به سوی تجدید ساختار و ایجاد رقابت در صنعت گام برداشت . آنچه مسلم است خصوصی سازی با هدف کاهش نقش و دخالت دولت در اقتصاد کشورها سبب افزایش بهره وری از منابع اولیه ، سرمایه و نیروی انسانی و در نتیجه کاهش قیمتها و بهبود کیفیت محصولات می گردد. نتایج مثبت روند خصوصی سازی در صنایعی چون راه آهن ، هواپیمایی

 

1-4-2- اهداف جزئی. 8

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

1-1- مقدمه. 11

1- شغل و رضایت شغلی. 11

2-3- دیدگاه های نظری در مورد سرمایه اجتماعی   27

2-4- پیشینه پژوهش. 39

2-4-1- مطالعات داخلی. 39

2-4-2- مطالعات خارجی. 45

2-4-3- نقد و بررسی پیشینه مطالعاتی   49

2-5- چارچوب نظری. 50

2-5-1- گیدنز. 50

2-5-2- کاکس. 51

2-5-3- نظریه انصاف. 51

2-5-4- نظریه گروه های مرجع. 52

2-5-5- وروم. 52

2-5-6- ویس و همکاران (1967). 52

2-6- مدل مفهومی پژوهش. 53

2-7- فرضیه های پژوهش. 54

2- 8- جمع بندی فصل. 55

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

3- 1- مقدمه. 58

3- 2- روش تحقیق. 58

3- 3- معرفی ابزارهای جمع آوری اطلاعات   59

3- 4- واحد تحلیل. 60

3- 5- جمعیت آماری. 60

3- 6- شیوه نمونه گیری. 61

3- 7- تعیین حجم نمونه. 62

3- 8- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق   63

3- 9- تعیین روایی و پایایی. 64

3- 9- 1- روایی (اعتبار). 64

3- 9- 2- پایایی. 64

3- 9- 2- 1- محاسبه آلفای کرونباخ. 65

3- 10- روش تجزیه و تحلیل داده ها. 66

3- 11- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای جمعیت شناختی   66

3-11-1- سن. 67

3-11- 2- جنسیت. 67

3-11-3- تحصیلات. 67

3- 12- تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای جمعیت شناختی   67

3-12-1- مشارکت اجتماعی. 67

3-12-2- سرمایه اجتماعی. 68

3-12-3- اعتماد به مافوق (سرپرست). 69

3-12-4- اعتماد به سازمان. 70

3-13- متغیر وابسته. 72

3-14- جمع بندی فصل. 73

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته­های پژوهش

4-1- مقدمه. 75

4-2- توصیف نمونه و پردازش اطلاعات به دست آمده   75

4-2-1- سن. 76

4-2-2- جنسیت. 77

4-2-3- میزان تحصیلات. 77

-4-2-4- سابقه شغلی. 78

4-2-5- متغیر وابسته:. 79

-4-3- تجزیه و تحلیل داده ها. 79

4-3-1- نتایج مربوط به آزمون فرضیه ها   80

4-3-1-1- آزمون فرضیه نخست. 80

4-3-1-2- آزمون فرضیه دوم. 80

-4-3-1-3- آزمون فرضیه سوم. 81

4-3-1-4- آزمون فرضیه چهارم. 82

4-3-1-5- آزمون فرضیه پنجم. 82

4-3-1-6- آزمون فرضیه ششم. 83

4-3-1-7- آزمون فرضیه هفتم. 83

4-3-1-8- آزمون فرضیه هشتم. 84

4-3-3- یافته ها و تحلیلهای رگرسیونی چند متغیره تحقیق   84

4-5- خلاصه و نتیجه گیری. 87

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه. 90

5-2- نتایج تئوریکی فرضیات و مقایسه نتایج با پیشینه تجربی تحقیق   90

نتیجه گیری. 93

پیشنهادات راهبردی. 95

پیشنهادات پژوهشی. 96

محدودیتهای تحقیق. 97

 

منابع فارسی. 99

منابع انگلیسی. 106

مقدمه

محیط کار انسان به مثابه منزل دوم او می باشد و چه بسا کسانی بیشتر ساعات شبانه روز خود را در محیط کار به سر میبرند بنابراین بدیهی است که محیط کار نیز بایستی همچون خانه بر آورنده حداقل نیاز های روحی و روانی افراد باشد تا ضمن کسب در آمد وارتقای سطح دانش و مهارت حرفه­ای خود به خدمتی صادقانه و موثر بپردازند لذا لازم است تصمیم سازان عوامل موثر بر رضایت­مندی کارکنان را به ترتیب اولویت شناسایی نموده و برای افزایش میزان رضایتمندی در سازمان خود راه کارهای عملی اتخاذ و اجرا نمایند (اسکندری شهرکی، 1391).

آن دسته از کارکنان و مدیرانی که در سازمان، از وضعیت خود رضایت دارند، باقی می مانند و با علاقه و انگیزه بیشتر ی اهداف شغلی , فردی و سازمانی را دنبال می کنند. هر چه کارکنان از شغل خود و جنبه های موثر بر آن راضی تر باشند به همان اندازه در پیشبرد اهداف سازمان تلاش بیشتری از خود بروز می دهند همچنین تنوع فعالیتها و آزادی برای اجرای کار تاثیر زیادی در رضایت شغلی دارد (کیت دیوس و نیواستورم , 1375 : 130).

نیروی انسانی ماهر و کارآمد، پربهاترین و ارزنده ترین ثروت و دارایی هر کشور است. بسیاری از کشورها به رغم کمبود منابع طبیعی در نتیجه داشتن نیروی انسانی کارآزموده و به کارگیری کارایی آنها به رفاه و آسایش رسیده­اند و با گام­های بلند و استوار، مسیر پیشرفت و ترقی را طی می­کنند(مشبکی، 1377). مطالعات نشان می­دهد که حتی با وجود سرمایه و امکانات قوی، وجود نیروی فعال، شاداب و دارای احساس رضایت از شغل است که می­تواند به تحقق بهینه اهداف سازمان کمک کند. رضایت شغلی امری است که رسیدن به بهینه اهداف سازمان کمک کند. رضایت شغلی امری است که رسیدن به ارزش­های مهم شغلی را فراهم می­کند. از این رو یکی از عوامل مؤثر در موفقیت هر سازمان، رضایت شغلی کارکنان آن سازمان است (مرآیی، 1379).

در بحث رضایت شغلی، بی علاقگی به کار، ناتوانی در تأمین نیازهای فیزیولوژیک، نداشتن امنیت شغلی، عدم رضایت از نحوه مدیریت سازمان بر کارایی افراد و در نهایت بر کارایی و بهره وری سازمان، اثر منفی دارد و مانع رشد و توسعه لازم برای آن سازمان می­شود. کارایی سازمان­ها و کارکنان آنها نیز عامل مهمی در جلب رضایت و اعتماد مردم نسبت به طرح­ها و برنامه­های اجرایی این برنامه است (شفیع آبادی، 1380). لذا با توجه به مطالب مطرح شده، هدف اصلی تحقیق حاضر آن است که عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت شغلی کارکنان اداره امور مالیاتی شهر اهواز را شناسائی و راهکارها و پیشنهاداتی جهت افزایش میزان رضایتمندی کارمندان و بسترسازی علل مرتبط با آن ارائه نماید.

