1-1- لوبیا

لوبیا از آمریكا منشاء گرفته است. این گیاه قبل از كشت در آمریكا در دنیای قدیم ناشناخته بود، اما بعد تبدیل به یك محصول عمده در اروپا و آمریكا گردید. مدارك باستان شناسی مربوط به آمریكای جنوبی یعنی پرو نشان می‌دهد كه دوره اهلی شدن آن به 5 تا 6 هزار سال قبل از میلاد بر می‌گردد. لوبیا با نام‌های انگلیسی Bean، Common Bean،Dry Bean ، و نام علمی Phaseolus vulgaris دارای 22 = n2 كروموزوم بوده و گیاهی خودگشن است (حاجی آقا بزرگی، 1376). از نظر گیاه‌شناسی نیز گیاهی است یكساله، بالارونده یا بوته‌ای كمی كرك‌دار با ریشة عمودی و جانبی توسعه یافته و گاهی دارای گره‌های كروی است. برگ‌های آن متناوب و سه قسمتی است. شكل غلاف خطی حداكثر به طول 20 سانتی‌متر، راست و گاهی كمی منحنی با منقار برجسته است. غلاف‌ها هنگام رسیدگی تازه، به رنگ سبز یا زرد، گاهی بنفش یا مایل به قرمز یا نواری هستند. دانه‌ها از نظر اندازه و شكل و رنگ بسیار متنوع‌اند. دانه‌های تخم‌مرغی، تقریباً كروی یا قلوه‌ای شكل هستند که دارای پروتئین زیادی است (جدول 1-1 و 1-2). جوانه‌زنی بذر نیز به صورت اپی‌جیل است. دو برگ ابتدایی (اولیه) ساده و متقابل بوده و برگ‌های متناوب و پر برگچه‌ای می باشند. منشاء لوبیا ایران بوده و از جنس و گونه Phaseolus vulgaris ، فر   م بوته رونده و رشد نامحدود و محدود (تیپ 3-1)، متوسط ارتقاع 50-90 سانتی‌متر، دوره رشد و نمو 105 روز که وزن صد دانه آن حدود 34 تا42 گرم است (باقری و همکاران، 1376).

 

جدول 1-1- مقایسه درصد پروتئین موجود در غذاهای گیاهی و حیوانی
غذای گیاهی / درصد پروتئین
غذای حیوانی / درصد پروتئین
برنج
8
گوشت تازه
15 تا 20
لوبیا
26
ماهی
10 تا 15
نخود
25
تخم مرغ
16
سیب زمینی
2
شیر
3/3
هویج
2/1
کره
6/0

  

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                          صفحه

1-1. مقدمه. 1

فصل اول: 2

کلیات وتعاریف… 2

1-2 . شرح وبیان مسئله پژوهشی : 3

1-3. ضرورت واهمیت تحقیق.. 4

1-4. اهداف تحقیق موردنظر: 4

1-4-1. هدف کلی: 4

1-4- 2. اهداف  جزئی: 4

1-5 . كاربردنتایج تحقیق: 5

1-6 . سازمانهای بهره برداراحتمالی: 5

1-7 . پیشینه علمی موضوع تحقیق وپژوهشهای انجام شده : 5

1-8 . سوالهای تحقیق: 6

1-8-1.  سوالات صلی: 6

1-8-2.  سوالات جزئی: 6

1-9.  شرح روش تحقیق: 6

1-10. تعاریف اصطلاحات… 7

1-10- 1. اجاره. 7

1-10-2.  تعریف اجیر. 7

10-2-1. اجیرمشترک(عام): 8

1-10-2-2.  اجیرخاص: 8

1-10-4. مستأجر. 9

1-10-5. قراردادکار. 9

فصل دوم:(ارکان،شرایط وآثاراجاره). 10

2-1. انعقاداجاره. 11

2-1-1.  صیغه : 11

2-2.  شرایط طرفین عقد دراجاره اشخاص: 12

2-2 – 1. عقل.. 12

2–2-2. بلوغ. 13

2-2- 3 . رشد. 14

2-2-4. حرّیت… 15

2-2-5. اختیارو رضایت… 15

2-2-3 . اجیرشدن سفیه. 16

2-3 . آداب اجاره: 17

2-3-1. آسان‌گیرى براجیر: 18

2-3-2. رفتارشایسته: 18

2-3-3. قدرت وامانت: 18

2-4 . جواز یاکراهت ا جیرشدن. 19

2-5 . موضوع اجاره. 21

2-5-1.  شرایط عمل.. 21

2-5-2. لزوم معلوم بودن منفعت… 23

2-5-2-1. تعیین منفعت… 23

2-5-1-2. تعیین منفعت ازطریق زمان. 24

2-5-1-2 -1. تعیین منفعت ازطریق عمل.. 25

2-6. عمل تبرعی اجیر. 27

2-6-1. عمل اجیرخاص…. 28

2-6-2. عمل اجیرمشترک (مطلق) 30

2-7. آثاراجاره. 30

2-7-1. تعهدات مستأجر. 31

2-7-1-1. هزینه اجیر. 31

2-7-1-2. پرداخت اجرت وشرایط پرداخت آن. 33

2-7-1-3. تعیین اجرت… 33

2-7-1-4. شرط تعجیل درپرداخت اجرت… 35

2-7-1-5.  زمان استحقاق ومالكیت براجرت… 36

2-7-1-6. توصیه قرآن درموردتعیین اجرت… 36

2-7-1-7. رعایت انصاف درتعیین.. 37

2-7-1-7 . نحوه تعیین غنی وفقیر. 38

2-8 .تعهدات اجیر. 38

2-8-1. کیفیت اجرای کارمورد تعهد. 38

2-8-2. تسلیم مورداجاره وضمانت اجرای آن. 39

2-8-3. زمان ومکان تسلیم عمل.. 41

2-8-4. نگهداری وحفظ اعیان سپرده شده به اجیر. 42

2-8-5. جوازواگذاری عمل به غیر. 45

2-8-5. انجام عمل توسط غیر. 46

2-9. تفاوت وتشابهات جعاله واجاره : 48

2-9-1. تفاوتهای جعاله واجاره : 48

2-9-2. تشابه جعاله واجاره : 50

جمع بندی.. 51

فصل سوم :(انحلال اجاره). 53

 

