2-1-2- ریخت شناسی…………………………………………………………………………………………. ……. 8

     2-1-3- ارقام مختلف لیسیانتوس……………………………………………………………………………… ……..9

2-2- اهمیت ریزازدیادی در صنایع دارویی و زینتی…………………………………………………………… ……..9

     2-2-1- تاریخچه ریزازدیادی لیسیانتوس……………………………………………………………………. ……..9

     2-2-2- اهمیت ریزازدیادی لیسیانتوس………………………………………………………………………. ……10

     2-2-3- روش­های ریزازدیادی لیسیانتوس………………………………………………………………….. ……12

2-3- نقش تنظیم کننده­های رشد گیاهی………………………………………………………………………… ……12

     2-3-1- تاثیر تنظیم کننده­های رشد گیاهی در ریزازدیادی لیسیانتوس………………………………… ……13

2-4- اثر نوع ریزنمونه………………………………………………………………………………………………. ……14

     2-4-1- ریزنمونه ساقه………………………………………………………………………………………….. ……14

     2-4-2- ریزنمونه برگ………………………………………………………………………………………… ……14

     2-4-3- ریزنمونه پروتوپلاست……………………………………………………………………………….. ……16

   2-4-4- ریزنمونه میانگره……………………………………………………………………………………….. ……17

     2-4-5- ریزنمونه نوک شاخساره…………………………………………………………………………….. ……17

     2-4-6- ریزنمونه جوانه نابجا…………………………………………………………………………………. ……17

     2-4-7- ریزنمونه جوانه جانبی و انتهایی……………………………………………………………………. ……18

     2-4-8- ریزنمونه ریشه…………………………………………………………………………………………. ……18

2-5- اثر نوع رقم…………………………………………………………………………………………………….. ……19

2-6- اثر تنظیم کننده­های رشد گیاهی بر سایر گیاهان………………………………………………………………………..21

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- مواد گیاهی…………………………………………………………………………………………………….. ……23

3-2- انتقال نمونه­ها از شرایط برون شیشه­ای به شرایط درون شیشه­ای……………………………………… ……23

     3-2-1- گندزدایی ریزنمونه­ها……………………………………………………………………………….. ……23

     3-2-2- محیط کشت (در محیط جامد، مایع و دولایه)…………………………………………………… ……24

     3-2-3- کشت ریزنمونه­ها……………………………………………………………………………………… ……24

3-3- نگهداری ریزنمونه­ها…………………………………………………………………………………………. ……25

3-4- باززایی و ایجاد گیاهچه از ریزنمونه­های کشت شده…………………………………………………… ……25

3-5- سازگاری گیاهچه­ها با محیط طبیعی………………………………………………………………………. ……26

3-6- تجزیه و تحلیل آماری……………………………………………………………………………………….. ……26

فصل چهارم: نتایج

4-1- ضد­عفونی ریزنمونه…………………………………………………………………………………………… ……28

     4-1-1- تشخیص نوع آلودگی……………………………………………………………………………….. ……28

4-2- اثر تیمارهای مختلف بر صفات اندازه­گیری شده در محیط جامد…………………………………… ……28

     4-2-1- اثر متقابل غلظتهای مختلف 2,4-D و BAPبر صفات اندازه­گیری شده در محیط جامد……. ……35

         4-2-1-1- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر طول شاخساره………………………………………….. ……35

         4-2-1-2- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر تعداد شاخساره…………………………………………. ……37

         4-2-1-3- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر تعداد گره……………………………………………….. ……   37

         4-2-1-4- اثر متقابل 2,4-D و BAPبرطول میانگره……………………………………………… ……37

        4-2-1-5- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر طول تکثیر            …………………………………………………………….38

         4-2-1-6- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر تعداد ریشه………………………………………………. ……38

         4-2-1-7- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر طول ریشه……………………………………………….. ……38

         4-2-1-8- اثر متقابل 2,4-D و BAPبر وزن تر…………………………………………………… ……39

         4-2-1-9-اثر متقابل 2,4-D و BAPبر وزن خشک………………………………………………. ……39

         4-2-1-10- اثر متقابل 2,4-D و BAPبرسبزینگی……………………………………………….. ……39

         4-2-1-11- اثر متقابل 2,4-D و BAPبرکالوس زایی…………………………………………… ……39

     4-2-2- اثر تیمارهای مختلف بر صفات اندازه­گیری شده در محیط دولایه………………………….. ……44

