مقدمه                                                                                                                1

اهمیت موضوع                                                                                                                    1

اهداف و پرسش های پژوهش                                                                                             3

فرضیات                                                                                                                               4

پیشینه انجام کار                                                                                                                    5

فصل اول : کلیات                                                                                           6

1-1 مفهوم معاونت  در جرم                                                                               7

1-1-1 مفهوم لغوی معاونت در جرم                                                                   7

1-2-1-1 مفهوم فقهی معاونت در جرم                                                               8

2-2-1-1 مفهوم معاونت از دیدگاه حقوقدانان                                                     9

2-1 تمایز معاونت با مشارکت و تسبیب                                                                13

1-2-1 تمایز معاونت با مشارکت                                                                                    13

1-1-2-1 تعریف و تبیین مشارکت در جرم                                                                     13

2-1-2-1-  تمایز معاونت با مشارکت در ارتکاب جرم                                        15

3-1-2-1- تمایز معاونت با مشارکت در ماهیت عمل مجرمانه                               15

4-1-2-1تمایز در مجازات ها                                                                                             16

2-2-1 تمایز معاونت با تسبیب                                                                           19

3-1 تحولات تاریخی معاونت در جرم                                                                 21

1-3-1 تحولات تاریخی معاونت در جرم در قوانین قبل از انقلاب اسلامی               21

2-3-1 تحولات تاریخی معاونت در جرم  در قوانین بعد از انقلاب اسلامی              24

1-2-3-1 تحولات تاریخی معاونت در جرم  در قانون راجع به مجازات اسلامی 1361      24

2-2-3-1 تحولات تاریخی معاونت در جرم  در قانون قانون مجازات اسلامی          1375 25

فصل دوم : ارکان تشکیل دهنده معاونت درجرم                                          28

1-2 رکن مادی معاونت در جرم                                                                          29

1-1-2 رفتار مرتکب                                                                                         29

2-1-2 تقدم یا اقتران زمانی                                                                               32

3-1-2 تحقق کامل عملی که مصداق معاونت در جرم می باشد                              34

4-1-2 مصادیق معاونت در جرم                                                                                     35

1-4-1-2 ترغیب                                                                                             36

2-4-1-2 تهدید                                                                                                          37

3-4-1-2 تطمیع                                                                                                          38

4-4-1-2 تحریک                                                                                          39

5-4-1-2 دسیسه یا فریب                                                                                             43

6-4-1-2 سوء استفاده از قدرت                                                                                    44

7-4-1-2 تهیه یا ساختن وسایل ارتکاب جرم                                                     46

8-4-1-2 ارایه طریق ارتکاب جرم                                                                    48

9-4-1-2 تسهیل وقوع جرم                                                                              49

10-4-1-2-اخفا                                                                                                        50

5-1-2 معاونت در جرایم مختلف بر حسب عنصر مادی                                         53

1-5-1-2 جرایم آنی و مستمر                                                                           53

2-5-1-2 جرایم مطلق و مقید                                                                           55

3-5-1-2 جرایم ساده و اعتیادی                                                                                   58

4-5-1-2 جرایم ساده و مرکب                                                                                     60

6-1-2 معاونت در معاونت در جرم                                                                     62

7-1-2 شروع در معاونت جرم                                                                            64

8-1-2-ارتکاب معاونت از سوی اشخاص حقوقی                                                            66

2-2 رکن قانونی معاونت در جرم                                                                                    67

1-2-2 سیستم مجرمیت عاریه ای                                                                                    68

1-1-2-2 مجرمیت عاریه ای مطلق                                                                     69

2-1-2-2 مجرمیت استعاره ای نسبی                                                                  69

3-1-2-2 نتایج و آثار معاونت استعاره ای                                                                       70

1-3-1-2-2 جرم اصلی مشمول علل موجهه جرم است                                        70

2-3-1-2-2 موقعیت معاون در شرایط عفو عمومی                                                          71

 

3-3-1-2-2 موقعیت معاون در شروع به جرم                                                     72

4-3-1-2-2 موقعیت معاون در صورت نسخ قانون جزا                                        73

5-3-1-2-2 موقعیت معاون در صورت گذشت مدعی خصوصی                          74

2-2-2 سیستم معاونت به عنوان جرم مستقل                                                                     75

1-2-2-2 معاونت به عنوان جرم مستقل در قوانین جزایی ایران                               76

1-1-2-2-2 جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی                                                 76

2-1-2-2-2 جرایم علیه امنیت اشخاص                                                                         77

