قسمت 12 پایان نامه های رشته پزشکی و پرستاری
 پایان نامه دکترای :بررسی شیوعریفلاکس معده به مری و ریسک فاکتورهایموثر بر آن در شهر قم

پایان نامه دکترای:بررسی فراوانی نسبی بیش فعالی واختلال توجه (ADHD) در کودکان6 ساله با وزن تولد پایین در شهر یزد

 بررسی مقایسه ای ارزش تشخیصی CT KUBو IVP در بیماران مبتلا به سنگ های سیستم ادراری شهر قم از سال 1389 تا 1391

پایان نامه :بررسی مقایسه ای تاثیر انجام تحریکات حسی توسط اعضای خانواده وپرستاران بر سطح هوشیاری وعلائم حیاتی بیماران بستری در ICU :کارآزمایی بالینی

  سنتز مشتقات استخلافی 1و2و3-تری آزین دارای شاخه جانبی اتیل تیو استات با پتانسیل اثر ضد التهابی

 پایان نامه  رشته پزشکی درباره سرطان

مقاله کاربرد پزشکی هسته ای در رادیو داروها (درمان و تشخیص بیماری ها)

 پایان نامه  رشته پزشکی در مورد سرطان

 پایان نامه  رشته پزشکی با موضوع دیابت

 بررسی میزان آمادگی خودراهبری دریادگیری وعوامل همراه با آن دردانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان درسال تحصیلی92-91

پایان نامه دکترای:بررسی میزان تحلیل استخوان کرستال در اطراف ایمپلنت های استوانه ای در مقایسه با ایمپلنت های مخروطی بعد از گذشت 6 ماه از بارگذاری

 بررسی میزان رضایت زناشویی و عوامل شغلی مرتبط با آن در پرستاران شاغل در مراکز آموزشی- درمانی شهر رشت سال 92-1391

پایان نامه دکترای :بررسی میزان شیوع آلودگی به تک یاخته کریپتوسپوریدیوم در سبزیکاری های اطراف ساری

پایان نامه :بررسی میزان نوآوری و عوامل مرتبط با آن در پرستاران شاغل در بخشهای ویژه مراکز آموزشی درمانی شهر رشت درسال 1392

 پایان نامه دکترای:بررسی میزان و علل انجام اپیزیوتومی در بیمارستان ایزدی و الزهرا قم در سال 1390

 پایان نامه دکترای:بررسی نتایج عمل جراحی TUR-B تومور مثانه در بیماران بستری شده در بیمارستان کامکار طی سالهای ١٣٨۴ تا تیر ماه ١٣۹٠

پایان نامه :تاثیر اجرای برنامه خود مدیریتی بر درد زانو ،خودکارآمدی مراقبت از خود و عملکرد سالمندان مبتلا به استئوارتریت مراجعه کننده به درمانگاه ارتوپدی شهر خرم اباد

 

پایان نامه:تاثیر موسیقی و رایحه درمانی بر اضطراب و درد بیماران تحت عمل جراحی کوله سیستکتومی یک کارآزمایی بالینی تک سوکور

 تاثیرماساژبربروزعارضه درنوزادنارس بستری دربخش مراقبت ویژه نوزادان

  مقایسه مفهوم حرفه ای گری در دندانپزشکی از نظر دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال تحصیلی 92-91

 پایان نامه دکتری: اثر تیمول، نایسین و اسید لاکتیک بر روی لیستریا مونوسایتوژنز تلقیح شده به قطعات مرغ

پایان نامه : بررسی اثرات آسپرومازین و زایلازین بر آریتمی ناشی از اپی­نفرین در موش صحرایی بیهوش شده با پروپوفول

چکیده

در این پایان‌نامه به بررسی ادبیات مهاجرت و بخصوص آثار نوشته شده به زبان آلمانی توسط نویسندگان مهاجر ترک‌ تبار پرداخته شده است.

پس از پایان جنگ جهانی دوم تعداد زیادی افراد به علل مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی از ترکیه به آلمان مهاجرت کردند و بعضی از آنان در آنجا شروع به نوشتن کردند. آثار این نسل اول مهاجران عمدتاً شامل مسائل و مشکلات کارگران مهاجر و موقعیتشان به عنوان خارجی در آلمان بود، با گذشت زمان موضوعات ادبیات مهاجرت گسترش پیدا کرده و نویسندگان این بار شروع به نوشتن درباره فرهنگ و سنت کشور خود کردند. در این ادبیات با شیوه بیان غیرمتداول، دو فرهنگی بودن این نویسندگان که دو زبانه بودند کاملاً مشهود بود.

در این راستا نسل سوم نویسندگان به مسائل و موضوعات متفاوت دیگری روی آورد. امینه سوگی اوزدامار، نویسنده آلمانی ترکیه‌ای‌الاصل راهی بین آن دو طیف یافته است. او متولد 1946 شهر مالاتیا (ترکیه) بازیگر، کارگردان تئاتر، نمایشنامه‌نویس و داستان‌نویس می‌باشد. داستان‌های این نویسنده و نمایشنامه‌نویس تحت تاثیر برتولت برشت حول و حوش مسائل خارجی  بخصوص ترک‌ها در خارج و در آلمان می‌گردد اما به شیوه‌ای متفاوت.

هدف این پایان‌نامه بررسی رمان «زندگی یک کاروانسرای …» از این نویسنده می‌باشد. در این کار ابتدا به علل مهاجرت ترک‌ها و مسائل پشت‌پرده تاریخی موثر در این مهاجرت و به وجود آمدن ادبیات مهاجرت پرداخته شده و در ادامه زندگی سوگی اوزدامار، آثارش و سبک نگارش این نویسنده مورد بررسی قرار گرفته شده است. برای شناخت بهتر سبک این نویسنده، رمان او یعنی «زندگی یک کاروانسرای…» از طریق بررسی شخصیت‌های اصلی این داستان و مثال‌هایی از این رمان مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد، تا تفاوت فرهنگی نیز توضیح داده شود.

Abstract

Die vorliegende Arbeit befasst sich mit der deutschschriebenen Literatur von Türken. Nach dem zweiten Weltkrieg haben viele türken auf die verschiedene Gründe nach Deutschland emigriert und einige von Ihnen begann dort auf Deutsch zu schreiben.

