نسبت به احادیث او توجهی ویژه نشان داده، در بسیاری از وقایع به آن استناد کرده و احادیث او را صحیح دانستند. در حالی که احادیث انس بن مالک در بسیاری از موارد جایگاه شخصیت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)  را پایین آورده و در مقابل، مقام خلفا را بالا برده است. در این نوشتار علاوه بر بررسی زندگی نامه این صحابه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و دسته بندی احادیث وی، به تحلیل برخی از احادیث انس و بررسی این مدعا پرداخته شده است.

کلید واژه: حدیث، انس بن مالک، سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) ، خلفا، صحابه

فهرست مطالب

فصل اول؛ کلیات و مفاهیم

1.1 کلیات …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….11

1. 1بیان مساله تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….13
1. 2 سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………..14
1. 3 فرضیات تحقی………………………………………………………………………………………………………………………………………14
1. 4 ضرورت و اهداف………………………………………………………………………………………………………………………………….15
1 . 5 پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………15
1 .6 نتایج علمی و عملی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….16
2 مفاهیم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 17
1 سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)……………………………………………………………………………………………………….17
1. 1 تعریف لغوی………………………………………………………………………………………………………………………………………….17
1. 2 تعریف اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………………………………………..19
2 حدیث……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….20
2. 1 تعریف لغوی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..22
2. 2 تعریف اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………………………………………..22
2 سرگذشت حدیث ………………………………………………………………………………………………………………………………………23
2 عدالت صحابه…………………………………………………………………………………………………………………………………………….28
4. 1تعریف صحابه…………………………………………………………………………………………………………………………………………32
4. 1. 1 تعریف صحابه در مکتب خلفا…………………………………………………………………………………………………………….. 32
4. 1. 2 تعریف صحابه در مکتب اهل بیت(علیهم السلام)………………………………………………………………………………… 36
4. 2تعریف عدالت…………………………………………………………………………………………………………………………………   ……….37
4. 3تعریف ظلم……………………………………………………………………………………………………………………………………………..39
 

فصل دوم؛ زندگی نامه انس بن مالک   

1 نام و کنیه………………………………………………………………………………………………………………………………………………….57
2 خاندان …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….58
3همسر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………59
4 فرزندان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..59
5 خصوصیات اخلاقی…………………………………………………………………………………………………………………………………….60
6 انس در زمان پیامبر…………………………………………………………………………………………………………………………………….61
6. 1 همراهی انس با پیامبر…………………………………………………………………………………………………………………………….61
6. 2 غزوه بدر……………………………………………………………………………………………………………………………………………….63
6. 3 غزوه خندق……………………………………………………………………………………………………………………………………………64
6. 4 حجه الوداع……………………………………………………………………………………………………………………………………………66
6. 5 حدیث طیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….68
6. 6 سقیفه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………69
6. 7سایر وقایع……………………………………………………………………………………………………………………………………………..71
7 انس در زمان خلفا………………………………………………………………………………………………………………………………………71
7. 1 انس در زمان ابوبکر………………………………………………………………………………………………………………………………..71
7. 2 انس در زمان عمر…………………………………………………………………………………………………………………………………..76
7. 3 انس در زمان عثمان……………………………………………………………………………………………………………………………….80
7. 4 انس در زمان امام علی(علیه السلام)………………………………………………………………………………………………………..81
7. 5 انس بعد از امام علی (علیه السلام)…………………………………………………………………………………………………………..82
7. 6 انس بعد از یزید……………………………………………………………………………………………………………………………………..84
7. 7 انس در زمان حجاج بن یوسف………………………………………………………………………………………………………………..84
8 دیدگاه انس بن مالک درباره امویان………………………………………………………………………………………………………………88
9 بیماری و مرگ انس بن مالک …………………………………………………………………………………………………………………….89
 

فصل سوم؛ جایگاه احادیث انس بن مالک در دو مکتب خلفا و اهل بیت( علیهم السلام)

گونه شناسی احادیث انس بن مالک…………………………………………………………………………………………………………………….94

جایگاه احادیث انس بن مالک در مکتب خلفا…………………………………………………………………………………………………..95
1 فقه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………95
2 تفسیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..96
3 تاریخ و سیره……………………………………………………………………………………………………………………………………………100
4 اعتقادات و اخلاق…………………………………………………………………………………………………………………………………….104 1. 5 تبیین مقام……………………………………………………………………………………………………………………………………………….105
جایگاه روایات انس بن مالک در مکتب اهل بیت( علیهم السلام)……………………………………………………………………107
فصل چهارم؛ بررسی و تحلیل احادیث انس بن مالک

کفر پدر و اجاداد پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)……………………………………………………………………………………………..116

امکان رسوخ شیطان در پیامبر…………………………………………………………………………………………………………………………..119

امکان پشیمانی پیامبر از نفرین دیگران………………………………………………………………………………………………………………122

آخرین نماز پیامبر…………………………………………………………………………………………………………………………………………….126

واقف نبودن پیامبر به امور دنیوی مسلمانان……………………………………………………………………………………………………….128

شرح حدیث فرقه ناجیه…………………………………………………………………………………………………………………………………….131

آخرین وصیت پیامبر…………………………………………………………………………………………………………………………………………137

رقص و موسیقی در حضور پیامبر ……………………………………………………………………………………………………………………..144

نتایج ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..150

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………153

ملحقات؛

نمودار احادیث انس بن مالک

نمودار فراوانی احادیث

جدول احادیث انس بن مالک

فهرست منابع

فصل اول

کلیات و مفاهیم

1.1 .کلیات
 
1. 1. 1. بیان مسئله  تحقیق
انس بن مالک یکی از راویان پر روایت در میان اصحاب پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است و میراث حدیثی وی نقشی مهم در پی ریزی باورهای اهل سنت دارد. انس از کودکی در خانه پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می زیست  و خادم ایشان بود. در برخی از روایات شیعی انس یکی از سه نفری برشمرده شده است که بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) دروغ بستند.[1]
گزارش های روایی او درباره پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)، خلفای سه گانه، امام علی(علیه السلام) و سایر موضوعات اعتقادی، فقهی، تاریخی، اخلاقی، فضائل و مناقب و … فراوان است. روایات او بخصوص در موضوعات غیر فقهی منبع و محور برخی از باورهای اهل سنت است که باید مورد نقد، بررسی و تحلیل قرار بگیرد تا اسلام آنگونه که شایسته است معرفی شود. همچنین یکی دیگر از بایسته های تحقیق چگونگی شخصیت سازی مکتب خلفا است که انس بن مالک را به عنوان یکی از شخصیت های مهم جهان اسلام معرفی و به همه شناسانده اند. در حالی که صحابه جلیل القدری از جمله سلمان، ابوذر و… کمتر مورد توجه قرار گرفته اند.

2. 1 .1 . سؤالات تحقیق