ب)سوالات فرعی:…………………………………………………………………………………….. 6
1-6-فرضیه های تحقیق:…………………………………………………………………………….. 7
الف)فرضیه اصلی:…………………………………………………………………………………….. 7
ب)فرضیه فرعی:……………………………………………………………………………………… 7
1-7-تعریف واژه هاومفاهیم…………………………………………………………………………… 7
تعریف پیشگیری:……………………………………………………………………………………. 7
تعریف یشگیری وضعی:………………………………………………………………………………. 7
تعریف قتل عمد:……………………………………………………………………………………… 8
تعریف یگان انتظامی:…………………………………………………………………………………. 8
تعریف پاسگاهانتظامی:………………………………………………………………………………… 8
تعریف مناطق جرم خیز:……………………………………………………………………………… 8
تعریف اطلاع رسانی:………………………………………………………………………………….. 8
تعریف طرح ریزی:……………………………………………………………………………………. 8
1-8-بررسی قلمروتحقیق:…………………………………………………………………………….. 9
1-8-1-وضعیت کلی استان:………………………………………………………………………….. 9
1-8-1-1-کلیات اجتماعی:…………………………………………………………………………… 9
1-8-1-2- وجه تسمیه وپیشینه تاریخی:…………………………………………………………….. 9
1-8-1-3- موقعیت جغرافیایی:………………………………………………………………………. 9
1-8-1-4- آب وهوا………………………………………………………………………………… 10
1-8-20- کلیات اقتصادی:………………………………………………………………………….. 10
1-8-30-جغرافیای شهرکرمانشاه:…………………………………………………………………… 10
1-8-4-وضعیت انتظامی:…………………………………………………………………………… 11
1-7-13-وضعیت قتل شهر:………………………………………………………………………… 11
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1386………………………………………………….. 11
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1387………………………………………………….. 11
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1388………………………………………………….. 12
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1389………………………………………………….. 12
آماروقوع قتلهای شهرستان کرمانشاه درسال 1390(تابهمن ماه)……………………………………… 12
فصل دوم:
2-1-پیشینه تحقیق:……………………………………………………………………………….. 14
2-2- مطالعات خارجی: مطالعات کلاسیک جامعه شناسی قتل:…………………………………….. 17
2-3-تعاریف ومفاهیم قتل:………………………………………………………………………….. 19
2-3-1-تاریخچه قتل:………………………………………………………………………………. 19
الف-قبل ازاسلام :………………………………………………………………………………….. 19
ب-بعدازاسلام ودرفقه امامیه:……………………………………………………………………….. 19
2-3-2-قتل ازمنظرقرآن کریم:…………………………………………………………………….. 20
2-3-3-انواع قتل…………………………………………………………………………………… 21
الف)قتل شبه عمد:…………………………………………………………………………………. 21
ب)قتل غیرعمد…………………………………………………………………………………….. 21
ج)قتل خطای محض………………………………………………………………………………… 22
د)قتل عمد…………………………………………………………………………………………. 22
قتل عمدبه معنای خاص:…………………………………………………………………………… 23
ب:قتل عمدی باانجام فعل نوعاًکشنده:………………………………………………………………. 23
ج:قتل عمدبافعل موثرنسبت به مجنی علیه معین:…………………………………………………… 23
د:قتل عمدی ساده:…………………………………………………………………………………. 23
قتل عمدباسبق تصمیم:…………………………………………………………………………….. 24
و:قتل باسبق تصمیم مطلق:…………………………………………………………………………. 24
ز:قتل باسبق تصمیم مفید:………………………………………………………………………….. 24
2-3-4-عوامل روانی موجدقتل :……………………………………………………………………. 24
