گفتار اول: تعریف سلاحهای شیمیایی. 8

گفتار دوم: ماهیت سلاحهای شیمیایی. 9

گفتار سوم: تمایز سلاحهای میکروبی از سلاحهای شیمیایی. 12

بخش دوم: عوامل شیمیایی و ویژگی آنها. 13

گفتار اول: عوامل ناتوان کننده. 13

1. گازهای اشک آورCS ، CN.. 14
2. آدامزیت DN.. 14
3. لیزرژیدLSD.. 15
4.عامل روانگردان و توهم زا BZ. 15

گفتار دوم: عوامل زیان آور یا تاول زا. 16

1. گازخردل. 16
2. لویزیت. 17
3. اکسیم های هالوژنه. 17
گفتار سوم: عوامل کشنده. 18

1. عوامل اعصاب. 18
2. عوامل خفه کننده. 20
3. عوامل خون. 21
گفتار چهارم: عوامل ضدگیاه. 21

گفتار پنجم: عوامل دوترکیبی. 22

بخش سوم: تاریخچه کاربرد سلاحهای شیمیایی. 22

گفتار اول: دوران باستان تا قرن بیستم. 23

گفتار دوم: در قرن بیستم. 25

1. جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم. 25
2. جنگ جهانی دوم. 28
3. پس از جنگ جهانی دوم تا کنون. 29
فصل دوم: مبانی ممنوعیت سلا ح های شیمیایی. 30

بخش اول: حقوق بین الملل عرفی. 33

بخش دوم: حقوق قراردادی. 35

گفتار اول: اعلامیه سن پطرزبورگ1868. 35

گفتار دوم: کنفرانس بروکسل1874. 37

گفتار سوم: کنفرانس صلح لاهه1899. 37

گفتار چهارم: کنفرانس صلح لاهه1907. 38

گفتار پنجم: معاهده صلح ورسای1919. 40

گفتار ششم: کنوانسیون1922 واشنگتن. 40

گفتار هفتم: پروتکل1925ژنو. 42

گفتارهشتم: کنوانسیون پاریس1993. 48

1.قلمرو کنوانسیون و تعهدات کشورها. 49

2.مکانیسم بازرسی. 50

3.مکانیسم های اجرایی. 51

4.بازنگری در کنوانسیون. 53

بخش سوم : حقوق بشر دوستانه و سلاحهای شیمیایی. 54

گفتار اول: مصونیت افراد نظامی. 57

گفتار دوم: ممنوعیت کاربرد سلاح‌های ممنوعه علیه غیرنظامیان   58

بخش چهارم: اقدامات سازمان ملل متحد. 60

فصل سوم : جنگ شیمیایی عراق علیه ایران و عملکرد سازمان ملل متحد    74

بخش اول: نگاهی اجمالی به حملات شیمیایی عراق. 76

بخش دوم: اعزام هیئت های کارشناسی سازمان ملل. 79

گفتار اول: اعزام اولین هیئت کارشناسی. 79

1. اقدامات هیئت اعزامی در ایران. 80
2. گزارش نتایج هیئت اعزامی. 81
3. واکنش شورای امنیت به گزارش دبیرکل. 82
گفتاردوم: دومین هیئت کارشناسی. 83

1. گزارش نتایج هیئت اعزامی. 84
2. بیانیه دوم شورای امنیت. 85
گفتار سوم: ادامه حملات شیمیایی عراق واعزام سومین هیئتت حقیق   85

1. اقدامات هیئت اعزامی در ایران. 87
2.گزارش هیئت اعزامی. 88

3. سومین بیانیه شورای امنیت. 89
گفتار چهارم: استفاده مجدد عراق از سلاحهای شیمیایی و اعزام چهارمین هیئت تحقیق.. 89

1. اقدامات هیئت در ایران. 90
2. گزارش چهارمین هیئت تحقیق. 91
3. شورای امنیت و بیانیه چهارم. 93
گفتار پنجم: واقعه حلبچه و پنجمین هیئت. 93

1. اقدامات هیئت اعزامی در ایران. 94
2. گزارش هیئت تحقیق. 94
3. واکنش شورای امنیت در قالب قطعنامه. 96
گفتار ششم: ادامه حملات عراق و اعزام ششمین هیئت. 97

1. اقدامات هیئت در ایران. 97
2. گزارش هیئت اعزامی. 98
گفتار هفتم: ادامه حملات شیمیایی عراق و اعزام آخرین گروه کارشناسی    99

1. اقدامات هیئت در ایران. 99
2.گزارش هیئت کارشناسی. 100

3. شورای امنیت و دومین قطعنامه. 100
بخش سوم: مسئولیت دولتهای صادرکننده تجهیزات شیمیایی به عراق   102

گفتاراول: تعریف مسئولیت بین المللی. 103

گفتاردوم: ارکان مسئولیت آور. 103

گفتارسوم: تعهدات بین المللی در زمان صلح. 105

گفتارچهارم: تعهدات بین المللی در زمان جنگ. 107

1. مشارکت یا معاونت در جرم بین المللی دولت دیگر. 107
2. تعهدات حقوق بشر دوستانه. 109
3. حقوق بی طرفی. 110
گفتارپنجم: قابل انتساب بودن نقض تعهدات بین المللی به دولتها   111

نتیجه گیری. 113

پیشنهادات. 116

ضمائم. 117

پروتکل 1925 ژنو درباره منع استفاده ازگازهای خفه کننده و مسموم و شبیه آن و همچنین مواد میکروبی در جنگ.. 118

کنوانسیون 1993 درباره منع توسعه، تولید، انباشت و بکارگیری سلاحهای شیمیایی و انهدام آنها.. 119

 

جدول حملات شیمیایی رژیم عراق. 162

آمار کامل قربانیان حملات شیمیایی رژیم عراق. 171

منابع. 172

Abstract 179

مقدمه

بیان مسأله
     از زمانی که بشر پا به عرصه وجود نهاد تا به امروز همواره درگیر جنگ بوده و در تقابل بی حد و حصر قوای نظامی هر روز اشکال پیچیده تری از روش های جنگی و کاربرد سلاح های مخرب را به نمایش گذاشته است و این در حالی است که علی رغم شعارهای انسان دوستانه استفاده از این سلاح ها را از نظر دور نداشته است. که در این میان سلاح های کشتار جمعی (سلاح های شیمیایی، میکروبی، هسته ای) دارای اهمیت ویژه ای می باشد. سلاح های شیمیایی که در دسته سوم سلاح های کشتار جمعی محسوب می شود از قدمت بیشتری برخوردار بوده و آثار مخرب این سلاح در اذهان و افکار بشر به یادگار مانده است.

