برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده:

نانوذرات باریم سولفات (BaSO₄) به­عنوان افزودنی به خمیر مواد فعال منفی (NAM) باتری سرب اسیدی معرفی گردید. ابتدا نانوذرات باریم سولفات با استفاده از گلیسرول به­عنوان عامل کنترل کننده­ی اندازه­ی ذرات سنتز شد. گلیسرول یک ترکیب ساده­ی پلی­ال است و روش­های سنتزی که از آن استفاه می­کنند، سبز هستند زیرا گلسیرول در محیط­های هوازی تخریب می­شود. مشخصه یابی ذرات سنتز شده با میکروسکوپ الکترون پویشی (SEM) و پراش پرتو ایکس (XRD) تکمیل گردید. ذرات باریم سولفات با توزیع اندازه­ی یکنواخت در اندازه­ی نانو تهیه شد. آزمایش­ها با الکترود منفی باتری سرب اسید 12 ولتی تهیه شده از نانوذرات باریم سولفات (BaSO₄) انجام گرفت. مشخص شد که الکترود منفی دارای نانوذرات BaSO₄ به­طور چشمگیری استارت سرد و ظرفیت اولیه­ی پایدارتری نسبت به الکترود منفی بدون نانوذرات نشان میدهد. بنابراین نانوذرات باریم سولفات عملکرد باتری سرب اسیدی را بهبود می­بخشد. در بخش بعدی این رساله برای اولین بار، اثر حضور سدیم فلورید (NaF) و سدیم هگزامتافسفات (SHMP) به­عنوان افزودنی الکترولیت باتری سرب اسیدی، در تولید هیدروژن و اکسیژن و تولید لایه­ی آندی روی الکترود سرب با آلیاژ مشخص با ولتامتری چرخه­ای و خطی در محلول آبی اسید سولفوریک، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که با حضور این افزودنی­ها در الکترولیت، اورپتانسیل تولید هیدروژن و اکسیژن افزایش می­یابد، و بنابراین ساختار چرخه­ای لایه­ی PbSO₄ تغییر میکند. نتایج مشخص می­کند که افزودنی­های پیشنهادی از تجمع پیشرفته­ی سرب سولفات جلوگیری کرده و بنابراین چرخه­ی عمر باتری سرب اسید را افزایش می­دهد. فهرست مطالب   1-1 اساس باتری سرب اسیدی.. 2 1-1- 1 تهیه‌ی صنعتی سرب اکسیدی.. 4 1-1-1-1 دیگ بارتن (Barton-pot). 4 1-1-1-2 آسیاب گلولهای (Ball mill). 5 1-1-2: تهیه‌ی صنعتی الکترودها 7 1-1-3 ساختار مواد الکترود. 8 1-1-3-1 ساختار مواد فعال مثبت (PAM). 8 1-1-3-2 ساختار مواد فعال منفی (NAM). 10 1-1-4 الکترولیت… 12 1-1-5 ساختار سِل و واکنش‌ها 13 1-1-5-1 الکترود مثبت: 14 1-1-5-2 الکترود منفی.. 15 1-1-6 کیورینگ الکترودهای خمیر مالی شده‌ی باتری.. 16 1-1-7 فرایندهای شارژ و دشارژ. 17 1-2 افزودنی‌ها. 19 1-2-1 افزودنی به خمیر صفحات منفی.. 19 1-2-1-1اکسپندر. 19 1-2-2 افزودنی به خمیر مثبت… 32 1-2-3 افزودنی الکترولیت… 33 1-3 کاربرد فناوری نانو در باتری سرب- اسید.. 34 1-3-1 فناوری نانو. 35 1-3-2 نانوذرات باریم سولفات (BaSO₄). 37 4-1هدف از کار حاضر. 39 2-1 مواد و تجهیزات استفاده‌شده. 40 2-2 سنتز نانو ذرات باریم سولفات… 41 2-3 روش‌های بررسی اثر نانو ذرات باریم سولفات… 42 2-3-1 تکنیک‌های آزمایشگاهی و الکتروشیمیایی.. 42 2-3-2 آماده‌سازی خمیر برای باتری سرب اسیدی.. 43 2-3-2-1 محاسبات مواد فعال برای باتری استارتی (SLI) 30Ah در ƞ_PAM = 50% و ƞ_NAM = 45%… 43 2-3-2-2 محاسبه­ی محتوای فاز جامد در خمیر. 45 2-3-3 تهیه‌ی باتری جهت بررسی عملکرد آن در حضور نانوذره­ی BaSO₄ 47 2-3-3-1 تهیه‌ی خمیر منفی.. 48 2-4 سیستم مطالعه‌ای افزودنی الکترولیتی.. 53 3-1 سنتز نانوذرات باریم سولفات… 55 3-1-1 بهینه سازی غلظت واکنش‌دهنده‌ها 59 3-1-2 بهینه‌سازی دمای واکنش…. 61 3-1-3 بهینه‌سازی حجم محلول آماده‌سازی.. 63 3-1-4 بهینه‌سازی دور همزدن.. 65 3-2 بررسی اثر نانوذرات باریم سولفات بر رفتار الکتروشیمیایی و عملکرد باتری سرب اسید.. 67 3-2-1 بررسی خواص الکتروشیمی الکترود خمیر کربن/ اکسید سرب در حضور نانوذرات BaSO₄ 67 3-2-1-1 بهینه‌سازی مقدار پودر اکسید سرب (PbO) با درجه‌ی اکسیداسیون 80%. 68 3-2-1-2 بهینه‌سازی غلظت الکترولیت اسیدسولفوریک (H₂SO₄). 69 3-2-1-3 بهینه‌سازی مقدار نانوذرهی باریم سولفات در خمیر کربن.. 70 3-2-2 بررسی اثر نانوذرات BaSO₄ در بهبود عملکرد باتری سرب اسید.. 73 3-2-2-1 نتایج آنالیز شبکه‌ی مصرفی.. 73 3-2-2-2 نتایج درصد سرب آزاد. 75 3-2-2-1 تست ظرفیت اولیه. 75 3-2-2-2 تست استارت سرد. 77 3-2-2-3 تست شارژ پذیری.. 80 3-3 بررسی تاثیرافزودنیهای الکترولیتی بر عملکرد باتریهای سرب اسید.. 81 3-3-1 تولید و احیاء لایه‌ی اکسیدی در سطح الکترود Pb. 83 3-3-1-1 بررسی مکانیسم اثر سدیم فلورید در ولتامتری چرخه‌ای الکترود سرب… 83 3-3-1-2 بررسی اثر سدیم هگزامتافسفات در ولتامتری چرخه‌ای الکترود سرب: 85 3-3-2 پتانسیل تولید هیدروژن.. 86 3-3-3 پتانسیل تولید اکسیژن.. 88 3-3-4 محل و ارتفاع پیک جریان آندی.. 91 3-3-5 برگشت‌پذیری.. 92 نتیجه­گیری.. 94 مراجع: 95   فهرست شکل­ها: شکل1- 1: اجزای تشکیل‌دهنده‌ی باتری سرب اسیدی. 3 شکل1- 2: شمای واحد بارتن. 5 شکل1- 3: شمای انواع واحد بارتن. الف) آسیاب گلوله ای کونیکال، ب) میل اکسید سرب کلرید. 6 شکل1- 4: ساختار دوگانه­ی PAM. 9 شکل1- 5: تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) برای ساختار سه نوع از ذرات PbO₂. 9 شکل1- 6: توزیع ساختار ناهمگن در حجم زیاد ذرات PbO₂. 10 شکل1- 7: کریستال­های سرب که در شبکه‌ی اسکلتی به هم وصل شده‌اند  11 شکل1- 8: فرایندهای انتقال یون. 12 شکل1- 9: فرایندهای شارژ و دشارژ در باتری سرب اسید. 18 شکل1- 10: فرمول فردونبرگ برای لیگنین. 22 شکل1- 11: تصویری از لایه‌ی PbSO₄. 23 شکل1- 12: تغییرات اولیه‌ی پتانسیل در پلاریزاسیونهای سرعت‌بالای صفحه‌ی منفی   28 شکل1- 13: (آ) تصاویر SEM میکرو ساختاری ذرات باریم سولفات   29 شکل1- 14: تغییر در زمان دشارژ ( ظرفیت). 30 شکل1- 15: اثر حضور BaSO₄ در NAM در عملکرد ظرفیت سل در چرخه با سرعت دشارژ 20 ساعت [55]. 31 شکل1- 16: تعداد کل چرخه‌های HRPSoC انجام‌شده به‌عنوان تابعی از مقدار BaSO₄ در NAM [54]. 31 شکل1- 17: شماتیک سنتز مواد در اندازه‌ی نانو. 36 شکل1- 18: ساختار کریستالی پیش‌بینی‌شده‌ی ارترومبیک باریم سولفات [123]. 38 شکل2- 1: شماتیک الکترود استفاده‌شده برای بررسی اثر نانو ذرات BaSO₄ . 42 شکل2- 2: حجم محلول H₂SO₄ ( 1/4 یا 1/18 g cm^-3) نسبت‌های متفاوتی از H₂SO₄/ LO. [2]. 47 شکل2- 3: پلیت‌های مثبت و منفی استفاده‌شده در مونتاژ باتری. 50 شکل2- 4: واحدهای باتری مونتاژ شده. 52 شکل 3- 1: ساختار گلیسرول. 54 شکل 3- 2: لیپوزوم گلیسرولی که یون‌های SO₄^-1 را به سبب پیوند هیدروژنی احاطه کرده است. 55 شکل 3- 3: مکانیسم تشکیل نانوذرات BaSO4. 56 شکل 3- 4: مکانیسم ممانعت فضایی گلیسیرین و کنترل اندازه‌ی نانوذرات BaSO4. 57 شکل 3- 5: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)، برای بهینه‌سازی غلظت واکنش‌دهنده‌ها. 59 شکل 3- 6: تصاویر میکروسکوپ الکترونی (SEM) مربوط به بهینه‌سازی دمای واکنش. 61 شکل 3- 7: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM) ب برای بهینه‌سازی حجم محلول آماده‌سازی. 63 شکل 3- 8: تصاویر میکروسکوپ الکترونی پویشی (SEM)،  در بهینه سازی دور همزن مغناطیسی. 65 شکل 3- 9: نتیجه­ی XRD نمونهی باریم سولفات سولفات. 65 شکل 3- 10: ولتاموگرامهای ولتامتری چرخه‌ای الکترود خمیر کربن برای بهینه‌سازی پودر اکسید سرب. 68 شکل 3- 11: ولتاموگرام ولتامتری چرخه‌ای برای بهینه‌سازی غلظت الکترولیت.. 69 شکل 3- 12: نمودارهای ولتامتری چرخه‌ای برای بهینه‌سازی مقدار نانوذره‌ی باریم سولفات BaSO₄. 71 شکل 3- 13: نمودار کالیبراسیون مقدار نانوذره‌ی BaSO₄. 71 شکل 3- 14: ولتاموگرام چرخه‌ای مقایسه‌ای BaSO₄ معمولی با نانوذرات BaSO. 72 شکل 3- 15: نمودار ولتاژ بر حسب زمان به‌منظور شبیه‌سازی استارت ماشین ثبت‌شده است. 76 شکل 3- 16: نمودار ولتاژ نسبت به زمان. برای تعیین t_6v. 78 شکل 3- 18: ولتاموگرام چرخه‌ای در محلول الکترولیت در حضور و عدم حضور افزودنی الکترولیت. 83 شکل 3- 21: پتانسیل احیا هیدروژن در غلظت‌های متفاوتی از افزودنی الکترولیت.. 87 شکل 3- 25: ارتفاع پیک جریان اکسیداسیون Pb در حضور افزودنی‌های الکترولیتی پیشنهادی با غلظت‌های متفاوت……..90 شکل 3- 26: محل پیک اکسیداسیون Pb به PbSO₄ در حضور افزودنی الکترولیتی پیشنهادی در غلظت‌های متفاوت………92 شکل 3- 27: نمودار اختلاف‌پتانسیل (برگشت‌پذیری) بر اساس غلظت افزودنی الکترولیتی پیشنهادی……………………………..93 فهرست جدول‌ها: جدول1- 1: چگالی ویژه نسبی­ی اسیدسولفوریک و شرایط شارژ در باتری سرب اسید. 13 جدول1- 2: انواع مختلف کربن استفاده‌شده در ترکیب اکسپنذرها. 25 جدول1- 3: خصوصیات ساختاری PbSO₄، BaSO₄، SrSO₄. 27 %d9%86%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%b0/#_Toc410299794″>جدول1- 4: روش‌های متنوعی برای سنتز مواد در اندازه‌ی نانو. 37 جدول2- 1: لیست مواد استفاده‌شده. 40 جدول2- 2: لیست تجهیزات استفاده‌شده. 41 جدول2- 3: وزن مولکولی و حجم مولی مواد فعال لازم برای محاسبات [4]. 46 جدول2- 4: درصد وزنی مواد تشکیل‌دهنده‌ی خمیر منفی. 48 جدول2- 5: برنامه شارژ باتری استارتی نوع A و B.. 53 جدول2- 6: لیست افزودنی الکترولیت محلول H₂SO₄ و مشخصات کلی آن‌ها. 54 جدول3- 1: مشخصات محلول‌های استفاده‌شده برای بهینه سازی غلظت واکنش دهنده ها. 59 جدول3- 2: شرایط آزمایشی برای بهینه سازی دمای واکنش. 61 جدول3- 3: شرایط واکنش شیمیایی برای بهینه­سازی حجم محلول آماده‌سازی. 63 جدول3- 4: شرایط واکنش رسوبگیری نانوذره­ی BaSO₄ برای بهینه سازی دور هم زدن. 65 جدول3- 5: مشخصات الکترودهای خمیر کربن آماده شده برای بهینه­سازی مقدار اکسید سرب PbO. 67 جدول3- 6: مشخصات مواد تشکیل‌دهنده‌ی خمیر کربن برای بهینه­سازی مقدار نانوذره­ی BaSO₄ 70 جدول3- 7: آنالیز سرب مصرفی در تولید اسکلت خام شبکه. 74 جدول3- 8: نتایج اندازه‌گیری سرب آزاد برای پلیت­های منفی. 75 جدول3- 9: نتایج دوبار تست ظرفیت اولیه برای دو نوع باتری. 76 جدول3- 10: نتایج استارت سرد. 79 جدول3- 11: نتایج تست شارژپذیری. 80

