فصل اول :کلیات و مفهوم شناسی.. 2

بخش اول :کلیات تحقیق: 3

مقدمه. 3

1-1-1-بیان مساله و ضرورت تحقیق. 4

1-1-2-اهداف تحقیق. 4

1-1-3-سوالات تحقیق. 5

الف-سوال اصلی.. 5

سوره بقره دربردارنده چه مفاهیم سیاسی و اجتماعی است؟. 5

1-1-4-فرضیه های تحقیق. 5

1-1-5-روش تحقیق. 6

1-1-6-پیشینه تحقیق. 6

1- کاوند ،دکتر علیرضا، پژوهشنامة علوم و معارف قرآن کریم شمارة 5، زمستان 88. 6

در این مقاله سعی بر آن است تا مفهوم واژۀ «خلیفه » در آیة 30 سورة بقره مورد بررسی قرار گیرد. در این آیه، مراد از «خلیفه » حضرت آدم (ع) و ذریۀ او و مقصود از خلافت،خلافت و نمایندگی آدم(ع) و یا فرزندان او از خداوند است؛ 6

اندیشمندان اسلامی معتقدند که خداوند خواسته است روی زمین موجودی بیافریند که نمایندۀ او باشد، صفاتش پرتوی از صفات پروردگار و مقام و شخصیتش برتر از فرشتگان باشد؛ خواست او این بوده است که تمامی زمین و نعمت هایش را در اختیار چنین انسانی بگذارد تا درجهت کمال از آن بهره برد. 6

2- محمدی،مصطفی (1387) مجموعه مقالات پنجمین همایش امام خمینی (ره) 6

انفاق، واژه گسترده و عامی است که در برگیرنده و مرتبط با برخی واژه ها و مفاهیم مترادف یا جزیی تر است. به طور کلی انفاق در قرآن عبارتست از، هزینه کردن بخشی از نعمت های مادی و معنوی در راه خدا که در پی خود آثار و فواید دنیوی و اخروی خواهد داشت. از طرف دیگر موانع و آفت های مهمی بر سر راه انفاق وجود دارد که ریشه در ضعف ایمان و نیز اختلالات شخصیتی افراد دارد.بی شک شناخت همه این ها گامی مؤثر در جهت خودسازی و بالا بردن سطح فرهنگ جامعه مسلمین است. به همین دلیل شناخت آن ضرورت دارد.بنابراین مقاله حاضر در صدد است تا مفهوم فقهی انفاق را از قرآن استخراج کرده و انفاق را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهد. 6

1-1-7-موانع و مشکلات تحقیق. 7

بخش دوم: مفهوم شناسی.. 7

درآمد. 7

1-2-1- اجتماع. 8

در لغت.. 8

در اصطلاح: 9

1-2-2 سیاست.. 10

در لغت: 10

در اصطلاح: 11

بخش سوم : آشنایی اجمالی با سوره بقره 12

درآمد. 12

1-3-1- محتوای کلی سوره بقره 12

1-3-2- دیگر نام های سوره بقره 12

1-3-3- فضیلت سوره بقره 12

در فضیلت این سوره روایات با اهمیتى در منابع اسلامى نقل شده است؛ از جمله: «وَ سُئِلَ (ص) أَیُّ سُوَرِ الْقُرْآنِ أَفْضَلُ فَقَالَ سُورَةُ الْبَقَرَةِ فَقِیلَ أَیُّ آیَتِهَا أَفْضَلُ فَقَالَ آیَةُ الْکُرْسِی‏»؛ از پیامبر اکرم (ص) پرسیدند کدام‌یک از سوره‌‏هاى قرآن از همه برتر است؟ فرمود: سوره بقره، پرسیدند کدام آیه از آیات سوره بقره افضل است؟ فرمود: آیة الکرسى. 12

به نظر می‌رسد فضیلت و برتری این سوره به خاطر جامعیت آن، و افضل بودن آیة الکرسى به جهت محتواى توحیدى خاص آن باشد. و این منافات ندارد که بعضى از سوره‌‏هاى دیگر قرآن از جهات دیگرى برترى داشته باشند؛ چرا که از دیدگاه‌هاى مختلف به آنها نظر شده است. 13

همچنین از امام سجاد(ع) از پیامبر اکرم(ص) چنین نقل شده است: کسى که چهار آیه از آغاز سوره بقره و آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر آن را بخواند هرگز در جان و مال خود ناخوش‏آیندى نخواهد دید، و شیطان به او نزدیک نمى‌‏شود، و قرآن را فراموش نخواهد کرد. 13

گفتنی است ثواب‌ها، فضیلت‌ها و پاداش‌هاى مهمى که براى تلاوت قرآن یا سوره‌‏ها و آیات خاصى نقل شده، هرگز مفهومش این نیست که انسان آنها را به صورت ورد بخواند و تنها به گردش زبان قناعت کند. بلکه خواندن قرآن براى فهمیدن، و فهمیدن براى اندیشیدن، و اندیشیدن براى عمل است. 13

