کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان زنجان تشکیل می دهد. که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای، در نهایت درمانگاه روزبه زنجان، شهدا خرمدره و بیمارستان امید ابهر جهت انجام بررسی انتخاب شدند. در این پژوهش ابزار گرداوری داده ها  پرسشنامه می باشد لذا در بین کلیه اعضای نمونه مورد مطالعه(کارکنان درمانگاه روزبه ،درمانگاه شهدا خرمدره و بیمارستان امید ابهر)پرسشنامه توزیع گردید که در نهایت با تلاش فراوان تعداد 238 پرسشنامه تکمیل  و جهت بررسی و آزمون فرضیات استفاده شد. که با توجه به نرمال بودن متغیرهای پژوهش و مستقل بودن خطاها از یکدیگر، از رگرسیون تک متغیره در نرم افزار Spss برای بررسی فرضیات پژوهش استفاده شد، که نتایج حاصل نشان داد که عدالت سازمانی و ابعاد آن شامل عدالت توزیعی، مراوده ای و رویه ای بر عملکرد کارکنان تاثیر مثبت و مستقیمی دارد همچنین نتایج حاصل از آزمون تی نشان داد که سطح عدالت در کارکنان زن بیشتر از کارکنان مرد ولی سطح عملکرد کارکنان مرد به مراتب بیشتر از کارکنان زن است .

واژگان کلیدی : عدالت سازمانی،عدالت توزیعی،عدالت مراوده ای، عدالت رویه ای،عملکرد کارکنان

 

فهرست مطالب

عنوان            صفحه

فصــل اول  1

1-1.مقدمه  2

1-2. تشریح و بیان مسئله  3

1-3.اهمیت موضوع و ضرورت انجام تحقیق   4

1-4.سوالات تحقیق   5

1-5. اهداف تحقیق   5

1-6.فرضیات تحقیق   5

1-7.تعاریف مفهومی   6

1-7-1.عدالت سازمانی   6

1-7-2.ابعاد عدالت سازمانی   7

1-7-2-1.عدالت توزیعی   7

1-7-2-2.عدالت مراوده ای   7

1-7-2-3.عدالت رویه ای   9

1-7-3.عملکرد  10

1-8.تعاریف عملیاتی   11

1-8-1.عدالت سازمانی   11

1-8-2.عدالت توزیعی   11

1-8-3.عدالت مراوده ای   11

1-8-4.عدالت رویه ای   11

1-8-5.عملکرد  11

فصــل دوم  12

2-1.مقدمه  13

2-2.تاریخچه مرتبط با پژوهش     14

2-3.عدالت    16

2-4.عدالت سازمانی   17

2-5.انواع عدالت در سازمان ها 18

2-5-1.عدالت درون سازمانی   20

2-5-2.عدالت برون سازمانی   20

2-6.ابعاد عدالت سازمانی   21

2-6-1.عدالت توزیعی   21

2-6-2.عدالت رویه ای   25

2-6-3.عدالت مراوده ای   26

2-6.علل عدم تحقق عدالت در سازمان ها 28

2-6-1. تعریف نشدن اهداف و استراتژی ها بر محور عدالت    29

2-6-2. محیط و تأثیر آن بر رفتارهای عادلانه  30

 

