مقدمه

1-1- شرح وتبین مساله پژوهش …………………………………………………………………………………………………………. 1

1-2 -اهمیت وضرورت تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….3

1-3-اهداف تحقیق وکاربردها……………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-4-فرضیه ها ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 4

1-5 -پشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-6- روش تحقیق  ………………………………………………………………………………………………………………………………6

7-1-سامانه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

2: مفهوم ، ماهیت ومصادیق عقود اذنی 

طرح بحث

2-1- عقود اذنی

   2-1-1- مفهوم عقد اذنی…………………………………………………………………………………………………..10

2-1-1-1- نقد فقها بر وجود عقود اذنی ……………………………………………………………………15

2-2-ماهیت عقود اذنی

2       -2- 1 : عقد بودن …………………………………………………………………………………………………………..19

2       -2-2- لزوم یا جواز عقود اذنی ………………………………………………………………………………………26

 2       -2-3- اوصاف و ویژگی های عقود اذنی ………………………………………………………………………28

        2 -2-3-1- رضائی بودن ……………………………………………………………………………………………….28

       2-2-3-2- غیر معوض بودن ………………………………………………………………………………………….30

 2     -2-4- ماهیت فقهی حقوقی عقد اذنی …………………………………………………………………………30

2-3- مصادیق عقود اذنی در حقوق ایران و مصر ……………………………………………….31

 2    -3- 1-بررسی مصادیق موجود در قانون مدنی ایران ومصر  ………………………………………….32

       2-3-1-1- عقد وکالت ……………………………………………………………………………………………………33

       2-3-1-2- عقد عاریه …………………………………………………………………………………………………….40

      2-3-1-3- عقد ودیعه ………………………………………………………………………………………………………44

      2-3-1-4- عقد مضاربه ……………………………………………………………………………………………………48

     2-3-1-5- عقد شرکت …………………………………………………………………………………………………….50

3:  آثار مشترک  به اعتبار مقتضای ذات

طرح بحث

3-1 – اذن …………………………………………………………………………………………………………56

    3-1-1- مفهوم اذن …………………………………………………………………………………………………………………56

3-1-1-1- اذن در لغت ………………………………………………………………………………………………….56

3-1-1-2- اذن در اصطلاح …………………………………………………………………………………………….59

3    -1-2- مطالعه تطبیقی اذن …………………………………………………………………………………………………..62

3      -1-3- شرایط موضوع اذن …………………………………………………………………………………………………..65

        3-1-3-1 – ضرورت وجود موضوع اذن ………………………………………………………………………………65

      3-1-3-2- معلوم و معین بودن مورد اذن ……………………………………………………………………………..65

      3-1-3-3 – مبهم نبودن موضوع اذن …………………………………………………………………………………….69

3-1-4 – اذن ناشى از عقد و ایقاع …………………………………………………………………………………………………72

    3-1-4-1- اذن ناشی از  ایقاع ………………………………………………………………………………………………….74

 

   3-1-4-2- اذن  ناشی از عقد ……………………………………………………………………………………………………75

3-1-5- ملاک وجود اذن در جواز تصرف ……………………………………………………………………………………76

3-1-6-  تاثیر اذن در عقود اذنیه…………………………………………………………………………………………………77

    3-1-6-1-  تاثیر اذن در عقد عاریه ………………………………………………………………………………………80

   3-1-6-2- تاثیر  اذن در عقد وکالت ……………………………………………………………………………………..82

  3-1-6-3- اثر  اذن در عقد ودیعه …………………………………………………………………………………………..84

3-2- ربط عقود اذنی با امانت  :…………………………………………………………………………..86

3     -2-1- مفهوم امانت ……………………………………………………………………………………………………………87

3       -2-1-1- امانت مالکی …………………………………………………………………………………………………….88

3-2-1-1-1- امانت مالکی به معنای عام …………………………………………………………………….90

3-2-1-1-2- امانت مالکی به معنای خاص …………………………………………………………………91

3   -2-2 – اثر امانت در عقد ودیعه درحقوق  ایران ومصر …………………………………………………………91

3   -2-3-  نقش امانت مالکی در رفع ضمان …………………………………………………………………………….93

3   -2-4- ید امانی وید ضمانی ………………………………………………………………………………………………….93

3    -2-5 – تجاوز وتفریط از حدود اذن در عقد ودیعه وتاثیر آن در ضمان …………………………….94