اتفاقاً هر فضیلتى درباره سوره‌‏اى یا آیه‌‏اى ذکر شده، تناسب بسیار زیادى با محتواى آن سوره یا آیه دارد. به عنوان نمونه در فضیلت سوره «نور» مى‌‏خوانیم هر کس بر آن مداومت کند، خداوند او و فرزندانش را از آلودگى به «زنا» حفظ مى‌‏کند. این به خاطر آن است که محتواى سوره نور دستورات مهمى در زمینه مبارزه با انحرافات جنسى دارد؛ دستور به تسریع ازدواج افراد مجرد، دستور به حجاب، دستور به ترک چشم‏‌چرانى و نگاه‌هاى هوس‌‏آلود، دستور به ترک شایعه‌‏پراکنى و نسبت‌هاى ناروا، و دستور به اجراى حد شرعى درباره زنان و مردان زنا کار. 13

بدیهى است، اگر محتواى این سوره در جامعه یا خانواده‌‏اى پیاده شود، آن جامعه و خانواده آلوده به زنا نخواهد شد. درست است که خواندن قرآن به هر حال ثواب دارد، ولى ثواب اصلى و آثار سازنده هنگامى خواهد بود که مقدمه‌‏اى براى اندیشه و عمل باشد. 13

1-3-4- تعداد آیات سوره بقره 14

1-3-5- نامگذاری و شان نزول سوره بقره 14

1-3-6- مکان و زمان نزول سوره بقره 14

1-3-7- اوضاع و شرایط نزول سوره بقره 15

درآمد. 24

2-1-  جهاد. 24

2-1-1- معنی لغوی جهاد. 24

 

2-1-2- معنای اصطلاحی جهاد. 24

2-1-3-اهمیت جهاد. 25

2-1-4- اهمیت جهاد در روایات.. 25

2-1-5- ماهیت جهاد از نگاه قرآن کریم. 27

2-1-6 – مراحل تشریع جهاد. 27

2-1-7 – فلسفه جهاد. 29

2-1-8- دیدگاه جمع میان آیات جهاد و نفی اکراه 37

2-2- داوری.. 39

2-2-1-بررسی لغوی و اصطلاحی.. 39

2-2-1-1-بررسی لغوی.. 39

2-2-1-2- بررسی اصطلاحی.. 40

2-2-2-اصول و مبانی قضاوت بشری.. 41

2-2-3-جواز قضاوت بشری.. 41

2-2-4- عدم حقّانیت داوری های بشری به طور مطلق. 42

2-2-5 -ملاك ها و قواعد داوری بشری.. 43

1 : ملاك ها و قواعد نظری: 43

2: ملاك ها و قواعد عملی: 44

ملاك ها و قواعد داوری باطل. 46
2-2-6 -مصادیق داوری بشری.. 49

2-  مصادیق داوری باطل. 52

2-3-  منافقین.. 54

2-3-1-منافق در لغت.. 54

2-3-2-ویژگیهای منافقین از نظر قرآن. 55

2-3-3 -ترسیم چهره منافقین.. 57

2-3-4 -خدعه‌گری؛خصوصیت دوم منافقین.. 58

2-3-5 – فساد کردن منافقین در زمین.. 59

2-4- حج. 61

2-4-1-حج  در لغت: 61

2-4-2-حج در اصطلاح : 61

2-4-3-آیات 196 تا 203 بقره (مربوط به حج) 61

2-4-4-فرق بین تمام و كمال و مراد از امر به اتمام حج. 63

2-4-5-معناى حج و بیان اقسام آن در اسلام. 64

2-5- قصاص… 65

2-5-1-تعریف لغوی قصاص: 65

2-5-3-ماهیت قصاص… 66

2-5-4-آیات 178 و 179 سوره بقره در مورد قصاص… 66

2-5-5-شرایط قصاص: 67

مساوات در آزادی.. 67
مساوات در كفر و دین.. 67
فقدان رابطه پدر و فرزندی. 68
عدم مهدور الدم بودن مقتول. 68
وجود شرایط تكلیف… 68
2-5-6-ادله اثبات قصاص… 68

2-5-7-شرایط اجرای قصاص… 69

تقاضای اولیاء دم: 69
اذن ولی امر: 69
اذن ولی دم: 69
پرداخت دیه مازاد بر استحقاق: 70
2-5-8- اكراه در قتل. 70