     هر چند که کاربرد سلاح های شیمیایی در حقوق بین الملل منع شده است که سند  اصلی آن پروتکل 1925 ژنو و قبل از آن در کنوانسیون های 1899 و 1907 لاهه می باشد اما می بینیم که در جنگ جهانی اول این موضوع از یادها رفته و کشورهای درگیر از این سلاح ها در بالاترین حد شقاوت استفاده می کنند. (غریب ،1389،17) آمار تلفات گازهای شیمیایی در این جنگ چشمگیر بوده و تعداد افرادی که بر اساس اطلاعات و آمار رسمی در معرض رسمی خطر مواد شیمیایی قرار گرفتند بیش از 1300000 نفر بوده که حدود 10000 نفر آن در تکان دهنده ترین وضعیت جان باختند.(علائی و خواجه کاوسی،1371،45) سلاح های شیمیایی درجنگ جهانی دوم به طور گسترده استفاه نشد اما در بین جنگ جهانی اول و دوم دو کشور امضاء کننده پروتکل ژنو یعنی ایتالیا و ژاپن از این سلاح ها استفاده نمودند.(www.Fas.org) علی رغم اینکه کشورهای درگیر درجنگ جهانی دوم دارای ذخایر عظیمی از سلاح های شیمیایی بودند و در اقدامی غافلگیرانه از استفاده این سلاحهای مخرب به طور گسترده خودداری نمودند می تواند ناشی از سه دلیل عمده باشد: اولاً به دلیل هراس از مقابله به مثل کشورهای طرف جنگ و غیر قابل کنترل بودن عواقب و تلفات ناشی از آن و ثانیاً تنفر افکار عمومی از دولتهای که متوسل به سلاح های شیمیایی می شوند و ثالثاً عدم آمادگی واقعی در نیروهای نظامی برای استفاده از این سلاح ها. ( 4،2007،Mackay Price)

    در آخرین استفاده گسترده از سلاح های شیمیایی در دهه 1980توسط رژیم عراق علیه جمهوری اسلامی ایران استفاده شد. که علی رغم اینکه رژیم عراق پروتکل ژنو را امضاء نموده بود و همچنین این دهه به عنوان دومین دهه برای خلع سلاح شیمیایی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل اعلام شده بود. (غریب،1389،106) با این وجود شاهد به کار گیری بی نظیرترین سلاح های غیر متعارف و کشتار جمعی با ابعاد وسیع و پیچیده بودیم که تمامی عوامل شیمیایی شناخته و حتی عوامل شیمیایی ناشناخته با سلاح های مدرن در اختیار رژیم افسار گسیخته و ضد بشری عراق گذاشته شد تا از هیچ جنایتی فرونگذارد.(زمانی،1376،20) و وحشیانه ترین مورد استفاده از سلاح های شیمیایی نیز در این دهه توسط رژیم عراق علیه نیرو های خودی در اول مارس 1988 در حلبچه بودیم که وخیم ترین مورد استفاده از جنگ افزارهای شیمیایی از زمان جنگ جهانی اول تا کنون بوده است که طی آن 5000 نفر از مردم غیر نظامی حلبچه در اثر عوامل شیمیایی جان باختند.(علائی،1367،47)

     آخرین کاربرد سلاح های شیمیایی در تاریخ 19 مارس 2013 در روستای خان العسل در اطراف شهر حلب سوریه توسط شورشی ها صورت گرفت که در پی آن 25 کشته و 110 نفر نیز مصدوم شدند. و همچنین در تاریخ 22 آگوست 2013 در حومه دمشق که بر اساس شواهد موجود توسط مخالفان صورت گرفته بود 500 تا 1300 نفر مصدوم شدند.

     در این میان نمی توان از تلاش جامعه بین المللی در خصوص منعقد نمودن کنوانسیون هایی جهت خلع  این سلاحها را نادیده انگاشت. که در اینجا می توان به تلاش دو دهه ای جامعه بین المللی جهت انعقاد کنوانسیون سلاح های شیمیایی 1993 می توان اشاره کرد.( 1993،TUWMD) لذا این مسئله در اینجا مطرح می شود که علی رغم تلاش جامعه بین المللی جهت ممنوعیت سلاح های شیمیایی دلیل عدم موفقیت جامعه جهانی جهت خلع سلاح های شیمیایی و تحریم تولید و انباشت این سلاح ها چه بوده است؟ در این تحقیق به دنبال آن هستیم تا با بررسی تاریخچه و مبانی ممنوعیت سلاح های شیمیایی و اقدامات سازمان ملل متحد راهکارهای را در جهت جلوگیری از استفاده و خلع سلاح های شیمیایی و تحریم تولید و انباشت این سلاح ها ارائه نماییم.

پیشینیه تحقیق

 

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………… 1

1-2- بیان مساله……………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………………….. 6

1-4- اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-4-1- هدف اصلی……………………………………………………………………………………………………………… 9

1-4-2- اهدف ویژه……………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-5- فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 9

1-5-1-فرضیه اصلی پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 9

1-5-2- فرضیه های ویژه پژوهش……………………………………………………………………………………… 10

1-6- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………….. 10

1-6-1- تعاریف مفهومی متغیرها……………………………………………………………………………………….. 10

1-6-2- تعاریف عملیاتی متغیرها………………………………………………………………………………………. 13

 

 

فصل دوم: مبانی نظری و تجربی تحقیق

2-1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………… 14

2-1-2- مبانی نظری…………………………………………………………………………………………………………….. 14

2-1-1-2-  چگونگی تشکیل فرهنگ و عوامل آن…………………………………………………………….. 16

2-1-1-3- کارکردهای فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………….. 18

2-1-1-4- ویژگی های فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………. 19

2-1-1-5- ریشه های فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………… 21

2-1-1-6-  سطوح فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………… 22

2-1-1-7- شیوه های آشنا شدن با فرهنگ سازمانی……………………………………………………….. 24

2-1-1-8-  روش های تغییر و پرورش فرهنگ سازمانی…………………………………………………. 25

2-1-1-9- الگوی فرهنگ سازمانی مورد استفاده در پژوهش حاضر……………………………….. 27

2-1-1-9-  الگوهای طبقه بندی و مطالعه فرهنگ سازمانی……………………………………………. 29

2-1-2- خلاقیت…………………………………………………………………………………………………………………… 37

2-1-2-1-  تاریخچه خلاقیت……………………………………………………………………………………………… 37

2-1-2-2- تعاریف خلاقیت از نظر صاحب نظران……………………………………………………………… 38

2-1-2-3-  عوامل موثر بر خلاقیت از نظر مالاگا………………………………………………………………. 39

2-1-2-5- ضرورت و اهمیت خلاقیت در سازمان…………………………………………………………….. 41

2-1-2-6-  مراحل فرایند خلاقیت…………………………………………………………………………………….. 42

2-1-2-7-  موانع خلاقیت…………………………………………………………………………………………………… 43

2-1-2-9-  ویژگی های سازمان خلاق………………………………………………………………………………. 44

2-1-2-10- فرایند خلاقیت………………………………………………………………………………………………… 45

 