اساس باتری سرب اسیدی

باتری سرب اسید اولین باتری قابل شارژ موفق ازنظر تجاری بود و تاکنون پیشرفت‌های روزافزونی داشته است [1]. در سال 1859، فیزیکدان فرانسوی گوستون پلنت[1] پلاریزاسیون بین دو الکترود مشخص غوطه‌ور در محلول‌های آبی رقیق از اسید سولفوریک را مطالعه کرد. او الکترودهای مختلف شامل؛ نقره، سرب، قلع، طلا، پلاتنیوم و آلومینیوم را موردبررسی قرارداد و دریافت که بر اساس نوع الکترود استفاده‌شده، وقتی جریان الکتریکی از درون الکترودها عبور می‌کند، سل‌ها به اندازه‌های متفاوتی پلاریزه شده و تولیدکننده‌ی جریان معکوس می‌شوند. وی نتایج تمامی مشاهدات خود را در مقاله‌ای تحت عنوان “تحقیقات درزمینه‌ی قطبش ولتایی‌[2]” در سال 1859 در کومپتس رندوس[3] از دانشکده‌ی علوم فرانسه چاپ کرد [2]. یک باتری سرب اسید بزرگ (12V)، از 6 سِل که به‌صورت سری به هم متصل شده‌اند تشکیل‌شده است که هرکدام حدود 2 ولت پتانسیل ایجاد می‌کنند. هر سِل شامل دو نوع شبکه‌ی سربی است که با مصالح سربی پوشانیده شده است. آند سرب اسفنجی Pb و کاتد PbO₂ پودری است. شبکه‌ها در محلول الکترولیت 4-5 مولار اسید سولفوریک غوطه‌ور هستند و صفحه‌های فیبر شیشه‌ای[4] بین الکترودها قرار داده می‌شود تا از اتصال فیزیکی بین صفحات و ایجاد اتصال بین آن‌ها جلوگیری شود. زمانی که سِل دشارژ می‌شود، به‌عنوان یک سِل ولتایی انرژی الکتریکی را به کمک واکنش زیر ایجاد می‌کند:   آند (اکسیداسیون): Pb(s) + SO₄^2-(aq) → PbSO₄(s) + 2e^–                                                 (1-1) کاتد (احیا): PbO₂(s) + 4H⁺(aq) + SO₄^2-(aq) + 2e^– → PbSO₄(s) + 2H₂O(l)           (1-2) همانگونه که مشاهده میشود محصول هر دونیم واکنش یون Pb²⁺ است، یکی در طول اکسیداسیون Pb و دیگری در طی احیا PbO₂ تولید می‌شود. در هر دو الکترود یون‌های Pb²⁺ با SO₄^2- واکنش می‌دهد تا PbSO₄ را که در اسیدسولفوریک نامحلول است، تولید کند [3]. واکنش الکتروشیمی کل با معادله‌ی زیر نمایش داده می‌شود [4]: Pb(s) + PbO₂(s) + 2H₂SO₄ (aq) ↔ 2PbSO₄(s) + 2H₂O (l)                 (1-3) شبکه‌ها بخش مهمی از سل‌های ذخیره‌ای هستند زیرا مواد فعال پشتیبانی کرده و هادی جریان الکتریکی هستند. معمولا وزن شبکه­ها و طراحی ساختار آن­ها برای صفحات مثبت و منفی سل­ها یکسان است. امروزه باتری‌های تهیه‌شده از سرب، باتری‌های کاربردی در سطح جهان هستند [5]. اجزای تشکیل‌دهنده‌ی یک باتری سرب اسید در شکل (1-1) نشان داده‌شده است.   شکل 1- 1: اجزای تشکیل‌دهنده‌ی باتری سرب اسیدی.

1-1- 1 تهیه‌ی صنعتی سرب اکسیدی

ماده‌ی اصلی برای باتری سرب اسیدی عموماً به اکسید “سربی” با “خاکستری[5]” اطلاق می‌گردد. این ماده از واکنش سرب با اکسیژن با دو روش بارتن[6] و آسیاب گلوله ای[7] تهیه می‌شود و معمولاً حاوی یک قسمت سرب واکنش نداده (که سرب آزاد نامیده می‌شود) و سه قسمت سرب منواکسید (a-PbO و b-PbO) است. مقدار کمی سرب قرمز (Pb₃O₄) هم تولید می‌شود، اما کارخانه‌های باتری‌سازی معمولاً ترجیح می‌دهند این اکسید را به‌صورت جداگانه به سیستم اضافه کنند. ترکیب پیچیده‌ی سرب منواکسید و سرب قرمز خصوصاً برای تهیه‌ی ماده‌ی پایه‌ای صفحات مثبت استفاده می‌شود [6]. “دیگ بارتن” و ” آسیاب گلوله ای” به‌عنوان روش‌های اصلی تهیه‌ی سرب اکسید در ساخت خمیر باتری‌های سرب اسید استفاده می‌شوند.