   3-2-6- ملاك تعدى و تفریط…………………………………………………………………………………………………96

3 -2-7-  تعدى و تفریط در قوانین ایران ومصر ………………………………………………………………………..97

3-2-8- شك در تحقق عنوان تعدى و تفریط …………………………………………………………………………..99

3 -2-9- ضمان در عقود اذنی ………………………………………………………………………………………………….101

3-3- تاثیر نیابت در عقود اذنیه                                                                                                

      3-3-1 – اثر نیابت در عقد وکالت ……………………………………………………………………………………104

     3 -3-2- نیابت در وکالت در قانون مصر  ………………………………………………………………………….106

4 :آثار مشترک  به اقتضای اطلاق

طرح بحث

4-1- اثر امانت در دیگر مصادیق عقود اذنی ……………………………………………………….110

   4-1-1 امانت در عقد وکالت در حقوق ایران ومصر ……………………………………………………………..110

   4-1-2-  ید امانی مستعیر ……………………………………………………………………………………………………114

4-2  – تاثیر نیابت به اقتضای اطلاق در سایر عقود اذنی …………………………………….117

   4-2- 1- اثر نیابت در عقد ودیعه ………………………………………………………………………………………..117

   4-2-2- اثر نیابت در عقد عاریه …………………………………………………………………………………………..119

نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………………………………………120

منابع ………………………………………………………………………………………………………………………………………….122

مقدمه

   عقوداذنی بخش مهمی ازاعمال حقوقی هستندكه درسطح گسترده ای ازروابط اجتماعی مورداستفاده قرار  می گیرند. شناخت ماهیت این عقود و بررسی اختلاف نظرهای موجود در مورد ماهیت آنها، با توجه به استفاده وسیع ازاین عقودضروری به نظرمیرسد؛زیرا احكام وآثارحقوقی این اعمال ارتباط مستقیم با ماهیت آنهادارد. اختلاف نظردرموردماهیت عقوداذنیه ناشی ازوجوددیدگاههای مختلف درموردماهیت عقداست وازسوی دیگر،شباهت این عقودبه اذن است . گذشتگان هرگز مرجعی جامع برای اذن واذنیات تهیه ندیده اند ،باکمال تاسف باید گفت در این زمینه اجتهاد نکرده اند و به نقل اقوال وگاه اظهار نظر مستعجل وبی دلیل قناعت کرده اند تا آنجا که از عقود اذنی تعریفی نداشته اند و موضوع آنها را منقح نساخته اند لذا به همین دلیل مصادیق مشتبه بسیار در زمینه عقود اذنیه برجانهاده اند که حل نشده است

      همانطور که بیان شد عقود اذنی ومباحث مربوط به آن همانند سایر اعمال حقوقی دارای پشینه فقهی می باشد که مسلماً احکام صادره ،قوانین ماهوی ما علی الخصوص قانون مدنی ، منبعث از فقه ومباحث آن است .عقود مذکور از نظر کاربرد واهمیت دارای جایگاه مهمی در حقوق و روابط بین افراد است .چنانچه که اگر بگویم حدود یک سوم عقود منعقده بین طرفین در عصر حاضر داخل در این دسته از عقود است مبالغه نکرده ایم .لذا ضرورت تحقیق در خصوص آثار این عقود احساس می گردد که این امر میسر نیست مگر آنکه بدواً شناختی نسبت به عقد اذنی پیداکرده باشیم .

