الف؛ شرح و بیان مسئله. 3 ب ؛ علل انتخاب موضوع. 4 ج؛ بررسی متون موجود 5 د؛ تعارف مفهومی. 9 1-تحریم 9 2-تحریم اقتصادی.. 9 3- رانت.. 10 4- دولت رانتیر. 10 5- دموکراسی. 10 هـ؛ سوالات تحقیق. 11 و؛ مفروضات.. 11 ز؛  فرضیات تحقیق. 12 ح؛ متغیرها 12 ط؛ اهداف تحقیق. 13 ی؛ اهمیت تحقیق. 13 ک؛ روش تحقیق. 13 ل؛  سازماندهی تحقیق. 13 فصل دوم: چارچوب تئوریک تحقیق. 15 مقدمه. 16 مروری بررهیافت نظری دولت.. 17 3 – نظریه دولت رانتیر. 17 3-1- جان واتر بوری.. 17 3-2- جیاکومو لوسیانی. 18 3-3- حازم ببلاوی.. 21 3-4-همایون کاتوزیان. 22 3-5- حسین مهدوی.. 23 نتیجه گیری فصل دوم 24 فصل سوم: بررسی تحریم های اقتصادی و آثار آن بر اقتصاد ایران. 25 مقدمه. 26 گفتار اول: مروری بر واژه شناسی تحریم 26 1-واژه شناسی تحریم 26 1-1- Sanction. 26 1-2- Boycott 27 1-3- Embargo. 27 گفتار دوم: مروری بر پیشینة تحریم ها 27 2-1- تاریخچه تحریم ها 27 2-1-1- قبل از تشکیل سازمان ملل. 27 2-1-2- بعد از تشکیل جامعه ملل قبل از (1945)؛ 28 2-1-3- تحریم در دورة سازمان ملل متحد 30 2-2-جایگاه تحریم در سیاست جهانی. 31 گفتار سوم: انواع تحریم و اهداف آن. 33 3-1-انواع تحریم 33 3-1-1-  ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ اﻧﺪازه و ﯾﺎ ﺣﺪود ﺗﺤﺮﯾﻢ 33 الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﺤﺪود 33 ب؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻣﯿﺎﻧﻪ. 33 ج؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﺟﺎﻣﻊ. 33 3-1-2-ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ ﺗﻌﺪاد ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه 34 الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﯾﮏ ﺟﺎﻧﺒﻪ. 34 ب؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﭼﻨﺪﺟﺎﻧﺒﻪ. 34 ج؛ تحریم بین­المللی. 34 3-1-3-ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی از ﻟﺤﺎظ اﻗﺘﺼﺎدی ﯾﺎ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی.. 34 3-1-3-1-ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدی.. 34 الف؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺳﻔﺮ. 35 ب؛ تحریم هوایی. 35 ج؛ ﺗﺤﺮﻳﻢﻧﻈﺎﻣﻲ. 35 د؛ ﺗﺤﺮﻳﻢ دﻳﭙﻠﻤﺎتیک… 35 هـ؛ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻴﻔﺮی ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ. 36 3-1-3-2-ﺗﺤﺮﯾﻢهای اﻗﺘﺼﺎدی.. 36 الف؛ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی از ﺟﻬﺖ ﻫﺪف.. 36 ب؛ انواع ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی.. 36 1) تحریمﻫﺎی ﺗﺠﺎری.. 37 2)ﺗﺤﺮﻳﻢهای مالی. 37 3-2- ارزیابی تحریم های اقتصادی در عمل. 37 3-3- اهداف تحریم 38 3-3-1 بی­ثبات کردن نظام سیاسی کشور هدف.. 38 3-3-2-تغییر رفتار سیاسی یا اقتصادی کشور هدف.. 39 3-3-3-تنبیه و مجازات یک دولت به علت اعمال سیاست های برخلاف حقوق بین الملل یا منافع تحریم کنندگان. 39 3-3-4-پیشگیری از دست یابی یک کشور یا هر بازیگری در عرصة نظام بین الملل به توانمندی هایی که امکان خطر آفرینی. 39 3-3-5-نشان دادن مراتب مخالفت نمادین با سیاست های یک کشور. 39 3-3-6- برحذر داشتن کشور مورد هدف از تعقیب برخی سیاست های ناخوشایند تحریم کننده 39 3-3-7-جهت خودداری از جنگ یا محدود کردن و خاتمة جنگ… 39 3-3-8- مهار یک یا چندجانبه به منظور خنثی نمودن یا کاهش دامنة تهدیدها. 39 3-3-9-ابزاری جهت ترغیب به مذاکره یا کسب نتیجه در آن. 39 3-3-10- مقدمه ای جهت به کارگیری قوه قهریه توسط سازمان ملل متحد یا دول تحریم کننده؛ 40 گفتار چهارم: مروری بر تحریم های اعمال شده بر ایران. 40 4-1- تحریم های یکجانبه بر علیه ایران. 40 4-1-1-تحریم های یک جانبه آمریکا بر  علیه ایران. 40 الف؛ دوره تسخیر سفارت (1979-1981) 40 ب؛ دوره جنگ ایران و عراق. 40 ج- دوره بازسازی(1989-1992) 41 د؛ دوره کلینتون، مهار دوجانبه (1993-2001) 41 هـ؛  پس از واقعه یازده سپتامبر(2001) 42 و؛ مروری بر تعدادی از تحریم های مهم اعمالی از سوی ایالات متحده علیه ایران و شرکت های خارجی. 43 پس از سال 2006 ( دوره هسته ای) 43 4-1-2-تحریم های یک جانبه سایر کشورها بر علیه ایران. 44 4-1-3- تحریم های چند جانبه بر علیه ایران. 46 4-1-3-1-1- قطعنامه 1696. 47 4-1-3-1-2- قطعنامه 1737. 47 4-1-3-1-3- قطعنامه 1747. 47 4-1-3-1-4- قطعنامه 1803. 48 4-1-3-1-5- قطعنامه 1835. 48 4-1-3-1-6- قطعنامه 1887. 49 4-1-3-1-7- قطعنامه 1929. 49 4-1-3-1-8- قطعنامه 1984. 50 4-1-3-1-9- قطعنامه 2159. 50 4-1-3-2-  تحریم های اتحادیه اروپا بر علیه ایران. 51 گفتارپنجم:بحران تحریم: بررسی کارایی و آثار تحریم های اقتصادی.. 53 5-1-  بررسی ظهور بحران در رابطه ایران با غرب.. 53 5-2- کارایی سیاسی و اقتصادی تحریم ها 56 5-3- آثار تحریم های اقتصادی بر اقتصاد ایران. 57 5-3-1-کاهش رشد اقتصادی.. 57 5-3-2-کاهش حجم مبادلات.. 58 5-3-3- تأثیر تحریم ها بر درآمد نفت و گاز و کاهش سرمایه گذاری در این بخش.. 59 5-3-4- کاهش جریان سرمایه گذاری.. 62 5-3-5  اثر تحریم ها بر تکنولوژی و انتقال فناوری از خارج. 63 5-3-6- پیامد تحریم های اقتصادی بر بانک ها 63 5-3-7- به تعویق افتادن عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی. 64 5-4-  آثار اجتماعی تحریم ها 65 نتیجه گیری فصل سوم: 66 فصل چهارم :بررسی بحران مالی در دولت رانتیر و تأثیر آن بر فرایند دموکراسی سازی با «تأکید بر سیاسته ای اقتصادی و اجتماعی دولت ها» در بازه زمانی«1388- 1393». 67 مقدمه. 68 گفتار اول: تأثیر تحریم ها در بر روی کارآمدن نخبگان سیاسی با شعارهای دموکراتیک و تغییر سیاست های دولت یازدهم 68 4-1-1- رابطه بحران مالی و فرایند دموکراسی سازی.. 68 4-1-1-1- اثر مالیات گیری 73 4-1-1-2- اثر هزینه ای.. 73 4-1-1-3- اثر شکل دهی طبقات.. 74 4-1-2- بررسی رابطة درآمدهای نفتی با سیاست های اقتصادی «1388-1393». 74 4-1-2-1- مروری بر عملکرد اقتصادی دولت در سال های(1388-1392) با توجه به وابستگی بودجه به درآمد نفتی این دولت.. 75 4-1-2-1-1- رشد اقتصادی.. 76 4-1-2-1-2- تعهدات خارجی. 76 4-1-2-1-3- هدفمندسازی یارانه ها 77 4-1-2-1-4-انحلال سازمان مدیریت و برنامه ریزی.. 78 4-1-2-1-5- ارائه وام و کمک مالی به سریلانکا 78 4-1-2-1-6- بخشش طلب های ایران از 4 کشور. 79 4-1-2-1-7- اشتغال زایی. 79 4-1-2-1-8- فساد اقتصادی.. 79 4-1-2-2- مروری بر مشکلات اجتماعی. 80 4-1-2-2-1- عملکرد دولت در حوزه زنان. 81 4-1-2-2-2- ارتباطات.. 84 4-1-2-2-3- عملکرد دولت دهم در زمینة محدودیت ها و برخوردهای اجتماعی. 84 الف؛ احتمال ضبط مکالمات و پیامهای کوتاه 84 ب؛ برخورد با کمپین یک میلیون امضا 85 ج؛  اجرای طرح ساماندهی سایت ها و وبلاگ ها 85 د؛ کتاب و مطبوعات.. 86 هـ؛ طرح ارتقای امنیت اجتماعی. 87 4-1-3- بررسی تحولات اقتصادی و اجتماعی بعد از یک دوره رکود اقتصادی و فشارهای اجتماعی (1392-1393). 89 4-1-3-1- مروری بر مهمترین محورهای برنامه اقتصادی و اجتماعی (1392-1393) 90 الف؛ سرمایه گذاری.. 91 ب؛ اهمیت به تولید و مقابله با فساد 91 ج؛ مهار تورم و ثبات بازار. 93 د؛ احیای سازمان برنامه و بودجه. 93 هـ؛ رشد اقتصادی.. 94 و؛ مسئله اشتغال و جوانان. 94 ز؛ امنیت اجتماعی. 95 ح؛ حوزه زنان. 95 4-1-3-2- مروری بر تنش زدایی در سیاست خارجی دولت یازدهم 96 4-1-3-2- بررسی توانمندی دولت در عمل به شعارها و سیاست های اقتصادی و اجتماعی از دید کارشناسان. 97 گفتار دوم: بررسی افزایش تقاضا برای دموکراسی در میان جامعه مدنی و نخبگان سیاسی. 101 نتیجه گیری فصل. 106 فصل پنجم 107 جمع بندی و نتیجه گیری.. 107 نتیجه گیری نهایی. 108 یادداشت ها 110 منابع. 112                  

چکیده

با بحرانی شدن موضوع هسته­ای ایران، دامنة تحریم­­های چندجانبه و یک­جانبه بر علیه ایران به صورت وسیعی افزایش یافت، بخصوص این اتفاق بعد از سال 2006 و با ارجاع پرونده اتمی ایران از آژانس انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل پررنگ­تر شد. این بحران موجب شد از سال 2006 تا 2010 در مجموع 7 قطعنامه از سوی شورای امنیت سازمان­ملل بر علیه جمهوری اسلامی ایران صادر گردد. در واقع پر حجم­تر شدن این تحریم­ها در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی ­نژاد  صورت گرفت، دولتی که طبق آمار به دست آمده بیشترین درآمد نفت را نسبت به دولت­های گذشته داشته است، و با به قدرت رسیدن حسن روحانی در انتخابات خرداد 1392 تا حدودی از شدت تحریم­ها کاسته شد. اما در مجموع تحریم­های اقتصادی فشار عدیده­ای را بر اقتصاد داخلی بخصوص بخش انرژی وارد ساخت. به نوعی که درآمدهای نفتی دولت را با کاهش اساسی روبرو ساخت. سوال اصلی این پژوهش آن است که تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه بر فرایند دموکراسی سازی در جمهوری اسلامی ایران در بازه زمانی (1388-1393) مؤثر بوده است؟ استدلال مطرح شده آن است که تحریم­ها با ایجاد بحران مالی در دولتی با ماهیت رانتیر می­تواند  عاملی باشد تا میزان تقاضا برای دموکراسی هم در بین نخبگان و هم در بین عموم افزایش یافته و دولتی با سیاست­ها وشعارهای دموکراتیک­تر در بازه زمانی (1388-1393) برای حل بحران بر سر کار آید. در راستای این پژوهش از نظریه دولت رانتیر به شکل عام و زیر چتر آن از دیدگاه جیاکومو لوسیانی استفاده می­شود. و در ادامه تأثیرات تحریم­های اقتصادی را بر  اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می­دهیم. و سپس تأثیراتی که تحریم­های اقتصادی بر درآمدهای نفتی و به تبع آن بر عرصة سیاسی و فرایند دموکراسی سازی با توجه به نحوه عملکرد و سیاست­های دولت­های که در بازه زمانی ذکر شده بر سر کار آمدند پیگیری خواهد شد. در این بررسی برای آزمون فرضیه از روش فرافرارفتار گرایی، استفاده خواهیم کرد، رویکرد ما رویکردی توصیفی- تحلیلی است، که با استفاده از منابع کتابخانه­ای و اینترنتی انجام می­گیرد. کلمات کلیدی: تحریم­های اقتصادی، دولت رانتیر، رانت، فرایند دموکراسی سازی              

