مقدمه: ……………………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل 1: طرح تحقیق وچارچوب کلی پژوهش                                                                                   3

1-1- بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………….4

1-2- سؤالات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………….6

1-3- اهداف پژوهش …………………………………………………………………………………………………………6

1-4-  اهمیت موضوع ………………………………………………………………………………………………………..7

1-5-روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..7

1-6- روشهای گردآوری اطلاعات و ابزار تحقیق…………………………………………………………………….8

1-7-  پیشینه پژوهش  ………………………………………………………………………………………………………. 8

1-7-1- سا بقه موضوع در جهان ……………………………………………………………………………………….8

1-7-2- سابقه موضوع در ایران…………………………………………………………………………………………11

1-7-3- سابقه پژوهش در منطقه مطالعاتی ………………………………………………………………………….12

1- 8- مشکلات پژوهش ……………………………………………………………………………………………………12

1-9- فرایند انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………13

 

فصل 2 :مبانی و دیدگاه های توسعه منطقه ای                                                                      15
2-1-  تعاریف ، مفاهیم و اصطلاحات کلیدی…………………………………………………………………………16

2-1-1- نقش شهری ……………………………………………………………………………………………………….. 16

2-1-2- شهر کوچک  …………………………………………………………………………………………………..17

2-1-3- توسعه……………………………………………………………………………………………………………..18

2-1- 4- منطقه……………………………………………………………………………………………………………..19

فهرست مطالب

 

2-1- 5- توسعه منطقه ای ……………………………………………………………………………………………….21

2-1- 6- حوزه پیرامونی- عملکردی …………………………………………………………………………………23

2-2-مفاهیم پایه………………………………………………………………………………………………………………..26

2-2-1- سامانه منطقه ای ……………………………………………………………………………………………….25

2-2-2- ضرورت بررسی سامانه های منطقه ای……………………………………………………………………26
2-2-3-توسعه و سامانه های شهری و منطقه ای…………………………………………………………………..27

2-3- بررسی دیدگاهها و نظرات………………………………………………………………………………………….28
2-3-1- نظریه مکان مرکزی ………………………………………………………………………………………….30

2-3-2- نظریه قطب رشد ( پرو )……………………………………………………………………………………. 31

2-3-3-   نظریه عملکرد شهری درتوسعه روستایی………………………………………………………………32

2-3-4-   نظریه مرکز– پیرامون …………………………………………………………………………………….35

2-3-5-نظریه توسعه روستا– شهری…………………………………………………………………………………39

2-4- جمع بندی ونتیجه گیری از فصل دوم…………………………………………………………………………..41

 

فصل 3 :  شهرهای کوچک و توسعه منطقه ای43

3-1-دیدگاه های موجود درباره نقش شهرهای کوچک در توسعه منطقه­ای ……………………………… 44

3-1-1-  شهرهای کوچک ونقش آن درتوسعه مناطق پیرامون………………………………………………   44

3-1-2-  شهرهای کوچک و تمرکز زدایی……………………………………………………………………….48

3-1-3- شهرهای کوچک وتعادل منطقه ای……………………………………………………………………..49

3-1-4- شهرهای کوچک وتعادل بخشی به نظام اسکان جمعیت………………………………………….50

3-1-5- شهرهای کوچک وتوسعه پایدارمنطقه ای…………………………………………………………….52

3-1-6-   شهرهای کوچک وجامعه مدنی……………………………………………………………………….54

3-2- روشها و تکنیک های رتبه بندی منطقه ای…………………………………………………………………. 55

فهرست مطالب

 

3-2-1- قاعده رتبه – اندازه…………………………………………………………………………………………..55

3-2-2-مدل ضریب ویژگی…………………………………………………………………………………………. 55

3-2-3- مدل ضریب مرکزیت………………………………………………………………………………………..56

3-2-4- ضریب کشش پذیری: ………………………………………………………………………………………56

3-2-5- روش ضریب مکانی : ……………………………………………………………………………………….56

3-2-6- روش میزان سنج نهادی گاتمن……………………………………………………………………………56

3-2-7-تحلیل شاخص های توسعه شهری…………………………………………………………………………57

3-3-  تجربیات جهانی ……………………………………………………………………………………………………. 57

3-3- 1- چین ……………………………………………………………………………………………………………..57

3-3- 2- فیلیپین……………………………………………………………………………………………………………58

3-3- 3-ژاپن …………………………………………………………………………………………………………….. 59

3-3- 4- بنگلادش ………………………………………………………………………………………………………60

3 -3- 5- هند………………………………………………………………………………………………………………61

3-3- 6- نیجریه و تانزانیا……………………………………………………………………………………………… 61

3-3- 7- استرالیا…………………………………………………………………………………………………………..62

3-4- جمع بندی و نتیجه گیری از فصل سوم…………………………………………………………………………63

 

فصل چهارم : شناخت و تحلیل محدوده مطالعاتی                                                      66