2-4-بزهکاران قتل ازدیدگاه جرمشناسی:…………………………………………………………… 25
2-4-1-علل عمومی ارتکاب قتل:…………………………………………………………………… 25
الف:عواملزیستی (زیستشناختی):……………………………………………………………………. 25
ب:عواملروانی:……………………………………………………………………………………….. 26
ج:عواملمحیطی:…………………………………………………………………………………….. 26
د:عواملاجتماعی:……………………………………………………………………………………. 26
2-5-شیوه‌هایارتکابقتلعمد:………………………………………………………………………….. 26
الف)بااستفادهازسلاح:……………………………………………………………………………….. 26
1-سلاحگرم:……………………………………………………………………………………….. 27
2-سلاحسرد:……………………………………………………………………………………….. 27
3-خفگی:…………………………………………………………………………………………… 27
4-مسمومکردن:…………………………………………………………………………………….. 28
5-سوزاندن:…………………………………………………………………………………………. 28
ه)سایرشیوها:……………………………………………………………………………………….. 28
2-6-طبقهبندیانگیزههایوقوعقتلعمدازدیدگاهپلیسی:…………………………………………………. 28
2-6-1-قتلهایتعارضآمیز:……………………………………………………………………………. 28
2-6-1-1- قتلهایتعارضآمیزمواجههای(نزاع):………………………………………………………… 29
1-عدالتخواهی:……………………………………………………………………………………… 29
2-دفاعازحیثیتوشرافت:……………………………………………………………………………… 29
3-دفاعشخصی:……………………………………………………………………………………… 29
شرایطواوضاعواحوالقتلهایمواجهای:…………………………………………………………………… 29
الف)قتلهایزناشویی:………………………………………………………………………………….. 30
ب)قتلهایفامیلی:…………………………………………………………………………………….. 30
2-6-1-3- قتلهایتعارضآمیزمالی:……………………………………………………………………. 31
2-6-2-قتلهایتجاوزگرانه:……………………………………………………………………………. 31
2-6-3- قتلهایانتقامجویانه:………………………………………………………………………….. 31
2-7-طبقهبندیانواعقتلدرتحقیقاتپلیسی:……………………………………………………………… 32
2-8-1-قتلسیاسی………………………………………………………………………………….. 32
2-7-2- قتلسریالی:…………………………………………………………………………………. 32
2-7-3- قتلفجیع:………………………………………………………………………………….. 32
2-7-4-قتلمرموز:…………………………………………………………………………………… 32
2-7-5-قتلپیچیدهدرجهیک:……………………………………………………………………….. 33
2-7-6-قتلپیچیدهدرجهدو:…………………………………………………………………………. 33
2-7-7-قتلهایپیچیدهدرجهسه:……………………………………………………………………… 33
2-7-8-قتلهایاتفاقیوقبیلهای:………………………………………………………………………… 33
2-7-9-قتلغیرعمد:…………………………………………………………………………………. 33
2-7-10-مرگدراثرحادثه:……………………………………………………………………………. 33
2-7-11-خودکشی:………………………………………………………………………………… 33
2-7-12-قتلهایدستهجمعی:………………………………………………………………………… 33
3-7-13-ترورمنجربهفوت:………………………………………………………………………….. 34
3-7-14-سودءقصد:………………………………………………………………………………… 34
2-7-15-قتلجنسی(ازدیدگاهپلیسی):……………………………………………………………….. 34
2-8-پیشگیری……………………………………………………………………………………… 34
2-8-1-مقدمه……………………………………………………………………………………… 34
2-8-2-مفهومپیشگیری…………………………………………………………………………….. 36
2-8-3- تعریفلغویپیشگیری:………………………………………………………………………… 37
تعریفپیشگیری:……………………………………………………………………………………… 37
مفهوماصطلاحیپیشگیری:…………………………………………………………………………… 37
1)مفهومموسع………………………………………………………………………………………. 38
2)مفهوممضیق……………………………………………………………………………………… 38
2-8-4- پیشگیریازدیدگاهحقوقجزا:…………………………………………………………………. 38