فصل اول

کلیات طرح پژوهش

الف؛ شرح و بیان مسئله

در دهه­های گذشته در عرصة جهانی و بین­المللی دو پدیده با گسترش چشم­گیری مواجه گردیده است. این دو پدیده شامل توسعة دموکراسی و افزایش بکارگیری تحریم­های اقتصادی می­شود تحریم­های اقتصادی پس از پایان جنگ سرد رشد چشمگیری داشته­اند، بخصوص تحریم­هایی که توسط سازمان ملل متحد و شورای امنیت اجرایی شده­اند. در این میان جمهوری اسلامی ایران شاید در شمار کشورهایی باشد که بیش از سایرین آماج این تحریمها بوده است. جدا از قطعنامه­های شورای امنیت در دهه 80 میلادی که از قطعنامه 419 اغاز و به قطعنامه 598 ختم گردید و  بیشتر در باب جنگ ایران و عراق بود،تحریمهای اقتصادی یکجانبه­ای هم از سوی آمریکا بر ایران تحمیل شد که دامنه این تحریمها در یک وضعیت معمول تا سال 1386 تداوم داشت. اما با بحرانی شدن موضوع هسته­ای ایران دامنه تحریمهای چندجانبه و یکجانبه هم به صورت وسیعی افزایش پیدا کرد و به خصوص این اتفاق بعد از سال 2006 و با ارجاع پرونده ایران از اژانس انرژی اتمی به شورای امنیت پررنگتر شد.به شیوه ای که از سال 2006 تا 2010 مجموعاً 7 قطعنامه در باب تحریم اقتصادی از سوی شورای امنیت بر علیه ایران صادر شد(1696،1737،1747،1803،1835،1887،1929،) و به موازات ان و به خصوص از سال 1388 تحریم­های یکجانبه بسیاری در حدود 30 تحریم اقتصادی از سوی کشورهای غربی بر علیه ایران صادر گردید. در واقع پرحجم­تر شدن این تحریم­ها بیشتر در دوران  احمدی نژاد صورت گرفت و با به قدرت رسیدن  روحانی به شدت کاهش یافت.تحریم­های موجود فشارهای عدیده­ای بر اقتصاد داخلی و به خصوص دولت رانتی وارد ساخت به نوعی که درآمدهای رانتی دولت را که منبع اصلی درامدی دولت شمرده می شود با کاهش اساسی روبرو ساخت و عاملی شد تا دولت هر چه بیشتر هزینه های خود را کاهش داده و با تورم عدیده و کاهش بی رویه اعتبار پول ملی روبرو شود در واقع دولت با بحران مالی روبرو گردید. دولت احمدی نژاد سعی کرد با سیاست هزینه کردن از طریق کسری بودجه با بحران مقابله نماید برای اجرای آن دولت مجبور شد به انتشار پول اضافی دست زند و همین عاملی برای افزایش تورم بود همزمان با آن دولت برای جلوگیری از تورم سعی کرد به سیاست کنترل قیمت­ها روی آورد اما همین سیاست عاملی شد تا اعتبار پول ملی کاهش یابد. در این زمان فساد اقتصادی و معاملات ارزی جایگرین ریال و فرایند اصلی اقتصاد گردید و دولت مجبور بود به استقراض داخلی یا خارجی متوسل شود. در باب استقراض خارجی تحریم ها مانع اصلی بود و در باب استقراض داخلی هم اعتماد مردم به دولت برای کمک به آن کاهش یافته بود.در واقع این همان بحرانی بود که دولت با آن دست به گریبان بود و دو راه بیشتر برای حل آن پیش رو نداشت یا کاهش هزینه­های دولتی و یا افزایش مالیات­ها که در هر دو حالت به معنای کاهش نقش دولت و افزایش نقش جامعه بود که می­توانست پیامدهایی چون تفویض قدرت به جامعه، وابستگی دولت به جامعه ،توسعه جامعه مدنی و در نهایت فرایند دموکراسی سازی را ایجاد نماید. تحقیق حاضر با توجه به بحران مالی و متغیرهای مورد اشاره در فوق به دنبال آن است بداند که تا چه اندازه فرآیند فوق در تغییر دولت رانتی و سر کار آمدن دولتی با شعارهای دموکراتیک موثر بود. در واقع مسئله ای که در اینجا ما با آن روبرو هستیم بررسی رابطه بین این بحران مالی و افزایش تقاضا برای دموکراسی در ایران مابین سالهای 88 تا 92 و به خصوص در زمان تغییر دولت و سیاست­هایی است که دولت نوین در پی­گرفته است. این تقاضا هم در بین نخبگان و هم در بین عموم مردم بررسی خواهد شد تا بفهمیم که آیا نخبگان خود را ملزم به تغییر سیاست­ها و رویکردها دیده­اند و این تغییر در شعارها و سیاست­های دولت جدید تبلور یافته است و همچنین آیا متاثر از بحران مالی و سیاست­های دولت برای مقابله با آن مشارکت اقتصادی و سیاسی مردم بیشتر شده است. در عین حال آنچه از دموکراسی مدنظر ماست افزایش تقاضا و انگیزه برای آن است، نه خود دموکراسی به عنوان دستاورد نهایی چون ممکن است به علت مداخله سایر متغیرها خود این تقاضا و انگیزه در میانه راه تغییر جهت داده و به دموکراسی ختم نشود.  

ب ؛ علل انتخاب موضوع

ﺟﻬﺎﻥ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺍﺯ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲ­ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﭘﻴﻜﺮﻩ ﺁﻥ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻚ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ. ﻧﻘﻄﻪ ﺍﻭﺝ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸـﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﺗﺒﺎﻉ ﺁن­ها ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺍﺳـﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﺩﻗﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺷﻮﺩ، ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺳﺎﺳﻲ، ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺍﻳﻔﺎﻱ ﻧﻘﺶ میکند. ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ اقتصادی ﺍﻏﻠﺐ ﺑـﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑـﻪ ﻣﻨﻈـﻮﺭ ﺩﺳـﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑـﻪ  ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﺎﻱ ﺑﺰﺭگ ﺑـﻪ ﺁﻥ ﻣﺘﻮﺳﻞ می­ﺷـﻮﻧﺪ در سالهای اخیر تحریم ها ی اقتصادی به صورت یک جانبه،  و جامع به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی مورد استفاده قرار گرفته  مفید و کارا بودن الزامات و محدودیت هایی که براثر فشار های، ناشی از تحریم­های اقتصادی بر دولت جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده است بارها مورد شک و تردید قرار گرفته است از طرف دیگر با در نظر گرفتن وابستگی اقتصادی ایران به نفت مشخص است که استقلال مالی دولت رانتیر از جامعه، مهم‌ترین خصیصه آن خودمختاری (یعنی عدم پاسخ‌گویی) و عدم نیاز به کسب مشروعیت از طریق رویه‌های دموکراتیک است. به علاوه دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻋﺮﺻﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ، بلکه در ﺑﺨﺸﻬﺎی زﯾﺎدی از ﺣﯿﺎت ﻓﮑﺮی و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺟﻮاﻣـﻊ از ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳـﺖ، بنابراین ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ و اﻟﺰاﻣﺎت آن ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﻼش ﺑﺮای درك ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﺤﻮﻻت آن و ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﺶ در ﻧﻈﺎم ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد با توجه به اهمیت این موضوع پاره­ای از یافته ها ونظریات ارائه شده از یک سو و علاقه و آشنایی اندک نگارنده با مباحث مربوط به سیاست های اقتصادی، از سوی دیگر، مرا بر آن داشت تا در حد توانایی و بضاعت علمی اندک خویش در پی بررسی تأثیر تحریم­های اقتصادی بر فرایند دموکراسی در ایران بین سالهای (1388-1393) بر­آیم. اما در اینجا، قبل از بیان نظر خود، مروری اجمالی و کلی بر آنچه که توسط دیگران در ارتباط با موضوع، عرضه گردیده، ضروری به نظر می­رسد.