Die erste Generation (sogenannte Gastarbeiter) bringen in ihren Werken mehr die Thematik der Migration, ihrer eigenen Situation und ihrer Empfindung als Ausländer in Deutschland. Im laufe der Zeit wurde sich die Themenbereiche in dieser Literatur entwickelt. Die Autoren verarbeiten sich ihre eigenen traditionellen Kultur.Aus diesem Thema ergeben sich neue Punkte wie z.B Hybridität im Bereich der Sprache ,Kultur und die Wahrnehmung von Kulturellen Differenz.

Das Ziel dieser Arbeit ist die Auseinandersetzung des Romans “Das Leben ist eine Karawanserei…….” von einer deutsch-türkischen Schrifstellerin mit einem Migrationshintergrund d.h. Emine Sevgi Özdamar.

Diese Arbeit behandelt die Gründe des türkischen Migration und die Entstehung der Migrationsliteratur,  dass die neuerdings interkulturelle Literatur genannt.

Im Anschluß daran, wurde über Sevgi Özdamarsleben, ihre Werke und ihre Erzahltechnik verfasst. Durch die Analyse der Romansfiguren  soll  versucht werden,den Roman “Das Leben ist eine Karawanserei……….”zu untersuchen und Anhand von Beispielen und textstellen die ungewohnliche Sprache und Schreibstil der Autorin genau aufzuklaren.
Inhaltverzeichnis

Einleitung- 1

Die deutsch-türkische Literatur- 7
1.1 Historischer Hintergrund- 7

1.2 Atatürk und türkische Gesellschaft 7

1.2.1 Anfang der Reformen- 8

1.2.2 Kemalismus- 8

1.2.2.1 Nationalismus- 9

1.2.2.2 Populismus- 9

1.2.2.3 Laizismus- 9

1.2.3 Politische Reformen- 9

1.3 Migration- 10

1.3.1 Durchbruch der Migration- 10

1.3.2 Gründe für Migration nach Deutschland- 12

1.3.3 Ursprung der Migrationsliteratur- 14

Definitionsproblematik- 14
2.1 Entstehung der deutsch-türkischen Literatur- 16

2.1.1 Behandlungsthemen der neuen deutsch-türkischen Literatur- 19

2.1.2 Kulturelle Differenz und Hybridität 20

2.1.2.1 Der Begriff Hybridität 21

2.1.2.2 Hybride deutsch-türkische Literatur- 22

2.1.2.3 Hybride Sprache- 22

2.1.3 Interkulturalität und ihr Bezug zur deutsch-türkische Literatur- 23

2.1.4 Kulturelle Identität 24

2.1.5 ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌Türkische Autoren und ihre Zusammenhang mit Interkulturalität 25

2.1.5.1 Sprachen und Denken Verschiedenheit 25

3.Zu der Autorin Emine Sevgi Özdamar- 29

3.1 Biographie- 29

3.2 Ozdamars Schaffens- 32

3.2.1 Das Buch “Das Leben ist eine Karawanserei”- 33

 

3.2.1.1 Inhalt des Romans- 34

3.2.2 Erzählform und Stil der Autorin in Roman- 36

Analyse der Hauptfiguren und Raumdarstellung- 41
4.1 Ich-Erzählrein aus der psychoanalystische Sichtweis- 41

4.2 Vorstellung der sozialen Umgebung und Familie- 44

4.2.1 Geschwisterbeziehung- 44

4.2.2 Der Bruder- 45

4.2.3 Kind-Großeltern Beziehung- 46

4.2.3.1 Großmutter und ihre Rolle bei der Entwicklung der Persönlichkeit 46

4.2.3.2 Das Großvater- 48

4.2.4 Eltern-kind Beziehung- 48

4.2.4.1 Der Vater- 48

4.2.4.2 Die Mutter- 49

4.3 Der Raumbeschreibung in der  Karawanserei 51

Schlussfolgerug- 55
Textübersetzung- 59
Literaturverzeichnis: 97
Anhang- 99
 

 

 

 

 

 

Einleitung
Jedes Kunstwerk ist historisch und gesellschaflich bedingt. Der Grund dafür ist, daß es in einem bestimmten Zeitpunkt und unter bestimmten unwiederholbaren Umständen entstehen. In dieser Hinsicht können literarische Werke nicht abhangig von den jeweiligen Sozialen Gegebenheiten und Bedingungen gedacht werden. Die Träume des Kunstlers und seine Normen sind von gesellschaftlichen Bedingungen vorbestimmt, die den Stil, die Form, die Sprache des Kunstlers beeinflussen, so daß er seine Werke aus dieser Quelle schöpft.

Seit Jahrhunderten wanderten Menschen aus politischen, wirtschaflichen oder auch aus gesellschaftlichen Grunden aus. Literarisch begabte Menschen haben ihre Gefühle, ihr neues Leben in dem anderen Land schriftstellerisch in Muttersprache oder in  Fremdsprache zu worte gebracht. Heute blickt fast jeder fünfte Einwohner Deutschland auf eine ausländliche Herkunft zurück. Im Jahr 2008 hatten 19 Prozent der hier lebenden Menschen einen sogenannten Migrations Hintergrund, allein in Deutschland 3 Millionen[1] Türken.

Da die Literatur zur Darstellung von gesellschaftlichen Aspekten fähig ist, ist Interkulturalität zu einem wichtigen Forchungsfeld in der literatur-wissenschaft geworden, die sich mit beschriebenen Interaktion zwischen verschiedenen Ethnischen kollektiv beschäftigt.

Es steht fest, daß Kultur als ein Phänomen nicht zwangsläufig an Nationen oder Ethnien gebunden ist. Im Prinzip hat jede gesellschafliche Gruppe ihre eigene Kultur. Es ist also ein bemerkenswerter Gegenstand die Darstellung der fremden Kultur in Migrationsliteratur zu analysieren. Mein Interesse fur ein Befassen mit dieser Literatur steigert sich seitdem eine deutsch-turkische Autorin, d.h.Emine Sevgi Ozdamar, als Gastbesucherin an der Internationalen Buchmesse teilgenommen hat.Sie hat vor 3 jahren als Gast an unserer universitat einen Vortrag uber ihrem Werk „Der Hof im Spiegel gehalten.Deshalb habe ich mich entschieden, mit dem Werk einer Schriftstellerin aus Orientalischen Herkunft, denen Buch schon nicht ins Persisch übersetzt ist, zu beschaftigen.

Für die vorliegende Arbeit besitzt also die deutschgeschriebene Literatur von Türken eine wichtige Rolle.

