1-6- تعریف متغیرها: 10

1-6-1- تعاریف مفهومی: 10

1-6-1-1- مدیریت دانش: 10

1-6-1-2- بلوغ مدیریت دانش: 12

1-6-2- تعاریف عملیاتی: 13

1-6-2-1- مدیریت دانش: 13

1-6-2-2- بلوغ مدیریت دانش… 14

1-7- مدل پیشنهادی پژوهش : 16

فصل دوم:ادبیات پژوهش… 17

2-1-مقدمه. 18

2-2- مدیریت دانش… 18

2-2-1- مقدمه. 18

2-2-2- سلسله مراتب دانش… 19

2-2-2-1- داده 20

2-2-2-2- اطلاعات.. 20

2-2-2-3- دانش… 21

2-2-2-4- خرد. 22

2-2-2-5- حقیقت.. 22

2-2- 3- انواع دانش… 23

2-2-3-1- دانش صریح. 23

2-2-3-2- دانش ضمنی.. 24

2-2-4- تعاریف مدیریت دانش… 25

2-2-5- مکاتب مدیریت دانش… 26

2-2-5-1- مکتب اقتصادی.. 26

2-2-5-2- مکتب سازمانی.. 27

2-2-5-3- مکتب استراتژیک… 27

2-2-6- محرکهای مدیریت دانش… 28

2-2-6-1- مزیت رقابتی پایدار 29

2-2-6-2- بهینه سازی عملکرد و کاهش ریسک… 29

2-2-6-3- تاثیر دانش بر قیمت گذاری کالاها 29

2-2-6-4- کارایی و اثر بخشی عملیاتی.. 29

2-2-6-5- تسهیل تغییرات سازمانی.. 30

2-2-7- مزایای مدیریت دانش… 30

2-2-8- راهبرد دانش… 31

2-2-9- مدلهای مدیریت دانش… 34

2-2-9-1- دسته‌بندی مدل‌ها 34

2-2-9-2- رده‌بندی مدل‌ها 35

2-2-9-2-1- گروه‌بندی از منظر نوع دانش(ضمنی / آشکار) 36

2-2-9-2-2- گروه‌بندی بر مبنای فرایندهای دانش… 38

2-2-9-3- آشنایی با مدل‌ها 39

2-2-9-3-1- مدل “هیسیگ “. 41

2-2-9-3-2- مدل مارک “م.مک الروی”. 41

2-2-9-3-3- مدل “بک من”. 42

2-2-9-3-4- مدل “هفت سی”. 43

2-2-9-3-5- مدل بکوویتز و ویلیامز. 44

2-2-9-3-6- مدل  نوناکا و  تاکوچی.. 45

2-2-9-3-7- مدل پایه‌های ساختمان دانش… 52

2-2-10-1- مدل بلوغ توانمندی.. 55

2-2-10-2- مدل بلوغ توانمندی تصمیم گیری (مایا کانر و ریون کارنی) 56

2-2-10-3- مدل عمومی بلوغ مدیریت دانش 57

 