ج؛ بررسی متون موجود

­چنانچه اشاره گردید، متفکرین و اندیشه­ورزان حوزه­های مختلف علوم انسانی و همچنین سیاستمداران و نخبگان درگیر در جریانات سیاسی و حوزه­های اقتصادی، هر یک به فراخور منظر علمی و پارادایم­های فکری و یا به واسطه تجربیات شخصی خویش،  نظرات متفاوتی را در این زمینه عنوان نموده­اند. این نظریات از یک سو به استقرار دموکراسی و جامعه مدنی، در کشوری چون ایران مرتبط می­شود که هم در عرصه سیاسی و هم اقتصادی شامل پیچیدگی­هایی است که محققان را به گونه ای اجتناب ناپذیر در برابر طیفی  از مقولات و حوزه های وسیعتر در این زمینه قرار می­دهد. ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺣﺴﻴﻦ ﻣﻬﺪوی در ﻣﻘﺎﻟﺔای تحت عنوان« الگوها وﻣـﺸﻜﻼت ﺗﻮﺳﻌﺔ اﻗﺘـﺼﺎدی در دوﻟﺖﻫـﺎی  راﻧﺘﻴﺮ» ﺑﺎ اراﺋﺔ  آﻣﺎر و ارﻗﺎم،  ﻧﻈﺮﻳﺔ دوﻟﺖ  راﻧﺘﻴﺮ را ﺑﺮای ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﺎﻫیت دوﻟﺖ ﻣﺪرن اﻳﺮان در ﺳﺎل ﻫﺎی ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه  به کار برد. ﻣﻬﺪوی  در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ: دوﻟﺖ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﺷﺎه به ویژه در دو  دﻫه 1350 و1340 ﺷﻤﺴﻲ از ﺑﺴﻴﺎری ﺟﻬﺎت ﺑﺎ  دولتﻫﺎیﻗﺒﻞ از ﺧﻮد ﺗﻔﺎوتﻫﺎی ﭼﺸﻤﮕﻴﺮی داﺷﺘﻪ اﺳت. ﺑﺴﻴﺎری از ا ﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت، ﻋﻤﺪﺗﺎ ﺑﻪ  ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺘﻜﻲ  ﺑﻮدن ﺑـﻪ درآﻣـﺪﻫﺎی ﻧﻔﺘـﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ درﺣﺎلیکه دوﻟﺖﻫﺎی ﻗﺒﻞ از ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎﺷﺎه در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﺑﻮدﺟﺔ، ﻻزم دوﻟﺖ ﺑـﻪ ﺟﺎﻣﻌﺔ داﺧﻠﻲ به شدت ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻮده­اﻧﺪ .ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﺔ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻔﺖ در دﻫﺔ  1350 دوﻟﺖ ﭘﻬﻠـﻮی ﺑـﻪ ، ﻳـﻚ دوﻟـﺖ ﺗﺤـﺼﻴﻠﺪار ﺗﻤﺎم عیار تبدیل شد، در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺴﺘﻤﺮ درآﻣـﺪ دوﻟﺖ از درآﻣﺪﻫﺎی ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ، ﮔﺴﺘﺮش ﺑﻴﺶاز اﻧﺪازه  ﺑﻮروﻛﺮاﺳﻲ،  اﺳﺘﻘﻼل ﺑﺴﻴﺎر  زﻳﺎد دوﻟﺖ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴت ومشروعیت دوﻟـﺖ و  ﺷـﺨﺺ ﺷﺎه در رأس حکومت  ﻫﺴﺘﻴﻢ . افـسانه نجم آبادی هم در مقاله­ای با عنوان:  «سیاست زدایی در دولت تحصیلدار»، ماهیت غیردموكراتیك دولت را در ایران به تحصیلدار بودن آن مرتبط می كند. از نظر او، دولت رانتیر پهلوی نه تنها به دنبال تحكیم استقرار خود بود بلكه با تغییر مصرف و الگوی آموزش و باج دهی به خـودی هـا، سعی در سیاست زدایی اجتماعی به نحو وسیع كرد; نتیجه نه تنها بحران مشروعیت بود بلكه شرایط را از جهت ساختاری برای تغییر نظام سیاسی مهیا كرد. ﺳﻴﺪ ﺟﻮاد اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ زاده و ﺳﻴﺪ داود ﻣﻌﺼﻮﻣﻲ، در مقاله ای تحت عنوان  راﻧﺘﻴﺮﻳﺴﻢ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ راﺑﻄﺔ دولت و احزاب در ایران (1357-1330)  به بررسی ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎی اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺗﺠﻤﻴﻊ و ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻫـﺎی ﻣـﺮدم و اﻧﺘﻘـﺎل آن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ها ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻴﺎﺳﻲ و نهاد­های تصمیم­گیری اﺳﺖ  با اقتباس از دیدگاه ﻣـﻮرﻳﺲ دوورژه  که می­گوید: اﺣﺰاب ﭼﻮن ﺗﺮﺟﻤﺎن ﻧﻴﺮوﻫـﺎی اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲروﻧـﺪ و ﺧﻮاﺳﺘﻪ های ﮔﺮوه، ﻃﺒﻘﻪ، و ﻧﻴﺮوهای اجتماعی را که از آن ﺑﺮآﻣﺪه اﻧﺪ ﺗﺄﻣﻴﻦ  میﻛﻨﻨﺪ . اﻳﻦ ﻫﺪف از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺴﺐ و ﺣﻔﻆ ﻗﺪرت ﺗﻮﺳﻂ اﺣﺰاب ﻣﻌﻤـﻮﻻ در نظام انتخاباتی تحقق میﻳﺎﺑﺪ ومعتقدند  ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﻛﺮد اﺣﺰاب در ﺟﺎﻣﻌﺔ اﻳـﺮان، ﻧﺸـﺎن دﻫﻨـﺪة آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ  اﺣﺰاب ﺑﻪ وﻳﮋه از زﻣﺎن ﻛﻮدﺗﺎی 28 ﻣﺮداد ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ ﺑـﻮده اﻧـﺪ. اﺳـﺘﺪﻻل اﻳـﻦ مقاله آن است که ماهیت  راﻧﺘﻴﺮ دوﻟﺖ در دﻫﺔ ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺠﺎه ﺷﻤﺴﻲ از ﺟﻤﻠﻪ دﻻﻳـﻞ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪی اﺣﺰاب ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ. ازغندی (1385) در کتاب درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی ایران نظریه دولت تحصیلدار را نسبت به سایر نظریات برای فهم دولت در جمهوری اسلامی مناسبتر می­داند و ماهیت سیاست وحکومت جمهوری اسلامی ایران را رانتیر میخواند، که دارای پویش های سیاسی و اجتماعی خاصی است. که روند توسعه را کند کرده است. وی اعتقاد دارد دولت ایران بیشتر از قبل ماهیت تحصیلداری پیدا کرده است و ملاحظات سیاسی و ایدئولوژیکی ویژگی دولت توزیعی را در دولت جمهوری اسلامی ایران گسترش داده است. حاج یوسفی (1378) در کتاب نفت، دولت و توسعه اقتصادی می­گوید: دولت جمهوری اسلامی به رغم  تفاوت­هایی که با دولت پهلوی دارد،  با توجه به سهم درآمدهای نفتی کشور نسبت به کل درآمد عمومی باید یک دولت تحصیلدار نامید. وی با بهرگیری از الگوی لوسیانی بین فرایند آزاد سازی اقتصادی  دوره ریاست جمهوری  هاشمی(1368-1376) و آزادسازی نسبی دوره محمد خاتمی پس از سال 1376 با تمرکز بر ماهیت دولت تحصیلدار  رابطه ای برقرار ساخته که بر این اساس تحقق شرایط آزادسازی نسبی را همانند آزادسازی اقتصادی سالهای ریاست جمهوری هاشمی را ناشی از افول ماهیت تحصیلدار دانسته است.   فائز دین پرست ، علی ساعی؛ در مقاله ای تحت عنوان ،  دولت رانتیر و سیاستگذاری توسعه : تحلیل موانع توسعه اقتصاد ملی در ایران (1384-1368) به بررسی و تحلیل موانع توسعه اقتصاد ملی به عنوان یکی از ابعاد توسعه- در ایران در بازه زمانی برنامه های اول ، دوم و سوم توسعه است می­پردازد ،  وبا استفاده از نظریات مختلف در زمینه ماهیت دولت رانتیر به بحث در مورد برخی عوامل تأثیر گذار در زمینه توسعه که بر اساس تحلیل های مختلف از  رویکرد­های حاکم بر ، برنامه توسعه که به تخصیص منابع معطوف بوده است می­پردازند، ونتیجه می­گیرند که با تغییر در سیاستگذاری ها به نحوی که منافع دراز مدت جامعه را نیز در نظر داشته ، میتوان برای حل مشکلات توسعه اقدام کرد. بـﺒﻼویِ ﺣـﺎزم  (hazem Beblawi) ﺟﻴـﺎﻛﻮﻣﻮ  ﻟﻮﺳـﻴﺎﻧﻲ( Giacomo Luciani) در  ﻛﺘﺎﺑﻲﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان دولت رانتیر که در سال  1987 منتشر شد ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳـﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎری دوﻟﺖ ﻫﺎی راﻧﺘﻴﺮ و   ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ واژه ﻫﺎ و آﺛﺎر ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎ ﺑﻪﮔﻔﺘﺔ آنﻫﺎ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ دارایﭼﻬﺎر وﻳﮋﮔﻲ اﺳﺖ اول اﻳﻦﻛﻪ دوﻟﺖدرﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه و ﺗﻮزﻳﻊﻛﻨﻨﺪة اﺻﻠﻲ راﻧﺖﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. دوم اﻳﻦﻛﻪ ﺳﻬﻢ درآﻣﺪ­های راﻧﺘﻲ در درآﻣﺪ دوﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از 42 درﺻﺪ ﻛﻞ درآﻣﺪﻫﺎی دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ. سوم اینکه ﮔﺮوه ﺑﺴﻴﺎرﻛﻮﭼﻜﻲ از اﻓـﺮاد ﺟﺎﻣﻌـﻪ در ﺗﻮﻟﻴـﺪ اﻛﺜـﺮ ﺛـﺮوت و درآﻣـﺪ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ و ﭼﻬﺎرم اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ راﻧﺖﻫﺎ     ﺑﺎﻳﺪ ﺧـﺎرﺟﻲ ﺑﺎﺷـﺪ . ﻋﻤـﻖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺒﻼوی و  ﻟﻮﺳـﻴﺎﻧﻲ در ﺗﺸﺮﻳﺢ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ ﻣﺴئله ﺛﺒﺎت و ﺑﻲ­ثباتی سیاسی اﺳﺖ(Beblawi، 1987: 49-63).  تدا اﺳﻜﺎﭼﭙﻮل (1382)در مقاله­ای با عنوان «حکومت  ﺗﺤـﺼﻴﻠﺪار واﺳـﻼم ﺷـﻴﻌﻲ در اﻧﻘـﻼب ایران»  ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎﻫیت مذهب شیعه و رانتیر بودن دولت ایران ،درآﻣﺪﻫﺎی، ﻛﻼن  ﻧﻔﺘـﻲ ﭘﻬﻠـﻮی را ﻛﻪ ﭼﻬرة ﻏﻴﺮدﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪه ﺑﻮد زﻣﻴﻨﻪ­ساز انقلاب 1357 می­داند. تاﻛﻴﺪ اﺳـﻜﺎﭼﭙﻮل ﺑﺮ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺷﻴﻌﻪ در اﻧﻘﻼب اﻳﺮان تاﺣﺪودی ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﻛﻨﻨﺪة ﻧﻈﺮﻳﺔ وی از ﺳﺎﻳﺮ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮانی است که صرفا به عامل اقتصادی توجه داشته­اند. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ اﺳﻜﺎﭼﭙﻮل، دولت ﭘﻬﻠﻮی ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﺔ ﻳﻚ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴـﺮ و ﺗﺤﺼﻴﻠﺪار دارای دو وﻳﮋﮔﻲ ﺑﻮد :ازﺳﻮﻳﻲ ﺷﺎه اﻳﺮان  ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺴﺘﺒﺪ، ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ، دارای ارتشی  ﻛﺎﻣﻼ ﻣﺪرن ونیروی پلیس ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮد  ؛ازﻫﻤﻴﻦ رو، ﻓﺎﺻﻠﻪ ای ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻴﺎن  درﺑﺎر و ﻣـﺮدم وﺟـﻮد داﺷـﺖ و ﻧﻔﻮذ د ﺷﺎه ﻣﻴﺎن  اقشار جامعه ﺑﻪ وﻳﮋه(جامعه  روﺳﺘﺎﻳﻲ)ﺑﺴﻴﺎر پایین ﺑﻮد.ازﺳﻮی دﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻳﻂ، ﺧﺎص راﻧﺘﻴﺮی  ، ﺑﻮدن دوﻟﺖ اﻳﺮان ﻓﺎﺻﻠﺔ  ﻣﺮدم و دوﻟﺖ را ﺑﻪﻃﻮر روزاﻓﺰون ﺗﺸﺪﻳﺪ می­کرد و از ﻧﻔـﻮذ ﺷﺎه ﻣﻲﻛﺎﺳﺖ. از دﻳﺪﮔﺎه اﺳﻜﺎﭼﭙﻮل،  اسلام  ﺷﻴﻌﻪ ﻫﻢ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﻫـﻢ از ﻟﺤﺎظ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮای اﻳﺠﺎد اﻧﻘﻼب علیه ﺷﺎه ﻧﻘﺸﻲﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ روﺣﺎنیون انقلابیﻛﻪ ﺗﺎﺑﻊ رﻫﺒﺮی اﻧﻘﻼب ﺑﻮدﻧﺪ، ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺗﺒﻠﻴﻎ کردند ﻛﻪ ﺷﺎه را زﻳﺮ ﺳﺆال می­برد. و ﺳﭙﺲ  شبکهﻫﺎ، روشﻫﺎ اجتماعی اﺳﻄﻮرهﻫﺎی اﺻﻠﻲ ﺷﻴﻌﻪ،  ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ در ﻧﻬﻀﺖ ﺗﻮده­ای ﺷﻬﺮی وخلق اراده اخلاقی در آن ﺑﺮای ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ا ﺧﺘﻨﺎق و ﺳﺮﻛﻮب ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺮدند (اسکاچپول 114:1382) (Michael Ross) مایکل راس در مقاله ای با عنوان Oil and Democracy Revisited : بازبینی نفت و دموکراسی با استفاده از اندازه گیری درآمدهای نفتی و با استفاده از  مجموعه­ای از  داده­های که همه کشورها از سال 1960 تا سال 2002 معتقد است درآمدهای نفتی انتقال دموکراسی را در این گونه کشورها به شدت مهار میکند اما اثرات ضد دموکراتیک نفت در کشورها و مناطق مختلف جهان متفاوت است و اثرات غیر دموکراتیک آن  نابرابر است وی با استفاده از داده­های فراهم شده از طریق تجزیه و تحلیل  الگوی مرکزی و  ارتباط درآمد بالای نفت و دموکراسی  معتقد است سطوح بالاتر درآمد نفت با پشتیبانی کمتر برای دموکراسی در ارتباط است. سعید صمدی، ابوالفضل یحیی­آبادی و نوشین معلمی؛ در مقاله­ای با عنوان تحلیل تأثیر شوک­های قیمتی نفت بر متغیر اقتصاد کلان در ایران: با بهره گیری از مدل­های اقتصادی تأثیر نوسان­های قیمت نفت را بر روند تولید، تورم و واردات نرخ ارز را در ایران به عنوان کشور صادر کنندة نفت بررسی کرده است. (( اوون, ای.راجر:2008)) One Hundred Years of Middle Eastern Oil : در مقاله صد سال از نفت خاورمیانه: چالش های جهانی در زمینه صادرات نفت, افزایش مصرف, کاهش ذخایر 70 درصدی تا صد سال آینده و تمام عواقب ناشی از درآمد نفت را  در خاورمیانه مورد بررسی قرار داده وی با ارائه ای از تاریخچه استخراج نفت و ایجاد شرکت های بین المللی در خاورمیانه اشاره میکند و نتیجه میگرد با وجودمسائلی از قبیل نارضایتی از زندگی شهروندی, ایجاد حکومت های خودکامه, مسئله تروریسم و رقابت های دول همسایه در تضعیف اقتصاد یکدیگر نیاز به  سیاست منابع جایگزین بیشتر میشود چرا که در  آینده نفت به یک داستان برای آیندگان تبدیل میشود. در پایان باید این نكته را هم مورد اشاره قرار داد كه جملگی صاحب نظران یاد شده، بر رانتیر بودن ساخت قدرت (دولت) پس از انقلاب 57 نیز تاكید دارند; گو این كه برخی تفاوت ها (نظیر وابستگی دولت تحصیلدار پهلوی به بورژوازی بزرگ و جهانی،و كارآیی بیش تر جمهوری اسلامی در جلب و جمع آوری مالیات) را نیز مورد اشاره قرار داده اند. با این حال کتب و مقالات دﻳﮕﺮی ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ ازﺟﻤﻠﻪ دو ﻛﺘﺎب: ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻧﻔـﺖ اﻳﺮان و ﻧﻔﺖ، ﺳﻴﺎﺳﺖ و دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﻧﻮﺷـﺘﺔ ﺳـﻌﻴﺪ ﻣﻴﺮﺗﺮاﺑﻲ و ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ­داری صنعتی در اﻳﺮان نوشته  ﻧﻮﺷﻴﻦ ملکی،  «چیستی و ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻧﻈﺮﻳﺔ   دوﻟﺖ  رانتیر» ﻧﻮﺷـﺘﺔ  ﺷﻬﺮوز ﺷﺮﻳﻌﺘﻲ  و «نگاهی به پدیده رانت ورانت جویی» ﻧﻮﺷﺘﺔ ﺳﻴﺪﺣﺴﻴﻦ اﺳﺤﺎﻗﻲ. اما هیچ ﻳﻚ از آنﻫﺎ درﺑﺎرة تحریم اقتصادی و آثار مخربی که بر اقتصاد ایران می­گذارد، که به تبع آن باعث به وجود آمدن بحران مالی در دولت­های رانتیر می­شود و تأثیر آن بر فرایند دموکراسی سازی تحلیل جامعی را  ارائه نکرده­اند.