درآمد. 72

3-1- ربا در قرآن و سنت‏ 72

3-1-1-آیه ۲۷۹-276سوره مبارکه البقرة 72

3-1-2-مفهوم لغوی ربا: 73

3-1-3-مفهوم اصطلاحی ربا 74

3-1-4- كیفیت تشریع حرمت ربا در قرآن: 74

3-1-5-آیات 275-281 سوره بقره: 76

3-1-6-مقایسه ربا و انفاق: 77

3-2- سرمایه اجتماعی.. 79

3-2-1-مفهوم لغوی و اصطلاحی سرمایه اجتماعی.. 79

3-2- سرمایه اجتماعی.. 79

3-2-3- ابعاد سرمایه اجتماعی در سوره بقره 81

3-2-3-1- اعتماد اجتماعی.. 81

3-2-3-2- حمایت اجتماعی.. 83

3-3- مشارکت اجتماعی.. 85

3-4- هنجار اجتماعی(رسمی و غیررسمی) 86

3-5- تعاون و همکاری.. 88

3-5-1- تعاون درلغت: 88

3-5-2-تعاون و همکاری در اصطلاح. 88

3-5-3-معتای لغوی بِرّ. 88

3-5-4-لزوم توجه به معنای قرآنی بِرّ. 89

3-5-5-بِرّ؛ مطلق حُسن فعلی یا حُسن فعلی و فاعلی.. 89

3-5-6-بِرّ از دیدگاه قرآن. 89

3-5-7-ابعاد اعتقادی و عملی در بِرّ. 90

3-5-8-مراد از تعاون به بِرّ و تقوی.. 91

3-6-1- تعریف انفاق در لغت.. 92

3-6-2-تعریف انفاق در اصطلاح. 92

3-6-3- ارزش انفاق. 92

3-6-4-انگیزه های انفاق. 94

3-7- روزه 98

3-7-1-آیات سوره بقره در مورد روزه 98

3-7-2-معنای لغوی روزه: 99

3-7-3-روزه در اصطلاح. 99

3-7-4-ویژگیهاى بیانى آیات تشریع روزه 99

3-7-4-1-بیان آیات.. 99

3-8- تغییر قبله : 101

3-8-2-تعریف قبله : 101

3-9- طلاق. 103

3-9-1-آیه 232 -228 سوره بقره 103

3-9-2-طلاق در لغت و اصطلاح : 105

3-10-وصیت.. 108

3-10-1- وصیت در لغت: 108

3-10-2- وصیت در اصطلاح: 108

3-10-3-آیه180و182 سوره بقره 108

3-10-4-وصیت در قرآن. 108

3-10-5-سفارش و موعظه. 109

3-10-5-1- خداوند، برترین موعظه کننده 109

3-10-5-2-. توصیه در سیره پیامبران. 110

3-10-6- وصیت از نگاه فقهی.. 110

3-10-7- انجام وصیت.. 110

3-10-8- توجه به وصیت.. 111

3-10-9-حضور شاهد در ثبت وصیت.. 112

3-10-10- تغییر دادن وصیت.. 112

3-10-11- اصلاح وصیت.. 113

جمع بندی و  نتیجه گیری.. 114

پیشنهاد ها و راهكارها 118

جدول نمایه آیات.. 119

منابع و مآخذ. 121

 

چکیده

ابن تحقیق به موضوع : مفاهیم سیاسی و اجتماعی سوره بقره اختصاص دارد :

نظر به اینکه سوره بقره بزرگترین سوره نازل شده بر پیامبر ختمی مرتبت حضرت محمد (ص) میباشد  و دربردارنده هدف و مقصودی است و از انجا که اهداف و مقاصد سوره هایی از دانش های مهم و تاثیر گذار در فهم ایات وحی است بر همین اساس سوره بقره نیز دارای اهداف و مقاصدی است که بسیاری از حقایق و معارف الهی را برای ما اشکار میگرداند پایان نامه حاضر تلاش دارد تا به روش تحلیلی و توصیفی  به مفاهیم سیاسی و اجتماعی سوره بقره بپردازد مفاهیم سیاسی جهاد ، قضاوت ، منافقین ، حج،قصاص،مساله تغییر قبله … و مفاهیم اجتماعی از جمله تعاون و همکاری  ، ربا ، انفاق ،. بپردازد . آنچه از تحقیق حاضر بدست امده مبین این نکته است که هیچ مسلمانی معذور نیست که نسبت به اصول اعتقادی و فروع دین از آموزه های کتاب مکرم خدا صرف نظر کند و احکام و معارف دینی خود را از آیات نورانی آن در قرآن فرا نگیرد. زیرا آنچه که مورد نیاز انسان است برای زندگی معنوی و مادی  در قرآن بیان شده است که  با به کار بستن این اصول هرگز دین از سیاست جدا نیست کاربرد دارد.

برای محقق شدن اهداف فوق : پایان نامه در 3 فصل تنظیم گردیده است.در فصل اول به کلیات  و مفهوم شناسی  و آشنایی اجمالی با سوره بقره؛ که در سه بخش مجزا با عناوین :بخش اول کلیات تحقیق و بخش دوم مفهوم شناسی و بخش سوم آشنایی اجمالی با سوره بقره .در فصل دوم : به برخی از مفاهیم سیاسی در سوره بقره تحت عناوینی چون : جهاد ، قضاوت ، منافقین ، حج،قصاص،مساله تغییر قبله… و در فصل سوم :به برخی از مفاهیم  اجتماعی در سوره بقره تحت عناوینی چون : تعاون و همکاری  ، ربا ، انفاق وقصاص، روزه ، وصیت و… پرداخته است.و در نهایت با نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد و راهکار و جدول نمایه آیات این رساله به پایان میرسد.

