نمونه ها را به تصادف از جامعه آماری مورد مطالعه انتخاب شد و در نهایت 170 پرسشنامه در بین جامعه آماری توزیع گردید. ازدو روش آمارتوصیفی و استنباطی درراستای آزمون و تحلیل اطلاعات پردازش شده استفاده به عمل آمد و مبنای آن بسته نرم افزارSPSS بود، نتایج نشان داد که از لحاظ فنی، اقتصادی، قانونی، عملیاتی و زمانی امکان توسعه تجارت الکترونیک در بخش صادرات محصولات کشاورزی شهرستان های چابهار و ایرانشهر وجود دارد و میزان اهمیت و نقش این عوامل در توسعه تجارت الکترونیک در بخش صادرات محصولات کشاورزی شهرستان های چابهار و ایرانشهر یکسان نمی باشد. بدین معنی که عامل فنی در توسعه تجارت الکترونیک در بخش صادرات محصولات کشاورزی شهرستان های چابهار و ایرانشهر، بیشترین اهمیت را داراست، سپس عامل اقتصادی، پس از آن عامل زمانی، وبعدی عامل عملیاتی و در آخر هم عامل قانونی از اهمیت برخوردار است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

با ورود به هزاره سوم، شاهد رقابت فشرد هتر دولت ها و قطب های اقتصادی در جهان به ویژه در بخش تجاری هستیم . هر یک از صاحبان قدرت اقتصادی، اعم از بنگا ه ها و کشورها، اتحادیه ها و تشکل های منطقه ای به عنوان فعالان خرد اقتصادی، و کشورها، اتحادیه ها و تشکل های منطقه ای به عنوان قدر تهای کلان اقتصادی می کوشند تا سهم بیشتری از امتیازات، امکانات و فرصت های موجود در پهنه تجارت جهانی را بدست آورند. ولی پیشرفت علم و تکنولوژی، وضعیت را به مرحله ای رسانده است که صاحبان قدرت اقتصادی به فرصت های موجود اکتفا ننموده و با ایجاد بسترهای لازم، امکانات و فرصت های جدید را خلق می کنند. یکی از مهمترین فرصت های به وجود آمده برای تسهیل تجاری و افزایش رقابتمندی در سطح جهان، استفاده از فناوری نوین اطلاعات و ارتباطات است. تجارت الکترونیکی به عنوان مهمترین محصول و زاییده این فناوری های نوین می تواند فرصت مناسبی را برای کشورها در مبادلات داخلی و بین المللی فراهم نماید. امروزه با پیشرفت روزافزون و رشد چشمگیر ابزارها و تکنولوژی های ارتباطی مدرن، و جایگزینی بسیاری از فعالیتهای سنتی، در بخش تجارت نیز حرکت از سوی تجارت سنتی به سوی تجارت نوین (الکترونیکی)، و سهم 25-20 درصدی آن از کل تجارت بین المللی و پیش بینی نرخ رشد سالیانه آن در حدود 54 درصد، شاهدی بر اثبات این ادعا است. در این میان، کشورهایی بیشتر توانسته اند از این فرصت به وجود آمده بیشترین بهره را ببرند که به وجود آورنده و ترویج دهنده فناوری های نوین و معتقد به اصل رقابت مندی برای حضور در بازارها بوده اند.

با مشکلات مختلفی که اقتصاد ایران از آن رنج می برد، استراتژ ی های خاصی جهت توسعه کشور مطرح گردیده است؛ از آن جمله استراتژی جهش صادراتی است که بین سهم نسبی کشور از جمعیت جهان و سهم نسبی آن از تجارت جهانی تعادل ایجاد کند و تجارت الکترونیکی یکی از ابزارهایی است که در این راستا می تواند به کشور و شرکت ها کمک کند. با توجه به موارد ذکر شده می بایست به تجارت الکترونیکی به صورت جدی در کشور و و بخش کشاورزی نگریسته شود.

2-1- بیان مسئله

در سالهای اخیر تجارت بین المللی رویکردهای نوینی را به خود دیده است اخیرا سازمانها بویژه در کشورهای پیشرفته مثل امریکا استفاده از تجارت الکترونیکی از طریق اینترنت را شروع کرده اند این شبکه به علت داشتن هزینه پایین نسبت به سایر شبکه های خصوصی موجب ترویج هرچه بیشتر تجارت الکترونیکی شده است .

بطور کلی قسمت عمده تجارت است از مبادله اسناد و مدارک تجاری در قالبهای پیش ساخته و قابل پردازش با دستگاه ها بین سازمانها از طریق شبکه های ارتباط رایانه ای از مبادله الکترونیکی داده ها می توان برای مخابره الکترونیکی مدارک و اسناد مانند سفارشات خرید ، فاکتورها ، اعلامیه حمل ، تایید وصول کالا و سایر مکاتبات استاندارد بازرگانی استفاده کرد .

این فناوری را همچنین می توان برای ارسال اطلاعات مالی و پرداختهای الکترونیکی به کار برد که به آن انتقال الکترونیکی وجوه می گویند مبادله الکترونیکی فراتر از جایگزینی ساده برای تجارت سنتی (کاغذی) است .

مبادله الکترونیکی داده ها ابزاری است که روش انجام کار را روان می کند و کارایی و بهره وری را بهبود می بخشد و میتوان آن را با برنامه های کاربردی کاملا تلفیق نمود.