2-6-3. فناوری و عدالت سازمانی   30

2-6-4. اندازه سازمان و امکان اجرای عدالت در آن  31

2-6-7. ساخت قدرت و کنترل و عدالت سازمانی   32

2-6-8. فرهنگ و زبان  33

2-7.اثرات منفی عدم رعایت عدالت سازمانی   35

2-8.عوامل ایجاد کننده ی بی عدالتی   36

2-9.دلایل بی عدالتی در سازمان توسط مدیران  37

2-10.عوامل موثر بر درک عدالت    40

2-11.نتایج درک عدالت    42

2-11-1. عملکرد کاری   42

2-11-2. رفتار شهروندی سازمانی   43

2-11-3. واکنش های نگرشی و احساسی نسبت به پیامدهای خاص سازمان و سرپرست    43

2-11-4. رفتار خلاف انتظار و ترک شغل   43

2-12.راهکاری پیشنهادی جهت رعایت عدالت در سازمان توسط مدیر  44

2-13.راهکارهای ارتقاء عدالت در سازمان  44

2-13-1. رویه های استخدامی   45

2-13-2. مدیریت حل و فصل تعارضات سازمانی   46

2-13-3. نظام ارزیابی عملکرد  46

2-13-4. نظام پاداش دهی   47

2-13-5. مدیریت کوچک سازی و تعدیل نیرو  48

2-14.عملکرد  49

2-15.عوامل عملکردی   50

2-15-1.عوامل رفتاری   51

2-15-2.عوامل فرایندی   51

2-16.عوامل مؤثر بر عملکرد از دیدگاه محققان  52

2-17.سیستم عملکرد فردی   53

2-18.چارچوب نظری و مدل پژوهش     54

2-19.واکاوی ادبیات پژوهش     55

2-19.واکاوی ادبیات پژوهش در جهان  55

2-19.واکاوی ادبیات پژوهش در ایران  58

2-20.تاریخچه سازمان تامین اجتماعی   64

فصــل سوم  67

3-1.مقدمه  68

3-2.روش تحقیق   69

3-3.جامعه آماری   70

3-4.نمونه آماری   70

3-5.ابزار گردآوری داده ها 73

3-6.اعتبار ابزار اندازه گیری (پرسشنامه) 74

3-6-1.روایی پرسشنامه  74

3-6-2.پایایی پرسشنامه  75

3-7.متغیرهای پژوهش     76

3-8-1. متغیرهای مستقل   76

3-8-2. متغیرهای وابسته  76

3-9.روش تجزیه و تحلیل داده ها( روش آماری) 77

3-10.قلمرو تحقیق   78

3-10-1.قلمرو موضوعی   78

3-10-2.قلمرو زمانی   78

3-10-3. قلمرو مکانی   78

فصل چهــارم  79

4-1. مقدمه  80

4-2.آمار توصیفی   81

4-2-1.آمار توصیفی مشتریان  81

4-2-1-1.جنسیت پاسخگویان  81

4-2-1-2. وضعیت تاهل پاسخگویان  82

4-2-1-3.سن   83

4-2-1-4.سطح تحصیلات    85

4-2-1-5.سابقه کار  86

4-2-1-6.واحد سازمانی   87

4- 3. توصیف سوالات پرسشنامه در راستای متغیرهای پژوهش     88

4-3-1.عدالت توزیعی   89

4-3-2.عدالت مراوده ای   89

4-3-3.  عدالت رویه ای   91

4-4. انجام پیش فرض های رگرسیون  92

4-4-1.آزمون کولموگروف اسمیرنوف    92

4-4-2. آزمون استقلال خطاها 93

4-5. آزمون فرضیات پژوهش     94

4-5-1. فرضیه اصلی پژوهش     94

4-5-2. فرضیه فرعی اول  95

4-5-3. فرضیه فرعی دوم  97

4-5-4. فرضیه فرعی سوم  98

4-6.بررسی تفاوت در عدالت سازمانی و سطح عملکرد در کارکنان  100

4-6-1.بررسی تفاوت عدالت سازمانی کارکنان  100

4-6-2.بررسی تفاوت عملکرد کارکنان  101

فصــل پنجم   102

5-1. مقدمه  103

5-2.خلاصه فرآیند تحقیق   104

5-3.بحث در نتایج پژوهش     105

5-3-1.بحث در نتایج توصیفی   105

5-3-2.بحث در نتایج تحلیلی(فرضیات پژوهش) 105

5-4.جمع بندی و نتیجه گیری   108

5-5.پیشنهادات تحقیق   109

5-5-1.پیشنهادات کاربردی   109

5-5-2. پیشنهادات برای تحقیقات آتی   111

5-6. محدودیت های پژوهش     111

منابع فارسی   112

منابع انگلیسی   115

منابع اینترنتی   116

فهرست جداول

عنوان             صفحه

فصل دوم

جدول2- 1 طبقه بندی تعاریف مختلفی از عملکرد فردی(حقیقی و همکاران،1388). 50

جدول2-  2 خلاصه واکاوی ادبیات پژوهشی در جهان. 58

جدول2- 3 خلاصه واکاوی ادبیات پژوهش در ایران. 63

فصل سوم

جدول3- 1 جامعه آماری مورد مطالعه به تفکیک شهر و واحد درمانی.. 71

جدول3- 2 رابطه سوالات پرسشنامه و متغیرها 74

جدول3- 3 محاسبه ضریب آلفا و پایایی پرسشنامه اول. 75

فصل چهارم

جدول4- 1توزیع فراوانی و درصد فراوانی حجم نمونه برحسب جنسیت… 81

جدول4- 2 توزیع فراوانی و درصد فراوانی حجم نمونه برحسب وضعیت تاهل.. 82

جدول4- 3 توزیع فراوانی و در صد پاسخ های نمونه آماری بر حسب سن.. 84

جدول4- 4 توزیع فراوانی و در صد پاسخ های نمونه آماری بر حسب تحصیلات… 85

جدول4- 5 توزیع فراوانی و در صد پاسخ های نمونه آماری بر حسب سابقه کار. 86

جدول4- 6 توزیع فراوانی و در صد پاسخ های نمونه آماری بر حسب متغیر واحد سازمانی.. 87