2-2-10-4- سپ.. 58

2-2-10-5- مدل بلوغ اینفوسیس(کوچیکار) 58

2-2-10-6- ارزیابی دانش آمادگی کسب و کار (اسکریم) 62

2-2-10-7- مدل بلوغ مدیریت دانش (KPMG) 63

2-2-10-8- مدل بلوغ مدیریت دانش (استریتس نالج) 64

2-2-10-9- مدل مرکز آمریکایی کیفیت و بهره‌وری -KMAT.. 64

2-2-10-10-KMCA (Kulkarni and Freeze) 65

2-2-10-11-KMMM (Siemens Knowledge Scorecard) 66

2-2-10-12-Know-Net KM Assessment 68

2-2-10-13-KPQM (Oliver Paulzen, Primoz Perc) 69

2-2-10-14-ارزیابی دانش سازمانی (موسسه بانک جهانی) 71

2-2-10-15-  مدل مرحله ای از مدیریت دانش سازمانی (لی و کیم) 71

2-2-10-16 –فرمول مدیریت دانش… 72

2-2-10-17- Vision- KMMM… 73

2-2-10-18- 5iKM3  KMMM (TATA Consultancy Services) 75

2-2-10-19 –انجمن مدیریت دانش اروپا 76

2-2-10-20  –سازمان بهره‌وری آسیا 76

2-2-10-21- زیر ساخت های مدیریت دانش… 77

2-2-11- عوامل موفقیت اجرای مدیریت دانش در سازمانها 78

2-2-11-1-فرهنگ… 78

2-2-11-2- فناوری اطلاعات.. 79

2-2-11-3- راهبرد و هدف.. 80

2-2-11-4-  انگیزش کارکنان. 81

2-2-11-5- رهبری و پشتیبانی مدیریت.. 81

2-2-11-6- مدیریت منابع انسانی.. 82

2-2-11-7- آموزش… 83

2-3- پیشینه پژوهشی.. 84

2-3-1- پیشینه داخلی.. 84

2-3-2- پیشینه خارجی.. 86

فصل سوم:روش شناسی پژوهش… 89

3-1- مقدمه. 90

3-2- روش تحقیق.. 90

3-4- جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه. 91

3-4-1-جامعه آماری این پژوهش تمام کارشناسان و مدیران حوزه ستادی شرکت برق منطقه ای غرب می باشند. 91

3-4-2- روش نمونه گیری.. 91

3-5- متغیرهای تحقیق.. 91

3-5-1- متغیرمستقل.. 91

3-5-2- متغیروابسته. 92

3-6- دامنه پژوهش… 92

3-6-1- قلمرو موضوعی.. 92

3-6-2- قلمرو مکانی.. 92

3-6-3- قلمرو زمانی.. 92

3-7- روش نمونه گیری وحجم نمونه. 93

3-8- ابزارگردآوری داده ها 94

3-8-1- اسنادومدارک گذشته. 94

3-8-2- متون ومنابع علمی.. 94

3-8-3- اینترنت.. 94

3-8-4- پرسشنامه. 94

3-9- پایایی و روایی پرسشنامه. 95

3-9-1- روایی.. 95

3-9-2- پایایی.. 96

3-9-2-1- روش آلفای کرونباخ. 97

3-10- روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده‏ها 99

3-10-1- رگرسیون خطی.. 100

3-10-2- رگرسیون ساده 100

3-10-3- رگرسیون چندگانه. 101

3-10-4- شاخص های مورد بررسی.. 102

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها 104

4-1- مقدمه. 105

4-2- آمار توصیفی.. 105

4-3- آمار استنباطی و تجزیه و تحلیل داده ها 110

4-3-1-  بررسی نرمال بودن متغیرها 110

4-3-2- بررسی و آزمون فرضیات.. 111

4-3-3- بررسی متغیرهای پژوهش بر اساس مدل رگرسیون. 116

4-4 – بررسی مدل معادلات ساختاری.. 118

4-4-1- بررسی مناسبت مدل هیسیگ… 118

4-4-2- بررسی مناسبت مدل بکویتز. 119

4-4-3- بررسی مناسبت مدل بک من.. 121

4-4-4- بررسی مناسبت مدل پایه های ساختمان دانش(پروبست) 122

فصل پنجم: 125

نتیجه گیری و پیشنهادها 125

5-1- مقدمه. 126

5-2-  بررسی نتایج حاصل از یافته های پژوهش… 126

5-2-1- بررسی همبستگی متغیرهای پژوهش… 126

5-2-2- نتیجه گیری حاصل از فرضیات پژوهش… 127

5-2-2-1-  فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه معیار رهبری مدیریت دانش،  در سطح پایینی از آمادگی قرار دارد. 127