واژگان کلیدی : قرآن ، سوره بقره ، سیاست ، اجتماع

 

فصل اول :کلیات و مفهوم شناسی

بخش اول :کلیات تحقیق

بخش دوم : مفهوم شناسی

و

بخش سوم:آشنایی اجمالی با سوره (بقره)

 

بخش اول :کلیات تحقیق:

مقدمه

قرآن كریم دریایی عمیق، موّاج و سرشار از دُرّ و گوهرهای دست یافتنی است، از آن جهت كه هر كسی به فراخور حالش می‏تواند، از آن بهره مند شود، «فسنیسره للیسری» نامیده شده است. ولی تا به حال اندكی از این گوهرهای ناب به دست انسانها رسیده است، خصیصه دیگر قرآن كریم وزانت و سنگینی استدلالهای آن می باشد تا جایی كه به عنوان قول ثقیل سنلقی علیك قولاً ثقیلاَ» خوانده شده است، اما چرا با وجود آسانی فهم و برخورداری از استدلالهای محكم و غیر قابل خدشه آن، تعداد محدودی از این مائده آسمانی بهره مند شده اند؟ زیرا شرط اساسی فهم، درك و دستیابی به قرآن كریم «لایمسه الا المطهـرون» می‏باشـد، بنابراین تا مسلمـانان نتوانند چهره دل را، با آب پاكی و صفا بشویند، نمی توانند غبار مهجوریت از چهرة این گوهر آسمانی بزدایند و به معانی بلند و نورانی آن دست یابند و از گوهرهای نهفته در آن بهره گیرند. هر زمانی كه بحث قرآن كریم به میان می‏آید این سؤال در ذهن آدمی ‏نقش می‏بندد كه آیا قرآن مجید كه دارای بطن های زیادی است، فقط به توحید و آخرت توجه داشته و یا اینكه به مسائل حكومتی، اجتماعی، حقوقی و . . . هم پرداخته و اگر به این مسائل هم توجه نموده تا چه اندازه آن را بسط و گسترش داده است؟!آیات سیاسی و آیات اجتماعی قرآن در دو حوزه کاملاً جدا بررسی می‌شوند، چون حوزه اجتماعیات و سیاسیات دو حوزه مجزاست.[1] در قرآن کریم بیشتر آیاتی که قابلیت تطبیق بر مسائل اجتماعی دارند، مشخص و روشنند، همانند آیات سوره مبارکه حشر که شماری از مسائل اجتماعی در آن‌ها آمده است. لیکن آیات سیاسی قرآن واضح و شفاف نیستند. چه بسا یک آیه شریفه را از جهات گوناگون بتوان تفسیر سیاسی کرد, گرچه در ظاهر هیچ ارتباطی با مسائل سیاسی نداشته باشد. ادعای ما این نیست که در این نوشتار تمام آیات سیاسی قرآن بیان گردیده است؛ بلکه دقت نظر دوباره همراه ذوق و سلیقه در آیات کریمه، می‌تواند برداشت سیاسی از آیاتی دیگر را به دست دهد.

نیز یادکردنی است که در توضیح آیات سیاسی قرآن, تنها آیاتی که به طور مستقیم با مسائل سیاسی ـ اجتماعی مرتبطند بررسی نمی‌شوند؛ بلکه لازمِ تفسیر آیات سیاسی, بهره‌گیری از آیات دیگری است که هر چند به طور مستقیم با مسائل سیاسی مرتبط نیستند, در فهم اندیشه سیاسی اسلام بسیار مؤثرند، از این رو بحث کامل درباره مباحث سیاسی باید با بهره‌گیری از همه آیات مرتبط با موضوع صورت پذیرد.

1-1-1-بیان مساله و ضرورت تحقیق

1-1-2-1. فقه سیاسی اسلامی ………………………………………………………….. 11

1-1-2-2. کلام سیاسی اسلامی …………………………………………………………. 12

1-1-2-3. فلسفۀ سیاسی اسلامی ………………………………………………………. 12

1-1-3. تجزیۀ مسأله …………………………………………………………………………….. 17

1-1-4. نتیجه­گیری ………………………………………………………………………………. 18

1–2. مبادی تصوری …………………………………………………………………………………………………………………….. 20

1–2–1. مقدمه …………………………………………………………………………………….. 20

1–2–2. بررسی معنای ولایت ………………………………………………………………… 20

1–2–3. اطلاق فقیه ……………………………………………………………………………… 26

1–2–4. تبیین فلسفی ………………………………………………………………………….. 27

 

فصل دوم: برهان فلسفی – قرآنی ولایت فقیه

2-1. مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………… 29

2-2. برهان فلسفی اثبات ولایت فقیه …………………………………………………………………………………………. 29

2-2-1. بخش اول: اثبات نیازمند بودن جامعه به سرپرست ……………………………………………….. 29

2-2-1-1. اقسام چهارگانۀ موجود ……………………………………………………………………………………. 30

2-2-1-2. بحث قرآنی ………………………………………………………………………………………………………. 37

2-2-1-3. نیاز جامعه به ولیّ و سرپرست ……………………………………………………………………….. 38

2-2-1-4. اصالت فرد، جامعه و یا هر دو …………………………………………………………………………. 42

2-2-1-5. بحث از اصالت جامعه؛ مسأله­ای فلسفی ……………………………………….. 43

2-2-1-6. ترکیب جامعه ………………………………………………………………………….. 43

2-2-1-7. ادلۀ اصالت جامعه ……………………………………………………………………………………………. 46

2-2-1-8. بحث قرآنی ………………………………………………………………………………………………………. 57

2-2-1-9. جمع­بندی ………………………………………………………………………………………………………… 60

2-2-2. بخش دوم: اثبات فقاهت سرپرست جامعه ……………………………………………………………… 62

2-2-2-1. مراتب وجودی انسان ……………………………………………………………………………………….. 64

2-2-2-2. بحث قرآنی ………………………………………………………………………………………………………. 68

2-3. برتری برهان مذکور نسبت به استدلال نظم اجتماعی …………………………………………………….. 71

 

