1-1. مقدمه……………………………. 10

1-2. بیان مسئله……………………………. 12

1-3. اهداف و فرضیه ­های پژوهش……………………………….. 17

۱-4. اهمیت و ضرورت پژوهش……………………………….. 17

1-5. تعریف‌های نظری…………………………… 20

1-6. تعریف‌های عملیاتی……………………………… 24

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش………………………………… 25

2-1. مقدمه……………………………. 26

۲-2. سلامت………………………………. 26

۲-3. سلامت اجتماعی………………………………

2-4. هویت………………………………. 31

– اریکسون…………………………….. 32

-مارسیا…………………………… 35

-. برزونسکی……………………………… 39

2-5. رابطه سلامت اجتماعی و سبک­های هویت…………………….. 42

2-6. تفکر انتقادی……………………………… 46

2-7. مهارت­ها و تمایلات تفکر انتقادی……………………………… 50

2-8. رابطه تفکر انتقادی و سبک­های هویت……………………………. 53

2-9. پژوهش­های انجام شده در داخل و خارج از کشور…………………. 53

2-10. جمع بندی……………………………… 63

فصل سوم: روش پژوهش………………………………… 66

3-1. مقدمه……………………………. 67

۳-۲.جامعه آماری……………………………… 67

3-۳. نمونه آماری و روش نمونه ­گیری……………………………… 67

۳-۴.نوع و روش پژوهش……………………………….. 67

3-5. ابزارهای اندازه ­گیری…………………………… 67

۳-6. پایایی پرسشنامه ­ها ………………………….71

3-7. روش­جمع­آوری اطلاعات…………………………….. 73

۳-8. روش تجزیه و تحلیل داده ­ها…………………………. 73

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش………………………………. 76

4-1. مقدمه………………………….. 77

۴-۲. مفروضه نرمال بودن…………………………. 78

4-3. مفروضه­ی خطی بودن تفکر انتقادی و سلامت اجتماعی…………….. 78

۴-4. مفروضه­ی خطی بودن سبک­های هویت و سلامت اجتماعی…………….81

4-5. مفروضه­ی خطی بودن سبک­های هویت وتفکر انتقادی………………… 84

۴-6. بررسی فرضیه­ ها ………………………….87

4-7. یافته­ های فرضیه اول پژوهش……………………………… 87

۴-8. یافته ­های فرضیه دوم پژوهش……………………………… 110

4-9. یافته ­های فرضیه سوم پژوهش……………………………… 134

فصل پنجم: بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها………………………….. 160

5-1. مقدمه………………………….. 161

۵-۲.نتایج یافته ­های فرضیه اول…………………………… 161

۵-۳. نتایج یافته ­های فرضیه دوم………………………….. 165

۵-5. محدویت پژوهش……………………………… 167

۵-6. پیشنهادهای پژوهش……………………………… 167

منابع……………………………. 169

پیوست‌ها………………………….. 177

پیوست 1.پرسش­نامه های پژوهش……………………………… 178

چکیده:

تفکر انتقادی، تفکری هدفمند، خودگردان، منطقی، استدلالی، مسئولانه، باهدف شناخت است که بستری از ارزیابی، تفسیر،تحلیل و توضیح؛ شواهد، مدارک، چهارچوب­ها….را جهت قضاوت­گری برای اتخاذ تصمیم صحیح فراهم می­کند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش واسطه­ای گرایش به تفکر انتقادی بین سبک­های هویت و سلامت اجتماعی است. در همین راستا مدلی ارائه گردید که در آن سبک­های هویت به عنوان متغیر برون‌زاد(مستقل)، تفکر انتقادی به عنوان متغیر واسطه‌ای، و سلامت اجتماعی به عنوان متغیر درون‌زاد(وابسته) درنظر گرفته شدند. مشارکت‌کنندگان این پژوهش، 350 نفر از دانشجویان دانشگاه خوارزمی تهران بودند که توسط پرسش­نامه­ی تفکر انتقادی ریکتس، و پرسش­نامه سبک­های هویت (ISI 6G ) و پرسش­نامه­ی سلامت اجتماعی کیینز مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای بررسی اثر مستقیم و غیرمستقیم سبک­های پردازش هویت بر سلامت اجتماعی از روش رگرسیون سلسه مراتبی، و از نرم­افزار SPSS جهت تجزیه و تحلیل استفاده شد.  برای تعیین پایایی پرسش‌نامه‌ها ازتتای ترتیبی و جهت احراز روایی مقیاس‌ها از تحلیل عوامل استفاده شد.  نتایج حاصل نشان داد که سبک هویت اطلاعاتی و هنجاری با هر یک از مولفه­های سلامت اجتماعی رابطه­مستقیم و مثبت را دارا بودند و این نسبت در افراد دارای سبک هویت اطلاعاتی بیشتر بود ضمن اینکه رابطه­ی سبک هویت سردرگم/اجتنابی با هر یک از متغیرهای پژوهش منفی بود. در خصوص نقش گرایش به تفکر انتقادی، در افرادی که در برخورد با مسائل از شیوه­ی هویت اطلاعاتی استفاده می­کنند به طور مستقیم وغیرمستقیم (با واسطه­گر بودن تفکر انتقادی) قادر به پیش­بینی مولفه­های سلامت اجتماعی هستند. در کل نتایج یافته­ها مبین آن بود که افرادی با هویتی اطلاعاتی نسبت به افردی که از دو سبک دیگر استفاده می­کنند سلامت اجتماعی بیشتری را دارا هستند و افرادی با سبک هویتی سردرگم/اجتنابی به دلیل پایین بودن میزان استفاده از تفکر و ارزیابی اطلاعات، نسبت به دو سبک دیگر از نمره سلامت اجتماعی پایین­تری برخوردار بودند. با توجه به این نتایج، پیشنهاد می­گردد آموزش تفکر انتقادی با توجه به تنوعات دستاوردهای فرهنگی و علمی، آموزش مهارت­ها و به کارگیری تفکر انتقادی جزء لاینفک برنامه ­های آموزشی و تربیتی باشد و بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.  

فصل نخست: کلیات پژوهش

1-1- مقدمه

از مباحث مهم در دوره­ی نوجوانی شکل‌گیری هویت[1] است. رسیدن به یک هویت منسجم پیش نیاز رشد بهینه­ی فرد در تمام دوران زندگی است و نرسیدن به چنین هویتی می‌تواند زمینه ساز آسیب‌های روانی – اجتماعی بسیار باشد. هویت زمینه سازِ اساس شخصیت در بزرگسالی را نشان می‎دهد. در صورتی که پایه­ی آن قوی باشد یک هویت فردی محکم حاصل می‌شود در غیر این صورت نتیجه آن چیزی است که اریکسون آن را هویت گم گشته می‌نامد وی شکل­گیری هویت را برای آماده کردن نوجوان به عنوان فردی آماده انجام تکلیف در بزرگسالی، لازم می‌داند (برک[2]، ترجمه‌ی سید محمدی، 1382). ناکامی در دستیابی به هویت، به عدم صمیمیت یا فاصله­گذاری منجر می‌شود. فاصله گذاری، به آمادگی برای فاصله گرفتن از مردم و موقعیت­هایی که ممکن است هویت فرد را نقض کند، اطلاق می­شود. بنابراین حل موفقیت­آمیز مباحث هویت نه تنها برای سلامت فرد مهم است بلکه برای روابط نیز دارای اهمیت است (شوارتز[3]، 2001).

محققان بسیاری سعی بر آن داشته‌اند تا به بررسی دقیق سازه هویت و پیامد آن بر زندگی فرد بپردازند. از جمله­ی این محققان اریکسون[4] است. مفهوم هویت برای اولین بار از مکتب روانکاوی و از سوی اریکسون (1965) مطرح شد وی شکل‌گیری هویت را تکلیف اساسی دور­ی نوجوانی می‌داند. اریکسون اولین فردی بود که چارچوبی برای فهم فرایند شکل‌گیری هویت ارائه داد. اریکسون شکل‌گیری هویت فردی را نشانه­ای از سازگاری و تعادل در این دوره یاد می‌کند. چنان چه هویت نوجوان در طی زمان و تجربیات حاصل از برخورد اجتماعی درست شکل گیرد سلامت روانی نوجوان تضمین می‌شود (اریکسون، 1968).