5-2-2-2- فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه فرایندها، در سطح میانگینی از آمادگی قرار دارد. 127

5-2-2-3- فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه معیار افراد، در سطح بالایی از آمادگی قرار دارد. 128

5-2-2-4- فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه معیار فناوری، در سطح بالایی از آمادگی قرار دارد. 128

5-2-2-5- فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه معیار فرایندهای دانشی، در  سطح پایینی از آمادگی قرار دارد. 128

5-2-2-6- فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه معیار یادگیری و نوآوری، در سطح میانگینی از آمادگی قرار دارد. 129

5-2-2-7-  فرضیه: شرکت برق منطقه ای غرب در زمینه معیار نتایج مدیریت دانش، در سطح پایینی از آمادگی قرار دارد. 129

5-2-2-8- فرضیه اصلی پژوهش: شرکت برق منطقه ای غرب از نظر بلوغ مدیریت دانش، در سطح آغاز(ابتکار عمل) قرار دارد. 129

5-2-2-9- فرضیه: متغیر رهبری مدیریت دانش در شرکت برق منطقه ای غرب رابطه ای مستقیم با دیگر متغیرهای سنجش مدیریت دانش دارد. 130

5-3- نتایج حاصل از معادلات ساختاری.. 130

5-6-  پیشنهادها 132

5-6-1- پیشنهادهای نشات گرفته از فرضیه ها 132

5-6-2- پیشنهادهایی در خصوص پیاده‌سازی مدیریت دانش… 133

5-7- پیشنهاد برای پژوهش های آتی.. 134

منابع.. 135

پیوست 1: خروجی نرم‌افزارهای آماری.. 139

پیوست 2 : پرسشنامه ها 162

 

 

فهرست جدول ها

جدول‏2‑1مروری بر مدل های اصلی مدیریت دانش… 39

جدول ‏2‑2تبدیل دانش بین شکل های نهان و آشکار آن. 47

جدول ‏2‑3 مثال‌هایی از فناوری‌هایی است که می‌تواند، انتقال و تبدیل دانش را تقویت یا پشتیبانی کند(مارویک، 2001). 48

جدول‏2‑4 ابزار استفاده از فرایند دانش (رامهارد، 1998) 53

جدول‏2‑5 ویژگی های مدل عمومی بلوغ مدیریت دانش… 56

جدول2‑6 ابعاد تحت پوشش مدل بلوغ سپ.. 57

جدول ‏2‑7ویژگی های مدل بلوغ KMCA.. 65

جدول‏2‑8 ویژگی های مدل بلوغ KPQM… 69

جدول‏2‑9 ویژگی های مدل بلوغ مرحله ای.. 71

جدول‏2‑10 سطوح مدل Vision-KMMM… 73

جدول ‏3‑1 جامعه آماری.. 92

جدول ‏3‑2دسته بندی سوالات پرسشنامه ارزیابی سطح بلوغ مدیریت دانش… 94

جدول ‏3‑3 محاسبه آلفای کرونباخ سوالات پرسشنامه ارزیابی سطح بلوغ. 96

جدول ‏3‑4 محاسبه آلفای کرونباخ سوالات پرسشنامه استقرار مدیریت دانش… 97

جدول ‏4‑1 توزیع فراوانی بر حسب جنسیت.. 104

جدول ‏4‑2 توزیع فروانی بر حسب بخش شغلی.. 105

جدول ‏4‑3 توزیع فراوانی بر حسب رده سازمانی.. 106

جدول ‏4‑4 توزیع فراوانی برحسب سن.. 106

جدول ‏4‑5 توزیع فراوانی بر حسب سابقه. 107

جدول ‏4‑6 آزمون نرمال بودن داده های جمع آوری شده پرسشنامه سطح بلوغ. 109

جدول ‏4‑7 آزمون نرمال بودن داده های جمع آوری شده پرسشنامه مدل پیاده‌سازی مدیریت دانش… 110

