مقدمه. 2

فصل اول : کلیات

1-1 بیان مسأله. 4

1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق و کاربرد نتایج آن. 5

1-3 پرسش اصلی تحقیق (سؤال تحقیق ). 6

1-4 اهداف تحقیق.. 6

1- 5 فرضیات تحقیق.. 6

1- 6 روش تحقیق.. 6

1- 7 ابزار گردآوری.. 7

1- 8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 7

1- 9 جامعه آماری پژوهش…. 7

1- 10 پیشینه تحقیق.. 7

1- 11 محدودیت های تحقیق.. 11

فصل دوم: مبانی نظری تحقیق

2- 1 تعاریف و مفاهیم.. 12

2-1-1 توریسم و گردشگری.. 13

2- 2 تاریخچه گردشگری…………

2- 3 اشکال گردشگری.. 15

2- 4 برنامه ریزی گردشگری.. 17

2- 5 گردشگری و محیط… 18

2- 6 توسعه پایدار Sustainable development. 19

2- 7 گردشگری پایدار. 21

2- 8 آثار و پیامدهای گردشگری.. 22

2- 9 گردشگری ساحلی.. 23

2- 10 گردشگری در ایران. 24

فصل سوم: داده ها و روشهای تحقیق

3-1 موقعیت جغرافیایی استان گیلان. 27

3-2 موقعیت شهرستان لنگرود. 28

3-3 موقعیت جغرافیایی منطقه چاف و چمخاله. 29

3-3-1 زمین شناسی منطقه. 30

3-3-2 ویژگی اقلیمی منطقه. 30

3-3-3 منابع آب و خاک… 30

3-3-4 پوشش گیاهی و حیات جانوری.. 31

3-4 توسعه و محیط زیست… 31

3-5 ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA). 32

3-6 اهداف ارزیابی اثرات زیست محیطی.. 35

3-7 نیازها و ضرورت ها 36

3-8 منافع ارزیابی.. 36

3-9 محدودیت های ارزیابی.. 37

3-10 انواع اثرات زیست محیطی.. 37

3-11 شاخص های اثرات… 39

3-12 معیارهای اثرات… 39

3-13 چگونگی اثرات پروژه بر محیط زیست… 40

3-14 ارزیابی اثرات زیست محیطی و توریسم.. 43

3- 15 روش ها و تکنیک های ارزیابی آثار زیست محیطی.. 46

3- 16 مراحل انجام ارزیابی.. 47

3- 17 نتیجه گیری از روش EIA.. 48

3-18 متدولوژی های تجزیه و تحلیل در ارزیابی اثرات زیست محیطی.. 48

3- 19 انواع ماتریس…. 49

3-20 شناسایی و پیامدهای زیست محیطی مناطق ساحلی.. 50

3-21 روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM) 50

3-21-1 معیارهای ارزیابی.. 53

3-21-2 اجزاء تشکیل دهنده محیط… 53

3-21-3 دامنه ها 55

فصل چهارم: یافته های تحقیق

4-1 وضعیت گردشگری منطقه ساحلی چاف تا چمخاله. 57

4-2 تفسیر یافته ها در جداول ماتریس پارامترهای محیطی.. 64

فصل پنجم: جمع بندی، ارزیابی فرضیه ها و پیشنهادات

5-1 نتیجه گیری.. 69

5-2 ارزیابی فرضیه ها 71

5-3 راهکارها و پیشنهادها 71

منابع 75

چکیده

اهمیت موضوع گردشگری به عنوان پدیده ای نوین و منبعی برای توسعه از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی قابل بررسی است و آن یکی از اصلی ترین منابع درآمد کشورها در حال حاضر است. متأسفانه گسترش جریان های گردشگری با برنامه ریزی نامناسب به همراه ضعف زیرساخت ها و مدیریت گردشگری، اثرات زیست محیطی منفی زیادی در پی داشته است. یکی از روش‎های ارزیابی اثرات زیست محیطی، روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM) است که این تحقیق براساس این روش با داده های استاندارد از معیارهای مهم ارزیابی انجام گرفته است. هدف از این تحقیق، شناخت و ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از اماکن اقامتی و پذیرایی توریستی در منطقه ساحلی چاف تا چمخاله با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM)   در فاز بهره برداری بر چهار محیط فیزیکی- شیمیائی، اکولوژیکی- بیولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- فنی می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بر روی تمامی اجزاء محیط به غیر از محیط اقتصادی- فنی، اثرات منفی وجود دارد و اثرات مثبت، بعد از محیط اقتصادی- فنی در محیط اجتماعی- فرهنگی است که تنها اثر منفی ناچیزی در سطح بهداشت و ترافیک دیده می شود.

کلمات کلیدی: گردشگری، ماتریس ارزیابی اثرات سریع(RIAM)، منطقه ساحلی چاف تا چمخاله

مقدمه

   از آنجایی که فعالیت های گردشگری اثرات چشمگیری در اقتصاد مناطق پذیرنده گردشگران بر جای می‎گذارد، توجه فراوانی به این زمینه از فعالیت معطوف گردیده است. درصد عمده ای از این فعالیت ها متکی بر طبیعت گردی است که بخش عمده ای از آن در نواحی ساحلی متمرکز شده است، که در صورت رعایت ضوابط و استانداردهای زیست محیطی و همچنین انجام ارزیابی های مستمر در طول زمان بهره برداری، توسعه گردشگری می تواند به عنوان عاملی در جهت حفاظت از محیط و افزایش کیفیت آن به شمار آید. (فروغی ابری و دیگران،1388،ص1)