2-8-5- مفهومپیشگیریدرسیاستجنایی:…………………………………………………………….. 38
2-8-6- تعریفعلمیپیشگیری:……………………………………………………………………….. 39
2-9-انواعپیشگیری:………………………………………………………………………………… 39
2-9-1-پیشگیریمتداول:……………………………………………………………………………. 39
2-9-1-1-پیشگیریازبزهکاریاطفال:………………………………………………………………….. 39
2-9-1-2-پیشگیریعمومیوپیشگیریاختصاصی:………………………………………………………. 39
2-9-1-3-پیشگیریانفعالی:………………………………………………………………………….. 40
2-9-1-4-پیشگیریفعال:……………………………………………………………………………. 40
2-9-1-5-مراحلپیشگیری:پیشگیریاولیه1 ،ثانویه 2،ثالث…………………………………………….. 40
2-9-1-5-1-پیشگیریاولیه(نخستین):………………………………………………………………. 40
2-9-1-5-2-پیشگیریثانویه(دومین):……………………………………………………………….. 40
2-9-1-5-3-پیشگیریثالث(سومین):………………………………………………………………… 41
2-9-2-پیشگیریجدید(انواعپیشگیریغیرکیفری)……………………………………………………… 41
2-9-2-1-پیشگیریوضعی(Hindelang) :…………………………………………………………. 41
2-9-2-2-پیشگیریوضعی:………………………………………………………………………….. 41
2-9-2-2-1-مفهومپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………. 42
2-9-2-2-2-خاستگاهپیشگیریوضعیازجرم:…………………………………………………………. 43
2-9-2-2-3-تعاریفمختلفازپیشگیریوضعی:………………………………………………………….. 44
تاریخچهپشگیریوضعیدرغرب:……………………………………………………………………….. 45
2-9-2-3-اهدافپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………….. 45
1-دشواریاناممکننمودنوقوعجرم:…………………………………………………………………….. 46
2-جلوگیریازپیدایشوتشدیدانگیزهمجرمانه:…………………………………………………………… 46
2-9-2-4-اصولکلپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………… 47
1-دخالتکردنازوضعیتهایپیشازبزهکاری:………………………………………………………………. 47
الف-وضعیتهایویژهیاموقعیتهایخطرناک:……………………………………………………………… 47
ب-وضعیتهایغیرویژه:………………………………………………………………………………… 48
ج-وضعیتهایبینابین:………………………………………………………………………………… 48
2-مصونسازانآماججرمازخطربزهدیدگی:……………………………………………………………… 48
2-10-تقسیمبندینوعدیگرپیشگیریجرم:…………………………………………………………….. 49
2-10-1-پیشگیریازمنظرزماناجرا……………………………………………………………………. 49
2-10-1-1-پیشگیریکوتاهمدت…………………………………………………………………….. 49
2-10-1-2-پیشگیریبلندمدت:……………………………………………………………………… 49
2-10-2-پیشگریکیفریوغیرکیفری:………………………………………………………………….. 50
2-10-2-1- پیشگیریکیفری:……………………………………………………………………….. 50
الف)پیشگیریقضائی:…………………………………………………………………………………. 50
ب)پیشگیریانتظامی:…………………………………………………………………………………. 50
ج)پیشگیریغیرکیفری:……………………………………………………………………………….. 51
2-11-تاریخچهپیشگیریازجرمدرجهان:………………………………………………………………. 51
2-11-1-تاریخچهپیشگیریازجرمدرایران:……………………………………………………………. 52
الف)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرموسساتدانشگاهیعلمیدرقبلازانقلاب:………………………… 52
ب)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرمراجعاجراییوقضاییدرقبلازانقلاب:……………………………. 53
ج)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرموسساتدانشگاهی-علمیدربعدازانقلاب:……………………….. 53
د)اقداماتصورتگرفتهدرزمینهپیشگیریدرجوامعاجرایی-قضاییدربعدازانقلاب:……………………………. 53
2-11-2-پیشگیریدرقوانینجمهوریاسلامیایران:………………………………………………………. 54
