کلیدواژه: آبزی پروری، ملاحضات زیست محیطی، قیمت سایه­ای، آلاینده­‌های محیطی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                              صفحه

 فصل اول

1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………. 2

1-1- کلیات …………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2- مشکلات زیست محیطی ……………………………………………………………………………………………… 4

1-3- اهمیت موضوع ……………………………………………………………………………………………………………… 7

1-4- اهداف مطالعه ……………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-5- فرضیه های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………. 9

فصل دوم

2- مروری بر مطالعات …………………………………………………………………………………………………………….. 11

2-1-پژوهش‌های مربوط به کارایی آبزی‌پروری بدون ملاحظات زیست محیطی ………………. 11

2-3-پژوهش‌های مربوط به کارایی با تأکید بر ملاحظات زیست محیطی …………………………. 14

2-4- مطالعات مربوط به آلودگی محیط زیست ناشی از مزارع پرورش ماهی ………………….. 18

فصل سوم

3- تئوری و روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….. 24

3-1- مبانی نظری کارایی ………………………………………………………………………………………………………. 24

3-1-1- تعریف کارایی …………………………………………………………………………………………………………… 25

3-1-3- روش‌های محاسبه‌ی کارایی ……………………………………………………………………………………. 27

3-1-3-1- مرزی غیرپارامتری معین ……………………………………………………………………………………. 28

3-1-3-2- مرزی پارامتری معین  ………………………………………………………………………………………… 29

3-1-3-3- مرزی معین آماری ………………………………………………………………………………………………. 29

3-1-3-4- مرزی پارامتری تصادفی ………………………………………………………………………………………. 30

3-2- مدل مورد استفاده برای کارایی …………………………………………………………………………………… 33

3-2-1- تئوری تابع فاصله ای ستاده ……………………………………………………………………………………. 33

3-2-2- کارایی زیست محیطی …………………………………………………………………………………………….. 35

3-3- استخراج قیمت سایه‌ای آلودگی …………………………………………………………………………………. 37

3-4- محاسبه آلودگی ……………………………………………………………………………………………………………. 39

3-4-1- اثرات آلایندگی ماهیان پرورشی …………………………………………………………………………….. 39

3-5- روش جمع­آوری داده‌ها و روش نمونه­گیری ………………………………………………………………. 40

3-5-1- روش نمونه­گیری ……………………………………………………………………………………………………… 40

3-5-2- منطقه مورد مطالعه …………………………………………………………………………………………………. 41

3-5-2-1- منابع آبی و قابلیت‌های استان فارس در پرورش ماهی ……………………………………. 41

3-5-2-2- تاریخچه پرورش ماهیان سردآبی در استان فارس ……………………………………………. 42

3-5-2-3- تولید ماهیان سردآبی در استان فارس و كل كشور …………………………………………. 42

فصل چهارم

4- نتایج و بحث ………………………………………………………………………………………………………………………. 45

4-1- ویژگی نمونه مورد مطالعه   ……………………………………………………………………………………………. 45

4-1-1- ویژگی فردی جامعه آماری ……………………………………………………………………………………… 45

4-1-2- ویژگی مزارع مورد مطالعه ………………………………………………………………………………………. 46

4-2- وضعیت تغذیه­ای در مزارع پرورش ماهی مورد بررسی …………………………………………….. 48

4-3- نتایج محاسبه آلاینده‌ها ……………………………………………………………………………………………….. 49

4-5- کارایی مزارع پرورش ماهی قزل آلا مورد مطالعه ………………………………………………………. 52

4-5-1- کارایی مزارع پرورش ماهی قزل‌آلا مورد مطالعه بدون در نظر گرفتن عوامل
محیطی………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

4-5-2- محاسبه کشش نهاده‌های تولید ………………………………………………………………………………. 58

4-5-3- کارایی مزارع پرورش ماهی قزل‌آلا با در نظر گرفتن عوامل محیطی ………………….. 60

4-5-4- محاسبه کشش عوامل تولید …………………………………………………………………………………… 66

4-6- کارایی زیست محیطی ………………………………………………………………………………………………….. 68

4-7- قیمت سایه‌ای آلاینده‌ها ………………………………………………………………………………………………. 71

4-8- مقایسه کارایی فنی با لحاظ محیط زیست و بدون در نظر گرفتن آن ……………………… 72

4-9- مقایسه کارایی به کارگیری نهاده‌ها و کارایی زیست محیطی ……………………………………. 76

4-10- مقایسه کارایی فنی و کارایی زیست محیطی ………………………………………………………….. 78

فصل پنجم

5- نتیجه­گیری و پیشنهادها …………………………………………………………………………………………………… 80

5-1- خلاصه …………………………………………………………………………………………………………………………… 80

5-2- نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………………………………………………. 82

5-3- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………….. 85

فهرست

 200)ر مزارع پرورش هارا به صورت جداگانه محاسبه کرده ه کارایی دارد.  نواوری اقع پیش نیاز هر گونه فعالیت تلقی می‌شود.و آجایی///