3-1. انحلال اجاره. 54

3-1-1. بطلان. 54

3-1-1. نبود قصدورضا 54

3-1-2. فقدان اهلیت طرفین.. 55

3-1-3. مواردی که درآن اجاره جایز نیست… 57

3-1-4. شرط ضمان. 57

3-1-5. اجاره به دواجرت… 59

3-1-5-1. درفرضی که اجاره باطل باشد، آیاعمل اجیربدون اجرت خواهدبود؟. 60

3-1-6. مرگ یکی ازطرفین عقد. 62

3-1-7. تلف شدن مورداجاره. 64

3-1-8 . اجاره بدون مدت… 66

3-2. مستثنیات بطلان اجاره. 67

3-2-1. واجبات نظامیه. 68

3-2-2. اجرت وصی ومرضعه. 68

3-3. فسخ اجاره. 69

3-3-1. قراردادن خیار برای یکی ازطرفین یا هردو. 70

3-3-2. عیب دراجرت… 71

3-3-3. انجام دادن کارتوسط اجیرخاص برای غیر. 71

3-4. انقضاء مدت اجاره. 72

3-5. اختلاف طرفین عقد. 74

3-5-1. نزاع درتلف شدن عین‌ 74

3-5-2. نزاع درنحوه اذن درعمل‌ 75

جمع بندی.. 76

فصل چهارم:(بررسی قراردادکار). 78

4-1. ازاجاره اشخاص تا قراردادکار. 79

4-2. بررسی مبنای قراردادکاردرفقه. 80

4-3. بررسی مبنای قراردادکاردرقانون مدنی ایران. 81

4-4. قراردادکاروامنیت شغلی.. 81

4-5. ارکان وشرایط قراردادکار. 83

4-5-1. اركان رابطه­ی كارگری وكارفرمائی.. 83

4-5-1-1.كارگر. 83

4-5-1-2.كارفرما 83

4-5-1-3 .كارگاه. 84

4-6. شرایط اساسی انعقاد قرارداد: 84

4-6-1. قصدورضایت طرفین قرارداد. 84

4-6-2. اهلیت طرفین قرارداد. 86

4-6-3 . اهلیت کارفرما 86

4-6-4 . اهلیت کارگر. 87

4-6-5 . مشروعیت مورد قرارداد. 88

4-6-6. معین بودن موضوع قرارداد. 89

4-7. تقسیم بندی عقودوجایگاه قراردادکار. 90

4-7-1.  ویژگیهای قراردادکاروتشابه آن باعقداجاره اشخاص…. 90

4-8 . شرایط شکلی قرارداد. 94

4-9. اقسام قراردادکار. 95

4-9-1. قراردادكارمدت موقت… 96

4-9-2 . قراردادكارمدت غیرموقت… 97

4-10. تعلیق قراردادکار. 97

4-10-1.  شرایط تعلیق.. 98

4-10-1-1. اجرای تعهدیکی ازطرفین غیر ممکن باشد. 98

4-10-1-2. عدم اجراءحالت موقت داشته باشد. 98

4-10-1-3. نتایج تعلیق قرارداد. 98

4-11. مواردتعلیق : 99

4-12. پایان وانحلال قرارداد. 99

4-12-1. پایان عادی وطبیعی.. 99

1-4- اهداف تحقیق………………………………. 9

1-4-1- هدف کلی………………………………. 9

1-4-2- هدف‌های ویژه……………………………… 9

1-5- فرضیه‌های تحقیق………………………………. 9

1-6- پیش فرض‌های تحقیق………………………………. 10

1-7- محدودیت‌های تحقیق………………………………. 10

1-7-1- محدودیتهای خارج از کنترل محقق………………………………. 10

1-7-2- محدودیتهای در اختیار محقق……………………………… 10

1-8- تعریف مفهومی واژه‌ها و اصطلاحات……………………………….. 10

فصل 2: مبانی نظری و پیشینه تحقیق……………………………..11

2-1- مبانی نظری………………………………. 13

2-1-1- کیفیت زندگی……………………………… 13

2-1-2- تاریخچه کیفیت زندگی………………………………. 19

2-1-3- تعاریف موجود از کیفیت زندگی………………………………. 21

2-1-4- ارتباط کیفیت زندگی با سلامتی………………………………. 24

2-1-5- ابعاد کیفیت زندگی………………………………. 25

2-1-6- اصول اساسی در ارتباط با کیفیت زندگی………………………………. 29

2-1-7- سنجش کیفیت زندگی………………………………. 30

2-1-8- عوامل موثر بر کیفیت زندگی……………………………… 32

2-1-9- ویژگی‌های کیفیت زندگی………………………………. 32

2-1-10- کیفیت زندگی به عنوان مفهومی نسبی………………………………. 33

2-1-11- هویت و کیفیت زندگی………………………………. 34

2-1-12- رویکردهای مختلف به مفهوم کیفیت زندگی………………………………. 34

2-1-13- مطالعه علمی کیفیت زندگی………………………………. 50

2-1-14- مدیریت کیفیت زندگی………………………………. 52

2-1-15- بهزیستی بدنی/ سلامت جسمانی و کیفیت زندگی……………………………… 55

2-1-16- سلامت روانی………………………………. 59

2-1-17- تعریف سلامت روان………………………………. 60

2-1-18- ویژگیهای سلامت روان………………………………. 62

2-1-19- یازده مولفه کلیدی سلامت……………………………….. 63

2-1-20- بهداشت روان………………………………. 65

2-1-21- اصول بهداشت روانی………………………………. 67

2-1-22- خصوصیات افراد دارای سلامت روانی…………………. 68

2-1-23- عوامل موثر در تامین سلامت روان………………………. 70

2-1-24- نظریات مرتبط با سلامت روانی……………………….. 70

2-1-25- بهزیستی روانشناختی………………………………. 76

2-1-26- هوش هیجانی………………………………. 78

2-1-27- انواع هوش………………………………… 78

2-1-28- هیجان و اجزاء آن………………………………. 79

2-1-29- تعریف هوش هیجانی………………………………. 80

2-1-30- تاریخچه هوش هیجانی………………………………. 84

2-1-31- مولفه های هوش هیجانی………………………………. 87

2-1-32- ویژگی افرادی که هوش هیجانی بالا دارند…………… 89

2-1-33- مدل‌های هوش هیجانی………………………………. 92

2-1-34- ابعاد هوش هیجانی در مدل توانایی……………….. 93

2-1-35- مدل بار – آن………………………………. 94

2-1-36- مدل دانیل گلمن………………………………. 96

2-1-37- هوش هیجانی و هوش شناختی…………………. 98

2-1-38- رهنمودهای لازم برای موفقیت برنامه‌های هوش هیجانی………….. 100

2-1-39- آموزش هوش هیجانی………………………………. 100

2-1-40- کاربرد هوش هیجانی………………………………. 101

2-1-41- آموزش و یادگیری هوش هیجانی در سازمان……………………. 104

2-1-42- عملکرد هوش هیجانی در سازمان………………………………. 106

2-1-43- نقش هوش هیجانی در زندگی………………………………. 107

2-1-44- نمودهای هوش هیجانی در محیط كاری………………… 108

2-1-45- هوش هیجانی و عملكرد اثر بخش……………………….. 109

2-1-46- هوش هیجانی در محیط کار……………………………… 110

2-1-47- سن و هوش هیجانی………………………………. 110

2-1-48- هوش هیجانی در ورزش………………………………… 111

2-2- پیشینه‌ی تحقیق……………………………….113

2-2-1- تحقیقات داخلی………………………………. 113

2-2-2- تحقیقات خارجی………………………………. 124

2-2-3- جمع بندی………………………………. 130

فصل 3: روش شناسی تحقیق……………………………….. 131

3-1- مقدمه……………………………… 132

3-2- روش تحقیق………………………………. 132

3-3- جامعه آماری و روش نمونه گیری و حجم نمونه…………… 132

3-4- متغیرهای تحقیق………………………………. 133

3-5- ابزار جمع آوری اطلاعات……………………………….. 133

3-6- روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها ……………………………..136

فصل 4: تجزیه و تحلیل داده های تحقیق………………………. 137

 

4-1- مقدمه……………………………… 138

4-2- آمار توصیفی متغیرهای تحقیق………………………………. 139

4-2-1- سن………………………………. 139

4-2-2- وضعیت تأهل………………………………. 140

4-2-3- وضعیت تحصیلی………………………………. 141

4-2-4- سابقه کار……………………………… 142

4-2-5- وضعیت تغذیه……………………………… 143

4-2-6- سابقه بیماری منجر به بستری شدن………………………………. 144

4-2-7- وضعیت ورزشکار بودن نمونه های تحقیق…………………….. 145

4-2-8- آمار توصیفی متغیر کیفیت زندگی………………………………. 146

4-2-9- آمار توصیفی متغیر هوش هیجانی……………………………… 151

4-2-10- آمار توصیفی متغیر سلامت روانی………………………….. 154

4-3- آمار استنباطی و آزمون فرضیه های تحقیق…………………. 157

4-3-1- فرضیه اول………………………………. 160

4-3-2- فرضیه دوم……………………………… 163

4-3-3- فرضیه سوم……………………………… 165

فصل 5: خلاصه، بحث و نتیجه گیری، پیشنهادها…………… 167

5-1- مقدمه……………………………… 168

5-2- خلاصه تحقیق………………………………. 168

5-3- بحث و نتیجه گیری………………………………. 172

5-4- پیشنهادهای برخاسته از تحقیق………………………………. 179

5-5- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی………………………………. 181

منابع و مآخذ………………………………. 182

پیوست ها و ضمائم………………………………. 194

چکیده:

هدف از این تحقیق مقایسه کیفیت زندگی، هوش هیجانی و سلامت روانی کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی ایران بود که با روش تحقیق توصیفی- مقایسه ای به صورت میدانی به اجرا درآمد. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان پایور ارتش جمهوری اسلامی ایران شاغل در ستاد مشترک ارتش تشکیل می دادند. براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای نمونه گیری و براساس فرمول نمونه گیری کوکران 254 نفر از کارکنان پایور ارتش جمهوری اسلامی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع­آوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت زندگی SF_36، پرسشنامه هوش هیجانی بردبری و گریوز و پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون­های استنباطی K-S و آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین کیفیت زندگی در کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار وجود دارد (01/0p<). همچنین در بین ابعاد کیفیت زندگی؛ بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار در عملکرد فیزیکی، محدودیت نقش ناشی از مشکلات احساسی، احساس حیات، سلامت روانی، سلامتی عمومی، بُعد جسمانی و بُعد روانی، تفاوت معنی­داری وجود دارد(01/0p<)؛ اما در ابعاد محدودیت نقش ناشی از سلامت جسمانی، عملکرد اجتماعی، و درد بدنی بین کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار تفاوت معنی داری مشاهده نمی­شود(05/0p>). تفاوت معناداری بین تمامی ابعاد هوش هیجانی در کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار وجود دارد(01/0p<). در نهایت تفاوت معناداری بین سلامت روانی در کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار وجود دارد(01/0p<). همچنین در بین ابعاد سلامت روانی؛ بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار در علائم اجتماعی و افسردگی تفاوت معنی­داری وجود دارد(01/0p<)؛ اما بین کارکنان ورزشکار و غیر ورزشکار در اختلال در عملکرد اجتماعی و اضطراب و بی خوابی تفاوت معنی داری وجود ندارد(05/0p>).

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه

پیشرفت­های زیادی در زمینه بهداشت در سطح جهانی طی قرن بیستم، حاصل گردید، با این وجود عوامل ابتلاء و مرگ و میر از وضعیت­های حاد و مرگ و میرهای زودرس ناشی از بیماری عفونی به وضعیت­های مزمن و ناتوان کننده تغییر یافته­اند. بیماری­های جدید کیفیت زندگی[1] افراد را به شدت تحت تأثیر قرار می­دهند؛ چرا که اختلالات مزمن اغلب کشنده نیستند؛ بلکه وضعیت سلامت و کیفیت زندگی را کاهش می­دهند(سازمان جهانی بهداشت،2003).در حال حاضر،دیدگاه آدمی نسبت به زندگی تغییرات چشمگیری یافته است، به طوری كه فقط حفظ زندگی به شكل معمول، مطلوب تلقی نمی‌شود؛ بلكه برای ارتقاء جنبه‌های مختلف كیفیت زندگی تلاش بسیار زیادی انجام می‌گیرد(احمدی، سالار و فقیه زاده، 1383). این موضوع به معنای برداشت مشابه افراد و فرهنگ‌های مختلف از كیفیت زندگی نیست؛ با اینکه در مورد مفهوم کیفیت زندگی توافق کلی وجود دارد،ولی در عین حال افراد از كیفیت زندگی برداشت‌های مختلفی می‌نمایند. به همین دلیل، الگوهای متعددی از كیفیت زندگی مطرح شده‌اند كه همپوشی زیادی با هم دارند و تمایزهایی نیزدر بین آنها مشاهده می‌شود. برخی از الگوها بر سازه‌های شخصیتی به عنوان واسطه‌ها تكیه می‌کنند؛اما برخی كارآمدی اجتماعی افراد را مهمتر می‌دانند. باز خوانی مفاهیم متعدد كیفیت زندگی منجر به ارائه تعریفی از سوی گروه كیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی[2] شده است. این تعریف برای درك فرد از موقعیت خود در بافتی از نظام‌های فرهنگی و ارزشی و در ارتباط با هدف‌ها، انتظارات و استانداردها و علاقه مندی آنها ارائه شده است. در این نگاه كیفیت زندگی، مفهومی فراگیر است كه سلامت جسمانی، رشد شخصی، حالات روان شناختی، میزان استقلال، روابط اجتماعی و ارتباط با محیط را در بر می‌گیرد که مبتنی بر ادراك فرد از این ابعاد است. در واقع كیفیت زندگی در برگیرنده ابعاد عینی و ذهنی است كه در تعامل با یكدیگر قرار دارند. از سوی دیگر باید توجه داشت كه كیفیت زندگی مفهومی پویا است؛ چون ممکن است ارزش‌ها، نیازها و نگرش‌های فردی و اجتماعی در طی زمان در واكنش به رویدادها و تجارب زندگی دگرگون شوند، همچنین هر بعد از كیفیت زندگی می‌تواند آثار قابل ملاحظه‌ای بر سایر ابعاد زندگی بگذارد(Newa & Taylor, 1992). با اینکه كیفیت زندگی، مفهومی پیچیده و چندگانه است؛ ولی مورد توجه سازمان‌های خدمات رفاهی و اجتماعی، محققان و اندیشمندان علوم اجتماعی،روان شناسی،بهداشت، پزشکی و تربیت بدنی قرار گرفته است. هر چند؛ ارزشیابی و كمی كردن آن كاری دشوار است، ولی تلاش‌های علمی زیادی در این زمینه انجام می‌گیرد. بنابراین بررسی كیفیت زندگی از چند جنبه بسیار اساسی است. نخست اینكه نشانگر ارزیابی مناسبی از خدمات و برنامه‌هایی است كه به منظور بالا بردن كیفیت زندگی افراد و گروه‌های مختلف اجتماعی تنظیم شده است. از طرف دیگر، اندازه گیری كیفیت زندگی وسیله مهمی برای ارزیابی اثر بخشی سیاست گذاری‌ها و تمهیدات بهداشتی،تفریحی، دارویی و غیره است. علاوه بر کیفیت زندگی، میزان سلامت روانی افراد و نحوه تعاملات آنها که متأثر از هوش هیجانی آن‌هاست، از جمله متغیرهای روانی مهمی هستند که در دهه‌های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته‌اند. سلامت روانی به عنوان وضعیت رفاه و بهبود در وضعیت روانی تعریف شده که طی آن فرد می­تواند توانایی­هایی بالقوه خویش را تحقق بخشد، با استرس‌های معمولی در زندگی مقابله کرده و به شکل سازنده­ای به کار و فعالیت بپردازد و در اجتماعی که به آن تعلق دارد نقش موثرتری ایفا کند(Landers, 2005). سلامت روانی را می‌توان براساس تعریف کلی و وسیع‌تر تندرستی تعریف کرد. طی قرن گذشته ادراک ما از تندرستی به طور گسترده‌ای تغییر یافته است. عمر طولانی‌تر از متوسط، نجات زندگی انسان از ابتلاء به بیماری‌های مهلک با کشف آنتی بیوتیک ها و پیشرفت‌های علمی و تکنیکی در تشخیص و درمان، مفهوم کنونی تندرستی را به دست داده که نه تنها بیانگر نبود بیماری است. بلکه توان دستیابی به سطح بالای تندرستی را نیز معنی می‌دهد. چنین مفهومی نیازمند تعادل در تمام ابعاد زندگی فرد از نظر جسمانی، عقلانی، اجتماعی، شغلی و معنوی است. این ابعاد در رابطه متقابل با یکدیگرند، به طوری که هر فرد از دیگران و از محیط تاثیر می‌گیرد و بر آنها تاثیر می‌گذارد. بنابراین سلامت روانی نه تنها نبود بیماری روانی است، بلکه به سطحی از عملکرد اشاره می‌کند که فرد با خود وسبک زندگی‌اش آسوده و بدون مشکل باشد. علاوه بر سلامت روانی، کنترل و مدیریت هیجانات در شرایط خاص یکی از عوامل تعیین کننده در موفقیت افراد است. این شرایط به ویژه برای افراد نظامی که انتظار می‌رود در شرایط بحرانی از خود واکنش‌های مطلوب نشان دهند، اهمیت دو چندانی می‌یابد. گلمن[3] نیز هوش هیجانی را ظرفیت برای برانگیختن خود، سازمان دادن احساسات خود و دیگران، همچنین مدیریت کردن هیجان­ها در خود و در روابط با دیگران تعریف کرده­اند (قنبری، 1385). بنابراین شناخت عواملی می‌تواند به ارتقاء هوش هیجانی کمک کند، می‌توان برای برنامه ریزی و ساماندهی نیروها بسیار مفید است. از این رو این تحقیق در پی آن است که بررسی کند که بین کیفیت زندگی، سلامت روانی و هوش هیجانی کارکنان پایور ورزشکار و غیر ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی تفاوت وجود دارد یا خیر؟