جدول 4‑8 نتایج به دست آمده از آزمون t  -استودنت.. 113

جدول ‏4‑9 ضریب همبستگی بین معیار رهبری و دیگر معیارهای مدیریت دانش… 113

جدول 4‑10 سطوح بلوغ مدیریت دانش… 114

جدول ‏4‑11 نتایج به دست آمده از آزمون t  -استودنت برای سطح بلوغ. 114

جدول ‏4‑12 محاسبه معنا دار بودن رگرسیون بوسیله آزمون F. 115

جدول ‏4‑13 محاسبه معادله رگرسیون بعد متغیر های مستقل.. 115

جدول ‏4‑14 شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش (مدل بکوویتز) 118

جدول ‏4‑15 شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش (مدل بکوویتز) 119

جدول ‏4‑16 شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش اصلاحی مدل بکوویتز. 119

جدول ‏4‑17 شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش با استفاده از مدل بک من.. 120

جدول ‏4‑18 شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش مدل پایه های ساختمان مدیریت دانش… 121

جدول ‏4‑19 شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش مدل اصلاحی پایه های ساختمان مدیریت دانش… 122

جدول ‏4‑20شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش مدل پیشنهادی.. 123

جدول ‏5‑1 مقایسه شاخص های معادلات ساختاری و نیکویی برازش در مدلهای استفاده شده 131

 

فهرست نمودارها

نمودار ‏4‑1 توزیع فراوانی بر حسب جنسیت.. 104

نمودار ‏4‑2 توزیع فراوانی بر حسب بخش شغلی.. 105

نمودار ‏4‑3 توزیع فراوانی بر حسب رده سازمانی.. 106

نمودار ‏4‑4 نمودار توزیع فراوانی با حسب سن.. 107

نمودار ‏4‑5 توزیع فراوانی برحسب سابقه. 108

 

فهرست شکل ها

شکل ‏2‑1هرم دانش… 19

شکل ‏2‑2 ارتباط نوع مدیریت دانش و نوع دانش… 36

شکل ‏2‑3 مدل هفت سی.. 42

شکل‏2‑4  مدل حلزونی دانش نوناکا و تاکوچی (1995) 45

شکل‏2‑5 نمایی از فرایند تبدیل دانش (افرازه، ب 1381) 47

شکل‏2‑6 مدل پایه‌های ساختمان مدیریت دانش… 51

شکل‏2‑7 مراحل بلوغ مدل Vision-KMMM… 73

شکل ‏4‑1 مدل هیسیگ جهت پیاده‌سازی مدیریت دانش… 117

شکل ‏4‑2 مدل پیاده‌سازی مدیریت دانش استفاده شده از مدل بکویتز. 119

شکل ‏4‑3 مدل پیاده‌سازی مدیریت دانش با استفاده از مدل بک من.. 120

شکل ‏4‑4 مدل پیاده‌سازی مدیریت دانش بر اساس پایه های ساختمان دانش(پروبست) 121

شکل ‏4‑5 مدل اصلاح شده پیاده‌سازی مدیریت دانش بر اساس پایه های ساختمان دانش(پروبست) 122

شکل ‏4‑6 مدل پیشنهادی جهت پیاده‌سازی مدیریت دانش… 123

 

 

 