با استفاده از این وسیله مشکلات تجارت سنتی مانند صرف زمان بیشتر دقت کمتر ، هزینه بالای نیروی کار و افزایش ضریب عدم اطمینان از بین می رود در این عرصه تجارت بسیاری از عوامل همچنین رضایت مشتری که در گذشته آن چنان شاید و باید مورد توجه قرار نمی گرفت در این صنعت باید مورد توجه قرار گیرد زیرا فعالیت در حوزه تجارت الکترونیک در محدوده دهکده جهانی بوده و همانطور که مشخص است نه بعد زمان ، نه مکان بر روی فعالیت تجاری تاثیر می گذارد انچه که   بسیار حایز اهمیت می باشد برآورده کردن نیاز مشتریان می باشد در این جا شایان ذکر است که رضایت مشتریان با توجه به دسته بندی یا به عبارتی گروه بندی انجام شده با توجه به تحقیقات و پژوهشهای انجام شده می باشد .

بنابراین انچه سبب گرفتن سهم بازار یا به عبارتی دستیابی به مشتریان برآورده کردن نیازهای مشتریان می باشد تجارت الکترونیک که یکی از زیر شاخه های تکنولوژی اطلاعات می باشد .

گسترش عملکردهای مبتنی بر وب و تجارت خوشایند شرکتها از بازده و راندمان بالا با تخصیص زمان و سرمایه کمتری نسبت به روشهای سنتی ، علاقه مندی موسسات پیش برد برق اسای آن در عرصه بین المللی خواهد شد.

ایران از جمله کشورهایی است که در سالهای اخیر شاهد رشدی تصاعدی در زمینه تجارت الکترونیک بوده که این امر مرهون نگاه وسیعتری به استفاده از امکانات وب و اینترنت در کشور بوده است .

از همین روی و با توجه به رو به رشد بودن استفاده از اینترنت و توسع تجارت الکترونیک ، بخش کشاورزی با استعدادهای منحصر به فرد خود در مناطق چابهار و ایرانشهر در تولید محصولات هندوانه موز و خرما، تحقیق حاضر در ضدد است تا با تحلیل و بررسی به امکان سنجی توسعه تجارت الکترونیک در زمینه مذکور به پردازد.

3-1- سابقه و ضرورت انجام تحقیق

تجارت الکترونیک با تمامی زوایای همچنان پنهان از جذابیت بسیاری در میان بازرگانان و بنگاه های اقتصادی برخوردار است این نوع تجارت که فرایند شکل گیری آن در فضای مجازی انجام می گیرد .

البته هنوز برای بسیاری هولناک و نا شناخته است ان هم در بازاری که بر پایه های روابط سنتی کاسب و مشتری و اسناد کاغذی استوار است و متولیان آن همچنان چرتکه را بر ماشین حسابگر ترجیح می دهند .

این وحشت بیشتر به چشم می آید فراموش نمی کنیم که روزگاری مالکیت بسیاری از وسایل الکترونیکی نوعی تجمل محسوب می شد اما دیری نگذشت که ماهواره ها و کامپیوتر را در کنار خود دیدیم تا به این رسید که دیگر داشتن فاکس و کامپیوتر و یک صندوق پست الکترونیکی از نیازهای اولیه راه اندازی یک موسسه اقتصادی به حساب می آید بنابر این گسترش تجارت الکترونیک در یک جامعه نیازمند 3 زیر ساخت اصلی است:

1- زیر ساخت فنی

2- زیر ساخت فرهنگی ، اموزشی

3- زیر ساخت قانونی و سیاست گذاری های دولت 

با ایجاد یا به عبارتی بستر سازی زیر ساختهای فوق عوامل دیگر که در تجارت در مکان فیزیکی مورد توجه است همچون رضایت مشتری هم باید در فضای مجازی موردتوجه قرار گیرد در غیر این صورت ما در این فضا نه تنها سهمی از بازار را کسب نمی کنیم بلکه تمامی منابع را به هدر می دهیم .

بنابراین به جا است ، همانطور که در بالا گفته شد ضمن توجه به این فضا تحقیقات متعددی انجام شده است بیانگر توجه و نگرش مثبت به این حوزه یا به عبارتی این صنعت می باشد.

1-4- پیشینه تحقیق

اهم تحقیقات انجام شده به قرار زیر است :

تحقیق که ایده این پایان نامه از آن برگرفته شده است به تحقیق بر روی اینکه چگونه صادرات محصولات از طریق فضای مجازی انجام می شود پرداخته شده است این پژوهش در سال2009 در کشور سوئد صورت گرفته است در این پایان نامه به بررسی صادرات محصولات از طریق فضای مجازی پرداخته شده است .

میثم صفاری ن‍ژاد (1382) در پایان نامه ای تحت عنوان “تحلیل وضعیت وب سایتهای تجارت الكترونیك در ایران” بیان می کند که هدف پایان نامه اش علاوه بر آشنایی با تجارت الكترونیكی و شناخت روش های اجرای موفقیت آمیز آن، بررسی وب سایت های تجاری در ایران بر اساس دو استراتژی كلی و دوازده مدل طراحی وب سایتهای تجاری كه در سال 2001 توسط ژوزف اچ ون ارائه شده، می باشد و در ادامه با شناسایی نیاز های كاربران در قالب مدل QFD (نیاز های اساسی، كاركردی و انگیزشی) میزان موفقیت سایت های مورد مطالعه در این تحقیق در جلب رضایت كاربران سنجیده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد استفاده از زبان فارسی، داشتن موتور جستجو و سهولت استفاده از سایت مهمترین نیاز های كاربران ایرانی اینترنت بوده و مدل ارتقایی بیشترین رضایت را در نمونه این تحقیق بدست آورده است.