1-2- بیان مسأله

یکی از موضوعات مورد توجه در مدیریت نیروی انسانی در سازمان، تأمین نیروهای افراد و ایجاد انگیزه برای بالا بردن کیفیت کار آنان است. شغل هر فرد باید تأمین کننده قسمتی از نیازهای مادی، روانی و اجتماعی او باشد. اما برخی از انسان­ها به علت مشکلات اقتصادی، ضعف مدیریت، عدم برنامه­ریزی صحیح و به ویژه توجه نکردن به لزوم ارضاء نیازهای اساسی دچار احساس نارضایتی شغلی شده­اند. افزایش رضایت شغلی باعث برانگیخته شدن کارکنان به کار بیشتر می­شود و با افزایش رضایت کارکنان می­توان خدمات بهتری ارائه نمود (مهنه و اسدیان، 1384).

نیروی انسانی در سازمان­ها از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از مسائل مهمی که در هر سازمان باید مورد توجه قراگیرد، خشنودی و رضایت شغلی کارکنان آن است که ارکان ضروری رضایت از زندگی و از مهم­ترین متغیرهای رفتار سازمانی به حساب می­آید(مرایی، 1389). رضایت شغلی به حالتی مطبوع، عاطفی و مثبت، حاصل از ارزیابی شغل یا تجارب شغلی اطلاق می­شود. همچنین رضایت شغلی به طرز تلقی کارکنان نسبت به شغل و سازمان بستگی دارد و وقتی می­گوییم فردی دارای رضایت شغلی بالاست، منظور این است که در مجموع شغل خود را دوست دارد و برای آن ارزش قائل است(مجیدی، 1380).

عوامل مختلفی از جمله عوامل اجتماعی، نوع محیط کار و روابط انسانی حاکم بر محیط کار در میزان رضایت شغلی کارکنان مؤثر است (هرلیگل[1]، 1999). علاوه بر این، برخی ویژگی­های فردی مانند سن، تحصیلات و سابقه خدمت بر رضایت شغلی اثر دارند و توجه به این امر نه تنها به شناخت ماهیت رضایت شغلی و فهم بهتر رفتار کمک خواهد کرد، بلکه امکان آن را نیز فراهم می­سازد(امتحان، 1381). احساس رضایت از شغل بر اثر مشاهده پیشرفت یا انجام برخی مسئولیت­های اجتماعی و به ظهور رساندن توانایی­ها و رغبت­های فردی نیز انسان دست می­دهد(چاندریاک[2]، 2006).

امروزه شرط بقای هر سیستم سازمانی، توجه عمیق و کافی نمودن به نیورهای انسانی موجود در سازمان و تلاش برای پدید آوردن زمینه­های ارزشی تحت عنوان « کارمندان ما ارزشمندترین دارایی­های ما هستند» مدنظر می­باشد(عسکریان، 1368). با توجه مطالب ذکر شده، سؤال اصلی تحقیق حاضر آن که عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر رضایت شغلی کارمندان اداره امور مالیاتی شهر اهواز کدامند؟

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

سرمایه­های انسانی بزرگ ترین ذخایر بالقوه هر کشورند. با اطلاع یافتن از ویژگی­های شخصیت و شناخت علایق و نگرش­های افراد در زمینه فعالیت­های گوناگون، می­توان هدایت صحیح را اعمال کرد و حداکثر رضایتمندی از انجام فعالیت را برای فرد به وجود آورد و علاوه بر تأمین بهداشت روانی، مانع از هدر رفتن نیروی انسانی شد(مصطفایی و روشن، 1389). به عبارت دیگر، عامل­هایی متعددی بر افزایش کارایی افراد در سازمان تأثیر گذار است، یکی از عامل­هایی که رفتار سازمانی هر فرد را به شدت تحت تأثیر قرار می­دهد هوش هیجانی است(استوار،امیرزاده و خاتونی، 1389).

ارزشیابی وضعیت کلی افراد نسبت به شغلشان نشان می­دهد وقتی فرد در محیط کارش با عوامل متعددی سرو کار دارد، می­کوشد شغلی را انتخاب کند که علاوه بر تأمین نیازهای مادی از نظر روانی نیز او را ارضا کند. از طرفی خود نیز دارای شخصیتی منحصر به فرد است، بنابراین گماردن افراد در مشاغل مناسب و بررسی خصوصیات آنها امری لازم است. در غیر این صورت، موفقیت­های سازمان و رسیدن به اهداف را کند می­کند(میشل[3]، 1995). برای رسیدن به موفقیت­های شغلی در کارکنان باید به عواملی مثل رضایت شغلی آنها توجه داشت که بر کارایی و بهره­وری سازمان و کارکنان و جلب اعتماد مردم به طرح­های اجرائی مؤثر است(امتحان، 1381). رضایت شغلی یکی از اساسی ترین متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار سازمان به حساب می­آید و آثار آن، پا را فراتر از محیط سازمان می­گذارد و زندگی شخصی و اجتماعی کارکنان را نیز تحت تأثیر قرار می­دهد(رابینز[4]،

قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………………………………………… 8
مدل تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………… 9
مراحل انجام تحقیق ……………………………………………………………………………………………………. 10
 

فصل دوم  مطالعات نظری و پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………… 11

2-1    مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-2  مفهوم انگیزش…………………………………………………………………………………………………………………13

2-3   بررسی عوامل انگیزشی……………………………………………………………………………………………………14

2-3-1عوامل انگیزشی ناشی از فرد …………………………………………………………………………………………..14

2-3-2 عوامل انگیزشی ناشی از محیط شغل…. …………………………………………………………………………..15

2-4    راهکارهای ایجاد انگیزش کاری…………………………………………………………………………………….. 17

2-5    شیوه‌های تقویت انگیزه در بین کارکنان ……………………………………………………………………………19

2-6  ویژگی‌های اساسی یک سازمان سالم………………………………………………………………………………… 22

2-7  نظریه‌های انگیزش………………………………………………………………………………………………………. 24

2-7-1  انواع نظریه‌های محتوایی………………………………………………………………………………………….. 24

2-7-2  انواع نظریه‌های فرایندی ………………………………………………………………………………………….24

2-8  نظریه‌های معاصر………………………………………………………………………………………………………….25

2-8-1  نظریه سلسله نیازهای مزلو………………………………………………………………………………………..25

2-8-2 نظریه Y,X مک گریگو……………………………………………………………………………………………..27

2-8-3   نظریه انگیزش موفقیت…………………………………………………………………………………………… 28

2-8-4   نظریه آلدرفر…………………………………………………………………………………………………………. 29

2-8-5   نظریه دو عاملی هرز برگ ……………………………………………………………………………………….30

2-8-6   نظریه عوامل انگیزش بهداشتی …………………………………………………………………………………31

2-8-7   نظریه نیازهای سه گانه مک کلند ……………………………………………………………………………..32

2-9    مطالعات معوق بانکی……………………………………………………………………………………………….. 33

2-10  عوامل ایجاد کننده مطالبات معوق بانکی ……………………………………………………………………….36

2-11  وصول مطالبات معوق بانکی ……………………………………………………………………………………….40

2-12  راهکارهای پیگیری وصول مطالبات بانکی ……………………………………………………………………42

2-13  دلایل 5 گانه افزایش معوقات بانکی و راهکارهای وصول مطالبات ………………………………….44

2-14  پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..48

2-14-1  تحقیقات انجام شده در داخل کشور…………………………………………………………………………48

2-14-2  تحقیقات انجام شده در خارج کشور………………………………………………………………………..53

 

فصل سوم روش شناسی تحقیق…………………………………………………………………………………………….60

3-1     مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………61

3-2     روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….61

3-3     جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………….63

 