فصل سوم: لوازم و نتایج تبیین فلسفی ولایت فقیه

3-1. مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………… 75

3-2. مشروعیت …………………………………………………………………………………………………………………………….. 75

 

3-2-1. تعریف مشروعیت ……………………………………………………………………………………………………… 76

3-2-2. تعریف مقبولیت ………………………………………………………………………………………………………… 77

3-2-3. تشکیل حکومت ………………………………………………………………………………………………………… 77

3-2-4. تعیین محل نزاع ……………………………………………………………………………………………………….. 78

3-2-5. مشروعیت حکومت ولایت فقیه ……………………………………………………………………………….. 80

3-3. وظایف و رسالت ولیّ فقیه ………………………………………………………………………………………………….. 85

3-4. ویژگی­های ولیّ فقیه …………………………………………………………………………………………………………… 90

3-4-1. حکیم الهی و عالم ربانی ………………………………………………………………………………………….. 90

3-4-2. قدرت مدیریت جامعه ………………………………………………………………………………………………. 93

3-4-3. قدرت بر توجیه و اقناع مردم ………………………………………………………………………………….. 94

3-4-4. ارجاع جزئیات به کلیات …………………………………………………………………………………………… 94

3-5. جایگاه ولیّ فقیه در نظام هستی ……………………………………………………………………………………….. 97

3-5-1. اصالت وجود …………………………………………………………………………….. 97

3-5-2. تشکیک در وجود ………………………………………………………………………. 97

3-5-3. حرکت جوهری …………………………………………………………………………. 99

نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………………………………………………………………. 102

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………………………………. 108

چکیده

از جمله مباحثی که سال­های متمادی فکر علمای شیعی را به خود مشغول کرده، پرسش از رهبری جامعه در دوران غیبت معصومین است. به دیگر سخن، در دوران غیبت دوازدهمین امام معصوم، علمای شیعی با این مشکل مواجه شدند که چه کسی باید در زمان غیبت، زعامت حکومت را در دست بگیرد؟ در این نوشتار با تجزیۀ این مشکل به مسأله­های متعدد، نشان دادیم که اگر مسأله را به صورت «بدون توجه به این­که خداوند برای زمان غیبت دستوری داده یا نه، چه کسی باید در مسند حکومت قرار گیرد؟» طرح نماییم، فلسفۀ سیاسی اسلامی متکفل پاسخ به آن خواهد بود. برای پاسخ به این مسأله، با اشاره به اقسام چهارگانۀ موجودات[1]، نشان دادیم که انسان موجود ناقصی است که برای تکامل نیازمند ولیّ می­باشد. از سوی دیگر، مشخص شد که جامعه هم دارای وجود حقیقی است و چون این وجود هم ناقص می­باشد، بنابراین باید در رأس حکومت شخص راه­بلدی قرار گیرد تا انسان­ها را هم در بُعد فردی و هم در بُعد اجتماعی تکامل دهد. همچنین با تحلیل ابعاد وجود انسان دریافتیم که انسان دارای سه مرتبۀ عقل، خیال و ظاهر

