1-5-2 فرضیه‌های فرعی…………………………… 7

1-6 تعریف واژه‌ها و متغیرها…………………….. 7

1-6-1 تعاریف مفهومی…………………………… 7

1-6-2 تعاریف عملیاتی………………………….. 8

فصل دوم: مروری بر پیشینه پژوهش

2-1 مقدمه……………………………………. 9

2-2 نقص بینایی……………………………….. 9

2-2-1 اهمیت حس بینایی…………………………. 9

2-2-2 تعریف و طبقه‌بندی نقص بینایی………………. 10

2-2-3 علل نقص بینایی…………………………… 12

2-2-4 نحوه برخورد فرد نابینا با نقص بینایی………. 13

2-2-5 نکات ضروری در آموزش نابینایان…………….. 14

2-3 تعریف مفهوم سازگاری اجتماعی………………… 15

2-4 نگرش صمیمانه……………………………… 16

2-4-1 تعریف نگرش……………………………… 16

2-4-2 ویژگی‌های نگرش…………………………… 17

2-4-3 تفاوت نگرش با ارزش، عقیده و علاقه………….. 18

2-4-4 شرایط عمده شکل‌گیری و تکوین نگرش‌ها…………. 18

2-4-5 تعریف صمیمیت……………………………. 19

2-5 مهارتهای اجتماعی………………………….. 20

2-5-1 فرآیند ارتباط اجتماعی…………………….. 20

2-5-2 مفهوم مهارتهای اجتماعی…………………… 20

2-5-3 تعریف مهارت‌های اجتماعی…………………… 22

2-5-4 ویژگی‌های مهارتهای اجتماعی………………… 24

2-5-5 شش ویژگی عمده مهارتهای اجتماعی……………. 25

2-5-6 طبقه‌بندی مهارتهای اجتماعی از نظر کارکرد……. 26

2-5-7 فرایند‌های عاطفی و شناختی در مهارت اجتماعی….. 27

2-5-7-1 مهارت‌های اجتماعی مربوط به عواطف…………. 28

2-5-7-2 مهارت‌های مربوط به شناخت اجتماعی…………. 28

2-5-8 پیامد‌های مهارتهای اجتماعی………………… 29

2-6 مهارت‌های اجتماعی نابینایان…………………. 30

2-6-1 رشد اجتماعی در نابینایان…………………. 30

2-6-2 ویژگی‌های و محدودیت‌های روانشناختی کودکان نابینا 31

2-6-3 تأثیر اختلال بینایی در فرآیند‌های تحول روانی…. 35

2-6-4 خصوصیات افراد با ناتوانی اجتماعی………….. 38

2-6-5 سازگاری اجتماعی افراد دارای نقص بینایی و عوامل موثر بر آن    40

2-6-6 عوامل مؤثر در سازگاری نابینایان…………… 43

2-6-7 اهمیت مهارت‌های افراد آسیب دیده بینایی……… 45

2-7 شیوه‌های آموزش مهارتهای اجتماعی……………… 46

2-8 پیشینه و تاریخچه موضوع تحقیق……………….. 49

2-8-1 تحقیقات انجام شده پیرامون در خارج از کشور….. 49

2-8-2 تحقیقات انجام شده در ایران……………….. 51

فصل سوم: روش پژوهش

3-1 مقدمه……………………………………. 54

3-2 طرح کلی پژوهش…………………………….. 54

3-3 جامعه آماری………………………………. 55

3-4 نمونه، حجم نمونه و روش نمونه‌گیری……………. 55

3-5 ابزار اندازه‌گیری………………………….. 55

3-5-1 پرسشنامه سازگاری اجتماعی كالیفرنیا (فرم تجدبد نظر شده، 1953) 55

3-5-2 پرسشنامه نگرش صمیمانه امیدون و همكاران (فرم تجدید نظر شده، 1983)  56

3-6 نحوه اجرا………………………………… 57

3-7 ابزار تجزیه و تحلیل……………………….. 57

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1 مقدمه……………………………………. 58

4-2 تحلیل توصیفی داده‌های پژوهش…………………. 59

4-2-1 پیش فرض نرمال بودن توزیع نمرات……………. 60

4-3 آمار استنباطی…………………………….. 61

4-3-1 پیش فرض تساوی واریانس‌ها………………….. 61

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه……………………………………. 63

5-2 تبیین یافته‌های پژوهشی……………………… 63

5-3 محدودیت‌های پژوهش………………………….. 66

5-4 پیشنهادهای پژوهش………………………….. 66

5-5 پیشنهادات كاربردی…………………………. 67

پیوست 1- پرسشنامه سازگاری اجتماعی كالیفرنیا (فرم تجدید نظر شده، 1953)   68

پیوست 2- پرسشنامه اندازه‌گیری نگرش صمیمانه امیدون و همكاران (فرم تجدیدنظر شده، 1983)…………………………………… 73

پیوست 3- بسته آموزشی مهارتهای اجتماعی ………….. 76

منابع و مآخذ…………………………………. 80

فهرست جدول‌ها

جدول (4-1): میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنی‌ها در پیش‌آزمون و پس آزمون، خرده مقیاس‌های پرسشنامه سازگاری اجتماعی گروه‌های آزمایش و كنترل……………………………………………. 59

جدول (4-2): میانگین و انحراف استاندارد نمرات آزمودنی‌ها در پیش‌آزمون و پس‌آزمون پرسشنامه نگرش صمیمانه گروههای آزمایش و كنترل 60

جدول (4-3): نتایج آزمون شاپیرو -ویلك در مورد پیش فرض نرمال بودن نمرات سازگاری اجتماعی در مددجویان دختر با نقص بینایی…… 60

جدول (4-4): نتایج آزمون شاپیرویلك در مورد پیش فرض نرمال بودن نمرات نگرش صمیمانه در مددجویان دختر با نقص بینایی………….. 61

جدول (4-5): نتایج آزمون لوین در پیش فرض تساوی واریانس نمرات خرده مقیاس‌های سازگاری اجتماعی………………………. 61

جدول (4-6): نتایج آزمون لوین در پیش فرض تساوی واریانس نمرات نگرش صمیمانه در گروه‌های
آزمایش و كنترل………………………………. 61

جدول (4-7): نتایج تحلیل مانوا تأثیر عضویت گروهی بر سازگاری اجتماعی گروه آزمایش و كنترل درجه آزادی……………………… 62

جدول (4-8): نتایج تحلیل كوواریانس تأثیر عضویت گروهی بر نگرش صمیمانه گروه آزمایش………………………………….. 62

چكیده

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه دختران با نقص بینایی اصفهان بود. در این پژوهش طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه كنترل و نمونه گیری در دسترس استفاده شد و تعداد 26 نفر از مددجویان دختر مركز فاطمه الزهرای اصفهان كه در سازگاری اجتماعی و نگرش صمیمانه نمره پایین كسب كرده بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و كنترل قرار داده شدند. سپس گروه آزمایشی طی ده جلسه تحت آموزش مهارتهای اجتماعی به