1-1-1-1 دیگ بارتن (Barton-pot)

در دیگ بارتن برای تهیه‌ی اکسید باتری، سرب ذوب‌شده، به‌صورت افشانه‌ای از قطرات درآمده و بعد توسط هوا در دمای تنظیم‌شده، اکسید می‌شود. قطعات سربی که متجمع می­شوند، با بکارگیری یک پدال که آن­ها را در خلاف جهت هم هدایت می­کند، به اجزای کوچک­تر تبدیل می­شوند و با کنترل دقیق پارامترهای:

1. دمای دیگ
2. سرعت چرخش دیگ
3. سرعت جریان هوا

اکسید باتری با ترکیب شیمیایی دلخواه با توزیع اندازه‌ی ذرات مناسب به دست میاید [6]. اکسید تولیدشده مخلوطی از سرب منو کسید تتراگونال (a-PbO) و (b-PbO)، همراه با مقداری سرب واکنش نداده است. اکسید معمولاً شامل 65-80% وزنی PbO است ]7و 8[. مشکل سیستم بارتن کنترل دمای دیگ است. اگر دما به بالاتر از 448 °C برسد، مقدار زیادی از b-PbO تولید می‌شود که ناخوشایند است، زیرا زمانی که مقدار b-PbO از 15% وزنی بالاتر رود تأثیراتی در عملکرد و عمر صفحات پایانی محصول نهایی خواهد گذاشت ]9و 10[. شمای سیستم بارتن در شکل (1-2) نشان داده‌شده است. شکل 1- 2: شمای واحد بارتن.  

1-1-1-2 آسیاب گلوله­ای (Ball mill)

گزینه‌ی بعدی برای تهیه‌ی اکسید سرب باتری فرایند آسیاب گلوله ای است که از توپ‌های سرب غلتان، سیلنذرها، شمش‌های فلزی و کل این تکه‌های فلزی در استوانه‌ی استیل چرخان شکل می‌گیرد و بخاری از هوا از آن عبور می‌کند. گرمای حاصل از اصطکاک بین گونه‌های سربی برای شروع فرایند اکسیدسازی کافی است. واکنش رخ داده، گرمای بیشتری تولید می‌کند که به ذرات سربی که توسط ساییدگی زدوده شده‌اند این امکان را می‌دهد که به سرب اکسید با ترکیب موردنظر تبدیل شوند. دو نوع سیستم آسیاب گلوله ای وجود دارد که در شکل (1-3) نشان داده‌شده است. مقادیر مربوطه‌ی اکسیدهای تشکیل‌دهنده، توسط دست‌کاری پارامترهای عملیاتی که فرایند اکسید سازی را پیش می‌برند، قابل‌کنترل است [6]:

1. دمای میل
2. سرعت میل
3. سرعت جریان بخار هوا
4. مقدار بار میل

اکسید حاصل معمولاً حاوی 60-65% وزنی a-PbO و مقداری سرب آزاد واکنش نداده است [9].

شکل 1- 3: شمای انواع واحد بارتن. الف) آسیاب گلوله ای کونیکال، ب) میل اکسید سرب کلرید.  

1-1-2: تهیه‌ی صنعتی الکترودها

فصل دوم: بررسی منابع 2-1-گیاهشناسی 5 2-2-ساختمان بوته: 6 2-3- شرایط مناسب رشد 7 2-4- قدمت و منشا 7 2-5-گونه‌‌‌‌‌های مهم جنسAllium 8 2-6- اهمیت پیاز 8 2-6-1-اهمیت اقتصادی – تجاری 8 2-6-2-اهمیت تغذیه ای – بهداشتی 9 2-7-اهداف به نژادی 9 2-8- اهمیت مطالعه منابع ژنتیکی 9 2-9- نشانگر‌‌‌‌‌های ژنتیکی 11 2-9-1-نشانگر‌‌‌‌‌های مورفولوژیک 11 2-9-2-نشانگر‌‌‌‌‌های مولکولی 11 2-10- توالی های تكرار شونده 15 2-11-مقایسه انواع مختلف نشانگر ‌‌‌‌های DNA 15 2-12- ریز ماهواره ها 17 2-12-1-سطح چند شكلی: 18 2-12-2-تکامل ریز ماهواره ها 18 %d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87%d9%85%d8%b7%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%87-%d8%aa%d9%86%d9%88%d8%b9-%da%98%d9%86%d8%aa%d9%8a%da%a9%d9%8a-%d8%af/#_Toc223012717″>2-12-3-مدل های جهش ریزماهواره ها 19 2-12-4-تشخیص ، فراوانی و توزیع ریز ماهواره ها در ژنوم 20 2-12-5-عمل ریز ماهواره ‌ها 21 2-12-6-مزیت‌‌‌‌‌ها و معایب ریز ماهواره‌‌‌‌‌ها 22 2-13-نشانگر ISSR 23 2-13-1-چند شکلی در ISSR: 23 2-13-3-مزایا و معایب نشانگر ISSR 24 2-14-مروری بر پژوهش‌‌‌‌‌های انجام شده روی تنوع ژنتیكی در پیاز 24 فصل سوم: مواد و روشها 3-1-تهیه نمونه‌ها 27 3-2-استخراج DNA ژنومی 29 3-3-تعیین کمیت و کیفیت DNA 30 3-4-آغازگر های SSR 31 3-4-1-بهینه سازی شرایط واکنش PCR برای آغازگر‌های مورد استفاده 33 3-4-2-انجام واکنش PCR با آغازگر های SSR 33 3-4-3-الکتروفورز محصول PCR روی ژل اکریل آمید (PAGE) 35 3-4-4-تفسیر ژل و تجزیه آماری داده ها 37 3-5-آغازگر های ISSR 38 3-5-1-بهینه سازی واکنش PCR برای آغازگر های ISSR 39 3-5-2-انجام واکنش PCR با آغازگر های ISSR 39 3-5-3-الکترفورز محصول PCR روی ژل آگارز 41 3-5-4-تفسیر و تجزیه آماری داده ها 41 فصل چهارم: نتایج و بحث 4-1-استخراج DNA ژنومی 42 4-2-نشانگر SSR 44 4-2-1-بهینه سازی شرایط واکنش PCR برای جفت آغازگر های SSR 44 4-2-2-الکترفورز محصول PCR روی ژل پلی اکریل آمید 44 4-2-3-نتایج حاصل از استفاده از نشانگر های SSR 45 4-2-4-تجزیه به مولفه های اصلی در نشانگر SSR 58 4-3-نشانگر ISSR 60 4-3-1-بهینه سازی شرایط واکنش PCR برای آغازگر های ISSR 60 4-3-2-الکتروفورز محصول تکثیر شده به وسیله ISSR بر روی ژل آگارز 61 4-3-3-نتایج حاصل از نشانگر ISSR 61 4-3-4-تجزیه به مولفه های اصلی در ISSR 73 4-4- بررسی نتایج حاصل از ادغام دو نشانگر SSR و ISSR 75 4-4-1-تجزیه به مولفه های اصلی در ادغام دو نشانگر SSR و ISSR 77 فصل پنجم: نتیجه گیری كلی و پیشنهادها 5-1-نتیجه گیری كلی 79 5-2- پیشنهاد ها 81  