Emine Sevgi Özdamar ist eine der bekanntesten deutsch-türkischen schrifstellerinen, die nach Deutschland emigrierte und dort anfing, auf deutsch Sprache zu schreiben .

Als Erstes, wenn man über das Thema deutsch-türkische Literatur spricht, muß man zunächst klären, welche Bereiche es umfasst. Daß die Migration-literatur aus autobiographischen Eigenarten entsteht, muß man bestätigen, bisher aber wurde wenig auf die Darstellung der Wahrnehmung von Eigen-Fremdwelten in dieser Literatur, so wie deren Darstellung von psychosozialen Aspekte der Migration eingegangen. Ziel dieser Arbeit ist durch Analyse des Buches von Sevgi Özdamar d.h. „Das Leben ist eine Karawanserei hat zwei Turen aus einer kam ich rein aus der anderen ging ich raus“ ,die Wahrnehmung von dem Kulturellen Unterschied zu erklären und untersucht zu werden, dennoch ist eine Kenntnis von der Sprachform der Autorin sehr wichtig.

Diese Arbeit besteht aus Funf Teilen:

An der ersten Stelle werde ich nach der Einleitung Bezug auf die Geschichte der Türkei und den Migrationsdurchbruch mit den wichtigsten Gründe dafür, nehmen. Dabei spielt Ataturk hinter der Geschichte von Türkei zur Migrationsbewegung eine wichtige Rolle. Ataturk hat die individuellen Gedanken, Gefühle und Handlungsweise der Gesellschaft mit Erfolg verändert. Die Führerschaft von ihm bewirkt einen gesellschaftlichen und politischen Wandel .

Im laufe seiner Amtszeit führte Ataturk eine tiefgreifende Reform im politischen und gesellschaftlichen System. Dadurch hat die Türkei in einen modernen und am westen orientierten Staat verwandelt.

Dieser Prozess und die von Mustafa Kemal Ataturk eingeleitete Reform und denen Prinzipien sind zu erwähnen, weil sie  für Interpretation der deutsch-türkische Literatur wichtig ist.

Deutsch-türkische Schriftsteller verwenden häufig diesen gesellschaftlichen Gegenstand in ihrem Werken.

Im Anschluß daran werden die Problematiken, die durch oben erwähnte Reformen in die türkische Gesellschaft gebildet wurde, zum Ausdruck gebraucht.

Im weiten Verlauf dieses Teils werde ich auf den Beginn der Migration beziehen, gleichzeitig ist aber wichtig, darüber aufzuklären, durch welche Ursachen dieser Einwanderungsprozess ausgelöst wurde. In diesem Verbindung ist meine Aufmerksamkeit über die Punkte der Migrations-weise, -literatur auf Deutschland gerichtet.

Im zweiten Teil gebe ich einen Uberblick über die Probleme, die unter Hinweis auf die Benennung der fremdkulturellen Literatur zu sein.

Daraufhin werden verschiedene Meinung dazu vorgestellt, bis schließlich der Begriff “Migrationsliteratur” bestimmt wird.

Seit den frühen 60er Jahren haben sich Ausländer in Deutschland literarisch zu Wort gemeldet. Im Laufe der Zeit erwies sich die von ihnen geschaffene Literatur, die sogennante Migrationsliteratur, als eine eigenständige Literaturform in der deutschen Literaturlandschaft. Auch der Begriff “Interkulturalität” ist in diesem Bezug zu solcher Literatur geworden, da kulturelle Literaturen, sind der Bestandteil der National-literaturen und sie behandeln häufig Identitätsfragen kultureller Minderhieten  innerhalb einer Mehrheitsgesellschaft.

Weitere Punkte stellen sich in diesem Teil zum verwendeten Begriff “deutsch-türkische Literatur”, auch ein konkreter Hinweis auf die deutsch-türkischen Schriftsteller wie Sevgi Özdamer und neuen Thematiken dieser Literatur genommen wird.

Die Erfahrung der kulturellen Differenz wird von Spezifischen Faktoren beeinflußt, auf die im Verlauf dieser Arbeit eingegangen wird. Zu diesem Punkt konnte man schon bemerken, daß sich deutsch-türkische Schriftsteller noch mit dem Eigenen und nicht nur mit der fremden Kultur in der neuen Heimat zu tun haben.

Sie verarbeiten sich ihre eigene traditionelle Kultur. Aus diesem Thema ergeben sich neue Punkte wie z.B Hybridität im Bereich der Sprache Kultur, aber auch Identität. Die Identität ist das, was eine unverwechselbar macht, die kombination von sozialen, kulturellen, religiösen und weiteren Bedingugn und Zugehörigkeiten.

Daraufhin wird in diesem Teil erstens der Begriff Hybridität vorgestellt und das wird sich zeigen, in wie weit lässt sich das Hybride oder auch das Interkulturelle mit dem literarischen verbinden. Im Bereich von Individueller Mehrsprachigkeit können hybride Sprachformen entstehen, wenn etwa Sprecher mit Migrationshintergrund Elemente sowohl ihre Herkunftssprache als auch die Sprache der Aufnahmegesellschaft in einer gemischten Sprachweise verwenden.

تأثیر تنش خشکی انتهای فصل و سالیسیلیک اسید بر دمای سایه‌انداز گیاهی، عملکرد و اجزاء عملکرد دو رقم کلزا