د؛ تعارف مفهومی

1­-تحریم

نوعی جریمه که با هدف واداشتن تحریم شونده به اطاعت از قانون صورت می‌گیرد. تحریم مجموعه اقداماتی است كه یك یا چند بازیگر بین المللی بر یك یا چند بازیگر دیگر به منظور تحقق یك یا چند هدف به عمل می آوردند؛ تنبیه طرف مقابل برای جلوگیری از اقدام برای مواردی كه برای تحریم كننده ارزش دارد یا وادار ساختن طرف مقابل به رعایت بعضی هنجارها كه برای طرف اقدام كننده مهم است. ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﻫﺮﻡ ﻓﺸـﺎﺭ، ﺭﻭﻳـﺪﺍﺩﻱ ﻣﺮﺳﻮﻡ ﺩﺭ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎن­ها ﺑـﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑــﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻭ ﻣﺠﺎﺩﻟﻪ ﺑﺮﺍﻧﮕﻴـﺰﻱ ﺩﺍﺷﺘﻪ، ﺑﻄﻮﺭﻱ ﻛـﻪ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺗﺤـﺮﻳﻢﻫﺎ ﺍﺯ ﺩﻭﺭﻩ ﻳﻮﻧﺎﻥ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ  ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﺎ ﻛﻨﻮﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﭼﺎﺭ ﭼﻮﺏ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ جامعه­ملل  ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﻧﻴﺰ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺮﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑـﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ  ﺍﺭﻛﺎﻥ ﺻﺎﻟﺢ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺣﻔﻆ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.  

2-تحریم اقتصادی

ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻥ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻳﻚ ﺳﻮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣـﻲﺗﻮﺍﻧـﺪ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮﺗﺤﺮﻳﻢﻫﺎﻱ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﻮﺳﻞ ﺑـﻪ ﺯﻭﺭ ﻭ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﺩﺭ ﺗﺤﺮﻳمﻫﺎ ﻋﻤﻼ ﻋﻨﺼﺮ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺩﻭﻝ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺍﻣﺎ ﺑـﻪ ﻣنظور ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺩﺷﻮﺍﺭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻭﺿﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ، ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ  ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ. به اعتقاد کارتر تحریم اقتصادی یعنی؛ اقدامات اقتصادی زورمندانه که علیه یک یا چند کشور اعمال می­شوند و هدف آن تلاش برای اجبار به تغییر سیاست یا حداقل اثبات نظر کشور تحریم­کننده در باره سیاست­های کشور دیگر است(carter 1989: 13).

3- رانت

راﻧﺖ اﺻﻄﻼﺣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد وارد  ﻣﺒﺎﺣﺚ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷـﺪ . درآﻣﺪی ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر و ﺗﻼش ﺗﻮﻟﻴﺪی ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺗﺤﺖ  ﻋﻨﻮان راﻧﺖ ﻧﺎم ﮔﺬاری ﻣﻲﺷـﻮد (شکاری،1379: 31). راﻧﺖ در  ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﺑﻬﺮة  ﻣﺎﻟﻜﺎﻧﻪ اﺳﺖ و  ﺑﺮﺧﻲ آن را ﻛﺮاﻳﻪ و اﺟﺎره ﻣﻌﻨﺎ ﻛﺮده اﻧﺪ اﻣﺎ اﻳﻦ واژه در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻔﻬﻮم  ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارد (همدمی، 1383: 31). در روﻳﻜﺮد اﻗﺘﺼﺎدی، راﻧﺖﻫﺎ ﺑﻪ درآﻣﺪﻫﺎی اﺿﺎﻓﻲ دﻻﻟﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً ﻧﺒﺎﻳﺪ در ﺑﺎزارﻫﺎی ﻛﺎرآﻣﺪ وﺟﻮد  داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ( ﻣﺸﺘﺎق، 1386: 36).

4- دولت رانتیر

دوﻟﺖ راﻧﺘﻴﺮ (The Rentier State) ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺗﺤﺼﻴﻠﺪار ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ، دوﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ راﻧﺖ  بخشﻋﻤﺪة درآﻣﺪﻫﺎی آن را ﺗﺸﻜﻴﻞ می­دﻫﺪ. ﻳﻌﻨـﻲ ؛ دﺳﺖﻛﻢ  42 درﺻﺪ از درآﻣﺪﻫﺎی آن و ﻳﺎ 10 درﺻﺪ از   تولید ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﻣلی آن از  ﻃﺮﻳﻖ راﻧﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد(همان).

5- دموکراسی

دموکراسی مفهومی مرکب از چند اصل اساسی است که همه­ی نظریات دموکراسی بر آن‌ها تأکید نموده‌اند. البته دموکراسی «همه یا هیچ» نیست، بلکه مقوله‌ای است که به هر اندازه نهادهایی برای تحقق این اصول وجود داشته باشد، دموکراسی کامل‌تری وجود خواهد داشت. این اصول عبارتند از، اصل حاکمیت مردم ،برابری سیاسی، آزادی سیاسی، نظارت همگانی واصالت قانون(قادری، 1387). همچنین دیدگاه شومپیتر نیز یكی از الگوهایی است، كه در تلاش برای تعریف دموكراسی ارائه شده است،‌ دموكراسی نخبه‌گراست. دموکراسی نخبه‌گرا یا رقابتی، نوعی از دموکراسی است که با رویکردی واقع‌گرایانه و با نظر به واقعیت‌های جهان معاصر ارائه شده است. مدل دموکراسی نخبه‌گرا  ابتدا توسط شومپیتر در اثر مهم وی با عنوان «سرمایه‌داری، سوسیالیسم و دموکراسی» تدوین شد. وی این مدل را در واکنش به نظریه پردازان دموکراسی کلاسیک که به دنبال تبدیل کردن دموکراسی به یک آرمان  و هدف غایی بودند ،ارائه می­کند. مبنای دموکراسی نخبه‌گرا نقد دو آموزه­ی اصلی دموکراسی‌های کلاسیک یعنی «خیر و مصلحت عمومی» و «اراده­ی همگانی» است. شومپیتر  با ارائه یک مدل واقع‏گرایانه از دموکراسی ، دموکراسی را به مثابه روشی سیاسی می‏داند. چون وی بر این باور است که آنچه از اهمیت والاتری نسبت به دموکراسی  برخوردار است اصول و آرمان هایی است که دموکراسی باید در تحقق و حفظ آنها به کار گرفته شود. آرمان­هایی چون آزادی ،برابری و عدالت و غیره، که تصور می­شود دموکراسی در تأمین آنها  توانمندتر از سایر نظام های سیاسی  است. بنابراین او دموکراسی را تنها ابزاری برای رسیدن به اهداف مزبور می داند . شومپیتر با تأکید بر دموکراسی به مثابه روش، آن­را این­گونه تعریف می‌کند: «روش دموکراتیک عبارت از یک نظم نهادی به منظور رسیدن به تصمیمات سیاسی است که افراد تحت لوای آن به واسطه­ی تلاش رقابت‌آمیز برای جلب آرای مردم به قدرت تصمیم‌گیری دست می‌یابند».. مدل دموکراسی رقابتی یا نخبه گرایانه شومپیتر  بیانگر این است، که وی اساساً دموکراسی را روشی  می­داند برای گزینش سیاستمداران و یا به سخن دقیق­تر شیوه­ای برای تصمیم­گیری به وسیله رهبرانی است که قدرت  خود را از طریق رقابت برای آرای مردم به دست می آورند (شومپیتر،340:1375-341).  

هـ؛ سوالات تحقیق

۱-سوال اصلی: ۱-۱- تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه بر فرایند دموکراسی سازی در ایران (1388-1393) موثر بوده است؟ ۲-سوالات فرعی: 2-1- تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه می­تواند سب روی کار آمدن نخبگان دموکراتیک شود؟ 2-۲- تحریم­های اقتصادی تا چه اندازه می­تواند سبب گسترش روندهای دموکراتیک در میان عموم شود؟

و؛ مفروضات

1- دولت موجود در شرایط فعلی ایران بیش از هر چیز به الگوی دولت رانتیر نزدیک است 2- الگوی دولت رانتیر صرفا یک الگوی اقتصادی نیست بلکه در ماهیت دولت و نحوه توزیع قدرت و اعمال قدرت توسط دولت نقش دارد. 3- بحران­های اقتصادی در دولت­های رانتیر خصوصا در شرایطی که موجب کاهش درآمدهای رانتی دولت می­شوند می­توانند بر ماهیت دولت در زمینه نحوه و میزان اقتدار دولت در برخورد با نیروهای اجتماعی تأثیر بگذارند. 4-نوع چرخش در رفتار دولت­های رانتیر به معنای ایجاد زمینه­های واقعی تشکیل نظام­های دموکراتیک نیست، و صرفاً موجب ایجاد روندهای کوتاه مدت در تغییر الگوهای رابطه دولت با نیروهای اجتماعی و نهادهای مدنی می­شود، و کماکان دولت­های رانتیر حتی در چنین شرایطی از سطحی از روابط اقتدارآمیز و تمرکز قدرت برخوردار خواهند بود.

ز؛  فرضیات تحقیق؛

۱-فرضیه اصلی: 1-۱-تحریم­ها با ایجاد بحران مالی در دولت رانتیر می­تواند  عاملی باشد تا میزان تقاضا برای دموکراسی هم در بین نخبگان و هم در بین عموم افزایش یافته و دولتی با سیاست­ها وشعارهای دموکراتیک­تر در بازه زمانی (1388-1393) برای حل بحران بر سر کار آید. ۲-فرضیه­های فرعی: 1-2- تحریم­ها سبب می­شوند نخبگان دموکراتیکی بر سرکار بیایند که بتوانند اعتماد جامعه را برای اجرای سیاست­هایی چون کاهش هزینه­ها ، افزایش مالیات­ها ، کاهش تحریم­ها ، جذب سرمایه گذاری­های خارجی و داخلی و گسترش روابط خارجی برای حل بحران مالی بهتر، کسب نمایند . 2-۲- نخبگان برای حل بحران مالی مجبورند سیاست­هایی از قبیل (کاهش هزینه­ها ، افزایش مالیات­ها، گسترش روابط خارجی، افزایش سرمایه گذاری­های خارجی و داخلی و رهایی از اقتصاد رانتی ) و پاسخگویی به مطالبات جامعه  را پیگیری نمایند که سبب تقویت جامعه در مقابل دولت می­شود.

ح؛ متغیرها

متغیر مستقل این تحقیق شامل : تحریم های اقتصادی، و متغیر وابسته شامل : فرایند دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران ،  می باشد.

ط؛ اهداف تحقیق

اهداف کلی: هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیر تحریم های اقتصادی بر فرایند دموکراسی در ایران در بازه زمانی (۱۳۸۸-۱۳۹۳) است. به خصوص بررسی این رابطه در مورد دولتهای رانتی بسیار ضروری است تا آن­ها منابع اقتصادی چندگانه را مدنظر داشته و به صورت تکاملی دموکراسی را به جامعه تزریق نمایند تا با بحرانهای ناگهانی که کل هستی انها را ساقط نماید روبرو نشوند.

ی؛ اهمیت تحقیق

در سالهای اخیر  تحریم ها ی اقتصادی به صورت یک جانبه،  و جامع به عنوان ابزاری برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی مورد استفاده قرار گرفته ، مفید و کارا بودن الزامات و محدودیت هایی که براثر فشار های ، ناشی از تحریم های اقتصادی بر دولت جمهوری اسلامی ایران  به وجود آمده است  بارها مورد شک و تردید قرار گرفته است از طرف دیگر با در نظر گرفتن وابستگی اقتصادی ایران به نفت  مشخص است که  استقلال مالی دولت رانتیر از جامعه، مهم‌ترین خصیصه آن خودمختاری (یعنی عدم پاسخ‌گویی) و عدم نیاز به کسب مشروعیت از طریق رویه‌های دموکراتیک است. با توجه به  اختلاف نظرهایی که در مورد میزان تأثیر تحریم ها بر جنبه های مختلف از جمله اقتصادی و حقوقی وجود داشته اما در زمینه تأثیر آن بر دموکراسی در ایران تحقیقاتی انجام نشده است ، بنابراین مطالعات وپژوهش­های بیشتری نیاز است تا جنبه های مختلف تأثیر تحریم­های اقتصادی بر فرایند دموکراسی  مشخص شود و ما سعی داریم در این رساله با تاکید بر رانتی بودن اقتصاد ایران به بررسی تأثیر تحریم­های اقتصادی بر فرایند دموکراسی سازی در ایران  در بازه زمانی (1388-1393) بپردازیم.

ک؛ روش تحقیق

در این تحقیق ما از روش فرارفتار گرایی استفاده خواهیم کرد. رویکرد ما رویکردی توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از منابع کتابخانه­ای  و اینترنتی انجام می­گیرد.