2-1-2-12- نظریه های معروف خلاقیت…………………………………………………………………………… 46

2-1-2-13-  شرایط لازم جهت ایجاد خلاقیت، نوآوری و تغییر از نظر لس لی (2008) 47

2-1-2-14-ترکیب خلاقیت از نظر استرنبرگ و لوبارت (1999)……………………………………. 47

2-1-2-16-  چهار عامل اصلی خلاقیت از نظر تورنس (1968)……………………………………… 48

2-1-2-16- مهارت های خلاقیت……………………………………………………………………………………….. 49

2-2- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 50

2-2-1- پژوهش های داخلی……………………………………………………………………………………………….. 50

2-2-2- پژوهش های خارجی……………………………………………………………………………………………… 57

2-2-3- جمع بندی تحقیقات انجام شده…………………………………………………………………………… 60

2-4- مدل مفهومی پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 61

2-5- مدل تحلیلی پژوهش…………………………………………………………………………………………………… 62

 

 

فصل سوم: روش شناسی  تحقیق

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 64

3-2- روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………. 65

3-3- جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………….. 66

3-4- ابزار گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………… 68

3-5- روش گردآوری  اطلاعات……………………………………………………………………………………………. 72

3-6- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………………………………………………………… 73

 

 

 

فصل چهارم : نتایج تحقیق

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 74

4-2- آمار توصیفی………………………………………………………………………………………………………………… 75

4-2-1- اطلاعات جمعیت شناختی……………………………………………………………………………………. 75

4-2-2- متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 79

4-3- آزمون فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………… 81

4-3-1- آزمون فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………….. 81

4-3-2- آزمون فرضیه­های ویژه…………………………………………………………………………………………… 82

4-4- مدل نهایی……………………………………………………………………………………………………………………. 87

4-4-1- آزمون رگرسیون چندگانه……………………………………………………………………………………… 87

4-4-3- تحلیل مسیر……………………………………………………………………………………………………………. 88

4-5- جمع بندی نهایی………………………………………………………………………………………………………… 91

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………… 92

5-2- تفسیر یافته ها…………………………………………………………………………………………………………….. 93

5-3- بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………. 99

5-4- محدودیت های پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 100

5-4-1- محدودیت های خارج از اختیار محقق (محدودیت های کاربردی)……………………. 100

5-4-2- محدودیت های در اختیار محقق (محدودیت های پژوهشی)……………………………. 100

5-5- پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 101

5-5-1- پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………………………. 101

5-5-2- پینشهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………………… 102

فهرست منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………….. .104

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول شماره 2-1. تعاریف فرهنگ از دیدگاه صاحب نظران اقتباس از سیدتقوی ، ص 341، 1388) 15

جدول 2-2. عوامل تغییر فرهنگ سازمانی اقتباس از رضا سید جوادین، 1383…………………. 27

جدول شماره 2-3. فرهنگ سازمانی ارائه شده توسط کوئین و گارث بر گرفته از مقاله عبدالمنافی و همکاران 1384  29

جدول 2-4: مدل تحلیلی پژوهش……………………………………………………………………………………………… 63

جدول 3-1 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سن……………………………………………………. 67

جدول 3-2 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس جنسیت…………………………………………….. 67

جدول 3-3 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس وضعیت تاهل……………………………………. 67

جدول 3-4: توزیع فراوانی و درصد کارکنان  بر اساس مدرک تحصیلی………………………………… 68

جدول 3-5: توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سابقه خدمت……………………………………… 68

جدول3-6. نحوه امتیازبندی پرسشنامه فرهنگ سازمانی………………………………………………………… 69

جدول 3-7. تفکیک گویه ها در قالب ابعاد پرسشنامه فرهنگ سازمانی…………………………………. 69

جدول3-8 . نحوه امتیازبندی مقیاس خلاقیت…………………………………………………………………………. 70

جدول شماره 3-9 : نتایج تحلیل عوامل پرسشنامه فرهنگ سازمانی…………………………………….. 71

جدول شماره3-10: ضرایب آلفای کرونباخ مقیاس فرهنگ سازمانی……………………………………… 71

جدول شماره 3-11: روایی و پایایی مقیاس خلاقیت………………………………………………………………. 72

جدول 4-1 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سن……………………………………………………. 75

جدول 4-2 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس جنسیت…………………………………………….. 76

جدول 4-3 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس وضعیت تاهل……………………………………. 77

جدول 4-4: توزیع فراوانی و درصد کارکنان  بر اساس مدرک تحصیلی………………………………… 77

جدول 4-5: توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سابقه خدمت……………………………………… 78

جدول 4-6. میانگین و انحراف معیار به دست آمده از متغیرهای پژوهش……………………………. 79

جدول 4-7 . نتایج آزمون کولموگروف – اسمیرنوف مربوط به متغیرهای پژوهش………………. 80

جدول شماره 4-8 . نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم 81

جدول 4-9. نتایج آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری‌های مکرر جهت مقایسه ابعاد فرهنگ سازمانی    82

جدول شماره 4-9-1 . نتایج آزمون تعقیبی بونفرونی……………………………………………………………… 83

جدول 4-10.  مقایسه میانگین خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم با سطح کفایت مطلوب (Q3)         84

جدول شماره 4-10 نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر  فرهنگ مشارکتی  بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 84

جدول شماره 4-11. نتایج آزمون رگرسیون خطی بررسی تاثیر فرهنگ سلسله مراتبی بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

جدول شماره 4-12. نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر فرهنگ ایدئولوژیک بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

جدول شماره 4-13. نتایج آزمون رگرسیون خطی در بررسی تاثیر فرهنگ عقلایی بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم 86

جدول شماره 4-14. آزمون فریدمن برای رتبه بندی ابعاد فرهنگ سازمانی…………………………. 86

جدول شماره 4-15 . بررسی نقش پیش بینی کنندگی  ابعاد فرهنگ سازمانی در خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم     87

جدول شماره 4-16. شاخص‌های برازش مدل تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی و بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم         90

 

فهرست نمودارها

نمودار 4-1 : توزیع فراوانی و درصد  کارکنان بر اساس سن………………………………………………….. 75

نمودار 4-2 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس جنسیت…………………………………………….. 76

نمودار 4-3: توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس وضعیت تاهل……………………………………… 77

نمودار 4-4: توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس میزان تحصیلات………………………………… 78

نمودار 4-5 : توزیع فراوانی و درصد کارکنان بر اساس سابقه خدمت……………………………………. 79

 

فهرست اشکال

 

شکل 2-1. سطوح فرهنگ اقتباس از گیلبرت (1995) ترجمه اعرابی ،پارساییان ،1389،ص303      23

2-2. شکل مدل مفهومی پژوهش………………………………………………………………………………………………. 61

شکل شماره 4-1. تأثیر  ابعاد فرهنگ سازمانی و بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم، مدل در حالت اعداد استاندارد    89

شکل شماره 4-2. تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی و بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم مدل در حالت اعداد معناداری      89

شکل شماره 5-1. مدل پیشنهادی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی و بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم   100

 