   به طور کلی اثرات زیست محیطی به تغییر فیزیکی، شیمیایی، بیوفیزیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محیط زیست بر اثر یک یا چند فعالیت اطلاق می شود و شناسایی اثرات زیست محیطی، بخش عمده و اصلی را در روند مطالعات زیست محیطی تشکیل می دهد. شناسایی آثار و پیامدها ممکن است مثبت یا منفی بوده، پس این موارد باید مورد شناسایی قرار گرفته و اهمیت هر نوع اثر با پیامد مشخص شده و منافع و مضرات آن به طور مستند و منطقی تشریح گردد. (www.tourismscience.ir)

   در این میان، لزوم به کارگیری مدل EIA (Environmental Impact Assessment) ارزیابی اثرات زیست محیطی، در زمان معرفی یک پروژه برای مشخص کردن نوع اثرات و اندازه اثرات و راهکارهایی برای کاهش اثرات منفی و ناسازگار با محیط زیست ارائه می دهد. لازم به ذکر است که EIA تصمیم به اجرا شدن یا نشدن یک پروژه نمی گیرد، بلکه پیامدهای زیست محیطی را پیش بینی کرده، در پیش روی تصمیم گیران قرار می دهد.

   در این تحقیق سعی شده است تا با مطالعه موردی منطقه ساحلی چاف تا چمخاله، تبیینی از نقش توریسم و توسعه آن به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی به دست آید و عوامل و فاکتورهای متأثر از توسعه گردشگری مورد ارزیابی قرار گیرد. لذا با به کارگیری مدل EIA و نتایج به دست آمده از یک ماتریس ساده، امکان ثبت دائمی وقایع را در یک فرایند تصمیم گیری فراهم می آورد. در این تحقیق با استفاده از ماتریس ارزیابی اثرات سریع (RIAM) در فاز بهره برداری امکانات توریستی بر چهار محیط فیزیکی – شیمیایی، اکولوژیکی – بیولوژیکی، اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی- فنی می باشد.

1-1 بیان مسأله

   گردشگری در یک کلیت، در بر گیرنده جریانی از سرمایه، انسان، فرهنگ و کنش متقابل میان آنهاست که در فضاهای جغرافیایی آثار مختلفی بر جای می نهد. رویکرد دیگری که در مورد تعریف گردشگری وجود دارد، این است که به عنوان یک سیستم تلقی می شود. در این رویکرد، گردشگری نه به عنوان صنعت بلکه به عنوان سیستمی پیچیده لحاظ می شود که از عوامل و مؤلفه های مختلفی تأثیر پذیرفته و بر عوامل و مؤلفه هایی مؤثر بوده و افراد و گروه های متعددی در آن نقش ایفا می کنند. در این نگاه، گردشگری یک پدیده ای کاملاً تأثیر گذار و در عین حال تأثیر پذیر نسبت به فرهنگ، اقتصاد، سیاست، تکنولوژی و محیط زیست می باشد. (دهقانی نژاد،sep2011،ص4)

   بنابراین، با توجه به اینکه هر فعالیتی مستلزم بر گرفتن موادی از طبیعت و دفع موادی دیگر درآن است، کلیه فعالیت ها در راستای هر هدفی باید در چارچوب ظرفیت های محدود محیط زیست مورد بررسی قرار گیرد تا به بقا و پایداری محیط زیست لطمه ای وارد نگردد.

(همائی فر و دیگران،sep2011،ص1و2)

   امروزه اکثر محققان و متخصصان اذعان دارند که گردشگری را باید به شیوه ای کنترل شده، یکپارچه و پایدار و بر اساس برنامه ریزی عقلایی توسعه داد و مدیریت کرد. (شاکری،1386،ص3) بر این اساس، اگرچه گردشگری دارای آثار منفی بر محیط زیست است و گردشگران مصرف کننده منابع می باشند، اما این صنعت استعداد جایگیری در فرایند توسعه پایدار را دارد.

در این میان، مناطق ساحلی به خصوص سواحل ماسه ای به طور ذاتی برای انسان ها جاذب و از پتانسیل لازم جهت اجتماع گردشگران برخوردار است. اما نکته ای که نباید فراموش شود این است که “اکولوژی محیط زیست ساحلی” خیلی حساس و آسیب پذیر بوده و فشار ناشی از فعالیت های توریستی می تواند تعادل اکولوژیکی محیط را برهم بزند. (رحمانی،1388)

   در حال حاضر استفاده از مناطق ساحلی به یک معضل و مسأله تبدیل گردیده و عموم اشخاص اعم از دولتی وخصوصی به عناوین و شیوه های مختلف در صدد بهره برداری حداکثر از ساحل هستند، که بدون توجه به منافع و لزوم بهره برداری بهینه و جمعی صورت می گیرد.

یکی از روش های بررسی و ارزیابی تبعات مثبت و منفی و همچنین مدیریت و برنامه ریزی توسعه گردشگری قبل از اجرا، ارزیابی آثار زیست محیطی(EIA) می باشد. ارزیابی آثار زیست محیطی می تواند میزان مصرف منابع و پسرفت محیط زیست و اختلالات اجتماعی (که اغلب با توسعه اتفاق می افتد) را کاهش دهد.(شاکری،1386،ص3)EIA به عنوان یک ابزار کارا برای رسیدن به آینده پایدار زیست محیطی در گردشگری ساحلی، همچنین ICZM (مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی) که یک فرایند انعطاف پذیر و منطبق با مدیریت منابع برای توسعه پایدار زیست محیطی در نواحی ساحلی است و هدف کلی آن حداکثر کردن منافع حاصل از مناطق ساحلی و حداقل کردن تضادها و برخورد ها و اثرات مخرّب فعالیت های انسانی بر یکدیگر می باشد تا ضمن پررونق شدن صنایع گردشگری ساحلی در کشور، بستر آن نیز دچار معضلات زیست محیطی نگردد. (یزدانی،1388)

   منطقه چاف تا چمخاله (از شهر چاف و چمخاله) از مناطق ساحلی و توریستی استان گیلان محسوب شده که از توابع شهرستان لنگرود به شمار می رود. استقرار بخش عظیمی از اراضی در کنار ساحل دریا که بدان جلوه خاصی داده است، از دیرباز مورد توجه بوده و بعد از ساحل شهرستان بندرانزلی دومین قطب توریستی از ساحل فعال درخطه گیلان به شمار می رود.