3-4     نمونه آماری……………………………………………………………………………………………………………..63

3-5     ابزار جمع آوری داده‌ها و اطلاعات……………………………………………………………………………..64

3-5-1  منابع داده‌ها……………………………………………………………………………………………………………..64

3-5-2  ابزار گردآوری داده‌ها………………………………………………………………………………………………..64

3-6     روایی و پایایی………………………………………………………………………………………………………….65

3-6-1  آلفای کرو نباخ………………………………………………………………………………………………………..65

3-7     روش تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات………………………………………………………………………66

3-8     خلاصه فصل…………………………………………………………………………………………………………….67

 

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌ها………………………………………………………………………………………. 68

4-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..69

4-2 آمار جمعیت شناسی……………………………………………………………………………………………………….70

1-4-2 جنسیت……………………………………………………………………………………………………………………70

2-4-2 سطح تحصیلات………………………………………………………………………………………………………..71

3-4-2 تأهل………………………………………………………………………………………………………………………..72

4-4-2 سابقه کار………………………………………………………………………………………………………………….73

4-3 آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………………………..74

1-4-3 شاخصهای مرکزی و پراکندگی گویه‌ها………………………………………………………………………..74

2-4-3 بررسی سؤالات اصلی………………………………………………………………………………………………..75

3-4-3 بررسی سؤالات فرعی………………………………………………………………………………………………..80

4-4-3 سایر تحلیل‌ها……………………………………………………………………………………………………………82

 

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهاد……………………………………………………………………………………………84

5-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….85

5-2 مروری بر موضوع تحقیق و روش اجرای آن……………………………………………………………………….85

5-3 تحلیل و تفسیر نتایج حاصل از سؤالات تحقیق……………………………………………………………………86

5-4 پیشنهادات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….89

5-5.محدودیتهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………….90

5-6. پیشنهادات برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………………………. 91

منـابـع.………………………………………………………………………………………………………………………………..92

 

چکیده:

سیستم بانکی کشور در سال‌های اخیر با رشد چشمگیر نرخ مطالبات مواجه بوده است، نصب نرم‌افزار شفاف‌سازی نشان‌دهنده آن است که آهنگ رشد نرخ مطالبات فزونی یافته است. بر اساس مقررات بانکی کشور میزان مطالبات نباید از 5 درصد کل مانده تسهیلات هر بانک بیشتر باشد، زیرابه وقوع پیوستن چنین اتفاقی به‌منزله بحرانی بودن وضعیت اعتباری بانک‌ها تلقی می‌شود. بنابراین با توجه به نرخ چشمگیر مطالبات فعلی، ضروری است شبکه بانکی ضمن چاره‌اندیشی مقتضی، همت والای خود را در راستای به حیطه وصول درآمدن مطالبات به کار گیرد، به‌طوری‌که بانک‌ها قادر شوند از محل وصول مطالبات مجدداً مبادرت به اعطای تسهیلات جدید کنند تا درنتیجه تحقق چنین امری حداکثر سود حاصل شود، به‌نحوی‌که ترازنامه و حساب سود و زیان بانک به‌مراتب قوی‌تر از دوره قبلی شود. دست‌اندرکاران امربر این باورند که عوامل تأثیرگذار در افزایش نرخ مطالبات به دودسته (عوامل تأثیرگذار درون‌سازمانی و برون‌سازمانی) طبقه‌بندی می‌شود. لذا در این مطالعه بر آن شدیم تا راهکارهای ایجاد انگیزه در کارکنان بانک توسعه صادرات به‌عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار درون‌سازمانی و مؤثر در وصول مطالبات معوق را بررسی نماییم. در این مطالعه با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران تعداد 100 پرسشنامه از جامعه آماری کارکنان بخش اعتباری شعب بانک توسعه صادرات ایران تکمیل و با ارائه مدل مفهومی به بررسی اثر عوامل انگیزش، امید به موفقیت، عامل مادی (پولی)، امید به معاشرت، امید به قدرت، ترس از شکست، نگران نبودن از رد شدن، ترس از قدرت، نیاز به موفقیت، نیاز به معاشرت، نیاز برای قدرت بر انگیزه کارکنان برای کاهش مطالبات معوق پرداخته شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که از میان متغیرهای موردبررسی تنها نگران نبودن از رد شدن و ترس از قدرت روابط معناداری را ارائه ننمودند بلکه سایر متغیرها دارای روابط مثبت و معنی‌داری بوده و تأثیر بسزایی برافزایش انگیزه کارکنان جهت وصول مطالبات دارند که از میان متغیرها، نیاز به قدرت و انگیزه مالی بیشترین اثرگذاری را داشتند.

 

واژگان کلیدی: رتبه بندی، ایجادانگیزه، مطالبات معوق

                

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

1 – 1. مقدمه

امروزه روند نزولی انگیزه در کارکنان برای وصول مطالبات معوق در بانک توسعه صادرات ایران ، فکر محققان، مسئولان و مدیران این بانک  را به حل معضلات این حوزه مهم و کلیدی مشغول ساخته است. از مهمترین دلایل بروز این مشکل می توان به عدم شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد انگیزه در کارکنان برای وصول مطالبات معوق در بانک توسعه صادرات ایران اشاره نمود ، که در این راستا و جهت حل این چالش جدی در حوزه بانکداری در این پژوهش به شناسایی و رتبه بندی راهکارهای ایجاد انگیزه در کارکنان برای وصول مطالبات معوق در بانک توسعه صادرات ایران پرداخته خواهد شد که در نهایت نتایج این تحقیق برنامه ریزان و سیاست گذاران بانک توسعه صادرات ایران را برای برنامه ریزی در راستای ایجاد انگیزه در کارکنان و بهبود عملکرد در وصول مطالبات معوق یاری خواهد نمود.

در فصل اول این تحقیق کلیات تحقیق تشریح می گردد. در ابتدا تاریخچه مطالعاتی موضوع پژوهش به طور مختصر بیان می شود، و سپس مطالبی در خصوص بیان کلی مسئله و اهمیت آن آورده شده است. در ادامه، فرضیه های تحقیق، اهداف و قلمرو تحقیق معرفی شده و در پایان برخی از اصطلاحات کاربردی در این پژوهش تعریف می شوند.

 

 

