1- مقدمه. 3

فصل دوم: بررسی منابع  

2-1- تاریخچه. 7

2-2- دلایل اهمیت شناخت و بررسی گیاه دارویی همیشه بهار. 8

2-2-1- خواص دارویی.. 8

2-2-2- استفاده خوراکی.. 10

2-2-3- مصارف آرایشی – بهداشتی.. 10

2-2-4- اثرات آلرژی زا و تاثیرات جانبی.. 10

2-3- رده بندی و مشخصات گیاهشناسی.. 11

2-4- مواد مؤثره 12

2-5- خاستگاه و پراکنش همیشه بهار. 13

2-6- تکثیر و ازدیاد گیاه همیشه بهار. 14

2-7- نگهداری و مراقبت… 14

2-8- برداشت و خشک کردن محصول. 14

2-9- عوامل مؤثر بر رشد و نمو گیاه دارویی همیشه بهار. 15

2-9-1- عوامل محیطی.. 15

2-9-1-1- نور. 15

2-9-1-2- درجه حرارت… 15

2-9-1-3- رطوبت و آبیاری.. 16

2-9-1-4- خاك… 16

2-9-1-5- عناصر غذایی.. 17

   2-9-1-5-1- نیتروژن. 18

    الف) تأثیر فرم جذب نیتروژن بر پارامترهای مورفولوژیکی.. 20

    ب) تاثیر فرم جذب نیتروژن بر پارامترهای فیزیولوژیکی.. 22

   2-9-1-5-2- فسفر. 24

   2-9-1-5-3- پتاسیم. 25

2-9-2-عوامل گیاهی و زراعی.. 25

2-9-2-1-گونه گیاهی و مراحل مختلف رشد. 25

2-9-2-2- عملیات به زراعی.. 26

2-9-3- عوامل زنده وغیر زنده 27

فصل سوم : مواد و روش ها

3- مواد و روش ها 29

3-1- مشخصات جغرافیایی منطقه. 30

3-2- آماده سازی بستر کشت و شرایط رشدی گیاهان. 31

3-3- آماده سازی سیستم تغذیه و آبیاری.. 31

3-4- اندازه گیری صفات مورد بررسی.. 33

3-4-1- اندازه گیری طول ساقه اصلی و قطر گل.. 33

3-4-3- وزن تر و خشک اندام هوایی.. 33

3-4-4- سنجش رنگیزه های فتوسنتزی.. 34

3-4-5- سنجش کارتنوئید کل.. 34

3-4-6- تعیین میزان قندهای محلول کل.. 34

3-4-7- سنجش اسید آمینه پرولین.. 35

3-4-8- تعیین میزان پراکسید هیدروژن ( (H2O2 36

3-4-9- تعیین میزان آب نسبی برگ  (RWC) 36

3-4-10- تعیین فنول کل گل.. 37

3-4-11- تعیین مقدار اسانس کل.. 37

3-4-13- سنجش ترکیبات اسانس…. 38

3-5- تجزیه و تحلیل آماری داده ها 38

فصل چهارم : نتایج و بحث

4- بررسی تاثیر غلظت ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر پارامترهای مورفولوژیکی گیاه همیشه بهار. 40

   

4-1- تعداد گل در بوته. 40

4-1-1- اثر سطوح مختلف ازت بر تعداد گل در بوته. 40

4-1-2- تأثیر کاربرد نسبتهای مختلف نیترات به آمونیوم بر تعداد گل.. 41

4-1-3- اثرمتقابل غلظت ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر تعداد گل در بوته. 42

4-2-تعداد برگ… 43

4-2-1- اثر سطوح مختلف ازت بر تعداد برگ… 44

4-2-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر تعداد برگ… 45

4-2-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر تعداد برگ… 45

4-3- تعداد غنچه. 47

4-3-1- اثر سطوح مختلف ازت بر تعداد غنچه. 47

4-3-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر تعداد غنچه. 48

4-3-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر تعداد غنچه. 48

4-4- ارتفاع بوته. 49

4-4-1- اثر سطوح مختلف ازت بر ارتفاع بوته. 50

4-4-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر ارتفاع بوته. 50

4-4-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر ارتفاع بوته. 51

4-5-قطر گل.. 53

4-5-1- اثر سطوح مختلف ازت بر قطر گل.. 53

4-5-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر قطر گل.. 54

4-5-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر قطر گل.. 54

4-6- وزن تر گل.. 55

4-6-1- اثر سطوح مختلف ازت بر وزن تر گل.. 56

4-6-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر وزن تر گل.. 56

4-6-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر وزن تر گل.. 57

4-7- وزن خشک گل.. 58

4-7-1- اثر سطوح مختلف ازت بر وزن خشک گل.. 59

4-7-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر وزن خشک گل.. 60

4-7-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر وزن خشک گل.. 60

4-8- کلروفیل (a، b و کل) 62

4-8-1- اثر سطوح مختلف ازت بر کلروفیل (a، b و کل) 62

4-8-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر کلروفیل (a، b و کل) 63

4-8-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر کلروفیل (a، b و کل) 64

4-9-کارتنوئیدها 65

4-9-1- اثر سطوح مختلف ازت بر کارتنوئیدها 66

4-9-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر کارتنوئیدها 67

4-9-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر کارتنوئیدها 67

4-10- محتوای نسبی آب برگ… 69

4-10-1- اثر سطوح مختلف ازت بر محتوای نسبی آب برگ… 69

4-10-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر محتوای نسبی آب برگ… 70

4-10-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر محتوای نسبی آب برگ… 70

4-11- پراکسید هیدروژن. 72

4-11-1- اثر سطوح مختلف ازت بر پراکسید هیدروژن. 72

4-11-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر پراکسید هیدروژن. 73

4-11-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر پراکسید هیدروژن. 74

4-12- محتوای پرولین.. 75

4-12-1- اثر سطوح مختلف ازت بر محتوای پرولین.. 75

4-11-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر محتوای پرولین.. 76

4-12-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر محتوای پرولین.. 77

4-13- قند محلول. 78

4-13-1- اثر سطوح مختلف ازت بر قند محلول. 79

4-13-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر قند محلول. 79

4-13-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر قند محلول. 80

4-14- فنول کل.. 81

4-14-1- اثر سطوح مختلف ازت بر فنول کل.. 82

4-14-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر فنول کل.. 82

4-14-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر فنول کل.. 83

4-15- اسانس…. 84

4-15-1- اثر سطوح مختلف ازت بر ترکیبات اسانس…. 86

4-15-2- تأثیر کاربرد نسبت های مختلف نیترات به آمونیوم بر ترکیبات اسانس…. 86

4-15-3- اثرمتقابل سطوح مختلف ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بر ترکیبات اسانس…. 87

فصل پنجم: نتیجه گیری پیشنهادات

5-1- نتیجه گیری.. 91

5-2- پیشنهادات… 92

منابع و مأخذ.. 93

چکیده

تعیین غلظت، فرم ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بدلیل تاثیر فراوان در کنترل پارامترهای رشدونموی، متابولیسم گیاهی، عملکرد و کیفیت محصولات باغبانی یکی از مهمترین اصول تغذیه گیاهی می­باشد. در همین راستا آزمایشی به منظور بررسی تأثیر غلظت­ (200 و170میلی­گرم درلیتر) و نسبت­های مختلف نیترات به آمونیوم (100:0، 90:10، 80:20، 70:30) روی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی (تعداد گل، تعداد برگ، تعداد غنچه، ارتفاع بوته، قطر گل، وزن تر و خشک گل، کلروفیل a، b و کل، کارتنوئیدها، محتوای نسبی آب برگ، پرولین، پراکسید هیدروژن، قندهای محلول، فنول کل و ترکیبات اسانس) همیشه بهار (Calendula officinalis) در قالب آزمایشات فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار طراحی و اجرار گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که افزایش نیتروژن بر تعداد گل، تعداد برگ، وزن تر و خشک گل، کارتنوئیدها، قندهای محلول و ترکیبات اسانس تأثیر معنی داری نشان داد؛ لیکن بر سایر صفات اثر معنی داری نداشت. نسبت­های مختلف نیترات به آمونیوم نیز بر تعداد گل، تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر گل، وزن تر گل، کارتنوئیدها، پرولین، قند محلول و ترکیبات اسانس معنی دار بود. مقایسه میانگین­ اثرات متقابل غلظت ازت و نسبت نیترات به آمونیوم بجز صفات کلروفیل a، پراکسید هیدروژن و فنول کل معنی دار، سایر صفات به طور معنی­داری تحت تاثیر قرار گرفتند. برهمین اساس بیشترین عملکرد در نسبت 80:20 نیترات به آمونیوم مشاهده گردید. براساس نتایج آزمایش غلظت و نسبت نیترات به آمونیوم در محلول غذایی همیشه بهار نقش بسزایی در پارامترهای رشدونموی، عملکرد و کیفیت اسانس تولیدی دارد.