این منطقه به جهت توانایی های بالای خود دارای فرصت های قابل توجهی برای توسعه پایدار است. استفاده از فرصت های بی نظیر منطقه از آن جهت که بدون برنامه ریزی جامع و بدون توجه به توسعه پایدار بوده، خود به عاملی در جهت توسعه ناپایدار و تخریب و همچنین آلودگی محیط زیست بدل شده است. (ملکی،1388،ص280)

فصل دوم

مفاهیم تحقیق و مرور ادبیات

2-1- مقدمه                                            9

2-2-  ارزیابی ارزش پروژه ها                               9

2-2-1- روش های سنتی ارزیابی ارزش پروژه                                  10

2-2-1-1- معایب روشهای سنتی                           10

2-2-2- روش های پویا ارزیابی ارزش پروژه (درخت و شبیه سازی)               11

2-2-2-1-  روش شبیه سازی مونت کارلو                                 11

2-2-2-2- روش درخت تصمیم گیری                                   12

2-2-3- روش اختیارات واقعی                            12

2-3- قرارداداختیارمعاملات                             16

2-3-1- پارامترهای مؤثر در ارزش اختیار                              18

2-3-1-1- قیمت دارایی                                 18

2-3-1-2- قیمت اعمال اختیار                           18

2-3-1-3- نرخ بهره                                    19

2-3-1-4- زمان اعتبار اختیار                                    19

2-3-1-5- نوسان پذیری                                 19

2-3-1-5- 1- محاسبه پارامتر نوسان پذیری                             20

2-3-2- انواع اختیار معاملات                           21

2-3-2-1- اختیار معاملات اروپایی و آمریکایی                               21

2-3-2-2- اختیار معاملات آسیایی                                  22

2-3-3- روش های محاسبه ارزش اختیار                                  22

2-3-3-1- روش معادلات دیفرانسیل جزئی                                 23

2-3-3-2- روش شبیه سازی                               25

2-3-3-3- روش شبکه ای                                 26

1-3-3-3-2 ارزشگذاری به روش شبکه­ای

2-3-4- فرایندهای تصادفی                              28

2-3-4-1- حرکت براونی هندسی                           29

2-3-4-2- حرکت میانگین بازگشت کننده                                 30

2-3-4-2-1- فرایند تصادفی میانگین بازگشت کننده در اختیار واقعی                                                                            31

2-4- اختیار معاملات واقعی                              32

2-4-1- روش محاسبه اختیار معاملات واقعی                         33

2-4-2- اختیار ترک                                    34

2-4-3- اختیار گسترش                                 34

2-4-4- اختیار تعویض                                  35

2-4-5- اختیار کاهش                                   35

2-4-6- اختیارتاخیر                                   36

2-4-7- اختیار چندگانه                                36

2-4-7-1- اختیار ترکیبی                               37

2-4-7-2- اختیار انتخاب                               41

2-5- جمع بندی                                        43

فصل سوم

معرفی مدل پیشنهادی

3-1- مقدمه                                           46

گام 1 تعیین اختیار معاملات واقعی                               49

گام 2 محاسبه پارامترهای اصلی مدل                              49

گام 3. محاسبه ارزش اختیارمعاملات به روش اختیار آسیایی واقعی                50

3-3- اختیار آسیایی                                   50

3-3-1- اختیار آسیایی واقعی                           51

گام 4 آیا اختیارات را می توان در طول پروژه اعمال کرد؟                                                 54

3-4- اختیار آمریکایی- آسیایی                                  55

3-4-1-  روش درخت انبوه                               55

گام 5 آیا ارزش پروژه از فرایند میانگین بازگشت کننده پیروی می کند؟                                   59

3-5- محاسبه اختیار با میانگین بازگشت کننده                              59

3-5-1- اختیار آسیایی با میانگین بازگشت کننده                         61

3-6- جمع بندی                                        61

فصل چهارم

معرفی مطالعه موردی و پیاده سازی و تحلیل مدل

4-1- مقدمه                                           63

4-2- صنعت خودروسازی                                  63

4-2-1- معرفی شرکت سامیار (سایپا کاشان)                             64

4-3- پارامترهای ورودی                                65

4-3-1- محاسبه واریانس داده ها                                 66

4-3-2- محاسبه ارزش دارایی اولیه                               68

4-3-3- محاسبه نرخ بهره بدون ریسک                              68

4-3-4- محاسبه ضریب بازگشت به میانگین                              68

4-4- محاسبه ارزش نهایی پروژه                              69

4-5- محاسبه  ارزش اختیار                             70

 

4-5-1- ارزش اختیارآمریکایی چندگانه                                 70

4-5-2- ارزش اختیار آمریکایی- آسیایی چندگانه                                                       71

4-5-3- ارزش اختیار آمریکایی چندگانه با میانگین بازگشت کننده                                       71

4-6-  تحلیل نتایج                                     72

4-6-1- رابطه اختیار آسیایی-آمریکایی و اختیار آمریکایی                                             72

4-6-2- رابطه اختیار چندگانه با میانگین بازگشت کننده و اختیار آمریکایی چندگانه      74

4-6-3- رابطه اختیار با میانگین بازگشت کننده و اختیار آسیایی- آمریکایی چندگانه           75

4-7- نتیجه گیری                                      76

4-8- جمع بندی                                         77

فصل پنجم

نتیجه گیری و پیشنهادات آتی

5-1- نتیجه گیری                                      79

5-2- پیشنهادات آتی                                   79

منابع                                               81

فهرست جداول و شکل ها :