فصل اول

مقدمه

1-1-اهمیت و اهداف کار

چکیده ‌ز فصل اول: کلیات پژوهش 1-1-مقدمه. 2 1-2-بیان مساله. 3 1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش… 4 1-4-هدف های پژوهش… 6 1-6-متغیرهای پژوهش… 6 1-7-تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها 6 فصل دوم:پیشینه پژوهش 2-1-مقدمه. 8 2-2-خانواده 10 2-3-دیدگاههای نظری درباره ازدواج.. 11 2-4-مقایسه دیدگاه های نظری درباره عوامل مخرب در ازدواج.. 13 2-5-پیش بینی کننده های ازدواج موفق.. 14 2-6-چالش های عمده زندگی.. 16 2-7-رضایت زناشویی.. 17 2-8-تنوع نقش ها در ارتباطات زناشویی.. 18 2-9-زمینه های اصلی رضایت زناشویی.. 20 2-10-عوامل مؤثر در رضایت زناشویی.. 21 2-11-تعریف شخصیت… 32 2-12-دیدگاههایی درباره شخصیت… 34 2-13-اصول و مفاهیم نظریه آیزنك… 39 2-14-ناتوانی هیجانی.. 44 2-15-تفاوتهای جنسیتی و آلکسیتیمیا 48 2-16-پیشینه تحقیق.. 49 فصل سوم: روش شناسی 3-1- مقدمه. 55 3-2- روش پژوهش… 57 3-3- جامعه آماری.. 57 3-4- نمونه و روش نمونه گیری.. 57 3-5- ابزارهای اندازه گیری.. 58 3-6-تجزیه و تحلیل اطلاعات… 60 فصل چهارم: یافته های پژوهش 4-1-مقدمه. 61 4-2-تحلیل داده ها 62 4-3-یافته های استنباطی.. 67 فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری 5-1-مقدمه. 73 5-2-بحث و نتیجه گیری.. 74 5-3- محدودیت های پژوهش… 81 5 -4-پیشنهادهای پژوهشی.. 81 5-5-پیشنهادات کاربردی.. 81 منابع. 83 پیوست ………………………………………………………………………………………………………. 99 مقدمه در جوامع امروز زندگی انسانها در تمامی ابعاد دستخوش تغییرات سریع و شگرفی بوده است.بازتاب ماهیت پیچیده این تغییرات و تحولات در زندگی فردی و اجتماعی افراد کاملا محسوس و ملموس است.ازدواج و زندگی زناشویی و تشکیل خانواده نیز از این قاعدی مستثنی نیست.زن و مرد به دلایل متعدد از جمله شناخت ناکافی از یکدیگر،انتظارات و توقعات غیر واقعی از ازدواج و همسر،مشکلات اقتصادی و اجتماعی و اخلاقی ،لاجرم می بایست مسائل و مشکلات بسیاری را در ایجاد و حفظ و بقای زندگی زناشویی در روابط نزدیک و صمیمانه با یکدیگر تجربه کنند.(نوابی نژاد ،1380). رضایت زناشویی[1] یک ارزیابی کلی ذهنی فرد از رابطه زناشویی و میزان برآورده شدن نیازها،خواسته ها و آرزوهای شخصی و زوجی در این رابطه است(گلز[2]،1995). رضایت زناشویی می تواند انعکاسی از میزان شادی افراد  از رابطه زناشویی و یا ترکیبی از خشنود بودن به واسطه بسیاری از عوامل مختص رابطه ی زناشویی باشد.می توان رضایت زناشویی را به عنوان یک موقعیت روانشناختی در نظر گرفت که خود به خود به وجود نمی آید بلکه مستلزم تلاش هر دو زوج است.به ویژه در سالهای اولیه،رضایت زاشویی بسیار بی ثبات است و در روابط در معرض بیشترین خطر قرار دارند.(احمدی و همکاران،2010). ناگویی هیجانی عبارت از آشفتگی در کنش های عاطفی و شناختی،همراه با ناتوانی تبدیل انگیختگی عاطفی تجربه ها به احساسات و تخیلاتی است که نماد و نشانه هیجان هاست.از ویژگی های ناگ.یی هیجانی میتوان به توصیف مدام نشانه های جسمی به جای هیجان ها،گفتار و افکار عینی وابسته به وقایع بیرونی،همچنین فقر و محدودیت زندگی تخیلی اشاره کرد(سیفنوس[3]،2000)افراد دچار ناگویی هیجانی در بازشناسی،آشکارسازی،پردازش و تنظیم هیجان ها با دشواریهایی مواجه اند.ناگویی هیجانی در کل به عنوان نقص در خودتنظیم گری هیجانی در نظر گرفته می شود(کریتلر[4]،2002).بیان عواطف عامل اساسی در تمایز زوج های راضی از ناراضی است،چون نقش مهمی در صمیمیت رابطه دارد(کاترین وتیمرمن،2003 به نقل از بشارت،1391).  ابراز متقابل عواطف در زوجین احساس حمایت شدن را ایجاد نموده و خودآشکارسازی بیشتری را به دنبال دارد(ساندرسون و اوانس[5]،2001). شخصیت^[6] بیانگر آن دسته از ویژگیهای افراد است که الگوی ثابت رفتاری آنها را نشان می دهد(پروین،1989،ترجمه ی جوادی 1378). یونگ دو واژه درون گرایی و برون گرایی را دو بعد شخصیت افراد نامید و معتقد بود که این افراد از نظر روانی در یکی از این دو می گنجند.نگرش برونگرای انها نسان را به سوی دنیای عینی سوق میدهد،درحالیکه نگرش درونگرایانه،او را متوجه دنیاید رنخود می نماید،این دو نگرش معمولادرهرشخص وجود دارد،ولی به طورمعمول یکی غالب و دیگری مغلوب و ناخودآگاه است یونگ برای هر کدام (افراد درونگرا و برونگرا) خصایصی می شمارد. درونگرایان به افکارواحساسات خویش توجه دارند،گران آینده ومحافظه کارند،اصول و معیارهارا مهمترازخود اعمال می دانند و در نوشتن بهتر از گفتن هستند. برونگرای آن به افراد و اشیا توجه دارند.درزمان حال زندگی می کنند و به خوداعمال توجه دارند.خونگرم،پرحرف،زود آشنا و اهل معاشرت و اجتماعی هستند.( شعاری نژاد،1354). بر این اساس می توانیم با توجه به شخصیت افراد چگونگی واکنش آنها را درموقعیت ای مختلف پیش بینی کنیم،شخصیت  به صورت مستقیم وبه عنوان عاملی تاثیرگذار بر فرآیند ارتباطی زوجها اثر می گذارد و بالطبع رضایت زناشویی زوجها را نیز متاثر می سازد. شخصیت یک نفر انواع معین و متفاوتی از واکنشها را ازطرف مقابل فرا می خواند که درکل بر رضایت آنها موثر است(کاگلین،هالتون و هالت^[7]،2000). با توجه به آنچه که گفته شد هدف کلی از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه ناگویی هیجانی و درون/برون گرایی با رضایت زناشویی می باشد. 1-2-بیان مساله شواهد حاكی از آن است كه زوج ها در جوامع امروزی  برای برقراری و حفظ ارتباط صمیمی ودرك احساسات  از جانب همسرشان به مشكلات فراگیر و متعددی دچارند، بدیهی است كه كمبود های موجود در كفایت های عاطفی و هیجانی دو همسر در كنار عوامل متعدد دیگر از قبیل (عوامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و…) اثرات نامطلوبی بر زندگی اجتماعی آنها می گذارد و بطور  منطقی  هرچه نارضایتی از زندگی مشترك  بیشتر باشد،  احتمال ناسازگاری و جدایی افزایش می یابد(پارسا، 1387). در خانواده های دارای کارکرد خوب، زوج ها نه تنها به وجود تعارض زناشویی اذعان دارند. بلکه این تعارض و مشکلات به شیوه موثری حل می شوند(گریف^[8]،2000). ناگویی هیجانی در معنای اصلی به فقدان واژه برای نامیدن و توصیف هیجانها اطلاق می شود كه از ریشه ی یونانی (الكسی^[9]) نبود واژه(تیموس^[10]) هیجان برگرفته شده است (كمپوس، چیوا، مورئو^[11]، 2000) افراد دارای این صفت  مشكلاتی را در فهم حالات هیجانی دیگران دارند و در روابط ببین فردی همدلی محدودی را نشان می دهند( كریستال^[12] ، 1979؛به نقل از هاشمی و همکاران،1391). ارتباط موثر نقش برجسته ای در رضایت زناشویی دارد و می تواند نقش مهمی در ایجاد احساس امنیت روی زوجین داشته باشد(استنلی^[13] و همکاران، 2002) بیان عواطف  عامل اساسی  در تمایز زوجهای راضی از ناراضی است، چون نقش مهمی در رشد صمیمیت دارد(یام^[14] و همکاران، 2003) ابراز متقابل عواطف زوجین احساس حمایت شدن را ایجاد نموده و خود آشكار سازی بیشتر در رابطه را در پی دارد(ساندرسون و اوانس^[15]، 2001). اگرچه داشتن تشابه فرهنگی ، اعتقادی، مذهبی از معیارهای لازم انتخاب همسر تعیین شده است اما وجود این عوامل برای بنیان و ادامه یك زندگی لذت بخش و موفق كافی نیست ، یكی از معیارهایی كه حتما باید به آن توجه بیشتری شود ، خصوصیات شخصی افراد است(همگونه شخصیتی) یكی از ویژگیهای شخصیتی موثر بر موفقیت و تداوم زندگی زناشویی میزان درون گرایی و برون گرایی زوجین است(برشتاین و برشتاین^[16]، 2002،ترجمه سهرابی،1373). با توجه به این مسئله  كه نارضا مندی زناشویی و طلاق ، موجب بروز اختلالهای جسمانی و روانی زوجین شده اند(ساپینگتون^[17]،1999؛ترجمه حسین شاهی برواتی،1382). ودر نهایت ، از جانب خانواده های ناسالم ، جامعه نیز آسیب خواهد دید،  همه این  امور محقق را وادار می كند تا در پی كشف مولفه های  رضامندی زناشویی بوده تا بتواند عوامل آن را شناسایی كند.از این رو پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا بین درون/برون گرایی و ناگویی هیجانی با رضایت زناشویی رابطه دارد؟ 1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش در زندگی مشترک، غالبا به هنگام مواجهه با مشکلات احساس ناکامی تحقیرو…احساسات وهیجانات به جای عقل و منطق بر همسران غلبه میکند لذا شناخت وهدایت هیجانات برای حفظ روابط زناشویی بسیار مهم است. با توجه به پژوهش­های انجام شده درخصوص روابط همسران به نظر می­رسد که مولفه­های هوش هیجانی میتوانند در رضایت زناشویی موثر باشد.روابط صمیمانه زوجین نیاز به مهارتهای ارتباطی دارد از قبیل توجه افراد به مسایل از دید همسرانشان وتوانایی درک هم دلانه ی آنچه همسرشان تجربه نموده است وهمچنین حساس و آگاه بودن از نیازهای او(گاتمن^[18] وهمکاران، 1976)  همسرانی که از خودآگاهی بالاتری برخوردارند(خویشتن داری)ودر نحوه ی ابراز احساسات و هیجانات خود نسبت به دیگران خصوصا همسرشان تسلط دارند مانع بروز بسیاری از برخوردها و سوتفاهمات در زندگی زناشویی خود می­شوند(پارسا،1387). رضایت زناشویی فرآیندی است كه در طول زندگی زوجین به وجود می آید، زیرا لازمه آن انطباق سلیقه ها ، شناخت وی‍ژگیهای شخصیتی، ایجاد قواعد رفتاری و شكل گیری الگوهای مراوده است (احمدی،1382). از آنجاییكه انتخاب همسر و انعقاد پیمان زناشویی هم نقطه ی عطفی در رشد و هم پیشرفتی  شخصی تلقی می شود و از آنجا كه بی تردید یكی از مهمترین تصمیم های كه در طول زندگی خود می گیریم انتخاب یك شریك زندگی است (برنشتاین و برنشتاین،2002؛ ترجمه سهرابی،1373) اهمیت مسئله ایجاب می كند  كه در هنگام همسر گزینی، علاوه بر عوامل عینی  نظیر مذهب ، طبقه اجتماعی، نحوه لباس پوشیدن، سن، قیافه و سطح تحصیلات به عوامل زیر بنایی از جمله وی‍ژگیهای شخصیتی نیز توجه شود تا با انتخاب درست در سایه ی خشنودی و رضایت زناشویی از ازدواجی مناسب، محیطی سالم و سازنده فراهم شود كه پایه و اساس نسل های آینده، پیشرفت جامعه، اعتلای فرهنگ و انتقال ارزش ها در آن  میسر گردد(دانش،1384). با توجه به اهمیت کارکرد متعادل خانواده و جلوگیری از متلاشی شدن آن، شناخت عوامل مرتبط با رضایت زناشویی که پایه استحکام بخش زندگی خانوادگی است، ضروری به نظر میرسد (ثنایی و همکاران،1389). شخصیت به صورت مستقیم و به عنوان عاملی تاثیرگذار بر فرایند ارتباطی زوج ها اثر میگذارد و بالطبع رضایت زناشویی زوج ها را نیز متاثر می سازد. شخصیت یک نفرانواع معین ومتفاوتی از واکنش ها را از طرف مقابل فرامی خواند که در کل بر رضایت آن ها مؤثر است (کاگلین[19] و همکاران، 2000). هیجانات دارای کیفیت بالایی هستند به این صورت که می توانند باعث واکنش مثبت و منفی در افراد شوند (گروس^[20]،1998). بنابراین اگر رفتارهای شخصیتی بالاخص درون /برونگرایی و نحوه صحیح ابراز احساسات را جزو معیارهای اولیه انتخاب همسر قرار دهیم، بدون شک بسیاری از مشکلات رفتاری و مشکلات مشابه به خودی خود ازبین می رود.همچنین با ارتقا سطح رضامندی زناشویی از رضایت از زندگی، افراد جامعه با آرامش خاطر بیشتر به رشد و تعالی و خدمات اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی خواهند پرداخت و خانواده ها نیز از این پیشرفت سود خواهند برد (ثنایی و همکاران،1389). 1-4-هدف های پژوهش: هدف اصلی: هدف کلی از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه ناگویی هیجانی و درون گرایی/برونگرایی با رضایت زناشویی می باشد. هدف های فرعی: 1- بررسی رابطه ناگویی هیجانی با رضایت زناشویی. 2-بررسی رابطه درون/برون گرایی زوجین با رضایت زناشویی. 3- رابطه میان درون/برون گرایی و ناگویی. 1-5-فرضیه های تحقیق:

