1-5. سؤالات پژوهش… 13

1-6 فرضیه های پژوهش… 13

1-7. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش… 14

1-7-1. تعاریف مفهومی.. 14

1-7-2. تعاریف عملیاتی.. 17

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1. مقدمه. 20

 2-2. قسمت اول: سلامت سازمانی..………………………………………………………………………..21

2-2-1. مفهوم سلامت سازمانی.. 21

2-2-2. پیشینه مفهوم سلامت سازمانی.. 22

2-2-3. تعاریف سلامت سازمانی.. 23

2-2-4. ابعاد سلامت سازمانی از دیدگاه لاین و کلینگل.. 24

2-2-5. ابعاد سلامت سازمانی.. 26

2-2-6. عوامل افزایش دهنده سلامت سازمانی.. 30

2-2-7. ویژگیهای سازمانهای سالم. 32

2-3. قسمت دوم: یگانگی فرد – سازمان………………………………………………………………………………………………….34

2-3-1. یگانگی فرد – سازمان. 34

2-3-2. یگانگی فرد و سازمان، انتظارات و جاذبه سازمانی.. 36

2-3-3. تعریف یگانگی فرد – سازمان. 38

2-3-4. تناسب فرد – سازمان  و پیامدهای رفتاری آن. 40

الف) سازگاری ارزشها 41

ب) سازگاری اهداف… 42

ج) سازگاری شخصیت… 42

د) سازگاری محیط کاری.. 43

و) سازگاری الزامات (نیازمندی های) سازمان و KSAS.. 43

2-3-5. مدل مفهوم سازی تناسب فرد سازمان کریستف(1996) 44

2-3-6. تناسب فرد  – سازمان. 46

2-3-7. مبانی نظری یگانگی فرد- سازمان. 48

الف:  چهارچوب جذب، انتخاب و افت اشنایدر. 48

ب:  مدل جذب – تشابه بایرن(1971) 49

ج: نظریه هویت اجتماعی تجفل و ترنر(1985) 49

د:  نظریه سازگاری کار دیویس و لوفگوئیست (1984) 50

2-3-8. یگانگی فرد – سازمان در مقابل سایر انواع یگانگی.. 50

2-3-9. مفاهیم یگانگی فرد – سازمان 54

الف: یگانگی تکمیلی  .. 54

ب: یگانگی مکمل.. 55

ج: یگانگی عرضه و نیاز. 56

د: یگانگی توانایی وتقاضا 57

2-3-10. معیارهای ارزیابی یگانگی فرد- سازمان. 57

2-3-10-1. ارزشها 57

2-3-10-2. شخصیت… 58

2-3-10-3. اهداف… 59

2-3-10-4. دانش، مهارت ها وتوانایی ها 59

2-3-11. اندازه گیری یگانگی فرد- سازمان. 61

2-3-2. تأملی کوتاه بر سنجش و اندازه گیری یگانگی ذهنی فرد- سازمان  64

2-3-13. مروری بر روشهای سنجش موجود یگانگی ذهنی فرد- سازمان  64

2-4. قسمت سوم: اخلاق حرفه ای …..…………………………………………………………………………………………65

2-4-1. مقدمه. 66

2-4-2. اخلاق حرفه ای.. 66

2-4-3. اخلاق.. 67

2-4-4.  تعریف اخلاقیات… 68

2-4-5.  تاریخچه. 69

2-4-6.  حرفه. 70

2-4-7.  رویکرد تحلیل مفهومی به حرفه. 71

2-4-8.  تحلیل فرایندی حرفه. 71

2-4-9.  اخلاق حرفه ای.. 75

2-4-10.  اخلاق حرفه ای آموزش و تدریس… 78

2-4-11.  الزامات اخلاق حرفه ای معلمی از منظر تعالیم اسلامی.. 79

2-4-12. مؤلفه های اخلاق حرفه ای.. 82

الف: . شایستگی حرفه ای: 82

ب:  شایستگی تربیتی : 82

ج:. نحوه برخوردبا موضوعات حساس: 82

د: احترام به همکاران: 83

و:  احترام نهادن به مؤسسه وسازمان: 83

ح:  احترام به دانش آموزان : 83

2-4-13.  نقش راهبردی اخلاق حرفه ای در موفقیت سازمان. 90

2-4-14.  نقش اخلاق حرفه ای در نظام مشارکت… 90

2-4-15. آثار فرا سازمانی اخلاق حرفه ای.. 93

 