شکل 1-1: ارزش گذاری پروژه ها                                   3

شکل 1-2 : مراحل ارزشگذاری پروژه با استفاده از اختیار                                       6

جدول 2-1 : ارزشگذاری پروژه ها به روش اختیارات واقعی                     14

شکل 2-1 : نمودار اختیار خرید                                   17

شکل 2-2 : نمودار اختیار فروش                                   17

جدول 2-2 : روش های محاسبه پارامتر نوسان پذیری                           20

جدول 2-3 : روش های محاسبه ارزش اختیار                              23

شکل 2-3 : نمودار درخت دوجمله ای غیر ترکیبی                              27

شکل 2-4: نمونه ای از نمودار حرکت براونی هندسی                                              29

شکل 2-5 : نمونه ای از حرکت میانگین بازگشت کننده                         30

جدول 2-4 : زمینه های مورد استفاده از فرایند میانگین بازگشت کننده در ادبیات موضوع                     31

شکل 2-6 : درخت دو جمله ای ارزشگذاری مرحله ساخت                          39

شکل 2-7 : درخت دو جمله ای ارزشگذاری مرحله طراحی                    39

شکل 2-8 : درخت دو جمله ای ارزشگذاری مرحله دریافت مجوز                                      40

شکل 2-9 : نمودار درخت دوجمله ای اختیار انتخاب                                              42

شکل 3-1 : نمودار فرایند قیمت گذاری ارزش اختیار آسیایی- آمریکایی واقعی                             48

شکل 3-2 : نمودار فرایند تصادفی براونی هندسی نمونه ای                    53

شکل 3-3 : نمودار میانگین داده های فرایند تصادفی براونی هندسی                               54

جدول 3-1 : طبقه بندی روش های ارزشگذاری اختیار                           55

شکل 3-4 : نمودار درخت دوجمله ای انبوه ارزشگذاری اختیار گسترش آسیایی                         57

1-5. پیشینه تحقیق……………………………….. 3

1-6. شرح روش تحقیق……………………………….. 4

1-7. جامعه آماری……………………………….. 4

1-8. تعاریف………………………………… 5

1-8-1. انواع ادبی……………………………….. 5

1-8- 2. موضوع……………………………….. 6

1-8-3. مکتب وقوع و واسوخت………………………………… 6

1-8-3-1. خاستگاه مکتب وقوع……………………………….. 8

1-8-3-2. ویژگی‌های شعر وقوعی……………………………….. 8

1-9. زندگی، آثار و ویژگیهای شعر وحشی بافقی………………………. 9

1-10. اوضاع ادبی و اجتماعی عصر شاعر…………………………….14

فصل دوم: موضوعات دینی در شعر وحشی بافقی

2-1. توحید……………………………….. 17

2-1-1.آغاز منظومه‌های وحشی با نام خداوند………………………….. 19

2-1-2. بر شمردن اوصاف الهی………………………………..20

2-1-3. نیایش پروردگار………………………………. 21

2-1-4. لطف پروردگار………………………………. 23

2-1-5. ولایت مطلق پروردگار………………………………. 24

2-1-6. بی نیازی خداوند……………………………….. 25

2-2. نبوت………………………………… 26

2-2-1. نعت رسول اکرم (ص)………………………………. 26

2-2-2.شرع رسول اکرم (ص)………………………………. 27

2-2-3. عزت و شکوه پیامبر (ص)………………………………. 28

2-2-4. معجزات پیامبر……………………………….. 29

2-2-4-1. معراج پیامبر……………………………….. 29

2-2-4-2. شق القمر……………………………….. 32

2-2-4-3. سایه نداشتن پیامبر……………………………….. 32

2-3. امامت………………………………… 32

2-3-1. منقبت………………………………… 33

2-3-2. منقبت امام علی (ع)………………………………. 34

2-3-3. منقبت امام زمان (عج) ……………………………….38

2-3-4. منقبت امام هشتم (ع)………………………………. 40

فصل سوم: موضوعات فردی در شعر وحشی بافقی

3-1. عشق……………………………….. 43

3-1-1. عشق حقیقی……………………………….. 45

3-1-2. عشق مجازی (عشق زمینی)………………………………. 52

3-1-2-1. عشق درد بی درمان است………………………………… 53

3-1-2-2. عشق و دیوانگی……………………………….. 54

3-1-2-3. عشق و بی عزتی……………………………….. 55

3-1-2-4. بی پایانی عشق……………………………….. 55

3-1-2-5. عقل و عشق……………………………….. 56

3-1-2-6. عشق و رسوایی……………………………….. 56

3-2. عاشق……………………………….. 57

3-2-1. پستی و بلندی مقام عاشق……………………………….. 57

3-2-2.عاشق اندوهگین و فراغ زده است…………………………… 58

3-2-3. عاشق بیاختیار و مطیع است………………………………… 59

3-2-4. عاشق وفادار است………………………………… 60

3-2-5. عاشق به وصال رسیده است………………………………… 61

3-2-6. عاشق در حال التماس است………………………………… 62

3-2-7.  عاشق در حال تهدید به ترک معشوق است………………………. 62

3-2-8. عاشق دلزده و پشیمان از عشق ورزی به معشوق  است………. 64

3-2-9. عاشق مغرور است………………………………… 65

3-2-10. عاشق خوار و بی اهمیت است………………………………… 66

3-3. معشوق……………………………….. 67

3-3-1. ویژگی‌های جسمی و ظاهری معشوق……………………………….. 70

3-3-1-1. غمزه ……………………………….70

3-3-1-2. ابرو………………………………. 71

3-3-1-3. چشم……………………………….. 71

3-3-1-4. قد……………………………….. 72

3-3-1-5. رخسار………………………………. 73

3-3-2. جنسیت معشوق……………………………….. 74

3-3-2-1. معشوق زن……………………………….. 74

3-2-2-2. معشوق مرد………………………………. 74

3-3-2-3. معشوق کم سن و سال……………………………….. 75

3-3-2-4. ویژگی‌های رفتاری معشوق……………………………….. 76

3-3-3-1. بی وفا………………………………. 76

3-3-3-2. بی توجه………………………………. 77

3-3-3-3. پاکدامن……………………………….. 79

3-3-3-4. تند خو……………………………….. 80

3-3-3-5.  بی رحم و جفاکار ……………………………….81

3-3-3-6. معشوق متوجه به غیر……………………………….. 82

 