2-11-2-1-قانوناساسی:……………………………………………………………………………. 54
2-11-2-2- قوانینعادی……………………………………………………………………………. 54
2-12-نظریهپیشگیریوضعی:………………………………………………………………………… 55
2-12-1- نظریهفضایقابلدفاع………………………………………………………………………… 56
تعریفCPTED :………………………………………………………………………………….. 57
پیشگیریازوقوعجرمازطریقطراحیمحیطیCPTED………………………………………………….. 57
استراتژیهایمحیطی(عناصروارکان) CPTEDدرپیشگیریازجرم:………………………………………. 58
1-سختترکردنهدف:…………………………………………………………………………………. 58
2-کنترلدسترسی…………………………………………………………………………………… 59
3-افزایشمراقبت:……………………………………………………………………………………. 59
2-3-15-1-1- نظریهمدلشیوهوسبکزندگی…………………………………………………………. 60
2-12-3-نظریهفعالیتروزانه(فعالیتجاری):……………………………………………………………. 60
نظریهفعالیت‌هایروزمرهومثلثاصلیجرم………………………………………………………………… 61
2-12-4-نظریهانتخابعقلانی…………………………………………………………………………. 62
برنامههایپیشهادیمدلپیشگیریوضعی:…………………………………………………………………. 62
1-مراقبتازمحله……………………………………………………………………………………… 62
2-گشتزنیشهروندان:………………………………………………………………………………… 63
3-اطلاعرسانیوهشدارهاپلیسی:………………………………………………………………………. 63
نمودارشمار 2-1 اهمیتوضرورتمطالعهاجتماعیقتلرامیتواندرایننمودارملاحظهکرد……………………… 64
فصلسوم:
3-1- مقدمه :………………………………………………………………………………………. 66
3-2- روشتحقیق…………………………………………………………………………………… 66
3-3- جامعهآماری:…………………………………………………………………………………. 66
3-4- نمونهوروشنمونه‌گیری:……………………………………………………………………….. 67
3-4-1- حجمنمونه………………………………………………………………………………… 67
3-5- قلمروتحقیق:…………………………………………………………………………………. 67
3-5-1- قلمروموضوعی:…………………………………………………………………………….. 67
3-5-2- قلمروزمانی:……………………………………………………………………………….. 67
3-5-3- قلمرومكانی:……………………………………………………………………………….. 67
3-6- شناساییمتغیرهایمستقلووابسته:………………………………………………………………. 68
3-6-1- متغیرمستقل: پیشگیریوضعی………………………………………………………………. 68
3-6-2- متغیروابسته:………………………………………………………………………………. 68
3-7- ابزارجمع‌آوریاطلاعات…………………………………………………………………………. 68
3-8- رواییابزاراندازه‌گیری:………………………………………………………………………….. 69
3-9- اعتبارپرسشنامه (پایایی):……………………………………………………………………… 69
3-10- روشآماریتجزیهوتحلیلاطلاعات………………………………………………………………. 70
فصلچهارم
مقدمه………………………………………………………………………………………………. 72
الف: یافته‌هایتوصیفی……………………………………………………………………………….. 72
4-1 توصیفخصوصیاتجمعیتنمونه:…………………………………………………………………… 72
4-1-1- جنسیت…………………………………………………………………………………… 72
4-1-2- میزانتحصیلات…………………………………………………………………………….. 73
4-1-3- طیفدرجاتییارتبهخدمتی…………………………………………………………………… 73
4-1-4- وضعیتشغلیاحرفه………………………………………………………………………….. 74
4-1-5- سنواتخدمتی………………………………………………………………………………. 74
4-2- توصیفپاسخ‌هایدادهشدهبهسوالاتپرسشنامه. (پرسشنامهشماره1):……………………………… 75
4-2-1- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالاولپرسشنامه (1):……………………………………………. 75
4-2-2- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالدومپرسشنامه (1):…………………………………………… 76