2-5. رابطه بین متغیرها…………………………………………………………………………………………………..94

2-6. پیشینه ی پژوهشی موضوع تحقیق.. …………….94

2-6-1 تحقیقات انجام شده درداخل کشور. 95

2-6-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 103

2-7. جمع بندی مبانی نظری و پیشینه پژوهش.. 107

فصل سوم: روش پژوهش

3-1. مقدمه. 113

2-3. روش تحقیق.. 114

3-3. جامعه آماری تحقیق.. 114

4-3. حجم نمونه تحقیق 115

5-3. روش و ابزار گردآوری داده ها 116

6-3. روایی و پایایی پرسشنامه ها 119

روایی پرسشنامه ها 119

پایایی پرسشنامه ها 119

7-3 روش های آماری تجزیه و تحلیل داده های پژوهش… 120

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش

1-4. مقدمه. 123

2-4. یافته های توصیفی.. 123

3-4. تجزیه و تحلیل سؤال های پژوهش: 130

4-4. تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش: 139

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها                                                                       

1-5. مقدمه. 146

2-5. خلاصه پژوهش… 146

3-5. نتیجه گیری.. 147

4-5. سوالات پژوهش… 147

5-5. فرضیه های پژوهش… 152

6-5. پیشنهادها 154

1-6-5. پیشنهاد های کاربردی.. 154

2-6-5. پیشنهادهای اجرایی برای تحقیقات آتی.. 158

7-5. محدودیت های پژوهش… 158

1-7-5. محدودیتهای تحت کنترل محقق.. 158

2-7-5. محدودیتهای خارج از کنترل محقق.. 159

 

 

عناوین                                       فهرست نمودارها و اشکال                              صفحه

 

شکل (1-1) مدل مفهومی تحقیق …………………………………………………………………………………………….. 8

شکل (1-2) هفت صفت اخلاق حرفه ای …………………………………………………………………………………73

نمودار (1-4) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنسیت …………………………………………… 124

نمودار (2-4) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب سن ………………………………………………. 125

نمودار (3-4) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب میزان تحصیلات ………………………………. 126

نمودار( 4-4) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب رشته تحصیلی ……………………………………127

نمودار (5-4) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه بر حسب سابقه ………………………………………………..128

نمودار( 6-4) توزیع نرمال سلامت سازمانی ……………………………………………………………………………132

نمودار( 7-4) توزیع نرمال یگانگی فرد-سازمان …………………………………………………………………….. 134

نمودار (8-4) توزیع نرمال اخلاق حرفه ای……………………………………………………………………………. 137

 

عناوین                                       فهرست جداول                                           صفحه

جدول (1-2) اصول اخلاق حرفه ای و مصادیق نقض آن ………………………………………………… 83

جدول (1-3) توزیع جامعه آماری پژوهش به تفکیک جنسیت ………………………………………………… 115

جدول (2-3) نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنسیت ………………………………………………………………. 116

جدول (3-3) توزیع گویه های پرسشنامه سلامت سازمانی ………………………………………………………………… 117

جدول( 4-3) توزیع گویه های پرسشنامه یگانگی فرد-سازمان به تفکیک معیارهای فردی و

معیارهای سازمانی…………………………………………………………………………………………………………………… 118

جدول (5-3) توزیع گویه های پرسشنامه اخلاق حرفه ای ……………………………………………………………….. 119

جدول( 6-3) اطلاعات مربوط به پایایی پرسشنامه سلامت سازمانی و یگانگی فرد –سازمان

و اخلاق حرفه ای ……………………………………………………………………………………………………………120

جدول(1-4) فراوانی و درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنس ………………………………………… 123

جدول( 2-4) فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ سن ………………………………….. 124

جدول( 3-4) فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ میزان تحصیلات…………………..125

جدول( 4-4). فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ رشته تحصیلی……………………126

جدول( 5-4) فراوانی و درصد فراوانی نمونه اعضای هیأت علمی به لحاظ سابقه خدمت………………….. 127

جدول( 6-4) نتیجه آزمون کالوموگروف – اسمیرونوف برای نرمال بودن داده ها ………………………………128