چکیده
این پژوهش ضمن  بررسی سطح بلوغ مدیریت دانش در شرکت برق منطقه ای غرب به ارائه مدلی جهت پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت مذکور می پردازد.  در این پژوهش جهت ارزیابی سطح بلوغ مدیریت دانش از ابزار سازمان بهره وری آسیایی استفاده شده است. هدف ارزیابی مدیریت دانش، تعیین سطح  مدیریت دانش مورد استفاده در سازمان و نیز شناسایی نقاط قوت و فرصتهای آن سازمان برای ایجاد و استمرار نظام مند فرایندهای مدیریت دانش می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نوع پژوهشهای توصیفی و پیمایشی است. در بخش اول این پژوهش ابتدا مبانی نظری از روش کتابخانه ای تشریح و سپس از طریق پرسشنامه اطلاعات در خصوص شرایط موجود جمع آوری گردیده و در ادامه با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون t- استودنت سطح بلوغ در سازمان مورد مطالعه ارزیابی می گردد. همچنین جهت شناسایی تاثیر متغیرهای مورد مطالعه بر یکدیگر، تاثیر معیار رهبری بر دیگر معیارهای موثر در مدیریت دانش با معیارهای همبستگی سنجیده می شود. در بخش دوم، اطلاعات جمع آوری شده در خصوص فرایندهای دانشی، که از طریق پرسشنامه جمع آوری شده اند جهت شناسایی بهترین مدل پیاده سازی مدیریت دانش، با استفاده از بررسی معادلات ساختاری و معیارهای نیکویی برازش توسط نرم افزار AMOS تجزیه و تحلیل می گردند. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان و مدیران شرکت برق منطقه ای غرب به تعداد 118 نفر می باشند که با توجه به فرمول ککران نمونه ای به تعداد 90 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ارزیابی مدیریت دانش سازمان بهره وری آسیایی و پرسشنامه موجود در مقاله پایه پژوهش استفاده شده است که روایی پرسشنامه ها را تضمین می نماید. همچنین آلفای کرونباخ کلی برای دو پرسشنامه 94/0 و 953/0 بدست آمده که مبین پایایی  پرسشنامه های استفاده شده در پژوهش است. نتیجه حاصل از این پژوهش بیانگر تاثیر مستقیم معیار رهبری بر دیگر مولفه ها و همچنین نشاندهنده سطح بلوغ آغازین در شرکت برق منطقه ای غرب از منظر مدیریت دانش می باشد. در خاتمه برای سطح بلوغ به دست آمده یک مدل بهینه جهت پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان مورد مطالعه بدست آورده که طبق شاخصهای برازش مدل، حتی از مدل اشباع شده برازش بهتری دارد.

 

کلمات کلیدی: مدیریت دانش، ارزیابی سطح بلوغ، مدل های پیاده سازی، شناسایی دانش، کسب دانش، تسهیم دانش، شرکت برق منطقه ای غرب

 

 
فصل اول:کلیات پژوهش
 

 

1-1- مقدمه:
گستره علوم روز به روز وسیع تر و پر دامنه تر می گردد. از جمله تحولات چشمگیر در قلمرو علوم مدیریت، بروز و ظهور پدیده هایی همچون مدیریت دانش[1] و خلاقیت سازمانی[2] و یادگیری سازمانی[3] می‌باشد. برای موفقیت سازمان، دانش به عنوان یک سرمایه، باید بین انسانها قابل مبادله بوده و توانایی رشد داشته باشد. دانش نحوه حل مشکلات، می‌تواند کسب شود و بدین ترتیب مدیریت دانش قادر خواهد بود یادگیری سازمانی را که منجر به خلق دانش دیگری می‌شود، توسعه دهد. سازمانهای آگاه می دانند که دانش، سرمایه ای فکری است و تنها سرمایه ای است که با گذشت زمان تغییر  می کند و اگر به طور موثری مهار شود، می‌تواند خلاقیت و وضعیت رقابتی سازمان را حفظ نماید. استفاده از کل منابع فکری سازمان، می‌تواند مزایای مالی قابل توجهی را در پی داشته باشد، مدیریت دانش فرایندی است که به سازمانهادرشناسایی، انتخاب، سازماندهی، انتشاروانتقال اطلاعات مهم و مهارتهایی که بخشی از سابقه سازمان هستند و عموما به صورت ساختارنیافته در سازمان وجود دارند، یاری می رساند. به کمک مدیریت دانش، مفاهیم و روشها، روشن هستند، چالشها واضح اند و می توان برآنها غلبه نمود، منافع مشخص هستند و می توانند قابل توجه باشند. در اینجا موضوعات کلیدی، حمایت اجرایی و ارزیابی موفقیت هستند. برای موفقیت در اجرای مدیریت دانش، عوامل کلیدی متعددی وجود دارند که در شرایط و فرهنگهای مختلف، متفاوت  می باشند.