3-3-4. بی اهمیت و بی اعتبارشدن معشوق…………………….. 83

3-4. عرفان……………………………….. 84

3-5.  مرثیه………………………………. 87

3-6. شکواییه………………………………. 91

3-6-1. شکایت از روزگار………………………………. 92

3-6-2. شکایت از زندگی پر درد و رنج……………………………….. 93

3-6-3. شکایت از بیتوجهی ممدوحان……………………………….. 94

فصل چهارم: موضوعات اجتماعی در شعر وحشی بافقی

4-1. مدح……………………………….. 97

4-1-1. مدح غیاث‌الدین محمد میرمیران……………………………….. 98

4-1-2.در مدح شاه تهماسب صفوی……………………………….. 103

4-1-3. در مدح عبدالله خان اعتمادالدوله………………………………. 105

4-1-4. در مدح شاهزادهی آزاده شاه خلیل اللّه……………………. 106

4-1-5. مدح خان احمد……………………………….. 107

4-1-6. مدح ولی سلطان……………………………….. 108

4-1-7. مدح عباس بیگ گردون قدر……………………………….109

4-1-8. مدح بکتاش بیگ حکمران کرمان……………………………….. 110

4-2. انتقاد ……………………………….113

4-2-1. انتقاد از زاهدان ریایی……………………………….. 113

4-2-2. انتقاد از ریاکاران………………………………..114

4-2-3. انتقاد از یاران ریایی……………………………….. 114

فصل پنجم: موضوعات ادبی

5-1.  طنزو هجو در دیوان وحشی……………………………….. 117

5-1-1. هجو ده بافق……………………………….. 119

5-1-2. هجو خر گدا……………………………….119

5-1-3. هجو خواجه………………………………. 119

5-1-4.هجو مطبخ خواجه………………………………. 120

5-1-5. هجو غضنفر گله جاری……………………………….. 120

5-1-6. هجو کیدی……………………………….. 120

5-1-7. هجو ملا فهمی……………………………….. 121

5-1-8. حروف شراب………………………………… 121

5-1-9.  استر گرسنه………………………………. 121

5-1-10.  مانده‌ی بابا………………………………. 122

5-1-11.ستور فقیر……………………………….. 122

5-2. مفاخره و خودستایی……………………………….. 122

5-2-1. تفاخر به معروف بودن  شعرش…………………………… 123

5-2-2.  تفاخر به قانع بودن……………………………….. 124

5-2-3. تفاخر به قدرت شاعری……………………………….. 124

5-2-4.  تفاخر به یگانه بودنش…………………………………. 126

5-3.  وصف………………………………… 126

5-3-1. وصف مرغزار………………………………. 127

5-3-2. وصف غار………………………………. 127

5-3-3. وصف کاخ میرمیران……………………………….. 127

5-3-4. وصف اسب امام علی……………………………….. 128

5-3-5. وصف فصل بهار………………………………. 128

5-3-6. وصف شب………………………………… 129

5-3-7. وصف جمال……………………………….. 129

5-3-7-1. وصف جمال امام علی (ع)………………………………. 129

5-3-7-2. وصف جمال میر میران……………………………….. 130

5-3-7-3. وصف جمال شاهزادهی آزاد شاه خلیل الله……………. 130

5-3-7-4. وصف معشوق……………………………….. 131

5-3-7-5.  وصف شاهزاده منظور ……………………………….131

فصل ششم: موضوع اخلاقی

6-1.پند و موعظه………………………………. 134

6-1-1. توصیه به تواضع و فروتنی……………………………….. 135

6-1-2. نکوهش کبر و غرور ……………………………….135

6-1-3. نکوهش حرص و طمع……………………………….. 136

6-1-4. نکوهش گفتن راز………………………………. 137

6-1-5. نکوهش حسد ورزی……………………………….. 138

6-1-6. توصیه به قانع بودن و دوری از زیاده خواهی…………….. 138

6-1-7. ستایش علم و دانش…………………………………. 139

6-1-8. توصیه به خاموشی و سکوت و نکوهش زیاده‌گویی…….. 139

6-1-9. اغتنام فرصت………………………………… 139

6-1-10. نکوهش تنهایی و توصیه به یار وفادار گُزیدن…………. 140

6-1-11. جهان سرای جهان سرای مکافات است………………….. 140

6-1-12. نکوهش مال اندوزی………………………………. 141

نتیجه‌گیری……………………………….. 142

منابع و مآخذ……………………………….. 145

چکیده:

تنوع موضوعی از ابتدای شکل گیری ادب فارسی به اشکال گوناگون وجود داشته است و هر چه از آغاز شعر فارسی می‌گذرد بر وسعت و عمق آن افزوده می‌شود و باید گفت که در قرن دهم  نیز مانند قرن‌های پیش از آن شاعران از موضوعات دینی چون توحید و نعت پیامبر(ص) گرفته تا عشق و عرفان طبع آزمایی کرده‌اند وحشی بافقی یکی از شاعران بزرگ مکتب وقوع و مبدع طرز واسوخت در این قرن است و به دلیل اینکه ویژگی شعر مکتب وقوع تغییر در معانی شعری است ما نیز، ابتدا ضمن مطالعه‌ی دقیق دیوان وحشی بافقی تمامی ابیاتی که در حوزه‌ی موضوعات شعری مطرح بود را استخراج و یادداشت برداری کردیم و بعد موضوعات شعری به پنج دسته شامل موضوعات دینی، فردی، اجتماعی، ادبی، اخلاقی تحلیل وطبقه بندی شد. وحشی بافقی در اشعارش مضامین اخلاقی و حکمت آمیزی مانند گذرا بودن عمر، غنیمت شمردن فرصت، بی وفایی دنیا و… را بازگو می‌کند، و یکی از مهمترین ویژگی‌های شعر وحشی این است که عشق در اشعار  او جلوه خاصی دارد. در جهان عشق و عاشقی، سخنش سوز و گدازی دارد و در درونش عشقی آتشین می‌جوشد و به همین دلیل تمام جهان را طُفیلِ وجود عشق می‌داند.