به کوشش

امین حیدری

به‌منظور بررسی تأثیر سالیسیلیک اسید (صفر، 5/0، 1، 5/1 و 2 میلی مولار) بر ویژگی‌های مورفولوژی و فیزیولوژیک دو رقم کلزا (ساری گل و RGS) تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی انتهای فصل، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب- دانشگاه شیراز، در سال زراعی 93-1392 طراحی و اجرا شد. آزمایش به‌صورت کرت­های دوبار خردشده، بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که همه فاکتورهای موردبررسی (تنش خشکی انتهای فصل، رقم و سالیسیلیک اسید) بر تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، طول خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه اثر معنی‌داری اعمال کردند ولی ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی فقط تحت تأثیر رقم قرارگرفته و تنش خشکی و سالیسیلیک اسید اثر معنی‌داری بر این صفات اعمال نکردند. هر دو رقم مورداستفاده در این پژوهش نسبت به تنش خشکی در زمان گلدهی بسیار حساس بوده به‌طوری‌که تنش خشکی باعث کاهش 40 درصدی عملکرد در هر دو رقم شد. عملکرد در رقم RGS از 6780 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری مطلوب به 3930 کیلوگرم در هکتار در شرایط تنش خشکی انتهای فصل کاهش یافت. در هر دو رقم در شرایط آبیاری مطلوب تیمار 1 میلی مولار و در شرایط تنش تیمار 2 میلی مولار سالیسیلیک اسید بیشترین میزان عملکرد را در گیاه کلزا تولید کردند. هر دو رقم پاسخ مشابهی نسبت به تنش خشکی و سالیسیلیک اسید داشتند، ولی به‌طورکلی رقم RGS عملکرد بالاتری (5354 کیلوگرم در هکتار) را نسبت به رقم ساری گل (4911 کیلوگرم در هکتار) تولید نمود. همچنین در هر دو رقم دمای سایه‌انداز گیاه نیز تحت تأثیر سالیسیلیک اسید در شرایط تنش خشکی کاهش یافت. به‌طورکلی می‌توان چنین نتیجه گرفت، اگرچه تنش خشکی باعث ایجاد اثرات سویی بر رشد و عملکرد کلزا شده است ولی استفاده از سالیسیلیک اسید توانسته بخشی از این خسارت را جبران کند.

کلمات کلیدی: سالیسیلیک اسید، دمای سایه انداز، کلزا، عملکرد دانه.

 

 

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان                                                                                                 صفحه

 

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه. 2

1-2-کلزا  3

1-2-1- تاریخچه و مبدأ کلزا. 3

1-2-2- جایگاه کلزا در ایران و جهان. 4

1-2-3-گیاه‌شناسی کلزا. 4

1-2-4- اکولوژی کلزا. 5

1-2-5- مراحل رشد و نمو گیاه کلزا. 6

1-3- تنش خشکی  8

1-3-1- مکانیسم‌های مقاومت به تنش خشکی. 9

1-3-2- تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد کلزا. 9

1-4- سالیسیک اسید  10

1-4-1- تاریخچه. 10

1-4-2- ساختمان سالیسیلیک اسید و مشتقات آن. 11

1-4-3- مکانیسم احتمالی فعال در پاسخ به تنش‌ها در گیاهان. 12

1-4-4- اثر سالیسیلیک اسید بر فتوسنتز. 12

1-4-5- نقش سالیسیلیک اسید در مقاومت گیاهان به تنش‌های محیطی  13

اهداف پژوهش  14

فصل دوم: مروری بر پژوهش های پیشین

2-1- تنش خشکی و تاثیر آن بر رشد و عملکرد کلزا  16

2-2- نقش سالیسیلیک اسید در کاهش اثرات تنش  18

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- شرایط اقلیمی و مشخصات محل آزمایش  24

3-2- مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک محل آزمایش  25

3-3- طرح آزمایش  26

3-4-رقم‌های کلزا  27

3-5- آماده‌سازی زمین و کاشت  27

3-6- عملیات داشت  28

3-7- اعمال تیمارها  30

3-7-1- تنش خشکی. 30

3-7-2-کاربرد سالیسیلیک اسید. 31

3-8- عملیات برداشت  32

3-9- اندازه‌گیری صفات  33

3-10- تجزیه‌وتحلیل آماری داده‌ها  37

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- ارتفاع بوته  39

4-2- تعداد شاخه فرعی در بوته  42

4-3- قطر ساقه  43

4-4- طول خورجین  45

 

4-5- تعداد خورجین در ساقه اصلی، شاخه های فرعی و تعداد خورجین در بوته  49

4-6- تعداد دانه در خورجین  54

4-7- وزن هزار دانه  58

4-8- عملکرد دانه  63

4-9- عملکرد بیولوژیک  68

4-10- شاخص برداشت  75

4-11- روند تغییرات دمای سایه‌انداز گیاهی  77

4-12- دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی  79

4-13- انتقال مجدد  84

4-14- آهنگ تجمع ماده خشک  87

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه‌گیری  91

5-2- پیشنهادات  92

فهرست منابع  93

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

عنوان                                                                                                    صفحه

جدول 1-1- ترکیب شیمیایی دانه کلزا.. 7

جدول 1-2- ارتباط رنگ پوسته دانه کلزا با ترکیب شیمیایی دانه   7

جدول 1-3- ترکیبات نامطلوب موجود در کلزا و محل حضور آن‌ها.. 7

جدول 3-1- مشخصات هواشناسی شهرستان داراب در سال زراعی 1392-1993.   24

جدول 3-2- مشخصات خاک محل آزمایش.. 25

جدول 3-3- ویژگی‌های زراعی کلزا، ارقام ساری گل و RGS… 27

جدول 4-1- تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 41

جدول 4-2- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 44

جدول 4-3- تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 47

جدول 4-4- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 53

جدول 4-5- تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 57

جدول 4-6- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 61

جدول 4-7- جدول تجزیه واریانس صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های متفاوت سالیسیلیک اسید.. 70

جدول 4-8- مقایسه میانگین صفات گیاهی دو رقم کلزا در رژیم‌های مختلف آبیاری و غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید.. 74

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شکل ها

 

 

عنوان                                                                                                    صفحه

شکل 1-1- مدل شماتیک فعالیت سالیسیلیک اسید برای القای مقاومت در تنش‌های غیر زیستی   12

شکل 3-1- نقشه طرح آزمایش   26

شکل 3-2- مراحل آماده‌سازی و کاشت.   28

شکل 3-3- مراحل داشت.   29

شکل 3-4- مرحله گلدهی (زمان اعمال تیمارهای تنش خشکی).   30

شکل 3-5- اعمال تیمار سالیسیلیک اسید.   31

شکل 3-6- مراحل برداشت   32

شکل 3-7- اندازه‌گیری ارتفاع نهایی   33

شکل3-8- اندازه‌گیری دمای سایه‌انداز گیاهی کلزا با استفاده از دماسنج مادون‌قرمز   35

شکل 3-9- اندازه گیری قطر ساقه با استفاده از کولیس ورنیه   35

شکل 4-1- اثر رقم بر ارتفاع بوته   40

شکل 4-2- اثر رقم بر تعداد شاخه فرعی در بوته   42

شکل 4-3- اثر سطوح تنش خشکی بر طول خورجین در بوته کلزا   45

شکل 4-4- اثر رقم بر طول خورجین   46

شکل 4-5- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر طول خورجین در بوته   48