پیوست­

پیوست شماره 1: پرسشنامه فرهنگ سازمانی کویین وگارث  (1991)………………………………… 119

 

پیوست (2). پرسشنامه خلاقیت رندسیپ (1979)…………………………………………………………………. 122

 

 

  چکیده

 

امروزه فرهنگ سازمانی به عنوان یک جزء مهم و بنیادی در پیکره یک سازمان محسوب می شود و به مثابۀ واقعیتی اجتماعی است که بر مبنای تعاملات بی همتای اعضای سازمان شکل می گیرد و تنها یک متغیر ساده نیست بلکه توسعه و گسترش فرایندهای روان پویایی اعضای سازمان است. هدف پژوهش حاضر بررسی نوع فرهنگ سازمانی و تاثیر آن بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم می­باشد. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می­باشد. جامعه تحقیق شامل کلیه کارکنان شرکت پتروشیمی جم می­باشد که با استفاده فرمول کوکران و نمونه گیری تصادفی طبقه­ای 361 نفر مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه فرهنگ سازمانی کویین و گارث (1991) و پرسشنامه خلاقیت کارکنان از مقیاس خلاقیت رندسیپ (1979) بود. روایی پرسشنامه­ها با استفاده از تحلیل گویه تایید و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. که پایایی برای پرسشنامه فرهنگ سازمانی 81/0 و خلاقیت کارکنان 80/0 گزارش شد. داده­ها با استفاده از آمار توصیفی نظیر فراوانی، میانگین، انحراف معیار، درصد و آمار استنباطی نظیر تحلیل واریانس اندازه گیرهای مکرر، تی تک نمونه­ای، تحلیل رگرسیون خطی و چندگانه، آزمون فریدمن و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که 1- فرهنگ غالب در شرکت پتروشیمی جم از نوع فرهنگ مشارکتی است و تفاوت معناداری بین انواع فرهنگ وجود دارد. 2- خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم در حد مطلوب است. 3- فرهنگ مشارکتی تاثیر معناداری بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم دارد.4- فرهنگ سلسله مراتبی تاثیر معناداری بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم دارد. 5- فرهنگ ایدئولوژیک تاثیر معناداری بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم دارد.6- فرهنگ عقلایی تاثیر معناداری بر خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی جم دارد. تاثیر همزمان متغیرها در مدل نهایی با استفاده از رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نشان داد که فقط ابعاد فرهنگ مشارکتی و عقلایی پیش بینی کننده مثبت و معناداری برای خلاقیت کارکنان شرکت پتروشیمی می­باشند.

 

واژگان کلیدی: فرهنگ سازمانی، خلاقیت کارکنان، فرهنگ مشارکتی،  پتروشیمی جم.

 

 

 

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

 

1-1- مقدمه

 

سازمان­ها برای مقابله با تهدیدات محیطی و استفاده از فرصتهای احتمالی ناچارند ظرفیت­ها و  توانمندیهای درونی خود را بشناسند، نقاط ضعف خود را ترمیم و به افزایش نقاط قوت بپردازند. مسائل و مشکلات در سازمان­ها آن چنان پیچیده و در هم تنیده است که تشخیص مشکل به آسانی میسر نیست و ماهیت انسانی سازمان­ها و پیچیده بودن رفتارهای کارکنان این پیچیدگی را مضاعف نموده است. لذا سازمان­ها نباید در انتظار موج باشند، بلکه باید خود منبع موج و تحول گردند و در جهت بهبودی بنابراین از آنجایی­که بسیاری از دستاوردها و پیشرفت­های انسان ناشی از تفکر خلاق اوست، ضرورت توجه به این موضوع و فراهم نمودن زمینه­های رشد و پرورش خلاقیت در سازمان­ها کاملاً آشکار است (احمدی، مبارکی، دارایی و سلام زاده، 1390).

در دوره معاصر به دلیل رشد شتابان و تغییرات بنیادی که در ابعاد مختلف سازمان­ها به­وجود آمده است، افق جدیدی به منظور تجزیه و تحلیل آن­ها از بعد مدیریت و رفتار گشوده شده و آن فرهنگ سازمانی است (ابوالقاسمی،1385). فرهنگ در یک سازمان، به مثابه شخصیت در یک انسان است. فرهنگ، باید­ها و نبایدها را مشخص می­کند و قالب رفتاری سازمان را شکل می­دهد (صفی زاده،1377). و در جهت دیگر فرهنگ مرز سازمان را تعیین می­کند و نوعی احساس هویت را در وجود اعضای سازمان تزریق کرده و در نهایت نوعی تعهد در افراد نسبت به چیزی به­وجود می­آورد که بیش از منافع شخصی فرد است (پورآمن،1380).

هر سازمان یک فرهنگ نانوشته دارد که استانداردهای قابل قبول و حد رفتارهای غیر قابل قبول را مشخص می­نماید. بیشتر کارکنان پس از چند ماه با فرهنگ سازمانی آشنا می­شوند و آن­را درک می­کنند. فرهنگ حاکم بر سازمان نشان می­دهد که ارزش­ها چیست و کدام­یک اهمیت بیشتری دارد(رابینز[1]،1385، به نقل از منوریان، 1384). در دنیای امروزی، توان سازگاری و اداره کردن تغییرات، عنصر اصلی موفقیت و بقای هر سازمان است و کسب این توانایی­ها خود مستلزم توجه سازمان به خلاقیت افراد است(جانسون[2] ،1995، به نقل از حسینی، 1389). امروزه یکی از وجوه قدرت و تمایز سازمان­ها، برخورداری از فرهنگ سازمانی مطلوب است. فرهنگ سازمانی هر مجموعه، آیینه تمام­ نمای ویژگی­ها، خصلت­ها، قوت­ها و ضعف­های آن سازمان است و چهره­های درون و برون آن­را از نظر پایبندی­های کارکنان به ارزش­ها، اصول، باورها، نگرش­ها و سایر اعتقادات مرتبط نشان می­دهد(احمدی، علوی، صفدریان، 1388).