مارسیا[5](1966) نیز بر اساس نظریه­ی اریکسون در این رابطه به ارائه پایگاه‌های هویت با توجه به دو بعد کاوشگری و تعهد در نوجوانان پرداخته است. وی بر اساس نظریه­ی اریکسون، 2 مفهوم اساسی” اکتساب و تعهد ” را برای رشد هویت مطرح می‌کند و چهار وضعیت هویت را مطرح می­کند که عبارتند از:

 1- هویت موفق[6] 2- هویت سردرگم[7] 3- هویت دیررس [8]4- هویت زودرس[9].

مارسیا اگرچه مفهوم هویت را وسیع کرد اما محدود و ایستا بودن، انتقادی بود که به وضعیت پایگاه‌های هویت مطرح شد زیرا زیربنای رشد یا تحول هویت را که که درک و فهم فرایندهای پویای روانی – اجتماعی است محدود می‌کند. از این رو نظریه­پردازان جدید به جای بررسی پیامدهای شکل‌گیری هویت و پایگاه‌های هویتی به بررسی فرایندهای زیربنایی شکل‌گیری هویت پرداخته­اند از جمله برزونسکی[10] را می‌توان نام برد. برزونسکی (1990) بر اساس فرایندهای شناختی – اجتماعی وضعیت‌های هویت مارسیا را در چگونگی شکل‌گیری، حفظ و تطابق هویت در نوجوانان پرداخت و برای اولین بار از سبک هویت نام برد و سه سبک، 1- سبک اطلاعاتی[11]  2- سبک هنجاری[12]  3- سبک سردرگم/ اجتنابی[13]  را معرفی می‌کند (برزنسکی و فراری[14]، 1996).

نتایج کارکرد این محققان و دیگر پژوهشگران در این زمینه نشان داده است که اگر فرد بر مبنای درستی به هویت برسد هم در زمینه‌های مختلف فردی چون تحصیل، کار، ازدواج،انتخاب دوست، و… هم در زمینه­های اجتماعی از جمله روابط اجتماعی، مواجه با ارزش‌ها وعقاید مختلف، سلامت اجتماعی[15]، و…..تاثیر آن انکارناپذیر است زیرا بر اساس هویت است که فرد می­داند در هر موقعیتی، چه موضع­ای بگیرد و چه تصمیمی اتخاذ کند. از طرفی برای رسیدن به یک هویت یافتگی موفق راه­های بسیاری ارائه شده است که  یکی از موثرترین این راه­ها  برا دست‌یابی به هویت موفق و تثبیت شده، بهره‌گیری از تفکر بویژه گرایش به تفکر انتقادی[16] است.

 به طور خلاصه، همان گونه که اشاره شد از جمله عواملی که از شکل­گیری هویت تاثیر می­پذیرد و در برون دادهای رفتاری فرد، در ارتباط با دیگران مطرح می‌شود متغیر سلامت اجتماعی است. ازطرفی از عواملی که می­تواند شدت این رابطه را تحت تاثیر قرار ­دهد متغیر گرایش به تفکر انتقادی است.  البته میزان  این شدت رابطه به نقش این متغیر به عنوان نقش واسطه­ای یا تعدیل­گر متفاوت خواهد بود. به طور کلی هدف اصلی این پژوهش نیز بررسی نقش گرایش به به تفکر انتقادی در ارتباط با سبک­های هویت و سلامت اجتماعی است.

2-1- بیان مسئله

برخی از روانشناسان معتقدند انسان در دوره­ی نوجوانی از نظر روانی تولدی دوباره می‌یابد و در عین حال بحرانی‌ترین زمان برای سازگاری و شکل‌گیری شخصیت است. زیرا فرد با یک سری از تغییرات ناگهانی مواجه می‌شود باورها و انتظارات وی تغییر یافته، دنیای آشنای کودکی را پشت سر گذاشته و خود را با دنیای جدید و پیچیده رو به رو می‌بیند. کسب هویت، پاسخ نوجوان برای درک خود است که در حین داشتن چیزهای مشترک با دیگران، از آن­ها متمایز و جدا می­شود. با تشکیل هویت، زندگی فرد هدفی معنادار پیدا می‌کند ( برزونسكی ،1992؛ به نقل فارسی نژاد و همکاران ، 1386 ).

 با این­که اوج هویت‌یابی مختص دوره­ی نوجوانی است اما با استناد به نظریات جدید در این راستا، دستیابی به هویت معمولا در دهه‌ی سوم زندگی فرد رخ می‌دهد. لطف‌آبادی (1384) علت طولانی شدن دوران نوجوانی را، پیچیدگی‌های زندگی در جوامع امروزی، طولانی شدن تحصیلات، و مشکلات استقلال اقتصادی و به دنبال آن دیرتر جدا شدن از والدین و تشکیل زندگی مستقل، بیان می‌کند. رسیدن به این استقلال در بسیار از موارد در سن 20 -25 سالگی می­رسد.

 در این دوره جوانان تلاش می‌کنند تا به خودمختاری و استقلال بیشتری دست یابند تا بتوانند نقش‌های بزرگسالی را بپذیرند، روابط دوستانه و صمیمانه جدیدی تشکیل دهد و حس هویت خود را تحکیم یا بازسازماندهی کند (بروکس و دوبویس[1]، 1995).                                                                                                          

از عواملی که از شکل­گیری هویت تاثیر می­پذیرد و در برون دادهای رفتاری فرد ، در ارتباط با دیگران مطرح می‌شود متغیر سلامت اجتماعی[2] است. به طوری که انتظار می‌رود افرادی که در دست­یابی به هویت موفق بوده­اند ارزیابی‌هایی مثبت در رفتارها و بازخوردهای خود دارا هستند و به طور کلی از سلامت اجتماعی بالاتری بهره‌مند هستند.

 گنجی (1385)، شکل‌گیری و رشد هویت را از طریق روابط و معاشرت با دیگران و در بطن اجتماع می‌داند در این بین آن­چه بیشترین اهمیت را دارد سلامت روانی، ذهنی و اجتماعی است. بنابراین در کسب هویت هم خود فرد، هم عوامل دیگری از جمله محیط و اجتماع، اعضای خانواده، همکاران، همسایگان و به طور کلی اجتماع نیز تاثیر خواهد گذاشت و فرد در صورتی از سلامت اجتماعی بهنجار برخوردار خواهد بود که بتواند با محیط خود سازگار شود چنین فردی می‌تواند تغیرات فردی و اجتماعی را یکپارچه کند و به خویشتن پنداری مثبتی دست یابد و هویت خود را شکل دهد، اگر نتواند به چنین هویتی دست یابد با هویتی سردرگم و به عبارتی با بی‌هویتی مواجه خواهد شد که پیامد چنین هویتی تزلزل در اعمال و رفتار، و به خطر افتادن سلامت اجتماعی فرد است

سازمان بهداشت جهانی(who ) سلامت اجتماعی را به عنوان یکی از عوامل بهداشت روان برمی‌شمرد. در تعریف سلامت اجتماعی، تاکید به ارزیابی شخصی فرد از نحوه­ی عملکردش در اجتماع و نگرش وی نسبت به افراد و گروهای اجتماعی است (کیس ،2002).

 « سلامت اجتماعی ظرفیت کامل زندگی کردن به شیوه‌ای است که مارا قادر به درک ظرفیت‌های طبیعی خود می‌کند و به جای جدا کردن ما از سایر انسان‌هایی که دنیای ما را می‌سازند، نوعی وحدت بین ما ودیگران به وجود می‌آورند. سلامت اجتماعی نقش محافظت کننده‌ای در مقابل با فشارهای روانی دارد که از فرد در مقابل وقایع فشارآور زندگی اجتماعی حمایت می‌کند» ( صبوری، 1390، 19و20).