1-2. بیان مسأله

اهمیت و حساسیت نظام بانکی در تنظیم روابط و مناسبات اقتصادی داخلی هر کشور از یک طرف و تاثیر به سزای آن در صحنه اقتصاد جهانی و تسهیل و ارتقای سطح تجارت بین المللی از طرف دیگر، باعث گردیده تا صاحب نظران اقتصادی، بانک ها را به عنوان یکی از عوامل توسعه اقتصادی و شکل گیری ظرفیت و توان تولید کشورها به حساب آورند(رستمیان و طبسی،1389). یکی از مهم ترین مشکلات اساسی که امروزه بانک ها با آن مواجه هستند، مشکل مطالبات معوق است(داودی کسبی،1383). در هرسیستم اقتصادی پویا بخصوص بانک ها، گردش صحیح و سریع منابع و مصارف نمایانگر کارایی مطلوب روشهای اجرایی بوده و وصول تسهیلات اعطایی درمدت زمان تعیین شده، مشخص کننده روشهای صحیح بکارگیری منابع درجهت ایجاد تسهیلات لازم به منظور گسترش فعالیتهای اقتصادی و تأمین منابع موردنیاز بخشهای مختلف تولیدی، بازرگانی، خدمات و صرف منابع بانک است. جلوگیری از ایجاد مطالبات معوق در تسهیلات اعطایی و یا وصول آنها به صورت بالقوه و بالفعل امکانات ایجاد درآمد جدید را افزایش داده و توان برنامه ریزی بانک را در صرف منابع و تحصیل درآمد، بالاتر خواهد برد. تجربه کشورهای مختلف نشان می دهد که وخامت ترازنامه بانک ها و نظام بانکی نقطه آغاز بسیاری از بحران های اقتصادی در سطح کشوری و بین المللی است (میشکین و ایکینز[1]،2011). در بسیاری از کشورها افزایش سهم وام به دارایی بانک ها، به طور کلی و افزایش مطالبات نا مناسب، بد، معوق و مشکوک الوصول، به طور خاص، مهم ترین دلیل وخامت ترازنامه بانک ها است(کردبچه و نوش آبادی،1390). باید بیان نمود که بانک ها به دلیلی آن که مهم ترین بنگاه های اقتصادی در تامین مالی معاملات هستند، با وجود تمامی تمهیدات نتوانسته اند از ورود حساب مطالبات معوق در ساختار مالی خود ممانعت بعمل آورند و روند رشد مانده مطالبات معوق در انها طی سال های اخیر شتاب فزاینده ای به خود گرفته و یه یکی از بزرگترین معضلات این بانک ها تبدیل شده است، به نحوی که این مطالبات بیش از 25 تا 30 درصد از حجم کل تسهیلات پرداختنی این بانک ها را به خود اختصاص داده است(ادراه کل آموزش،1387). در این میان در زمینه علل ایجاد و گشترش مطالبات معوق عوامل مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. که این عوامل هم در بعد خارج سازمانی(خارج از کنترل) مانند نرخ ارز، تغییرات تورمی، بیکاری و هم از بعد درون سازمانی مانند:ضعف مدیریتی و ضعف نظارتی مورد بررسی قرار گرفته است(کردبچه و نوش آبادی،1390). این در حالیست که خلا بررسی نقش عامل انسانی در موسسات بانکی همواره مطرح بوده است. در واقع انگیزه های عامل انسانی به صورت غیر مستقیم در تحقیقات مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. اما شناسایی راهکارها و عوامل موثر در افزایش انگیزه کارکنان که در خط مقدم سیستم بانکی قرار دارند، برای وصول مطالبات بانکی تا کنون مورد بررسی قرار نگرفته است. در این تحقیق تلاش می شود تا عواملی که بر افزایش انگیزه کارکنان بانک توسعه صادرات ایران درجهت وصول مطالبات معوق بانکی موثر بوده شناسایی ورتبه بندی شوند.و در واقع به شناسایی راهکارهای ایجاد انگیزه درکارکنان به منظور وصول مطالبات معوق ورتبه بندی آن ها می پردازیم.

 

1-3. اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

نظام بانکی یکی از ارکان اصلی هر نظام اقتصادی است که عملکرد صحیح و اصولی آن میتواند به رشد و شکوفائی نظام اقتصادی کمک کند در غیر این صورت ضربه های سنگینی را بر پیکره ی اقتصاد وارد خواهد کرد.

در چند سال اخیر یکی از مهم ترین چالش های فراوری نظام بانکی کشور، سیر فزاینده مطالبات معوق[2] بوده است.

بی شک یکی از مهم ترین چالش های پیش روی نظام بانکی کشور طی چند سال اخیر سیر فزاینده مطالبات معوق بوده که محصول پرداخت تسهیلات غیر واقعی، کارشناسی نشده و نابجا می باشد، این روند افزایشی مطالبات بر شبکه بازار پول و عملکرد نظام بانکی تاثیر گذاشته و توان وام دهی بانک ها را بیش از پیش تضعیف کرده است. این امر به بانک محور بودن بازار مالی و پولی کشور و برخورداری بانک ها از حدود 90 درصد نقدینگی کشور، به یک چالش ملی مبدل شده است. افزایش مجموع مطالبات معوق در راستای تسهیلات اعطایی، نشان دهنده افزایش ریسک اعتباری بانک ها است(رنجبریان و علوی نایینی، 1385).

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..3

بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………4

اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………………………6

اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………….8

سؤال های پژوهش……………………………………………………………………………………………………….9

فرضیه­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………10

تعاریف متغیرها و اصطلاحات……………………………………………………………………………………….12

فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………….16

شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………..16

رویکردهای مهم مربوط به شخصیت…………………………………………………………………………………………………..19

عوامل مهم در شکل­گیری شخصیت………………………………………………………………………………………………….22

تعاریف سلامت روان………………………………………………………………………………………………………………………..23

نظریه­های مربوط به سلامت روانی……………………………………………………………………………………………………..24

خصوصیات افراد دارای سلامت روانی………………………………………………………………………………………………..35

تعریف بهزیستی روان­شناختی…………………………………………………………………………………………………………….35

نظریه­های مربوط به بهزیستی روان­شناختی…………………………………………………………………………………………..36

پیشینه داخلی……………………………………………………………………………………………………………………………………39

پیشینه خارجی………………………………………………………………………………………………………………………………….43

فصل سوم: روش انجام پژوهش

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………….46

طرح پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………………………..46

جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………46

حجم نمونه و شیوه نمونه­گیری…………………………………………………………………………………………………………..46

روش جمع آوری داده­ها……………………………………………………………………………………………………………………46

روش تجزیه و تحلیل داده­ها………………………………………………………………………………………………………………47

ابزار گردآوری داده­ها………………………………………………………………………………………………………………………..47

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..52

تجزیه و تحلیل توصیفی داده­ها………………………………………………………………………………………………………….52

تجزیه و تحلیل استنباطی داده­ها………………………………………………………………………………………………………….60

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادها

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..80

بحث و نتیجه­گیری فرضیه­های پژوهش……………………………………………………………………………………………….80

محدودیت­های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………..83 >

پیشنهادهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….83

منابع

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………….85

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………………..90

پیوست­ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………92

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………..104

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                صفحه  

جدول (1-4) : توزیع فراوانی نمونه از بابت جنسیت…………………………………………………………………………..52

جدول(2-4) : توریع فراوانی نمونه از بابت تحصیلات………………………………………………………………………….53

جدول (3-4) : شاخص­های آماری متغیرهای مورد بررسی به تفكیك جنسیت…………………………………………55

جدول (4-4) : شاخص­های آماری متغیرهای مورد بررسی به تفكیك تحصیلات……………………………………………………………………………………………………………………………………….56

جدول(5-4):توزیع فراوانی نمونه از بابت بحرانی بودن سلامت روانی به تفكیك جنس……………………………………………………………………………………………………………………………………………..57

جدول(6-4):. توزیع فراوانی نمونه از بابت بحرانی بودن سلامت روانی به تفكیك تحصیلات………………………………………………………………………………………………………………………………………58

جدول (7-4) : توزیع فراوانی نمونه از بابت بی­ثباتی شخصیت به تفكیك جنس………………………………………………………………………………………………………………………………………………58

جدول(8-4) : توزیع فراوانی نمونه از بابت برون­گرایی شخصیت به تفكیك جنس……………………………………………………………………………………………………………………………………………..59

جدول(9-4) : محاسبه شاخص­های متغیر سلامت روانی به تفكیك ویژگی ثبات شخصیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………60

جدول (10-4): آزمون تی دو نمونه ایی مستقل فرضیه اول…………………………………………………………………  .61

جدول (11-4): محاسبه شاخص­های متغیر سلامت روانی به تفكیك وبژگی­های شخصیتی درون­گرا و برون­گرا ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 62