4-1- شناخت و تحلیل نظام شهری استان چهارمحال و بختیاری ………………………………………………. 67

4-1-1- آشنایی مقدماتی با استان…………………………………………………………………………………….67

4-1-2- شهرستان شهرکرد…………………………………………………………………………………………….67

4-1-3- تقسیمات سیاسی- اداری……………………………………………………………………………………67

4-1-4- تحولات کانون های جمعیتی استان……………………………………………………………………..70

فهرست مطالب

 

4-1-5-  شبکه شهری استان…………………………………………………………………………………..73

4-1-6- ساختارکارکردی شبکه شهری……………………………………………………………………76

4-1-7- تحلیل قاعده رتبه– اندازه…………………………………………………………………………..79

4-2- شناخت و تحلیل سازمان فضایی بخش سامان ………………………………………………………..84

4-2-1- موقعیت جغرافیایی بخش سامان ………………………………………………………………….85

4-2-2- ویژگی های اقلیمی……………………………………………………………………………………85

4-2-3-  مطالعات جمعیتی- اجتماعی……………………………………………………………………….85

4-2-4- اوضاع اقتصادی منطقه……………………………………………………………………………….90

4-2-5- موقعیت ساختاری سکونت گاه های بخش سامان……………………………………………91

4-2-6- تجزیه و تحلیل شبکه راهها و ارتباطات فضایی……………………………………………….93

4-2-7-  نظام سلسله مراتبی و سطوح عملکردی…………………………………………………………96

4-2-7-1- سطح بندی سکونت گاه ها بر اساس جمعیت ………………………………………….96

4-2-7-2-  سلسله مراتب اداری و سیاسی…………………………………………………………….100

4-2-7-3-   نظام سلسله مراتبی بر اساس برخورداری های موجود …………………………..102

4-3- شناخت و تحلیل نقشهای کارکردی شهر سامان………………………………………………….. 104

4-3-1- خصوصیات جمعیتی شهرسامان………………………………………………………………….106

4-3-2- مهاجرت……………………………………………………………………………………………….107

4-3-3-  اوضاع کلی اقتصادی شهر………………………………………………………………………108

4-3-4- توزیع شاغلین دربخش های مختلف اقتصادی شهرسامان……………………………….109

4-3-5- تحلیل نقشهای کارکردی شهر سامان…………………………………………………………111

4-3-5-1-  تحلیل در سطح کلان……………………………………………………………………..111

فهرست مطالب

 

4-3-5-1-2-  تحلیل شاخص های توسعه شهری…………………………………………………………..111

4-3-5-1-3- تحلیل جمعیتی ( ضریب جمعیت پذیری)………………………………………………….113

4-3-5-1-4-  تحلیل اقتصادی ( ضریب سهم مکانی یا اقتصاد پایه ) ………………………… 114

4-3-5-2- تحلیل درسطح خرد (منطقه ای)…………………………………………………………….117

4-3-5-2- 1- ارزیابی نقش کارکردی شهرسامان به روش « بوژوگارنیه و ژرژشابو »……………117

4-3-5-2- 2-   مطالعه تطبیقی ضریب ویژگی وضریب مرکزیت……………………………………..119

4-3-5-2- 3-   روش اسکالوگرام گاتمن……………………………………………………………………121

4-3-5-2- 4- تحلیل درجه توسعه یافتگی……………………………………………………………………124

فصل پنجم : نتیجه گیری نهایی وارائه پیشنهادات                                                   121

5-1- پاسخ به سؤالات…………………………………………………………………………………………………128

5-1-1- سؤال اول…………………………………………………………………………………………………..128

5-1-2- سؤال دوم………………………………………………………………………………………………….130

5-1-3- سؤال سوم………………………………………………………………………………………………….132

5-1-4-سؤال چهارم ……………………………………………………………………………………………….133

5-2- نتیجه گیری نهایی……………………………………………………………………………………………….134

5-3- پیشنهادات درمورد منطقه مطالعاتی…………………………………………………………………………138

فهرست منابع ………………………………………………………………………………………………………… 142

پیوستها…………………………………………………………………………………………………………………….148

پیوست یک- تکنیک های پژوهش ……………………………………………………………………………… 148

پیوست دو- محاسبات وشاخص های مورد استفاده پژوهش………………………………………………. 157

فهرست جداول

جدول شماره 2-1-  قابلیت ها ومزیت های رویکردکارکردهای شهری درتوسعه روستایی ……………. 34

جدول شماره 4-1- تعدادشهر، دهستان، آبادی ها و مساحت شهرستان شهرکرد در مقایسه با استان سال1376…………………………………………………………………………………………………………………………67

جدول شماره 4 – 2- تقسیمات سیاسی شهرستان شهرکرد ………………………………………………………. 67

جدولشماره4-4-تغییر و تحولات جمعیتی کانون های شهری استان چهارمحال و بختیاری 1385- 1335……………………………………………………………………………………………………………………………..71