عنوان                                                       صفحه

چکیده 1

فصل اول- پیشگفتار

1-1 مقدمه. 2

1-2 پیشینه. 3

1-3 اساس و مبنای عملکرد. 4

1-4 اولین ترکیب های ضد سرطان. 5

1-5 ترکیبات روتنیم با خواص ضد سرطان. 10

1-6 کمپلکس های روتنیم آرن دار با خواص ضد توموری و ضد تکثیر. 12

1-7 کمپلکس های روتنیم تک هسته ای arene حاوی –P یا لیگاندهای- N دهنده 13

1-8 برهمکنش با DNA :چه نقشی بر کاهش سمیت سلولی دارد؟. 16

1-9 کمپلکس های روتنیم آلی فلزی: قانون شکنی و یا گزارش بحث برانگیز ؟. 18

1-10فعالیت بیولوژیکی یون های روتنیم: قسمت های فعال و یا قسمت های بی اثر؟. 20

فصل دوم- شیمی محاسباتی

2-1 مقدمه. 23

2-2  معادله شرودینگر. 26

2-3 روشهای محاسباتی از اساس… 27

2-3-2  روشهای همبستگی تغییر. 31

2-3-3 روش برهمكنش پیكربندی . 32

2-3-4 روشهای همبستگی اختلال. 32

2-3-5 نظریه اختلال مولر –پلست (MP) 33

2-3-6  روش های پوسته باز 35

2-3-7 نظریة روتان – هال. 35

2-4 نظریة تابعیت چگالی (DFT) 36

2-5  روش نیمه تجربی.. 39

2-6 روش مکانیک مولکولی.. 41

2-7  مجموعه پایه. 42

2-7-1 کمترین مجموعه پایه: STO-3G.. 44

2-7-2 مجموعه پایه ظرفیت شاخهای.. 45

2-7-3 مجموعه پایه دارای توابع قطبی كننده 27

2-7-4  مجموعه­های پایه دارای توابع نفوذی.. 47

3-6 نرم افزارهای مورد استفاده 48

فصل سوم- بحث و نتیجه­گیری

3-1 تجزیه و تحلیل انرژتیک… 51

3-2 تجزیه و تحلیل  اوربیتال های جبهه ای.. 51

3-2-1سیمای اوربیتال های مولکول. 52

3-3تجزیه و تحلیلی ساختار 53

3-4 بررسی طیف زیر قرمز. 54

3-5 بررسی طیف الکترونی.. 56

3-6 وابستگی دمایی ویژگی های گرماشیمیایی.. 57

3-7 تجزیه و تحلیل اوربیتال های پیوندی طبیعی.. 60

3-8 بارهای اتمی.. 61

3-9 فوق قطبش پذیری.. 62

کارهای آینده 65

مراجع 66

چکیده لاتین.. 71

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                                                                 صفحه

شکل1-1: طرح کلی از ترکیب های [Ru(η6-arene)(en)Cl]+ آلی فلزی نیمه ساندویچ(a) و سری ترکیب های کوئوردینه شده Ru(II) نیمه ساندویچ جدید با فرمول کلی[Ru([9]aneS3)(N-N)Cl]+ (b)،[Ru([9]aneS3)(N-N)(dmso-S)]2+ ©،[Ru([9]aneS3)(O-)(dmso-S)] (d) و fac-[Ru(dmso-S)3(N-N)Cl]+ (e)……………………………………………………………………………………………………………9

شکل 1-2 : کمپلکس پلاتین (II) در سراسر جهان برای استفاده بالینی در درمان سرطان تایید شده است. 10

شکل1-3 کمپلکس های Ruthenium(III) در مطالعات بالینی برای درمان سرطان. 12

 شکل 1-4 نمونه اولیه کمپلکس­های روتنیم ضد سرطان arene که توسط Dyson و Sadler گزارش شده است. 12

شکل1- 5 کمپلکس  , (η6-pMeC6H4Pri)Ru(p-pta)Cl2(RAPTA-C) 13

شکل1-6 کمپلکس Ru(P- pta)Cl2 (η6-C6H6), (RAPTA-B) 13

شکل1-7کمپلکس با لیگاندهای آنیونی مثل برومو، یدوو ایزوتیوسیاناتو. 14

شکل1-8 کمپلکس های دی کتون. 14

 شکل1-9 کمپلکس [(η6-pMeC6H4Pri)Ru(P,N-ptn)Cl]+. 15

 شکل1-10 کمپلکس [η6-C6H5CH2CH2NH3)Ru(P-pta)Cl2]+. 15

شکل1-11 ساختار شیمیایی برخی از ترکیب های روتنیم. 1

شکل1-12:طرح کلی نمایش فرضی طریقه فعالیت KP1019. 17

شکل 2-1 اوربیتالهای مولكولی دارای حداقل انرژی.. 28

شکل 2-2  قطبی شدن اوربیتالها با تركیب.. 28

اوربیتالهای s و p تركیب اوربیتالهای d و p. 46

شکل3-1 کمپلکس پاد سرطانی دی آمین روتنیم که با سیتوزین فرآورده افزایشی داده است..   51

شکل3-2 سیمای اوربیتال مولکولی جبهه ای را نشان می دهد. 34

شکل 3-3 منحنی چگالی حالت ها (DOS) داروی مورد بررسی را نشان می دهد. 52

شکل3-4ساختار بهینه کمپلکس [h6-C6H6)Ru(NH3)2(Cy)]2 و طول پیوند را نشان می دهد. 52

شکل 3-5 طیف زیر قرمز کمپلکس [h6-C6H6)Ru(NH3)2(Cy)]2 را نشان می دهد. 53

شکل3-6شیوه ارتعاشی چهار جهش شدید کمپلکس [h6-C6H6)Ru(NH3)2(Cy)]2 را نشان می دهد. 55

شکل (3-7) طیف الکترونی [h6-C6H6)Ru(NH3)2(cy)]2+را نشان می دهد. 38

شکل 3-8 نمودار وابستگی پارمترهای ترمودینامیکی که. 56

رابطه های خطی بین آن ها و دما را نشان می دهد. 56

ادامه شکل 3-8. 57

شکل3- 9ترکیب بهینه شده کمپلکس [h6-C6H6)Ru(NH3)2(cy)]2+. 58

شکل3-10بارهای اتمی کمپلکس [h6-C6H6)Ru(NH3)2(cy)]2+. 59

به روش آنالیز اوربیتال های پیوندی طبیعی را نشان می دهد. 43

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                               صفحه

جدول3-1 مقدار انرژی مطلق,گشتاور دوقطبی,قطبش پذیری همسانگرد و ناهمسانگردرا نشان می دهد. 51