2-1- بیان مسأله

امروزه مسأله ارتقاء سلامت افراد و فعال ماندن آنها در سنین بالا، مسئله جدی تلقی شده و دیگر به عنوان یک مفهوم تجملی مطرح نیست. افزایش طول عمر افراد این توقع را در آنان به وجود آورده است که سال­های بیشتری را در سلامت و فعالیت سپری نمایند، به نحوی که این مسأله، متصدیان را بر آن داشته است تا واژه امید به زندگی را با مفهوم امیدواری به زندگی سالم«نه به مفهوم نبود بیماری بلکه به معنای زندگی بدون محدودیت عملکردی» جایگزین نمایند(تابش، 1385). چالش اصلی بهداشت در قرن بیستم«زنده ماندن» بود و چالش قرن حاضر«زندگی با کیفیت بهتر» می‌باشد. امروزه با توجه به افزایش شاخص طول عمر و امید به زندگی، مسئله مهم­تری تحت عنوان چگونه گذراندن عمر و به عبارتی کیفیت زندگی[1] مطرح شده است، که پرداختن به این موضوع ذهن صاحب­نظران و محققین در امور ورزش و تربیت بدنی را به خود جلب کرده است(احمدی، سالار و فقیه زاده، 1383، Resnick et al, 2008). بازخوانی مفاهیم متعدد كیفیت زندگی منجر به ارائه تعریفی از سوی گروه كیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت[2] شده است. این تعریف برای درك فرد از موقعیت خود در بافتی از نظام­های فرهنگی و ارزشی و در ارتباط با هدف­ها، انتظارات و استانداردها و علاقه­مندی آنها ارائه شده است. در این نگاه كیفیت زندگی مفهومی فراگیر است كه سلامت جسمانی، رشد شخصی، حالات روان شناختی، میزان استقلال، روابط اجتماعی و ارتباط با محیط را در بر می­گیرد که بر ادراک فرد از این ابعاد نیز مبتنی است. در واقع كیفیت زندگی در برگیرنده ابعاد عینی و ذهنی است كه در تعامل با یكدیگر قرار دارند. از سوی دیگر باید توجه داشت كه كیفیت زندگی مفهومی پویا است؛ چون ممکن است ارزش‌ها، نیازها و نگرش‌های فردی و اجتماعی در طی زمان در واکنش به رویدادها و تجارب زندگی دگرگون شوند. همچنین هر بعد از كیفیت زندگی می‌تواند آثار قابل ملاحظه­ای بر سایر ابعاد زندگی بگذارد(Newa & Taylor, 1992). به بیانی دیگر کیفیت زندگی بیانگر اثرات عملکردی عدم سلامتی و بر آینده‌ای آن بر درک فرد از جنبه‌های جسمانی، روانشناختی و اجتماعی زندگی فردی است(موسوی، 1381). لندرز[3](2005) سلامتی روان را به شرح زیر تعریف می‌کنند. سلامت روان شامل توانایی زندگی کردن همراه با شادی، بهره وری و بدون وجود دردسر است. سلامت روان مفهوم انتزاعی و ارزیابی نسبی گری از روابط انسان با خود، جامعه و ارزش‌هایش است و نمی‌توان آن را جدای از سایر پدیده‌های چند عاملی فهمید که فرد را به موازاتی که در جامعه به عمل می‌پردازد، می‌سازند. سلامت روان، شیوه سازگاری آدمی با دنیاست، انسان‌هایی که موثر، شاد و راضی هستند و حالت یکنواختی خلقی رفتار ملاحظه گرانه و گرایش شاد را حفظ می‌کنند. سلامت روان عنوان و برچسبی است که دیدگاه‌ها و موضوعات مختلف مانند عدم وجود علایم احساسات مرتبط با بهزیستی اخلاقی و معنوی و مانند آن را در بر می‌گیرد.