جدول شماره 4-4- اشتغال شهرهای استان در بخش های سه گانه در سال 1375 ………………………….75

جدول شماره 4-5- توزیع لگاریتمی شهرهای استان چهارمحال و بختیاری 1365………………………….79

جدول شماره 4-6- توزیع لگاریتمی شهرهای استان چهارمحال و بختیاری 1385 ………………………..80

جدول شماره4-7- تغییرات جمعیت بخش سامان درسرشماری های مختلف از سال( 1385- 1345)…………………………………………………………………………………………………………………………..86

جدول شماره4-8- تغییرات نرخ رشد جمعیت در دهستان های سامان وهوره طی سالهای ( 1385 – 1345 )…………………………………………………………………………………………………………………………………..87

جدول شماره 4-9- مساحت اراضی زراعی وباغی در منطقه ……………………………………………………90

جدول شماره 4-10- سطح بندی جمعیتی بخش سامان …………………………………………………………..97

جدول شماره 4-11-  سطح بندی آبادی های بخش سامان، براساس متوسط امتیازات شاخص مرکزیت وضریب ویژگی ……………………………………………………………………………………………………………103

جدول شماره 4- 12- روند تغییرات جمعیت شهرسامان طی سالهای ( 1385-1335)…………………..106

جدول شماره 4- 13- محل اقامت قبلی مهاجران وارد شده به شهرسامان طی دوره ( 1375-1365) ………………………………………………………………………………………………………………………………… 107

فهرست جداول

جدول شماره4-14- پراکندگی تعداد و درصد شاغلین در بخش های عمده اقتصادی (شهرسامان)……………………………………………………………………………………………………………………109

جدول شماره 4-15- سطح بندی نقاط شهری استان چهارمحال وبختیاری براساس مدل تاکسونومی…………………………………………………………………………………………………………………….112

جدول شماره 4- 16- مقایسه جمعیت پذیری شهرسامان با استان چهارمحال و بختیاری ……………… 112

جدول شماره4- 17-ضریب مکانی فعالیت های اقتصادی به تفکیک درسطح شهرستان، نقاط روستایی شهرستان وشهرسامان…………………………………………………………………………………………………….. 115

جدول شماره 4- 18–ضریب مکانی فعالیت های اقتصادی شهرستان شهرکرد وشهرسامان درگروههای عمده اقتصادی………………………………………………………………………………………………………………116

جدول شماره 4- 19- پراکندگی تعداد و درصد شاغلین در بخش های مختلف اقتصادی درشهرسامان ………………………………………………………………………………………………………………………………….117

جدول شماره 4- 20- سطح بندی روستاهای بخش سامان براساس مدل تاکسونومی…………………. 124

 

فهرست نمودارها

نمودارشماره2- 1-  روابط وتعاملات میان مراکز و سطوح در یک سیستم منطقه ای …………………….. 23

نمودارشماره 2-2- ساخت سیستم عمومی منطقه……………………………………………………………………. 26

نمودارشماره 2-3- مراحل شکل گیری ساختارمنطقه ای(تئوریمرکز – پیرامون ) …………………………. 37

نمودارشماره 4-1- میانگین درصد اشتغال در شهرهای استان سال 1375…………………………………….. 76

نمودارشماره 4-2- مدل رتبه– اندازه دراستان چهارمحال و بختیاری…………………………………………. 81

نمودارشماره 4-3- رشد جمعیت و تغییرات رتبه– اندازه سکونت گاه های شهری منطقه چهارمحال وبختیاری ( 1385-1365) ………………………………………………………………………………………………… 82

نمودارشماره 4-4- تغییرات جمعیت بخش سامان درسرشماری هامختلف از سال (1385- 1345) …………………………………………………………………………………………………………………………………… 86

نمودارشماره 4-5- تغییرات نرخ رشد جمعیت بخش سامان درسرشماری های مختلف ازسال (1385- 1345) …………………………………………………………………………………………………………………………. 87

نمودارشماره4-6- الگوی سلسله مراتب سیاسی اداری دربخش سامان ……………………………………… 99

نمودارشماره 4- 7- روندتغییرجمعیت شهرسامان طی سالهای  1385- 1335……………………………. 106

نمودارشماره 4- 8- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1345) ………. 109

نمودارشماره 4- 9- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1355) ……….109

نمودارشماره 4- 10- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1365) …….110

نمودارشماره 4- 11- توزیع درصد شاغلین شهرسامان درسه بخش عمده فعالیت سال (1375) ……110

نمودارشماره 4-12- مقایسه ضریب جمعیت پذیری شهرسامان با استان چهارمحال وبختیاری……..113

نمودارشماره4-13- ارزیابی نقش کارکردی شهرسامان ……………………………………………………..118

 

فهرست نقشه ها

نقشه شماره 4-1- شبکه شهری استان چهارمحال و بختیاری  ……………………………………………………73

نقشه شماره 4-2- توزیع سکونتگاههای روستا شهری استان چهارمحال و بختیاری با توجه به عامل توپوگرافی  …………………………………………………………………………………………………………………….74