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب    عنوان                                                                        صفحه فصل یکم: مقدمه پژوهش مقدمه……………………………………………………………………. …………………… 2 بیان مسأله………………………………………….. …………………………….. 6 ضرورت و اهمیت مسأله……………………………… ………………………. 11 اهداف پژوهش……………………………………………….. ………………………….. 14 فرضیه‌های پژوهشی…………………………………………………… ………….. 14 تعریف مفهومی وعملیاتی متغییر ها………………………………….. ………….. 15 فصل دوم : مفاهیم، پیشینه نظری و پژوهشی مقدمه…………………………………………………………………………… ………… 18 بخش اول: مبانی  نظری…………………………………………….. …………….. 18 گفتار یکم: صمیمیت………………………………………………. …………………… 18 الف- تعریف صمیمیت……………………………………………………..  ………… 18 ب- ابعاد صمیمیت……………………………………………………. ……………. 20 ج- نظریه ها و رویكردهای صمیمیت………………………………………… ……………. 22 1- مدل تركیبی وارینگ………………………………………………………………………. ………. 22 2- نظریه سه وجهی عشق استرنبرگ………………………………………… …………… 23 3-  دیدگاه عشق به مثابه قصه………………………………………………….. ……….. 24 4- دیدگاه رشدی فارمن………………………………………………. ………………… 24 5-  نظریه دلبستگی جانسون و ویفن………………………………….. …………………. 26 6- رویكرد تعاملی و تركیبی صمیمیت باگاروزی………………….. …………….. 29 7- دیدگاه تركیبی جُسلسُن…………………………………….. …………………….. 34 8- رویكرد تكاملی شارپ……………………………. ……………………….. 38 9- نظریه درك برابری والستر…………………………… …………………… 40 10- رویكرد پیشگیرانه گوردون و دورانا…………………………….. …………. 42 11- مدل تركیبی یانگ ولانگ………………………………………. ……………… 46 گفتار دوم: عشق ورزی……………………………………. …………………. 48 1- مبنای بیولوژیکی عشق………………………………………… …………….. 49 2- نظریه های عشق…………………………………………. …………………….. 52 2-1- تئوری مثل عشق………………………………………. ……………………… 54 نظریه عشق لی………………………………………………. ……………….. 56 سبک های عشق ورزی اولیه…………………………………… ………………… 57 سبک های عشق ورزی ثانویه………………………………………. …………….. 58 سلسله مراتب عشق…………………………………………………. ………………… 60 چرخه سلسله مراتبی عشق و دیگر هیجان ها………………. …………… 61 الگوی نخستین عشق……………………………………………….. ………………… 62 گفتار سوم: نظام عاطفی بوون درمانی…………………………………….. …………. 63 سیر تاریخی موثر بر دیدگاه نظام عاطفی…………………………………………. ……….. 63 مبانی دیدگاه نظام عاطفی بوون……………………………………………… …………………. 65 1-تعریف و مفهوم تفکیک خویشتن( خودتمایزی)……………………………… ………. 69 2- مثلث ها………………………………………………………………….. ………………….. 72 3- نظام عاطفی خانوادة هسته ای……………………………………. ………………….. 73 4- فرایند فرافكنی خانواده……………………………………………………… ………… 74 5- گسلش عاطفی (برش عاطفی)………………………………………………………. ………… 75 7- جایگاه همشیره ها………………………………………………………………… ………….. 76 8- واپسروی اجتماعی( واگردی اجتماعی)……………………………………………………… ………. 77 بخش دوم: پیشینه پژوهشی…………………………………………………………………. ………….. 78 گفتار اول: تحقیقات انجام گرفته در مورد صمیمیت………………………………………………………………………………. 78 گفتار دوم: تحقیقات انجام گرفته در مورد سبکهای عشق ورزی………………………………………………………………. 87 گفتار سوم: تحقیقات انجام گرفته در مورد خانواده درمانی مبتنی بر نظام عاطفی بوون……………………………….. 95 فصل سوم : روش پژوهش 1- نوع مطالعه و روش درمان……………………………………………………….. ………. 102 2- جامعه مورد مطالعه………………………………………………………………… ……….. 105 3ـ حجم، شیوه نمونه‌گیری و ویژگیهای دموگرافیک نمونه……………………………. ………. 105 4- روند اجراء پژوهش……………………………………………………………….. ………………. 106 5- اخلاق پژوهش…………………………………………………………………………. ……. 107 6- ابزار………………………………………………………………………… ………………………. 107 الف- پرسشنامه‌ی نگرش نسبت به عشق (LAS)………….. ………………………………………. 107 ب-پرسشنامه صمیمیت زوجین……………………………………………………….. ………… 108 7- نحوه تجزیه و تحلیل اطلاعات پژوهش……………………………………………… ………. 109 فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده‌ها 4-1- مقدمه…………………………………………………………………………. …………….. 111 4-2- توصیف کمی داده­ها…………………………………………………………. …………… 111 4-2-1- اطلاعات مربوط به سبک های عشق ورزی………………………………… ………… 111 4-2-2- اطلاعات مربوط به صمیمیت………………………………………………….. ………. 112 4-3- آمار استنباطی………………………………………………………………… ………….. 113 4-3-1- بررسی همگنی واریانس، نرمال بودن و شیب رگرسیون متغیرها……………… ….. 113 الف: بررسی همگنی واریانس متغیرها……………………………………………………. ………… 114 ب: بررسی نرمال بودن متغیرها………………………………………………………………… ………… 115 ج:  بررسی همگنی شیب رگرسیون متغییرها………………………………………………………………. ……….. 116 4-3-2- بررسی فرضیه­ های پژوهش………………………………………………… …………. 117 فصل پنجم : بحث و نتیجه‌گیری مقدمه……………………………………………………………………. ……………………. 141 بحث وتفسیر نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل فرضیه ها……………………………… ……… 141 اعتبار پژوهش………………………………………………………………………. ………………… 149 محدویت های تحقیق………………………………………………………………….. …………. 150 پیشنهادات تحقیق…………………………………………………………………….. ………….. 151 پیشنهادات کاربردی…………………………………………………………………………… ……. 153 فهرست منابع…………………………………………………………………………… ……… 157 فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………….. …………. 157 فهرست منابع لاتین…………………………………………………………………. …………… 163 پیوست ها                172 چکیده هدف تحقیق: این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی خانواده درمانی مبتنی بر نظام عاطفی بوون بر سبکهای عشق ورزی و صمیمیت در میان زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره سنندج صورت گرفت. روش تحقیق: پژوهش از نوع آزمایشی طرح آن به شیوة پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه تحقیق زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره سنندج بوده است. از این جامعه 30 آزمودنی به شیوة تصادفی ساده انتخاب شدند، با ابزارهای سبکهای عشق ورزی و صمیمیت میزان متغیرهای وابستة سبکهای عشق ورزی و صمیمیت در زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره اندازه‎گیری شد(پیش آزمون) و سپس به شیوة جایگزینی تصادفی، افراد در دو گروه 15 نفری(گروه آزمایش و گواه )گماشته شدند. نتایج: نتایج تحلیل كواریانس چند متغیری نشان داد كه بین زنان گروه های آزمایش  و کنترل در متغیر های وابسته (سبکهای عشق ورزی و صمیمیت) تفاوت معنا داری وجود دارد(0001/0>p ). بدین ترتیب فرضیه های مبنی بر خانواده درمانی مبتنی بر نظام عاطفی بوون بر سبکهای عشق ورزی و صمیمیت در میان زنان مؤثر هستند، تائید شدند. همچنین