عنوان تحقیق عبارت است از بررسی و گرایش به برقراری ارتباط و دوستی با جنس مخالف قبل از ازدواج در سطح  دانشجویان  دانشگاه پیام نور زابل. نمونه شامل 200 نفر از دانشجویان بوده اند که توسط پرسشنامه  مورد سنجش قرار گرفته اند. پرسشنامه دارای 25 سئوال بوده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از دو  روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. در آمار توصیفی به محاسبه فراوانی، درصد، میانگینف ترسیم نمودارها و تدوین جداول پرداخته شده است. تمامی مراحل کدگذاری، ثبت داده ها محاسبات آماری بوسیله کامپیوتر از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. واژگان کلیدی: برقراری ارتباط، دوستی با جنس مخالف، داشنجویان، دانشگاه پیام نور، نرم افزار SPSS                                                              فهرست مطالب

مهر 1395

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

چکیده

کنترل و نظارت مرزها یکی ازمولفه های موثر در تامین امنیت هرکشوری می‌باشد، کشور عزیزمان ایران دارای حدود 8000 هزار کیلومتر مرزهای آبی و خاکی می‌باشد و جهت کنترل و نظارت به راین پهنه‌ی جغرافیایی سالیانه هزینه‌های هنگفتی صرف می‌گردد، لیکن به ازای صرف این هزینه‌ها نظارت وکنترل مطلوبی برحدود وثغور کشور محقق نمی‌شود که این خود ضرورت به کارگیری سیستم‌ها و فناوری های نوینی را که دارای سه ویژگی بارز سرعت، دقت و قابلیت تحلیل داده‌های مکانی را دارند بارزتر می‌نماید، بطوریکه به عنوان ابزاری قدرتمند در موضوع نظارت و کنترل بر مرزها مورد استفاده قرارگرفته و از سمت دیگر موجب صرفه جویی در منابع مالی می‌گردد. در این تحقیق به بررسی تأثیر آموزش‌های فناوری‌های نوینی منجمله 1-سیستم اطلاعات جغرافیایی 2-سیستم سنجش ازراه دور 3-سیستم موقعیت یاب جهانی در توانمندسازی فرماندهان انتظامی در پاسگاه ها و گروهان های مرزی همچنین یگان‌های عملیاتی مرزبانی و دریابانی می‌باشد. این پژوهش از حیث نوع کاربردی و از حیث شیوه و روش توصیفی تحلیلی-پیمایشی می‌باشد که داده‌ها و اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته 5 گزینه ای طیف لیکرد جمع آوری گردیده است که روایی و پایایی این پرسشنامه از طریق مصاحبه با مدیران عالی و همچنین با آزمون موسوم به ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفتند که آلفای کرنباخ محاسبه شده برابر با 8634% می‌باشد که نشان از سطح پایایی بالای پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش فرمانده هان و مدیران مرزبانی استان سیستان و بلوچستان بوده و تعداد این افراد به میزان 53 نفر شناسایی گردیدند که به لحاظ محدودیت در تعداد به صورت تمام شمار پرسشنامه بین آن‌ها توزیع گردید، سپس اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و برای تحلیل فرضیات از آزمون آماری it استفاده گردید. نتایج حاصله از اجرای پژوهش 3 فرضیه مطرح شده را تایید نمود و مشخص شد که بین فناوری‌های نوین شامل سیستم اطلاعات جغرافیایی و سیستم سنجش ازراه دور و سیستم موقعیت یاب جهانی و توانمندسازی فرماندهان انتظامی در مرزبانی استان سیستان و بلوچستان رابطه معناداری وجود دارد و همچنین سیستم موقعیت یاب جهانی دارای بالاترین امتیاز و به عبارتی اولویت اول در توانمندسازی فرماندهان انتظامی مرزبانی استان سیستان و بلوپستان می‌باشد و بعد از آن سیستم اطلاعات جغرافیایی و سیستم سنجش از راه دور به ترتیب در اولویت های دوم و سوم قرار می‌گیرند. کلمات کلیدی: آموزش، توانمندسازی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سیستم سنجش از راه دور، سیستم موقعیت یاب جهانی.   فهرست مطالب چکیده ج‌ فصل اول: کلیات تحقیق.. 1 مقدمه: 2 1-1 تعریف مسئله. 3 1-2 ضرورت واهمیت تحقیق.. 5 1-3 اهداف.. 6 1-4 سوال‌های تحقیق (اصلی و فرعی). 6 سؤال اصلی.. 6 سؤال‌های فرعی.. 6 فرضیه اصلی.. 7 1-6 کاربردهای تحقیق.. 7 1-7 استفاده کنندگان. 7 1-8 روش تحقیق.. 8 1-9 جامعه آماری و حجم نمونه. 8 1-10 نوآوری طرح. 9 1-11 ساختار تحقیق.. 9 1-12 روش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 10 1-13 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 10 1-14 تعاریف نظری واژگان تخصصی.. 11 1-14-1 توانمند سازی.. 11 1-14-2 آموزش ضمن خدمت.. 11 1-14-3 سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). 11 1-14-4 سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS). 12 1-14-5 سیستم سنجش از راه دور (RS). 12 فصل دوم: پیشینه و ادبیات تحقیق.. 13 2-1-پیشینه تحقیق.. 14 2-2 مبانی نظری.. 16 2-2-1 سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). 16 2-2-2 تعاریف جی.آی.اس GIS. 17 2-2-3 عناصر اصلی تشکیل دهنده سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی GIS. 17 2-3-1 فرآیند تحلیل اطلاعات در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS. 19 2-3-2 داده‌های موردنیاز در سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 20 2-3-3 توابع تحلیلی برروی اطلاعات.. 20 2-3-4 محصولات خروجی.. 23 2-3-5 مروری بر پیشینه علمی سیستم اطلاعات جغرافیایی.. 25 2-4 سیستم موقعیت یاب جهانی (GPS). 29 2-4-1 سیستم موقعیت یاب جهانی چیست؟. 29 2-4-2 ماهواره‌های جی پی اس.. 31 2-4-3 جی‌پی‌اس چگونه کار می‌کند؟. 31 2-4-4 روش تعیین موقعیت توسط GPS. 33 2-4-5 روش محاسبه مسافت از ماهواره 33 2-4-6 مزایای سیستم GPS. 34 2-4-7 ماهواره‌های جی پی اس.. 35 2-4-8 چگونگی کارکرد سیستم موقعیت یاب جهانی.. 36 2-4-9 استفاده کنندگان از جی پی اس.. 38 2-4-10 انواع گیرنده‌های جی پی اس.. 38 2-4-11 کاربردهای دستگاه جی پی اس.. 41 2-4-12 مروری بر پیشینه علمی انجام شده در زمینه سیستم موقعیت یاب جهانی: 44 2-5 سنجش از دور (RS). 45 2-5-1 سنجش از راه دور چیست؟. 46 2-5-2 مکانیزم عمل. 47 2-5-3 کاربرد سنجش از دور در عملیات‌ها و مأموریت‌های نظامی.. 48 2-5-4 سنجش از دور انتظامی و نظامی.. 49 2-5-5 نقش اطلاعات ماهواره‌ای در طراحی عملیات نظامی.. 50 2-5-6 کاربرد تصاویر ماهواره ای در عملیات زمینی.. 52 2-5-7 کاربرد تصاویر ماهواره ای در عملیات دریایی.. 54 2-5-8 کاربرد تصاویر ماهواره ای در عملیات هوایی.. 56 2-5-9 مروری بر پیشینه علمی انجام شده در زمینه سنجش از دور. 57 2-6 چارچوب نظری.. 58 2-7 فرضیه‌های تحقیق.. 61 2-8 مدل تحقیق.. 61 فصل سوم: روش شناسی تحقیق.. 63 3-1 تعریف نظری وعملیاتی متغیرها 64 3-1-1 تعریف نظری متغیرها 64 3-1-1-1 متغیرهای مستقل. 64 3-1-1-2- متغیر وابسته. 65 3-1-2- تعریف عملیاتی متغیرها 65 3-1-2-1-متغیرهای مستقل. 65 3-1-2-2- متغیر وابسته. 65 3-2 روش تحقیق.. 65 3-7 نمونه و روش نمونه گیری.. 67 3-4 نحوه‌ی اندازه گیری متغیرها 67 3-5 روش‌های جمع آوری اطلاعات.. 67 3-8 روش تحلیل یافته‌های تحقیق.. 67 3-9 روش امتیازدهی به فاکتورها 68 3-10 گزارش روایی و پایایی پرسشنامه. 69 3-10-1 روایی.. 69 3-10-2 پایایی تحقیق.. 69 3-11 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 70 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 71 4-1 بررسی ویژگی‌های فردی پاسخ دهندگان. 72 4-2 بررسی آزمون فرضیه‌ها 76 4-2-1 تجزیه و تحلیل فرضیه اول – سؤالات GIS. 76 4-3-1 تجزیه و تحلیل فرضیه دوم-سوالات GPS. 92 4-3-3 تجزیه و تحلیل فرضیه سوم- سؤالات RS. 105 4-4 انتخاب فاکتورهای مهم از طریق پرسش نامه. 118 فصل پنجم: بحث ونتیجه گیری.. 127 5-1 مقدمه. 128 5-2 بررسی محتوایی فرضیه‌های تحقیق.. 130 5-3 آزمون‌های فرض آماری.. 133 5-4 اولویت بندی فناوری‌های فوق.. 134 5-5 نتیجه گیری.. 135 5-5 -1 پیشنهادات تحقیق.. 135 5-6 پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 137 5-7 محدودیت‌های تحقیق.. 137 فهرست منابع. 138 پیوست: 144       فهرست جداول

فهرست نمودارها

فهرست اشکال

فصل اول:

کلیات تحقیق

مقدمه:

جی‌پی‌اس یا سیستم موقعیت‌یاب جهانی  یک سیستم راهبری و مسیریابی ماهواره‌ای است که از شبکه‌ای با حداقل ۲۴ ماهواره تشکیل شده است. این ماهواره‌ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار زمین قرار داده شده‌اند. جی‌پی‌اس در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال ۱۹۸۰ استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد. خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در تمام شبانه‌روز در دسترس است و استفاده از آن رایگان است. علاوه بر جی‌پی‌اس، دو سیستم کمابیش مشابه دیگر نیز وجود دارد: سیستم گلوناس که دولت شوروی ساخته و اکنون به‌دست کشور روسیه اداره می‌شود و سیستم گالیله که کشورهای اروپائی آن را برای وابسته نبودن به سیستم آمریکائی جی‌پی‌اس ساخته اند. قطب نماهایی که با نیروی مغناطیسی زمین جهت یابی می‌‌کنند، به تدریج جای خود را به گیرنده‌های جی‌پی‌اس خواهند داد؛ جی‌پی‌اس، سامانه‌ای است که به کمک گروهی از ماهواره‌ها جهت یابی می‌‌کند. ماهواره‌هایی که هرکدام در مدارهای خود به دور زمین در گردشند؛ این ماهواره‌ها با ایستگاه‌های ویژه‌ای بر روی زمین در تماس اند و همواره موقعیت آن‌ها در فضا مشخص است. دستگاه گیرنده جی‌پی‌اس شما، با ارتباط با تعدادی از این ماهواره ها، فاصلهٔ شمارا تا آن‌ها تعین می‌‌کند و سپس موقعیت دقیق شما روی زمین بدست می‌‌آید. در واقع اساس کار این سامانه، فرستادن سیگنال‌های رادیویی با فرکانس بالا و به طور پیوسته است که زمان و مکان ماهواره را نسبت به زمین مشخص می‌‌کند و یک گیرنده جی‌پی‌اس روی زمین، با گرفتن این اطلاعات از سه ماهواره یا بیشتر، آن‌ها را پردازش می‌‌کند و موقعیت کاربر را در هر نقطه زمین، در هر ساعتی از شبانه روز و در هر وضعیت آب و هوایی به او نشان می‌‌دهد. با چندین اندازه گیری متعدد، گیرنده به محاسبه سرعت، مدت زمان سفر، فاصله شما تا مقصد، مختصات جغرافیایی (طول و عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا)، زمان طلوع و غروب خورشید و ماه (در تقویم نجومی)، تعداد ماهواره ها، زمان محلی و … می‌‌پردازد و آن را در اختیار کاربر قرار می‌‌دهد. به طور میانگین، هشت ماهواره از 24 ماهواره، در اطراف هر نقطه از کره خاکی که باشید در آسمان گشت می‌‌زنند. هرچه گیرنده شما به ماهواره‌های بیشتری وصل شود، اطلاعات دقیق تری را برای شما محاسبه می‌‌کند. جی‌پی‌اس، در ابتدا تنها استفاده نظامی داشته است، ولی از سال 1980 به بعد تصمیم گرفته شد تا از آن در فعالیت‌های غیر نظامی هم استفاده شود؛ تا جایی که امروزه حتی در ماهی گیری و شکار هم مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. این ماهواره‌ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار زمین قرار داده شده‌اند. در این پژوهش محقق تلاش کرده تا در فصل نخست به کلیات و ابعاد زیرساختی پایان نامه بپردازد و در ادامه در فصل دوم مبانی نظری تحقیق و پیشنه و ادبیات تحقیق را مرود تحلیل و بررسی قرار داده سپس در ادامه فصل سوم را روش شناسی تحقیق مختص داده و همین طور در فصل چهارم تحلیل داده و تجزیه آنها را آنالیز کرده ایم و برای یک نتیجه گیری از مجموعه مبحاحث گذشته در فصل پنجم با استفاده از داده‌ها درفصل گذشته و نتایج حاصله از تحقیق نتیجه گیری و تایید فرضیه ها مورد سنجش قرار گرفته و در نهایت پیشنهاداتی کاربردی برای ماحصل کار عنوان کرده ایم.