فصل اول: کلیات و تعاریف

1-1- بیان مسأله

قرن دهم در تاریخ ادبیات فارسی بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا از یک طرف شاعران چیره‌دستی چون وحشی، محتشم، بابافغانی و غیره در این قرن ظهورکرده‌اند و از طرف دیگر اشعار زیبا و دل‌انگیزی با موضوعات شعری متنوع در این قرن سروده شده، شعر این قرن حد واسط بین سبک عراقی و هندی است و در واقع پیدایش مکتب وقوع در این قرن بوده است. که بیشترین تغییرات و دگرگونی‌ها در موضوعات شعری بعد از سبک عراقی در این دوره بوده است و مضامین و مسائلی در آن مطرح است که از جهت روان‌شناختی و جامعه شناختی حائز اهمیت هستند. وحشی بافقی یکی از برجسته‌ترین غزل‌سرایان این قرن است که شیوه­ی جدیدی در مکتب وقوع با نام «مکتب واسوخت» به وجود آورد. که مفادشعر آن اعراض از معشوق باشد.  او پیرامون اکثر موضوعات شعری مانند توحید، منقبت، مرثیه، عشق، عرفان و … شعر سروده است، شالوده‌ی اصلی غزل‌ها و مثنوی‌های او عشق است وهنگامی که از عشق سخن می‌راند گویی  سوز و گذار حاصل از عشق را در وجود خود درک کرده است . وبه همین دلیل ما شعر او را  به عنوان یکی از شاعران بزرگ این قرن از جهت موضوعی بررسی و تجزیه و تحلیل و طبقه بندی کنیم.

2-1- ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق

وحشی بافقی یکی از غزل سرایان بزرگ و برجسته‌ی مکتب وقوع و واسوخت است و از آنجایی که مهم­ترین ویژگی شعر مکتب وقوع و واسوخت به نوعی تغییر در موضوعات شعری است؛ لذا ضروری است موضوعات دیوان وحشی بافقی به عنوان یکی از برجسته‌ترین شاعران این مکتب تجزیه و تحلیل گردد تا  خواننده شناخت بهتری را نسبت به موضوعات شعری این شاعر بزرگ حاصل کند.

3-1- اهداف تحقیق

کلی‌ترین اهداف این پژوهش عبارتند از:

1- شناساندن بهتر شخصیت شعری وحشی بافقی

2- استخراج، دسته‌بندی و تحلیل موضوعات رایج در اشعار وحشی بافقی و بررسی توانمندی‌های او در بیان موضوعات متنوع شعری   

 

فهرست جداول
 
عنوان
صفحه
جدول3ـ1: تعداد کارکنان و نمونه‌ی انتخابی
75
جدول 3ـ2: سؤالات پرسشنامه ریسک‌پذیری فاینالی پائول (2000) به تفکیک متغیرها
76
جدول 3ـ3: سؤالات پرسشنامه هوش مالی رابرت کیوساکی (2008) تفکیک متغیرها
76
جدول3ـ4: مقادیر آلفای کرونباخ ابعاد هوش مالی
77
جدول3ـ5: مقادیر آلفای کرونباخ ابعاد ریسک‌پذیری
77
جدول4ـ1: آمار توصیفی سن
82
جدول4ـ2: جدول فراوانی جنسیت
82
جدول4ـ3:  جدول فراوانی تحصیلات
83
جدول4ـ4: آمار توصیفی سابقه خدمت پاسخ دهندگان
84
جدول4ـ5: آمار توصیفی هوش مالی
84
دوازده
جدول4ـ6: جدول فراوانی هوش مالی
85
جدول4ـ7: آمار توصیفی ریسک‌پذیری
86
جدول4ـ8: جدول فراوانی ریسک‌پذیری
86
جدول4ـ9: نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف
88
جدول 4ـ10: ضریب همبستگی بین هوش مالی و ریسک‌پذیری
89
جدول 4ـ11: ضریب همبستگی  بین بیشتر پول درآوردن و ریسک‌پذیری
90
جدول 4ـ12: ضریب همبستگی بین قابلیت حفظ پول خود و ریسک‌پذیری
91
جدول 4ـ13: ضریب همبستگی بین بودجه‌بندی پول خود و ریسک‌پذیری
91
جدول 4ـ14: ضریب همبستگی بین تقویت پول خود و ریسک‌پذیری
92
جدول 4ـ15: ضریب همبستگی بین بهبود اطلاعات مالی خود و ریسک‌پذیری
93
 

 

 

 

 