شکل4-6- اثر متقابل سطوح مختلف تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر طول خورجین در بوته   48

شکل4-7- اثر رقم بر تعداد خورجین در ساقه اصلی   49

شکل4-8- اثر سطوح تنش خشکی بر تعداد خورجین در شاخه های فرعی   50

شکل4-9- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر تعداد خورجین در شاخه های فرعی   51

شکل4-10- اثر سطوح تنش خشکی بر تعداد خورجین در بوته   52

شکل4-11- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر تعداد خورجین در بوته   52

شکل4-12- اثر سطوح تنش خشکی بر تعداد دانه در خورجین   54

شکل4-13- اثر رقم بر تعداد دانه در خورجین   55

شکل4-14- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر تعداد دانه در خورجین   56

شکل4-15- اثر متقابل سطوح تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر تعداد دانه در خورجین   56

شکل 4-16- اثر سطوح تنش خشکی بر وزن هزاردانه   58

شکل 4-17- اثر رقم بر وزن هزار دانه   59

شکل4-18- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر وزن هزاردانه   60

شکل4-19- اثر متقابل سطوح تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر وزن هزار دانه   60

شکل4-20- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر وزن هزار دانه در شرایط آبیاری مطلوب   62

شکل4-21- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر وزن هزار دانه در شرایط تنش خشکی انتهای فصل   63

شکل4- 22- اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد دانه کلزا   64

شکل4-23- اثر رقم بر عملکرد دانه کلزا   64

شکل4- 24- اثر تیمارهای سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا   65

شکل4-25- اثر متقابل تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا   66

شکل4-26- اثر متقابل رقم و سالیسلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا در شرایط آبیاری مطلوب   67

شکل4-27- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر عملکرد دانه کلزا در شرایط تنش خشکی انتهای فصل.   68

شکل4-28- اثر سطوح مختلف تنش خشکی بر عملکرد بیولوژیک کلزا   69

شکل4-29- اثر رقم بر عملکرد بیولوژیک کلزا   71

شکل4-30- اثر تیمارهای مختلف سالیسیلیک اسید بر عملکرد بیولوژیک کلزا   72

شکل4-31- اثر متقابل تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر عملکرد بیولوژیک کلزا   73

شکل4-32- اثر رقم بر شاخص برداشت   75

شکل4-33- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر شاخص برداشت   76

شکل4-34- روند تغییرات دمای سایه‌انداز گیاهی در تیمارهای تنش خشکی   77

شکل4- 35- روند تغییرات دمای سایه‌انداز گیاهی در ارقام کلزا   78

شکل4- 36- روند تغییرات دمای سایه‌انداز گیاهی در تیمارهای سالیسیلیک اسید   79

شکل4-37- اثر سطوح تنش خشکی بر دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی   80

شکل4-38- اثر رقم بر دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی   81

شکل4-39- اثر متقابل سطوح تنش خشکی و ارقام کلزا بر دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی   82

شکل4-40- اثر سطوح سالیسیلیک اسید بر دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی   83

شکل4-41- اثر متقابل رقم و سالیسیلیک اسید بر دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی   83

شکل4-42- اثر متقابل سطوح تنش خشکی و سالیسیلیک اسید بر دمای نهایی سایه‌انداز گیاهی   84

شکل4-43- اثر رژیم آبیاری بر میزان انتقال مجدد مواد فتوسنتزی   85

شکل4-44- اثر رقم بر انتقال مجدد مواد فتوسنتزی   86

شکل4-45- اثر تیمارهای سالیسیک اسید بر انتقال مجدد مواد فتوسنتزی   86

شکل4-46- روند تغییرات تجمع ماده خشک در طول دوره رشدی کلزا در سطوح مختلف تنش خشکی   87

شکل4-47- روند تغییرات تجمع ماده خشک در طول دوره رشدی کلزا در ارقام مختلف   88

شکل4-48- روند تغییرات تجمع ماده خشک در طول دوره رشدی کلزا در تیمارهای سالیسیلیک اسید   89

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

مقدمه

 

 

 

1-1-      مقدمه:
 

جمعیت جهان پیوسته در حال افزایش است، این جمعیت که در سال 1930 میلادی فقط 2 میلیارد نفر بوده است در سال 1990 به 3/5 میلیارد نفر رسید و در سال 2000 میلادی از 6 میلیارد نفر تجاوز کرد پیش‌بینی‌شده است که تعداد این جمعیت در حال افزایش تا سال 2025 به 8 میلیارد نفر خواهد رسید (فائو، 2006). با توجه به افزایش روزافزون جمعیت جهان و به دنبال آن افزایش تقاضا برای غذا، اگر سرعت تولید محصولات غذایی همگام با سرعت افزایش جمعیت نباشد، کمبود غذا در آینده غیرقابل‌انکار است (گالاهر، 1984). طبق پیش‌بینی فائو تقاضا برای مصرف مواد غذایی در کشورهای درحال‌توسعه از سال 1980 تا 2030 حدود 7/2 برابر خواهد شد (فائو، 2006). بیشتر از سه‌چهارم جمعیت جهان در کشورهای درحال‌توسعه بوده و متأسفانه سهم عمده افزایش جمعیت نیز مربوط به این کشورها است که در حال حاضر با مشکل گرسنگی دست ‌به ‌گریبان‌اند، به‌گونه‌ای که 20 درصد مردم این کشورها دچار سوءتغذیه هستند و افزایش جمعیت در این کشورها به معنای افزایش تعداد گرسنگان است (پیراسته و امام، 1389). افزایش جمعیت جهان و همچنین کاهش زمین‌های زراعی موردنیاز برای بقای کشاورزی، اهمیت و لزوم اصلاح گیاهان را برای افزایش پتانسیل عملکرد و سازگاری به تنش‌های غیر زیستی را بیش‌ از پیش آشکار ساخته است (آرائوس و همکاران، 2002).

ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلی‌متر که کمتر از یک‌سوم میزان بارنگی سالانه جهانی می‌باشد، دارای اقلیم خشک و نیمه‌خشک است در مناطق خشک میزان بارنگی سالانه از تبخیر و تعرق پایین‌تر بوده و امکان بروز دوره خشکی در طول سال امری اجتناب‌ناپذیر است (وفا بخش و همکاران، 1387)؛ بنابراین در ایران کمبود آب اصلی‌ترین مشکل کشاورزی می‌باشد (خدابنده و جلیلیان، 1376). با توجه به این موضوع کشاورزان و دست‌اندرکاران کشور، اصولاً باید با تلاش زیاد و همچنین بکار بردن روش‌هایی چون مدیریت صحیح و اقتصادی منابع آبی و استفاده بهینه از آب، میزان تولید محصولات زراعی و ثبات در تولید را افزایش دهند تا بتوانند از این طریق مشکل غذایی جمعیت در حال افزایش را برطرف سازند. دانه‌های روغنی نقش بسزایی در تغذیه انسان دارند اما بیش از 90 در صد روغن مصرفی در ایران از طریق واردات تأمین می‌شود و سهم تولید

 

-2-1 بیان مساله تحقیق………………………………………………………………………………….. 4

 

-9-1 پیشینه تحقیق:………………………………………………………………………………………. 5

 

-4-1 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن:……………………………………………….. 6

 

-5-1 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………….. 8

 

-1 -5-1 پرسش های تحقیق……………………………………………………………………………. 8

 

-2-5-1 فرضیات………………………………………………………………………………………….. 8

 

-9 -5-1 چهارچوب نظری تحقیق……………………………………………………………………. 8

 

-4 -5-1 مدل تحقیق………………………………………………………………………………………. 3

 

-5 -5-1روش تحقیق…………………………………………………………………………………….. 3

 

– 6-5-1 روش گردآوری اطالعات……………………………………………………………………. 3

 

-7 -5-1 محدوده تحقیق………………………………………………………………………………….. 3

 

-8-5-1 محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………….. 3

 

-2 فصم دوم: مفاهیم و تعاریف

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 12

 

-1-2 پیشینۀ گردشگری…………………………………………………………………………………. 12

 

-2-2 مفاهیم کلیدی……………………………………………………………………………………….. 14

 

-1-2-2 گردشگری و پایداری………………………………………………………………………. .. 14

 

-2-2-2 گردشگری پایداری15…………………………………………………………………………. 1

 

-9-2-2 محیط……………………………………………………………………………………………… 18

 

-4-2-2 توان محیطی……………………………………………………………………………………. 13

 

-9-2 معیارهای جاگبیت منطقه گردشگری برای گردشگران…………………………………. 22

 

-4-2 حوزه نفوگ)حیطه عملكرد، ارزش(…………………………………………………………. 22

 

-5-2 بررسی و ارزیابی جاگبه ها……………………………………………………………………. 21

 

-6-2 اهداف گردشگری………………………………………………………………………………… 29

 

-7-2 اشكال گردشگری…………………………………………………………………………………. 29

 

-8-2 انواع گردشگری………………………………………………………………………………….. 24

 

-3-2 منابع و جاگبه های گردشگری………………………………………………………………… 28

 

-1-3-2 منابع و جاگبه های طبیعی………………………………………………………………….. 28

 

-2-3-2 منابع و جاگبه های انسانی………………………………………………………………….. 28

 

-12-2 فرآیند فضایی توسعه گردشگری……………………………………………………………. 23

 

-11-2 عوامم موثر در توسعه گردشگری………………………………………………………….. 91

 

-12-2 عنا ر و اجزای تشكیم دهنده گردشگری………………………………………………….. 92

 

-19-2 اثرات و پیامد های گردشگری………………………………………………………………. 97

 

-1-19-2 اثرات و پیامد های اقتصادی…………………………………………………………….. 98

 

-1-1-19-2 گردشگری و درآمد ملی……………………………………………………………….. 42

 

 

-2-1-19-2 گردشگری و توسعه اشتغال…………………………………………………………… 41

 

-2-19-2 اثرات اجتماعی و فرهنگی……………………………………………………………….. 49

 

-9-19-2 اثرات زیست محیطی…………………………………………………………………….. . 46

 

-4-19-2 توریسم اقلیمی )کلیما توریسم(……………………………………………………………. 43

 

-9 فصم سوم: ویژگی های منطقه

 

-1-9 ویژگی های جغرافیایی………………………………………………………………………….. 59

 

-1-1-9 موقعیت جغرافیایی……………………………………………………………………………. 54

 

-1-1-1-9زمین شناسی…………………………………………………………………………………. 56

 

-2-1-9 توپوگرافی………………………………………………………………………………………. 56

 

-1- 2 1-9وضعیت لرزه ویزی و گسم ها…………………………………………………………. 58

 

-9-1-9 ویژگی های اقلیمی…………………………………………………………………………… 53

 

-1-9-1-9 درجه ی حرارت…………………………………………………………………………… 62

 

-2-9-1-9 رطوبت نسبی………………………………………………………………………………. 62

 

-9-9-1-9بارندگی……………………………………………………………………………………….. 64

 

-4-9-1-9 باد……………………………………………………………………………………………… 64

 

-1-1-9مطاللعات عمومی هیدرولوژی، منابع آبهای سطحی و زیرزمینی………………… . 66

 

-1-1-1-9 آب های زیرزمینی………………………………………………………………………… 63

 

-2-1-9وضعیت واک……………………………………………………………………………………. 72

 

-9-1-9 پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………… 72

 

-4-1-9 گونه های جانوری……………………………………………………………………………. 79

 

-2-9 ویژگی های انسانی………………………………………………………………………………. 74

 

-1-2-9 تقسیمات سیاسی……………………………………………………………………………….. 74

 

-2-2-9سوابق تاریخی منطقه…………………………………………………………………………. 75

 

-9-2-9 اقوام و طوایف…………………………………………………………………………………. 76

 

-4-2-9 ویژگی های جمعیتی………………………………………………………………………….. 77

 

-1-4-2-9 حجم جمعیت و نرخ رشد………………………………………………………………… 77

 

– 2-4-2- 9 ساوتار سنی و جنسی جمعیت………………………………………………………… 73

 

-9-4-2-9 تعداد و نوع وانوار……………………………………………………………………….. . 73

 

-4-4-2-9 وضعیت سواد………………………………………………………………………………. 82

 