واژه های کلیدی: ازت، نسبت نیترات به آمونیوم، همیشه بهار، کیفیت اسانس، کشت بدون خاک

1-4-8- دما…………………………………………………………… 11
1-4-9- کاهش در ضخامت لایه مرزی گرمایی……………………. 12
1-5- ویژگی­های تحقیق حاضر………………………………………… 12
فصل دوم: روشهای مدلسازی جریان نانوسیال و بررسی کارهای انجام شده در این زمینه
2-1- روشهای مدلسازی جریان نانوسیال…………………………. 14
2-2- تعریف مسئله………………………………………………….. 17
2-3- فیزیک جریان آرام داخل حفره…………………………………. 18
2-4- کارهای انجام شده در زمینه شبیه­سازی جریان جابجایی طبیعی در نانوسیال…..20
2-4-1- کارهای انجام شده در زمینه خواص نانوسیال…………… 20
2-4-1-1- روابط تئوری ارائه شده در زمینه ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال…20
2-4-1-2- روابط تئوری ارائه شده در زمینه ویسکوزیته نانوسیال…21
2-4-1-3- کارهای تجربی انجام شده در زمینه ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال…21
2-4-1-4- کارهای تجربی انجام شده در زمینه ویسکوزیته موثر نانوسیال….22
2-4-2- کارهای انجام شده در زمینه انتقال حرارت در نانوسیال…….23
2-4-2-1- کارهای تجربی انجام شده در زمینه انتقال حرارت در نانوسیال….23
2-4-2-2- کارهای عددی انجام شده در زمینه انتقال حرارت در نانوسیال در داخل حفره­ی مربعی…24
فصل سوم: معادلات حاکم و گسسته سازی آن­ها
3-1- فرض پیوستگی………………………………………….. 25
3-2- معادلات حاکم بر رژیم آرام سیال خالص………………. 26
3-3- خواص نانوسیال………………………………………….. 26
3-4- معادله بقاء جرم برای نانوسیال…………………………. 27
3-5- معادله بقاء انرژی برای نانوسیال…………………………. 28
3-6- معادله بقاء مومنتم برای نانوسیال (ناویراستوکس)…… 29
3-7- معادلات مربوط به نانوسیال درتحقیق حاضر……………. 30
3-8- شرایط مرزی و اولیه……………………………………….. 31
3-9- بی بعد سازی معادلات و عبارت­ها………………………… 31
3-10- شرایط مرزی و اولیه بی­بعد……………………………….. 33
3-11- گسسته سازی معادلات حاکم…………………………. 33
3-12- الگوریتم سیمپل…………………………………………. 34
3-13- شبکه بندی جابجا شده…………………………………. 38
فصل چهارم: بررسی نتایج عددی
4-1- تعیین شبکه مناسب………………………………………. 43
4-2- مقایسه­ی نتایج با کارهای انجام شده در گذشته…….. 44
4-3- نتایج نانوسیال……………………………………………… 46
فصل پنجم: نتیجه ­گیری
فعالیتهای پیشنهادی برای آینده…………………………………. 68
مراجع……………………………………………………………….. 69
چکیده:
افزایش انتقال حرارت و همچنین افزایش راند مان انرژی با توجه به محدودیت منابع طبیعی و کاهش هزینه­ها همواره یکی از اساسی ترین دغدغه­های مهندسین و محققین بوده است. این امر به خصوص در سیالات به دلیل کوچکی ضریب رسانش حرارتی از اهمیت بیشتری برخوردار است. یکی از مهمترین راه­های دستیابی به این امر ،که در سال­های اخیر به آن توجه زیادی شده، افزودن ذرات جامد با     رسانش حرارتی بالا در ابعاد نانو می باشد. جریان جابه­جایی طبیعی در داخل حفره، که تنها عامل محرک در آن نیروی شناوری می­باشد، به علت تنوع کاربرد در بخش مهندسی و صنعت، یکی از پدیده­های مهم به شمار می­آید که بطور گسترده در علم انتقال حرارت مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق بررسی اثر ذرات نانو در انتقال حرارت وجریان سیال و همچنین تاثیر قطر ذرات برآن در حفره قائم­الزاویه با نسبت منظری­ه ای متفاوت (0.1،0.2،0.25،0.5،0.75،1=L/H ) می­باشد. در این تحقیق از دو سیال پایه­ی آب و اتیلن گلیکول و سه نوع نانو ذره­ی جامد مس (Cu)، اکسید تیتانیم (TiO3) و اکسید آلومینیم(Al2O3)برای چهار نسبت حجمی متفاوت ( 0،0.025،0.05،0.1=φ ) استفاده شده است. جریان آرام و در محدوده فرض بوزینسک در نظر شده و نتایج برای سه عدد رایلی 105، 106 و 107 ارائه گردیده است. جهت مدلسازی جریان از الگوریتم سیمپل استفاده شده و نتایج حاصل برای جریان تراکم ناپذیر ارائه گردیده است . به این ترتیب با استفاده از برنامه عددی نوشته شده امکان مدلسازی انتقال حرارت در جریان آرام سیال با استفاده از فرض بوزینسک فراهم گردیده است. نتایج نشان داده است که نانو ذرات معلق در سیال باعث افزایش نرخ انتقال حرارت در هر عدد رایلی و نسبت منظری می­شود. همچنین نتایج نشان داده است که عدد ناسلت ماکزیمم و عدد ناسلت متوسط با افزایش نسبت حجمی ذرات نانو افزایش می­یابند. همچنین بیشترین مقدار ناسلت متوسط برای نانوذره­ی مس (Cu) مشاهده شده است. مقایسه­ی نتایج حاصل از حل جریان با محققان پیشین نشان دهنده­ی همخوانی قابل قبول این نتایج می­باشد.
فصل اول: مقدمه
هدف از انجام این تحقیق شبیه­سازی جریان جابجایی طبیعی نانوسیال است. بر این اساس و به منظور آشنایی بیشتر با ویژگی­های این تحقیق، نیاز به درک بهتر مفاهیم مطرح شده مثل جابجایی طبیعی، خواص نانوسیال و جریان نانوسیال است. این فصل هر یک از مفاهیم فوق را به­طور جداگانه معرفی کرده و ویژگی­ها و پیچیدگی­های آن­ها را به شکل اجمالی مطرح می­نماید.
1-1- جابجایی طبیعی
یکی از مسایل بسیار مهم در مکانیک سیالات حرکت سیالات در طبیعت و صنعت است که مهندسان همه­ روزه با آن سروکار دارند. برخی از جریانات حاصل از جابجایی طبیعی[1] ناشی از نیروی ارشمیدس است. در مبحث انتقال حرارت صفت “طبیعی“، به جریان­هایی اختصاص می­یابد که نتیجه اختلاف چگالی جرمی هستند، درحالیکه وقتی جریان در اثر گرادیان فشار و یا شرایط مرزی سرعت اتفاق می­افتد، جابجایی اجباری[2] اصطلاح مناسب­تری است. بعضی از نویسندگان و محققین، بین جابجایی طبیعی داخلی (در محوطه بسته) و خارجی (اطراف اشیا) دچار اشتباه می­گردند. الگو­های رفتاری این دو متفاوت از هم بوده و دومی جابجایی آزاد[3] نیز نامیده می­شود. اختلاف چگالی در اثر

این مرکز طوری در نظر گرفته می شود که همه افراد از هر طبقه و هر سنی امکان استفاده از آن را دارند. هم محل گردهمایی و هم اندیشی بزرگسالان است و هم محل تفریح و گذران اوقات فراغتشان است، همچنین محل بازی بچه ها و آموزش و مسابقات آن ها؛ و همه این ها در یک مجموعه واحد باید گنجانده شود.

در این مرکز فضاهای تفریحی در همجواری با فضاهای آموزشی، فرهنگی و نمایشی تداخلی هوشمندانه دارند تا از این طریق تعاملی ثمربخش میان افرادی که از این مجموعه بهره برداری خواهند کرد، به وجود آید.

در این مجموعه فضاهای لابی گفتمان، کافی شاپ،بخش آموزشی، خانه کتاب و سایت کامپیوتر، خانه ورزش، خانه سلامت، خانه رفاه و خدمات اجتماعی،خانه قرآن و عترت، سایت مدیریتی و اداری، آمفی تئاتر، خانه کودک و فضای سبز مناسب و منظره سازی در برنامه کار طراحی قرار دارد.

توجه خاص به فضاهای باز و شفاف، حرکت ها و چرخش ها و دیدها، حضور در فضاهای باز و بسته عمومی و درمعرض دید قرار دادن فعالیت های بهره برداران مجموعه به رهگذران و به رخ کشیدن پویایی مرکز، از نکاتی است که در همه بخش های پروژه لحاظ شده است.

در بخش مطالعات این رساله از منابع مختلف کتابخانه ای بهره گرفته ایم که از مهمترین آن ها می توان به کتابخانه دانشکده هنرهای زیبا، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهیدبهشتی، کتابخانه ملی و مرکز اسناد ایران و …. اشاره نمود.

تحقیقات محلی نیز که مربوط به بررسی فرهنگ مردم محله مورد مطالعه و آسیب های اجتماعی ای که با آن دست و پنجه نرم می کنند بوده، از طریق مصاحبه حضوری و پرکردن پرسشنامه در محله و نیز با مسئولان و متخصصین امر صورت گرفته است.

اطلاعاتی از قبیل سایت، کروکی، عکس و … نیز با حضور در محل برداشت شده است.

اطلاعات مربوط به مطالعات استان هرمزگان، شهر بندرعباس و محله شاه حسینی، از قبیل اطلاعات مربوط به پیشینه تاریخی و اقتصاد و اقلیم و ….از طریق ادارات ذیربط چون اداره مسکن و شهرسازی، معاونت برنامه ریزی استانداری، شهرداری، اداره هواشناسی و …..احصاء شده است.