نتایج پیگیری نشان داد كه روش درمانی در اثر بخشی بر سبکهای عشق ورزی و صمیمیت و مولفه های آن، بعد از  2ماه ماندگار است. کلید واژه ها: خانواده درمانی مبتنی بر نظام عاطفی بوون- سبکهای عشق ورزی – صمیمیت – زنان مقدمه خانواده به عنوان یكی از اصلی‌ترین نهادهای اجتماعی می‌تواند نقش تعیین‌كننده‌ای در ایجاد كاركردهای مثبت در نظام اجتماعی داشته باشد. همچنین بررسی نحوة عملكرد خانواده‌ها می‌تواند در شناخت و حل مسائل فردی و اجتماعی كمك بزرگی كند. در میان عوامل اثرگذار بر سلامت روانی انسانها، خانواده نقشی بسیار مهم دارد. بسیاری از نابهنجاریهای روانی و رفتاری انسانها در خانواده ریشه دارد. خانواده می‌تواند محل آرامبخش برای همة اعضا باشد و در مقابل می‌تواند كانون پرتنش برای آنان باشد. لذا برای بهبود وضع روانی افراد، تلاش برای ایجاد ازدواج سالم و بهبود وضع روابط خانواده و افراد آن مهم‌ترین مسأله است. یکی از معضلات مهم در زمینه زندگی زناشویی پدیده ای به نام «طلاق»[1] و اختلال زناشویی است که شیوع روز افزون آن پژوهشگران و نظریه پردازان حوزه خانواده و ازدواج را بر آن داشته که در مورد علل و عوامل تأثیرگذار بر آن به بررسی و تحقیق  بپردازند(گاتمن[2]، 1993). طلاق و اختلال زناشویی پدیده پیچیده ای است که عوامل مختلف فردی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی بر آن تأثیر گذار هستند. از میان علل و عوامل تأثیرگذار بر طلاق و اختلال زناشویی، عوامل فردی طلاق بیشتر مورد توجه مشاوران خانواده و ازدواج قرار گرفته است. عوامل فردی شامل عوامل ارثی و فیزیولوژیکی، ویژگی های شخصیتی و روانی، آموخته ها و ویژگی های جمعیت شناختی است. به نظر گاتمن (1993)،کارنی و برادبوری[3] (1997) بعضی ویژگی های روان شناختی مانند روان رنجوری و سبکهای روابط(عشق و صمیمیت) معیوب، ابعاد شناختی(طرح واره ها)، آسیب های پایداری را در روابط زناشویی به وجود می آورند و احتمال بروز طلاق و اختلال زناشویی را افزایش می دهند( فاتحی زاده، بهجتی اردكانی و نصراصفهانی، 1384). انسان موجودی است که همواره ناگزیر بوده است كه در خانواده و همراه با سایر اعضاء و خویشاوندان خود، به صورت جمعی ادامه حیات دهد. این روابط خانوادگی و زندگی افراد در كنار خانواده، در عین حال كه عامل رشد، پیشرفت و مکان امن و آرامبخش بوده است،‌ در عین حال مکان تعارض، درگیری و جدال هم بوده است. همین امر به ایجاد دعوا و اختلاف بین اعضاء خانواده و زن و شوهر منجر گردیده است. بدینسان از دیرباز، دعوا و اختلاف در خانواده وجود داشته است و برای حل این نزاعها نیز روشها و راه‌حل‌هایی وجود داشته است كه در هر عصر و زمانی، تغییر و تكامل یافته است. در زمان ما اختلافات و طلاق گستردگی،‌ تنوع و پیچیدگی بیشتری یافته است. با افزایش اختلافات خانوادگی چاره برای حل و فصل آنها و پیدا کردن روشهای نوین مشاوره ای و خانواده درمانی متناسب با وضعیت جدید را می طلبد. یکی از جوانب بسیار مهم یک نظام زناشویی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می کنند (تانی گوچی[4] و همکاران، 2006؛ به نقل از ترکان، کلانتری و مولوی، 1385)، ولیکن آمار طلاق که معتبرترین شاخص آشفتگی زناشویی است (کارنی و برادبوری (1997)، نشانگر آن است که رضایت زناشویی به آسانی قابل دستیابی نیست (رزن گراندن[5]، 2004؛ به نقل از ترکان، کلانتری، مولوی، 1385). تحقیق حاضر با توجه به روند رو به افزایش طلاق و اختلال زناشویی در دهة اخیر درجهان)یانگ و لانگ[6]، 1998) و ایران (سایت سازمان ثبت و احوال، 1392) شکل گرفت. طبق آمار رسمی در ایران از هر 5 مورد ازدواج 1 مورد به طلاق منجر می شود (سایت سازمان ثبت و احوال، 1392) و احتمالاً میل به طلاق بسیار بیشتر از آمار باشد. طلاق و جدایی اثرات منفی زیادی چه از لحاظ روانی و چه از لحاظ جسمانی بر زوجین بر جا می گذارد. این اثرات منفی شامل افزایش خطر بیماری های روانی، افزایش بیماری های جسمانی، خودکشی، تصادفات منجر به مرگ، خشونت و آدم کشی است. همچنین طلاق اثرات منفی زیادی بر فرزندان بر جای می گذارد که می توان به افسردگی، گوشه گیری، ضعف کفایت اجتماعی، مشکلات بهداشتی و تحصیلی اشاره کرد (گاتمن، 1993). وجود روابط صمیمانه در بین زوجین از اهمیت خاصی برخوردار است. همچنین روابط صمیمانه بر بهزیستی فیزیکی، روانشناختی و بر توانایی زن و شوهر در جهت عملکرد موثر در زمینه‌های مختلف فردی، خانوادگی و شغلی موثر است. ایجاد و ابقاء رابطه صمیمانه به وسیله پیوندهای هیجانی خاصی تقویت می‌شود. همچنانکه روابط سالم در زندگی منافع و پیامدهای مثبتی را در بر دارد، روابط ناراضی کننده سلامت جسمانی و روانشناختی افراد را به خطر می‌اندازد و زمینه را برای مشاجره فراهم می سازد. داشتن رابطه صمیمانه و دلبستگی عاطفی با افراد نزدیک زندگی چون والدین، همسر و فرزندان یکی از مهمترین نیازهای بشری است(بارثولومو و هورویتز[7]،1991). خیلی از افراد تصور می کنند که صحبت از صمیمیت یعنی همان رابطه زناشویی داغ و آتشین است یا نوعی از رابطه جنسی. البته طبیعی است که وقتی سر صحبت با زن و مردی باز بشود، اولین چیزی که به ذهن شان می رسد همین مسئله است. به زبان دیگر یک تعریف قوی تر از صمیمیت را می شود رابطه ای فراتر از لذت جسمی دانست, چیزی که با روح، قلب و معنویت انسان سرو کار دارد و مشترکا” و با هم عمل می کنند. در حقیقت شخصا” به عقیده من تجربه فیزیکی را می توان در برگیرنده کل چیزهایی دانست که صمیمیت را بین دو نفر به اوج می رساند. ماهیت این رابطه نشان می دهد که زن و شوهر همان طوری که اتفاقات اتاق خواب را چگونه تعریف می کنند می توانند کیفیت رابطه شان در مسایل جاری زندگی بیرون از دیوارهای اتاق خواب را توجیه بکنند” ( به نقل از اتیکسون[8]، 1997). باید اذعان کرد که مفهوم صمیمیت نزد اکثریت افرادی که رابطه گذرایی را تجربه کرده اند خیلی ساده تر تلقی می شود تا کسانی یک رابطه طولانی مدت عاشقانه داشته اند. به هر صورت این برداشت در فکر خیلی ها وجود دارد که صمیمیت را برآورده کردن نیاز جنسی می دانند. بدون شک همین برداشت غلط است که می تواند دلیل بسیاری از روابط ناموفق، زوج های ناراضی و نرخ بالای طلاق در نسل ما را توجیه کند. کسی که یک رابطه عاشقانه واقعی را تجربه کرده بینش درستی هم در باره صمیمیت دارد. صمیمیت یعنی فرد بتواند نیاز همسرش را نیاز خود بداند. وقتی دو انسان واقعا همدیگر را دوست دارند و رابطه رمانتیک و صمیمی با هم دارند از عشق نه در دقیقه ها بلکه در ساعت ها لذت می برند. صمیمیت تجربه نیست. یک نگرش است که کیفیت رابطه دو اسنان را در گذر زمان و خصوصاً در لحظه های جادویی عشق ورزی توجیه و تعریف می کند(بوچارد، لوسیر و سابورین[9]1999، ).