 تحقیقات زیادی نشان دادند آن­چه در تقویت عملکرد و سلامت روانی – اجتماعی فرد نقش مهمی ایفا می‌کند تعهدات ثابت شخص است به طوری که افرادی که تعهد کمتری دارند یعنی یک دیدگاه ثابت و روشن در مورد خود و دنیایی که در آن زندگی می‌کنند ندارند، امکان دارد اجتماع را به صورت یک مجموعه پر از هرج و مرج، تصادفی و بدون هیچ قابلیت پیش­بینی که نمی‌توان مدیریت کرد بپندارند یعنی از سلامت اجتماعی پایینی برخوردار هستند (برزونسکی، 2003).

از طرفی تشکیل هویت در دوران نوجوانی دارای دو وجه متضاد است یکی انطباق با خود یا “خود اثبات گرا” و دیگری انطباق با محیط ویا “خود فزاینده” است زمانی که بین این دو جنبه متفاوت از خود، عدم تعادل رخ دهد تعادل روانی و سلامت فرد  را به خطر می‌کشاند. تغییر در عملکرد شخصی و اجتماعی به عنوان منبع پردازش از اطلاعات باعث ایجاد این عدم تعادل می‌شود. انطباق موثر با محیط به معنی سازگاری با مجموعه­ای از نظام‌های بیرونی مثل دوستان، همسالان، نقش‌های تجویز شده از سوی گروه‌های اجتماعی و نظام‌های آموزشی است. که پیش نیاز سلامت اجتماعی فرد را تأمین می‌کند(کیس ،1998 ؛ به نقل  فارسی نژاد و همکاران ، 1386).

بنابراین تا این جا این مطلب قابل برداشت است که، طی شدن فرآیند هویت‌یابی موفق، به فرد در زمینه­های تصمیم‌گیری و موضع‌گیری کمک می­کند و وی را از تشویش، اضطراب و بحران روانی رها می­سازد و به تبع آن سلامت اجتماعی فرد را قابل پیش بینی می­کند. در این راستا نیز پژوهش‌هایی انجام گرفته و راهکارهایی در جهت کمک به طی شدن موفق مسیر هویت و از آن سو عواملی که از آن تاثیر می­پذیرد پیشنهاد داده شده است. یکی از این راه‌ها که مورد بررسی تحقیق حاضر نیز هست توجه به رشد شناختی و چند بعدی بودن مقوله­ی تفکر و به ویژه عنایت به گرایش به تفکر انتقادی است.از جمله افرادی که در این زمینه پژوهش­هایی انجام داده است  فردی به نام کرتینر[3] بود.

کرتینر، توجه فلسفی به انسان را در مطالعات روان‌شناسی وارد کرد و هویت را از دیدگاه رشدی –  اخلاقی[4] و وجودگرا[5]، مفهوم‌سازی نمود. او بر انتخاب[6]، کنترل خود[7]، مسئولیت پذیری[8] و یگانگی[9] ویژگی تاکید داشت. وی مانند اریکسون هویت را ناشی از از هر دو عامل خود[10] و جامعه می‌داند؛ هم چنین بین ساختار شخصیت فرد و سازمان‌های اجتماعی، ارتباط متقابل قائل است، به طوری که هر کدام می‌تواند موجب رشد دیگری شود. بیشترین سهم کرتینر در ادبیات هویت، معرفی مجموعه‌ای از قابلیت‌هایی است که می‌تواند کیفیت رشد هویت را بهتر کند. کرتینر با تکیه بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی و این که فرد مسئول انتخاب‌های خود است هویت اجتماعی را هم‌تراز هویت فردی می‌داند و به تئوری‌های نئواریکسونی کمک می‌کند تا بتواند نسبت به تئوری وضعیت هویت مارسیا، از ابعاد بیشتری به این قضیه بپردازند. کرتینر پیمودن مسیر اکتشاف در فرآیند هویت یابی را نیازمند داشتن مهارت های حل مسئله می­داند که این مهارت­ها از تفکر انتقادی سرچشمه می­گیرند (شوارتز ،2000؛ به نقل ازجوادزاده ‌شهشهانی، 1383 ) .

 لیپمن (2003) تفکر انتقادی را به عنوان تفکری کاربردی معرفی می‌کند که استفاده از آن تغیراتی عقلانی حاصل می­آورد. دو سویه است که در پایین­ترین حد اتکای آن، قضاوت است و در بیشترین حد آن عمل کردن به قضاوت‌هاست می‌توان سه خصصیه را برای آن برشمرد: 1- تکیه بر ملاک‌ها 2- خود تصحیح­گر است 3- حساس به زمینه‌های وقوع است ( به نقل از عباسی، 1380). از آن جا که تفکر انتقادی تفکر درباره­ی تفکر است می‌تواند ضعف و کمبودهای خود را پیدا کند. «تفکر انتقادی مستلزم فرایندهای عالی ذهن و داوری بر اساس شواهد و مدارک است. تفکر انتقادی نوعی حل مسئله است. اما علاوه بر حل مسئله دارای عناصری از توانایی‌های تحلیل و ارزشیابی امور است » (سیف، 1389). مایرز (1960)، نیز این­گونه تفکر انتقادی را تعریف می‌کند: شناسایی استدلال‌های غلط، عدم هیجان عاطفی در مواجه با مسئله است. عامل کلیدی در تفکر انتقادی طرح سئوالات مساله، نقد و بررسی راه‌حل‌ها و یافتن جایگزین‌هاست (ترجمه­ی ابیلی، 1384).

کوتاه سخن این که، چنین به نظر می­رسد بین متغیرهای اجتماعی از جمله سلامت اجتماعی با سبک­های هویت، یک ارتباط ضمنی وجود دارد. در تحقیق حاضر سه مدل متفاوت آزمایشی جهت بررسی نقش گرایش به تفکر انتقادی در ارتباط بین سبک­ها هویت و سلامت اجتماعی پیشنهاد شده است.

1-مدل اثر مستقیم: در این مدل فرض می‌شود که سبک‌های پردازش هویت و تفکر انتقادی به طور مستقیم و مستقل با متغیر سلامت اجتماعی ارتباط دارند.

 2- مدل اثر تعدیل­کننده[11]: در این مدل فرض می­شود قدرت و جهت ارتباط سبک­های هویت و سلامت اجتماعی با سطوح مختلفی از تفکر انتقادی تغیر می‌کند.

3- مدل اثر واسطه­ای[12]: فرض این مدل آن است که رابطه­ی بین سبک‌های پردازش هویت و سلامت اجتماعی وقتی که اثر متغیر تفکر انتقادی کنترل شود به طور معنی­داری تقلیل پیدا می کند(برزونسکی، 2004).

مروری در متون­های پژوهشی حاکی از آن است مطالعاتی که به بررسی و مطالعه‌ی سه متغیر مطرح در پژوهش پرداخته باشد محدود است بنابراین ارائه­ی نتایج تحقیقاتی که در پی می‌آید ممکن است به طور مسقیم با موضوع تحقیق حاضر ارتباط نداشته باشد ولی در راستای سوابق محسوب می شود با توجه به ادبیات مورد بررسی در مورد متغیرهای سبک‌های هویت، اثرآن برسلامت اجتماعی وابهام در نقش گرایش به تفکر انتقادی به عنوان زیر مجموعه‌ای از حل مسئله، سوال این پژوهش آن است که، در ارتباط بین سبک های هویت و سلامت اجتماعی آیا تفکر انتقادی نقش دارد؟ در صورت وجود نقش برای تفکر انتقادی، آیا تفکر انتقادی در ارتباط بین سبک‌های هویت و سلامت اجتماعی دارای نقش واسطه‌ای یا تعدیل‌گر؟

[1] . Brooks & DuBois

[2]. Social well-being

[3] . Krtynr

[4] .Moral – developmental

[5] .Existentialist

1-5 سوال تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1-6 روش پژوهش و تکنیک‌های اجرائی……………………………………………………………………………………………… 7

1-7 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

فصل دوم: مرور ادبیات موضوع

2-1مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2    ERP …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 10

2-2-1مفهوم……………………………………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2-2 تعاریف …………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-3 سرویس گرایی……………………………………………………………………………………………………………………………. 20

2-3-1 محاسبات سرویس گرا …………………………………………………………………………………………………………… 22

2-3-2 معماری سرویس گرا ……………………………………………………………………………………………………………… 25

2-3-3 تعریف ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 26

2-3-4 مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا…………………………………………………………………………………………… 29