4-2-3- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالسومپرسشنامه (1):………………………………………….. 77
4-2-4- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالچهارمپرسشنامه (1):………………………………………… 78
4-2-5- توصیفپاسخجامعهنمونهبهسوالپنجمپرسشنامه (1):…………………………………………. 79
4-3- توصیفپاسخ‌هایدادهشدهبهسوالاتپرسشنامهتكمیلی:…………………………………………… 80
4-3-1- بررسیوضعیتسختنمودنارتكابجرمقتلعمددرشهركرمانشاه:…………………………………….. 80
4-3-2- بررسیوضعیتاجرایینمودنمواردافزایشخطربرایمجرمینقتلعمددرشهركرمانشاه………………….. 81
4-3-3- بررسیوضعیتكاهشمنافعمجرمیندرشهركرمانشاه…………………………………………….. 82
4-3-4- بررسیوضعیتكاهشتحریكپذیریمجرمینقتلعمددرشهركرمانشاه:……………………………….. 83
4-3-5- بررسیوضعیتحذفبهانهمجرمیندرارتكابقتل‌عمددرشهركرمانشاه………………………………. 84
4-4- نتایجاستنباطی:………………………………………………………………………………. 85
4-4-1- آماراستنباطی:…………………………………………………………………………….. 85
فرضیه‌هایتحقیق:……………………………………………………………………………………. 85
الف) فرضیهاصلی:…………………………………………………………………………………… 85
ب) فرضیهفرعی:……………………………………………………………………………………. 85
آزمونفرضیه‌هایتحقیق:………………………………………………………………………………. 86
4-2-2-1- آزمونفرضیه‌هایفرعی:……………………………………………………………………. 86
4-2-2-1- آزمونفرضیهاول:…………………………………………………………………………. 86
4-2-2-2- آزمونفرضیهدوم:………………………………………………………………………… 87
4-2-2-3- آزمونفرضیهسوم:………………………………………………………………………… 88
4-2-2-4- ازمونفرضیهچهارم:………………………………………………………………………. 88
4-2-2-5- آزمونفرضیهپنجم:………………………………………………………………………. 89
4-2-3- آزمونفرضیهاصلی………………………………………………………………………….. 90
فصلپنجم:
5-1- خلاصهتحقیق………………………………………………………………………………… 94
5-2- نتیجهگیریازارزیابیفرضیاتتحقیق:………………………………………………………………. 95
5-2-1- نتایجتوصیفی……………………………………………………………………………… 95
5-2-2- نتایجاستنباطی:……………………………………………………………………………. 97
5-3- بحثوتحلیلیافتهها:…………………………………………………………………………….. 97
پیشنهادها:………………………………………………………………………………………….. 99
فهرستمنابع……………………………………………………………………………………….. 100
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول (4-1-1) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبجنسیتآنها………………………………………. 72
جدول (4-1-3) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبطیفدرجاتییارتبهخدمتیآنها……………………… 73
جدول (4-1-4) توزیعافراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبشغلیاحرفهآنان…………………………………. 74
جدول (4-1-5) توزیعفراوانیودرصدپاسخگویانبرحسبسنواتخدمتیآنها…………………………………. 74
جدول (4-2-1) درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهافزایشتلاشوزحمتارتكابجرمقتل……… 75
جدول (4-2-2) درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهافزایشخطرهایقابلپیش‌بینیجرم………. 76
جدول 4-2-3-درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفكاهشمنافعقابلپیش‌بینیاعمال
خشونت‌آمیزبهویژهقتلعمد…………………………………………………………………………… 77
جدول 4-2-4- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهكاهشتحریكمجرمان…………………. 78
جدول 4-2-5- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسوالاتمربوطبهمؤلفهحذفبهانه‌هایموجوددرارتكابقتلعمد…… 79