جدول3-2 که انرژی اوربیتال های جبهه ای,سختی و نرمی, پتانسیل شیمیایی و الکترون دوستی  کمپلکس [h6-C6H6)Ru(NH3)2(Cy)]2+  را نشان می دهد. 52

جدول 3-3 نوع جهش الکترونی، طول موج جهش و شدت جهش در  [h6-C6H6)Ru(NH3)2(cy)]2+ را نشان می دهد  56

جدول3-4 وابستگی گرمایی و ویژگی های گرماشیمیایی آنتروپی, آنتالپی, ظرفیت گرمایی و انرژی ازاد کمپلکس اکسالی پلاتین را نشان می دهد. 57

جدول 3- 5 مقدارهای مولفه های مختلف فوق قطبش پذیری و مقدار کل ان را در کمپلکس مورد بررسی نشان می دهد. 64

چکیده
در این پایان نامه به بررسی کمپلکس های پاد سرطانی دی آمین روتنیم توسط شیمی محاسباتی میپردازیم که موارد زیر را مورد بررسی قرار میدهیم :

تجزیه تحلیل انرژیک
مقدار انرژی مطلق،گشتاور دوقطبی،قطبش پذیری همسانگرد و ناهمسانگرد کمپلکس را مورد بررسی قرار میدهد.

2- تجزیه تحلیل اوربیتال های جبهه ای

انرژی اوربیتال ها و شکاف اربیتال ها،سختی و نرمی و پتانسیل شیمیایی و الکترون دوستی کمپلکس ها را مورد بررسی قرار میدهد.

3- تجزیه و تحلیل ساختاری

ساختار بهینه کمپلکس و طول پیوند را مورد بررسی قرار میدهد.

4- بررسی طیف زیر قرمز

5- بررسی طیفی الکترونی

1-3-  فرضیه ­ها………………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-4- اهداف………………………………………………………………………………………………………………………. 3

 فصل دوم- بررسی منابع

2-1- گیاهشناسی گزنه………………………………………………………………………………………………………… 6

2-2- دامنه انتشار………………………………………………………………………………………………………………… 7

2-3- اندام‌های دارویی………………………………………………………………………………………………………… 8

2-4- مواد متشکله و آثار فارماکولوژیکی………………………………………………………………………………… 8

2-5- محیط و مواد موثره گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………. 9

2-6- فنل و فلاونوئید………………………………………………………………………………………………………… 10

2-7- بررسی تاثیر اکوتیپ و ارتفاع بر روی خصوصیات مورفولوژیکی و میزان عملکرد………………….. 13

2-8- بررسی تاثیر اکوتیپ و ارتفاع بر میزان متابولیت‌های ثانویه………………………………………………….. 14

 فصل سوم- مواد و روش­ها

3-1- مواد گیاهی……………………………………………………………………………………………………………….. 20

3-2- وسایل و دستگاه‌های مورد استفاده………………………………………………………………………………… 20

3-3- مواد شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………….. 20

3-4- آماده‌سازی گیاه گزنه………………………………………………………………………………………………….. 20

3-5- صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه گیاه گزنه………………………………………………………………….. 22

3-6- صفات بیوشیمیایی مورد مطالعه گیاه گزنه………………………………………………………………………. 22

3-7- استخراج عصاره متانولی……………………………………………………………………………………………… 24

3-7-1- اندازه‌گیری فنل کل………………………………………………………………………………………………… 24

3-7-2- اندازه‌‌گیری محتوی فلاونوئیدی………………………………………………………………………………… 25

3-8- اندازه‌‌گیری اسید کلروژنیک و اسید کافئیک با استفاده از دستگاه HPLC………………………………… 26

3-8-1- آماده سازی نمونه………………………………………………………………………………………………….. 26

3-8-2- تهیه نمودار کالیبراسیون اسید کلروژنیک و اسید کافئیک…………………………………………………. 27

3-8-3- تزریق نمونه گیاهی………………………………………………………………………………………………… 27

3-9- اندازه‌‌گیری روتین با استفاده از دستگاه HPLC…………………………………………………………………. 29

3-9-1- آماده سازی نمونه………………………………………………………………………………………………….. 29

3-9-2- تهیه نمودار کالیبراسیون روتین………………………………………………………………………………….. 29

3-9-3- تزریق نمونه گیاهی………………………………………………………………………………………………… 30

3-10- مشخصات طرح………………………………………………………………………………………………………. 31

3-11- تجزیه و تحلیل آماری………………………………………………………………………………………………. 31

 فصل چهارم- نتایج و بحث

4-1- صفات مورفولوژیک………………………………………………………………………………………………….. 34

4-1-1- طول، عرض و نسبت طول به عرض برگ………………………………………………………………….. 34

4-1-2- تعداد برگ در بوته…………………………………………………………………………………………………. 36

4-1-3- تعداد و فاصله گره‌ها……………………………………………………………………………………………… 36

4-1-4- قطر ساقه………………………………………………………………………………………………………………   37

4-1-5- قطر و طول ریشه…………………………………………………………………………………………………… 37

4-1-6- اندازه و تعداد گل آذین در بوته……………………………………………………………………………….. .37

4-1-7-ارتفاع گیاه…………………………………………………………………………………………………………….. 38

4-1-8- میزان کلروفیل……………………………………………………………………………………………………….. 38

4-2- صفات بیوشیمیایی……………………………………………………………………………………………………… 39

4-2-1- فنل کل برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………………….. 39