جدول4- 7 مشخصه‌های آماری گویه‌های عدالت توزیعی.. 89

جدول4- 8 مشخصه‌های آماری گویه‌های  عدالت مراوده ای.. 90

جدول4- 9 مشخصه‌های آماری گویه‌های عدالت رویه ای.. 91

جدول4- 10 نتایج حاصل از آزمون k.s. 92

جدول4- 11 آزمون دوربین واتسون. 93

جدول4- 12 خلاصه مدل. 94

جدول4- 13 آنالیزواریانس…. 94

جدول4- 14  مدل رگرسیونی.. 94

جدول4- 15خلاصه مدل. 95

جدول4- 16 انالیر واریانس…. 96

جدول4- 17 مدل رگرسیونی.. 96

جدول4- 18 خلاصه مدل. 97

جدول4- 19 آنالیز واریانس…. 97

جدول4- 20 مدل رگرسیونی.. 97

جدول4- 21 خلاصه مدل. 98

جدول4- 22 آنالیز واریانس…. 99

جدول4- 23 مدل رگرسیونی.. 99

جدول4- 24 آزمون  t برای عدالت سازمانی.. 100

جدول4- 25 آزمون  t برای عملکرد کارکنان. 101

فصل پنجم

جدول5- 1 خلاصه نتایج حاصل از فرضیه های تحقیق.. 108

مقدمه

عدالت یکی از میراث های شکوهمند و جدایی ناپذیر بشریت است که بنیان حقوق بشر را تشکیل داده است. در جهان معاصر، عدالت به منزله حلقه مفقودی است که اغلب فعالیت های ناعادلانه ی بشر را تحت تأثیر قرار داده است. شاید اگر مازلو در قید حیات بود با توجه به اهمیت عدالت در عصر حاضر، از آن به عنوان یک نیاز آغازین در تئوری سلسله مراتب نیازهای انسان یاد می کرد. این اندیشمند اگرچه عدالت را به طور ویژه در لیست سلسله مراتب نیاورده است، ولی با توجه به اهمیت این مفهوم، از آن به عنوان یک نیاز آغازین غالب یاد کرده و پیامدهای بی عدالتی را متذکر شده است و نیز به جای عدالت، از مفاهیمی همچون انصاف، صداقت و سامانمندی به منزله مجموعه ای که پیش زمینه شرایط ارضای نیازهای آغازین را ایجاد می کند، نام می برد .

نظریات مربوط به عدالت به موازات گسترش و پیشرفت جامعه بشری تکامل یافته و دامنه آن از نظریات ادیان و فلاسفه به تحقیقات تجربی کشیده شده است . پس از انقلاب صنعتی و مکانیزه شدن جوامع بشری، سازمان ها چنان بر زندگی بشر سیطره افکنده اند که هر انسان از لحظه تولد تا مرگ مستقیماً وابسته به آنهاست و امروزه زندگی، بدون وجود سازمان ها قابل تصور نیست. بنابراین افراد بیشتر عمرشان را در سازمان ها یا در رابطه با سازمان ها سپری می کنند و این موضوع نشان دهنده اهمیت جایگاه سازمان ها در دنیای کنونی است. اما در مورد عدالت در سازمان ها چه تحقیقات و مطالعاتی صورت پذیرفته است؟ عدالت سازمانی به طور گسترده ای در رشته های مدیریت، روانشناسی کاربردی و رفتار سازمانی مورد تحقیق و مطالعه قرار گرفته است. تحقیقات نشان داده اند که فرایندهای عدالت نقش مهم ی را در سازمان ایفا می کنند و چطور برخورد با افراد در سازمان ها ممکن است باورها، احساسات، نگرش ها و رفتار کارکنان را تحت تأثیر قرار دهد. رفتار عادلانه از سوی سازمان با کارکنان عموماً منجر به تعهد بالاتر آنها نسبت به سازمان و رفتار شهروندی فرانقش آنها می شود. از سوی دیگر افراد ی که احساس بی عدالتی کنند، به احتمال بیشتری سازمان را رها کرده یا سطوح پا یینی از تعهد سازمانی را از خود نشان می دهند و حتی ممکن است شروع به رفتارهای ناهنجار مثل انتقام جویی کنند. بنابراین درک اینکه چگونه افراد در مورد عدالت در سازمانشان قضاوت می کنند و چطور آنها به عدالت یا بی عدالتی درک شده پاسخ می دهند، از مباحث اساسی خصوصاً برای درک رفتار سازمانی است(حسین زاده و ناصری،1386).

این فصل ابتدا بیان مسئله و ضرورت انجام پژوهش و سپس اهداف ،سوالات و فرضیات پژوهش عنوان شده است و در آخر نیز تعریف مفهومی و عملیاتی ذکر شده است 

1-2. تشریح و بیان مسئله

سازمان سیستمی اجتماعی است که حیات و پایداری آن به وجود پیوندی قوی بین اجزا و عناصر تشکیل دهنده آن وابسته است. ادراک بی عدالتی اثرات مخربی بر روحیه کار