در این میان زندگی پیچیده امروزی، هرلحظه در حال نو شدن است و خلاقیت ضرورت استمرار زندگی فعال است. انسان برای خلق نشاط در زندگی نیازمند ابتکار است. امروز

بین طراحی قوطی رب گوجه فرنگی و خرید این محصول رابطه معناداری وجود دارد.
بین قیمت رب گوجه فرنگی و خرید این محصول رابطه معناداری وجود دارد.
بین تبلیغات رب گوجه فرنگی و خرید این محصول رابطه معناداری وجود دارد.
بین در دسترس بودن رب گوجه فرنگی و خرید این محصول رابطه معناداری وجود دارد.
   این تحقیق از نظر هدف یک تحقیق کاربردی می­باشد. جامعه آماری این تحقیق سیزده منطقه شهرداری شهر مشهد می­باشد و محقق از روش نمونه­گیری خوشه­ای استفاده کرده است و هفت منطقه را به طور تصادفی انتخاب کرده است. و ابزار اندازه­گیری در این تحقیق پرسشنامه می­باشد. که تعداد 427 پرسشنامه توزیع گردید. و همچنین از آزمون کای-دو برای وجود رابطه معناداری استفاده شده و در صورت وجود رابطه معناداری برای محاسبه شدت آن از ضریب همبستگی استفاده شده است. و همچنین برای رتبه­بندی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان
صفحه
فصل اول

1- 1- تاریخچه و اهمیت سویا 2

1- 2- ویژگی­های فیزیولوژیکی و رشدی سویا 3

1- 3- تعریف مساله……………. 4

1- 4- تنش غرقابی و اهمیت آن 5

1- 5- تاثیر عناصر غذایی بر گیاهان زراعی و تثبیت زیستی نیتروژن 7

1- 6- وضعیت مصرف کودهای شیمیایی فسفر و پتاسیم در استان گلستان 8

1- 7- فرضیه­ها…………………. 9

1- 8- اهداف…………………… 9

فصل دوم

2- 1- واکنش گیاهان زراعی به تنش غرقابی 12

2- 2- اثر تنش غرقابی بر مرفولوژی گیاه 12

2- 2- 1- تنش غرقابی و اثر آن بر گره­های تثبیت­کننده نیتروژن 13

2- 3- تنش غرقابی و تاثیر آن بر فیزیولوژی گیاه 14

2- 3- 1- تغییرات هورمونی در تنش غرقابی………… 15

2- 3- 2- تنش غرقاب و اتیلن……………………………. 16

2- 3- 3- آنزیم­های آنتی­اکسیدانت در شرایط غرقاب 17

2- 4- اثرات تنش غرقاب و کود بر میزان نیتروژن و روغن دانه 18

2- 5- اثر تنش غرقابی و کود بر عملکرد 20

2- 6- اثر فسفر بر مرفولوژی و فیزیولوژی گیاهان و تثبیت زیستی نیتروژن 21

2- 7- اثرات پتاسیم بر مرفولوژی و فیزیولوژی گیاهان و تثبیت زیستی نیتروژن 23

2- 8- شرایط غرقابی و تاثیر آن در جذب عناصر غذایی در گیاه 25

2- 9- جذب فسفر و پتاسیم در شرایط غرقابی 26

 

فصل سوم

3- 1- زمان، مکان و طرح آماری آزمایش 30

3- 2- اندازه­گیری­های صفات ظاهری 31

3- 3- اندازه­گیری­های بیوشیمیایی 32

3- 3- 1- اندازه­گیری میزان کلروفیل برگ…………….. 32

3- 3- 2- اندازه­گیری فلورسانس کلروفیل…………… 33

3- 3- 3- استخراج و اندازه‌گیری فعالیت آنزیم كاتالاز 33

3- 3- 4- استخراج و اندازه‏گیری فعالیت آنزیم پراکسیداز 35

3- 4- اندازه­گیری میزان اتیلن 36

3- 5- اندازه­گیری روغن دانه 38

3- 6- اندازه­گیری نیتروژن 38

3- 7- اندازه‌­گیری پتاسیم……….. 39

3- 8- اندازه­‌گیری فسفر……….. 39

3- 9- محاسبه میزان تثبیت زیستی نیتروژن به روش گیاه رفرنس 40

3- 10- تجزیه و تحلیل داده­ها 41

فصل چهارم

4- 1- ویژگی­های مرفولوژیکی 44

4- 1- 1- سطح برگ…………………………………………. 44

4- 1- 2- وزن خشک برگ………………………………….. 48

4- 1- 3- ارتفاع ساقه…………………………………………. 50

4- 1- 4- وزن خشک ساقه…………………………………. 52

4- 1- 5- حجم ریشه………………. 55

4- 1- 6- وزن خشک ریشه 57

4- 1- 7- تعداد گره­های تثبیت­کننده نیتروژن……………….. 60

4- 1- 8- وزن خشک گره­های تثبیت­کننده…………… 62

4- 1- 9- قطر گره­های تثبیت­کننده نیتروژن…………. 63

4- 2- آنزیم­های آنتی­اکسیدانی 64

4- 2- 1- فعالیت آنزیم پراکسیداز………………………………… 64

4- 2- 2- فعالیت آنزیم کاتالاز……………………………………… 67

4- 3- رنگیزه­های فتوسنتزی 69

4- 3- 1- کلروفیل a……………………………………….. 69

4- 3- 2- کلروفیل b……………………………………….. 73

4- 3- 3- کاروتنوئید…………………………………………. 74

 

4- 3- 4- فلورسانس کلروفیل………………………………………………. 77

4- 4- روغن………………………… 79

4- 5- غلظت نیتروژن اندام­های سویا 82

4- 5- 1- نیتروژن دانه………………………………………….. 82

4- 5- 2- نیتروژن برگ……………………………………… 84

4- 5- 3- نیتروژن اندام غیربرگ………………………….. 86

4- 6- غلظت فسفر اندام­های سویا 88

4- 6- 1- فسفر دانه………………………………………….. 88

4- 6- 2- فسفر برگ……………………………………….. 93

4- 6- 3- فسفر اندام غیربرگ…………………………….. 95

4- 7- غلظت پتاسیم اندام­های سویا 97

4- 7- 1- پتاسیم دانه……………………………………….. 97

4- 7- 2- پتاسیم برگ……………………………………… 99

4- 7- 3- پتاسیم اندام غیربرگ……………………………… 101

4- 8- اتیلن…………………………. 103

4- 9- عملکرد و اجزای عملکرد دانه 106

4- 9- 1- تعداد غلاف در بوته…………………………….. 106

4- 9- 2- تعداد دانه در غلاف………………………….. 109

4- 9- 3- وزن هزار دانه……………………………………. 111

4- 9- 4- عملکرد دانه………………………………………. 113

4- 9- 5- عملکرد بیولوژیکی…………………………….. 117

4- 10- نیتروژن تثبیت­شده در گیاه 119

فصل پنجم

نتیجه گیری………………………………… 124

پیشنهاد …………………………………..  125

منابع 127

 

 

فهرست جداول

عنوان
صفحه
جدول 1- 1 میزان مصرف کود­های شیمیایی و آلی در مناطق مختلف استان گلستان در سال 88 9

جدول 3- 1 مشخصات خاک آزمایش 31

جدول 4- 1 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای سطح برگ 47

جدول 4- 2 تجزیه واریانس سطح برگ، وزن خشک برگ، ارتفاع ساقه، وزن خشک ساقه، حجم ریشه، وزن خشک ریشه 47

جدول 4- 3 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای وزن خشک برگ 50

جدول 4- 4 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای ارتفاع ساقه 52

جدول 4- 5 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای وزن خشک ساقه 54

جدول 4- 6 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای حجم ریشه 57

جدول 4- 7 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای وزن خشک ریشه 59