        در میان فقیهان امامیه شیخ انصاری و محقق نائینی  از کسانی هستند که عقود اذنی را تخصصا از  قلمرو عقود خارج ساخته واطلاق عقد بر آنها را  نوعی تسامح پنداشته اند ، در عالم حقوق اکثر حقوقدانان واز جمله نویسندگان قانون مدنی برعقد بودن اعمال حقوقی چون وکالت ،ودیعه ,عاریه تاکید ورزیده اند .درخصوص مصادیق این عقود توافق حاصل نگردیده است .به همین دلیل برخی عقود اذنی چون وکالت را با نظر به اثر اصلی آن عهدی دانسته اند . برخی لزوم را ازاجزای ماهیت عقد دانسته اند و  بر آن  اساس عقوداذنی كه التزامی درپی ندارند راعقد ندانسته وماهیت آنهارابه نهادحقوقی اذن شبیه تر میدانند . درمقابل،كسانیكه لزوم رادرماهیت­عقدمعتبرنمیدانند وعقدراعهدانشایی برگشت پذیرمیدانند،برای عقوداذنی ماهیت عقدی قائلند.  در حقوق مصر نیز عقد وکالت از جمله عقود اذنی بوده لیکن عقد ودیعه وعاریه از جمله عقود لازم است .

        حال با امعان نظر به مطالب صدر الذکر در این تحقیق سعی بر آن شده که باروش تحلیلی به بررسی آثار مشترک عقود اذنی در حقوق ایران ومصر ومسائل مرتبط با موضوع بپردازیم .بدین جهت فصل اول ودوم از متن به کلیات وشناخت مفاهیم وماهیت اختصاص یافته است وفصل سوم به بررسی آثار مشترک این عقود به اعتبار ذات می پردازیم که با توجه به پژوهش های انجام شده اثر مستقیم وبی واسطه مصادیق عقود اذنی ایجاد اذن است نه تعهد والتزام در نتیجه اجرای اذن بوجود می آید . بهمین دلیل مصادیق تعریف شده هرسه عقد جایز است و دو طرف را به نگاهداری پیمان خویش پایبند نمی کند .اصطلاح عقود اذنی که درمیان فقها متاخر امامیه شهرت یافته ،عنوان مناسبی  برای بیان این خصوصیت مشترک است .پس در عقود اذنی هم اذن وجود دارد که مباحث آن را کسی مدون نکرده وطبعاً منقح هم نشده است. نیابت نیز اثر مشترک دیگری است که در همه آنها به چشم می خورد چراکه مودع به امین نیابت می دهد تامورد ودیعه را برای مالک نگاه دارد ،مستعیر هم نیابت پیدا کرده است تا به سود خود از آن بهره برداری کند .اما از آنجائیکه دراین دو عقد ،نیابت جنبه فرعی وچهره خاص دارد وهدف ومقتضای اصلی ، امر دیگری است اثر مشترک نیابت در این دو عقد را درفصل چهارم واثر نیابت درعقد وکالت را بلحاظ اینکه مقتضای ذات است و اساس وکالت  بر پایه اعطای نیابت گذاشته شده است  ونهادی برای تحقق نمایندگی قراردادی بشمار می آید در فصل سوم مورد پژوهش قرار می دهیم . واما امانت وصف مشترک دیگری است که دراین وصف ودیعه اصالت دارد ،که درآن مستودع امین قرار می گیرد تا از مال مورد ودیعه حفاظت کند .بهمین جهت نیز ودیعه را امانت بمعنی خاص نامیده اند .با وجود این جای تردید نیست که مستعیر و وکیل نیز امین مالک هستند وهمه احکام مربوط به امانت درباره آنها اجرا می شود لیکن با عنایت به اینکه امانت جز ذات عقد ودیعه است درفصل سوم واثر امانت در دو عقد دیگر را در فصل چهارم که اختصاص به بررسی آثار مشترک عقود اذنی به اعتبار مقتضای اطلاق دارد ، قرار خواهیم داد  .درخاتمه نیز نتایج بحث مورد نظر ارائه که امیداست مفید فایده  واقع شود .