2-3-5 اجزا اصلی یک معماری سرویس گرا……………………………………………………………………………………….. 31

2-3-6 علت استفاده از معماری سرویس گرا……………………………………………………………………………………….. 32

2-4 مدیریت فرایند کسب و کار و معماری سرویس گرا ………………………………………………………………………. 33

2-5 سازمان سرویس گرا …………………………………………………………………………………………………………………… 34

2-6 فرایند کسب و کار سازمان ………………………………………………………………………………………………………….. 38

2-7 سیستم پشتیبان تصمیم ……………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-7 -1 تصمیم گیری………………………………………………………………………………………………………………………… 42

2-7-2 دسته بندی مسائل تصمیم بر مبنای سطوح تصمیم گیری:…………………………………………………………… 45

2-7-3 فرایند تصمیم گیری………………………………………………………………………………………………………………… 46

2-7-4تعریف……………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

2-7-5 مفهوم سیستم‌های پشتیبان تصمیم…………………………………………………………………………………………….. 50

2-7-6 انواع سیستم‌های پشتیبان تصمیم گیری…………………………………………………………………………………….. 51

2-7-7 روش‌های پشتیبان تصمیم گیری……………………………………………………………………………………………….. 52

2-7-8سیستم پشتیبان تصمیم گیری و اجزا آن…………………………………………………………………………………….. 53

2-7-9 سیستم مدیریت پایگاه داده…………………………………………………………………………………………………….. 55

2-8 رویکرد های دیگر ……………………………………………………………………………………………………………………… 55

2-9 مهندسی مجدد ………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

2-9-1تعریف مهندسی مجدد……………………………………………………………………………………………………………… 59

 

2-9-2 مرور ادبیات مهندسی مجدد……………………………………………………………………………………………………. 60

2-9-3 عوامل شكست پروژه‌هاى مهندسی مجدد…………………………………………………………………………………. 61

2-9-4عوامل موفقیت پروژه‌هاى مهندسى مجدد…………………………………………………………………………………… 61

2-10 جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 63

فصل سوم:یافته های تحقیق

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………… 65

3-2 مدل سازی سازمان……………………………………………………………………………………………………………………… 66

3-3 پیاده سازی BPR  ……………………………………………………………………………………………………………………… 67

3-3-1 لزوم و نیاز……………………………………………………………………………………………………………………………… 67

3-3-2 گام‌های BPR ………………………………………………………………………………………………………………………… 69

3-3-3 انواع متدولوژی های مهندسی مجدد………………………………………………………………………………………… 72

3-3-4 روش‌های مناسب خاص شرکت‌های تولیدی ایرانی كدامند؟……………………………………………………….. 73

3-3-4 اجرای BPR………………………………………………………………………………………………………………………….. 74

3-4 تحلیل سازمان ……………………………………………………………………………………………………………………………. 79

3-4-1 تحلیل با استفاده از نمودار ایشی کاوا……………………………………………………………………………………….. 79

3-4-2 تحلیل با استفاده از نمودار پارتو………………………………………………………………………………………………. 82

3-4-3 تحلیل کمی سازمان ……………………………………………………………………………………………………………….. 84

3-4-3-1 نرخ توقف خط تولید ………………………………………………………………………………………………………… 84

3-5 مدل تصمیم گیری در سیستم پشتیبان تصمیم ……………………………………………………………………………….. 87

3-5-1 روش تصمیم گیری…………………………………………………………………………………………………………………. 87

3-5-2 برپائی پایگاه (مخزن) خریدها:…………………………………………………………………………………………………. 91

3-5 -3 بازیابی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 94

3-5-4 تصمیم گیری ………………………………………………………………………………………………………………………… 96

3-6 تجمیع سیستم برنامه ریزی منابع سازمانی و سیستم پشتیبان تصمیم­گیری………………………………………… 96

3-7 ساختار ERP در زنجیره تأمین ……………………………………………………………………………………………………. 98

3-8 معماری داخلی ERP بخش‌های سازمانی………………………………………………………………………………………. 100

3-9 معماری DSS عمومی………………………………………………………………………………………………………………….. 104

3-10 بستر ارتباطی……………………………………………………………………………………………………………………………. 106

3-11 نحوه اجرا………………………………………………………………………………………………………………………………… 107

 

فصل چهارم: ارزیابی

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………… 110

4-2 مقایسه چارچوب با چارچوب‌های دیگر(bench marking)……………………………………………………….. 110

4-2-1 بیان پارامتر های مقایسه…………………………………………………………………………………………………………… 110

4-2-2 مقایسه قابلیت‌های چارچوب‌ها………………………………………………………………………………………………… 112

4-3 تحلیل با استفاده از پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………………… 114

4-3-1 مشخصات پاسخ دهندگان……………………………………………………………………………………………………….. 114

4-3-2 بررسی قابلیت اعتماد پرسشنامه ……………………………………………………………………………………………… 118

4-3-3 پرسشنامه:………………………………………………………………………………………………………………………………. 122

4-3 شبیه سازی ………………………………………………………………………………………………………………………………… 130

فصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 خلاصه………………………………………………………………………………………………………………………………………. 148

5-2 مزایای اجرای این پروژه……………………………………………………………………………………………………………… 148

5-3 معایب………………………………………………………………………………………………………………………………………… 150

5-4 نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 150

5-5 پیشنهادات با توجه به مورد کاوی برای پیاده سازی ERP های تجمیعی……………………………………………. 151

5-6 کار های آینده……………………………………………………………………………………………………………………………… 152

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 154

پیوست ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 162

ضمیمه ب: فراوانی پاسخ پرسشنامه …………………………………………………………………………………………………….. 158

چكیده لاتین………………………………………………………………………………………………………………………………………. 185

فهرست اشكال و نمودار

شكل 1-1………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

شكل 2-1- دلایل تکنولوژیکی پیاده سازی ERP [8]……………………………………………………………………………. 14

شكل 2-2- دلایل تجاری پیاده سازی ERP  [8]  ………………………………………………………………………………… 14

شكل 2-3- لایه‌ها در تحولات از MRP تا ERP توسعه یافته [10]  ……………………………………………………… 17

شكل 2-4- یکپارچگی اطلاعات محیطی در سیستم ERP [10]……………………………………………………………. 18

شکل 2-5- گام‌های دست یابی به حاکمیت معماری سرویس گرا…………………………………………………………… 22

شکل 2-6- حاکمیت معماری سرویس گرا و چرخه در بر گیرنده………………………………………………………….. 25

شکل 2-7- حاکمیت معماری سرویس گرا در سازمان و تبدیل سازمان به یک سازمان سرویس گرا…………… 34

شكل 2-8- فازهای سیستم سرویس گرا………………………………………………………………………………………………. 36

شکل 2-9- هرم‌های مؤلفه های فنی و رهبری خدمت گذار در سازمان سرویس گرا [26]……………………….. 37

شکل 2-10- لایه های بنیادی سازمان سرویس گرا ………………………………………………………………………………. 38

شكل 2-11- فرآیند كسب و كار…………………………………………………………………………………………………………. 39

شکل 2-12- فرایند کسب و کار در سیستم سازمانی…………………………………………………………………………….. 40

شكل 2-13- مدل تصمیم گیری 3 فازی از هربرت سایمون………………………………………………………………….. 47

شکل 2-14- توسعه یافته مدل تصمیم گیری 3 فازی هربرت سایمون …………………………………………………… 47

شکل 2-15- ساختار یک سیستم پشتیبان تصمیم………………………………………………………………………………….. 53

شکل (3-1) جنبه های مطرح درERP [52]…………………………………………………………………………………………. 65

شکل (3-2) – خروجی‌های مختلف از مدل‌های سیستم مورد استفاده در چارچوب معماری ERP…………… 67

شکل (3-3) چرخه شناخت اولیه سازمان…………………………………………………………………………………………….. 70

شکل (3-4) گام‌ها یا بخش‌های شناخت اولیه سازمان……………………………………………………………………………. 74

شکل (3-5) فرایند مونتاژ در وضعیت موجود یک سازمان تولید کننده خودرو………………………………………… 75

شکل (3-6) ادامه فرایند مونتاژ در وضعیت موجود یک سازمان تولید کننده خودرو………………………………… 77