جدول 4- 8 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای تعداد گره 61

جدول 4- 9 تجزیه واریانس تعداد گره، وزن خشک گره، قطر گره، نیتروژن تثبیت شده 61

جدول 4- 10 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای وزن خشک گره 63

جدول 4- 11 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای آنزیم پراکسیداز 66

جدول 4- 12 تجزیه واریانس آنزیم کاتالاز، پراکسیداز، کلروفیل a، کلروفیل b، کاروتنوئید، فلورسانس کلروفیل، روغن، نیتروژن دانه، برگ و غیربرگ 67

جدول 4- 13 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای آنزیم کاتالاز 69

جدول 4- 14 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای کلروفیل a 72

جدول 4- 15 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات نمایی برازش داده شده برای کلروفیل b 74

جدول 4- 16 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات نمایی برازش داده شده برای کاروتنوئید 77

جدول 4- 17 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات نمایی برازش داده شده برای فلورسانس کلروفیل 79

جدول 4- 18 پارامتر­های برآورد شده (a، b، c) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات درجه دو برازش داده شده برای درصد روغن 81

جدول 4- 19 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت نیتروژن دانه 84

جدول 4- 20 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت نیتروژن برگ 86

جدول 4- 21 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت نیتروژن غیربرگ 88

جدول 4- 22 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت فسفر دانه 91

جدول 4- 23 تجزیه واریانس فسفر و پتاسیم دانه، برگ، غیر برگ، اتیلن، عملکرد و اجزای عملکرد دانه 92

جدول 4- 24 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت فسفر برگ 95

جدول 4- 25 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت فسفر در غیربرگ 97

جدول 4- 26 پارامتر­های برآورد شده برای (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده غلظت پتاسیم دانه 99

جدول 4- 27 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت پتاسیم برگ 101

جدول 4- 28 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای غلظت پتاسیم غیربرگ 103

جدول 4- 29 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات نمایی برازش داده شده برای اتیلن 106

جدول 4- 30 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای تعداد غلاف در بوته 108

جدول 4- 31 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای تعداد دانه در غلاف 110

جدول 4- 32 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای وزن هزار دانه 113

جدول 4- 33 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات نمایی برازش داده شده برای عملکرد دانه 117

جدول 4- 34 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای عملکرد بیولوژیکی 119

جدول 4- 35 پارامتر­های برآورد شده (a، b) با حدود اطمینان و ضریب تبیین (R2) در معادلات خطی برازش داده شده برای نیتروژن تثبیت شده 121

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل‌ها

عنوان
صفحه
شکل 3- 1 منحنی استاندارد آنزیم کاتالاز. 34

شکل 3- 2 منحنی استاندارد آنزیم پراکسیداز 36

شکل 3- 3 نمونه­ای از منحنی رسم شده اتیلن 37

شکل 3- 4 منحنی استاندارد اتیلن 37

نمودار 3- 5 منحنی استاندارد پتاسیم 39

نمودار 3- 6 منحنی استاندارد فسفر 40

شکل 4- 1 سطح برگ سویا طی 0، 5 ،10، 15 روز غرقابی با اعمال سه سطح کودی 46

شکل 4- 2 وزن خشک برگ طی0، 5، 10، 15 روز تنش غرقاب با اعمال سه سطح کودی 49

شکل 4- 3 ارتفاع ساقه گیاه سویا طی0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی با اعمال سه سطح کودی 52

شکل 4- 4 وزن خشک ساقه گیاه سویا طی0، 5، 10، 15روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 54

شکل 4- 5 حجم ریشه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 56

شکل 4- 6 وزن خشک ریشه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 59

شکل 4- 7 تعداد گره گیاه سویا در 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 61

شکل 4- 8 وزن خشک گره گیاه سویا در 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 63

شکل 4- 9 فعالیت آنزیم پراکسیداز گیاه سویا طی تنش 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقاب در سه سطح کودی 65

شکل 4- 10 فعالیت آنزیم کاتالاز گیاه سویا طی تنش 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 68

شکل 4- 11 میزان کلروفیل a گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 71

شکل 4- 12 میزان کلروفیل b گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 74

شکل 4- 13 میزان کاروتنوئید گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 76

شکل 4- 14 فلورسانس کلروفیل گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 78

شکل 4- 15 درصد روغن دانه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 81

شکل 4- 16 غلظت نیتروژن بذر گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 83

شکل 4- 17 غلظت نیتروژن برگ گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی، در سه سطح کودی 85

شکل 4- 18 غلظت نیتروژن غیربرگ گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 87

شکل 4- 19 غلظت فسفر دانه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز نش غرقابی در سه سطح کودی 90

شکل 4- 20 غلظت فسفر برگ گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز غرقابی در سه سطح کودی 94

شکل 4- 21 غلظت فسفر غیربرگ گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 غرقابی در سه سطح کودی 96

شکل 4- 22 غلظت پتاسیم دانه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز غرقابی در سه سطح کودی 98

شکل4- 23 غلظت پتاسیم برگ گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز غرقابی در سه سطح کودی 100

شکل 4- 24 غلظت پتاسیم غیربرگ گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 102

شکل 4- 25 میزان اتیلن گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 105

شکل 4- 26 تعداد غلاف در بوته گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 108

شکل 4- 27 تعداد دانه در غلاف گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 110

شکل 4- 28 وزن هزار دانه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز غرقابی در سه سطح کودی 112

شکل 4- 29 عملکرد دانه گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 116

شکل 4- 30 عملکرد بیولوژیکی گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز تنش غرقابی در سه سطح کودی 118

شکل 4- 31 نیتروژن تثبیت­شده در گیاه سویا طی 0، 5، 10، 15 روز غرقابی در سه سطح کودی 120

 

 