کلیات طرح تحقیق

  1 -1 شرح وتبین مساله پژوهش

  مصادیقی از  عقود اذنی که در خصوص آن اتفاق نظر بر اذنی بودن وجود دارد سه عقد ودیعه ،عاریه ، وکالت می باشد که نتیجتا ناگزیر برای شناخت این عقود بایستی ماهیت ومصادیق عقد اذنی را بررسی کرده وسپس به بررسی آثار آن بپردازیم . به عبارت بهتر برای شناخت مکفی ماهیت عقود اذنی بررسی مصادیق این عقود که دراذنی

Passé composé en français 6

Formation du Passé Composé_ 8

Emploi du “Passé Composé” 26

A) Emploi général : 26
B) Emplois particuliers : 26
“Passé Composé” en anglais : Present perfect 28

“Present Perfect” 29

Formation de “Present Perfect” 29

Emploi de “Present Perfect” 32

ماضی نقلی en persan_ 35

ماضی نقلی_ 37

Foramtion de ماضی نقلی_ 37

Emploi de ماضی نقلی_ 40

Les différences et les ressemblances 44

 

Imparfait 52

“Imparfait” en français 52

“Imparfait” 54

Formation de l’imparfait 54

Emploi de l’imparfait 62

Imparfait en anglais : Past Continuous 66

Formation de Past Continuous : 67

Emploi de Past Continuous 73

Imparfait en persan : ماضی استمراری_ 77

یکی از بزرگترین مشکلات در مفاهیم کیفیت توان در سیستم های الکتریکی، مولفه های هارمونیکی است. هارمونیک ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند: 1- هارمونیک های ولتاژ 2- هارمونیک های جریان. هارمونیک های جریان معمولا به
وسیله هارمونیک های موجود در منابع ولتاژ تولید می شوند و بستگی به نوع بار مثلا بار القایی، مقاومتی یا خازنی دارد. هر دو گروه هارمونیک ها می توانند در سمت بار یا منبع تولید شوند. هارمونیک هایی که به وسیله بار تولید می شود با توجه به رفتار غیر خطی وسایلی مانند مبدل های توان و… ایجاد می شوند. هارمونیک های بار می تواند باعث گرمای بیش از حد هسته های مغناطیسی ترانسفرمرها و موتورها شود. از طرف دیگر، هارمونیک های منبع به طور عمده به وسیله منبع توان با شکل موج ولتاژ غیر سینوسی تولید می شوند. هارمونیک های منبع جریان و ولتاژ، باعث تلفات انرژی، تداخل الکترومغناطیسی و گشتاور نوسانی در محرکه های موتور AC می شوند. در این تحقیق به یک سری از روشهای عملی و تئوری برای بهبود عملکرد مبدلهای چند سطحی (از جمله کاهش هارمونیک ها) اشاره خواهد شد.
فصل اول: کلیات
1-1- هارمونیک ها در سیستم های الکتریکی
یکی از بزرگترین مشکلات در مفاهیم کیفیت توان در سیستم های الکتریکی، مولفه های هارمونیکی است. هارمونیک ها به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند: 1-   هارمونیک های ولتاژ 2- هارمونیک های جریان. هارمونیک های جریان معمولا به وسیله هارمونیک های موجود در منابع ولتاژ تولید می شوند و بستگی به نوع بار مثلا بار القایی، مقاومتی یا خازنی دارد. هر دو گروه هارمونیک ها می توانند در سمت بار یا منبع تولید شوند. هارمونیک هایی که به وسیله بار تولید می شود با توجه به رفتار غیر

با داده های آزمایشگاهی بهترین تطبیق را دارد.
مقدمه
صنایع نفت و گاز مقدار زیادی پساب به عنوان محصول جانبی تولید می کنند در جزیره سیری سالیانه در حدود 10000000 بشکه آب همراه تولید می شود و این آب می تواند منبع اصلی آلودگی زیست محیطی دریایی باشد چون نهایتا این آب به دریا می ریزد. می توان با تصفیه این آب و حذف نفت همراه و رساندن میزان کدری به حد قابل قبول آن را همراه با آب تزریقی به چاهای تزریق فرستاد. ترکیب آب همراه متفاوت است (بسته به نوع مخزن) و شامل مواد نفتی، مود آلی، جامدات معلق و حل شده و نمکها و فلزات می باشد.
از نظر تاریخی که در سال 1778 فیزیکدان فرانسوی بنام آنتوان نولت پدیده ای که در حال حاضر اسمز شناخته می شود را بیان کرد که در این فرآیند آب را در طول یک غشا نیمه تراوا از محلول آبی با ذرات کمتر به محلول آبی به ذرات بیشتر نفوذ می کند و به تعادل می رسد. دویست سال بعد محققان دریافتند که با صرف انرژی جهت این فرایند را