جدول (12-4) : آزمون تی دو نمونه­ایی مستقل فرضیه دوم ………………………………………………………………… 62

جدول(13-4): محاسبه شاخص­های متغیر بهزیستی روان­شناختی به تفكیك ویژگی ثبات شخصیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………63

جدول (14-4) : آزمون تی دو نمونه­ایی مستقل فرضیه سوم  ………………………………………………………………..64

جدول (15-4): محاسبه شاخص­های متغیر بهزیستی روان­شناختی به تفكیك وبژگی­های شخصیتی درون­گرا و برون­گرا  ………………………………………………………………………………………………………………………………………..65

جدول (16-4): آزمون تی دو نمونه ایی مستقل فرضیه چهارم………………………………………………………………. 65

جدول (17-4): نتایج فرضیه­های فرعی اول تا چهارم……………………………………………………………………………67

جدول (18-4): محاسبه شاخص­های مولفه­های سلامت روانی به تفكیك ویژگی ثبات شخصیتی……………….67

جدول (19-4): آزمون تی دو نمونه­ایی مستقل فرضیه پنجم ………………………………………………………………….68

جدول(20-4): محاسبه شاخص­های مولفه­های سلامت روانی به تفكیك ویژگی­های شخصیتی درون­گرا و برون­گرا…………………………………………………………………………………………………………………………………………..70

جدول (21-4): آزمون تی دو نمونه­ایی مستقل فرضیه ششم  ………………………………………………………………..71

جدول (22-4): ضریب همبستگی بین بی­ثباتی شخصیتی و سلامت روانی………………………………………………72

جدول (23-4): آزمون قابل اعتماد بودن رگرسیون با متغیر وابسته سلامت روانی……………………………………..73

جدول (24-4): آزمون معنی­داری ضرائب رگرسیون با متغیر وابسته سلامت روانی……………………………………73

جدول (25-4): آزمون قابل اعتماد بودن رگرسیون با متغیر وابسته روان شناختی بهزیستی………………………….74

جدول(26-4): جدول شماره 4-26: آزمون قابل اعتماد بودن رگرسیون با متغیر وابسته روان شناختی بهزیستی………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

جدول شماره (27-4): آزمون معنی­داری ضرائب رگرسیون با متغیر وابسته روان­شناختی بهزیستی ……………..75

جدول شماره (28-4):ضریب همبستگی بین برون­گرایی شخصیت و سلامت روانی………………………………….76

جدول شماره( 4-29): آزمون قابل اعتماد بودن رگرسیون با متغیر وابسته سلامت روانی……………………………76

جدول شماره (30-4): ضریب همبستگی بین برون­گرایی شخصیتی و روان­شناختی بهزیستی……………………..77

جدول شماره (31-4): آزمون قابل اعتماد بودن رگرسیون با متغیر وابسته روان­شناختی بهزیستی…………………77

جدول شماره(32-4): آزمون معنی­داری ضرائب رگرسیون با متغیر وابسته روان­شناختی بهزیستی………………..78

 

فهرست نمودارها

نمودار                                                                                                              صفحه

نمودار(1-4): بررسی وضعیت جنسیت……………………………………………………………………………………………….53

نمودار(2-4): بررسی وضعیت تحصیلات……………………………………………………………………………………………54

 

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین ویژگی­های شخصیتی (درونگرایی وبرونگرایی) وبهزیستی روان­شناختی با سلامت روان درمعلمان دوره ابتدایی شهر ساری می­باشد.روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است.جامعه پژوهش شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی شهر ساری که614نفر می­باشد. حجم نمونه 234 نفر است که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزارهای پژوهش عبارتند از :پرسشنامه شخصیت آیزنک و پرسشنامه بهزیستی روان­شناختی ریف و پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و هیلر استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان می دهد، بین سلامت روانی و بهزیستی روان­شناختی معلمان با وبژگی­های شخصیتی رابطه­معنی­داری وجود دارد.همچنین ابعاد ویژگی­های شخصیتی می­توانند سلامت روانی و روان­شناسی بهزیستی را پیش­بینی كند.

 

واژگان کلیدی: ویژگی­های شخصیت، بهزیستی روان­شناختی، سلامت روان

 

                      فصل اول : کلیات پژوهش

 

 

مقدمه

منابع انسانی از عوامل مؤثر انسانی در هر سازمانی است. این موضوع در آموزش و پرورش اهمیت بیشتری دارد؛ زیرا این نهاد پرورش­دهنده منابع انسانی ماهر برای هر سازمانی است. بنابراین آموزش و پرورش به افرادی علاقه­مند برای اثربخشی بیشتر در سیستم تعلیم و تربیت نیازمند است(برومند،1383).باتوجه به اینکه در جوامع انسانی نهاد آموزش و پرورش از اهمیت ویژه­ای برخوردار است،این نهاد از مهمترین عوامل رشداجتماعی،اقتصادی و تربیتی هر جامعه است و عامل رشد آگاهی و سازماندهی نیروی انسانی برای رشد توسعه جوامع ، نظام آموزش و پرورش بشمار می­رود.در نظام آموزش و پرورش هر کشوری عوامل و عناصر متعددی در شکل،کیفیت و پیشبرد اهداف آن نظام مؤثر است. معلم به عنوان یکی از این عناصر اهمیت خاصی در نظام تعلیم و تربیت دارد و سلامتی او می­تواند در تحقق نظام آموزش و پرورش تأثیر بسزایی داشته باشد(علاقه­بند،1387).از آنجاییکه در دنیای پیچیده و پیشرفته امروزی برای تربیت نیروهای متخصص و کارآزموده باید به یک نظام تعلیم و تربیت کارآمدتکیه کرد. یک معلم محبوب و موفق و اثربخش ، بطور مسلم علاوه بر بهرهمندی از دانش و تخصص ویژه معلمی و تجربه علمی باید دارای ویژگیهای شخصیتی معینی هم باشد، تا در مجموع کارایی و اثربخشی فعالیتهای او تضمین شود.نیاز روزافزون به نیروی انسانی در بخش­های مختلف تولیدی، خدماتی و بکارگیری نیروهای مناسب در مقاصد مختلف، موجب توجه و همسو نمودن انسانها را با تمایلات خویش پدیدآورده است .ازآنجایی که انسانها در ابعاد مختلف دارای تفاوت­هایی می­باشندو این تفاوت­ها در توانایی، استعدادها رغبت­ها و سرانجام در شخصیت نمود پیدا می­کند.شناخت ویژگی­های شخصیتی معلمان با سلامت روان آنان باعث می­شود که دانش­آموزان در انتخاب شغل ،سلامتی روانی و رضایت شغلی درآینده دچار مشکل نشوند. و در محیط خویش بتواننداز توانایی­ها و مهارت­های خویش در جهت مطلوب استفاده و ارزشهای خود را به عرصه ظهور برسانند. البته شخصیت و تعادل روانی معلمان بیش از سایر طبقات اجتماعی موردنظر و دارای اهمیت است زیرا تماس نزدیک معلم با دانش­آموزان و تأثیر و نفوذی که بر آنها دارد نقش مهمی در سلامت روانی و فکری دانش­آموزان خواهد داشت.اگر وضعیت سلامت روانی معلمان شناسایی گردد و به منظور بهبود روانی آنها برنامه­ریزی شود،عملکرد تحصیلی دانش­آموزان نیز بهتر گردیده و با کاهش نرخ افت تحصیلی دانش­آموزان کمک شایانی نیز به اقتصاد آموزش و پرورش می­شود. از آنجایی که بیش از 5/1کودکان و نوجوانان دنیا از اختلال­های روانی خفیف تا شدید رنج می­برند و تنها 20% و یا حتی کمتر،خدمات سلامت روان مورد نیاز خود را دریافت می­کنند.به دلایل بسیار، مدرسه جایگاه اساسی برای سازماندهی و ارائه خدمات سلامت روان به دانش­آموزان است .پژوهش­ها نشان داده است که مدارس و معلمان در ارتقای سلامت روان ، شناسایی کودکان در معرض خطر اختلالات روانشناختی و ارجاع آنان برای دریافت کمک­های تخصصی نقش اساسی دارند. البته تمامی این موارد زمانی معنی خواهد داشت که معلم نیز، خود دارای سلامت روانی باشد تا بتواند توانایی برقراری ارتباط مناسب با محیط فردی و اجتماعی ، برخورد منطقی با تضادها و استرس­های زندگی و حل آنها به شیوه­ای سودمند و مناسب را داشته باشند (همان منبع) . لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه ویژگی­های شخصیتی و بهزیستی روان­شناختی با سلامت روانی در معلمان مقطع ابتدایی انجام  می­شود . امید است یافته­ها و نتایج این پژوهش بتواندگامی اساسی درجهت شناخت بهتر و علمی­تر معلمان بردارد و مقدمه و زمینه­ساز مناسبی برای تحقیقات وسیعتر و برنامه­ریزی­های مناسب و اساسی جهت پیشرفت این افراد را فراهم سازد .