   4-2-3- اثر تیمارهای مختلف بر صفات اندازه­گیری شده در محیط مایع……………………………… ……50

   4-2-4- نتایج صفات کمی مشاهده شده در مرحله استقرار ریزنمونه…………………………………… ……54

     4-2-5- الگوی رشد…………………………………………………………………………………………….. ……54

     4-2-6- سازگاری………………………………………………………………………………………………. ……54

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

بحث…………………………………………………………………………………………………………………….. ……58

نتیجه­گیری­کلی ………………………………………………………………………………………………………………………….66

پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………….. ……67

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………… ……69

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………….. ……72

چکیده

     فنون کشت بافت برای ریزازدیادی و تولید گیاهان عاری از عوامل بیماری­زا مورد استفاده قرار می­گیرد. ریزازدیادی ابزار مؤثری در تکثیر گیاهان زینتی در مقیاس وسیع است. غلظت تنظیم کننده­های رشد گیاهی از عوامل بسیار مهم ریزازدیادی گیاهان در شرایط درون شیشه­ای است. لیسیانتوس یک گیاه زینتی است که رویکرد سنتی تکثیر آن با بذر می­باشد؛ اما تکثیر آن در مقیاس وسیع به علت وجود آلودگی این روش، توصیه نمی­گردد. به منظور ریزازدیادی لیسیانتوس، از جوانه­های رأسی و جانبی عاری از بیماری استفاده شد. آزمایش­ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار روی محیط­های کشت موراشیک و اسکوگ (MS) با غلظت­های مختلف 2و4- دی کلرو فنوکسی استیک ­اسید (2،4- D) در چهار سطح (0، 01/0، 1/0 و 1 میلی­گرم در لیتر) و 6- بنزیل آمینوپورین (BAP) در چهار سطح (0، 5/0، 2 و 5 میلی­گرم در لیتر) کشت شدند. در مرحله استقرار ریزنمونه، بیشترین طول شاخساره و سبزینگی از محیط کشت دارای 1/0 میلی گرم درلیتر2,4-D (فاقد BAP) حاصل شد. بیشترین تعداد شاخساره در محیط کشت دارای 1/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5 میلی­گرم در لیتر BAP تولید شد. بیشترین تعداد گره در محیط کشت دارای1/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D (فاقدBAP) و 01/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5/0 میلی­گرم در لیتر BAPتولید شد. بیشترین طول میانگره در محیط کشت دارای 1/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5/0 میلی­گرم در لیتر BAP و 1/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D (فاقدBAP) و 01/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5/0 میلی­گرم در لیتر BAP تولید شد. بیشترین میزان تکثیر و پرآوری در محیط دارای 1/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5 میلی­گرم در لیتر BAP و2 میلی­گرم در لیتر BAP (فاقد2,4-D) حاصل شد. بیشترین تعداد، طول ریشه و وزن خشک در محیط کشت فاقد هورمون بدست آمد. بیشترین وزن تر، در محیط کشت دارای 1/0 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5 میلی­گرم در لیترBAP حاصل شد و بیشترین کالوس زایی در محیط­کشت دارای 1 میلی­گرم در لیتر 2,4-D همراه با 5/0 میلی­گرم در لیترBAP مشاهده گردید.

کلمات کلیدی: لیسیانتوس، کشت بافت، 2و4- دی کلرو فنوکسی استیک­اسید(2،4- D) و 6- بنزیل آمینوپورین (BAP).

 1-1- مقدمه

     اصطلاح ریزافزایی[1](ریزازدیادی)، به تکثیر رویشی گیاهان در شرایط درون ­شیشه­ای و گندزدایی شده با استفاده از بخش­های کوچک گیاه اطلاق می­شود (خوشخوی، 1378؛ چیری[2]، 2002). ریزازدیادی بزرگترین پیشرفت تکنولوژی کشت بافت گیاهی می­باشد که در آن انبوهی از گیاهان با ساختار ژنتیکی یکسان بدست می­آید. در ریزازدیادی مقدار