای آسیب PCL از لحاظ موقعیت پای آسیب دیده در لحظه بروز آسیب.
مقایسه میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندوکاران حرفه­ای ایران در دو حالت حمله و دفاع.
مقایسه میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندوکاران حرفه­ای ایران در مسابقه و تمرین.
مقایسه میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندوکاران حرفه­ای ایران در راندهای مختلف مسابقه.
مقایسه نوع آسیب­های مفصل زانو “کشیدگی، پارگی، در­رفتگی” در تکواندوکاران حرفه­ای ایران.
مقایسه میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندکاران حرفه­ای ایران در زمان­های مختلف لیگ برتر تکواندو.
1-5-  فرضیه­ها یا سوالهای ویژه تحقیق

بین میزان بروز آسیب در اجزای آناتومیک مختلف موجود در زانوی تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین مکانیزم­های مختلف بوجود آورنده آسیب رباط متقاطع قدامی، در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین مکانیزم­های مختلف بوجود آورنده آسیب رباط متقاطع خلفی، در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین میزان بروز آسیب درپای برتر و پای غیر برتر در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین میزان بروز آسیب در پای ضربه و پای اتکا در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین تکواندوکاران دارای آسیب ACL و تکواندوکاران دارای آسیب PCL از لحاظ بروز آسیب در پای برتر و پای غیر برتر آنها تفاوت وجود دارد.
بین تکواندوکاران دارای آسیب ACL و تکواندوکاران دارای آسیب PCL از لحاظ بروز آسیب در پای ضربه و پای اتکای آنها تفاوت وجود دارد.
بین تکواندوکاران دارای آسیب ACL و تکواندوکاران دارای آسیب PCL از لحاظ موقعیت پای آسیب دیده در هنگام بروز آسیب تفاوت وجود دارد.
بین میزان بروز آسیب در دو حالت حمله و دفاع در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین میزان بروز آسیب در دو زمان تمرین و مسابقه در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین میزان بروز آسیب در راندهای مختلف مسابقه در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد
بین نوع آسیب­های مفصل زانو “کشیدگی، پارگی، در­رفتگی و استخوانی” در تکواندوکاران حرفه­ای ایران تفاوت وجود دارد.
بین میزان بروز آسیب­های زانوی تکواندکاران حرفه­ای ایران در زمان­های مختلف لیگ برترتکواندو ایران، تفاوت وجود دارد.
1-6-  محدودیت­های تحقیق

1-6-1-  محدودیت­هایی که کنترل آنهادر اختیار محقق نبوده است