بیان مسأله

با توجه به این که تفاوت­های شخصیتی همچنین از طریق کارکردهایی که برای روی کردن به دنیای عینی خارجی و دنیای ذهنی درونی به کار می­بندیم جلوه­گر می­شوند . این کارکردها شامل تفکر ، احساس درونی ، احساس بیرونی و شهود است . تفکر یک فرآیند مفهومی است که معنا و شناخت را فراهم می­کند ؛ احساس درونی یک فرآیند ذهنی وزن دادن و ارزش­گذاری است . احساس بیرونی ادراک هشیارانه اشیاء مادی است و

شهود شامل ادراک به شیوه ناهشیارانه است .

از دیدگاه یونگ هیچ­کس به طور کامل درون­گرا و برون­گرا نیست . در هر لحظه معین نگرش غالب می­تواند تحت نفوذ موقعیت قرارگیرد. به عنوان مثال ، شخصی که طبیعتا” درون­گرا است ممکن است در موقعیتی که  اساسا” مورد علاقه اوست مردم­آمیز و اجتماعی شود.

عملکرد انسان ، دستخوش عواملی است که روند زندگی فردی ، خانوادگی ، اجتماعی ، و گوناگونی شغل­ها ، سلامت روانی افراد را تحت تأثیر قرار داده است .در سال­های اخیر توجه به سلامت روانی کارکنان و تأثیر سلامت روانی و جسمی در عملکرد کارکنان مورد توجه سازمان­ها قرار گرفته به نحوی که بسیاری از سازمان­ها تدریس می­کنند تا از طریق پژوهش­های علمی سعی در شناخت منابع ، ایجاد فشار و تنش در محیط کارکنان نمود ، تا بتواند از طریق راهکارهای مناسب محیط­های شغل مطلوب را برای کارکنان فراهم آورند و در نتیجه رضایت و عملکرد شغلی کارکنان را افزایش دهند (موسوی ،1378).

افراد با هر جنبه از شخصیت به شیوه­هایی رفتار می­کنند و دارای انتظارات خاصی هستند توانایی و مهارت رفتاری منحصر به فرد و نیز نیازهای متفاوتی دارند و براساس الگوی شخصیتی خود دارای نیازها ، انتظارات ، انگیزه­ها ، توقعات و اهداف خاصی می­باشند .از طرفی سازمان­ها و نیز برحسب اهداف ، وظایف و فعالیت­های خود نیازها ، انتظارات و توقعات خاصی را ارضاء می­کنند ، بنابراین برای هر یک از انواع شخصیت­های متفاوت شغل­های متفاوتی مناسب است ( نریمان و همکاران ، 1386) .

بنابراین با توجه به ویژگی افراد برون­گرا (اجتماعی ، هدفمند ، با اراده و مصمم ، دقیق و خوش قول و فعال) و وجدانی بودن (سخت کوش ، دارای انگیزشی مؤفقیت ، مسئولیت­پذیر ، دنبال کردن هدفمندانه اهداف کلی ، متعادل) و درون­گرایی که رابطه منفی و  معناداری با سلامت روان داشته و افراد نمرات پایینی در این بعد گرفته­اند (افسردگی ، نداشتن اضطراب ، نگرانی و غمگینی) می توان گفت که بهترین پیش­بین برای سلامت روان هستند ومی­توان در جهت افزایش عملکرد شغلی و بهره­بری سازمان برتوانمندسازی افراد بر ابعاد فوق پافشاری کرد .

با توجه به این نتایج می­توان گفت افرادی که از نظر جسمانی ( عمل­کردن کامل بدن که سلامتی زیست شناختی را در نظر می­آورد ) و کارکرد اجتماعی ( طرز فکر در ارتباط با کارکرد اجتماعی­اش در اجتماع و ارتباط با افراد دیگر ) در وضعیت متناسبی قرار دارند . می­توانند عملکرد مناسبی در رابطه با شغل خود داشته باشد .

از این رو ، پژوهش­های متفاوتی در این حوزه می­تواند نواقص و کاستی­های موجود را مشخص و راه را برای برطرف کردن آنها هموار سازد . احتمالا یکی از عواملی که می­تواند روی عملکرد معلمان اثرگذار باشد ویژگی­های شخصیتی آنان است گرچه اطلاع از درون انسان­ها و شخصیت آنان کار بس مشکلی است اما شناخت شخصیت یک روزنه بسیار گویا دارد و آن رفتارهای بارز افراد است . همچنین پژوهش در باب عملکرد شغلی و رفع مشکلاتی که منجر به افزایش سلامت روان می­گردد در صنعت و سازمان از اهمیت ویژه­ای برخوردار است .

پژوهشگر به دنبال یافتن جوابی برای این سؤال است که رابطه بین ویژگی­های شخصیتی (درون­گرایی و برون­گرایی ) و بهزیستی روان­شناختی با سلامت روان در معلمان دوره ابتدایی چگونه است ؟

اهمیت و ضرورت

برحسب آمارهایی که کشورهای مختلف ارائه می­دهند ، تعداد افراد مبتلا به مشکلات روانی به­طور مداوم روبه ازدیاد است . به­عنوان مثال براساس پژوهش­هایی که در آمریکا انجام شده پیش­بینی می­شود که از هر 20 نفر انسان یک نفر به بیمارستان روانی خواهد رفت و یک نفر دیگر بطور موقت خارج از بیمارستان دچار اختلال روانی خواهد شد ( شاملو ، 1381) . بعضی پژوهش­های اولیه در ایران نیز رشد روزافزون مشکلات روانی را تأیید می­کند . به­عنوان مثال ، شیوع اختلال­های روانی از 7/11% در مطالعه باش ( صاحب­الزمانی ، 1342 ) تا 2/43% در بررسی داویدیان ، ایزدی ، نهاپتیان و معتبر (1353) رسیده است . دیگر مطالعات انجام شده در این زمینه نیز ارقام مشابهی را گزارش می­کنند . بنابر ازدیاد روزافزون مشکلات روانی که بخشی از اعتبارات دولت را به خود اختصاص می­دهد و اثرات اجتماعی ناگواری درپی دارد ، توجه مسئولین و متخصصین به این مشکلات ودر نتیجه به بهداشت روانی را می­طلبد . ارتباط تنگاتنگ بیماری­های جسمی با مشکلات روانی ضرورت توجه به بهداشت روانی را دوچندان می­کند . ازآنجائیکه به لحاظ تئوریک هدف آموزش و پرورش و بهداشت روانی یکی است . به این معنی که مقصود هر دو ساختن انسان­هایی سالم ، مفید و خوشبخت است ، ضرورت چنین بررسی­هایی در آموزش و پرورش مشخص می­شود .