در نهایت و پس از احصاء معضلات و آسیب های اجتماعی محله و با عنایت به مبانی نظری گردآوری شده برای ارائه بهترین گزینه در راستای تولید برنامه راهبردی در جهت حل مسأله و پاسخ به فرضیه های پژوهش و کاهش آسیب های اجتماعی محله، از روش «ماتریس تهدیدات، فرصت‌ها، نقاط ضعف و نقاط قوت» بهره برده ایم.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسأله

امروزه موضوع امنیت شهری، یکی از مسائل مهم در شهرها می باشد. عوامل متعددی در ایجاد شهر امن موثر می باشند. یک عامل موثر در امنیت شهری، پیشگیری از جرم و ناهنجاری اجتماعی است. با توجه به مطالعات صورت گرفته، عوامل اجتماعی مانند فقر، بیکاری، ناهماهنگی اجتماعی، میزان بالای جمعیت جوان و … باعث ایجاد محیطی مستعد و در معرض جرم و ناهنجاری رفتاری می شود، اما فاکتورهای اجتماعی تنها عوامل و جنبه های تعیین کننده جرائم و ناهنجاری های اجتماعی نیستند، طرح و کالبد فیزیکی فضا، نقش مهمی در توسعه یا پیشگیری از جرم و ناهنجاری دارد.(  خاموشی،1387:7)

در آغاز سده ی 21 ،دوره جدیدی از حیات بشر آغاز شده و ناشناس ماندن، بیگانگی اجتماعی، بی خبری، فقر فرهنگی و نداشتن امنیت روانی یا پشتوانه های اجتماعی از پدیده هایی بوده که موجبات دل مشغولی بیشتر جامعه شناسان گردیده! آنچه که در شرایط حاضر در شهرهای کشور و از جمله شهر بندرعباس مطرح است، اینست که از زمان تغییر ترکیب جمعیتی شهرها و متراکم شدن آن ها، شاهد نوعی تغییرات در روابط همسایگی و محلی بوده ایم. به عبارت دیگر مهاجرت از نقاط مختلف کشور و ساکن شدن در یک محله از یک سو سبب بروز  اختلاط فرهنگی شده و از سویی دیگر انگیزه ها برای تماس و ارتباط بین همسایگان را از بین برده است. معضل دیگر شهرهای امروز بافت های فرسوده پراکنده در سطح شهر است – بافت مساله دار شهری و بافتی که با معضلات چندی دست و پنجه نرم می کند- که این امر نهایتا منجر به کاهش منزلت اجتماعی و اعتبار محله در نزد ساکنین شهر می شود.

همه این مسائل می تواند زمینه ساز   آسیب های اجتماعی ای چون فرار ، طلاق ، اعتیاد ، خشونت ، روسپیگری و … که می توان از آنها به عنوان انحراف از هنجارهای اجتماعی نام برد و دیگر مشکلات و بزهکاری ها شوند. هنگامی که انحراف و بزهکاری در افراد جامعه رخ می نماید ، عوارض آن محدود به فرد نمانده، بازتاب آن به جامعه باز خواهد گشت و گاه حتی به یک جامعه نیز محدود     نمی ماند. تاثیر ناهنجاری براساس نوع فرهنگ و میزان پایبندی افراد به آن فرهنگ متفاوت بوده و می تواند گاه به سرعت با الگوسازی به صورت یک اپیدمی نمایان شود.

یکی از راه حل های مناسب که امروزه مورد اجماع عالمان اجتماعی است، پدید آمدن حرکت های اجتماعی با مشارکت محله هاست که سبب بالا رفتن تعلق اجتماعی شهروندان می شود. هر گونه اقدامی که منجر به بالا رفتن توانمندی اجتماعی و فرهنگی شهروندان خصوصـا در سطح محـلات گردد، می تواند نتایج مثبتی در کاهش آسیب های اجتماعی به دنبال داشته باشد و طرح حاضر نیز در واقع به دنبال دستیابی به چنین نتایجی در سطح یکی از محلات قدیمی و فرسوده شهر بندرعباس به نام محله شاه حسینی است.

بر همین اساس است که تشکیل مجموعه‌ای با عنوان مرکز محله براساس ضوابط محله‌ای می‌تواند مشارکت مردم در امور فرهنگی و اجتماعی را به همراه داشته باشد و همچنین با ارائه آموزش های مورد نیاز و حتی برگزاری دوره های فنی و حرفه ای در این مرکز به افزایش سطح فرهنگ عمومی و توانمندی گروه های مختلف ساکن در محله کمک نماید.

این مرکز می تواند و باید پذیرای گروه های مختلف اجتماعی و سنی جامعه ساکن در محله باشد، به این منظور و برای ترغیب اهالی به آمدن به این مرکز و حتی در پایین ترین سطح گذران اوقات فراغتشان در آنجا و داشتن تعامل با هم محله ای های خود، باید کاربری های تفریحی و تجاری متنوع فرهنگی را نیز در مجموعه گنجاند!

در مرکز محله می توان با یک برنامه ریزی اساسی به تجمع دوستان، عدالت اجتماعی،تاثیرپذیری، نظارت و تقویت انسجام اجتماعی، همفکری و مشاوره تخصصی و ارائه راهکارهای موثر در کاهش آسیب های اجتماعی دست یافت و در بالاترین سطح هدف مطلوب این است که محله به پایداری اجتماعی برسد. بنابراین سئوال اصلی این تحقیق آن است که “آیا طراحی یک مرکز فرهنگی- اجتماعی – تفریحی در محله می تواند گام موثری در راستای کاهش آسیب های اجتماعی آن محله بردارد؟”

2-1- ضرورت و اهمیت تحقیق

آسیب های اجتماعی در مفهوم عام خود کم و بیش در کلیه جوامع بشری نمود دارند و این مسایل به هر مقیاس و اندازه ای که در جامعه وجود داشته باشند، دربردارنده ی هزینه های فردی و اجتماعی در شرایط کنونی و آینده خواهند بود. علاوه بر هزینه های مستقیمی که این پدیده های اجتماعی به دنبال دارند، هزینه های غیرمستقیمی چون تأثیرگذاری در فرایند تولید و خدمات، آلوده کردن محیط اجتماعی، فراهم سازی زمینه انحراف نسل جدید و نیز هزینه های درمان، پیشگیری و… که بر دوش جامعه گذاشته می شود را به دنبال خواهد داشت و از همه مهم تر بنیان خانواده ها را به عنوان ستون و اساس جامعه به خطر خواهد انداخت. با توجه به جایگاه این پدیده ها و هزینه های آن، پرداختن بدان امری ضروری است.

یکی از عوامل مؤثر در وقوع جرم، محیط اجتماع و زندگی است و بررسی موضوعاتی همچون کیفیت و نحوه معماری مسکن و چگونگی شهرسازی در جوامع و شهرهای مختلف یک کشور و یا محله‌های متفاوت یک شهر مبین تأثیرگذاری محیط بر بزهکاری است. نوع و کیفیت معماری و شهرسازی در کاهش یا افزایش وقوع جرایم تأثیر بسیاری دارد؛ هرچند در تصویب قوانین به این موضوع توجه چندانی نشده است، به گونه‌ای که امروزه درصد قابل توجهی از جرایم مخل نظم، امنیت و آسایش عمومی‌افراد ناشی از همین موضوع؛ یعنی بی‌توجهی به معماری و شهرسازی صحیح و اصولی است و فقدان ضمانت اجرایی کیفری مؤثر در قوانین مربوط به شهرسازی و معماری مشکل را مضاعف نموده است.

در بررسی تاریخی موضوع آشکار می‌گردد که نقش معماری و شهرسازی در کاهش وقوع جرایم مورد توجه برخی قانون‌گذاران بوده است. به عنوان مثال، در قانون «حمورابی» که مشتمل بر جرایم متعددی است، به این موضوع پرداخته شده است. ماده 22 این قانون مقرر داشته بود: «اگر یک معمار برای کسی خانه‌ای بسازد و در اثر اهمال او _حتی بعد از

عنوان                                                                 صفحه

فصل اول: مقدمه ..1

مقدمه: 2

فصل دوم: کلیات و مروری بر مطالعات گذشته….8

2-1- تاریخچه. 9

2-2- طبقه بندی.. 15

2-3- ساختمان ویریون. 16

2-4- ساختمان و سازماندهی ژنوم. 16

2-5- تکثیر ویروس… 18

2-5-1- اتصال ورود ، پوشش برداری.. 19

2-5-2- پروموترهای ویروسی و تنظیم نسخه برداری.. 19

2-5-3 – سرهم بندی و رها شدن ویروس… 21

2-5-4- همانند سازی DNA ویروس… 21

2-6- الحاق DNA ویروسی در ژنوم انسان. 23

2-7- پروتئین های ویروسی.. 24

2-7-1- پروتئین های اولیه E1 تا E6.. 24

2-7-2- پروتئین E7.. 25

2-7-3- پروتئین های L1 و L2.. 28

2-8- تیپ بندی پاپیلوماویروس ها 29

2-9- بیماری زایی.. 29

2-9-1- عفونت پوستی.. 30

2-9-2- عفونت حفره دهانی.. 31

2-9-3- عفونت مجاری تنفسی.. 31

2-9-4- سرطان مقعد. 31

2-9-5- سرطان گردن رحم. 32

2-9-6- HPV در کودکان. 34

2-10- اپیدمیولوژی.. 35

2-11- مطالعه سرطان گردن رحم و عفونت پاپیلوماویروس در ایران. 37

2-12- تشخیص…. 38

2-13- پاسخ ایمنی در برابر HPV.. 40

2-13-1- ایمنی اختصاصی.. 41

2-13-1- 1- پاسخ ایمنی هومورال. 41

2-13-1-2- پاسخ ایمنی سلولی.. 42

2-13-2-پاسخ ایمنی ذاتی.. 43

2-14-  درمان. 44

2-15- پیشگیری.. 45

2-16- واکسیناسیون. 46

2-17- واکسیناسیون علیه HPV.. 47

2-17-1- واکسن های نوترکیب با ناقل زنده 50

2-17-2-واکسن های پروتئینی و پپتیدی.. 51

2-17-3-ذرات شبه ویروس( VLPs). 52

2-17-4-  DNA واکسن ها 56

-5-17-2 واکسن های خوراکی.. 59

2-18- اهمیت پاسخ های ایمنی هومورال و واکسن های پیشگیری کننده 63

2-19- اهمیت پاسخ های ایمنی سلولی و واکسن های درمان کننده 64

2-20-ایمونوانفورماتیک در علم واکسن.. 65

2-20-1-ﭘﺎﯾﮕﺎه های داده ها (Databases) 68

2-20-1-1- پایگاه های داده اﯾﻤﻮﻧﻮﻣﯿﮏ… 68

2-20-1-2- ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اپی توپ ها و ﺳﺎﺧﺘﺎرهای آﻧﺘﯽ ﺑﺎدی ﺑﺮای ﺳﻠﻮل B.. 69