شکل (3-7) ادامه فرایند مونتاژ در وضعیت موجود یک سازمان تولید کننده خودرو………………………………… 78

شکل (3-5) نمودار علی و معلولی زمان تولید ……………………………………………………………………………………… 80

شکل (3-6) – نمودار علی و معلولی نرخ بالای تولید خودروی معیوب …………………………………………………. 81

شکل (3-7) – نمودار علی و معلولی نرخ بالای دوباره­کاری …………………………………………………………………. 82

شکل (3-8) – نمودارپارتو-زمان تأخیر فرایندها ………………………………………………………………………………….. 83

شکل (3-9) – نمودار پارتو-نرخ مازاد کار-دوباره­کاری ……………………………………………………………………….. 83

شکل (3-10) – نمودار پارتو-ایرادات کیفی مربوط به بررسی کیفیت بخش ………………………………………….. 83

شکل (3-11) – نمودار پارتو- هزینه مازاد تحمیلی زمان و کارکرد…………………………………………………………. 83

شکل (3-12) -نمودار xbar chart نرخ توقف………………………………………………………………………………….. 85

شکل (3-13) -نمودار R chart نرخ توقف………………………………………………………………………………………… 85

شکل (3-14) -نمودار ترکیبی Xbar chart و R chart نرخ توقف…………………………………………………….. 85

شکل (3-15) نمودار توزیع پراکندگی………………………………………………………………………………………………….. 86

شکل (3-16) -نمودار شش سیگما از نرخ …………………………………………………………………………………………. 86

شکل (3-17) – شاخص های قابلیت فرایند…………………………………………………………………………………………. 86

شکل (3-18) چرخۀ روش استدلال بر مبنای مورد CBR  [6]……………………………………………………………… 89

شکل (3-19) مدل تصمیم گیری در سطح کلان…………………………………………………………………………………… 90

شکل (3-20) نمایش متغیر های فازی در نرم افزار MATLAB…………………………………………………………….. 92

شکل (3-21) – چارچوب CoERP – چارچوب سرویس گرا از collaborative ERP………………………… 97

شکل (3-22) چارچوب DE (DSS-ERP ) بستر مناسب جهت تجمیع ERP و DSS در سیستم توزیع شده 98

شکل (3-22) معماری سازمان تولیدی و معماری سیستم پشتیبان تصمیم خصوصی…………………………………. 103

شکل (3-23) – Public web server DSS برای تجمیع و هماهنگ کردن عملکرد کلیه سیستم‌ها…………. 104

شکل (3-24) – مکانیزم‌ها و ماژول‌های مورد نیاز برای پیاده سازی سیستم ERP توزیع شده……………………. 106

نمودار (4-1) سطح تحصیلات شرکت کنندگان در پرسشنامه………………………………………………………………… 115

نمودار (4-2) مربوط به رشته های شرکت کننده در تحقیق……………………………………………………………………. 116

نمودار (4-3) تجربه کاری شرکت کنندگان در تحقیق……………………………………………………………………………. 117

نمودار (4-4) فراوانی میانه پاسخ‌های استخراج شده از پرسشنامه…………………………………………………………… 128

نمودار (4-5) فراوانی مربوط به میزان رضایت از حوزه های مختلف مطرح در پرسشنامه………………………… 129

فهرست جداول

جدول2-1- پیشرفت سیستم ERP………………………………………………………………………………………………………. 12

جدول 2-2- عنوان دهی به ERP و وزن آن‌ها از نظر شرکت‌ها [10]……………………………………………………… 19

جدول (3-1) شاخص‌ها مطرح در صنعت تولید……………………………………………………………………………………. 79

جدول (3-2) نحوه ارزیابی معیار انتخاب فروشنده……………………………………………………………………………….. 93

جدول (3-3) ساختار نگه داری اطلاعات خریدها (مخزن خریدها)……………………………………………………….. 93

جدول (4-1) مقایسه چارچوب‌های شرکت‌های مطرح با چارچوب پیشنهادی…………………………………………. 113

جدول (4-2) میزان تحصیلات شرکت کنندگان در تحقیق……………………………………………………………………… 115

جدول (4-3) سطح تحصیلات شرکت کنندگان در پرسش…………………………………………………………………….. 116

جدول (4-4) تجربه کاری شرکت کنندگان در تحقیق…………………………………………………………………………….. 117

جدول (4-5) فراوانی مربوط به پاسخ‌های پرسشنامه در نرم افزار SPSS…………………………………………………. 123

فهرست رابطه‌ها

 

 

رابطه (3-1)   …………………………………………………………………………………………………………………………………… 84

رابطه (3-2)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 84

رابطه (3-3)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 85

رابطه (3- 4)   ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 85

رابطه (3-5)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 86

رابطه (3-6)    ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 90

رابطه (3-7)   …………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

رابطه (3-8)………………………………………………………………………………………………………………………………………. 91

رابطه (3-9)  ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 94

رابطه(3-10)……………………………………………………………………………………………………………………………………… 95

رابطه(3-11)  …………………………………………………………………………………………………………………………………… 95

رابطه (4-1)  ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 120

رابطه (4-2)  ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 120

رابطه (4-3) ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 121

چکیده:

عنوان                                                                                                                  صفحه

1                 فصل اول      مقدمه و كلیات تحقیق.. 1

1-1           مروری بر دغدغه­های تست نرم­افزار.. 2

1-1-1     مقدمه.. 2

1-1-2     بهره گیری از طبیعت….. 4

1-1-3     هدف از انجام.. 6

2                 فصل دوم     ادبیات و پیشینه تحقیق.. 8

2-1           تست جهش…… 9

2-1-1     تئوری و نظریات….. 9

2-1-2     متدلوژی…. 12

2-1-3     عملگرها. 14

2-1-4     تکینکهای کاهش هزینه.. 20

2-1-5      تولید جهش کمتر  21

2-1-6     تکنیک­های کاهش هزینه در زمان اجرای برنامه.. 29

2-1-7     جهشهای برابر.. 38

2-1-8     خودکار سازی تست….. 43

2-2            نتیجه­گیری…. 47

3                 فصل سوم     روش تحقیق.. 50

3-1           شرح روش­های مشابه.. 51

3-1-1      روش مبتنی بر CBT  51

3-1-2     روش اجرای سمبلیک…… 52

3-1-3     ترکیب روش اجرای پویای سمبلیک (DSE) با اسکیما. 57

3-1-4     روشهای مبتنی بر جستجو.. 59

3-2           شرح ابزار ارائه شده. 60

3-2-1     ابزارهای ارائه شدهی مبتنی بر جاوا 60

3-2-2     تولید کنندهی جهش­ها. 63

3-2-3     تولید کنندهی ورودیهای تست….. 66

3-2-4     الگوریتم کلونی زنبور.. 67

3-2-5     کلاس تولید کننده­ی موارد تست….. 69

3-2-6     اجرا کننده­ی تست….. 77

3-2-7     دستیاران… 78

3-3           نتیجه­گیری…. 82

4                 فصل چهارم. 84

محاسبات و یافته های تحقیق.. 84

4-1           تاثیر تعداد نخها در از بین رفتن جهشها. 85

4-2           بررسی اثر تعداد نخها در معیار پوشش…… 86

4-3           نتایج بدست آمده از تست سه برنامه.. 88

5                 فصل پنجم     نتیجه گیری و پیشنهادات… 91

6                 پیوست… 94

6-1           الگوریتم کلونی مورچه.. 94

6-2           K-means.. 98

6-3           Agglomerative.. 98

6-4           منابع… 99

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول(‏2‑1): 22 عملگر مُدرا [9] 14

جدول(‏2‑2): عملگرهای جهش ارائه شده در سطح بین کلاس [10] 18

جدول(‏2‑3): سه جهش  و  [15] 24

جدول (‏2‑4): : فاصلهی همینگ سه جهش  و  [15] 24

جدول(‏2‑5): خلاصهی نتایج بدست آمده حاصل از اجرای روش دستهبندی بر روی پنج برنامه [15] 25