 

روش کار……………………………………………… ………………………………………………………………………………….4

نوع روش تحقیق………………………………………………. ……………………………………………………………………..4

روش گردآوری اطلاعات………………………………………………. …………………………………………………………..5

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………. …………………………………………………..5

 

فصل اول: کلیات

1-1 مفاهیم………………………………………………. ………………………………………………………………………………7

1-1-1 مفاهیم اصلی………………………………………………. …………………………………………………………………7

1-1-1-1 تسهیلات بانكی………………………………………………. …………………………………………………………7

2-1-1-1 تضمینات………………………………………………. ………………………………………………………………….8

2-1-1 مفاهیم مرتبط………………………………………………. ………………………………………………………………9

1-2-1-1وثیقه………………………………………………. …………………………………………………………………..9

2-2-1-1 رهن………………………………………………. ………………………………………………………………….9

3-2-1-1 ضمان………………………………………………. ………………………………………………………………..11

4-2-1-1 مطالبات معوق………………………………………………. ……………………………………………………12

5-2-1-1 ریسک اعتباری………………………………………………. ………………………………………………….12

2-1 شرایط اعطای تسهیلات………………………………………………. ……………………………………………….12

1-2-1 بررسی اهلیت و اعتبار متقاضی………………………………………………. …………………………………13

2-2-1 بررسی طرح یا عملیات موضوع اعطای تسهیلات و نظارت بر حسن اجرای آن………………..19

3-2-1 اخذ وثیقه و تضمین……….. ………………………………………………. …………………………………….20

 