فهرست اشکال و نمودارها
عنوان
صفحه
شکل1ـ1: مدل هوش مالی (اقتباس از رابرت کیوساکی، 2008)
13
شکل1ـ2: مدل عملیاتی تحقیق (منبع: ساخته محقق، اقتباس از رابرت کیوساکی، 2008)
15
شکل2ـ1: چهارراه پول سازی (منبع: کیوساکی، 2008)
48
شکل2ـ2: مدل هوش مالی (اقتباس از کیوساکی،‌2008)
56
شکل2ـ3: انواع ریسک (منبع: مناجاتی، 1390: 312)
60
شکل2ـ4: تئوری مطلوبیت و ریسک‌گریزی (منبع: تهرانی، 1387: ص 296)
62
شکل2ـ5: رابطه‌ی ریسک و بازده (منبع: تهرانی، 1387: 298)
63
شکل2ـ6: الگوهای رفتاری افراد مختلف نسبت به ریسک (منبع: بورس اوراق بهادار تهران، 1390: 220)
63
نمودار4ـ1: نمودار هیستوگرام سن
82
نمودار4ـ2: نمودار ستونی جنسیت
82
نمودار4ـ3: نمودار ستونی تحصیلات
83
نمودار4ـ4: نمودار هیستوگرام سابقه خدمت پاسخ دهندگان
84
نمودار4ـ5: نمودار هیستوگرام هوش مالی
84
نمودار4ـ6: نمودار توزیع فراوانی هوش مالی
85
نمودار4ـ7: نمودار هیستوگرام ریسک‌پذیری
86
نمودار4ـ8: نمودار توزیع فراوانی ریسک‌پذیری
86
 

 

فصل اول:

کلیات تحقیق

 

 

 

1ـ1ـ مقدمه

همه ما با هم تفاوت­هایی داریم. علایق و بیزاری­های متفاوتی داریم. نقاط ضعف و قوت متفواتی داریم. استعدادها و نبوغ­های مختلفی داریم (کیوساکی، 1391: 37). در طی دهه اخیر اندیشمندان مالی سعی‌ در تبیین و یافتن علل موارد خاص با کمک از سایر علوم همانند روانشناسی، علوم اجتماعی و فیزیک بوده‌اند. از این‌رو حوزه‌های میان رشته‌ای تحت‌ عناوین اقتصاد مالی، اقتصادسنجی مالی، ریاضیات مالی و نظریه تصمیم‌گیری‌ شکل گرفته است. یکی از مطالعاتی که‌ در این زمینه به سرعت گسترش یافت‌ و تا حدودی توانست پدیده‌های مذکور را تبیین کند ادغام نظریه‌های اقتصادی‌ با نظریه‌های رایج روانشناسی بود که‌ تحت‌عنوان”مالیه‌رفتاری[1]” مطرح شد. از بنیانگذاران این حوزه از دانش مالی، روانشناس مشهور دانیل کاهنمن[2] است که در سال 2001 به خاطر ارایه مدل‌هایی برای تبیین‌ رفتار سرمایه‌گذاران، تحت‌شرایط عدم‌ اطمینان، به دریافت جایزه نوبل اقتصادی‌ نائل شد. در الگوی اقتصادی مالی سنتی فرض می‌شود که تصمیم گیرندگان کاملاً عقلایی‌ عمل می‌کنند و همیشه به   دنبال بیشینه‌ کردن مطلوبیت مورد انتظار هستند.

در برخی از مدل‌های مالیه‌رفتاری، عوامل، اعتقاداتی دارند که به‌طور کامل‌ صحیح نیستند. در برخی مدل‌ها نیز، عوامل اعتقادات‌ درستی دارند ولی انتخاب‌هایی انجام می‌ دهند که با بیشینه‌سازی مطلوبیت مورد انتظار سازگار نیست. ارتباط علم مالی و سایر رشته‌های علوم‌ اجتماعی که به‌عنوان روانشناسی مالی‌ معروف شده است، به بررسی فرآیند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران و عکس‌ العمل آن‌ها نسبت به شرایط مختلف‌ بازارهای مالی می‌پردازد و تأکید آن‌ بیش‌تر به تأثیر شخصیت، فرهنگ و قضاوت‌های سرمایه‌گذاران بر تصمیم‌ گیری سرمایه‌گذاری است. روانشناسی مالی در واقع در مقابل‌ “پارادایم‌”رفتارهای منطقی سرمایه‌ گذاران مطرح شده که براساس و بنیان‌ همه مدل‌های مالی ارایه شده است.

تالر معتقد است گاهی اوقات برای یافتن‌ پاسخی برای معماهای مالی تجربی‌ ضروری است که این احتمال را بپذیریم‌ که برخی از عامل‌ها در اقتصاد گاهی‌ به‌طور کامل عقلایی رفتار نمی‌کنند که‌ این، موضوع مالیه‌رفتاری است.

 

1ـ2ـ بیان مسأله

با علم به اینکه مغز ما سیستمی پیچیده[3] است، چگونه می‌توانیم تصمیمات مالی هوشمندانه‌ای تحت فشار[4] یا برای به دست آوردن یک فرصت عالی بگیریم؟ خوشبختانه می‌توانیم شیوه‌ای که مغز ما به موقعیت‌های مالی واکنش نشان می‌دهد را تغییر دهیم. اگرچه سیستم ما طوری تنظیم شده است که به شیوه‌ای رفتار کنیم که به دردسر مالی بیفتیم، اما مغزمان قابلیت ایجاد الگوهای واکنش و عادت‌های جدید را دارد. تحقیقات عصب شناسی[5] اخیر حاکی از این است که مغز “تغییر پذیر[6]” است. تغییر پذیری عصبی[7] یعنی اینکه مغز می تواند تغییر کند. ما می‌توانیم عادت‌های جدیدی به وجود آوریم، به طوری که هنگام مواجهه با شرایط مالی چالش برانگیز، به شیوه هایی واکنش نشان دهیم که بیشترین و بلند مدت ترین منفعت مالی برایمان حاصل شود. با تمرین می توانیم واکنش های خاص خود را به شرایط مالی تغییر داده و واکنش های جدیدی را ایجاد می کنیم که بخش های منطقی مغزمان را به کار بیاندازد (هو[8]، 2011).