1-1 تعریف مسئله

با توجه به اینکه در کشور ما حدود 8 هزار کیلومتر مرز آبی و خاکی وجود دارد، توجه به امنیت مرزها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای انسداد مرزها، سالانه هزینه‌های هنگفتی مصرف می‌شود. اما با وجود شناورهای مدرن دریایی و هواپیماهای بدون سرنشین هنوز انسداد مرزها به درستی صورت نگرفته و سالانه شاهد تحمل خسارت‌های هنگفتی هستیم (اعظمی و همکاران، 1393). پس باید به فکر استفاده از فناوری‌هایی بود که به نیروهای مرزی این امکان را بدهد که در دستگیری کسانی که به هر نحو قصد ورود و یا خروج از مرزها را دارند کوشا بوده و مانع ورود و خروج غیر قانونی اشخاص از طریق مرزهای کشور شود. ترکیب سیستم‌ها و فناوری‌های نوین و جدید از جمله سیستم موقعیت یابی جهانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سیستم سنجش از راه دور (RS)، به لحاظ سه ویژگی سرعت، دقت و قابلیت تحلیل داده‌های مکانی، می‌تواند به عنوان ابزاری قدرتمند در زمینه کنترل مرزها (امور مرزبانی و دریابانی) مورد استفاده قرار گیرد. در واقع فناوری‌های نوین با ترکیب اطلاعات مکانی ثابت (شبکه ارتباطی، محل استقرار تاسیسات و نیروهای ستادی و مرکزی، محل وقوع حوادث و جرائم و …) و اطلاعات مکانی متغییر (موقعیت گشت‌های پیاده، موتوری و خودرویی انتظامی و موقعیت گشت‌های دریایی و …) می‌تواند، کمک قابل توجهی به تصمیم گیری‌ها و افزایش سرعت امور اجرایی واحدهای مختلف عملیاتی و پشتیبانی ناجا، از جمله امور پلیسی و مرزبانی و دریابانی داشته باشد (پریشان و مهدوی، 1386). شهرستان چابهار، به دلیل دارا بودن مرزهای آبی و زمینی طولانی از هر نظر برای نفوذ تروریست‌ها، اشرار و قاچاقچیان مستعد می‌باشد. موقعیت جغرافیایی و شرایط خاص اکولوژیکی استان سیستان و بلوچستان به ویژه شرایط خاص شهرستان چابهار به جهت مجاورت با دریای عمان، باعث شده که استفاده از تجهیرات الکترونیکی و مخابراتی بیشتر از سایر شهرستان‌ها احساس گردد. داشتن شرایط خاص آب و هوایی، مجاورت با دریای عمان، شرجی بودن و رطوبت زیاد هوای منطقه در اکثر ماه‌های سال، باعث می‌شود که نیروهای گشتی دید مناسبی در سطح دریا و سواحل نسبت به اطراف نداشته باشند و جهت یابی را برای آن‌ها سخت و مشکل می‌سازد، که این امر، منجر به قاچاق انبوه سوخت و مواد مخدر از طریق مرزهای چابهار شده و گاهی هم سبب نفوذ تروریست‌ها به منطقه می‌شود که حادثه تروریستی تاسوعای حسینی سال 1389 گواه بر این امر می‌باشد. بنابراین لازم است تا برای مقابله با چنین حوادثی، اقدام به توانمند کردن نیروهای مرزبانی و دریابانی به استفاده از آموزش فناوری‌های فوق الذکر نمود. به‌کارگیری این فنون در عملیات مرزی دریایی می‌تواند بسیار مفید و موثرباشد و باعث می‌شود تانیروها در گشت‌ها و کمین‌ها، عملیات‌ها سریع‌تر و دقیق‌تر به نقاط الحاق برسند و در نهایت از خسارت‌های جانی و مالی جلوگیری گردد. لذا مسئله و هدف اصلی تحقیق این است که یادگیری و آموزش این فناوری‌ها چه تأثیری در توانمند سازی فرماندهان پاسگاه‌های مرزی دارد؟ و تا چه میزان می‌تواند موجب تأثیر گذاری وموفقیت و اجرای بهتر مأموریت محوله به آن‌ها باشد؟ تأثیر آموزش فناوری‌های نوین (GIS, GPS & RS) در توانمندسازی فرماندهان پاسگاه‌های مرزی چیست؟

1-2 ضرورت واهمیت تحقیق

مرزها دارای کارکردهای خاص و متعددی هستند و به همان نسبت تهدیدها و آسیب‌هایی نیز متوجه مرزها می‌باشد. این آسیب‌ها و تهدیدها با منشاء مختلف و با اهداف متفاوت، کارکردهای مرزی را نشانه رفته و عملکرد آن را مختل می‌کنند (اعظمی و همکاران، 1393). جمهوری اسلامی ایران در طی سالیان اخیر رویکردهای خاصی به مناطق مرزی داشته و در طول یک دهه، در سدد بوده است، تا با احداث دیوار، برجک دیده‌بانی مرزی، حفر کانال در مرزها، دو برابرکردن نیروهای مرزی، تشکیل پلیس ویژه مبارزه با موادمخدر، امنیت لازم را در مرزهای کشور علی‌الخصوص مرزهای جنوب‌شرقی تأمین نماید؛ به طوری که میلیاردها تومان در این خصوص هزینه شده است. استان سیستان و بلوچستان دارای 1100 کیلومتر مرز خاکی مشترک با کشورهای پاکستان و افغانستان و 310 کیلومتر مرز آبی می‌باشد. به همین دلیل شهرستان‌های مرزی علاوه بر انتظامی از لحاظ ساختاری دارای هنگ مرزی نیز می‌باشند و پدیده شوم قاچاق چندین سال است که یکی از دغدغه‌های نیروی انتظامی پرسنل و فرماندهان و مدیران در این خطه از خاک کشور جمهوری اسلامی ایران است. تهدیداتی چون مهاجرت‌های غیر قانونی قاچاق مواد مخدر و تسلیحات، جنایات سازمان یافته گروهک‌های تروریستی همانند جیش العدل و غیره، ورود کالاهای ممنوعه و حمله به پاسگاه‌های مرزبانی و غیره در کنار تحرکات قومی – مذهبی، امنیت مرزهای این استان را به مخاطره انداخته است. همچنین گروگان گیری پرسنل مرزبانی، حمله به ستون‌های گشتی ناجا، حمله به مسافران در محورهای مرزی توجه ویژه ای را از جانب مسئولین امنیتی، فرماندهان نظامی وقرارگاه های مرزی مجاور می‌طلبد. بنابراین، لازم است تا پلیس مرزی و مرزبانان علاوه بر استفاده از تسلیحات به‌روز و کارآمد از امکانات و فناوری‌های اطلاعاتی پیشرفته ای به‌کارگیری نمایند تا بیش از پیش در مقابل قاچاقچیان، اشرار و حمله تروریست‌ها از آمادگی دو چندانی برخودار باشند. در این بین فناوری‌های اطلاعاتی پیشرفته ای همانند سیستم اطلاعات جغرافیایی، سیستم موقعیت یاب جهانی و سیستم سنجش ازراه دور می‌تواند کمک شایانی به مرزبانان بنماید.

1-3 اهداف

هدف اصلی این تحقیق شناسایی تأثیر آموزش ابزارها و فناوری‌های نوین از جمله سیستم اطلاعات جغرافیایی، سیستم موقعیت یاب جهانی و سیستم سنجش از راه دور در بهبود و ارتقا ءعملکرد فرماندهان پاسگاهای مرزی درطرح ریزی، برنامه ریزی، هدایت وهماهنگی فعالیت‌های مربوط به مرزبانی به منظور اعمال حاکمیت، تأمین ونظم وکنترل ومراقبت های انتظامی در محدوده منطقه مرزی می‌باشد. اما به‌طور کلی اهداف زیر را می‌توان بیان کرد:

رشته تحصیلی/ گرایش :

      تر بیت بدنی و علوم  ورزشی( فیزیولوژی ورزشی)

1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود (در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است) تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) چکیده هدف ازانجام این پژوهش بررسی تأثیر یک بر نامه منتخب گرم کردن بدنبال یک فعالیت بیشینه بر غلظت اسید لاکتیک خون در ورزشکاران سرعتی واستقامتی بوده است. به همین منظورتعداد22 نفرازپسران فعال، میان دانشجویان ورزشکار به صورت هدفمندانتخاب شده وبرای همگن كردن این آزمودنی ها،ازآزمون بروس ((Bruceبرروی نوارگردان استفاده شده وسپس به دوگروه 11نفره تقسیم شدند. گروه اول ازمودنی ورزشکاران استقامتی وگروه دوم ازمودنی ورزشکاران سرعتی انتخاب شدند. برنامه گرم کردن20 دقیقه­ای شامل: 5دقیقه حرکات نرمشی، 5دقیقه حرکات کششی و10دقیقه دویدن برروی نوارگردان باسرعت 6کیلومتردرساعت با شیب صفردرجه.ضربان قلب ومیزان اسیدلاکتیک خون آزمودنی­های دوگروه(ازانگشت اشاره دست به وسیله دستگاه لاکتومتر)درسه مرحله استراحت،بعدازگرم کردن وبعدازفعالیت شدید بیشینه که یک فعالیت شدید کوتاه­مدت بر روی نوارگردان با سرعت 8/12 کیلومتردر ساعت و شیب 20درصد بود(آزمون کانینگهام فالکنر)اندازه گیری شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون tمستقل باسطح معنی داری01/0p<استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان می­دهد که : 1- غلظت لاکتات خون آزمودنی­های دو گروه متعاقب یک برنامه گرم کردن منتخب 20 دقیقه­ای تفاوت معنی­داری ندارد(935/0P= ) . 2-غلظت لاکتات خون آزمودنی­های دو گروه ورزشکارن استقامتی وسرعتی بدنبال یک فعالیت شدید بیشینه تفاوت معنی­داری دارد(000/0 P=) . 3-ضربان قلب آزمودنی­های دو گروه ورزشکاران سرعتی و استقامتی، پس از یک برنامه گرم کردن منتخب 20 دقیقه­ای تفاوت معنی­داری وجوددارد)000/0 P=) 4- ضربان قلب آزمودنی­های دو گروه ورزشکاران سرعتی و استقامتی، پس از یک فعالیت بیشینه تفاوت معنی­داری وجوددارد(000/0 P=)   واژگان کلیدی : گرم کردن، فعالیت شدید بیشینه، تمرینات نرمشی، تمرینات کششی           فهرست عنوان­ها      عنوان فصل اول: طرح تحقیق                                                                                               صفحه     1-1-  مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2 1-2- بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………………………..6 1-3-  ضرورت واهمیت  تحقیق.  …………………………………………………………………………………………………………8 1-4-هدف­هاو فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………. 9 1-4-1-هدفکلی پزوهش. …………………………………………………………………………………………………………………….8 1-4-2- اهداف ویژه.. ……………………………………………………………………………………………………………………………8 1-4-3- فرضیه­های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….9 1-4-3-1-  فرضیه­ ………………………………………………………………………………………………………………………………. 9 1-5- روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………..9 1-6- محدودیت­های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….10 1-6-1- محدودیت­های قابل کنترل……………………………………………………………………………………………………..10 1-6-2- محدودیت­هایغیرقابل کنترل………………………………………………………………………………………………….10 1-7- تعریف عملیاتی واژه­ها و اصلاحات………………………………………………………………………………………………11           فصل دوم:مبانی نظری پیشینه تحقیق 2-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13 2-2-منابع انرژی داخل عضله ……………………………………………………………………………………………………………..13 2-2-1-منابع ATPغیرهوازی……………………………………………………………………………………………………………. 14 2-3- تداوم انرژی وتوالی ودرهم آمیزی دستگاه­های انرژی درورزش­ها………………………………………………15 2-4- دستگاه گلیکولیز بی هوازی ……………………………………………………………………………………………………….16 2-4-1- روند بیوشیمیایی گلیکولیز…………………………………………………………………………………………………… 17 2-4-1-1-اکسیداسیون گلوکزبه پیروات……………………………………………………………………………………………..19 2-4-1-2-سرنوشت پیروات…………………………………………………………………………………………………………………19 2-4-2- انرژی حاصل از تبدیل گلوکز به لاکتات ……………………………………………………………………………….20 2-4-3 مزایا و محدودیت­های دستگاه گلیکولیز بی هوازی (دستگاه اسیدلاکتیک)……………………………20 2-5 رابطه خستگی و تجمع اسیدلاکتیک……………………………………………………………………………………………21 2-6-دفع اسید لاکتیک از خون و عضله ……………………………………………………………………………………………..21 2-6-1 سرعت حذف شدن اسیدلاکتیک……………………………………………………………………………………………..22 2-6-2-تأثیر فعالیت بدنی در دوره بازیافت بر دفع اسیدلاکتیک………………………………………………………..22 2-6-3 سرنوشت اسیدلاکتیک فیزیولوژی دفع اسیدلاکتیک………………………………………………………………23 2-7 سازگاری با تمرینات بی هوازی ……………………………………………………………………………………………………25 2-7-1 سازگاری دستگاه گلیکولیتیک…………………………………………………………………………………………………25 2-8 ارزیابی تغییرات ناشی از فعالیت­های شدیدبیشینه………………………………………………………………………25 2-9- گرم کردن ………………………………………………………………………………………………………………………………….26 2-9-1- ضرورت گرم کردن …………………………………………………………………………………………………………………26 2-9-2-آثارفیزیولوژی گرم کردن…………………………………………………………………………………………………………26 2-9-3 آثار گرم کردن در جلوگیری از آسیب……………………………………………………………………………………..28 2-9-4-شدت ومدت گرم کردن………………………………………………………………………………………………………….28 2-9-5-اجزای کلی گرم کردن…………………………………………………………………………………………………………… 29 2-9-6-محتوای برنامه گرم کردن ……………………………………………………………………………………………………….31 2-10-مروری بر تحقیقات مربوط به موضوع تحقیق ………………………………………………………………………….32 2-10-1-کنترل سوخت و ساز اسیدلاکتیک در مدت تمرینات………………………………………………………….32 2-10-1-1 تولید و دفع اسیدلاکتیک………………………………………………………………………………………………….33 2-10-1-2-مکانیسم­های ذاتی کنترل غلظت لاکتات خون در مدت تمرینات…………………………………..33 2-10-2-تحقیقات در رابطه با شدت و مدت گرم کردن…………………………………………………………………….34 2-10-3-تحقیقاتی که تأثیرگرم کردن برتغییرات اسیدلاکتیک خون ورزشکاران را بررسی کرده­اند…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………38   فصل سوم:روش اجرای تحقیق 3-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………42 3-2- روش پژوهشی……………………………………………………………………………………………………………………………42 3-3 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………………………42 3-3-1-روش نمونه گیری و نحوه گزینش آنها…………………………………………………………………………………. .43 3-4 متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………..43 3-5 نحوه اجرای پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………..43 3-5-1 نحوه اجرای آزمون «بروس»…………………………………………………………………………………………………….44 3-5-2 نحوه اجرای برنامه گرم کردن…………………………………………………………………………………………………..44 3-5-3-نحوه کنترل ضربان قلب…………………………………………………………………………………………………………..45 3-5-4-نحوه اندازه گیری غلظت اسیدلاکتیک خون…………………………………………………………………………. 45 3-5-5- نحوه اجرای فعالیت شدید بیشیته………………………………………………………………………………………….45 3-6- معرفی وسایل اندازه گیری…………………………………………………………………………………………………………45 3-7- روش آمار…………………………………………………………………………………………………………………………………….46   فصل چهارم:تجزیه وتحلیل آماری 4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….48 4-2- بررسی توصیفی یافته­های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 48 4-2-1 بررسی توصیفی تواتر قلبی آزمودنی­ ها……………………………………………………………………………………..49 4-2-2- بررسی توصیفی تغییرات غلظت لاکتات خون آزمودنی­ها……………………………………………………..50 4-3-آزمون فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………… 52 4-3-1- آزمون فرضیه­های اصلی تحقیق……………………………………………………………………………………………..52 فصل پنجم:بحث ونتیجه گیری 5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….65 5-2- خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..56 5-3- نتایج تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….56 5-4- بحث و نتیجه­گیری…………………………………………………………………………………………………………………….57 5-5-پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………59 فهرست منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………………60 منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………………………61 منابع لاتین……………………………………………………………………………………………………………………………………………62       فهرست جدول­ها جدول 3-1-مشخصات مراحل هفت گانه بروس…………………………………………………………………………………..44 جدول 4-1- مشخصات بدنی آزمودنی­ها………………………………………………………………………………………………48 جدول 4-2- :مشخصات ضربان قلب آزمودنی­ها طی سه مرحله استراحت، بعدازگرم کردن وبعد ازفعالیت شدید بیشینه………………………………………………………………………………………………………………………… 49 جدول 4-3- مشخصات لاکتات آزمودنی­ها در سه مرحله استراحت، بعد از گرم کردن و بعداز فعالیت شدید بیشینه…………………………………………………………………………………………………………………………………………51 جدول 4-4- یافته­های فرض آماری اول………………………………………………………………………………………………52 جدول 4-5- یافته­های فرض آماری دوم………………………………………………………………………………………………53 جدول 4-6- یافته­های فرض آماری سوم …………………………………………………………………………………………….53 جدول 4-7- یافته­های فرض آماری چهارم………………………………………………………………………………………… 54   فهرست شکل­ها شکل 2-1- منابع انرژی غیرهوازی………………………………………………………………………………………………………14 شکل 4-1- تغییرات تواتر قلبی گروه استقامتی در سه مرحله استراحتی،بعد از گرم کردن و بعداز فعالیت شدیدبیشینه……………………………………………………………………………………………………………………………..50 شکل 4-2- تغییرات تواتر قلبی گروه سرعتیدر سه مرحله استراحتی، بعد از گرم کردن و بعداز فعالیت شدیدبیشینه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..50 شکل4-3-تغییرات غلظت لاکتات خون گروه استقامتی درسه حالت استراحتی،بعدازگرم کردن وبعدازفعالیت شدید بیشینه…………………………………………………………………………………………………………………..51 شکل4-3- تغییرات غلظت لاکتات خون گروه سرعتی درسه حالت استراحتی، بعدازگرم کردن وبعدازفعالیت شدید بیشینه…………………………………………………………………………………………………………………..51 فصل اول:                                 طرح تحقیق        