فصل دوم: انواع تضمینات تسهیلات بانکی

1-2 وثایق عینی………………………………………………. …………………………………………………………………24

1-1-2 اموال منقول………………………………………………. ……………………………………………………………24

1-1-1-2 سپرده ها………………………………………………. ……………………………………………………………26

2-1-1-2 طلاجات و اشیاء قیمتی………………………………………. ……………………………………………….30

3-1-1-2 ماشین آلات………………………………………. ……………………………………………………………..30

2-1-2 اموال غیر منقول………………………………………. …………………………………………………………….31

1-2-1-2 املاک داخل شهری………………………………………. ……………………………………………………31

2-2-1-2 املاک روستایی………………………………………. …………………………………………………………32

3-2-1-2 محلهای اجرای طرح های سرمایه گذاری………………………………………. ………………………33

4-2-1-2 املاک وقفی………………………………………. ………………………………………. ……………………..39

2-2 وثایق دینی و تضمین اشخاص………………………………………. ……………………………………………..49

1-2-2 وثائق دینی………………………………………. ………………………………………. ……………………………49

1-1-2-2 اسناد تجاری………………………………………. ……………………………………………………………….49

2-1-2-2 ظهر نویسی اسناد تجاری………………………………………. ……………………………………………..61

3-1-2-2  قراردادهای داخلی بانک………………………………………. ……………………………………………..65

2-2-2 تضمین اشخاص………………………………………. ……………………………………….   …………………..71

1-2-2-2 مسئولیت ضامن و مضمون عنه از دیدگاههای مختلف……………………………………………….72

2-2-2-2 عقد ضمان از دیدگاه قوانین ایران………………………………………. …………………………………74

3-2-2-2 تفاوتهای ضمان وثیقه با ضمان تضامنی………………………………………. …………………………78

4-2-2-2 حق تعقیب ضامن از مضمون عنه در صورت پرداخت بدهی……………………………………..78

فصل سوم: کیفیت استیفای مطالبات بانکی از محل تضامین و میزان کار آمدی آن

1-3 شرایط وصول از طریق اجرای ثبت………………………………………. ……………………………………….80

1-1-3 شرایط وصول طلب به استناد اسناد رهنی و لازم الاجراء………………………………………………..80

2-1-3 آئین اقدامات اجرائی از طریق اجراهای ثبت………………………………………. ……………………….83

1-2-1-3 تقاضانامه و نحوه صدور اجرائیه………………………………………. …………………………………..84

2-2-1-3 ابلاغ اجرائیه و ترتیب اجرا………………………………………. ………………………………………….87

3-2-1-3 ارزیابی، مزایده و تخلیه………………………………………. ………………………………………………88

4-2-1-3 ختم عملیات اجرایی و نحوه شکایت از آن……………………………………………………………..90

2-3 شرایط وصول طلب از طریق دادگاه های عمومی حقوقی………………………………………………….91

1-2-3 شرایط وصول طلب به استناد تضمینات ماخوذه از مستریان و قراردادهای داخلی بانک…….92

3-3  تاثیر تضمینات و میزان کارآمدی آن در وصول مطالبات……………………………………………………93

1-3-3 تاثیر نوع وثیقه برکاهش ریسک عدم بازپرداخت……………………………………………………………93

1-1-3-3 درجه بندی وثایق با توجه به سطح ریسک اعتباری……………………………………………………94

2-1-3-3 بررسی موفقیت وصول مطالبات به تفکیک وثایق و حجم پرونده ها…………………………….95

2-3-3 تاثیر وثیقه از نظر سهولت و یا عدم سهولت بیع آن………………………………………………………..98

3-3-3 آسیب شناسی دلایل وصول مطالبات دارای وثیقه یا تضمین……………………………………………99

1-3-3-3 مشکلات مربوط به بانک ها …………………………………………………………………………………100

2-3-3-3 مشکلات حقوقی و قضایی…………………………………………………………………………………..103

3-3-3-3 برخی از مصوبات مجلس شورای اسلامی………………………………………………………………104

4-3-3-3 مشکلات مربوط به گیرندگان تسهیلات…………………………………………………………………105

5-3-3-3 سایر موارد………………………………………………………………………………………………………..106

نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………. …………………………………………………109

فهرست منابع و مآخذ………………………………………. …………………………………………………….113

کتب………………………………………………………………………………………………………………………………113

پایان نامه ها و مقالات………………………………………………………………………………………………………115

پایگاههای اینترنتی……………………………………………………………………………………………………………116

 

چکیده

با شروع بانکداری در دنیا همواره یکی از مهمترین وظایف نظام بانکداری پرداخت تسهیلات بوده است، بگونه ای که بانک ها با تمسک بدان علاوه بر تامین هزینه های خویش، کسب سود نیز نموده اند، لکن از آنجا که منابع بانکی محدود است و این منابع می بایست در گردش باشد لذا بانک برای اعطای تسهیلات نیاز دارد تا از بازگشت سرمایه خود مطمئین شود. به همین منظور از تسهیلات گیرندگان اخذ تضمین می نماید تا در صورتیکه مشتری از بازپرداخت اصل و فرع بدهی خود سرباز زد سرمایه بانک به همراه فروعاتش از بین نرود و چرخه نظام بانکی و عملیات بانکداری مختل نگردد، لذا ضروری به نظر می رسد که تضمینات تسهیلات بانکی تحلیل و موارد مجمل و مبهم قانون عملیات بانکی بدون ربا در خصوص اخذ تضمینات و نحوه وصول مطالبات از آنها و همچنین میزان کارآمدی و اثر تضمینات در وصول مطالبات مورد بررسی قرارگیرد. در این تحقیق کلیات تضمینات بانکی، انواع و شرایط اعطای تسهیلات و همچنین کیفت وصول مطالبات از وثیقه و نقش و میزان کارآمدی وثایق در وصول آنها تحلیل و تبیین می گردد.