3-1-2-2-2 جرایم علیه امنیت اموال و مالکیت                                                   78

4-1-2-2-2 جرایم علیه امنیت اخلاق و عفت عمومی                                          78

5-1-2-2-2 فراری دادن اشخاص توقیف شده یا زندانی                                      79

6-1-2-2-2- کمک به دایره کردن قمارخانه                                                    80

3-2-2- سیستم معاونت به عنوان کیفیت مشدد                                                     81

نتیجه                                                                                                                 81

3-2-رکن روانی معاونت در جرم                                                                                        82

1-3-2 علم و آگاهی                                                                                        83

2-3-2 توافق آگاهانه معاون و مباشر برای ارتکاب بزه معین                                               84

3-3-2 مسئولیت معاون                                                                                      84

4-3-2 انصراف معاون و آثار آن                                                                                    87

5-3-2 معاونت در جرایم غیر عمدی                                                                   88

فصل سوم : مجازات معاون جرم                                                                    94

1-3 مجازات معاونت در قوانین قبل از انقلاب                                                       95

2-3 مجازات معاونت در قوانین بعد از انقلاب                                                       96

1-2-3-مجازات معاونت در قانون مجازات اسلامی 1370                                               97

2-2-3- مجازات معاونت در قانون مجازات اسلامی 1392                                              98

1-2-2-3 (مواردی که برای معاون در شرع یا قوانین خاص دیگر مجازات تعیین شده)          99

1-1-2-2-3 امساک در قتل                                                                             100

2-1-2-2-3 دیده بان                                                                                      102

2-3-3- چنانچه در شرع مجازات خاصی برای معاونت در جرم معین نشده ،لیکن در

 قانون مجازات خاصی تعیین شده باشد                                                                              104

2-2-2-3  مواردی که معاونت به عنوان جرم مستقل قابل مجازات می باشد            104

3-3-3- چنانچه برای معاونت در جرمی مجازات خاصی در شرع یا قانون تعیین نشده

باشد                                                                                                                              112

3-2-2-3 تبیین ماده129 قانون مجازات اسلامی                                                            117

نتیجه گیری                                                                                                        119

پیشنهادها                                                                                                           122

فهرست منابع و مأخذ                                                                                           125

مقدمه :

جرم به عنوان یک عمل ضد اجتمایی از دیرباز و گذشته دور توسط مردمان جوامع مورد نکوهش و سرزنش بوده و به  شدت با آن برخورد شده است علت این امر نیز جلوگیری از هرج و مرج در جامعه و بر قراری نظم اجتماعی و اجرای عدالت بوده است . در ارتکاب جرم ممکن است افراد مختلفی دخالت داشته باشند و میزان دخالت این افراد ممکن است متفاوت باشد .

با عنایت به میزان کمیت و کیفیت دخالت افراد در ارتکاب یک جرم ممکن است عناوین شریک جرم یا معاون جرم به آنان منتسب گردد . با عنایت به تفاوت زیادی که بین این دو عنوان حقوقی وجود دارد که در اعمال مجازات نیز موثر می باشد لازم است بتوان تفکیک دقیقی بین عناوین مذکور انجام داد .

اهمیت موضوع:

یکی از مباحث اصلی در رشته حقوق برای عمومی بحث معاونت در جرم است . فردی که به فکر ارتکاب وقوع یک بزه می باشد ممکن است به اندازه کافی جرات و جسارت لازم برای حضور در صحنه جرم و ارتکاب آن بدون واسطه و مستقیم را نداشته باشد و تصمیم بگیرد به صورت غیر مستقیم جرم را انجام دهد و با مباشر جرم همکاری و همفکری داشته باشد تا در اثر این همکاری و هم فکری جرم به وقوع بپیوندد . چنین فردی که بدون دخالت در عنصر مادی جرم در ارتکاب جرم همکاری و مساعدت داشته و به طور غیر مستقیم زمینه وقوع جرم را فراهم می سازد معاون جرم می باشد . به عبارت دیگر کسی که به مجرم اصلی در ارتکاب جرم کمک کند . یا وقوع جرم را تسهیل نماید ، بدون آن که اقدامات وی به گونه ای باشد که جرم را مستند به عمل او سازد معاون نامیده می شود [1].

به طور کلی باید گفت تمامی جرایم در جامعه به دو صورت به وقوع می پیوندد :

الف ) مباشرت : در این فرض تمامی ارکان جرم را یک فرد به صورت انفرادی مرتکب می شود و هیچ شخص دیگری مستقیم یا غیر مستقیم او را در ارتکاب جرم یاری نمی رساند