• 1 – مقدمه

یکی از مهم­ترین موضوعاتی که ذهن متخصصین علوم ورزشی را بخود معطوف داشته، بروز خستگی در حین اجرای فعالیت­های ورزشی می­باشد. خستگی و درماندگی یکی از موانع مهم اجرای مطلوب و موفقیت آمیز فعالیت­های ورزشی به شمار می­رود از همین رو تحقیقات بسیاری به منظور شناخت عوامل مختلف بروز خستگی و راهکارهای عملی به تعویق انداختن آن انجام شده است که طبیعتا به دلیل گستردگی رشته­های مختلف ورزشی نتایج متفاوتی به دنبال داشته است. اغلب تحقیقات درباره خستگی عضلانی موضعی، روی اتصال عصبی عضلانی، ساز و کار انقباضی و دستگاه عصبی عضلانی متمرکز می­باشد این حالت می­تواند در مواضع گوناگونی بروز کند که در این­جا به تعدادی از آن­ها اشاره می­شود: خستگی و صفحه محرکه: برخی از شواهد موافق و مخالف این نظر که خستگی عضلانی به علت ضعف و ناتوانی صفحه محرکه است، وجود دارند. این نوع خستگی ظاهرا در واحدهای حرکتی FT^([1])بیشتر است که به سهم خود در مقایسه با تارهای ST^([2])، دارای خستگی­پذیری بیشتری می­ باشند. ناتوانی صفحه محرکه جهت ارسال تکانش عصبی به تارهای عضلانی به احتمال قوی به دلیل کاهش آزاد شدن منتقل کننده شیمیایی «استیل کولین» از انتهای عصب است)3). خستگی ساز و کار انقباضی: عوامل چندی در خستگی ساز و کار انقباضی دخالت دارند برخی ازاین عوامل به قرار ذیر می­باشند: الف– تخلیه منابع  PCوATP ب– تخلیه ذخائر گلیکوژنی عضله ج– تجمع اسیدلاکتیک د- سایر عوامل مانند فقدان اکسیژن و جریان خون ناکافی   که البته بسته به نوع فعالیت ورزشی، نقش یک یا تعدادی از این عوامل در ایجاد خستگی بارزتر است. بطور مثال، در فعالیت­های استقامتی بین 30 دقیقه تا 4 ساعت این تخلیه ذخائرگلیکوژنی عضله می­باشد که نقش بیشتری در درماندگی دارد و یا در فعالیت­های سریع که سرعت اکسیژن مصرفی هماهنگ با سرعت  تجزیه گلیکوژن نیست به دلیل ایجاد کسر اکسیژن، این تجمع اسیدلاکتیک است که حالت مذکور را ایجاد می­نماید. بنابراین پاسخ اسیدلاکتیک به فعالیت­های ورزشی در ورزش­های بسیار سریع، بارز و مشهود است(3). مورهاوس و میلر⁽¹⁾ اینطور بیان کردند «زمانی که یک عضله در هر ثانیه یک بار بطور متوالی تحریک شود، قدرت انقباضی عضله شروع به کاهش می­کند در این حالت نه تنها میزان كوتاه شدن عضله، بلكه حتی میزان دوره استراحت آن نیز كم و ناقص می­شود در پایان عضله حتی نمی­تواند به تحریكات قوی نیز پاسخ دهد». «مورهاوس و میلر» این جریان را خستگی نامیدند آن­ها در آزمایشی با برش عرضی به یك عضله خسته مشاهده كردند كه داخل بافت عضلانی اسید وجود دارد(18) . بطور تجربی نشان داده شده­است كه ممكن است خستگی از طریق ایجاد تولید اضافی اسید كه باعث كاهش تحریك پذیری عضله می­شود، ایجاد شود. تجمع تولیدات اضافی اسید بطور اخص اسیدلاكتیك در عضلات فعال به فقدان جریان خون طبیعی در آن­ها مربوط می­شود هم­چنین مقدار اكسی‍ژن موجود عضله برای اكسیده كردن اسیدلاكتیك كافی نیست(18) . اگر چه بسیاری عقیده دارند اسیدلاكتیك مسئؤول خستگی و واماندگی در تمامی انواع ورزش­ها است، ولی باید توجه داشت كه این ماده تنها در جریان فعالیت­های عضلانی بسیار شدید و كوتاه مدت در درون تارهای عضلانی تجمع پیدا می­كند. برای مثال در دوندگان ماراتن سطح اسیدلاكتیك در پایان مسابقه و با وجود بروز واماندگی هنوز نزدیك به مقادیر حالت استراحت است.       ورزشكاران همیشه سعی می كنند هنگام مسابقات، بهترین اجرای خود را به  نمایش بگذارند و در این میان عوامل متعددی مانع از بروز بهترین عملكرد آن­ها می­شود یكی از این عوامل خستگی است به ویژه در دوره­های كوتاه­ مدت تمرینات با شدت زیاد (25). یكی از دلائل خستگی­های موضعی، انباشتگی اسیدلاكتیك در عضلات فعال و غلظت یون هیدروژن در خون است(24) .شدت و نوع خستگی عضلانی به نوع، مدت، شدت تمرین و نوع تارهای عضلانی فعال و عوامل متعدد محیطی و شدت این عوامل وابسته است افزایش مقدار لاكتات در تمرینات بی هوازی بر اثر كاهش مقدار جریان خون به دلیل انقباض­های ایزومتریك در عضلات فعال به دنبال تمرینات شدید است(27) .اسیدوز درون سلولی در نتیجه افزایش اسیدلاكتیك، عامل مهمی در ایجاد خستگی عضلات اسكلتی است(26) . محققین تاكنون در مراحل مختلف تمرین یا مسابقه در رشته­های مختلف ورزشی نسبت به اندازه­گیری سطح اسیدلاكتیك خون ورزشكاران و میزان تغییرات آن اقدام نموده و آن را تفسیر كرده­اند یكی از این عوامل مرحله گرم كردن برای شروع یك مسابقه و یا یك تمرین جدی است .آماده شدن جسمانی و روانی برای یك مسابقه و یا تمرین از موارد مهمی است كه دانشمندان این رشته به آن پرداخته­اند گرچه مدت مدیدی است كه به ورزشكاران توصیه می­شود قبل از شروع یك جلسه تمرین سنگین و یا مسابقه دقایقی را به تمرینات مقدماتی یا گرم كردن بپردازند ولی نتایج برخی تحقیقات كه تفاوتی در عملكرد ورزشكاران قبل و بعد از گرم كردن نشان نداده­اند باعث شده تا در مورد ضرورت شدت و مدت فعالیت­های مقدماتی اتفاق نظر كلی وجود نداشته باشد(3) . اما با توجه به اتفاق نظر در مورد آثار مثبت گرم كردن امروزه  تقریبا همه ورزشكاران گرم كردن را بخشی از تمرین یا مسابقه خود قرار داده­اند و مربیان نیز نسبت به این مسئله تاكید بسیار دارند. آثار مثبت گرم كردن می­تواند شامل بهبود عملكرد ورزشكار، پیشگیری از آسیب­های ناشی از فعالیت، تأثیرات فیزیولوژیكی و آثار روانی باشد. گرم كردن نه تنها به اجرای فعالیت­های آن­ها كمك می­كند بلكه از آسیب دیدگی حین فعالیت نیز جلوگیری می­كند(5) . نكته مهم دیگر متغیرهائی است كه گرم كردن را تحت  تاثیر قرار می­دهند مدت زمان گرم كردن، شدت گرم كردن، محتوای برنامه، فاصله زمانی آن تا فعالیت اصلی متغیرهائی هستند كه می­توانند با توجه به ویژگی­های ورزشكار، نوع و ماهیت رشته ورزشی موردنظر، شرایط آب و هوائی، درجه حرارت محیط و هدف­های جلسه تمرین یا مسابقه تغییر كنند(14) . در رابطه با مدت و شدت گرم كردن كه تحقیق حاضر با تاكید بر آن صورت می­گیرد گفته شده، تمرینات گرم كردن باید در حدی باشند كه درجه حرارت عمومی و عمقی بافت­ها و عضلات را افزایش دهند، مشروط بر اینكه موجب خستگی ورزشكار نشود. شدت و مدت گرم كردن باید نسبت به نوع رشته ورزشی و سطح آمادگی ورزشكار تنظیم شود. برای مثال در یك فعالیت بیشینه ورزشكار ورزیده باید بین 20 تا 30 دقیقه تمرین نسبتا شدید انجام دهد، در حالی كه چنین تمرینی برای یك ورزشكار مبتدی خسته كننده خواهد بود. ازآنجا­ئیكه افزایش درجه حرارت بدن موجب تعریق می­شود، در چنین حالتی درجه حرارت بدن حدود 2 درجه بالاتر از حد طبیعی خواهد بود بنابراین شروع تعریق نشانه خوبی برای گرم كردن بدن و عضلات خواهد بود(5) . اگر چه به نظرمی­رسد برای اجرای فعالیت­های سبك و متوسط پنج دقیقه گرم كردن كافی باشد ولی اجرای حداقل 15 تا 30 دقیقه فعالیت می­تواند شبكه مویرگی را برای تهیه فوری قند و آدرنالین مورد نیاز بدن آماده سازد(14) . همانطور كه گفته شد هنوز در مورد نحوه تنظیم برنامه گرم كردن در ورزش­های مختلف اتفاق نظر كلی وجود ندارد و درباره تنظیم متغیرهائی مانند شدت و مدت گرم كردن و محتوای آن نیاز به تحقیقات بیشتری می­باشد.             2-1- بیان مسئله یكی از موارد مهمی كه ورزشكاران و مربیان را به تفكر وا می­دارد نحوه شروع تمرین و انجام یك فعالیت و در واقع آماده شدن به منظور انجام یك مسابقه و یا یك جلسه تمرین است. امروزه تقریبا تمامی مربیان، ورزشكاران و محققین به اثرات مثبت گرم كردن پی برده و آن را به عنوان یكی از قسمت­های مهم یك جلسه تمرین می­دانند و در طراحی آن دقت لازم رابکار می بندند(3) گرم كردن، فعالیت ورزشی را بالقوه گسترش می­دهد زیرا فرد را قادرمی­سازد تا سریع­تر با فشار فعالیت ورزشی سازگار شود در نتیجه اجازه می­دهد زمان بیشتری در حالت پایدار باقی بماند و یا توانایی بهتری برای تمركز بر سایر مهارت­ها كه باید همراه با فعالیت ورزشی انجام شوند به ارمغان می­آورد. فواید گرم كردن با افزایش دما، متابولیسم انرژی عضله، افزایش خاصیت ارتجاعی بافت، افزایش برون ده­قلبی و جریان خون محیطی و بهبود عملكرد دستگاه عصبی مركزی و فراخوان عصبی عضلانی واحدهای حركتی در ارتباط است. روش­های مختلفی برای گرم­كردن بدن پیش ازمسابقه وجود دارد پرسش مهمی كه پژوهشگران از ابتدا تلاش كرده­اند به آن پاسخ دهند این است كه برای افزایش دمای بدن انجام فعالیت ورزشی(روش فعال) بهتر است یا روش­های غیرفعال (دوش آب گرم و غیره). ثابت شد كه روش غیرفعال بهترین روش نبوده و به اندازه گرم كردن فعال در افزایش سرعت پاسخ بدن به فعالیت ورزشی مؤثر نیست اگر انجام فعالیت ورزشی مستلزم یك دوره گرم كردن است شدت و مدت فعالیت ورزشی ویژه گرم كردن چگونه باید باشد؟ . گرم كردن باید فعال باشد اما نه خیلی شدیدو از عضلاتی استفاده كرد كه در فعالیت ورزشی جزو حركت دهنده­های اصلی هستند. با توجه به توانایی یك برنامه گرم كردن فعال و اختصاصی در افزایش جریان خون موضعی، دمای عضله و كاهش كسر اكسیژن چنین اظهار شده كه گرم كردن می­تواند برای عملكرد فعالیت ورزشی شدید سودمند باشد. ثابت شده­است كه یك برنامه گرم كردن فعال قبل از شنا یا دوچرخه سواری شدید باعث افزایش اكسیژن مصرفی، بهبود متابولیسم عضله و كاهش اختلال اسیدی – بازی ناشی از فعالیت ورزشی شدید می­شود(3).