2-20-1-3- ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اﭘﯽ ﺗﻮپ ﺳﻠﻮلT.. 72

2-20-2-اﺑﺰارها و اﻟﮕﻮرﯾﺘﻢ های ﻣﺘﻨﻮع ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ.. 73

   

2-20-2-1-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮل B.. 74

2-20-2-2-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮل B ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻣﯿﻞ ذاﺗﯽ آﻣﯿﻨﻮاﺳﯿﺪ. 75

2-20-2-3-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اﭘﯽ ﺗﻮپ ﺳﻠﻮلB ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش های ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﻣﺎﺷﯿﻦ.. 77

2-20-2-4-روش ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﻏﯿﺮ پیوسته ﺳﻠﻮل B.. 78

2-20-2-5-ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ های ﺳﻠﻮل T.. 82

2-20-3- ﮐﺎرﺑﺮدهای ﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اﭘﯽ ﺗﻮپ.. 83

2-21-واکسن همگانی (Universal vaccine) 84

2-22- واكسن سازی معكوس Reverse Vaccinology.. 84

2-23-ادجوانت ها 86

2-24-به دست آوردن قطعه DNA یاژن مورد نظر. 89

2-25-کلونینگ ژن. 90

2-25-1- مراحل کلون کردن ژن. 90

2-25-2- میزبان کلونینگ… 90

2-26- آنزیم های محدود کننده 91

2-26-1-آنزیم لیگاز. 91

2-27- حامل های کلونینگ… 91

2-28-غربالگری وجود ژن. 92

2-29-انواع سیستم های بیانی و مزیت اشرشیاکلی.. 92

2-30-وکتورهای بیان کننده 94

2-30-1- وکتورهای بیان کننده سیستمpET.. 94

2-31-وکتورهای پلاسمیدی.. 96

2-32-توالی شاین دلگارنو(SD)(Shine-delgarno) 97

2-33-استراتژی بیان در سیستمpET.. 97

2-34-نقشه و مشخصات وکتورpET28a(+) 98

2-35-تولید پروتئین نوترکیب.. 99

2-36-مراحل تهیه یک پروتئین نوترکیب در اشرشیاکلی.. 99

2-37-بیان ژن و تولید پروتئین نوترکیب در E.coli. 100

2-38-راهکارهای افزایش تولید پروتئین نوترکیب در اشرشیاکلی.. 101

2-39-تخلیص پروتئین نوترکیب.. 102

2-40- فرضیات و هدف از انجام تحقیق.. 103

2-40-1 -فرضیات.. 103

2-40-2 – هدف از انجام تحقیق.. 103

 

فصل سوم: مواد و روش ها…104

3-1-مجموعه توالی های پروتئین.. 105

3-2-پیش بینی اپی توپ سلول B.. 105

3-3-قابلیت دسترسی اپی توپ به حلال. 106

3-4-محل های N-Glycosylated.. 107

3-5-ترجمۀ معکوس اولین ساختمان. 107

3-6-بهینه سازی کدون، تعیین کدون های نادر (rare codon) 108

3-7-تولید ساختار واکسن.. 109

3-8-تهیه باکتری مستعد شده 109

3-9-ترانسفورم نمودن پلاسمید بیانی.. 111

3-10- SDS-PAGE. 114

3-11-بیان پروتئین نوترکیب HPV   واکسن کاندید چند اپی توپی در مقیاس کم. 115

3-12-کشت انبوه سویه بیانی و تهیه جسم سلولی.. 117

3-13-بیان پروتئین نوترکیب HPV  واکسن کاندید چند اپی توپی در مقیاس بالا. 117

3-14-الکتروفورز پروتئین در ژل آکریل آمید در حضور SDS. 119

3-15- رنگ آمیزی ژل با کوماسی بلوR-350.. 122

3-15-1- روش تهیه محلول ها 122

3-15-2- روش رنگ آمیزی.. 123

3-16- وسترن بلاتینگ… 123

3-16-1- انتقال در تانک… 124

3-16-2- مسدودسازی غشا 125

3-16-3- تشخیص با آنتی بادی.. 125

3-17-تخلیص پروتئین با یون های نیکل متصل به ماتریکس NTA نوترکیب HPV   واکسن کاندید چند اپی توپی روی ماتریکس Ni-NTA.. 126

3-18-بهینه سازی تخلیص…. 127

3-19-ارزیابی پروتئین تخلیص شده با روش SDS-PAGE. 127

3-20-تخلیص انبوه پروتئین نوترکیبHPV  واکسن کاندید چند اپی توپی.. 128

3-21- دیالیز و تغلیظ پروتئین HPV واکسن کاندید چند اپی توپی تخلیص شده 134

3-22- ارزیابی پروتئین تخلیص شده 136

3-23- روش برادفورد. 136

3-23-1- طرز تهیه محلول های مورد نیاز. 137

3-23-2- طرز تهیه محلول برادفورد. 137

3-23-3- طرز تهیه محلول استاندارد پروتئین ذخیره با غلظت 1000μic/ml. 137

3-23-4- طرز تهیه محلول استاندارد پروتئین با غلظت 10,100mic/ml 137

3-24- بررسی خلوص پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی تخلیص شده با روش SDS-PAGE. 138

3-25-بررسی پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی تخلیص شده با وسترن بلات.. 138

3-26-پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی.. 139

3-27- حیوان آزمایشگاهی.. 139

3-28-ادجوانت‌ فروند ناقص…. 139

3-29-گروه‌های تجربی و واکسیناسیون موش‌ها 140

3-30- بررسی پاسخ های همورال. 141

3-30-1- بررسی سطح آنتی بادی توتال در رقت های مختلف سرمی.. 142

 

فصل چهارم: نتایج ….144

4-1-پیش بینی اپی توپ سلول B.. 145

4-2- قابلیت دسترسی اپی توپ ها 149

4-3-محل های N-Glycosylated.. 151

4-4-انتخاب اپی توپ ها و اتصال پپتیدها برای تولید ساختمان واکسن.. 153

4-5-ارزشیابی توالی پروتئین.. 155

4-6-ترجمۀ معکوس ساختمان اول. 157

4-7-نتایج تایید بیان پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی با روش      SDS-PAGE.. 159

4-8- نتایج تایید بیان پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی با روش وسترن بلاتینگ… 161

4-9-نتایج بررسی پاسخ های ایمنی همورال. 162

4-9-1- نتایج بررسی سطح آنتی‌بادی توتال اختصاصی واکسن کاندید. 162

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری………164

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 165

5-2-پیشنهادات و چشم اندازها 168

 References      …169

ضمائم:

فهرست اشکال :

شکل 2-1.ساختمان ویروس پاپیلوما……………………………………………………………………………………………………………………….16

شکل 2-2. نقشه ژنومی در پاپیلوما ویروس……………………………………………………………………………………………………………..18

شکل2-3.نمایی از تکثیر پاپیلوما ویروس در ارتباط با عملکرد پروتئین های غیرساختاری……………………………………………..18

شکل2-4. مواردی از عفونت پاپیلوما ویروس ها……………………………………………………………………………………………………..30

شکل 2-5. مراحل اصلی پاپیلوماویروس و محل آنها در اپی تلیوم اسکوآموس…………………………………………………………….41

شکل 2-6. ساختار شماتیک و توالی ژنی ناحیه بیانی pET-28a(+)…………………………………………………………………………..99

شکل4-1. نمایش انتخاب اپی توپ ها با میزان بالای قابلیت دسترسی به حلال ، در اینجا ساختمان های پروتئین L1 از سروتایپ های HPV 11, 16, 18, 31, 45 نشان داده شده اند…………………………………………………………………………………151

شکل4-2.طراحی اولیه ساختار اپی توپ های منتخب ، E1 تا E10 برای پروتئین L1 و  E11 تا E20  برای L2 طراحی شدند………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..155

شکل 4-3. آنالیز آنتی ژنی سیتی ساختمان توسط برنامه پروتئان آنالیز ،. این نتایج نشان داد که قسمت های اصلی ساختار پروتئنی جدید خصوصیات هیدروفیلیک دارد، بنابراین توان آنتی ژنیک را دارد……………………………………………………………157

شکل4-4. توالی ترجمه شده معکوس برای بهینه سازی کدون و کدون نادر برای افزایش سطح بیان ژن و انحلال پذیری پروتئین  ارزشیابی شد. به این منظور OPTIMIZER و سرورهای GenScript با هم بکار برده شدند…………………..158

ششکل 4-5. نتایج ترجمه معکوس و بهینه سازی …………………………………………………………………………………………………159

شکل 4-6.نتایج تایید بیان پروتئین نوترکیب HPV واکسن کاندید چند اپی توپی و مشاهده باند در محدوده 45 کیلو دالتون……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….160

شکل4-7. pET28a(+)/HPV، SDS-PAGE قبل و بعد از تخلیص پروتئین ، نتیجه تخلیص به صورت تک باند و در محدوده 45KD است………………………………………………………………………………………………………………………………………….160

شکل4-8. نتایج Western Blot و SDS-PAGE ، نتیجه در محدوده 45KD است……………………………………………..161

شکل4-9. SDS-PAGE بعد از تخلیص انبوه پروتئین ، نتیجه به صورت تک باند و در محدوده 45KD است…………..162

فهرست جداول:

جدول 2-1. خصویات واکسن چهار ظرفیتی و دوظرفیتی HPV ……………………………………………………………………………….53

