ب- اهمیت وضرورت انتخاب موضوع:. 4

ج-ادبیات یا پیشینه تحقیق:. 4

د-اهداف تحقیق:. 5

ر-سوالات تحقیق: (مساله تحقیق):. 5

ز-فرضیه‏های تحقیق:. 5

س-روش تحقیق:. 6

ش- ساختار یا سازماندهی:. 7

فصل نخست:. 8

کلیات شبیه سازی انسان از منظر علم پزشکی(ژنتیک). 8

1-1- شبیه سازی از دیدگاه ژنتیك. 9

1-1-1- تعاریف و اصطلاحات. 9

1-1-2- تولید مثل. 10

1-1-3- تولید مثل انسان. 11

1-1-4- مفهوم شبیه سازی (کلونینگ). 12

1-1-5- مراحل شبیه سازی. 14

1-2- تاریخچه و بازتاب جهانی. 16

1-3-  بازتاب جهانی شبیه سازی. 17

1-3-1- عكس العمل‌ها و مجامع  بین المللی. 18

1-3-2- سوابق قانونگذاری. 19

1-3-2-1- در سطح ملی. 20

1-3-2-2- در سطح بین المللی. 21

1-3-2-3- مادة 11 قطعنامه پیوست این اعلامیه :. 21

1-4- مقایسة شبیه سازی با اهدای جنین و لقاح مصنوعی. 22

1-4-1- اهدای جنین. 22

1-4-2- لقاح مصنوعی. 25

1-4-2-1- تعریف لغوی و اصطلاحی لقاح مصنوعی:. 26

1-4-2-2- بررسی فقهی تلقیح مصنوعی. 26

1-5- آثار تلقیح مصنوعی از منظر حقوق. 29

1-5-1- منشأ انتساب فرزند به پدر. 30

1-5-2- منشأ انتساب فرزند به مادر. 31

1-5-3- نظر برگزیده در خصوص لقاح مصنوعی. 33

فصل دوم: تحلیل و ارزیابی شبیه سازی  انسان از نگاه فقه. 35

2-1- شبیه سازی از دیدگاه فقه. 36

2-1-1- دیدگاه علمای شیعه. 36

2-1-2- نظر علمای اهل سنت. 43

2-3- شبیه سازی از نظر اعتقادی و رد حرمت آن از لحاظ عقلی و نقلی   44

2-4- شبیه سازی از نظر اخلاق اسلامی. 46

2-4-1- دلایل موافقان. 46

2-4-2- دلایل مخالفان. 47

2-5-عدم تنافی شبیه‌سازی انسانی با خالقیت خداوند. 48

2-5-1-تبیین شبهه. 49

2-5-2- پاسخ به شبهه. 50

2-6-حکم فقهی شبیه‌سازی. 53

2-6-1- دیدگاه فقهای شیعه. 54

2-6-2-جواز مطلق شبیه‌سازی انسانی:. 55

2-6-3- جواز محدود شبیه‌سازی انسانی. 57

2-6-4-حرمت ثانوى شبیه‌سازی انسانی. 58

2-6-5-حرمت اوّلى شبیه‌سازی انسانی. 63

2-7-  جمع بندی مطالب فصل دوم. Error! Bookmark not defined.

فصل سوم:. 68

تحلیل شبیه سازی و مغایرت آن با خلقت آفرینش. 68

   

3-1- اهداف شبیه‌سازی انسانی. 69

3-2- مستندات قرآنی مخالفان شبیه‌سازی. 70

3-3- شبیه‌سازی و تناقض با خالقیت خداوند. 72

3-4- شبیه‌سازی و تضاد با اصل، سنت و قاعده‌ی زوجیت. 75

3-5- شبیه‌سازی و تناقض با سنت تنوع انسان‌ها. 77

3-6- شبیه‌سازی و اختلال در وضعیت قرابت و نسب افراد كلون شده   77

3-7- منشأ انتساب فرزند به مادر. 78

3-8- منشأ انتساب فرزند به پدر. 80

3-9- شبیه‌سازی و كرامت انسان. 81

فصل چهارم: تحلیل و ارزیابی شبیه سازی انسان از نگاه حقوق   82

4-1- احكام حقوقی طفل شبیه سازی شده:. 83

4-2- نگاهی به شبیهسازی در قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور   86