-5-4-2-9 مهاجرت……………………………………………………………………………………………………
82
-9-9 ویژگی های اقتصادی ………………………………………………………………………………………….
82
-1-9-9 نیروی انسانی و اشتغال……………………………………………………………………………………
82
-2-9-9 توزیع نسبی اشتغال…………………………………………………………………………………………
82
–9-9-9الگوی معیشت مردم شهریار……………………………………………………………………………
89
-1-9-9-9 بخش کشاورزی …………………………………………………………………………………………
89
-2-9-9-9 شكار،پرورش ماهی و سایر مشاغم ………………………………………………………………
85
-4-9-9 عملكرد غالب اقتصاد در شهرستان……………………………………………………………………
85
-4-9
نعت ……………………………………………………………………………………………………………
86
-1-4-9
نایع بومی وسنتی ………………………………………………………………………………………….
86
-5-9ودمات ………………………………………………………………………………………………………………
87
-6-9زیرساوت…………………………………………………………………………………………………………..
83
-4 توانمندیهای گردشگری منطقه ………………………………………………………………………………….
34
-1-4پتانسیم های گردشگری شهریار…………………………………………………………………………….
35
-1-1-4منابع طبیعی …………………………………………………………………………………………………….
35
-2-4پتانسیم های تاریخی و فرهنگی …………………………………………………………………………..
122
-9-2-4منابع انسان ساوت…………………………………………………………………………………………
123
-9-4 قوت ها و ضعف های منطقه ویژه گردشگری شهرستان شهریار ……………………………….
119
-1-9-4 نقاط قوت منطقه شهریار ………………………………………………………………………………..
119
-2-9-4نقاط ضعف …………………………………………………………………………………………………..
119
-4-4فر
ت ها و امكانات ………………………………………………………………………………………….
114
-1-4-4فر ت ها ……………………………………………………………………………………………………..
114
-2-4-4تهدیدها ………………………………………………………………………………………………………..
115
 

-5 نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………………………………………….. 116

 

-1-5نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………. 117

 

-2-5آزمون فرضیات…………………………………………………………………………………… 117

 

-9-5پیشنهادات…………………………………………………………………………………………… 113

 

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………… 122

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                       صفحه

 

-1-2 جدول………………………………………………………………………………………………… 94

 

-2-2 جدول………………………………………………………………………………………………… 95

 

9-2 -جدول…………………………………………………………………………………………………. 42

 

4-2 -جدول…………………………………………………………………………………………………. 48

 

– 1- 9جدول……………………………………………………………………………………………….. 61

 

-2-9 جدول………………………………………………………………………………………………… 65

 

-9-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 68

 

-4-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 74

 

-5-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 78

 

-6-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 81

 

-7-9 جدول………………………………………………………………………………………………… 82

 

-8-9جدول………………………………………………………………………………………………….. 85

 

-3-9 جدول………………………………………………………………………………………………… 86

 

-12-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 88

 

-11-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 83

 

-12-9 جدول………………………………………………………………………………………………. 83

 

-19-9 جدول………………………………………………………………………………………………. 32

 

-14-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 32

 

-15-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 31

 

-16-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 32

 

-17-9جدول……………………………………………………………………………………………….. 39

 

 

-1-4جدول……………………………………………………………………………………………… 122

 

-2-4جدول……………………………………………………………………………………………… 122

 

-9-4جدول……………………………………………………………………………………………… 112

 

-4-4جدول……………………………………………………………………………………………… 112

 

-5-4 جدول………………………………………………………………………………………………. 111

 

-6-4جدول……………………………………………………………………………………………… 111

 

-7-4جدول……………………………………………………………………………………………… 112

 

 

فهرست نمودار

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

-1-2 نمودار……………………………………………………………………………………………… 22

 

-2-2نمودار………………………………………………………………………………………………. 91

 

-9-2نمودار………………………………………………………………………………………………. 95

 

-4-2نمودار………………………………………………………………………………………………. 44

 

-1-9نمودار……………………………………………………………………………………………….. 69

 

-2-9نمودار……………………………………………………………………………………………….. 32

 

 

فهرست نقشه ها

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

– 1- 9 نقشه………………………………………………………………………………………………… 59

 

-2-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 55

 

-9-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 57

 

-4-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 53

 

-5-9 نقشه…………………………………………………………………………………………………. . 62

 

-6-9 نقشه…………………………………………………………………………………………………. . 69

 

-7-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 66

 

-8-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 63

 

-3-9نقشه…………………………………………………………………………………………………… 71

 

-12-9نقشه…………………………………………………………………………………………………. 79

 

-11-9نقشه…………………………………………………………………………………………………. 75

 

فهرست عکسها

 

عنوان                                                                                                                      صفحه

 

-1-4عكس…………………………………………………………………………………………………. . 37

 

-2-4عكس…………………………………………………………………………………………………. . 38

 

-9-4عكس…………………………………………………………………………………………………. . 33

 

-4-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 121

 

-5-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 129

 

-6-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 125

 

-7-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 126

 

-8-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 126

 

-3-4عكس…………………………………………………………………………………………………. 127

 

-12-4عكس………………………………………………………………………………………………. 128

 

چکیده

 

گردشگری، فعالیتی است با ابعاد گوناگون اقتصادی ،اجتماعی ،فرهنگی، محیطی و سیاسی باه نحاوی که غالب شئونات زندگی انسان را شامم می گردد، امروزه از نعت گردشگری به عنوان یك باازوی قدرتمند جهت افزایش درآمد و فقر زدایی در کشور های در حال توسعه نام برده می شود.

 

در دوران کنونی در پی بروز بحران های زیست محیطی،نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن باه توسعه پایدار، ززم است برنامهها براساش شناوت و ارزیابی توان محیطی ورت گیرد تا هام بهاره برداری در وور و مستمر از محیط ورت گیرد و هم ارزش های طبیعی محیط حفظ شود.

 

پژوهش حاضر به مطالعه، بررسی و ارزیابی توان های محیطی شهرستان شهریار و ارتباط آن با توسعه گردشگری در این شهرستان پرداوته است. این منطقه دارای توان ها و منابع متنوع محیطی اعم از آب کافی،واک حا لخیز،شرایط اقلیمی مطلوب، پوشش گیاهی، عوامم ارتباطی و پدیده هاای طبیعای و انسانی جاگب گردشگری است که در ورت برنامه ریزی و اساتفاده از آنهاا، مای تاوان بسایاری از مشكالت اقتصادی و اجتماعی منطقه را از بین برد و منطقه را در مسیر توساعه هماه جانباه و پایادار هدایت کرد.

 

روش تحقیق، تحلیلی- تو یفی و میدانی بوده است و با گردآوری اطالعات کتابخاناه ای، میادانی و اینترنتی به بررسی وضعیت توانایی های طبیعی شهرستان شهریار پرداوته شده است.