جدول 2-2.واکسن های پیشگیری کننده در حال توسعه……………………………………………………………………………………………61

جدول2-3.واکسن های درمانی HPV درحال توسعه………………………………………………………………………………………………..62

ﺟﺪول2-4.ﭘﺎﯾﮕﺎه داده اپی توپ ها و ﺳﺎﺧﺘﺎرهای آﻧﺘﯽ ﺑﺎدی ﺑﺮای ﺳﻠﻮل B ﻣﺨﺘﻠﻒ ……………………………………………………..72

ﺟﺪول 2-5. ﺗﻌﺪادی از اﺑﺰارهای ﻣﻮﺟﻮد جهتﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮل B ………………………………………………………….75

ﺟﺪول 2- 6 . ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد جهتﭘﯿﺸﮕﻮﯾﯽ اپی توپ هایﺳﻠﻮلB  ……………………………………………………………………………80

جدول3-1. سکانس های استفاده شده برای طراحی ساختار کاندید یونیورسال واکسن HPV……………………………………..105

جدول3-2.گروه بندی موش های مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………………141

جدول 4-1. پیش بینی اپی توپ سروتیپ های HPV 11.16.18, 31, 45 با استفاده از سرور BCPREDS……………….149

جدول 4-2.فهرست نتایج مدل سازی همولوژی برای پروتئین های L1 از HPV نوع های 11، 16، 18، 31 و 45………..150

جدول4-3. امتیاز و محدوده آسپاراژین در توالی اپی توپ ها را نشان  می دهد…………………………………………………………153

جدول4-4. 20  اپی توپ مناسب انتخاب شده از پروتئین های L1 و L2  ………………………………………………………………154

جدول 4-5. نتایج طراحی پروتئین و محاسبه پارامترهای مربوطه……………………………………………………………………………..156

فهرست نمودار ها :

نمودار 4-1. نتایج بررسی سطح آنتی بادی توتال در گروههای تجربی…………………………………………………………………….163

خلاصه

سرطان گردن رحم بعد از سرطان سینه دومین سرطان شایع زنان در سراسر جهان می باشد. بیش از 90% سرطان های گردن رحم ، واجد پاپیلوما ویروس های انسانی  (HPV)هستند. بیش از 100 نوع مختلف پاپیلوما ویروس انسانی وجود دارد که بیش از 40 گونه ژنوتیپی  این ویروس ها، عفونت زا هستند و از آن میان حدود 15 ژنوتیپ، کارسینوژن هستند که تحت عنوان ژنوتیپ های high-risk نام برده        می شوند و ژنوتیپ 18 و  16 در بین آنها عامل بیش از 90 % سرطان های مرتبط با این ویروس هستند.  پروتئین کپسید L1 پاپیلوما ویروس ها زمانی که در سیستم های بیان کننده پروتئین های یوکاریوتی و پروکاریوتی بیان می شوند ذرات ویروسی مانند  غیر عفونی را تشکیل می دهند که باعث القاء پاسخ آنتی بادی خنثی کننده ضد HPVs می شوند. این پروتئین اکنون نیز به عنوان واکسن استفاده         می شود و احتمالا وجود پروتئین2 L در واکسن میتواند از طیف گسترده تری از تیپ های ویروسی پیشگیری کند، هرچند که              اپی توپ های خنثی کننده آن شبیه به L1 توانایی حفاظت کنندگی را ندارند اما اپی توپ های آن واکنش های متقاطع را به خوبی القا     می نمایند. در حال حاضر واکسن هایی که برای ویروس HPV وجود دارد، نمی تواند تمام سروتیپ های پر خطر آن را پوشش دهد و از لحاظ قیمت نیز پر هزینه است.

در تحقیق حاضر طراحی یک واکسن یونیورسال چند اپی توپی برای پروتئین های ساختمانی اصلی ویروس های HPV که شامل  L1/L2 است با استفاده از استراتژی های  ایمونو انفورماتیک در بررسی 6 نوع پرخطر ویروس HPV سویه های 6،11،16،18،31،45، تلاش در طراحی و ساخت واکسنی شده است که این سروتیپ ها را پوشش دهد ، در این خصوص اقدام به شناسایی بهترین اپی توپ های برانگیخته کننده لنفوسیت هایB ، برای پیشگیری از وقوع  بیماری های مرتبط در جهت مطالعه به عنوان کاندید یونیورسال واکسن شد به این ترتیب با در نظر گرفتن بیشترین سطح تحریک شوندگی لنفوسیت های B- اپی توپ های پروتئین های کپسیدی L1 وL2، از نظر قابل دسترس ترین  اپی توپ ها با توجه به طراحی سه بعدی آن ها، در نظر گرفتن نواحی N گلیکوزیله شده، هیدروفیلیسیته و آنتی ژنسیته، بهترین اپی توپ ها شامل بیست اپی توپ بیست  اسید آمینه ای انتخاب و پس از آنالیزهای مثبت، ساختار نهایی مشتمل بر چهارصد اسید آمینه به صورت DNA طراحی  شد و به صورت 1200 نوکلئوتید ترجمه معکوس گردید، سپس در جهت بهترین بیان در E.coli بهینه سازی شد. آنزیم های برش گر BamHI و HindIII به ابتدا و انتهای توالی اضافه و سپس در غالب یک ساختار ژنی در کنار یکدیگر قرار داده شد. ژن طراحی شده مذکور ، توسط شرکت بیوماتیک سنتز شده و در پلاسمید pET28a کلون گردید. پس از دریافت پلاسمید مذکور، در سلول های E.coli BL21DE3 ترانسفرم گردید. بیان پلاسمید نوترکیب در سلول های باکتری با اضافه نمودن 1میلی مولار IPTG در طول 4 ساعت کشت انجام شد و سپس پروتئین توسط ستون کروماتوگرافی   Ni-NTA خالص شد و خلوص با تکنیک SDS-page تائید شد و سپس در برابر آنتی بادی anti-His در وسترن بلات مورد تایید قرار گرفت. جهت بررسی ایمنی زایی، واکسن کاندید همراه با ادجوانت فروند ناقص همراه با گروه کنترل  PBS به گروه های موشی  BALB/c (n=6 ) دو بار و به فاصله 2 هفته بصورت زیر پوستی تزریق شدند که میزان تزریق در هر سری 10 میکروگرم بود. یک هفته پس از دومین واکسیناسیون موش ها ،توتال آنتی بادی ها به روش الایزای غیر مستقیم ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که واکسن کاندید تولید شده در میزبان باکتریایی و خالص شده به وسیله ی Ni-NTA، یک باند در حدود 45 کیلو دالتون در وسترن بلات نشان داد. همچنین واکسیناسیون با واکسن کاندید یونیورسال بر پایه ی L1/L2 HPVs  منجر به افزایش قابل توجه در پاسخ ایمنی همورال در مقایسه با گروه کنترل شد.

واژه های کلیدی : پاپیلوما ویروس انسانی، پروتئین کپسید L1 و L2 ، چند اپی توپی، یونیورسال واکسن

فصل اول

فصل دوم: مبانی نظری پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..16

2-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-2- مروری بر تحقیقات پیشین……………………………………………………………………………………………………………18

2-2-1- تحقیقات داخلی……………………………………………………………………………………………………………………18                  2-2-2- تحقیقات خارجی…………………………………………………………………………………………………………………..23

2-2-3- جمع بندی پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..27

3-2- دیدگاههای نظری پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..28

1-3-2-رویکرد کارکردگرا………………………………………………………………………………………………………………..29

1-1-3-2- نظریة بر چسب زنی بكرولمرت…………………………………………………………………………………………….29

2-1-3-2- نظریه های فشار…………………………………………………………………………………………………………………30

3-1-3-2- آنومی دورکیم…………………………………………………………………………………………………………………..32

4-1-3-2- آنومی مرتن………………………………………………………………………………………………………………………33

2-3-2- رویکرد ساختارگرا…………………………………………………………………………………………………………………34

3-3-2- دیدگاه كنترل اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………35

1-3-3-2- نظریه الگوی كنترل اجتماعی هیرشی……………………………………………………………………………………..35

4-3-2-  نظریه های فردگرا………………………………………………………………………………………………………………….36

5-3-2- دیدگاه تضاد…………………………………………………………………………………………………………………………37

1-5-3-2- نظریه مارکس ………………………………………………………………………………………………………………….37

6-3-2- نظریه بوم‌شناختی ………………………………………………………………………………………………………………..39

7-3-2- نظریه بی سازمانی اجتماعی …………………………………………………………………………………………………39

8-3-2- دیدگاه نظم گرا پیرامون انحرافات اجتماعی ……………………………………………………………………………40

9-3-2- نظریه های جامعه گرا…………………………………………………………………………………………………………..40

10-3-2- نظریه جمع گرایی……………………………………………………………………………………………………………..41

11-3-2- نظریه اعتماد……………………………………………………………………………………………………………………..41

12-3-2- نظریة انحراف رابرت آگینو، مسنر وروز     نفلد…………………………………………………………………………..43

13-3-2- نظریه محرومیت نسبی…………………………………………………………………………………………………………43

14-3-2- نظریه معاشرت ادوین ساترلند………………………………………………………………………………………………44

15-3-2- نظریة همنشینی افتراقی ساترلند……………………………………………………………………………………………..44

16-3-2- نظریه رضایت از زندگی……………………………………………………………………………………………………..45

17-3-2- پایگاه اجتماعی- اقتصادی…………………………………………………………………………………………………..45

18-3-2- نظریه های قشربندی اجتماعی………………………………………………………………………………………………46

19-3-2- دیدگاه تضادگرایی……………………………………………………………………………………………………………47

4-2- چارچوب نظری پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..48

5-2- فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………49

6-2- مدل نظری پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….50

فصل سوم:روش شناسی پژوهش………………………………………………………………………………………………………….51

1-3-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………….52

2-3- نوع و روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….52

3-3- ابزار گرد آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………….52

4-3- جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………….53

5-3- تعیین حجم نمونه……………………………………………………………………………………………………………………….53

6-3- شیوه نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………………….53

7-3- واحد تحلیل………………………………………………………………………………………………………………………………53

8-3- تجزیه و تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………………………53

9-3- اعتبار ابزار پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………..53

10-3- پایایی ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………..54

11-3- تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم  ………………………………………………………………………………………………..54

