فصل اول: نمایشنامه و تئاتر

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………..………12

بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………….12

طرح سوالهای اصلی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….13

فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………14

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….15

1-1 بخش اوّل: نمایشنامه…………………………………………………………………………………………………..16

1-1-2 معنای لغوی نمایشنامه …………………………………………………………………………………………..17

1-1-3 معنای اصطلاحی نمایشنامه …………………………………………………………………………………….17

1-2 بخش دوم: تاریخچه نمایشنامه نویسی درجهان غرب …………………………………………………………..18

1-2-1 قبل از میلاد مسیح …………………………………………………………………………………………………18

1-2-1-1 آریستوفان ………………………………………………………………………………………………………..19

1-2-1-2 اشیل……………………………………………………………………………………………………………….20

1-2-1-3 سوفکل ………………………………………………………………………………………………………….22

1-2-2 میلاد مسیح………………………………………………………………………………………………………….23

1-2-2-1 ویلیام شکسپیر ………………………………………………………………………………………………..25

1-2-3 ادبیات پوچی ………………………………………………………………………………………………………29

1-2-3-1 ساموئل بکت ………………………………………………………………………………………………….30

1-2-3-1-1 درانتظار گودو.………………………………………………………………………………………………30

1-2-3-2 اوژن یونسکو ………………………………………………………………………………………………….31

1-3 بخش سوم: نمایشنامه در جهان عرب ………………………………………………………………………………….34

1-3-1 نمایشنامه در مصر…………………………………………………………………………………………………36

1-3-2 نمایش مدرن در یمن ……………………………………………………………………………………………37

1-3-3 چند تن از نمایشنامه نویسان عرب …………………………………………………………………………..38

1-3-3-1 احمد شوقی ……………………………………………………………………………………………………38

1-3-3-2 محمد تیمور ……………………………………………………………………………………………………41

1-4 جدول معروف ترین نمایشنامه نویسان جهان …………………………………………………………………..46

فصل دوم : معرفی مکاتب نیهیلیسم، ابزوردیسم و اگزیستانسیالیسم

2-1 بخش اول : نیهیلیسم ………………………………………………………………………………………………….53

2-1-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………53

2-1-2 معنای لغوی نیهیلیسم ……………………………………………………………………………………………..54

2-1-3 معنای اصطلاحی نیهیلیسم ……………………………………………………………………………………….54

2-1-4 اقسام نیهیلیسم ………………………………………………………………………………………………………54

2-1-5 نسبت غرب با نیهیلیسم …………………………………………………………………………………………..55

2-1-5-1 نیست انگاری کاسموسانتریک یونانی- رومی ……………………………………………………………..56

2-1-5-2 نیست انگاری مستتر و شبه شریعت مآبانه قرون وسطایی ……………………………………………….57

2-1-5-3 نیست انگاری مضاعف و اومانیستی مدرن ……………………………………………………………….59

2-1-5-4 مشترکات نیهیلیسم ……………………………………………………………………………………………59

2-1-6 نسبت بین نیهیلیسم و الحاد……………………………………………………………………………………….61

2-1-7 تفکرات شکل گیرنده نیهیلیستی و غیر نیهیلیستی……………………………………………………………61

2-1-7-1 فلسفه خوش بینی ………………………………………………………………………………………………62

2-1-7-2 فلسفه بدبینی …………………………………………………………………………………………………….63

2-1-7-3 گروه میانه ………………………………………………………………………………………………………..64

2-1-8 فلسفه پوچی و علل گرایش به آن ………………………………………………………………………………64

2-1-8-1معمّای آفرینش ………………………………………………………………………………………………….65

2-1-8-2 راز مرگ ………………………………………………………………………………………………………….66

2-1-8-3 شک ………………………………………………………………………………………………………………67

2-1-8-4 ماده گرایی ……………………………………………………………………………………………………….68

2-1-8-5 شکست در هدف گیری ها …………………………………………………………………………………..69

2-2 بخش دوم : ابزوردیسم …………………………………………………………………………………………………70

2-2-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………70

2-2-2 معنای لغوی و اصطلاحی ابزورد ……………………………………………………………………………….72

2-2-3 تئاتر آخرالزمانی …………………………………………………………………………………………………….73

2-2-4 عناصرموجود در تئاتر ابزورد …………………………………………………………………………………….74

2-2-5 سبک تئاتر ابزورد …………………………………………………………………………………………………..75

2-3 بخش سوم : اگزیستانسیالیسم ………………………………………………………………………………………..79

2-3-1مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………..79