1-6 فرضیه تحقیق.. 8

1-6-1 فرضیه‌ اصلی.. 8

1-6-2 فرضیه‌های فرعی.. 8

1-7 قلمرو انجام تحقیق.. 8

1-7-1 قلمرو موضوعی.. 8

1-7-2 قلمرو مکانی.. 8

1-7-3 قلمرو زمانی.. 8

1-8 تعریف واژه‌ها 8

1-8-1 تعریف نظری واژه‌ها 8

1-8-2 تعریف عملیاتی واژه‌ها 10

1-9 خلاصه. 11

فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه. 14

2-2 پیشبرد فروش…. 15

2-2-1 تعاریف و مفاهیم  بازاریابی.. 15

2-2-2 آمیخته بازاریابی.. 17

2-2-3 تعریف پیشبرد فروش…. 18

2-2-4 اهداف پیشبرد فروش…. 18

2-2-5 تکنیک‌های و ابزارهای پیشبرد فروش…. 20

2-3 بازاریابی رابطه‌مند. 24

2-3-1 مفهوم و تعاریف بازاریابی رابطه‌مند. 24

2-3-2 زیربنای مفهومی بازاریابی رابطه‌مند. 26

2-3-3 فلسفه رابطه‌مندی و تشریح ابعاد آن. 29

2-3-4 بازاریابی رابطه‌مند در برابر بازاریابی معامله‌ای.. 38

2-3-5 روش‌شناسی بازاریابی رابطه‌مند. 42

2-3-6 مدل بازاریابی رابطه‌مند. 49

2-2-6-1 مدل بازاریابی رابطه‌مند در بخش خرده فروشی.. 49

2-3-6-2 مدل کاربردی بازاریابی رابطه‌مند. 50

2-3-6-3 مدل بازاریابی رابطه‌مند میان سازمان‌های صنعتی.. 51

2-3-6-4 بازاریابی رابطه‌مند مدار(RMO). 52

2-3-6-5 مدل بازاریابی رابطه‌مند مورگان و هانت 55

2-4 پیشینه تحقیق.. 57

2-4-1 تحقیقات داخلی.. 57

2-4-2 تحقیقات خارجی.. 59

2-5 خلاصه. 62

فصل سّوم:روش شناسی تحقیق

3-1 مقدمه. 64

3-2 نوع تحقیق.. 64

3-3 روش تحقیق.. 64

3-4 جامعه آماری.. 65

3-5 نمونه آماری و روش نمونه‌گیری.. 65

3-6 روش گردآوری اطلاعات… 65

3-7 ابزار جمعآوری اطلاعات… 66

3-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه‌ها 66

3-8-1 روش ضریب آلفای کرونباخ.. 67

3-8-2 آزمون کولموگروف- اسمیرنوف(K-S) 67

3-8-3 آزمون تی(t ) تک عاملی.. 67

3-8-4 آزمون t مستقل.. 68

3-8-5 تحلیل واریانس(ANOVA) 68

3-8-6 تجزیه و تحلیل همبستگی و رگرسیون. 68

3-9 پایایی و روایی.. 69

3-9-1 سنجش پایایی پرسشنامه. 69

3-9-2 سنجش روایی پرسشنامه. 70

3-10 خلاصه. 70

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل آماری

4-1 مقدمه. 72

4-2 آمار توصیفی.. 73

4-2-2 بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک میزان تحصیلات… 74

4-2-3 بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک سنوات خدمتی(سابقه‌کار) 75

4-2-4 بررسی توزیع فراوانی پاسخگویان به تفکیک رده‌های سن.. 76

4-3 توصیف کمی متغیرهای تحقیق.. 77

4-3-1 توصیف کمی متغیر بازاریابی رابطهمند. 77

4-3-2 توصیف کمی متغیر پیشبرد فروش…. 80

4-4 آمار استنباطی پرسش‌نامه. 81

4-4-1 آزمون نرمال بودن دادهها 81

4-4-2 آزمون پارامتریک t تک نمونه‌ای.. 82

4-4-3-1 مقایسه میانگین بازاریابی رابطه‌مند و پیشبرد فروش بر حسب جنسیت… 86

4-4-3-2 مقایسه میانگین بازاریابی رابطه‌مند و پیشبرد فروش بر حسب تحصیلات… 87

4-5 آزمون فرضیات پژوهش…. 88

4-5-1 فرضیات پژوهش…. 88

4-5-2  نتایج فرضیات تحقیق.. 93

 

4-6 خلاصه. 93

فصل پنجم:نتیجه‌گیری و پیشنهادها

5-1 مقدمه. 95

5-2 نتایج بررسی انجام شده 95

5-2-1 یافته‌های جمعیت‌شناسی.. 95

5-2-2 یافته‌های متغیرهای تحقیق.. 95

5-3 نتایج فرضیات تحقیق.. 96

5-4 پیشنهادها 98

5-4-1 پیشنهادهای منتج از فرضیه‌های تحقیق.. 98

5-4-2 پیشنهادهای کاربردی.. 99

5-4-3 پیشنهاد به پژوهشگران آینده 100

5-5 محدودیت‌های تحقیق.. 100

5-5-1 محدودیت‌های در اختیار پژوهشگر. 101

5-5-2 محدودیت‌های خارج از اختیار پژوهشگر. 101

5-6 خلاصه. 101

منابع و ماخذ. 102

منابع فارسی.. 102

منابع انگلیسی.. 103

پیوست‌ها 107

چکیده
بازاریابی رابطه‌مند، هنر کسب و کار امروز است. برای حفظ مشتریان کلیدی(سودآور) موجود، مهارت در ایجاد ارتباط صحیح با مشتری ضروری است. هدف از انجام این پژوهش نقش بازاریابی رابطه‌مند و پیشبرد فروش در شرکت قند اسلام آباد غرب می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه‌ی گردآوری داده‌ها، توصیفی- همبستگی است. جامعه مورد پژوهش شامل مدیران و کارکنان شرکت قند اسلام آباد غرب می­باشد که طبق برآورد صورت گرفته تعداد آنها 120 نفر می‌باشد. برای تعیین نمونه آماری از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و جهت تعیین حجم نمونه نیز از فرمول کوکران استفاده شده است، که بر این اساس حجم نمونه 91 نفری تعیین گردید. ابزار اندازه­گیری مورد استفاده در تحقیق پرسش­نامه‌های ساخته محقق می­باشد که روایی آن توسط چند تن از اساتید و خبرگان با تجربه تایید شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری شده از آمار توصیفی(فراوانی، درصد فراوانی، جداول، نمودارها) و آمار استنباطی(آزمون تی ‌تک نمونه‌ای، آزمون تی مستقل، تحلیل واریانس، آزمون همبستگی و رگرسیون) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بازاریابی رابطه‌مند بر پیشبرد فروش تأثیرگذار می‌باشد. با توجه به یافته‌های به دست آمده پیشنهاداتی به مسئولان و مدیران شرکت قند اسلام آباد غرب ارائه گردید.

واژه‌های کلیدی:   بازاریابی رابطه‌مند[1]، پیشبرد فروش[2] ، شرکت قند اسلام آباد غرب

1-1 مقدمه
عصر کنونی دوره تحولات شتابنده و غیرقابل پیش‌بینی است. امروز همانند دیروز نیست و یقیناً فردا متفاوت از امروز خواهد بود. بنابراین، پایبند بودن به استراتژی‌های امروز خطرناک است. کشورهای درحال توسعه باید در استراتژی‌ها و سیاست‌های تجاری و بازرگانی خود تجدید نظر کنند، چرا که در صورت عدم بکارگیری استراتژی‌های جدیدومتناسب با شرایط محیط کنونی، موقعیت رقابتی آنها تضعیف خواهد شد. (کاتلر،2001: 1).