فصل چهارم: توصیف و تبیین داده ها…………………………………………………………………………………………………….57

1-4- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………58

2-4- داده های توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………..58

1-2-4-  جنس………………………………………………………………………………………………………………………………….58

2-2-4- سن پاسخگویان……………………………………………………………………………………………………………………..59

3-2-4-  منفور بودن سارقین………………………………………………………………………………………………………………. 59

4-2-4- پیش آمدن شرایطی که منجر به سرقت شود………………………………………………………………………………. 60

5-2-4-  تمایل به سرقت……………………………………………………………………………………………………………………..61

6-2-4-  عدم تلاش به سرقت به خاطر ترس از عواقب آن……………………………………………………………………….. 62

7-2-4-  اعتقاد بر قطع دست سارقین……………………………………………………………………………………………………..63

8-2-4-  بد بودن پرخاشگری……………………………………………………………………………………………………………….64

9-2-4-  بیزاری از خشونت………………………………………………………………………………………………………………….65

10-2-4- ترجیح دادن گذشت از حقوق شخصی به جای اعمال خشونت  ……………………………………………………66

11-2-4-  وجود راه حل برای مشکلات به جای اعمال خشونت………………………………………………………………….67

12-2-4- عدم اعتماد جامعه به افراد پرخاشگر…………………………………………………………………………………………68

13-2-4- به سادگی و برای هر موضوعی تمایل به پرخاشگری داشتن  ………………………………………………………..69

14-2-4-  خطرناک بودن مصرف مواد مخدر…………………………………………………………………………………………70

15-2-4- عدم تصور برای مصرف مواد مخدر…………………………………………………………………………………………71

16-2-4-  مبالغه تبلیغات در مورد زیان مواد مخدر…………………………………………………………………………………..72

17-2-4- مصرف مواد مخدر راهی برای غلبه بر مشکلات روحی……………………………………………………………….73

18-2-4-  استفاده از مواد مخدر به عنوان مسکن در درمان بیماریهای جسمی………………………………………………..74

19-2-4-  جایز نبودن دوستی با افراد مصرف کننده مواد مخدر………………………………………………………………….75

20-2-4- عدم مقاومت در مقابل مصرف مواد مخدر………………………………………………………………………………..76

21-2-4- بی بند و باری جنسی عامل تباهی جامعه……………………………………………………………………………………77

22-2-4-  مقاومت در برابر وسوسه های جنسی……………………………………………………………………………………….78

23-2-4-  برخورد شدید پلیس با مجرمان جنسی……………………………………………………………………………………..79

24-2-4-  اعتقاد به انحراف جوانان در برابر فشارهای جنسی   …………………………………………………………………..80

25-2-4-  نفرت از افراد بی بند و بار جنسی……………………………………………………………………………………………81

26-2-4-  جایز نبودن دوستی با منحرفان جنسی………………………………………………………………………………………82              27-2-4- محتوای جنسی رویاها…………………………………………………………………………………………………………..83

28-2-4- فرار از خانه زمینه ای برای شروع انحرافات……………………………………………………………………………….84

29-2-4-  پدر و مادر دلسوزترین افراد برای فرد……………………………………………………………………………………..85

30-2-4-  فکر فرار به خاطر شرایط آزار دهنده خانه………………………………………………………………………………..86

31-2-4-  فرار از خانه راهی برای استقلال……………………………………………………………………………………………..87

32-2-4-  پیشگیری والدین از فرار نوجوانان…………………………………………………………………………………………..88

33-2-4- عدم توجیه منطقی برای فرار از خانه………………………………………………………………………………………..89

34-2-4- فرار از خانه ، شروع تحولی مثبت برای فرد……………………………………………………………………………….90

3-4- آزمون فرضیات………………………………………………………………………………………………………………………..91

فصل پنجم: نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………..101

1-5- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………102

2-5- نتایج فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………103

1-2-5- توصیف نتایج داده های پژوهش……………………………………………………………………………………………..103

2-2-5- تبیین نتایج داده های پژوهش………………………………………………………………………………………………….105

3-5- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………….107

4-5- پیشنهادهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….108

5-5- محدودیتهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………..109

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………110

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                 صفحه

4-1 توزیع فراوانی داده ها بر حسب جنس آزمودنیها…………………………………………………………………………………58

4-2 توزیع فروانی داده ها بر حسب سن آزمودنیها…………………………………………………………………………………….59

4-3 توزیع فروانی داده ها بر حسب منفور بودن سارقین……………………………………………………………………………..59

 

 

.

.

.

.

.

4-46 جدول ضرایب  تشکیل دهنده معادله رگرسیون(اشتراکات)……………………………………………………………….96

4-47 بر حسب مقایسه میانگینها…………………………………………………………………………………………………………….97

4-48  جمعبندی مدل رگرسیون…………………………………………………………………………………………………………..98

4-49 آزمون آنوا برای بررسی معناداری رگرسیون انجام شده…………………………………………………………………….98

4-50 مقایسه میانگیها…………………………………………………………………………………………………………………………99

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                                  صفحه

4-1- جنس پاسخگویان………………………………………………………………………………………………………………………58

4-2- توزیع فروانی داده ها بر حسب منفور بودن سارقین……………………………………………………………………………60

4-3- توزیع فروانی داده ها بر حسب پیش آمدن شرایطی که منجر به سرقت شود…………………………………………..61

4-4- توزیع فروانی داده ها بر حسب تمایل به سرقت………………………………………………………………………………..62

4-5- توزیع فروانی داده ها بر حسب عدم تلاش به سرقت به خاطر ترس از عواقب آن ……………………………………63

4-6- توزیع فروانی داده ها بر حسب اعتقاد بر قطع دست سارقین…………………………………………………………………64

4-7- توزیع فروانی داده ها بر حسب بد بودن پرخاشگری………………………………………………………………………….65

 

.

.

.

.

4-31- توزیع فروانی داده ها بر حسب پیشگیری والدین از فرار نوجوانان………………………………………………………89

4-32-  توزیع فروانی داده ها بر حسب عدم توجیه منطقی برای فرار از خانه…………………………………………………..90

4- 33- توزیع فروانی داده ها بر حسب فرار از خانه ، شروع تحولی مثبت برای فرد…………………………………………91

 

چکیده

آنچه در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است « بررسی میزان گرایش فرزندان نوجوان مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) شهرستان سمنان به انحرافات اجتماعی» می باشد. متغیر های مورد بررسی در این تحقیق« گرایش به خشونت،سرقت، فرار از منزل، اعتیاد و انحرافات جنسی» می باشد.

برای بررسی میزان گرایش نوجوانان به انحرافات اجتماعی، پس از بررسی دیدگاه های صاحبنظران مختلف، نهایتاً از نظریات پارسونز، هیرشی، مازلو، دورکیم، مرتون و بوم شناختی استفاده شده است.

تحقیق حاضر از لحاظ روش یک تحقیق پیمایشی می باشد که از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش فرزندان نوجوان مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) شهرستان سمنان سمنان هستند که با استفاده از نمونه گیری تصادفی تعداد 150 نفر انتخاب شده اند.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهند که فرزندان نوجوان و جوان مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام (ره) شهرستان سمنان به انحرافات گرایش نشان نمی دهند که این نمایانگر برنامه های مناسب حمایتی و آموزشی کمیته امداد امام(ره) می باشد.

واژگان کلیدی:فقر، مددجو، انحرافات اجتماعی.

  

فصل اول

کلیات پژوهش

1-1- مقدمه:

تحولات و دگرگونی های پدید آمده در نظام سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه و ستیزه های اخلاقی بین دو نسل و عدم جایگزینی الگوهای رفتاری نهادینه شده، زمینه را برای افزایش نسبت بزهكاری و انحرافات اجتماعی فراهم كرده است. گسترش انحرافات اجتماعی از جمله مشکلات عمده ای است که امروزه گریبان گیر بسیاری از جوامع کنونی است. در جامعة ما نیز با توجه به ارزش های دینی، اخلاقی، فرهنگی، اجتماعی، ساختار جمعیتی بسیار جوان و وجود مشکلات عدیدة اقتصادی، انحرافات به عنوان یکی از بغرنج ترین و پیچیده ترین مسائل اجتماعی به شمار می آید که موجب جریحه دار ساختن وجدان جمعی و چالش امنیت اخلاقی و اجتماعی گردیده است.

فقر زمینه و بستر مناسبی برای پیدایش بسیاری از انحرافات است. بر اساس آموزه های دین مبین اسلام، فقر نه تنها بر كردار و رفتار افراد فقیر تأثیر منفی دارد، بلكه حتی بنیان های فكری و اعتقادی آنان را نیز مضطرب و لرزان می سازد؛ چراكه كسب درجات بالای ایمان نیازمند شناخت قوی و خرد دینی است. كسب این امتیازات نیازمند فرصت ها، وسایل و امكاناتی است كه در شرایط عادی، فقرا از داشتن این امكانات در حد مطلوب محرومند. هرچند این ارتباط مطلق نیست و اغنیا هم دچار انحراف از نوع دیگر می شوند، اما زمینه و بستر در شرایط فقر برای انحراف مساعدتر است. تأثیر ویرانگر فقر بر رفتار فقیر به دلیل تحقیر، برچسب كجروی و بیگانگی نسبت به آداب و رسوم پذیرفته شده در جامعه می باشد. علاوه براین، افراد محروم در بسیاری موارد امكانات، وسایل و فرصت های موردنیاز برای نیل به اهداف مشروع اجتماعی را در اختیار ندارند. این بدان معنا نیست كه انحرافات در فقرا و فقیران خلاصه گردد، بلكه نوع، انگیزه، علل انحراف و كجروی ثروتمندان با فقرا تفاوت دارد; حتی كجروی ثروتمندان نسبت به نوع انحراف و كجروی فقرا زیان آورتر و ویرانگرانه تر می باشد. از سنخ شناسی انحرافات و كجروی فقرا معلوم می شود كه كجروی آنان یا برای تأمین معیشت و یا ناشی از حقارت و ضعف اعتماد به نفس می باشد. از این رو، به هر میزانی كه این دو مشكل برطرف شود، به همان میزان احتمال انحراف فقرا نیز كمتر خواهد شد.