جدول (7-4) وضعیت سلامت سازمانی، براساس آزمونt تک گروهی …………………………………………….130

جدول(8-4) وضعیت یگانگی فرد – سازمان، براساس آزمونt تک گروهی……………………………………….132

جدول(9-4) ) وضعیت اخلاق حرفه ای، براساس آزمونt تک گروهی…………………………………………….135

جدول( 10-4) نتایج تحلیل رگرسیون چندمتعیره تأثیر ابعاد سلامت سازمانی بر اخلاق حرفه ای

دبیران مدارس راهنمای شهر همدان…………………………………………………………………………………….. 137

جدول( 11-4.) نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره ابعاد یگانگی فرد-سازمان بر اخلاق حرفه ای

دبیران مدارس راهنمایی شهر همدان…………………………………………………………………………………….138

جدول( 12-4) ضریب همبستگی بین سلامت سازمانی و اخلاق حرفه ای دبیران مقطع راهنمایی

شهر همدان با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون………………………………………………………………. 140

جدول (13-4) بررسی رابطه بین سلامت سازمانی و اخلاق حرفه ای دبیران مدارس مقطع

راهنمایی شهر همدان با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون………………………………………………… 140

جدول (14-4) بررسی رابطه بین یگانگی فرد-سازمان و اخلاق حرفه ای از دیدگاه دبیران مقطع

راهنمایی شهر همدان …………………………………………………………………………………………………….. 143

جدول (15-4) ضریب همبستگی بین سلامت سازمانی و یگانگی فرد-سازمان از دیدگاه دبیران

مقطع راهنمایی شهر همدان ………………………………………………………………………………………………….. 146

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات پژوهش

 

1-1. مقدمه

امروزه سازمان ها شاهد تغییرات سریع و غیر قابل پیش بینی زیادی در محیط پیرامون خود هستند. محیطی که در آن، رقابت فزاینده جهانی، توسعه و گسترش تکنولوژی اطلاعات و تغییرات در ویژگی‌های جمعیت شناختی نیروی انسانی و مشتریان در قلب تغییرات قرار دارند (موغلی و همکاران، 1388). آموزش و پرورش یکی از سازمان هایی است که به عنوان اساس و زیربنای توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر جامعه تلقی می شود. در جهان رقابتی امروز که همواره سازمانها در حال تغییرو تحول هستند، رسیدن به اهداف مورد نظر و هدایت آموزش و پرورش در مسیر توسعه مطلوب و مورد نظر به سازمانی سالم، سازمانی که در آن یگانگی فرد – سازمان و نیروی انسانی با ویژگیهای اخلاق حرفه ای وجود داشته باشد نیاز دارد. به نظرمی رسد این سه متغیر مهم در مسائل مدیریت آموزشی در آموزش و پرورش کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین این پژوهش قصد بررسی این سه مسأله را در آموزش و پرورش دارد.

 

الف: سلامت سازمانی

امروزه سازمان‌ها سراسر زندگی بشر و جوامع را در برگرفته اند و پیشرفت هر جامعه ای منوط به پیشرفت سازمانهای آن جامعه می باشد، همچنین در کلیه دیدگاهها، مکاتب و الگوهای توسعه اجتماعی از دانشگاه و آموزش و پرورش به عنوان یک عامل کلیدی و اثرگذار یاد می شود. دانشگاه و مدرسه از یکسو می تواند به عنوان یک ملاک فرآیندی نشان دهنده وضعیت و سطح رشد و توسعه جامعه به حساب آید و از سوی دیگر به عنوان یک شاخص پیش بینی کننده امکان و زمینه رشد و توسعه جامعه در آینده نیز تلقی گردد. بر همین اساس مطالعه و پژوهش درباره دانشگاه و آموزش و پرورش و بهبود شرایط و وضعیت آن مورد توجه جدی برنامه ریزان و مسئولان اجتماعی بوده است. بدیهی است در این میان بهبود وضعیت مدیریت و اصلاح ساختارهای سازمانی به خاطر اثرات مستقیم و غیرمستقیم که بر کمیت و کیفیت فعالیتهای دانشگاهی و آموزشی دارند از اولویت و ضرورت بیشتری برخوردار می‌باشند. در این راستا برنامه ریزی برای بهبود وضعیت سلامت سازمانی دانشگاهها و مدارس توجه بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان این حوزه را به خود معطوف ساخته است (قهرمانی و همکاران، 1391).