برای ارائه یک تئوری در مورد سلامت روان، موفقیت برون روانی کافی نیست باید سلامت درونی روانی را به حساب آوریم. سلامت روان ظرفیت رشد و نمو شخصی می‌باشد. و یک موضوع مربوط به پختگی است. سلامت روان یعنی هماهنگی بین ارزش‌ها، علایق‌ها و نگرش‌ها در حوزه عمل افراد و در نتیجه برنامه ریزی واقع بینانه برای زندگی و تحقق هدفمند مفاهیم زندگی است. سلامت روان، سلامت جسم نیست بلکه به دیدگاه و سطح روانشناختی ارتباطات فرد، محیط اشاره دارد. بخش مرکزی سلامت، سلامت روان است زیرا تمامی تعاملات مربوط به سلامتی به وسیله روان انجام می‌شود. سلامت روان ظرفیت كامل زندگی كردن به شیوه‌ای است كه ما را قادر به درك ظرفیت‌های طبیعی خود می‌کند و به جای جدا كردن ما از سایر انسان‌هایی كه دنیای ما را می‌سازند، نوعی وحدت بین ما و دیگران به وجود می‌آورد.سلامت روان، توانایی عشق ورزیدن و خلق كردن است، نوعی حس هویت بر تجربه خود به عنوان موضوع و عامل قدرت فرد، كه همراه است با درك واقعیت درون و بیرون از خود و رشد واقع بینی و استدلال(موسوی، 1381). در زمینه ورزش و سلامت روانی[4] قبلاً تصور عموم بر این بود که فعالیت­های ورزشی برای سلامت جسمانی مفید است. امروزه بر این امر توجه شده که ورزش علاوه بر سلامت جسمانی، می‌تواند در ارتقای سلامت روانی نیز موثر باشد. ورزش نقش مهمی در سلامت روانی دارد؛ به طوری که در سال ۲۰۰۲ شعار سازمان بهداشت جهانی «تحرک رمز سلامتی»عنوان شده است(Landers, 2005). براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی سلامت عمومی عبارت است از رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی فرد، که بین این سه جنبه تأثیر متقابل و پویا وجود دارد. بنابراین، سلامت روان به عنوان یکی از ملاک‌های تعیین کننده سلامت عمومی افراد در نظر گرفته می‌شود؛ که مفهوم آن عبارت است از احساس خوب بودن و اطمینان از کارآمدی خود، اتکاء به خود، ظرفیت رقابت، تعلق بین نسلی و خود شکوفایی توانایی‌های بالقوه فکری و هیجانی(World health organization, 2001). کرسینی[5](1999) سلامت روانی را حالت ذهنی همراه با سلامت هیجانی نسبتاً رها شده از نشانه­های اضطراب و ناتوانی در برقراری روابط سازنده، مقابله با خواسته‌ها و محرک­های تنش زای زندگی می‌داند. امروزه نمی­توان نقش کنترل هیجان­ها و جهت دهی به آنها را در داشتن سلامت روانی نادیده گرفت. از یک طرف در مطالعه سلامت روانی جوامع؛ همواره به هیجان­ها و عوامل مرتبط به آنها توجهی ویژه می­شود؛ از طرف دیگر کاربرد هیجان­ها در تعلیم و تربیت و برنامه‌های یاد گیری اجتماعی و ورزشی نیز، امری اجتناب ناپذیر است؛ زیرا در قرن حاضر علاوه بر توجه به رشد شناختی و آموزشی و مهارتی؛ می­بایست به رشد هیجانی افراد توجه نمود و آنها را برای همکاری و مشارکت در تصمیم­گیری های مسؤلانه و مقاومت در مقابل فشار گروه همسالان آماده نمود؛ به گونه­ای كه نقش سازنده‌ای در اجتماعی كه روز به روز بر دگرگونی­های آن افزوده می‌گردد، به عهده گیرند(حسن علیان، 1384). هوش هیجانی[6] به عنوان نوعی توانایی، عبارت است از ظرفیت ادراک، ابراز، شناخت، کاربرد و اداره کردن هیجان­های خود و دیگران. انتظار می‌رود افرادی که دارای هوش هیجانی بالاتری هستند سازگاری اجتماعی و مهارت­های جتماعی بهتری را نشان دهند(Mayer & salovery, 1997). در حقیقت هوش هیجانی نوعی استعداد عاطفی است كه تعیین می‌کند از مهارت­های خود چگونه به بهترین نحو ممکن استفاده كنیم و حتی كمك می‌کند خرد را در مسیری درست بكار گیریم. از نظر گلمن[7](1998) هوش هیجانی ظرفیت ما را در شناخت احساساتمان و احساسات دیگران تعیین می‌کند و كمك می‌کند تا ما در خودمان انگیزش ایجاد كرده و هیجانات خودمان را کنترل و اداره كرده و روابط خودمان را با یكدیگر به نظم و حساب درآوریم. در واقع هوش هیجانی شامل توانایی ما در ایجاد مهارت­های كافی در به وجود آوردن روابط سالم با دیگران و حس مسئولیت­پذیری در مقابل وظایف می‌باشد. در پرتو این خصیصه هوش هیجانی علاوه بر افزایش احتمال شناخت صحیح و واقع­بینانه هیجان­ها قدرت پیش بینی و میزان تسلط فرد افزایش می‌یابد و راهبردهای مقابله مؤثری برای مواجهه با موقعیت­های استرس زا از جمله استرس‌های محیط کار و اجتماعی به كار می‌رود و ارزیابی فرد را از وقایع پیش آمده افزایش می‌دهد و باعث بالا بردن عملكرد می­شود. در حالی كه پایین بودن سطوح هوش هیجانی باعث ارزیابی ضعیف و در نتیجه عملكرد پایین فرد می‌شود(Joseph et al, 2005؛ بشارت و همکاران، 1384). هوش هیجانی از طریق خصیصه‌های ادراک هیجانی؛ آسان سازی هیجانی، شناخت هیجانی؛ مدیریت