تجربه نشان می دهد که سازمان مورد مطالعه می‌تواند در مراحل مختلفی از آگاهی نسبت به اهمیت مدیریت دانش و دستاوردهای آن قرار داشته باشد. لذا تشخیص نقاط قوت وضعف سازمان به برنامه ریزی منطقی و موفقیت در اجرای مدیریت دانش کمک می کند. ارزیابی میزان آمادگی سازمان در شروع استقرار نظام مدیریت دانش و ارزیابی دوره ای میزان توسعه یافتگی این نظام کمک شایان توجهی به تعیین موقعیت سازمان در مقایسه با شرایط ایده آل و تعیین اقدامات و پروژه های با اولویت بالاتر برای طی مسیر تکامل خواهد نمود.

در این فصل شرح موضوع و زمینه پژوهش، سؤالاتی که محقق در پی پاسخ دادن به آنهاست، اهداف و سابقه پژوهش، فرضیه های پژوهش، کاربردها و مزایای حاصل از پژوهش، روش انجام پژوهش، ابزار گردآوری اطلاعات، جامعه آماری، قلمرو زمانی و مکانی پژوهش بیان خواهد شد.

 

1-2- بیان مسأله:
یکی از مباحث غیر قابل انکار در سازمانهای امروزی، این مساله است که دانش بطور
فزاینده ای به عنوان یک دارایی مهم مورد توجه است و در بخشهای خصوصی و دولتی جهت ایجاد مزیت رقابتی مدیریت می‌شود. اما اینکه چطور دولت ها پروژه های مدیریت دانش را اجرایی کنند و اینکه چطور دولتها فعالیتهای مدیریت دانش را در فرایندهای عملیاتی سازمان بکار گیرند هنوز خیلی واضح نمی‌باشد. درسالهای اخیر بسیاری از صاحبنظران به این موضوع توجه کرده اند که دولتها باید  به وسیله فعالیتهای مدیریت دانش به راندمان مدیریتی بهتری دست یابند و اطلاعات صحیح و به موقعی به افراد منتقل کنند و همچنین سطوح رضایت مدیریتی را افزایش دهند.

موفقیت سازمانها بطور فزاینده ای به این موضوع وابسته است که چطور بطور موثر سازمان می‌تواند دانش را از بین کارکنان سطوح مختلف جمع آوری، ذخیره و بازیابی کند (مامفورت ولیکانان[4]، 2004). از زمان پیدایش کلی دانش تا کنون تعاریف گوناگونی برای این مفهوم ارایه شده که هر یک ابعادی از موضوع را نمایش می دهد. دامنه ی تعاریف ارایه شده درباره دانش از کاربردی تا مفهومی و فلسفی و از نظر هدف، از محدود تا گسترده را شامل می شود، دانش سازمانی به اطلاعات پردازش شده از جریان های عادی و مراحلی که قابلیت اقدام دارند و نیز دانش به دست آمده ی سیستم های سازمانی، مراحل، تولیدات، قوانین و فرهنگ اطلاق می شود. دانش شامل حقایق، باورها، مفاهیم و اندیشه ها، قضاوت ها، انتظارات، روش شناسی یا علم اصول و نحوه ی انجام فنون است (افرازه، 1384).