اگر وضعیت سلامت روانی معلمان شناسایی شود و در جهت بهبود سلامت روانی این قشر از اجتماع برنامه­ریزی شود و آنگاه اینکار باعث بهتر شدن عملکرد تحصیلی دانش آموزان خواهد شد و این امر باعث کاهش نرخ افت تحصیلی می­شود که این امر کمک شایانی را به اقتصاد آموزش و پرورش خواهد کرد .

از طرف دیگر تماس نزدیک معلم با دانش آموزان و نفوذی که وی برآنها دارد نقش مهمی در سلامت فکری و روانی آنها ایفا می­کند ، این تأثیر و نفوذ رفتار معلم در دانش آموزان ممکن است به صورت مستقیم یا غیرمستقیم صورت پذیرد و به­صورت­های گوناگون بروز کند ، لذا مطالعه سلامت روانی آنان از اهمیت فوق­العاده­ای برخوردار است . زیرا معلمان به­صورت مستقیم و غیرمستقیم درآینده کشور نقش تعیین­کننده دارند .

همچنین یافته­های این پژوهش می­تواند در موارد زیر کاربرد داشته باشد :

1-8  جامعه و نمونه آماری 12

1-9 روش و ابزار جمع آوری اطلاعات 12

1-10 قلمرو تحقیق: 13

1-11 تعریف واژه ها: 13

فصل دوم

2-1 مقدمه 15

2-2 تاریخچه و علل پیدایش مدیریت دانش 15

2-2-1مفهوم مدیریت دانش. 18

2-2-2 تعاریف مدیریت دانش از دیدگاه صاحبنظران. 21

2-2-3  اهمیت بکارگیری مدیریت دانش   23

2-2-4 منابع مدیریت دانش. 25

2-2-5 اصول مدیریت دانش :. 26

2-2-6 فرایند مدیریت دانش. 28

2-3 مدل های مدیریت دانش 32

2-4 عناصر مهم درچارچوب مدیریت دانش در بخش دولتی : 34

2-5 معرفی سرمایه فکری 36

2-6 جایگاه سرمایه فکری در میان جنبش های مختلف 44

2-7  معرفی مدلهای مختلف سرمایه فکری 46

2-7-1 مدل بروکینگ. 48

2-7-2 مدل روس و همکاران. 50

2-7-3  مدل استیوارت. 51

2-7-4  مدل سالیوان. 52

2-7-5 مدل بونفرر. 52

2-7-6  مدل بنتیس. 54

2- 8  شباهت موجود در تعاریف  و اجزای مدلهای سرمایه های فکری : 56

2-10 پیشینه پژوهش 62

2-10-1 پیشینه پژوهش داخلی:. 62

2-10-2 پیشینه پژوهش خارجی:. 63

فصل سوم

1-3مقدمه. 67

2-3روش تحقیق. 67

3-3 روش های جمع‌آوری اطلاعات. 68

4-3روایی و پایایی پرسشنامه ها. 70

4-3- 1 بررسی پایایی پرسشنامه تحقیق   71

4-3-2تعیین اعتبار (روایی) پرسشنامه   72

3-5 جامعه و نمونه آماری. 73

3-6  روش تجزیه و تحلیل اطلاعات. 73

فصل سوم

4-1- مقدمه 76

4-2- آمار جمعیت شناختی 76

4-3- بررسی وضعیت متغیرهای تحقیق 80

4-3-1- توصیف وضعیت متغیرهای تحقیق   80

4-3-2- بررسی وضعیت مدیریت دانش. 81

4-4آزمون نرمال بودن داده ها 82

4-5 آزمون فرضیات پژوهش: 83

4-5-1فرضیه اصلی :. 83

4-5-2 مفروضات فرعی پژوهش:. 83

4-6 نتایج رگرسیون چندگانه 90

4-7 بررسی رابطه مولفه های سرمایه فکری با مدیریت دانش با استفاده از رگرسیون خطی 92

فصل پنجم

5-1 مقدمه 95

5-2 بحث و نتیجه گیری 95

5-3 پیشنهادات منتج از تحقیق: 98

5-4 پیشنهاداتی برای پژوهش های آینده: 99

 1-1مقدمه :

در کشورهایی که برای اداره شهر از سازوکار”شورای شهر” استفاده می شود،مردم نقشی اساسی در تعیین سیاست ها و برنامه ها و هدایت مسیر آینده شهر دارند.شناخت نیازها و خواسته های مردم می تواند داده های مفیدی برای ترسیم ویژگی های اصلی جامعه شهری ، ساست گداری وبرنامه ریزی واقع بینانه بر اساس مدیریت دانش و سرمایه فکری در اعضای شورای شهر است. از سوی دیگر ظهور اقتصاد جدید مبتنی بر دانش و اطلاعات، منجر به افزایش علاقه ی محققان به مطالعه در حوزه ی سرمایه ی فکری (IC) شده است. این حوزه که توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است،  IC را به عنوان ابزاری برای تعیین ارزش سازمان مورد استفاده قرار می دهند(پیو تانگ و دیگران ٌٌٌ، ۲۰۰۷). در جوامع دانش محور کنونی، نقش و اهمیت بازده سرمایه فکری بکار گرفته شده در قابلیت سودآوری پایدار و مستمر سازمان ها بیش از بازده سرمایه مالی بکار گرفته شده است(رستمی و سراجی، ۱۳۸۴). در اقتصاد دانش محور حال حاضر، سرمایه فکری بخش مهمی از ارزش سازمان ها محسوب می شود. توانایی برای مدیریت و کنترل سرمایه فکری مستلزم اینست که سازمان ها ها بتوانند سرمایه فکری را شناسایی، اندازه گیری و گزارش کنند(میرـ کویسترا و دیگران، ۲۰۰۱(

سرمایه فکری یک مفهوم چند رشته ای است و فهم و درک آن در رشته های مختلف، متنوع است(هوانگ و لوثر ، ۲۰۰۷ (در خصوص میزان شناخت ما از سرمایه های فکری توافق چندانی وجود ندارد. سرمایه های فکری اگرچه در قبل ناشناخته بود ولی اکنون به اشکال مختلف در فرآیند توسعه   اقتصادی، مدیریتی، تکنولوژیکی و اجتماعی به ایفای نقش می پردازد. انقلاب حاصله در تکنولوژی اطلاعات، اهمیت در حال افزایش دانش و اقتصاد مبتنی بر دانش، الگو های در حال تغییر ایجاد جامعه شبکه ای و همچنین پیدایش نوآوری به عنوان مهمترین عوامل تعیین کننده مزیت رقابتی از جمله مواردی هستند که موجبات افزایش اهمیت سرمایه فکری در شرکت ها را بیش از پیش فراهم کرده است( انواری رستمی و رستمی، ۱۳۸۲.(

سازمان ها برای اینکه بتوانند در محیط رقابتی و متغیر امروزی قادر به عمل بوده و اثربخش باشند، لازم است سطح سرمایه فکری خود را شناسایی، سنجش و ارزشگذاری نمایند. در محیط دانش محور کنونی، سرمایه فکری نه تنها مهمترین بخش سرمایه سازمان محسوب می گردد بلکه همچنین فراهم کننده مزیت رقابتی پایدار برای سازمان می باشد. بنابراین مدیران نه تنها باید دانش خود را در حوزه سرمایه فکری افزایش داده بلکه بایستی از طریق تقویت مولفه های آن(سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری، سرمایه رابطه ای)، به توسعه و گسترش این حوزه در سازمان بپردازند.