1-2- بیان مساله:

انسان موجودی جامعه زاد و جامعه زی است؛ یعنی از خلال موقعیتها و تجارب اجتماعی است که میتواند استعدادهای بالقوه خود را متجلی نموده و آماده پذیرش نقش های اجتماعی شود، و برای انعکاس نقش های اجتماعی خود ناچار است، به برخی قواعد و دستورالعمل های اجتماعی (خواه رسمی، خواه غیر رسمی) تن دهد . چنین ساز و کاری به وسیله جامعه برای فرد ساخته و پرداخته می شود و از طرق مختلف نهادهای اجتماعی و فردی آماده همنوایی با دیگر همنوعانش میشود. اما به علل مختلف از جمله ویژگیهای فیزیولوژیکی و ظرفیت استعداد فردی و شرایط محیطی، همه افراد به یک میزان تن به پذیرش قواعد جامعه نمی دهند؛ بدین سبب بحث عدم پذیرش یا تخطی از قواعد مصوب اجتماعی پیش می آید. در چنین حالتی که فرد نتواند خود را با این مصوبات همنوا کند، جامعه، با پدیده ای به نام انحراف یا کجروی یا آسیب اجتماعی مواجه می شود(بنی اسدی،1383: 9).

بدون تردید فقر و نابرابری‌های اقتصادی از زمرة مهم‌ترین معضلات جامعه بشری است كه از جایگاه ویژه‌ای در بین سایر مسائل اجتماعی برخوردار است. فقر از بنیادی‌ترین مشكلات و ناهنجارترین دردهای زندگی انسان است كه با وجود پیشرفت و توسعه گسترده در زندگی بشری، میزان آن نه تنها كاسته نشده بلكه بر طبق آمارهای موجود در حال افزایش است. مشكلات فقر صرفاً منحصر به پیامدهای خود فقر نمی‎باشد، بلكه مشكلات این مساله اجتماعی زمانی شدت پیدا می‎كند كه آن بسترساز انحرافات می‎گردد.

ارتباط بین فقر و انحرافات اجتماعی، موضوعی نو و بدیع نیست. جوامع انسانی در طی حیات خویش به شكلی، با این دو مقوله درگیر بوده‎اند. ارتباط بین فقیران، گرسنگان و بی‌خانمان‌ها با سارقان، قاتلان، معتادان در حوزه‌های مختلف علمی از قبیل، علوم اجتماعی، اقتصادی و روان‌شناسی، موضوع تحقیق و پژوهش‌های مختلف قرار گرفته و از منظرهای گوناگون به آن توجه گردیده است؛ به گونه‌ای كه در هر زمان و به تناسب شرایط، امكانات و فضای جامعه، راه‌حل‌هایی در برخورد با آن در نظر گرفته شده است. با شكل‎گیری «نهضت علمی» و آغاز بررسی‌های علمی پدیده‌های فیزیكی، طبیعی، انسانی و اجتماعی، فقر و انحرافات اجتماعی نیز از موضوعاتی بود كه به طور تقریبی از یكصد سال پیش، با كمك ابزارهای علمی جدید،مورد كنكاش علمی قرارگرفته ونظریه‌ها و تئوری‌های جدیدی در این رابطه ارائه گردیده است(اسفندیاری،1388: 3).

انحرافات اجتماعی یک از چالشهای مهم در علم جامعه شناسی است. این معضل آن قدر ابعاد و جنبه‌های فراوان دارد که نمی‌توان آن را صرفا یک مسئله اجتماعی دانست. چرا که این مشکل ریشه در حوزه‌های دیگر نیز دارد. بزهکاری پدیده ای اجتماعی و دارای بستر اجتماعی است هر چند که عوامل زیستی ، روانی، جغرافیایی، قومی، نژادی و موارد دیگر در نحوه شكل‌گیری و بروز نوع بزه بسیار مهمی ایفاء می‌كنند، تبیین مسأله بر اساس عامل محیط اجتماعی، تحدید نگرش حوزه جامعه شناسی اجتماعی است خصوصاً نحوه عملكرد كوچكترین ومهمترین نهاد اجتماعی یعنی خانواده كه نقش مهمی را در همكاری و متجانس كردن رفتارهای هنجاری افراد با محیط اجتماع بر عهده دارد. در اینجا به بررسی نقش خانواده به عنوان عامل و مانع بزهكاری نوجوانان می‌پردازیم.

اگر خانواده می‌تواند عامل مهم بزهكاری باشد و شرایط نامطلوب آن بزهكار پرورش دهد، به همان نسبت وجود شرایط مطلوب در خانواده رشد ذهنی، عاطفی، روانی و اجتماعی نوجوان را امكان‌پذیر ساخته، مهمترین گام در پیشگیری از بزهكاری است. به نظر می‌رسد افزایش میزان بزهكاری حاكی از تضعیف مناسبات گروهی خانواده بوده، به طوری كه وحدت گروهی از هم پاشیده است. به هر میزانی كه روابط اعضاء از سیطره روابط صمیمی، عاطفی، و اخلاقی خارج شود، خطر از بین رفتن كاركرد بسیار مهم خانواده آموزش هنجارها و ارزشهای اجتماعی به فرزندان دور نخواهد بود. آنچه مهم است مناسبات و پیوندهای گروه خانواده است به شكلی كه افراد به عنوان حاملین و عاملین نقشها باید به گونه‌ای ایفاء نمایند كه كاركرد اساسی حفظ وحدت و انسجام خانواده را به دنبال داشته باشد. خانه‌ای كه از سخن محبت‌آمیز خالی است آفت رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی نوجوان است، عدم عشق و محبت و نبود ثبات و هماهنگی در خانواده زمینه‌ساز رفتار بزهكارانه است.هر گاه بنیان عاطفی و اخلاقی خانواده سست گردد روی نظم خانواده (طلاق) تأثیر گذاشته، بزهكاری نیز رخ می‌نماید. نظم و تعدل در خانواده رابطه معكوس با روند بزهكاری داد. آنگاه كه طلاق رو به فزونی می‌رود، كشمكشهای درونی خانواده اوج می‌‌یابد و فرزندان در سنین نوجوانی به دور از نظر والدین در ورطه آلامی چون اعتیاد، بزهكاری و … گرفتار می‌آیند. بهرحال روابط بین والدین و فرزند، از هم پاشیدگی خانواده و فقدان نظم و تعادل در خانواده، سست شدن عقاید مذهبی و اخلاقی در بزهكاری نوجوانان نقش مهمی دارد. ملكه‌سازی و درونی كرده و به سهولت در عرضه اجتماعی، نقشهای محول و محقق را به نحوی كه از آن انتظار می‌رود به اجراء گذارند. خانواده، گروه كوچكی است كه ویژگی اساسی و غیر قابل تفكیك آن صمیمت آن است. اجتماعی كردن نسل آینده جزء بدیهی‌ترین و اساسی‌ترین وظایف خانواده است(روزن باوم، 149:1973).

در ارتکاب اعمال نابهنجار یا وقوع انحرافات نمی توان تنها از یک یاچند عامل محدود و مجزا سخن گفت، بلکه مجموعه ای ازعوامل که امکان تفکیک یکایک آنها بسادگی میسر نیست، در آنها نقش دارند. در این میان نسل جوان بدلیل حساسیت زیاد و سایر خصوصیات روحی و جسمی بیش از سایر افراد در معرض انواع فشارها و ناملایمات قراردارد. بعلاوه کمبود تجربه و عدم توانائی کافی در مقابله با مشکلات در میان جوانان امکان ابتلای آنان را به انواع انحرافات اجتماعی بیشتر می نماید. در واقع جوانان خیلی زود تحت تاثیرعوامل متعدد قرار            می گیرند. به طوریکه گاه برای حل مسائل یا ارضای نیازهایشان بسوی راههائی که سرانجام آنها یاس ونابودی است کشیده می شوند .درواقع این واکنشها نیز نوعی مکانیسم دفاعی درمواجهه با مشکلات ومسائل زندگی است ،به نحوی که طی آن فرد راه عقب نشینی یا فرار راانتخاب نموده وبه این ترتیب خود رااز مشکلات زندگی مصون می دارد .به طور کلی انحرافات اجتماعی شرایط اجتماعی بغرنج وپیچیده ای دارد که در کل جامعه و امور و پدیده های اجتماعی و سازمانهاو اعتقادات و ارزشهای اجتماعی بدرجات مختلف تاثیرگذار می باشد و آنها را در تنگنا قرارمی دهد . وجامعه آنرا تهدیدی کاملاٌ آشکار برای وضعیت  و حیات مطلوب خود تلقی می کند واین امری است که برای حفظ آتیه جامعه ونیروهای آن مستلزم اقدامات جدی است(اسفندیاری،1388: 5) .