جدول 4-3-1- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیمواردموثردرسختنمودنارتكابجرمقتلعمددرشهركرمانشاه…… 80
جدول 4-3-2- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیمواردمؤثردرافزایشخطربرایمجرمینقتلعمددرشهركرمانشاه…. 81
جدول 4-3-3 درصدفراوانیوضعیتكاهشمنافعمجرمیندرارتكابقتلعمددرشهركرمانشاه………………….. 82
جدول 4-3-4: درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیسئوالاتكاهشتحریكپذیریمجرمیندرشهركرمانشاه…………… 83
جدول 4-3-5- درصدفراوانیگزینه‌هایانتخابیوضعیتموجودمواردمؤثردرحذفبهانهمجرمین……………… 84
جدولشماره (4-2-2-1) آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهكارهاوتدابیركاهشمنافعدركاهشوقوعقتلعمد…… 86
جدولشماره 4-2-2-2: آ‌مارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهكارهاوتدابیرافزایشخطربرایمجرمیندركاهشوقوعقتل 87
جدول 4-2-2-3- آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهكاریوتدابیرافزایشتلاشوزحمتبرایمجرمیندركاهشوقوعقتلعمد 88
جدول 4-2-2-4- آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهكارهاوتدابیرحذفبهانهبرایمجرمیندرپیشگیریازوقوعقتلعمد. 89
جدول 4-2-2-5- آمارتوصیفیوآزمونآماریتأثیرراهكارهاوتدابیركاهشتحریك‌پذیریدركاهشوقوعقتلعمد….. 89
جدول 4-2-3-1- آزمونفریدمنجهتدسته‌بندیوضعیتموجودعواملمؤثربركاهشوقوعقتلعمد……………… 91
اولویتبندیعواملمؤثربرکاهشوقوعقتلعمدازدیدگاهپاسخگویان…………………………………………… 91
جدول 4-21 آزمونفریدمنجهتاولویتبندیعواملمؤثربرکاهشوقوعقتلعمدازدیدگاهپاسخگویان…………….. 91
چكیده
هدف از تهیه این پژوهش بررسی تأثیر مولفه‌های پیشگیری وضعی بر وقوع قتل درشهر كرمانشاه میباشد چرا كه قتل عمد در هر جامعه‌ای همیشه بعنوان یكی از مسائل اجتماعی و انتظامی مطرح و در گذشته و حال منشاء خسارات مالی و جانی فراوانی بوده و بیشترین توان پلیس و دستگاه‌های مرتبط در برخورد و جلوگیری از این معضل اجتماعی را به خود اختصاص داده است لذا اهمیت این امر موجب شد موضوع این پژوهش را بررسی تأثیر و پیشگیری وضعی بر وقوع قتل عمد قرار دهیم. جهت تدوین چارچوب نظری تحقیق ضمن مطالعه پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع از تجارب و نظریات پژوهشگران برجسته خارجی نیز استفاده شد، جامعه آماری این پژوهش به دو بخش كارشناسان انتظامی و كارشناسان حقوقی تقسیم شدهاند كه شامل 30 نفر از كارشناسان انتظامی و 30 نفر از وكلای پایه یك و اساتید و مشاوران حقوقی می‌شود كه از طریق روش نمونهگیری ساده انتخاب گردیدند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پیمایشی و توصیفی بود كه ازطریق توزیع پرسشنامه كه شامل دو پرسشنامه شماره یك (وضعیت مطلوب) و پرسشنامه تكمیلی (وضعیت موجود) اطلاعات لازم در جهت آزمون فرضیه‌ها جمعآوری و در قالب آمار تحلیلی و به دو صورت آمار توصیفی و استنباطی و از طریق الگوهای آماری مناسب، فرضیههای پژوهش مورد آزمون قرار گرفته‌اند كه از آزمون پارامتر یك T تك نمونه‌ای و فریدمن بهره گرفته شد كه در نهایت تمامی فرضیههای پژوهش به نوعی مورد تأیید جامعه آماری قرار گرفت و براساس آزمون فریدمن بین اولویت‌بندی مولفه‌های پیشگیری وضعی در وضعیت مطلوب و وضعیت موجود شهر كرمانشاه اختلاف وجود دارد.