همان طور که از تعاریف یاد شده برمی آید در شرکت های بزرگ وجود سیستم مدیریت دانش امری حیاتی است. گذر از عصر صنعتی و ورود به قرن تکنولوژی اطلاعات تغییرات اساسی ر ا در نگرش از مزیت نسبی به مزیت رقابتی که در آن دانش و تخصص کارکنان منشا مزیت رقابتی پایدار و در نهایت رشد، بقا و سودآوری سازمان می باشد ایجاد نموده است. دانش و تخصص کارکنان نیز در صورتی
می تواند منشا این مزیت گردد که بتواند به صورت جمعی در جهت اهداف سازمان به کار گرفته شود. نقش مدیریت دانش در سازمان ایجاد شبکه های دانش برای کنار هم قرار گرفتن دانش و تخصص کارکنان و هم افزایی قابلیت ها می باشد به نحوی که بتواند سازمان را در یک محیط رقابتی توسعه و پایدار نماید. توسعه سریع و عمیق علوم و رشد اعجاب انگیز فن آوری های اطلاعات و ارتباطات باعث گردیده است که تولید، توزیع و مصرف بهتر دانش به عنوان یک منبع استراتژیک به طور همزمان با حداقل کردن هزینه، نوآوری در محصول، بهینه کردن روش های کاری، بهبود کیفیت مستمر محصولات، انعطاف پذیری بیشتر و متناسب با بازارهای پویا و پر تلاطم و نهایتا بهبود رضایت مشتریان دست یافت و با توسعه مزیت های رقابتی موجود و خلق مزیت های رقابتی جدید پایگاه سازمان را عرصه رقابت نمود و حتی موقعیت های جدیدی را کسب کرد.

مدیریت دانش، رشته ای نوین است هرچند ریشه های آن را می توان در تمدنهای باستانی بابل و سومر جستجو کرد. در اقتصاد نوین، منبع اصلی اقتصاد، دیگر، سرمایه، نیروی کار یا منابع طبیعی نیست بلکه دانش است. پیتر دراکر عبارت “کارِ دانشی” را در اوایل دهه 1960 ابداع کرد؛ اما مدیران به تازگی به اهمیت دانش به عنوان منبع مهمی که باید همانند سایر منابع از جمله گردش پول، منابع انسانی یا مواد خام اداره شود پی برده اند. پویایی و تغییرات سریع محیط تجاری ، مدیران را متوجه ساخت که اطلاعات منبع ارزشی است و بایستی مدیریت شود، زیرا اطلاعات می‌تواند نقش موثری در جهت رسیدن به اهداف سازمانی ایفا کند. مفاهیم تحلیل و برنامه ریزی اطلاعات، نتیجه تلاشی است که در زمینه مدیریت دانش آغاز شده است (سهرابی، 1389).

امروزه درحال گذار از عصر مزیت رقابتی مبتنی بر اطلاعات به عصر مزیت رقابتی مبتنی بر خلق دانش هستیم (لانگ[5]،2001). عصر امروز عصر دانش است؛ دنیایی که دانش در آن کالایی اساسی است و جریان دانش به مهمترین عامل در اقتصاد مبدل شده است (ساسی و سواری[6]، 2003). بدین معنا که ارزش افزوده در نظام کسب و کار امروزی، مرهون دانش است نه کالا (لانگ، 2002). بنابراین توانایی شرکتها در اثر بهره برداری از داراییهای نامشهود، نسبت به توانایی ناشی از بهره برداری از داراییهای مشهود و فیزیکی بیشتر می‌شود. دراکر به صراحت بیان کرده است که ارزشمندترین دارایی سازمانها در قرن بیست ویکم، دانشگران و دانش آنهاست (دراکر[7]، 1993). دانش سازمانی، منبعی کلیدی برای سازمان است و توانایی نظم دهی به دانش پراکنده سازمانی، عاملی مهم در کسب مزیت رقابتی است. اکثر مدیران براین اعتقادند که داراییهای اساسی متمایز کننده سازمان آنها از رقبا، دارایی دانشی یا سرمایه فکری دانشگران سازمان است که بخشی از دانش سازمانی و کمیاب و منحصر بفرد است. بنابراین مدیران باید