1-1-8پیشینه نظری و تجربی…………………………………………………………………………… 6

الف) مبانی نظری…………………………………………………………………………………………. 6

ب) چکیده تحقیقات انجام شده در ایران…………………………………………………………….. 6

1-2-1معنای لغوی حقوق……………………………………………………………………………….. 9

1-2-2معنای اصطلاحی حقوق………………………………………………………………………… 9

1-2-3معنای لغوی بیمار ………………………………………………………………………………… 11

1-2-4معنای اصطلاحی بیمار………………………………………………………………………….. 11

1-2-5معنای لغوی فقه ………………………………………………………………………………….. 12

1-2-6معنای اصطلاحی فقه…………………………………………………………………………….. 12

1-2-7معنای لغوی شیعه…………………………………………………………………………………. 13

1-2-8معنای اصطلاحی شیعه…………………………………………………………………………… 14

1-2-9کلید واژگان تحقیق و معادل لاتین آن‌ها…………………………………………………….. 15

1-2-10ساختار تحقیق…………………………………………………………………………………… 15

فصل دوم:حقوق بیماران بر خود……………………………………………………………….. 16

مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 17

2-1حق حیات ……………………………………………………………………………………………. 17

2-2حق کرامت ذاتی انسان……………………………………………………………………………… 19

2-3حق تعیین سرنوشت…………………………………………………………………………………. 22

2-3-1مبانی حقوقی و فقهی……………………………………………………………………………. 22

2-3-1-1حق مالکیت بر خود یا سلطنت بر نفس…………………………………………………… 22

2-3-1-2اذن در  تصرف……………………………………………………………………………….. 23

2-4حق تصمیم گیری آزادانه بیمار…………………………………………………………………… 24

2-4-1قلمرو حق تصمیم گیری بیمار…………………………………………………………………. 26

2-4-1-1موارد ایجابی حق تصمیم گیری بیمار…………………………………………………….. 27

2-4-1-2موارد سلبی حق تصمیم گیری بیمار………………………………………………………. 27

2-5حق آرامش…………………………………………………………………………………………… 28

2-6حق سلامت…………………………………………………………………………………………… 29

2-7حق درمان…………………………………………………………………………………………….. 29

نتیجه………………………………………………………………………………………………………… 31

فصل سوم :حقوق بیماران بر خانواده…………………………………………………………. 32

مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 33

3-1عیادت بیمار………………………………………………………………………………………….. 33

3-1-1آداب عیادت بیمار…………………………………………………………………………….. 35

3-1-1-1کوتاهی زمان عیات………………………………………………………………………… 35

3-1-1-2هدیه بردن……………………………………………………………………………………… 36

3-1-1-3پرسش از حال بیمار………………………………………………………………………….. 37

3-1-1-4توقع  پذیرایی از بیمار نداشتن……………………………………………………………… 37

3-1-1-5دعا کردن برای بیمار………………………………………………………………………… 38

3-2روحیه دادن به بیمار…………………………………………………………………………………. 39

3-3رفتار مناسب با بیمار…………………………………………………………………………………. 40

3-3-1گشاده‌ رویی ……………………………………………………………………………………. 40

3-3-2تواضع و فروتنی………………………………………………………………………………….. 41

3-3-3تحمل و بردباری…………………………………………………………………………………. 42

3-3-4حسن خلق……………………………………………………………………………………….. 43

3-4مراعات حال بیمار…………………………………………………………………………………… 43

نتیجه………………………………………………………………………………………………………… 45

فصل چهارم:حقوق بیماران بر کادر درمانی ……………………………………………….. 46

مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 47

4-1حقوق بیماران بر پزشکان………………………………………………………………………….. 47

4-1-1اصل حفظ اسراربیمار……………………………………………………………………………. 47

4-1-2دقت در تشخیص بیماری……………………………………………………………………….. 49

4-1-3مشورت با دیگر پزشکان در مورد نحوه درمان……………………………………………… 49

4-1-4اصل رضایت آگاهانه بیمار…………………………………………………………………….. 50

4-1-4-1ضمان پزشک در اثر عدم رضایت بیمار………………………………………………… 51

4-1-4-2ضمان پزشک جاهل…………………………………………………………………………. 51

4-1-4-3ضمان پزشک خطاکار………………………………………………………………………. 52

4-1-4-4ضمان پزشک حاذق…………………………………………………………………………. 53

الف)نظر مشهور……………………………………………………………………………………………. 54

ب)نظر غیرمشهور…………………………………………………………………………………………. 55

4-1-5حق مراجعه به پرونده پزشکی…………………………………………………………………. 57

4-2حقوق بیماران بر پرستاران…………………………………………………………………………. 57

4-2-1مواظبت از بیمار…………………………………………………………………………………… 58

4-2-2برقراری ارتباط مناسب با بیمار………………………………………………………………… 59

4-2-3توجه به نیاز بیمار بر اساس اعتقادات او……………………………………………………… 60

4-2-4اخلاق پسندیده با بیمار………………………………………………………………………….. 61

4-2-4-1حلم و بردباری………………………………………………………………………………… 61

4-2-4-2حسن خلق……………………………………………………………………………………… 61

4-2-4-3مدارا با بیمار…………………………………………………………………………………… 62

نتیجه………………………………………………………………………………………………………… 63

فصل پنجم:حقوق بیماران بر دولت…………………………………………………………….. 65

مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 66

 

5-1حق معافیت از جهاد…………………………………………………………………………………. 66

5-1-1 نکات مطرح شده درآیه………………………………………………………………………. 68

الف)سقوط تکلیف جهاد از بیماران……………………………………………………………………. 68

ب)بهشت پاداش بیماران اطاعت پذیر…………………………………………………………………. 68

ج)عذاب الیم برای سوء استفاده کنندگان……………………………………………………………. 69

5-2حق بیمه……………………………………………………………………………………………….. 69

5-2-1تعریف و پیشینه بیمه…………………………………………………………………………….. 69

5-2-2شروط بیمه………………………………………………………………………………………. 71

5-2-3ارکان بیمه……………………………………………………………………………………….. 71

5-2-4مشروعیت بیمه از دیدگاه فقه اسلامی………………………………………………………. 72

5-3بیمه سلامت…………………………………………………………………………………………… 73

5-4بیمه مسئولیت پزشک در برابر بیمار……………………………………………………………… 75

5-5دسترسی به خدمات مطلوب و یکسان……………………………………………………………. 77

5-6تأمین دارو وکیفیت آن……………………………………………………………………………… 78

نتیجه………………………………………………………………………………………………………… 79

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………… 80

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………… 82

منابع……………………………………………………………………………………………………….. 83

 

 

فصل اول

کلیات و مفاهیم

 

در این فصل به بیان کلیاتی از طرح پایان نامه از جمله :مقدمه ،بیان مسأله ،هدف های تحقیق و ضرورت انجام تحقیق و غیره پرداخته شده است.

1-1-1. مقدمه

امروزه در مباحث مربوط به کیفیت خدمات و مراقبت‌های درمانی، توجه به بیماران و جلب رضایت آنان ار اولویت‌های مهم و اصلی است. یکی از عوامل مهم رضایت‌مندی بیماران، توجه به خواسته‌ها و رعایت حقوق آنان و ارائه مراقبت توأم با احترام است که به جلب رضایت آنان منجر خواهد شد. با شناخت بیماران از حقوق خود و مطرح شدن خواسته‌ها و توقعات آنان، باید همه کسانی که به نوعی درگیر ارائه مراقبت به بیماران هستند، نیز از ضوابط و مقررات مربوط به حقوق بیماران آگاه باشند تا بتوانند در جهت تحقق این خواسته‌ها و توقعات و هم‌چنین ارائه مراقبت بهتر همراه با کیفیت زیاد و احترام به بیماران گام بردارند.

بیمار مانند هر انسان دیگری نیازهای حیاتی دارد. او به علت بیماری نمی‌تواند برخی از نیازهای خود‌ را به‌ طور کامل‌ تأمین‌ کند؛ به همین دلیل با آگاهی‌ درباره‌ نیازهای‌ بیماران‌ می‌توان‌ آنان را بهتر شناخت‌ و راه‌های‌ مناسب‌تری‌ برای‌ کمک‌ به‌ این‌ افراد انتخاب‌ کرد. شناخت‌ این‌ نیازها چارچوب‌ مفیدی‌ برای‌ ارائه‌ مراقبت‌های‌ لازم‌ خواهد بود. بنابراین خود بیمار، خانواده، کادر درمانی و… باید درباره‌ نیازهای بیماران و چگونگی‌ ارضای‌ آنان دانش‌ و آگاهی‌ کافی‌ داشته‌ باشند و موقعیت‌هایی‌ را که‌ سبب‌ ارضای‌ این‌ نیازها می‌شود به‌ خوبی‌ بشناسند.

2-1 بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………… 5

3-1 اهمیت موضوع………………………………………………………………………………………………….. 7

4-1 اهداف……………………………………………………………………………………………………………. 10

5-1 فرضیه ها………………………………………………………………………………………………………… 11

6-1 تعاریف …………………………………………………………………………………………………………. 11

فصل دوم : ادبیات و پیشینه پژوهش

1-2 تاریخچه موضوع در جهان و ایران…………………………………………………………………………. 14

2-2 تاریخچه تکنولوژی آموزشی ……………………………………………………………………………….. 19

1-2-2 سه رخداد مهم ……………………………………………………………………………………………… 21

2-2- 2 تاریخچه استفاده از ابزار و وسایل آموزشی در ایران ……………………………………………… 22

3-2 نقش رسانه ها در بهبود وضعیت بهداشت ………………………………………………………………. 24

4-2 برنامه های پزشکی سیما …………………………………………………………………………………….. 26

5-2 نقش رسانه های جمعی در ارتقای بهداشت جامعه ……………………………………………………. 30

6-2  دیدگاه جهانی درباره بهداشت و پزشکی الکترونیکی…………………………………………………. 37

7-2  دیدگاه ملی درباره بهداشت و پزشکی الکترونیک……………………………………………………… 39

8-2 نمودار تحلیلی پژوهش……………………………………………………………………………………….. 46

9-2 پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………… 47

1-9-2 پیشینه داخلی ………………………………………………………………………………………………. 47

2-9-2 پیشینه خارج از كشور ……………………………………………………………………………………. 48

فصل سوم : روش پژوهش

1-3 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………. 51

2-3 روش پژوهش …………………………………………………………………………………………………. 53

3-3 جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………… 54

4-3 حجم نمونه …………………………………………………………………………………………………….. 54

5-3 روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………………….. 54

6-3 ابزار پژوهش …………………………………………………………………………………………………… 55

7-3 اعتبار و پایایی پژوهش ……………………………………………………………………………………… 56

8-3 نحوه تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………….. 60

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………. 62

2-4 آمار توصیفی …………………………………………………………………………………………………… 63

3-4 آمار استنباطی ………………………………………………………………………………………………….. 85

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

1-5 بحث و نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 95

2-5 محدودیت ها و مشکلات پژوهش………………………………………………………………………… 99

3-5 پیشنهادات پژوهش …………………………………………………………………………………………… 99

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………….. 102

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………… 104

 

پیوست

 

فهرست جداول

جدول1-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر حسب اطلاع از پخش برنامه های پزشکی