4-2-1-  تبیین قانون. 86

4-2-2- حكم كلی. 86

4-3- تكالیف زوجین گیرنده. 89

4-4- وظیفه نگهداری كودك. 89

4-5- تربیت كودك. 90

4-6- نفقه كودك. 90

4-7- رابطه نسبی فرزند شبیه سازی شده. 90

4-8- اهلیت افراد شبیه سازی شده. 92

4-8-1- اهلیت تمتع. 93

4-8-2- اهلیت استیفا. 95

4-8-2-1- صغار. 96

4-8-2-3- اشخاص غیر رشید. 97

4-8-2-4- مجانین. 98

4-9- تابعیت. 99

4-9-1- كلیات موضوع تابعیت. 99

4-9-2-تابعیت افراد بر دو نوع است:. 100

4-9-3- تابعیت بر اساس قوانین ایران. 102

4-9-3-1- با فرض مشروعیت نسب. 103

4-9-3-2- با فرض رضاعی بودن قرابت. 105

نتیــجه‌گیــری:. 109

منابع و مآخذ:. 112

چکیده انگلیسی:. 116

چکیده:

شبیه سازی انسان یكی از رخدادهای عصر جدید است كه در آینده‌ی نه چندان دور، بر همه‌ی ابعاد زندگی و ساختار آینده بشر تأثیر می‌گذارد. شبیه سازی یك جاندار به مفهوم تولید آن جاندار از طریق غیرجنسی انسان به مفهوم تولید انسانی بدون لقاح اسپرم و تخمك است، شبیه سازی انسان نوظهور و نهاد حقوقی همانندسازی، کاملاً نوپا و در حال شکل گیری است. نظریات فقهی و حقوقی درباره شبیه سازی انسان، در قالب چهار نظریّه کلّی جواز مطلق، جواز محدود، حرمت ثانوی و حرمت اولی شبیه سازی انسانی قابل تقسیم است. به نظر می‌رسد بر اساس اصاله البرائه و اصاله الاباحه و قاعده «کلّ شیءٍ لک حلال حتّی تعلم أنّه حرامٌ بعینه فتدعه»، حکم اولی شبیه سازی انسانی، جواز است و دلیلی برای محدود نمودن آن وجود ندارد. دلایلی که حکم جواز را محدود می نمایند یا آن را از نظر ثانوی حرام اعلام می کنند یا حکم به حرمت اولی شبیه سازی انسانی می‌دهند، همگی قابل خدشه اند و توان مقابله با اصول اباحه و برائت را ندارند. بنابراین حکم اولی شبیه سازی مولد، از منظر فقه امامیه، جواز مطلق است. از سوی دیگر، با توجه به موادّی از قانون مدنی در باب اول از کتاب هشتم در مورد نسب مشروع و چگونگی الحاق ولد به والدین و همچنین رأی وحدت رویّه هیأت عمومی دیوانعالی کشور، درباره تحقق نسب عرفی ولد الزنا و با کشف اراده قانونگذار در این زمینه، همچنین با مراجعه به نظم عمومی و اخلاق حسنه، معلوم می‌شود که از منظر نظام حقوقی ایران شبیه‌سازی انسانی را نمی‌توان غیرمجاز اعلام نمود در این پژوهش به صورت مختصر و مجزا به موضوعات فوق پرداخته‌ایم.

واژگان کلیدی: شبیه سازی، کلونینگ، لقاح مصنوعی، نسب، تابعیت.

 

مقدمه:

الف- بیان مسئله:

مفهوم اصطلاحی شبیه سازی: شبیه سازی که به آن «کلونینگ» گفته می شود از ریشه «کلون» است که یک واژه یونانی است و معنای لغوی آن جوانه زدن و تکثیر کردن است. «کلونینگ» در علم زیست شناسی عبارت است از «تکثیر موجود زنده بدون آمیزش جنسی و فعلاً به عمل کاشت جنین در رحم اطلاق می شود که ابتدا در آزمایشگاه تولید شده باشد. فرایند تولید مثل غیرجنسی گروهی از سلو لها، مولكولها یا موجودات زنده را كه همگی از نظر ژنتیكی مشابه نیای مشترك باشند، اصطلاحاً شبیه سازی یا كلونینگ می‌گویند. كلونینگ مجموعه فرایندهای تولید یك كلون یا شبیه است. و فرایند آن به این ترتیب است که محققان ابتدا هسته های یک تخمک را با DNA   سلولهای دیگر جایگزین نموده، سپس تخمک بازسازی شده را در آزمایشگاه مورد مراقبت قرار می دهند تا تقسیم شده، به جنین تبدیل شود . چنانچه جنین مزبور در رحم کاشته شود و از آن انسانی به