1-2بیان مساله:

       مدیریت دانش فرایندی پیچیده است و اجرای مؤثر آن به درکی دقیق و شفاف از عواملی نیاز دارد که بر فرایند مدیریت دانش تأثیر میگذارند (مایر،2011)  در واقع، کلید درک موفقیت و شکست مدیریت دانش در سازمان، شناخت و ایجاد شرایط و بستر مناسب برای اجرای مؤثر فرایندهای مدیریت دانش است (میلز، 2011)   از میان این زیرساختهای گوناگون موردنیاز برای انجام اثربخش اقدامات مدیریت دانش، عوامل انسانی  اجتماعی نقش حیاتی و  تعیین کننده ای دارد(هیسلوپ، 1391) اهمیت و نقش عامل انسانی در انجام اثربخش اقدامات مدیریت دانش و به ویژه خلق و تسهیم دانش، ایجاد آمادگیهای مورد نیاز برای مشارکت فعالانه در اقدامات مدیریت دانش را ضروری ساخته است (عسگری، 1390)  مشارکت فعالانه ی کارکنان نیز به وجود توان و تمایل مورد نیاز در آنها بستگی دارد(هیسلوپ، 1391) یکی از عوامل مهمی که باعث توسعه و بهره برداری مؤثر از ظرفیت کارکنان دانشی میشود، سرمایه فکری و فراهم ساختن زمینه ای مناسب برای استفاده از قابلیتهای سرمایه فکری برای کارکنان است

سرمایه فکری، زاده عرصه علم و دانش است. سرمایه فکری نوعی سرمایه است که به عنوان دارایی نامشهود یک سازمان شناخته و ادعا می شود که یک دارایی ارزشمند در سازمان می باشد. در دو قرن گذشته دانش عمومی بر این محور قرار گرفته بود که تنها دو عامل نیروی کار و سرمایه در تولید محصول نقش دارند؛ در حالی که در عصر حاضر، دانش و اطلاعات به عنوان دارایی ایجاد کننده ثروت و ارزش اقتصادی شناخته شده .امروزه سرمایه فکری به طور گسترده اعم از دانش، تجربه، مهارت شخصی، روابط خوب و یا توانایی فناوری به عنوان یک منبع مهم مزیت رقابتی شرکتها بشمار می رود. همچنین عامل کلیدی در سودآوری شرکت محسوب می شود.

بنا بر آنچه بیان شد، در این پژوهش تلاش میشود رابطه  سرمایه فکری کارکنان بر مدیریت دانش  در سازمان ، به گونه ای منظم و قابل اتکا تشریح و بررسی شود که هر یک از ابعاد سرمایه فکری چگونه و تا چه میزان میتوانند بر ارتقای مدیریت دانش  در سازمان تاثیر داشته باشند؛ رتبه بندی تاثیر این ابعاد بر توسعه مدیریت دانش چگونه است؛ و راهکارهای عملی توسعه مدیریت دانش با کمک هر یک از سرمایه فکری کدامند

1-3 اهمیت وضرورت تحقیق:

شوراها به دلیل برخورداری از ماهیت محلی و آشنایی چهره به چهره با مردم محل وخودی تلقی شدن از منظر منتخبان خود، با همراهی و همکاری بیشتر مردم در اداره مواجه شده اند(لطیفی،1389). همچنین به دلیل دسترسی بیشتر و آسانتر ارتباط آحاد مردم با شوراها و مواجه نشدن با دیوان سالاری اداری، مردم بهتر میتوانسته اند مشکلات و کمبودهای فردی و جمعی خود را با آنان در میان بگذارند و با طرح بخش زیادی از مشکلاتشان در شوراها، مراتب به صورت محلی حل و فصل شود(مشفق ،1387) . بنابراین با توجه به اهمیت نقش شوراها بررسی سرمایه دانش و آگاهی ( خردمندی ) برای کسب مزیت رقابتی پایدار ضروری به نظر می رسد . زمانی که سرمایه های طبیعی و نیروی انسانی با سرمایه دانش ( علم ) آمیخته شوند به ثروت و قدرت تبدیل می شوند و جامعه ای فاقد دانش ، اطلاعات ، دارایی های معنوی ، تخصص ها ، صلاحیت های حرفه ای که ابزار تولید ثروت اند باشد فقیر محسوب می شود.پس در چنین وضعیتی مدیریت بر دانش از اهمیت بالایی برخوردار است و کشور ما نیز همچون سایر کشورهای خواهان توسعه و پیشرفت باید در زمینه مدیریت دانش گام های استواری بردارد و غفلت از آن را برابر عقب ماندگی و توسعه نیافتگی بداند(جعفری مقدم،1381).

با شناخت ماهیت، اجزا، مدل ها و روش های سنجش، اندازه گیری و ارزش گذاری سرمایه های فکری، امکان

ارزش سرمایه های فکری آن ها تبیین خواهد شد.

1-4 اهداف مطالعه:

1-4-1 هدف اصلی:

:بررسی رابطه بین سرمایه فکری و مدیریت دانش در اعضای شوراهای شهر استان یزد طی 4 دوره متوالی

1-4-2 اهداف فرعی:

تبیین رابطه بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه خلق دانش شوراهای شهر استان یزد .
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه ثبت دانش شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه انتشار دانش  شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه کاربرد دانش  شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه کسب دانش  شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه خلق دانش شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه ثبت دانش شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه انتشار دانش  شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه کاربرد دانش  شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه کسب دانش شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه رابطه ایی و مولفه خلق دانش شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه رابطه ایی و مولفه ثبت دانش   شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه رابطه ایی و مولفه انتشار  دانش   شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه رابطه ایی و مولفه  کاربرد دانش  شوراهای شهر استان یزد
تبیین رابطه بین مولفه سرمایه رابطه ایی و مولفه  کسب دانش  شوراهای شهر استان یزد

1-6 فرضیات  تحقیق:

بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه خلق دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه ثبت دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه انتشار دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه کاربرد دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه انسانی و مولفه کسب دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه خلق دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه ثبت دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه انتشار دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه کاربرد دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه ساختاری و مولفه کسب دانش در شوراهای شهر استان یزد  ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه اجتماعی و مولفه خلق دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه اجتماعی و مولفه ثبت دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه اجتماعی و مولفه انتشار دانش  در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه اجتماعی و مولفه کاربرد دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
بین مولفه سرمایه اجتماعی و مولفه کسب دانش در شوراهای شهر استان یزد ارتباط معنا داری وجود دارد.
1-7  روش تحقیق

1-روش تحقیق برحسب هدف: پژوهش حاضر با توجه به هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است.