و بهداشتی از تلویزیون جمهوری اسلامی …………………………………………………………………….. 63

جدول2-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر حسب تماشای برنامه های پزشکی بهداشتی تلویزیون 64

جدول3-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه به تفکیک جنسیت …………………………………………….. 65

جدول4-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس وضعیت زناشویی……………………………………. 66

جدول5-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه به تفکیک مدت اقامت در منطقه 13……………………….. 67

جدول6-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس سطح تحصیلات …………………………………… 68

جدول7-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس فعالیت اقتصادی …………………………………… 69

جدول8-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس تعداد افراد خانوار …………………………………. 70

جدول9-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس علاقه مندی به دیدن برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………….. 71

جدول10-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس کسب آگاهی های پزشکی بهداشتی

از سیمای جمهوری اسلامی ایران ………………………………………………………………………………. 72

جدول11-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس برآورده شدن نیازهای پزشکی بهداشتی

از برنامه های پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ………………………………………….. 73

جدول 12-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس رضایت از تعداد روزهای پخش

برنامه های پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ………………………………………………. 74

جدول 13-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس رضایت از طول مدت برنامه های

پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………. 75

جدول 14-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس رضایت از ساعات پخش برنامه های

پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………. 76

جدول 15-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد رضایت از فهمیدن و درک برنامه های

پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………. 77

جدول 16-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد اهمیت و ضرورت وجود برنامه های

پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………. 78

جدول 17-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهداشت دوران بارداری زنان ………………………………………… 79

جدول 18-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهبود مراقبت از نوزادان ………………………………………………. 80

جدول 19-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در آگاهی رسانی به زنان در جهت تعداد مطلوب فرزند …………… 81

جدول 20-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهبود گذران دوران سالمندی ………………………………………… 82

جدول 21-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در کاهش حوادث حین کار ………………………………………………. 83

جدول 22-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در نگهداری از بیماران …………………………………………………….. 84

جدول23-4 : توزیع برآورده شدن نیازهای پزشکی بر اساس میزان تماشای برنامه های

پزشکی بهداشتی سیما……………………………………………………………………………………………… 85

جدول24-4 : توزیع آگاهی های حاصل از برنامه های پزشکی بهداشتی بر اساس جنسیت…………. 86

جدول 25-4 : توزیع آگاهی های حاصل از برنامه های پزشکی بهداشتی بر اساس

ساعت و روز پخش برنامه…………………………………………………………………………………………. 87

جدول 26-4: توزیع آگاهی های حاصل از برنامه های پزشکی بهداشتی بر اساس سطح تحصیلات. 88

جدول27-4 : توزیع آگاهی های حاصل از برنامه های پزشکی بهداشتی بر اساس

مدت زمان پخش برنامه ها………………………………………………………………………………………… 89

جدول28-4 : تأثیر برنامه های پزشکی بهداشتی سیما در مراقبت از افراد نیازمند …………………….. 90

جدول 29-4: توزیع بهداشت دوران بارداری بر حسب آگاهی های حاصل

از برنامه های پزشکی بهداشتی…………………………………………………………………………………… 91

جدول30-4 : توزیع داشتن تعداد فرزند مطلوب بر حسب آگاهی های حاصل

از برنامه های پزشکی بهداشتی……………………………………………………………………………………. 92

جدول31-4 : توزیع کاهش حوادث حین کار بر حسب آگاهی های حاصل

از برنامه های پزشکی بهداشتی…………………………………………………………………………………… 93

 

فهرست نمودار ها

نمودار 1-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر حسب اطلاع از پخش برنامه های پزشکی

و بهداشتی از تلویزیون جمهوری اسلامی……………………………………………………………………….. 63

نمودار 2-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر حسب تماشای برنامه های پزشکی بهداشتی تلویزیون 64

نمودار3-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه به تفکیک جنسیت……………………………………………… 65

نمودار 4-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس وضعیت زناشویی …………………………………. 66

نمودار 5-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه به تفکیک مدت اقامت در منطقه 13………………………. 67

نمودار 6-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس سطح تحصیلات ………………………………….. 68

نمودار 7-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس فعالیت اقتصادی…………………………………… 69

نمودار 8-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه سخ دهندگان بر اساس تعداد افراد خانوار……………….. 70

نمودار9-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس علاقه مندی به دیدن برنامه های

پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………… 71

نمودار10-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس کسب آگاهی های

پزشکی بهداشتی از سیمای جمهوری اسلامی ایران…………………………………………………………… 72

نمودار 11-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه سخ دهندگان بر اساس برآورده شدن نیازهای پزشکی بهداشتی از برنامه های پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………… 73

نمودار 12-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس رضایت از تعداد روزهای پخش برنامه های پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران……………………………………………………………………………………………… 74

نمودار 13-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس رضایت از طول مدت برنامه های پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران …………………………………………………………………………………………………………. 75

نمودار 14-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه بر اساس رضایت از ساعات پخش برنامه های پزشکی بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران …………………………………………………………………………………………….. 76

 

نمودار 15-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد رضایت از فهمیدن و درک برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………….. 77

نمودار 16-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد اهمیت و ضرورت وجود برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران ……………………………………………………………………….. 78

نمودار 17-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهداشت دوران بارداری زنان …………………………….. 79

نمودار 18-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهبود مراقبت از نوزادان …………………………………… 80

نمودار 19-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران در آگاهی رسانی به زنان در جهت تعداد مطلوب فرزند … 81

نمودار 20-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهبود گذران دوران سالمندی………………………………. 82

نمودار 21-4: توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی بهداشتی

سیمای جمهوری اسلامی ایران در کاهش حوادث حین کار ………………………………………………. 83

نمودار 22-4 : توزیع فراوانی جمعیت نمونه در مورد نقش برنامه های پزشکی

بهداشتی سیمای جمهوری اسلامی ایران در نگهداری از بیماران …………………………………………. 84

 

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش برنامه های پزشکی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران در ارتقاء آگاهی های بهداشتی و پزشکی ساکنان منطقه 13 تهران پرداخته است . جامعه آماری پژوهش عبارت است از کلیه ساکنین منطقه سیزده تهران در سال 1391 می باشد که تعداد آن ها تا آخرین سرشماری 242575 نفر می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول یامانی 399 نفر می باشد که برای اطمینان بیشتر حجم نمونه را 400 می گیریم. روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم می باشد. ابزار استفاده شده در این پژوهش استفاده از پرسشنامه که شامل 28 سوال یا گویه است. واز آمارهای توصیفی و استنباطی جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است که یافته های زیر را نشان می دهد :

تماشای برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران آگاهی های پزشکی بهداشتی ساکنان را برآورده می سازد.

آگاهی کسب شده از برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی بر حسب جنسیت تناسب دارد.

پخش برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی از نظر ساعت و روز پخش مناسب نیست .

تفاوت در سطح تحصیلات موجب تفاوت در کسب آگاهی های پزشکی و بهداشتی از برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های شبکه های سیمای جمهوری اسلامی می شود .

مدت زمان پخش برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی در ارتقا آگاهی های پزشکی ساکنان منطقه 13 تهران و همچنین برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران در مراقبت از افراد نیازمند( نوزادان، زنان باردار و سالمندان) تأثیر دارد.

کسب آگاهی های بدست آمده از برنامه های پزشکی بهداشتی شبکه های سیمای جمهوری اسلامی ایران در بهداشت دوران بارداری و نیز داشتن تعداد مطلوب فرزند تأثیر دارد .