جدول(‏2‑6): تاثیر حاصل ترکیب جهش های برابر و نابرابر با یکدیگر. 28

جدول(‏2‑7): محدودیتهای تولید شدهی متناظر با جهشها  [29] 41

جدول(‏2‑8): مقایسه بین روشهای مختلف… 47

جدول(‏3‑1): نمونهای از مسیرها و محدودیتهای انها در اجرای سمبلیک… 54

جدول(‏3‑2): بررسی حالات مختلف برای محاسبهی شایستگی.. 72

جدول(4‑1): نتایج بدست آمده از تست سه برنامه. 88

جدول(‏4‑2):مقایسهی روش ارائه شده با سایر ابزارها 89

 

 

 

 

فهرست تصاویر و نمودارها

شکل(‏2‑1): چارت فرآیند تست جهش… 13

شکل(‏2‑2): درصد استفاده­ی مقالات از تکنیکهای کاهش هزینه [2] 21

شکل(‏2‑3): چهار متغییر مقایسهی جهش ضعیف [23] 32

شکل (‏2‑4):گراف کنترل جریان برنامه­ی MID [30] 36

شکل (‏2‑5): نمایش دامنه قبل و بعد از تقسیم [30] 36

شکل (‏2‑6): فرآیند MSG [31] 38

شکل (‏2‑7): ارتباط دامنه­ی ورودی سه شرط کفایت، ضرورت و دسترسی [29] [34] 43

شکل (‏3‑1): ساختار Godzilla. 51

شکل(‏3‑2): نمونهای از اجرای سمبلیک… 54

شکل(‏3‑3): چهارچوب ارائه شده در مقاله­ی [40] 58

شکل(‏3‑4): کلونی مورچه و تست جهش… 59

شکل(‏3‑5): ماژول تولید کننده­ی جهش… 66

شکل (‏3‑6): ماژول تولید کننده­ی ورودی­های تست… 76

شکل(‏3‑7): گراف کنترل جریان برنامه تشخیص نوع مثلث… 81

شکل(‏3‑8): مدل روش ارائه شده 83

شکل(4‑1): اثر تعداد نخها در از بین بردن جهش… 86

شکل (4‑2) پوشش مسیرهای تست در گراف CFG. 87

شکل(4‑3): اثر تعداد نخها بر پوشش مسیرهای تست در گراف CFG. 87

شکل(‏6‑1):  شیوه حرکت مورچهگان در هنگام برخورد با مانع. 95

شکل (‏6‑2) : گراف شهرها و مسیرها 96

 

 

 

 

 

 

 

1-1) مقدمه

فساد اداری امروزه از دامنه ای جهان شمول برخوردار است و کشورهای زیادی اعم از کشورهای صنعتی توسعه یافته و به ویژه کشورهای در حال توسعه را شامل می شود. فساد اداری به عنوان یک پدیده نامطلوب مستلزم وجود یک نگرش جامع بوده و تا علل و ریشه های آن در چارچوب نظریه ای مرتبط با موضوع تحلیل نگردد نمی توان انتظار ریشه کنی یا کنترل آن را محقق ساخت.  و از پیامدهای نامطلوب آن در توسعه اقتصادی و بروز ناهنجاریهای اجتماعی، اخلاقی ممانعت بعمل آورد.

بحث اصلی این مقاله، درباره راهکارهای مبارزه با فساد اداری در دستگاههای اجرایی است زیرا فساد اداری بخشی از مجموعه مسائلی است كه سازمان ها در دوره عمر خود ناگزیر آن را تجر به می نمایند. این مجموعه مسا یل به معضلاتی اشاره دارد كه عمدتا ریشه های آن در خارج از سازمان قرار داشته ولی آثار شان، سازمان ها را متأثر می سازد .

شاید بهترین روش برای مهار شیوع فساد اداری، شناسایی عوامل بروز آن و در نظر گرفتن راهكارهای كنترلی – نظارتی است . اما چنین اقدامی می بایست توأم با هم اندیشی، جامع نگری و قاطعیت اجرایی انجام شود . به عبارت دیگر، توجه به یك عامل فسادآور و پرهیز از سایر عوامل بروز فساد، عملاً ره به جایی نخواهد برد، بلكه باید با پدیده فساد اداری كه ماهیتی كثیر الوجه دارد، به صورت سیستمی برخورد نمود و تمامی عواملی كه بر شیوع آن دامن می زنند را شناسایی كرده و بلافاصله درصدد رفع آنها برآمد. از آنجا که تنظیم سیاستهای اقتصادی و مالی کشور وایجاد هماهنگی در امور مالی و اجرای سیاستهای مالیاتی و تنظیم و اجرای برنامه همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های مشترک با کشورهای خارجی و اجرای تکالیف مربوط به امور پولی و… به عهده وزارت امور اقتصاد و دارایی می باشد لازم دانستیم تا راهکارهای مبارزه با فساد اداری را از دیدگاه کارکنان وزارت امور اقتصاد و دارایی مورد بررسی قرار دهیم.

در این فصل به کلیات تحقیق پرداختیم. در ابتدا به بیان مسئله تحقیق سپس به اهمیت و ضرورت انجام تحقیق و مشخص کردن فرضیات تحقیق که شامل دو قسمت فرضیه اهم و اخص می باشد و سپس به قلمرو تحقیق ، روش تحقیق و در نهایت به جامعه آماری تحقیق، واژگان کلیدی ، را بیان نمودیم.

 

1-2) بیان مسئله

فساد اداری[1] مسئله ای است که از دیرباز گریبانگیر دستگاه ها و سازمان ها بوده و هسته اندیشه بسیاری از دانشمندان و متفکران سیاسی راتشکیل می داده است. یعنی از زمانی که فعالیت های بشر شکل سازمان یافته و منسجمی به خود گرفته است از همان زمان فساد اداری نیز همچون جزء لاینفکی از متن سازمان ظهور کرده است. با آغاز قرن بیست و یکم ، ضرورت ایجاد تحول1 در نظام اداری2 و انجام اصلاحات ساختاری3 با وضوح بیشتری نمایان می شود .

در نظام اداری ناکارآمد ، انواع بی نظمی به صور و اشکال گوناگون ظهور می کنند از جمله پیچیدگی بیش از حد ، نارسایی و نقص در قوانین و مقررات و اجرای آنها ، بی توجهی نسبت به قوانین و دستورات مقامات و رده های بالا توسط ماموران و رده های مراتب پایین ، ضعف نیروی انسانی ، سازش کارگزاران دولتی با افراد و گروههای بانفوذ ، شالوده های سست و نامتناسب سازمانی، انحصار مشاغل، ضعف سیستم مدیریت و … .

که در نهایت این بی نظمی ها و به عبارت دیگر این الگوهای رفتاری به روی هم تاثیر گذاشته و حتی اثر یکدیگر را تشدید می نمایند . گسترش فساد اداری در سطح جهان سبب شد که مبارزه با مفاسد اداری به صورت یک امر فراملی و جهانی درآید. در این میان سازمان هایی بین المللی که در سطح جهانی و منطقه ای توسط کشورها بوجود آمدند فعالیت های خود را در این زمینه افزایش دادند.

دولت ها نیز باید از تمام راهکارهای موجود در زمینه مبارزه با مفاسد اداری درحوزه حاکمیت داخلی خود استفاده نموده تا بتوانند ریشه این مساله را در جامعه خود بخشکانند.ازمهمترین این ساز و کارها استفاده از ابزار قانونی است.یعنی با تدوین قوانین و مقرراتی که هم جنبه پیشگیرانه دارند وهم از جنبه سزا دهی برخوردار هستند و همچنین با اجرای درست این قوانین توسط دستگاههای اجرایی می توان به طور قابل توجهی از میزان مفاسد اداری کاست ( دعایی، 1389،صص121-122).

“امروزه کشور ما تشنه فعالیت اقتصادی سالم و ایجاد اشتغال برای جوانان و سرمایه گذاری مطمئن است و این همه به فضایی نیازمند است که در آن سرمایه گذار و صنعتگر و عنصر فعال در کشاورزی و مبتکر علمی  و جوینده کار و همه قشرها از صحت و سلامت ارتباطات حکومتی و امانت و صداقت متصدیان امور مالی و اقتصادی مطمئن بوده و احساس امنیت و آرامش کنند. اگر دست مفسدان و سوء استفاده کنندگان از امکانات حکومتی قطع نشود و اگر امتیازطلبان و زیاده خواهان پرمدعا و انحصارجو طرد نشوند، سرمایه گذار و تولیدکننده و اشتغال طلب همه احساس ناامنی و نومیدی خواهند کردو کسانی از آن به استفاده از راههای نامشروع و غیرقانونی تشویق خواهند شد.