از دیگر سو، ریسک و بازده از مهم ترین مفاهیم سرمایه‌گذاری می‌باشند که همواره هنگام اتخاذ تصمیمات سرمایه‌گذاری کنار هم بوده و اساس تصمیم گیری را شکل می دهند. در منابع مختلف تعاریف گوناگونی از این دو واژه صورت گرفته است. در بیانی ساده می توان بازده را این گونه تعریف نمود: “هر سهم یا هر پرتفویی از سهام، اگر در فاصله خاصی از زمان خریداری، نگهداری و فروخته شود، بازده خاصی نصیب دارنده آن می نماید. این بازدهی، شامل تغییر قیمت و منافع حاصل از مالکیت است. اصطلاح “نرخ بازده” (یا نرخ عایدی) برای توصیف نرخ افزایش یا کاهش سرمایه‌گذاری در طول دوره نگهداری دارایی به کار می رود (راعی، 1383: 112). هم چنین در مباحث مربوط به تئوری های

فصل اول: مقدمه

1-1- کشف مواد رشد گیاهی

1-1-1- جیبرلین ­ها

درحضور ماده بازدارنده رشد فوزاریک اسید (5 –n بوتیل پیکولینیک اسید) مرحله تصفیه و خالص سازی ماده ی تولید شده ی باکانا جلوگیری می شود. به هرحال، درسال 1935 یابونا ماده­ای کریستالی شکل فعال را از محیط کشت استریل تصفیه شده جیبرلا فوجیکوری جدا کرد (یابونا، 1935). این ماده هنگامی که در ریشه­های گیاهچه­های برنج به کار رفت باعث تحریک رشد آن شد و جیبرلینA نامیده شد. این اولین باری بود که اصطلاح جیبرلین در منابع علمی مورد استفاده قرار می­گرفت. یاباتا و سیمیکی (1983) در کریستاله کردن جیبرلین Aو جیبرلین B موفق بودند اما به علت جنگ، مطالعه بر روی جیبرلین کنار گذاشته شد. در دهه 1950 مطالعات متمرکزی توسط دانشمندان انگلیسی، آمریکایی و ژاپنی بر روی خواص تنظیم­کنندگی رشد، جیبرلیک اسید و شناسایی جیبرلین در عصاره قارچی صورت گرفت و آنها سرانجام این ترکیب را در گیاهان عالی کشف کردند. درسال 1954 محققان انگلیسی (برایان و همکاران، 1954) خصوصیات تنظیم­کننده رشد گیاهی جیبرلیک اسید را در فرآورده حاصل از قارچ Gibberella fujikuroi تشخیص دادند. درسال 1955 دانشمندان آمریکایی (استولا وهمکاران، 1955) آنچه را که جیبرلین A یا جیبرلین X می­باشد از محیط کشت تصفیه شده و استریل جیبرلا فوجیکوری شناسایی کردند. همچنین در سال 1955 دانشمندان ژاپنی (تاکاهشی و همکاران، 1955) دریافتند که جیبرلین A حاوی سه ترکیب متمایز است که آنها را ، و نامیدند. هم اکنون توافق کلی بر این است که جیبرلین X، جیبرلیک اسید و ترکیبات مشابهی هستند. در حقیقت امروزه جیبرلیک اسید و GA3 با هم مترادف می­باشند. در طی سال 1956 رادلی موادی مشابه جیبرلیک اسید در گیاهان شناسایی نمود و از آن زمان تاکنون جیبرلین­ها به عنوان یک ماده عمومی گسترش یافته در گیاهان عالی نشان داده شده است (تاکاهاشی و همکاران، 1991).

تاکاهاشی و همکاران در سال 1957، ترکیب را از جیبرلا فوجیکوری تشخیص دادند و نشان داد که شبیه به جیبرلین A است که توسط استودال در سال 1955 کشف شده بود اما هیچ وجه تشابهی برای یا وجود ندارد. مک میلان و تاکاهاشی (1968) شماره­ های مشخصی را از جیبرلین تا بدون توجه به منشا آنها در نظر گرفتند. این روش امروزه نیز برای بیش از 90 نوع جیبرلین شناخته شده و رایج نیز، استفاده می­شود.

2-1-1- سیتوکنین ­ها

هابرلنت (1913) نشان داد که مواد ترشح شده از آوند آبکشی قابلیت تحریک در تکثیر سلولی در بافت­های غده سیب زمینی را دارد. تقریبا یک سال بعد، ون آوربیک و همکاران (1914) نشان دادند که مواد ایجاد شده طبیعی در شیره نارگیل (آندوسپرم مایع) توانایی تسریع تکثیر سلولی در جنین­های تازه داتورا را دارا می­باشد. ون اوربیک و همکاران (1944) گزارش دادند که عصاره موجود در جنین   تاتوره، مخمر، جوانه گندم و پودر بادام، تقسیم سلولی را در محیط­های کشت جنین تاتوره تسریع کردند و به دنبال آن نشان دادند که این مواد از گستردگی عمل لازم برخوردار هستند. تحقیق هابرلنت توسط جابلونسکی و اسلوگ درسال 1954 توسعه یافت، آنها نشان دادن که سلول­های بافت آوندی محتوی موادی هستند که تقسیم سلولی را در گیاهان تنباکو تحریک می­کنند. میلر و همکاران در سال b1955 اولین کسانی بودند که از جداسازی و تصفیه کینتین (6 فورفوریل ­آمینو پورین) خبر دادند، که ­این ماده از DNA موجود در اسپرم کهنه و اتوکلاو شده شاه ماهی به دست آمده و آنها این ترکیب را کینتین نامیدند. زیرا این ماده قابلیت تسریع در تقسیم سلولی با سیتوکینز را در بافت مغزی تنباکو دارا بود (میلر و همکاران، a1955). هال و دروپ (1955) نشان دادند که با اتو­کلاو کردن مخلوط آدنین و فورفوریل آمین