2-3-2 معنای لغوی و اصطلاحی اگزیستانسیالیسم …………………………………………………………………..80

2-3-3 سرآغاز اگزیستانسیالیسم ………………………………………………………………………………………….80

2-3-4 دیدگاه های اگزیستانسیالیستی …………………………………………………………………………………..81

2-3-5 از خود بیگانگی و خود فریبی …………………………………………………………………………………..85

فصل سوم : آلبر کامو و توفیق الحکیم

3-1 بخش اول : آلبرکامو ……………………………………………………………………………………………………87

3-1-1 زندگی نامه و آثار……………………………………………………………………………………………………87

3-1-2 جایزه ادبی نوبل …………………………………………………………………………………………………….92

3-1-3 آثار کامو ……………………………………………………………………………………………………………..95

3-2 بخش دوم : توفیق الحکیم ……………………………………………………………………………………………97

3-2-1 زندگی نامه ………………………………………………………………………………………………………….97

3-2-2 توفیق الحکیم و نمایشنامه……………………………………………………………………………………….100

3-2-3 آثار توفیق الحکیم ………………………………………………………………………………………………..110

فصل چهارم : بررسی مصادیق نیهیلیسم و ابزوردیسم در نمایشنامه ی کالیگولا و قطار

4-1مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….114

4-2 خلاصه نمایشنامه ی کالیگولا ……………………………………………………………………………………..116

4-3 خلاصه نمایشنامه ی قطار .…………………………………………………………………………………………120

4-4 بررسی ساختاری نمایشنامه های کالیگولا و قطار……………………………………………………………..122

4-4-1 پیرنگ در نمایشنامه ی کالیگولا ………………………………………………………………………………122

4-4-2 پیرنگ در نمایشنامه ی قطار …………………………………………………………………………………..131

4-4-3 زبان دردونمایشنامه ………………………………………………………………………………………………136

4-4-4 شخصیت …………………………………………………………………………………………………………..137

4-4-4-1تعریف شخصیت………………………………………………………………………………………………137

4-4-4-2 شخصیت های نمایشنامه کالیگولا ……………………………………………………………………….140

4-4-4-3 شخصیت های نمایشنامه قطار………………………………………………………………………………141

4-4-4-4 اصلی، مخالف، فرعی ومقابل در نمایشنامه ی «کالیگولا»………………………………………………142

4-4-4-5 شخصیت اصلی، مخالف، فرعی ومقابل در نمایشنامه ی «قطار»………………………………………142

4-4-5 زمان و مکان در دو نمایشنامه ………………………………………………………………………………..144

4-4-6 درون مایه یا مضمون …………………………………………………………………………………………..145

4-4-6-1 معنای درون مایه …………………………………………………………………………………………….145

4-4-6-2 درون مایه و نتیجه اخلاقی ………………………………………………………………………………..145

4-4-6-3 نمایشنامه کالیگولا و مضمون نیهیلیسم ………………………………………………………………….146

4-4-6-4 نمایشنامه قطار و مضمون ابزوردیسم ……………………………………………………………………153

4-5 بیگانگی ……………………………………………………………………………………………………………..158

4-6 نمادها ………………………………………………………………………………………………………………..159

4-7 پرداخت اشخاص بازی …………………………………………………………………………………………..159

4-8 تقابل جهان ماده و معنا …………………………………………………………………………………………..161

4-9 حرفه و جنسیت ……………………………………………………………………………………………………161

4- 10تبدیل انسان به اشیا ……………………………………………………………………………………………..163

4- 11آشنایی زدایی، گامی در رسیدن به ازرودیسم………………………………………………………………..163

نتایج ………………………………………………………………………………………………………………………..168

الملخّص……………………………………………………………………………………………………………………172

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………..173

فهرست منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………175

مقدمه

بیان مسئله

پوچ‌گرایی یا نیهیلیسم (برگرفته از nihil لاتین به معنای هیچ) یک دکترین فلسفی است که زندگی را بدون معنا و هدف خارجی یا ارزش‌های اخلاقی درونی می‌داند .نیهیلیسم نخستین‌بار در قرن ۱۹ روسیه و در اوایل دوران حکومت الکساندر دوم به وجود آمد و گسترش یافت. اولین بار ایوان تورگینف بود که در رمان مشهور پدران و پسران این واژه را از طریق شخصیت بازاروفِ نیهلیست مشهور کرد. این تفکّر در نتیجه ویرانی‌های حاصل از دو جنگ جهانی اروپا رشد گسترده‌ای کرد.

تئاتر ابزورد یک شیوه تئاتری است که ریشه در اواخر دهه 1940فرانسه دارد. این سبک به شدت بر فلسفه وجودی تکیه دارد و عمدتاً خاص نمایشنامه­هایی است که نمایشنامه­نویسان اواخر دهه 1940 تا 1960 می­نوشته­اند .این شیوه تئاتری بیانگر این باور است که در یک جهان بدون وجود خداوند، وجود انسان بی­مفهوم و بی­هدف بوده و همه ارتباطات