“خشکانیدن ریشه فساد مالی و اقتصادی[2] و عمل قاطع و گره گشا در این باره مستلزم اقدام همه جانبه به وسیله قوای سه گانه مخصوصا دو قوه مجریه و قضاییه است. قوه مجریه با نظارتی سازمان یافته و بی اغماض از بروز و رشد فساد مالی در دستگاهها پیشگیری کند و قوه قضاییه با استفاده از کارشناسان و قضات قاطع و پاکدامن ، مجرم و خائن و عناصر آلوده را از سر راه تعالی کشور بردارد. بدیهی است که نقش قوه مقننه در وضع قوانین که موجب تسهیل راه کارهای قانونی است و نیز در ایفای وظیفه نظارت بسیار مهم و کارساز است.”

سخنان بالا بخشی از فرمان 8 ماده ای مقام معظم رهبری در تاریخ 10 اردیبهشت ماه 1380 درباره فساد، به روسای سه قوه بود که امروز پس از گذشت بیش از یک دهه از دستور ایشان به اهداف تعیین شده درباره فساد اداری نرسیده ایم.

نظام جمهوری اسلامی ایران از ابتدای تاسیس، مبارزه با فساد اداری را یکی از اهداف مهم خود برشمرده و در دهه گذشته بر این امر بسیار تاکید کرده است. در ادبیات سیاسی کشورمان سابقه چند پیام از بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران و مقام معظم انقلاب اسلامی وجود دارد که مبارزه با فساد اداری را جز اهداف اصلی نظام دانسته و به عنوان یکی از اهداف کلان نظام مورد تاکید قرار داده است (ضمیمه هفتگی روزنامه همشهری (حقوق) ،1390،شماره98 ،ص2).

 

هدف از این پژوهش شناسایی راهکارهای مبارزه با فساد اداری می باشد تا با شناسایی راهکارهای مبارزه با فساد آنها را از بین برده و جامعه ای سالم و به دور از ناهنجاری های اجتماعی سازمانی داشته باشیم امیدواریم با بررسی متغیرهای مورد پژوهش که از راهکارهای مبارزه با فساد اداری میباشند به فرموده مقام معظم رهبری دست یابیم.

1-3) اهمیت و ضرورت پژوهش

فساد اداری عملکرد دولتها و تخصیص منابع را منحرف می کند و از اهمیت قانونی بودن و مؤثر بودن دولتها می کاهد، ثبات و امنیت جوامع را به خطر می اندازد، ارزشهای انسانی و اخلاقیات را مخدوش میکند و در نهایت مانع توسعه اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و سیاسی می شود(رزازی،1379،ص23).

نظام اداری عاری از فساد، زمینه دستیابی دولت‌ها به توسعه و بهره مند شدن از تأثیرات مثبت آن را با کاستن از هزینه‌های سربار و اضافی به جامعه، ممکن می‌سازد. در‌حالی که نظام اداری فاسد، با مصروف داشتن منابع مالی مختص به توسعه جامعه، به‌مثابه باتلاقی عمل می‌کند که منابع را در خودش فرو می‌برد (فرج‌وند، 1382، ص56).

فساد اداری مانع سرمایه گذاری می شود و مسیر توسعه اقتصاد را با مانع بسیار مواجه می کند و از طریق هدایت نامطلوب استعدادها و منابع بالقوه و بالفعل انسانی به سمت فعالیت های نادرست برای دستیابی به درآمدهای سهل الوصول زمینه رکود در تمام ابعاد را فرآهم می سازد و از طرفی هر کجا فساد ریشه بدواند روز به روز بیشتر شده و مقابله با آن بسیار دشوار می شود و ریشه های آن هر روز عمیق تر در بطن جامعه نفوذ می کند . بنابراین مقابله با فساد در عرصه اداری ضرورتی جدی و انکارناپذیر است(جلیل خانی،1386).

مبارزه با فساد از چند بعد اهمیت دارد، از نظر سیاسی[3]1، با تضمین و کسب مشروعیت نظام های سیاسی پیوند خورده است. از نظر اخلاقی، اولویت هر جامعه سالم به حساب می آید و با مقولات مهمی نظیر انسجام اجتماعی، لزوم پاسخگویی و حفظ و ارتقای اعتماد اجتماعی ارتباط دارد و از لحاظ اقتصادی،کارامدی حاکمیت به شدت متاثر از کاهش فساد موجود در آنها و توانایی شان برای مبارزه با فساد است (فاضلی، 1388،ص 1).

در نتیجه مبارزه با فساد اداری یک ضرورت است تا از تشدید آسیب ها در آینده، پیشگیری نماید. ضرورت دارد با تمام توان و در تمامی زمینه ها با علل و عوامل بروز فساد مبارزه ای جدی و مستمر صورت پذیرد و البته قبل از آن،شناسایی عوامل موثر در بروز آن حیاتی است(فرخ سرشت،1383،صص66-67).

1-4) مدل مفهومی پژوهش

با توجه به ادبیات این تحقیق،که به بررسی راهکارهای مبارزه با فساد اداری در سازمانهای دولتی از دیدگاه کارکنان امور اقتصاد و دارایی می پردازد،متغیرهای مورد بررسی این تحقیق بر اساس نظرات ارائه شده(که در ادبیات  تحقیق آورده شده است)مطرح گردیده است. با توجه به موارد ذکر شده مدل تلفیقی زیر که نشانگر رابطه بین ویژگی ها و عوامل مختلف این تحقیق می باشد در نمودار زیر ترسیم شده است.

 

شکل1-1:مدل تحقیق

 

راهکارهای مبارزه با فساد اداری
خصوصی سازی
کاستن از حجم قوانین و شفاف سازی آنها
توسعه و حمایت از رسانه های گروهی
تقویت نهادهای نظارتی
بهره گیری از سیستم های مناسب تشویق و تنبیه کارکنان
 

(منبع:رزازی ،1381،ص 2)

 

 

1-5) اهداف مشخص پژوهش

1-5-1) هدف آرمانی

انجام پژوهشی که حاصل آن بتواند به نحو شایسته ای در کاهش فساد اداری موثر واقع گردد.

1-5-2) هدف کلی

بررسی راهکارهای مبارزه با فساد اداری در سازمانهای دولتی از دیدگاه کارکنان امور اقتصاد و دارایی.

1-5-3) هدف کاربردی

راهکارهای مبارزه با فساد می تواند مفاسد اداری را کاهش دهد و کارشناسان امور اقتصاد و دارایی و تمامی ارگان ها و سازمان ها می توانند از این دستاوردها استفاده کنند.

1-5-4) اهداف ویژه

1-5-4-1) تأثیر خصوصی سازی بر کاهش فساد اداری.

1-5-4-2) تأثیرکاستن از حجم قوانین و شفاف سازی آنها بر کاهش فساد اداری.

1-5-4-3) تأثیر توسعه و حمایت از رسانه های گروهی بر کاهش فساد اداری.

1-5-4-4) تأثیر تقویت نهادهای نظارتی بر کاهش فساد اداری.

1-5-4-5) تأثیر بهره گیری از سیستم های مناسب تشویق و تنبیه کارکنان بر کاهش فساد اداری.

1-6) سوالات پژوهش 

1-آیا خصوصی سازی بر کاهش فساد اداری تأثیر گذار است؟

2- آیا کاستن از حجم قوانین و شفاف سازی آنها بر کاهش فساد اداری تأثیرگذار است؟

3- آیا توسعه و حمایت از رسانه های گروهی بر کاهش فساد اداری تأثیرگذار است؟

4-آیا تقویت نهادهای نظارتی بر کاهش فساد اداری تأثیرگذار است؟

5- آیا بهره گیری از سیستم های مناسب تشویق و تنبیه کارکنان بر کاهش فساد اداری تأثیرگذار است؟

1-7) فرضیه‏های پژوهش

فرضیه اول:خصوصی سازی برکاهش فساد اداری تأثیرگذار است.