استاد راهنما:

دکتر سید داود حاجی میررحیمی

استاد مشاور:

دکترمحمدصادق صبوری

سال تحصیلی 92-93

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : فهرست مطالب عنوان                                                                                                                   صفحه چکیده . 1 فصل اول. 2 کلیات تحقیق. 2 1- مقدمه. 3 1-1- بیان مسئله. 5 1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق. 6 1-3 – اهداف تحقیق. 8 1-3-1- هدف کلی. 8 1-3-2- اهداف اختصاصی. 8 1-4- سؤالهای تحقیق. 8 1-5-محدوده تحقیق. 9 1-5-1-محدوده مكانی. 9 1-5-2-محدوده موضوعی. 9 1-5-3-محدوده زمانی. 9 1-6- تعریف واژه ها و اصطلاحات نظری و عملیاتی. 9 1-6-1- آموزش. 9 1-6-2- آموزش بلند مدت. 10 1-6-3- ارزشیابی. 10 1-6-4- مدیران. 10 1-6-5- ارزشیابی. 10 1-6- اختصارات. 10 فصل دوم. 11 مبانی نظری و پیشینه تحقیق. 11 2- مقدمه . 12 2-1-تعاریف آموزش. 13 2-2- آموزش و نقش آن در توسعه سازمانی :. 14 2-3- آموزش کارکنان. 15 2-4- مدلها و فرایندهای آموزش. 17 2-4-1- مدلهای ساده وخطی. 17 2-4-2- مدل T. D. L. B.. 18 2-4-3- مدل پارکر. 19 2-4-4- مدل مبتنی بر تحول پذیر بودن سازمان. 20 4-5- مدل رویكرد سیستمی‌به آموزش. 21 2-5- نیاز سنجی آموزشی. 23 2-6- تعیین اهداف آموزشی . 24 2-7- محتوای برنامه آموزش كاركنان . 25 2-8- اصول سازماندهی محتوای آموزشی. 26 2-9- روش های آموزش كاركنان . 26 2-10- اجرای برنامه های آموزش كاركنان . 27 2-11- شرایط امكانات اجرایی دوره. 27 2-12-مفهوم و تعریف ارزشیابی. 28 2-13- اهمیت ارزشیابی. 31 2-14-اهداف ارزشیابی. 32 2-15-ارزشیابی آموزشی. 33 2-16-نتایج برنامه ریزی آموزشی :. 36 2-17- شرایط موردنیاز آموزش کارکنان. 37 2-18-مراحل ارزشیابی. 40 2-19- عناصر ارزشیابی. 43 2-20- ویژگیهای ارزشیابی. 44 2-21- الگوهای ارزشیابی . 45 2-22- ارزیابی اثربخشی دوره‌های آموزشی. 49 2-23- پیشینه تحقیق. 53 2-24- نتیجه گیری. 59 2-25- چار چوب نظری تحقیق:. 59 فصل سوم. 61 روش شناسی. 61 3- مقدمه. 62 3-1- نوع و روش تحقیق. 62 3-3-جامعه آماری و حجم نمونه. 63 3-5- روش جمع آوری اطلاعات. 64 3-6- ابزار تحقیق. 64 3-8- پایائی یا اعتماد. 65 3-9- روش تجزیه و تحلیل. 66 فصل چهارم. 67 یافته های تحقیق. 67 4- مقدمه. 68 4-1-جنس. 68 4-2- سن. 68 4-3- میزان تحصیلات. 69 4-4 – رشته تحصیلی. 70 4-5- سابقه کار. 72 4-6- تعداد کارکنان آموزش دیده تحت سرپرستی. 73 4-7- شاخص‌های مؤثر در گزینش کارکنان جهت گذراندن آموزشهای بلندمدت  73 4-8-تاثیر برنامه های آموزشی بر اعمال و رفتار اداری کارکنان  75 4-9- تاثیر برنامه های آموزشی بر نگرش کارکنان. 76 4-10-سطح نگرش پاسخگویان. 77 4-11- برنامه ریزی آموزش بلندمدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی  78 4-12- اهداف آموزش های بلندمدت. 80 4-13- میزان دستیابی به اهداف آموزش های بلند مدت. 83 4-14- تاثیر پایاننامههای تحصیلی در آموزشهای بلندمدت کارکنان  83 4-15- مسائل و مشکلات آموزشهای بلندمدت در وزارت جهاد کشاورزی  85 4-16- راهکارهای توسعه کارآمدی برنامههای آموزش بلندمدت. 86 4-17-ارزیابی میزان اثربخشی دوره‌های آموزشی بلندمدت کارکنان. 88 4-18- شرایط حضور در دوره های آموزشی. 88 4-19-ضریب همبستگی. 89 4-20-آزمون های مقایسه میانگین. 92 4-21- تحلیل عاملی اعمال و رفتار اداری کارکنان. 98 4-22- تحلیل عاملی برنامه ریزی دورههای آموزشی بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی. 104 4-23- تحلیل عاملی اهداف دورههای آموزش بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی. 109 4-25-رگرسیون چندگانه. 115 4-25-1- رگرسیون چندگانه متغیرهای تبیین کننده دیدگاه مدیران نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی. 115 فصل پنجم. 121 خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهاد ها. 121 5- خلاصه . 122 5-1-نتایج . 123 5-2-بحث و نتیجه گیری. 126 منابع مورد استفاده. 133 پیوست ها. 139 فهرست جداول جدول 3-1- جامعه آماری به تفکیک حوزه های تحقیق.. 63 جدول3-2- ضریب الفای کرونباخ محور های پرسشنامه. 66 جدول (4-1) . توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب سن. 69 جدول (4-2). توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب میزان تحصیلات.. 70 جدول (4-3). توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب رشته تحصیلی.. 70 جدول (4-4). توزیع فراوانی افراد مورد مطالعه برحسب سابقه کار. 72 جدول (4-5). توزیع فراوانی تعداد کارکنان آموزش دیده تحت سرپرستی.. 73 جدول (4-6). شاخصهای مؤثر در گزینش کارکنان جهت گذراندن آموزشهای بلندمدت.. 74 جدول (4-7). تاثیر برنامه های آموزشی بر اعمال و رفتار اداری کارکنان. 75 جدول (4-8). تاثیر برنامه های آموزشی بر نگرش کارکنان. 77 جدول (4-9). توزیع فراوانی سطح نگرش افراد مورد مطالعه به آموزش های بلندمدت.. 78 جدول (4-10). رتبه بندی شاخص های برنامه ریزی با استفاده از ضریب تغییرات (C.V). 79 جدول (4-12). توزیع فراوانی اهداف آموزش های بلند مدت کارکنان. 83 %d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af%d8%a7%d8%b1%d8%b2%d8%b4%db%8c%d8%a7%d8%a8%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d9%86%d8%a7%d9%85/#_Toc389881858″>جدول (4-13). تاثیر اجرای پایاننامههای تحصیلی در آموزشهای بلندمدت کارکنان. 84 جدول (4-14). مسائل و مشکلات آموزشهای بلندمدت با استفاده از شاخص ضریب تغییرات (C.V). 85 جدول (4-15). راهکارهای توسعه کارآمدی برنامههای آموزش بلندمدت.. 87 جدول (4-16). توزیع فراوانی میزان اثربخشی دورههای آموزشی بلندمدت ویژه کارکنان. 88 جدول (4-17). توزیع فراوانی شرایط حضور در دوره های آموزشی.. 89 جدول (4-18) . رابطه بین متغیرهای مورد مطالعه با اثربخشی برنامه آموزش بلند مدت کارکنان. 90 جدول 4-20- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه مدیران با گروه سنی مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 92 جدول 4-21- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه گروه های مدیران با سابقه کارهای مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 94 جدول 4-22- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه گروه های مدیران با رشته های تحصیلی مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 95 جدول 4-23- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین گروهای مدیران با میزان تحصیلات مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 96 جدول 4-24- آزمون آماری برای مقایسه تفاوت میانگین بین دیدگاه گروه های مدیران با تعداد کارکنان آموزش دیده مختلف نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 97 جدول 4-25. مقدار kmo و آزمون بارتلت به اعمال و رفتار اداری کارکنان. 99 جدول (4-26). عوامل استخرج شده با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها 99 جدول (4-27). تعیین عوامل مربوط به اعمال و رفتار اداری کارکنان. 101 جدول 4-28. مقدار kmo و آزمون بارتلت به برنامهریزی دورههای آموزشی بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی   104 جدول (4-29). عوامل استخراج شده با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها 105 جدول (4-30). تعیین عوامل مربوط به برنامهریزی دورههای آموزش بلندمدت کارکنان. 