4-2-2- فلاونوئید کل برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………….. 42

4-2-3- کلروژنیک برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………………. 44

4-2-4- کافئیک برگ، ریشه، ساقه و گل……………………………………………………………………………….. 46

4-2-5- روتین برگ، ریشه، ساقه و گل…………………………………………………………………………………. 48

4-3- رابطه رگرسیونی ارتفاع از سطح دریا با مقدار فنل و فلاونوئید…………………………………………… 50

4-4- نتیجه گیری کلی……………………………………………………………………………………………………….. 56

4-5- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………… 56

 منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… 58

چکیده:

گزنه (Urtica dioica) از خانواده Urticaceae می‌باشد که دارای خواص دارویی فراوانی است. رشد و عملکرد گیاهان در اکوسیستم­ها و رویشگاه­های طبیعی مختلف تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله ارتفاع از سطح دریا قرار دارد. در این تحقیق اثر ارتفاع در دو استان مازندران و گلستان روی خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گزنه مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از مناطق مختلف در زمان گلدهی گیاه صورت پذیرفت. استخراج و شناسایی مواد موثره با دستگاه اسپکتروفتومتر و دستگاه کروماتوگرافی مایع (HPLC) انجام شد. اطلاعات هواشناسی و خاکشناسی مربوط به رویشگاه‌‌ها نیز مورد بررسی قرار گرفت. داده‌‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی، بصورت آشیانه­ای با استفاده از نرم‌افزار آماری SAS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ارتفاع و اکوتیپ بصورت معنی‌داری خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی گزنه را تحت تاثیر قرار داد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع، طول و عرض برگ‌‌ها کمتر، ارتفاع گیاه کوچک‌‌تر و میزان کلروفیل بیشتر شد، بطوریکه کمترین میزان طول برگ (9/6 سانتی‌متر)، کمترین میزان عرض برگ (8/5 سانتی‌متر) کمترین ارتفاع گیاه (2/77 سانتی‌متر) و بیشترین میزان کلروفیل (3/50 درصد) در منطقه له کوه مازندران با ارتفاع 2250 متر بدست آمد، همچنین میزان فنل کل، فلاونوئیدکل، اسید کلروژنیک، اسید کافئیک و روتین در اندام‌‌های مختلف گزنه با افزایش ارتفاع بیشتر شد بطوریکه بیشترین میزان فنل کل (16/8 میلی­گرم بر گرم)، فلاونوئید کل (15/12 میلی­گرم بر گرم)، اسید کلروژنیک (72/0 میلی­گرم بر گرم)، اسید کافئیک (140/0 میلی­گرم بر گرم) و روتین (71/0 میلی­گرم بر گرم) در کل گیاه در ارتفاع 2250 متری منطقه له کوه مازندران مشاهده شد. همچنین میزان این ترکیبات در برگ بیشتر از سایر اندام‌های گزنه بود. بررسی‌‌های آماری نشان داد که بین میزان فنل و فلاونوئید و ارتفاع از سطح دریا، یک رابطه مثبت و معنی­داری وجود داشت.

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه

گیاهان دارویی یکی از منابع غنی کشور است که امکان صادرات آن نیز وجود دارد. ایران از نظر آب و هوا در زمینه رشد گیاهان دارویی یکی از بهترین مناطق جهان محسوب می‌‌شود، به همین دلیل صادرات آن می‌‌تواند منبع بزرگی از درآمد برای کشور باشد (صمصام شریعت، 1382). بنابراین ضروریست تا با توجه به توان بالقوه بسیار خوب کشور در زمینه تنوع گیاهان دارویی، با شناخت گونه‌‌های گیاهی و دستیابی به اطلاعات لازم در مورد محل‌‌های رویش و خصوصیات بوم‌‌شناختی آن‌ها، گام‌‌های اساسی برای استفاده

برای كشور ما بر هیچ كس پوشیده نیست. صادرات محصولات كشاورزی نقش عمده ای در صادرات غیر نفتی داشته و صادرات این بخش نسبت به بخش های دیگر از ثبات بیشتری برخوردار است.

پسته به عنوان یك محصول استراتژیك جایگاه خاصی میان تولیدات ایرانی دارا است و پس از فرش یكی از مهم‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی كشور است. در شرایط كنونی حدود 41 درصد از تولید و بیش از 60 درصد از صادرات جهانی پسته در اختیار كشور ما بوده و درآمد ارزی حاصل از صادرات پسته به بیش از یك میلیارد دلار در سال بالغ می‌شود (فائو، 2009).

بخش صادرات ایران به علت عدم وجود یك سیستم بازاریابی[2] و بازرگانی مناسب و كارا نتوانسته است به خوبی توسعه یابد. به طوری كه در اغلب موارد كالا و خدمات صادراتی ما با وجود برخورداری از كیفیت مطلوب و حتی فراتر از استانداردهای جهانی[3] به دلیل نبود یك سیستم مناسب تبلیغاتی و اطلاع رسانی در بخش مبادلات خارجی