پیشبرد فروش یکی از مهم‌ترین عناصر ارتباطات بازاریابی است که شامل فعالیت‌ها و تکنیک‌هایی متفاوت با فروش شخصی، تبلیغات و روابط عمومی می‌باشد. بسیاری از شرکت‌ها در طول دهه اخیر بیش از 70 % بودجه ارتباطات بازاریابی خود را به پیشبرد فروش اختصاص داده‌اند. (توکلی‌زاده، 1384: 1)

شواهد دو دهه اخیر حاکی از تلاش‌های تحقیقاتی است که ساختاری ادبی در حمایت از بازاریابی رابطه‌مند به وجود آورده است. در حقیقت، بعضی از محققان دریافته‌اند که استراتژی‌های معامله محور ممکن است برای بعضی از شرکت‌ها دارای سودمندی بیشتری باشند. از آن جا که منابع سازمان محدود است، تمرکز بر تمام مشتریان برای سازمان امکان‌پذیر نمی‌باشد، لذا شناخت و اولویت‌بندی مشتریان کلیدی، امر بسیار مهمی به شمار می‌آید. این موضوع بیشتر برای بازارهای صنعتی مهم می‌باشد که اکثریت مشتریان دارای گرایش رابطه‌ای می‌باشند. (نوربخش،1390: 96)

هدف از این پژوهش نقش بازاریابی رابطه‌مند با پیشبرد فروش در شرکت قند اسلام آباد غرب می‌باشد. در این پژوهش استراتژی‌های بازاریابی از دو دیدگاه مورد بررسی قرار می‌گیرند. دیدگاه اول همان مدیریت آمیخته بازاریابی (بازاریابی معاملاتی) است. بازاریابی معاملاتی به عنوان یک نگرش کوتاه مدت که فقط روی معاملات فعلی تمرکز دارد، تعریف می‌شود. دیدگاه دوم، بازاریابی رابطه‌مند می‌باشد که هدف آن تمرکز بر مشتریان کلیدی می‌باشد و تاکید بر نگرشی بلند مدت دارد.

1-2 بیان مسأله
در یک محیط رقابتی، ارتباطات مؤثّر، نقش بسیار مهم و حیاتی را در استراتژی بازاریابی بازی می‌کند، بازاریابی مدرن نیازمند به برقراری ارتباط مؤثّر با مشتریان است. (لاولاک[3]، 1999) حلقه ارتباط با مشتری، ترفیعات است. در محیط‌های رقابتی، مدیران به ابزارهای آمیخته بازاریابی نیازمند هستند. یکی از مهم‌ترین این ابزارها، پیشبرد فروش است، که انواع متنوع آن در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. در دهه 1980 استفاده از ابزارهای پیشبرد فروش شروع به رشد کرد و در اواخر دهه، هزینه پیشبرد فروش نسبت به تبلیغات پیشی گرفت. ولی با این وجود تحقیقات دانشگاهی بسیار کمی در این زمینه انجام شده است. (پتی[4]، 2001: 286-290)

پیشبرد فروش یکی از مهم‌ترین عناصر ارتباطات بازاریابی است که شامل فعالیت‌ها و تکنیک‌هایی متفاوت با فروش شخصی، تبلیغات و روابط عمومی می‌باشد. بسیاری از شرکت‌ها در طول دهه اخیر بیش از 70 % بودجه ارتباطات بازاریابی خود را به پیشبرد فروش اختصاص داده‌اند.(توکلی‌زاده، 1384: 1) پیشبرد فروش شامل ابزارهای متنوعی است از جمله: مسابقه و بازی‌ها- لاتاری‌ها- هدیه‌ها و پیش‌کش‌ها- اشانتیون‌ها و نمونه‌ها – نمایشگاه‌ها- کوپن‌ها (تخفیف پیش از خرید) – تخفیف بعد از خرید یا پس دادن بخشی از پول- اعتبارهای کم بهره- میهمانی‌ها و پذیرایی‌ها – کالاهای مجانی یا خیلی ارزان- پاداش به مشتریان وفادار (پیشبرد وفاداری) و غیره. پیشبرد فروش یک پیشنهاد خاص بازاریابی است که فایده و سودی بیش از ارزش درونی که یک مشتری از شرایط فروش یک کالا یا خدمت برخوردار شده، ارائه نموده و تاثیر سریعی بر فروش می‌گذارد. ( ویلیامز[5]، 1995)

پیشبرد فروش توانایی جذب مشتریان جدید و نگهداری مشتریان وفادار را دارد و اگر شما به عنوان یک سازمان علاقمند به نگهداری مشتریان فعلی خود هستید باید در برنامه بازاریابی خود، جایی برای پیشبرد فروش در نظر بگیرید. پیشبرد فروش یک روش بسیار عالی برای نگهداری مشتریان فعلی و دادن پاداش به آنها برای تداوم و استمرار رابطه‌شان با سازمان شما است. موارد استفاده پیشبرد فروش در صنعت خدمات نیز رو به رشد است چرا که اکثریت سازمان‌های خدماتی نیازمند برقراری ارتباط با مشتریان‌شان می‌باشند. (وایت، 2003)

بالا رفتن سطح انتظارات مشتریان و انتقال قدرت تصمیم‌گیری از ارائه دهندگان خدمات به مشتریان، میدان رقابت را تنگ‌تر نموده و بقا را برای سازمان‌های بزرگ و کوچک دشوار ساخته است. پرداختن به مشتریان، نیازها و خواسته‌های ایشان و مهمتر از آن یافتن راهی برای پاسخگویی به آنها، موضوعاتی هستند که ذهن مدیران و نظریه پردازان را به خود معطوف داشته است. امروزه پارادایم مدیریت آمیزه بازاریابی در حال سست شدن است و نگرش جدیدی پا به عرضه دانش بازاریابی می‌گذارد، که بازاریابی را از دو دیدگاه اصلی مورد بررسی قرار می‌دهد. دیدگاه اول همان مدیریت آمیخته بازاریابی به عنوان یک مسئولیت وظیفه‌ای و سنتی است. بازاریابی معاملاتی به عنوان یک نگرش کوتاه مدت که فقط روی معاملات فعلی تمرکز دارد، تعریف می‌شود. در دیدگاه دوم، بازاریابی رابطه‌مند می‌باشد که هدف، تمرکز همه جانبه بر مشتریان کلیدی در سرتاسر سازمان است. (پینی و همکاران[6]، 1998)

بازاریابی رابطه‌مند، هنر کسب و کار امروز است. برای حفظ مشتریان کلیدی(سودآور) موجود، مهارت در ایجاد ارتباط صحیح با مشتری ضروری است. تئوری بازاریابی کلاسیک، عمدتاً به انجام معامله توجه داشت و به حفظ مشتریان اهمیتی نمی‌داد. اما با گسترش رقابت و اشباع شدن بسیاری از بازارها و تغییرات پیوسته در محیط و ترکیب جمعیت، شرکت‌ها با این واقعیت روبه‌رو شدند که امروزه دیگر مانند گذشته شرکت‌ها با یک نظام اقتصادی رو به گسترش و بازارهای در حال رشد روبه‌رو نیستند. امروزه هر مشتری ارزش ویژه خود را دارد و اینک شرکت‌ها برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار ثابت یا رو به کاهش باید مبارزه کنند، بنابراین هزینه‌های جذب مشتریان جدید رو به افزایش نهاده