فرضیه دوم: کاستن از حجم قوانین و ساده و شفاف سازی آنها برکاهش فساد اداری تأثیرگذار است .

فرضیه سوم: توسعه و حمایت از رسانه های گروهی برکاهش فساد اداری تأثیرگذار است .

فرضیه چهارم: تقویت نهادهای نظارتی برکاهش فساد اداری تأثیرگذار است .

فرضیه پنجم: بهره گیری از سیستم های مناسب تشویق و تنبیه کارکنان برکاهش فساد اداری تأثیر گذار است.

1-8 ) قلمرو تحقیق

1-8-1) قلمرو موضوعی: این تحقیق در حوزه مدیریت رفتار سازمانی1[4] می باشد .

1-8-2) قلمرو مكانی: تحقیق حاضر در امور اقتصاد و دارایی ساری انجام شده است.

1-8-3) قلمرو زمانی: قلمرو زمانی این تحقیق، از تیرماه تا پایان اسفند ماه سال1391 می باشد.

1-9) تعریف واژ‏گان کلیدی2[5]

1-9-1)تعریف عملیاتی

٭ فساد اداری: استفاده غیر قانونی از اختیارات اداری دولتی برای نفع شخص.

٭خصوصی سازی فرایندی اجرایی، مالی و حقوقی است که دولتها در بسیاری از کشورهای جهان برای انجام اصلاحات در اقتصاد و نظام اداری کشور به اجرا درمی‌آورند.(وب 6)

٭ تشویق3[6] : پاداشی که در قبال یک رفتار دلخواه داده میشود.

٭ تنبیه4[7]: مجازات انسانی که کار ناپسندی را انجام داده به منظور جلوگیری از تکرار آن و ترک نمودن آن.

٭ رسانه‌های گروهی: مجموعه وسایل ارتباطات جمعی.

٭ كنترل و نظارت: فعالیتی است كه ضمن آن عملیات پیش بینی شده با عملیات انجام شده مقایسه می شوند و در صورت اختلاف و انحراف بین آنچه باید باشد و آنچه هست، نسبت به رفع و اصلاح آنها اقدام می شود.

1-9-2)تعریف مفهومی

فساد  اداری طبق تعریفی که در فرهنگ و بستر آمده عبارت است از «پاداشی نامشروع که برای وادار کردن فرد به تخلف از وظیفه تخصیص داده می شود» (سرداری ،1380 ، ص 134).

٭ خصوصی سازی1[8]: خصوصی سازی فرایندی است كه طی آن كارائی مكانیزم بازار، حیات دوباره پیدا می‌كند و عملكرد فعالیت اقتصادی دولت و بخش عمومی در محك آزمون

2)سابقه ی تحقیق……………………………………………..6

3)ضرورت تحقیق………………………………………..9

4)سوالات تحقیق……………………………………10

5)فرضیات تحقیق…………………………………………11

6)هدف ها و کاربردهای تحقیق………………………………11

7)روش و نحوه انجام تحقیق……………………………………12

8)ساماندهی(طرح) تحقیق……………………….13

فصل اول(کلیات)…………………….15-38

بخش اول:  مفهوم شناسی———–———————-17

گفتار اول: تعریف نسب و انواع آن——-———————–17

گفتار دوم:نفی ولد————–——————————20

1) تعریف نفی ولد ——————————————22

2)ارکان دعوی———————————————22

3)مراحل دادرسی—————————————–22

گفتارسوم: آزمایش های ژنتیکی——————————————24

1)آزمایش خون——————————————26

 2)آزمایش دی ان ای———-29

1-2-قدرت اثباتی آزمایش ” دی ان ای” از لحاظ علمی——————–31

2-2- تاریحچه آزمایش های ژنتیکی——————————35

2-2-1-نتایج حاصل تا سال 1950 ———-—————–35

2-2-2-نتایج حاصل از سال 1950 به بعد(کشف مارپیچ سه بعدی)———————-35

بخش  سوم: نقش علوم جدید در اثبات دعاوی————————–36

فصل دوم: آزمایش دی ان ای و اثبات نسب——————39-67

بخش اول: حجیت فقهی حقوقی دی ان ای در اثبات نسب————————-40

گفتار اول: اعتبار آزمایش «دی ان ای» از دیدگاه فقه—————————-40

گفتار دوم: اعتبار آزمایش دی.ان.ای از دیدگاه حقوق———————————43

بخش دوم: ادله اثبات نسب———————————–45

گفتار اول: اقرار————————————–45

گفتار دوم: شهادت——————————————-47

گفتار سوم:  فراش——————————48

گفتار چهارم:  قرعه—————————————-51

گفتار پنجم: سایر امارات———————————-52

مدرک فقهی قاعده فراش ———————————-53

مبحث اول:مفردات حدیث ——————————-54

مبحث دوم) ترکیب الفاظ قاعده الولد للفراش—————————–55

1-شرایط اثبات نسب با توسل به اماره فراش———————–59

1-3-اجرای اماره فراش در فرزند ناشی از شبهه یا تلقیح مصنوعی ———————-63

2-3-قاعده فراش و تلقیح مصنوعی—————————-63

بخش سوم: انحصار یا عدم انحصار ادله اثبات نسب————————–66

فصل سوم: آزمایش دی ان ای و نفی ولد………………………..68-82

بخش اول: نفی نسب از دیدگاه فقه و حقوق ایران———————————-70

بخش دوم: دی ان ای و نفی نسب——————————–72

گفتار اول: بررسی نحوه ی آزمایش دی ان ای در رد ابوت و میزان قطعیت آن———————–72

بخش دوم: حجیت فقهی حقوقی دی ان ای در نفی ولد—————————————73

بخش سوم: ادله های مورد استناد در رد و پذیرش حجیت آزمایش های دی ان ای در نفی نسب——————-77

گفتار اول: ادله مورد استناد نظریه عدم پذیرش حجیت آزمایش دی ان ای در نفی نسب————————–77

ادله ی اصلی نفی ولد(لعان)——————————78

 

گفتار دوم: ادله ی مورد استناد نظریه ی پذیرش حجیت آزمایش های دی ان ای در نفی نسب———————80

خلاصه————————————————–83

نتیجه گیری———————————————87

پیشنهادات——————————————————-93

منابع———————————————————94

چکیده انگلیسی———————————————–101

مقدمه:

نسب که در لغت به معنای قرابت و خویشاوندی است در اصطلاح رابطه حقوقی و خونی موجود بین دو نفر را گویند که ممکن است مشروع یا نامشروع باشد. نسب حقیقت شرعی نیست، بلکه در فقه و حقوق بر معنای عرفی و لغوی اطلاق می گردد، یعنی نسب عرفاً و لغتاً رابطه ای است که از پیدایش یک انسان از انسان دیگر انتزاع می شود. نسب مشروع هنگامی حاصل می شود که از طریق ازدواج صحیح یا رابطه ای که در حکم آن است به وجود آمده باشد و نسب وقتی نامشروع است که در اثر نزدیکی زن و مردی که بین آن ها علقه زوجیت وجود نداشته، کودکی به وجود آید و والدین یا یکی از آن ها به عدم زوجیت عالم باشد. از این رو چون شریعت با توجه به فطرت انسان ها نسبت به اتصال و حفظ نسب حریص است اصول و قواعدی برای ثبوت نسب مقرر کرده تا خانواده و جامعه استقرار پیدا کند.( صفائی و امامی،1376،ص13)

به طور کلی دو نوع دعوا در این حوزه مطرح است؛ یکی دعوای اثبات نسب و دیگری نفی نسب (نفی ولد). دعوای اثبات نسب ممکن است در موارد متعددی طرح شود، مانند آن که شخصی میخواهد ثابت کند فرزند دیگری است یا شخصی میخواهد اثبات کند که پدر یا مادر یک کودک است.نفی ولد نیز هنگامی اتفاق می افتد که مرد به دلایل مختلف از پذیرش کودک، بعنوان فرزند خود امتناع می کند. برای اثبات هردوی این مباحث(اثبات نسب و نفی ولد) روش های مختلفی در قانون تعیین شده است.(صفایی و امامی،14)

1) بیان مسئله