دیگرعاملی که باعث وقوع انحرافات اجتماعی می گردد و میزان گرایش به انحرافات را بالا می برد، این فقدان والدین است که می بایستی بدان توجه زیادی شود چرا که والدین به عنوان مهمترین رکن خانواده درپرورش شخصیت کودکان و نوجوانان نقش مهمی را ایفا می کنند. وقتی خانواده فاقد یکی از والدین باشد طبعاٌ کارکردهای جامعه پذیری، پرورش شخصیت، نظارت بر فرزندان وایجاد فضای عاطفی کامل ومناسب برای فرزندان دچار اختلال خواهد شد. درچنین وضعیتی احتمالاٌ کاستی هائی وجود خواهد داشت وفرزندان خانواده اولین کسانی هستند که ازاین کاستی ها آسیب می بینند. نوجوانانی که یک یا هردو از والدین خود را از دست می دهند در برابر آسیبهای اجتماعی خرد وشکننده می شوند .امروزه میلیونها کودک ونوجوان به واسطه عدم حضور یکی از والدین ،خصوصاٌ پدر ، در معرض خطر سوق به سوی انحرافات قرار دارند این امر برکودکان ونوجوانان تاثیر گذاشته و موجب نقصان در انطباق اجتماعی آنان می گردد.

دیگر عاملی که باعث وقوع انحرافات اجتماعی می گردد همانطورکه دربالا نیز اشاره شد باتوجه به حساسیت زیاد و خصوصیات جسمی وروحی فوق العاده جوانان ونوجوانان ،آنان به دلیل کسب استقلال وبه دست آوردن آزادی عمل در کارها ورفتاروکردارخود می خواهند از خانواده جدا شوند و به این سبب زمینه های پیدا کردن دوستان ناباب شکل می گیرد که زمینه انجام اعمال بزهکارانه را در آنان تقویت می نماید(همان منبع:6).

انحراف ها یا آسیب ها ی اجتماعی را می توان برحسب نوع به گروه های زیر تقسیم بندی كرد:
– سوء مصرف مواد مخدر و دارو
– خشونت، ضرب و جرح و قتل و تجاوز و آدم ربایی
– همسر آزاری
– كودك آزاری و سوء استفاده از كودكان
-بزهكاری كودكان و نوجوانان
– تن فروشی و قاچاق انسان به قصد انواع سوءاستفاده
ـ انحراف های گسترده جنسی
– شیوع برخی از بزه ها مانند سرقت و قاپ زنی
– وجود كودكان خیابانی و كودكان در خیابان و كودكان كار
– ناآرامی های اجتماعی مكرر و بی هدف یا باهدف های كم اهمیت
– خیابان خوابی و انواع حاشیه نشینی و اسكان غیررسمی كه همراه با مسائل و مصائب اجتماعی و بهداشتی است.

اما انحراف ها را برحسب عوامل پدیدآورنده اصلی نیز می توان به صورت زیر از یكدیگر متمایز كرد:

انحراف هایی كه به ظاهر انحراف اجتماعی هستند اما در واقع جنبه فردی دارند و تواتر، منشاء، جلوه و سرایت اجتماعی ندارند و از عوامل موروثی مانند روان نژندی و اختلال های مغزی ناشی می شوند.خشونت به قصدكشتن افراد ممكن است از این نوع باشد(رئیس دانا،1381: 109).

انحراف هایی كه جنبه روان پریشی دارند و به اختلال در شخصیت مربوط می شوند. شماری از بیماران دچار افسردگی یا برخی انواع اسكیزوفرنی تمایل به خودكشی پیدا می كنند، اما خودكشی به مثابه انحراف یا مشكل اجتماعی امریست جداگانه. به هرحال افزایش انواع روان پریشی و روان نژندی می تواند از نابهنجاری اجتماعی ناشی شود.

انحراف هایی كه منشاء اجتماعی و فرهنگی دارند و از تبعیض ها و تعرض ها و ناهنجادی های اجتماعی ناشی می شوند. این انحراف ها ممكن است به شكل های مختلف متوجه گروه ها و طبقات اجتماعی مختلف بشود. برای مثال، نبود امكانات فراغتی و رفاهی و فرهنگ بهزیستی و سلامت اجتماعی ممكن است افرادی را از طبقه فرودست تا میانی تا بالایی به سمت موادمخدر بكشاند. محدودیت ها و محرومیت های جنسی نیز می توانند دارا و نادار را به سمت تمایلات انحرافی یا خشونت جنسی و سوء استفاده از كودكان سوق بدهند. گرچه افزایش شدید آمار بزهكاریهای متفاوت مانند سرقت و سرقت به زور و تجاوز و خشونت و آدم ربایی در ایران را           نمی توان تاحد زیادی به نابهنجاری اجتماعی و ناتوانی مدیریت و نظم و امنیت و قانون و بی پرواشدن جوانان به دلیل اثرگذاری رسانه های ماهواره ای و فیلم های اكشن و غیره منتسب كرد، ‌اما در این مورد نیز انگیزه های اصلی و اقتصادی یعنی فقر و بیكاری یا اعتیاد كه خود چنان كه گفتم تاحد زیادی ناشی از فقر بوده است، نقشی نه كمتر از پنجاه درصد برعهده داشته اند. نكته بسیارجدی و قابل توجه- گرچه كماكان مورد بی اعتنایی مسئولان – آنست كه افزایش آسیب ها و انحراف ها بدنبال فقر و بی عدالتی و توزیع ناعادلانه درآمد و افزایش تبعیض و محرومیت پدید آمده است. در ۱۲ سال اخیر كاربرد سیاست های تعدیل ساختاری كه به نابرابری شدید توزیع درآمد و ثروت انجامیده، امكان سوءاستفاده های كلان مالی را افزایش داده و عدم نظارت دموكراتیك در عرصه های مدیریت را پابرجاتركرده وعامل اصلی برای تشدید تاسف بار انحراف ها و مشكلات اجتماعی بوده است. برنامه های كشور باید بطورجدی به سمت راههای رشد توام با عدالت، توسعه اجتماعی و برابری بیشتر تغییرجهت دهند. اگر چنین نشود آینده ای بس مخاطره آمیز درپیش خواهد بود كه بویژه جوانان میهن ما و حتی جوانان خارج از این كشور را به دلیل تسهیل انتقال موادمخدر تهدید می كند.شایع شدن بزهكاری های كودكان و نوجوانان و افزایش كودكان خیابانی و كودكان در خیابان و كودكان كار( هم اكنون در حدود ۵۵۰ هزار نفر كودك زیر ۱۵ سال در ایران كار می كنند) بی تردید به فقر و محرومیت و نداشتن بضاعت سرپرستی خانوار مربوط می شود. امروز حتی طرفداران و فعالان حقوق كودك در ایران از این كه بتوان كار كودك را بی هیچ جایگزین درآمدی متوقف كرد ناامید شده اند. در واقع می توان در خیابان ها كودكان آواره را به عیان مشاهده كرد كه در معرض انواع مخاطرات و انواع سوءاستفاده ها هستند(رئیس دانا،1381: 109).

تفاوت های طبقاتی در شیوع انحرافات اهمیت ویژه ای دارد. به طوری که در بعضی از فرهنگ ها، ‌انحراف در طبقات مرفه بیشتر از طبقات فقیر است و در اجتماعاتی که اختلافات طبقاتی کمتر و امکان انحراف و فساد محدودتر است، ‌انحرافت جنسی نیز کمتر وجود دارد، ضمن آن که در طبقاتی که پای بند مذهب، ‌اخلاق و معنویت هستند، معمولاً انحرافات جنسی کمتر دیده می شود(شاملو، 1382: 263). آمارها حاکی از آن هستند که انحرافات جنسی اغلب با اختلال شخصیت همراه می باشند. به طور مثال، نتایج یک تحقیق در مورد 300 مجرم جنسی نشان داد که تنها 14 درصد آنان از نظر روانی عادی هستند، در حالی که 29 درصد به بیماری خفیف روان نژندی، 35 درصد به بیماری شدید روان نژندی، 8 درصد در حد روان پریشی، ‌12 درصد بیماری های روانی، 5 درصد آسیب مغزی، 3 درصد شخصیت ضد اجتماعی و 4 درصد نیز به نقص عقلی مبتلا بوده اند (احمدی، ‌1384: 219و 218). اما در ایران تحقیقات جامعی وجود ندارد که نشان دهد انحرافات جنسی در چند درصد نوجوانان و به چه صورتی دیده می شود؛ با این حال شواهد و بررسی های کلینیکی روانی و تربیتی حاکی از آن است که رفتارهایی نظیر خودارضایی به خصوص در پسران نوجوان رواج بیشتری دارد (لطف آبادی، 1385: 13). از طرفی، تحقیقات نشان می دهد که تعداد متهمان زن در جرایم منکراتی در محاکم دادگستری بیش از سایر جرایم است. در مورد جرایم منکراتی نیز در بیشتر موارد جرم به صورت دسته جمعی ارتکاب یافته و اغلب متهمان، ‌زن مجرد یعنی اعم از باکره و مطلقه می باشند که در اکثر موارد، ‌اداره کنندگان اماکن فساد(قوادها) نیز زنان مطلقه هستند. یافته های یک تحقیق دیگر( 1382) بیانگر روند رو به رشد قاچاق زنان و دختران استان های مرزی به کشورهای حاشیه خلیج فارس، امارات متحده عربی، پاکستان، افغانستان و به طور محدود به کشورهای اروپایی و آسیایی است(طهماسبی ،1383: 284).

براساس شواهد و قرائن موجود، مشاهدات و اطلاعات ، می توان معضلات و آسیب های اجتماعی جامعه ایران را به ترتیب زیر اولویت بندی می كند:

1) اولین معضل، ضعف مراعات قواعد اخلاقی در اغلب سطوح روابط اجتماعی است در سطح كلان برای نمونه می توان به رفتارهای غیراخلاقی دولت با جامعه(مثل دروغ