استاد مشاور: خانم دکتر بستان رودی

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است) فهرست مطالب عنوان                           صفحه فصل اول: کلیات تحقیق 1-1 مقدمه. 2 1-2 اهداف پژوهش… 3 1-3 مشخصات گیاهشناسی اطلسی.. 3 1-4 شرایط كاشت اطلسی.. 5 1-5 فلزهای سنگین.. 5 1-5-1 کادمیوم. 5 1-5-1-1 اثرات کادمیوم بر روی سلامتی.. 6 1-5-1-2 اثرات زیست محیطی کادمیوم 7 1-5-2 کبالت… 8 1-5-2-1 اثرات کبالت بر سلامتی انسان. 9 1-5-2-2 تاثیرات زیست محیطی کبالت… ……..11 1-6 کشت بافت… 12 1-7 ریزازدیادی.. 13 1-8 کاربرد‌های تجاری ریزازدیادی.. 14 1-9 کشت بافت و مهندسی ژنتیک گیاهی.. 15 فصل دوم: مروری بر منابع 2-1- فلزهای سنگین.. 17 2-1-1 تأثیر فلزهای سنگین بر روی گیاهان. 17 فصل سوم: مواد و روش­ها 3-1- تهیه ی محلول های ذخیره و محیط کشت… 35 3-1-1- محلول های مادری نمک های پرمصرف با غلظت 10 برابر (10×) 35 3-1-2- محلول های مادری نمک های کم مصرف با غلظت 1000 برابر (1000×) 36 3-1-3- محلول مادری و با غلظت 10 برابر (10×) 37 3-1-4- محلول مادری با غلظت 1000 برابر (1000×) 37 3-1-5- محلول مادری ویتامین ها و گلایسین 100 برابر (100×): 38 3-1-6 محلول مادری هورمون ها 38 3-1-6-1 اکسین‌ها 38 3-1-6-2 سیتوکینین‌ها 38 3-1-7- تهیه CdCl₂برای تیمار. 39 3-1-8 تهیه یک لیتر محیط کشت پایه MS از محلول های مادری.. 39 3-1-9 عامل ژله ای …40 3-2 روش تهیه گیاه پایه استریل.. 40 3-2-1مراحل سترون سازی.. 40 3-2-1-1 سترون سازی بذرها 40 3-2-1-2- سترون سازی محیط وسایل کار. 40 3-3 تولید گیاهان سترون جهت تیمارهای مختلف… 41 3-4 کشت گیاه در محیط های تیماری.. 41 3-5 آنالیز رشد. 42 3-6 سنجش رنگیزه های فتوسنتزی (1957 Arnon,): 44 3-7 سنجش كربوهیدراتها (1978 Kochert,): 45 3-7-1 اندازه گیری قندهای محلول. 45 3-7-2 اندازه گیری قندهای نامحلول (نشاسته) 46 3-8 سنجش پرولین ( Bates et al , 1973) 47 3-9 سنجش فعالیتهای آنزیمی.. 48 3-9-1 سنجش آنزیم پراكسیداز (1989 Koroi, ) 48 3-9-2 سنجش آنزیم كاتالاز (1955 Chance, ) 49 3-10 سنجش پروتئین ها , 1951).Lowry et al) 49 فصل چهارم: نتایج 4-1 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت بر رشد جدا کشت‌های دو گره‌ای.. 53 4-2- اثر غلظت‌های مختلف کلرید کادمیوم بر رشد جدا کشت‌های دو گره‌ای….54 4-3 نتایج مربوط به اثرات غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر گیاه اطلسی (Petunia hybrida) پس از انتقال به محیط پایه MS.. 56 4-3-1 تغییرات شاخص‌های رشد در گیاه 35 روزه تحت تیمارهای مختلف کلرید کادمیوم و کلرید کبالت… 56 4-3-1-1 تغییرات وزن تر اندام هوایی.. 56 4-3-1-2 تغییرات طول ساقه. 57 4-3-1-3 تغییرات وزن خشک اندام هوایی.. 59 4-3-1-4 تغییرات سطح برگ‌ها..61 4-3-1-5 تغییرات تعداد برگ… 64 4-3-1-6 تغییرات فاصله میانگرهی.. 66 4-3-1-7 تغییرات وزن تر کل برگ‌ها 66 4-3-1-8 تغییرات وزن خشک کل برگ‌ها 67 4-3-1-9 سرعت رشد گیاه (C.G.R): 67 4-3-1-10 وزن مخصوص برگ (SLW): 68 4-3-1-11 سرعت رشد نسبی (RGR): 68 4-3-1-12 میزان جذب خالص (N.A.R) 69 4-3-1-13 نسبت سطح برگی (L.A.R)….71 4-3-1-14 تغیرات میانگین نسبت سطح ویژه برگی (S.L.A) 73 4-4-2 تغیرات بیوشیمیایی.. 75 4-4-2-1 تغییرات مقدار کلروفیل ها: 75 4-4-2-2 تغییرات فعالیت آنزیم ها: 80 4-4-2-2-1 تغییرات مقدار فعالیت آنزیم کاتالاز در اندام هوایی: 80 4-4-2-2-2 تغییرات مقدار فعالیت آنزیم پراکسیداز در اندام هوایی: 82 4-4-2-3 تغییرات مقدار قندهای محلول و نامحلول کل اندام هوایی: 84 4-4-2-4 تغییرات میزان پروتئین های کل اندام هوایی: 87 4-4-2-5 تغییرات مقدار پرولین اندام هوایی: 89 فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری 5-1 نتیجه گیری و پیشنهادات..  92 5-2 اثر غلظت‌های مختلف كلرید كادمیوم و كلرید كبالت بر روی رشد گیاه 92 5-3 اثر غلظت‌های مختلف كلرید كبالت و كلرید كادمیوم بر میزان كلروفیل‌ها 95 5-4 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان پروتئن‌های کل گیاه 98 5-5 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان پرولین در گیاه اطلسی.. 98 5-6 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز…. 100 5-7 اثر غلظت‌های مختلف کلرید کبالت و کلرید کادمیوم بر میزان قند محلول و نامحلول در گیاه اطلسی……. 101 5-8 نتیجه‌گیری کلی………………………………………………………………………………………………………………..102 5-9 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………….104 منابع. …105 منابع فارسی.. 106 منابع لاتین.. 108 پیوست ها………………………………………………………………………………………………………………….115 چکیده در این تحقیق اثر غلظت های مختلف کادمیوم و کبالت بر روی گیاه اطلسی بررسی شد .گیاه اطلسی (Petunia hybrida L. ) ، عضوی از خانواده ی Solanaceae محسوب می شود که بومی آمریکای جنوبی بوده و به عنوان یک محصول پرورشی گل زینتی و صادراتی با ارزش شناخته می شود . ابتدا گیاهان اطلسی در محیط های کشت آگار (محیط کشت MS) کشت داده شدند و بعد جدا کشت های ساقه ای اطلسی به محیط های حاوی غلظت های مختلف کلرید کادمیوم ( mmol/L 049/0 ، 021/0 ، 01/0 ، 0) و کلرید کبالت mmol/L) 38/0 ، 19/0 ، 12/0 ، 096/0 ، 0 ) منتقل شده و بعد از 35 روز تاثیرهای این عناصر ، از نظر مرفولوژی و فیزیولوژی بررسی شد . در مورد کادمیوم ، مشاهده شد که با افزایش غلظت های CdCl₂، مقدار کلروفیل کاهش چشمگیری را نشان داد . هم چنین با افزایش غلظت CdCl₂ شاهد افزایش مقدار پرولین ، پروتئین و قندهای محلول و نامحلول بودیم . با افزایش غلظت این فلز ، آنزیم های پراکسیداز و کاتالاز هم فزایش یافتند . هم چنین غلظت های بالای کادمیوم ( مخصوصا 021/0 و 049/0 میلی مول بر لیتر ) باعث بی رنگی برگ هاو کاهش وزن تر و خشک و اندازه سطح برگ شد . گیاهانی که در معرض غلظت های بالای CdCl₂ بودند ، رشد بسیار کمتری داشتند نسبت به گیاهان فاقد CdCl_{2 . (} گیاه های اطلسی در محیط های فاقد CdCl₂ ، حدود 3/9 سانتی متر رشد کرده بودند ، در حالی که اطلسی های حاضر در mmol/L049/0 کادمیوم ، رشدی در حدود 3/1 سانتی متر را نشان دادند ). کبالت در غلظت های پایین (096/0میلی مول بر لیتر) باعث افزایش کلروفیل شده ولی در غلظت های بالاتر ( 38/0 میلی مول بر لیتر ) ، شاهد کاهش کلروفیل بودیم . با افزایش غلظت های کبالت ، آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافتند و مقدار پرولین ابتدا کاهش و بعد افزایش چشمگیری را نشان داد ( مقدار پرولین در غلظت 096/0 میلی مول بر لیتر کاهش یافت ولی بعد از آن شاهد افزایش پرولین بودیم ) . علاوه بر این موارد ، افزایش غلظت های CoCl₂ ، باعث کاهش مقدار پروتئین و قندهای نا محلول شده ولی مقدار قندهای محلول افزایش یافت . هم چنین با افزایش غلظت کبالت شاهد کاهش رشد و کاهش تعداد شاخه ها بودیم ، به طوری که نمونه های فاقد CoCl₂ ، تعداد شاخه های بیشتری را نشان می دادند و سطح برگ هم نسبت به افزایش کبالت رشد منفی را نشان می داد . علاوه بر این موارد با افزایش غلظت CoCl₂ شاهد کاهش وزن تر و خشک اطلسی بودیم. کلید واژه : CdCl₂ ، CoCl₂ ، اطلسی ، کشت بافت