 

ب: یگانگی فرد – سازمان

از طرف دیگر، همه سازمان‌ها دارای منابع بی شماری هستند که به کمک آن منابع به اهداف خود می‌رسند، یکی از مهمترین منابع سازمان ها نیروی انسانی موجود در سازمان ها می باشد که پیشرفت هر سازمانی وابسته به استفاده مناسب و بهینه از منابع انسانی آن است. نیروی انسانی که دارای توانائیهای تخصصی و همچنین خصوصیات شخصیتی و علایق و نیازهای باشد که با شغل انتخاب شده خود دارای تناسب باشد انتخاب درست افراد برای استفاده بهینه از نیروی انسانی موضوعی است که به یگانگی فرد- سازمان برمی گردد. تحقیق عملی برروی یگانگی فرد- حرفه بطور کلی این نظریه را تأیید کرده است و حاکی از آن است که سازگاری بین فرد و شغلش نتایج مثبت کاری را به بار خواهد آورد از قبیل: رضایت شغلی بالا، ثبات شغلی و موفقیت شغلی (آسولین و میر[1]، 1987، دونوهو[2]، 2006، فیجی و همکاران[3] 1999؛ میر و همکاران[4]، 1994؛ اسپوکن[5]، 1985، به نقل ازاردلان،1391).

ج: اخلاق حرفه ای

یکی از مهمترین فعالیتهای نیروی انسانی شاغل در آموزش و پرورش فرایند تدریس می باشد. اثربخشی فرایند تدریس و آموزش به عنوان یک حوزه مهم حرفه ای به مجموع های از عوامل فردی، حرفه ای و سازمانی بستگی دارد. در این میان برخورداری معلمان از قابلیتها و صلاحیت های حرفه ای و الزام آنان به رعایت مجموعه ای از اصول و استاندارد های حرفه ای در فرایند تدریس نقش تعیین‌کننده در افزایش اثربخشی فعالیت های آموزشی دارد. در واقع رعایت استانداردهای اخلاق حرفه‌ای در تدریس به منزله یک منشور اخلاقی حرفه ای تلقی می گردد که اهتمام معلمان به آنها در تعامل با دانش آموزان، همکاران و مجموعه سازمانی گروه آموزشی و مدرسه می تواند علاوه بر افزایش کارآمدی در بازده تدریس، به سطح بالایی از رضامندی ذینفعان چنین فرایندی علی الخصوص دانش آموزان بینجامد.

استاندارد های اخلاق حرفه ای به مجموعه ای از اصول اطلاق می شوند که در صورت پیروی از آن، ارزش هایی چون اعتماد، رفتار مناسب کاری، انصاف و مهربانی ارتقا می یابند. چنین استانداردهایی در حوزه آموزش به مفهوم پاسخگویی متقابل و پاسخگویی افرادی که متولی نیل به یک آموزش کیفی هستند، می باشد. هدف کلی این استانداردها بهبود تعهد، تلاش و کارایی در خدمات افراد درگیر در حرفه معلمی و ارائه راهنمایی های حرفه ای به آنان از طریق تدوین هنجارهای رفتار حرفه ای می‌باشد (مؤسسه بین المللی برنامه ریزی آموزشی، 2009 به نقل از عزیزی، 1388). بررسی جایگاه و وضعیت استاندارد های اخلاق حرفه ای در نظام دانشگاهی و آموزشی کشور می تواند به سیاستگذاران، مدیران و برنامه ریزان آموزش و پرورش و آموزش عالی کشور در اتخاذ راهبر دهای مناسب برای کاهش شکاف بین وضع موجود و مطلوب در این زمینه و ارتقای وضعیت چنین استانداردهایی مدد رساند (عزیزی، 1388).

در این پژوهش تلاش شده است تا به بررسی سلامت سازمانی و یگانگی فرد- سازمان و رابطه آنها با اخلاق حرفه ای از دیدگاه دبیران مقطع راهنمایی (متوسطه اول) شهر همدان پرداخته شود تا ضمن تشریح و توضیح سلامت سازمانی و یگانگی فرد- سازمان و اخلاق حرفه ای، به بررسی اثر و ارتباط این دو متغیر بر اخلاق حرفه ای و شناسایی این مهم که کدام مؤلفه ها پیش بینی کننده بهتری برای اخلاق حرفه ای هستند، بپردازد تا از طریق نتایج یافته ها به شناخت نقاط قوت و ضعف و راهکارهای مناسب برای از بین