105 جدول 4-31. مقدار kmo و آزمون بارتلت به اهداف آموزشهای بلندمدت کارکنان در وزارت جهاد کشاورزی.. 109 جدول (4-32). عوامل استخراج شده با مقدار ویژه، درصد واریانس و درصد واریانس تجمعی آنها 110 جدول (4-33). تعیین عوامل مربوط اهداف آموزش بلندمدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 110 جدول (4-31) ضرایب تعیین متغیرهای مستقل بر دیدگاه مدیران نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 118 جدول (4-32) رگرسیون گام به گام به منظور تبیین تأثیر متغیر های مستقل بر دیدگاه مدیران نسبت به برنامه آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی.. 119     فهرست اشکال و نمودارها   شکل 2-1- مدل پیشنهادی تحقیق. 60 شکل 4-1. مدل تجربی پژوهش پیرامون اعمال و رفتار اداری کارکنان. 103 شکل4-2 : مدل تجربی نظام برنامه ریزی آموزش های بلند مدت کارکنان. 108 شکل 4-3- مدل تجربی اهداف آموزش های بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی. 114 شکل 4-1- سهم هریک از متغیر ها بر حسب ضریبBeta. 120     چکیده : هدف کلی این تحقیق ارزشیابی برنامه­های آموزش بلند مدت کارکنان وزارت جهاد کشاورزی است . این تحقیق موضوع اثر بخشی آموزش های ارایه شده برای کارکنان وزارت جهاد کشاورزی را مورد بررسی قرار می‌دهد بدین لحاظ این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی است. تحقیق حاضر از نظر ماهیت و روش تحقیق از نوع توصیفی- استنباطی است که به صورت پیمایشی انجام گرفته است.جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه مدیران مراکز تحقیقات، اموزش و ترویج وزارت جهادکشاورزی است از بین تعداد 130 پرسشنامه توزیع شده 97 پرسشنامه بدون نقص و کامل دریافت و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . در این تحقیق از دو روش آمار توصیفی و تحلیلی استفاده گردید. در قسمت آمار توصیفی از شاخص های آمار مرکزی نظیر میانگین، میانه، مد، درصد، فراوانی، انحراف معیار، واریانس استفاده گردید. در قسمت استنباطی از آزمون های مقایسه میانگین، تحلیل عاملی و ضرایب همبستگی استفاده گردید . بر اساس یافته­های تحقیق از میان اعمال و رفتارهای اداری کارکنان تحت مدیریت، اعمال و رفتار های: امانت داری در انجام وظایف شغلی، نظم در انجام وظایف شغلیو قبول مسئولیت­های شغلی در اولویت­های می‌باشند .آنالیز داده­ها درخصوص عوامل مؤثر در گزینش کارکنان جهت گذراندن آموزش­های بلندمدت با استفاده از شاخص ضریب تغییرات نشان داد که مهارت­های تخصصی کارکنان، علایق،رضایت شغلی کارکنان بیش از سایر شاخص های گزینش مورد تاکید می‌باشند.تحلیل عاملی متغیر های مربوط به اهداف آموزش بلند مدت کارکنان نشان داد که این متغیر ها در پنج عامل شامل : عامل اول با مقدار ویژه 169/5 تنهایی 675/20 درصد از واریانس کل را تبیین نموده است و عامل های بعدی به ترتیب 879/16، 571/15، 533/12 و 055/8 در صد از واریانس کل را تشکیل می‌دهند . این عامل ها با عناوین: توانمند سازی، رضامندی، پرورش استعداد ها،رفتار مطلوب و کیفیت آموزش با همدیگر714/73 درصد از تغییرات اهداف اموزش های بلند مدت کارکنان را تشکیل و تبیین می‌کنند . برنامه‌ریزی‌ آموزشی‌ و به‌ صورت‌ نظام‌مند و علمی‌و بر مبنای‌ نیازهای‌ واقعی‌ بخشها، نیروها و شرایط‌ كاری‌ و محیطی‌ آنان‌، فراگیرنمودن‌ و معطوف‌ نكردن آموزشها به‌ سطوح‌ پایین‌ نیروها در سازمان‌ از جمله پیشنهاد های این تحقیق است .     فصل اول کلیات تحقیق 1- مقدمه آموزش به صورت یک امر طبیعی درآمده است. پیشرفت و توسعه سازمان­ها و مؤسسات در گرو ارتقای سطح دانش، مهارت، رفتار و بینش منابع انسانی است. برهمین اساس، اکثر سازمان­ها دوره­های آموزش موجود در داخل یا خارج از کشور برای کارکنان خود برگزار می‌کنند و اجرای هر دوره متضمن سرمایه­گذاری هنگفت است. لذا آگاهی از میزان اثربخشی دوره­های آموزشی و بازدهی حاصل از آنها برای مدیران بسیار بااهمیت است. ارزشیابی یکی از مهمترین مراحل برنامه­ریزی آموزشی است که انجام صحیح آن اطلاعات بسیار مفیدی را درباره چگونگی طرح ریزی و اجرای برنامه­های آموزشی دراختیار می‌گذارد و مبنای مفیدی جهت ارزیابی عملکرد آموزشی مراکز آموزشی به دست می­دهد. اگر اهداف را به صورت وضع مطلوب سازمان در آینده تعریف کنیم، امروزه سازمان­ها بوسیله آموزش به سرمایه­گذاری برروی منابع انسانی خود می­پردازند و اصولاً تمامی‌شرکت­ها، مؤسسات و سازمان­های دولتی و خصوصی به اهمیت امر آموزش واقفند و هزینه­های بسیاری را صرف انجام این کار می­کنند. چرا که به یقین دریافته­اند آموزش سبب تقویت فرهنگ سازمانی و حمایت از اهداف آن می‌شود و در عین حال کارایی،نوآوری،کیفیت در عملکرد و بهره­وری کارکنان را در پی دارد(شریعتی راد،1384). نتایج مطالعه حاجی میر رحیمی‌(1379) در خصوص اهداف آموزش ضمن خدمت کارکنان از دیدگاه شرکت کنندگان در دوره­های آموزشی، نشان می­دهد که “افزایش فنی – حرفه­ای و به هنگام نگهداشتن دانش و مهارت کارکنان “، “ارتقای دانش، مهارت و بینش شغلی کارکنان”، “تقویت پیوند هدف­های شخصی و هدف­های سازمان”؛ “گسترش پیوند کارکنان با ارباب رجوع” از مهمترین هدف­های آموزش کارکنان وزارت جهاد کشاورزی می­باشد. فائو (1988) ارزشیابی را فرایندی عملی تعریف کرده است که به چگونگی ارزیابی هدف­ها، پیشرفت برنامه، عمل مشارکت­کنندگان و تأثیر آن به بهره­برداران می­پردازد. به طورکلی ارزشیابی فرایندی کاربردی بوده که مفهومی‌انعطاف­پذیر؛ متنوع و بسیار گسترده دارد و برای شناخت گوناگونی و پیچیدگی­های زمینه آن باید در چارچوب موقعیت عمل کرد. بسیاری از مفاهیم ادبیات ارزشیابی بر پایه برنامه­ریزی آموزشی و متمرکز بر مفاهیم اثربخشی و کارایی می­باشد. بنابراین لازم است با فراهم کردن دیدگاهی از ترکیب اصول و رویکردهای ارزشیابی، زمینه ارزشیابی نتایج برنامه­ها و پروژه­ها را در موقعیت­های ویژه توسعه بخشید (حجازی، 1385) از آنجا که منابع انسانی باارزش­ترین عامل تولید و مهمترین سرمایه و منبع اصلی مزیت رقابتی و ایجاد کننده قابلیت­های اساسی هر سازمانی به شمار می­آید، یکی از مؤثرترین راه­های دستیابی به مزیت رقابتی در شرایط فعلی، کارآمدترکردن کارکنان سازمان­ها است.آنچه که در راستای توسعه منابع انسانی اهمیت دارد این است که بهبود منابع انسانی تنها با آموزش­های فنی و تخصصی حاصل نمی­شود، بلکه باید از راه­های گوناگون به توسعه آموزش کارکنان پرداخت و این مهم، جزبا اعمال برنامه­های راهبردی در قلمرو مدیریت منابع انسانی، امکان­پذیر نخواهد بود. انسجام در برنامه­های توسعه منابع انسانی مستلزم توسعه برنامه­های توانمندسازی کارکنان است که مدیریت منابع انسانی نقش بسزایی در یکپارچه سازی و تلفیق این برنامه­ها برای ارائه الگوی مناسب توانمندسازی کارکنان ایفاء می­کند. با توجه به موارد فوق برای سنجش اثربخشی برنامه­های آموزشی می­توان مفاهیمی‌همچون: تعیین میزان تحقق اهداف آموزشی، تعیین نتایج قابل مشاهده از آموزشهای اجرا شده، تعیین میزان انطباق رفتار کارکنان با انتظارات نقش سازمانی آنها، تعیین میزان درست انجام دادن كار كه مورد نظر آموزش بوده، تعیین میزان توانایی ایجاد شده در اثر آموزش­ها برای دستیابی به اهداف را درنظر گرفت.