کلید واژه:برنامه­های پزشکی شبکه­های سیمای جمهوری اسلامی ایران- آگاهی­های بهداشتی و پزشکی

 

فصل اول

کلیات پژوهش

  

1-1 مقدمه

بهداشت و سلامت مجموعه دانش و هنر پیشگیری از بیماری و تأمین، حفظ و ارتقای تندرستی و توانمندی بشر با استفاده از تلاش دسته جمعی است که منجر به توسعه جامعه می شود. این مفهوم در حوزه زندگی انسان گسترش یافته و به طریقی ضامن سلامت فرد و جامعه به شمار می رود.

از اینرو از دیدگاه جهانی مطابق تعریف استانداردی که سازمان جهانی بهداشت (WHO)[1] از سلامتی ارائه کرده است، میدان رسالت ها، سیاست ها و وظایف و فعالیت های بهداشت عمومی، جهان شمول گردیده و از فرد به سمت جامعه پیشروی می کند.

از دیدگاه فوق، سلامت عبارتست از تأمین رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی که معنای آن تنها به نبودن بیماری و نقص عضو، محدود نشده بلکه شامل سه محور جسم، روان و جامعه می شود و لذا هرگونه نقض و آسیبی که به هر یک از محورهای سه گانه وارد شود، تعادل فرد را بر هم زده و منجر به نبود سلامت می شود ( کازنو، 1381، ترجمه ساروخانی و محسنی ).

از لحاظ تاریخی، بذر بهداشت که حدود 3900 سال قبل از میلاد مسیح کاشته شد و در 1946 بعد از میلاد به عالی ترین ثمره خود که تصویب اساسنامه سازمان جهانی بهداشت بود دست یافت و بدینوسیله هدف غائی بهداشت، تأمین، حفظ و ارتقای سلامت بشری اعلام شد.

عمده ترین شاهراه تأمین و تضمین توسعه پایدار جوامع بشری برقراری کیفی سلامت افراد جامعه است. لذا رسالت و وظیفه اصلی بهداشت عمومی، استقرار تندرستی جامع و فراگیر و با کیفیت تک تک افراد جامعه است.

ایران با جمعیت تقریباً 75 میلیون نفری یکی از کشورهای پر جمعیت خاورمیانه است. ایران در مواجهه با مشکلات معمول کشورهای از نظر جمعیت شناسی جوان منطقه است که تاکنون همگام با رشد، درخواستهای زیادی برای خدمات عمومی متنوع داشته است.

جمعیت به زودی به سن کافی برای تشکیل خانواده جدید می رسند که سطح رشد جمعیت و بعد از آن نیاز به زیر بنای سلامت عمومی و خدمات را افزایش می دهد.

سازمان بهداشت جهانی در آخرین گزارش خود عملکرد سطح سیستم بهداشتی در ایران را پنجاه و هشتمین سطح بهداشتی و عملکرد کلی سیستم سلامتی در ایران را رتبه 93 در میان دولتهای جهان اعلام کرد ( سازمان جهانی بهداشت، 1384 ).

وضعیت بهداشتی در ایران نسبت به دو دهه قبل بهبود یافته است. ایران به واسطه برپایی شبکه وسیع خدمات بهداشتی اولیه توانست خدمات پیش گیری بهداشت عمومی را عرضه کند , در نتیجه سطح مرگ و میر مادر و کودک به طور قابل توجهی کاهش یافته و جالب اینکه متوسط طول عمر زندگی از زمان تولد افزایش یافته است. مرگ و میر نوزادان و کودکان زیر 5 سال در سال 2000 در مقایسه با سال 1970 که از هر 1000 نوزاد 122 نفر و از 1000 کودک زیر 5 سال 191 نفر می میرند، به ترتیب 6/28 و 6/35 از هزار تولد زنده کاهش یافته است. همچنین امید به زندگی از 70000 درصد در سال 2000 به 14/74 درصد در سال 2010 رسیده است.

شایان ذکر است که یکی از عوامل مؤثر بر بهداشت عمومی، آموزشهایی است که از طریق رسانه ها و به خصوص رسانه ملی داده می شود و سلامت فرد و جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد.

آموزش سلامت آن بخش از مراقبت های بهداشتی است که بر تأثیر عوامل رفتاری بر سلامت تکیه نموده و با مردمی آغاز می شود که سالم بوده و علاقه مند به توسعه معیارهای سلامت فردی و اجتماعی هستند و به آنها در گسترش شیوه های زندگی مؤثر در حفظ و ارتقای سلامت کمک می کند. آموزش سلامت ترکیبی از تجارب یادگیری تسهیل کننده اتخاذ داوطلبانه رفتار سالم است که منجر به تأمین، حفظ و ارتقای سلامت شده و ترکیبی از حمایت های آموزشی، ساختاری، اقتصادی و محیطی برای تعالی رفتار سالم است ( حلم سرشت، 1383 ).

آموزش دهندگان سلامت، پیشگامانی هستند که همیشه طالب درک جدیدی از رفتار انسانی و راه های جدید کاربرد دانش خویش بمنظور حل مشکلات فردی و اجتماعی می باشند. تمام مراقبین سلامت و بیش از آن، تمام فعالان توسعه پایدار، آموزش دهنده سلامت هستند و این افتخاری است که توسعه و تقویت آن نیازمند برنامه ریزی دقیق برای توسعه آموزش سلامت متکی بر شواهد و مبتنی بر جامعه می باشد.

بدون شک تلویزیون رسانه ای گیرا و جذاب است و به آسانی بیننگان را خود جلب می کند و نیازی نیست بیننده حتما با سواد باشد تا پیام آن را درک کند و در مقایسه با رادیو از جهت بعد بصری دارای مزیت مضاعفی است هر چند که هزینه آن بیشتر است ولی از بعد آموزشی و اثر بخشی بسیار قویتر است ( تامپسون[2]، 1383، ترجمه اوحدی ).

تلویزیون ثابت کرده است که وسیله ارتباطی نیرومندی است که با تکیه بر توانمندی های خود تأثیرات فراوانی بر همه جامعه دارد. اگر امروزه تعریف تلویزیون آموزشی را منحصر به آن دسته از برنامه های تلویزیونی کنیم که فقط در قالب نظام آموزشی رسمی می گنجد. ممکن است برنامه ای بصورت آموزش غیر مستقیم باشد و در وضعیتی رسمی پخش شود.

در نهایت می توان مطرح کرد در این روزها که مفاهیمی چون سلامت و بهداشت در عصر آلودگی هوا، فست فودها، کامپیوتر و پشت میز نشینی های اداری رو به افزایش است، وسایل ارتباطی و رسانه ها اگر تنها ابزارهای جلوگیری از معضلات ناشی از این عوامل نباشند قطعاً مهمترین پل های ارتباطی بین متخصصان و مسئولان بهداشتی و مردم برای انتقال صحیح و به موقع پیام های بهداشتی به شکل جذاب و تأثیر گذار هستند. نقش رسانه ها در انتقال صحیح پیام در جامعه بویژه انتشار آگاهی های به موقع، بی دلیل است و رسانه ها در صورت ایفای نقش مناسب در زمان مناسب با نیاز سنجی و آگاهی از فنون صحیح ارتباط با مخاطب می توانند نقش مؤثری را برای آگاهی بخشی به مردم از بیماری های مختلف و نحوه مقابله با آنها ایفا کنند. رسانه ها می توانند مسائلی را که پذیرش آن از نظر مردم قابل قبول تر است به شیوه های مختلف در جامعه به نحوی تأثیرگذار و ماندگار بازگو کنند.

 

2-1 بیان مسئله

افزایش روز افزون جمعیت جهان و تلاش همه جانبه محافل علمی و اجرایی برای ارتقاء شناخت دقیق تر سلامتی و مفاهیم مربوط به موجب برنامه ریزی های گوناگون دربخش