//منابع ……………………………… 87

– کلیات

یکی از اساسی­ترین نقش­های کشاورزی تامین غذای کافی و ایجاد امنیت غذایی می‌باشد. در میان مواد غذایی گوناگون که در بخش کشاورزی تولید می‌شود مواد پروتئینی از اهمیت
ویژه­ای برخوردار است. ماهی به عنوان یک منبع اساسی پروتئین جانوری پس از برنج دومین جزء اساسی رژیم غذایی مردم بسیاری از جوامع در حال توسعه را تشکیل می‌دهد (علی­بیگی، 1375). رشد روز افزون جمعیت و افزایش سطح آگاهی افراد از نقش مصرف آبزیان در میزان سلامتی منجر به افزایش تقاضای آبزیان طی دهه­های اخیر شده است. افزایش تولید آبزیان از طریق افزایش صید و یا گسترش آبزی‌پروری میسر است. از آن جا که صید بی­رویه باعث از میان رفتن یا کاهش جمعیت بسیاری از گونه‌های با ارزش آبزیان می‌گردد، در ارتباط با افزایش میزان صید آبزیان محدودیت وجود دارد اما وجود منابع بالقوه آب‌های طبیعی نظیر دریاچه­ها، رودخانه­ها، آب­بندها، چشمه­ها و قنات­ها، این امکان را در کشور فراهم می­سازد تا با توسعه آبزی‌پروری، تولید پروتئین حیوانی سالم و دارای ارزش غذایی بالا را افزایش داد (اشراقی سامانی و همکاران،1387).

پرورش آبزیان به خصوص در کشور‌های که توانایی گسترش منابع دریایی خود را ندارند، راه مناسب برای تأمین بخشی از نیازهای غذایی و پروتئینی محسوب می‌شود. با این شیوه می‌توان تولید ماهی را به سرعت افزایش داد و با افزایش درآمد کشاورزان کوچک، زمینه اشتغال مطمئنی برای آنها فراهم آورد. ماهی علاوه بر مصارف انسانی، در تغذیه دام و طیور نیز کاربرد دارد. از این رو پرورش ماهی از طریق فعال کردن بخش وسیعی از صنایع تبدیلی و تکمیلی، ضمن گسترش دامنه اشتغال به بخش صنعت و به ویژه صنایع روستایی، ارزش افزوده قابل توجهی نیز ایجاد می‌کند (خیاطی و مشعوفی، 1386).

در میان آبزیان پرورشی، ماهی قزل‌آلا از مهمترین گونه‌های پرورشی و تنها گونه پرورشی سردآبی در ایران است. این ماهی به دلایل مختلف از جمله دارا بودن قابلیت تکثیر مصنوعی، قدرت تطابق و سازگار با محیط، سرعت رشد قابل قبول، ضریب تبدیل غذایی مناسب و بازارپسندی خوب، توانسته است به عنوان یک گونه پرورشی شاخص با قابلیت اقتصادی و کیفیتی متمایز در سراسر دنیا به سرعت انتشار یابد (اشراقی سامانی، 1387).

در ایران تعداد این مزارع از 306 مزرعه در سال 1379 به 1607 مزرعه در سال 1390 رسیده و میزان تولید این مزارع نیز از 9000 تن به 106409 تن در سال 1390 افزایش یافته است که 29/37 درصد از کل تولید آبزیان پرورشی کشور را شامل می‌شود. (آمارنامه شیلات ایران، 1390). استان فارس از پتانسیل بالایی برای پرورش ماهی سردابی و به ویژه قزل‌آلا برخوردار است. بررسی سهم استان فارس از كل ماهیان سردآبی تولید شده در كل كشور نشان می‌دهد كه سهم تولید استان فارس در كل تولید كشور طی سال‌های 76-1374 به ترتیب 8/23، 26 و 5/28 درصد بوده كه ضمن اینكه رقم عمده‌ای از تولید كشور را شامل می‌شود، حاکی از روند صعودی می‌باشد. از سال 1379 تا سال 1381 سهم تولید استان فارس در كل تولید كشور به ترتیب 4/14، 13 و 4/12 می‌باشد این ارقام برای سال 90 برابر با 5 درصد بوده است. شایان ذكر است كه استان فارس طی سال‌های 1377 تا 1379 در بین استان‌های كشور مقام اول را در تولید ماهیان سردآبی داشته است (گزارش عملكرد شیلات استان فارس، 1386و1382).

عمده واحد‌های پرورش ماهی در استان فارس را مزارع سردابی انفرادی تشكیل می­دهد. تعداد مزارع انفرادی فعال پرورش ماهی سردآبی استان در سال 1382، 45 مزرعه بوده است. در سال‌های اخیر به دنبال بروز خشكسالی برخی از واحد‌ها از چرخه تولید خارج شده‌اند اما در عین حال واحد‌های زیادی نیز به تولید وارد شده‌اند. به گونه ای كه تعداد واحد‌های انفرادی فعال پرورش ماهی در سال 1390، 83 واحد بوده است. همچنین مساحت مفید فعال از 1314700 مترمربع در سال 1382 به 160130 مترمربع در سال 1390