کلمات کلیدی: وثایق- تسهیلات- مطالبات معوق- تضمینات بانکی

  

مقدمه

بیان مسئله

یکی از وظایف مهم نظام بانکداری، پرداخت تسهیلات یا وام بانکی بوده تا از این طریق علاوه بر تأمین هزینه‌های عملیات بانکی، سود آوری نیز داشته باشد و از آنجا که بنابر بند 8 ماده 2 قانون تجارت که تصدی به هر نوع عملیات صرافی و بانکی را ازجمله اعمال تجاری دانسته، بانکداری یک شغل تجاری محسوب می گردد، لذا بانکها به منظور جلوگیری از ضرر دهی بایستی تسهیلات بانکی به مشتریان خود بدهند تا از محل سود تسهیلات پرداختی هم هزینه های خود را درآورند و هم سودآوری داشته باشند تا به عنوان یک تاجر بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. اما برگشت نقدینگی پرداخت شده تحت عنوان تسهیلات همراه با ریسک بوده و احتمال دارد تعدادی از گیرندگان تسهیلات نخواهند اصل و متفرعات بدهی خود را مسترد نمایند لاجرم اعمال سیاستی برای بانک ها لازم می آید تا ریسک ناشی از جلوگیری از عدم برگشت وجوه خود را به حداقل برسانند، به همین منظور از گیرندگان تسهیلات وثیقه یا تضمین گرفته می‌شود تا چنانچه مشتری، بدهی خود را مسترد نکند با توسل به تأمین اخذ شده، سرمایه بانک اعم از اصل وفرع وصول گردد.

وثایق بانکی برای ارایه تسهیلات عموما شامل، وثیقه ملکی، محل اجرای طرح، اسنادتجاری (سفته و چک) و سپرده می باشد که در این رساله برآنیم تا میزان و نحوه کارآمدی این وثایق را در وصول مطالبات بانکی از منظر حقوقی تحلیل و بررسی نموده و به سوالات زیر پاسخ دهیم:

نقش و کارکرد وثایق و تضمینات بانکی در وصول مطالبات چیست؟ قوانین و مقررات بانکی تا چه میزان در وصول مطالبات بانکها و همچنین تسهیل در فرآیند وصول موثرند؟ چه موانعی در قوانین و مقررات موجود بر سر راه استیفای حقوق بانک و وصول مطالبات از طریق تضمینات و وثایق وجود دارد؟ ضمانت اجرای تضمینات بانکی هنگامی که مشتری بدهی خود را نپردازد چیست؟ در بعضی از بانک ها مشاهده می گردد بیش از یک نوع وثیقه یا تضمین از مشتری گرفته می شود که اصطلاحا تغلیظ وثیقه عنوان می گردد و هر یک از وثایق اصل و متفرعات بدهی را پوشش می دهد ماهیت ، حکم حقوقی و ضمانت اجرای اخذ تضمینات اضافی چیست؟ و بانک ها چگونه می توانند به استناد این تضمینات مطالبات خود را وصول نمایند؟ با توجه به ماده 284 ق.ت که مقرر نموده برات و سفته در موعد ده روز از تاریخ سررسید بایستی واخواست گردند در غیر این صورت حق رجوع به ظهرنویس از دارنده سلب می گردد چنانچه این موارد در بانک ها رعایت نگردد چگونه می توان به استناد ماده 249 ق.ت مجتمعا علیه ظهر نویس و متعهد اقامه دعوی نمود؟ اگر شرکت های با مسئولیت محدود و یا سهامی خاص از بانک تسهیلات بگیرند و این تسهیلات بیش از سرمایه ثبت شده شرکت باشد تعهد شرکت به میزان بیش از سرمایه شرکت چگونه است و تعهدات ضامن به تبع تعد اصلی چطور؟ چنانچه تعداد چند باب خانه توامان در رهن بانک قرار گیرد چگونه این اموال از طریق مزایده فروخته شده و مطالبات بانک وصول خواهد شد؟

 

فرضیه ها:

به نظر می رسد وثایق و تضمینات بانکی می بایست با هدف استحکام بخشیدن به مطالبات و افزایش ضریب اطمینان وصول آنها و همچنین تسهیل در فرآیند وصول اخذ گردند.

به نظر می رسد برخی قوانین نظیر قانون اخذ وثایق ملکی مصوب 1379 و قانون تسهیل اعطای تسهیلات بانکی مصوب 1386 موجب تضعیف وثایق و تضمینات بانکی می گردد و وصول آنها را در عمل با مشکل مواجه می سازد.