 

نتایج بررسی نشان می دهد که شهرستان شهریار با توجه به وجود توانمنادیهاای فاراوان طبیعای و موقعیت جغرافیایی و دسترسی مناسب وود می تواند در زمینه گردشگری موفق باشد.

 

کلید واژگان: توانمندی، توسعه، گردشگری، شهریار

 

فصل اول کلیات تحقیق

 

 

1-1 کلیات طرح پژوهش مقدمه:

 

بسیاری از نویسندگان،گردشگری را یك فر ت منحصر به فرد اقتصادی می دانند. در سالهای اویر،گردشگری منبع درآمد سرشار در تجارت جهانی و عنصر مهمی در بهبود و تنظیم موازنه بازرگانی و تراز پرداوت های بسیاری از کشورها شده است )کاظمی،.)4:1986

 

توسعه گردشگری به ویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته،عامم موثری در مقابله با فقر است و موجب افزایش درآمد قشرهای مختلف،کاهش بیكاری و رونق اقتصادی و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی مردم و افزایش رفاه اجتماعی می شود. بررسیها نشان می دهد که ارزهای به دست آمده از فعالیتهای گردشگری در تنظیم تراز پرداوت های بسیاری ازکشورها به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته که معموز وابسته به یك محصول اند، موثر واقع شدهاست. )همان:.)7-6

 

اهمیت سیرو سفر و گردشگری در تعالی فرهنگ و تفاهم بین المللی سبب شده است که مجمع عمومی سازمان ملم متحد در روز 23 سپتامبر 5(مهرماه(هر سال را روز جهانی جهانگردی اعالم می-

 

کند. جابه جایی و حرکت انسانها به جز تاثیرات فرهنگی، ثمرات اقتصادی عظیمی را به بار می آورد.

 

در دوران کنونی در پی بروز بحران های زیست محیطی،نابودی منابع و ایجاد موانع در راه رسیدن به توسعه پایدار،ززم می آید برنامهها براساش شناوت و ارزیابی توان محیطی ورت گیرد تا هم بهره برداری در وور و مستمر از محیط ورت گیرد و هم ارزش های طبیعی محیط حفظ شود.

 

پژوهش حاضر به مطالعه، بررسی و ارزیابی توان های محیطی شهرستان شهریار می پردازد.این منطقه دارای توان ها و منابع متنوع محیطی اعم از آب کافی،واک حا لخیز،شرایط اقلیمی مطلوب،پوشش گیاهی،عوامم ارتباطی و پدیده های طبیعی و انسانی جاگب گردشگری است که در ورت برنامه

 

 

ریزی و استفاده از آنها،می توان بسیاری از مشكالت اقتصادی و اجتماعی منطقه را ازبین برد و منطقه را در مسیر توسعه همه جانبه و پایدار هدایت کرد.

 

– 2 – 1 بیان مساله تحقیق

 

اغلب کشورهای جهان از طریق توسعه گردشگری توانستهاند مسائم مهمی نظیر افزایش درآمد ارزی، رونق اشتغال، تبادل و تعامم فرهنگ، ایجاد بازار مصرف تولیدات و

1 – 4 – 1: هدف کلی تحقیق …………………………………………………………………….. 8

1 – 4 – 2 : اهداف اختصاصی تحقیق …………………………………………………………..8

1 – 5 : فرضیات تحقیق ………………………………………………………………………….. 9

1 – 6 : تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق …………………………………………………. 9

1 – 6 – 1 : مسئولیت اجتماعی …………………………………………………………….. 9

1 – 6 – 2 : رضایتمندی ………………………………………………………………………… 10

1 – 6 – 3 :حضور در ورزشگاه …………………………………………………………………. 10

1 – 6 – 4 : تماشاگران …………………………………………………………………………. 10

1 – 6 – 5 : کارشناسان ………………………………………………………………………… 11

1 – 6 – 6 : لیگ ……………………………………………………………………………… 11

 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2 – 1 : مقدمه  ………………………………………………………………………………….. 13

2 – 2 :تاریخچه و تعاریف مسئولیت اجتماعی ………………………………………………14

2 – 3 : دلایل اهمیت موضوع مسئولیت اجتماعی شرکت ها …………………………….. 16

2 – 4 : ضرورت توجه به مسئولیت اجتماعی شرکت ها از نظر سازمان ملل ……………… 17

2 – 5 : موانع اجرای مسئولیت اجتماعی ……………………………………………………….. 17

2 – 6 : مزایای مسئولیت اجتماعی شرکت ها ………………………………………………… 18

2 – 7 : چارچوب های مطرح شده در پیشینه تحقیق ………………………………………. 20

2 – 7– 1 : چارچوب سه سطحی وود …………………………………………………………. 20

2 – 7 – 2: چارچوب کارول ………………………………………………………………………… 21

2 – 7– 3 : چارچوب ذینفعان ……………………………………………………………………… 26

2 – 7 – 4 : چارچوب لانتوس …………………………………………………………………….. 27

2 – 8 : دیدگاه ها و نظرات رایج در مورد مسئولیت اجتماعی ………………………………… 27

2 – 8– 1 :آلبرت کار و دیدگاه به حداکثر رساندن سود ………………………………………….. 27

2 – 8 – 2 : میلتون فریمن و دیدگاه به حداکثر رساندن سود معین …………………………… 28

2 – 8 –  3 : ادوارد فریمن و دیدگاه آگاهی اجتماعی و الگوی ذینفعی ………………………… 28

2 – 8 –  4 :کارول و دیدگاه خدمات اجتماعی …………………………………………………… 29

2 – 8 –  5 : پارتول و مارتین و مسئولیت اجتماعی ……………………………………………… 29

2 – 8 –  6 : ستی و مسئولیت اجتماعی………………………………………………………. 30

2 – 8–  7 : مدل مسئولیت اجتماعی دیویس …………………………………………………… 30

2 – 8 – 8 : کلارسون و توجه مسئولیت اجتماعی به ذینفعان …………………………………. 31

2 – 8 –  9 : واتاو و مفهوم مسئولیت اجتماعی ……………………………………………… 31

2 – 8– 10 :آندرواستارک و مسئولیت اخلاقی مدیران ………………………………………. 32

2 – 8–  11 :آندرسون و رونالدچی رابرت و مفهوم اخلاق و مسئولیت اجتماعی …………. 32

2 – 8 –  12 : فریدمن و مسئولیت اقتصادی ……………………………………………………… 32

2 – 8 –  13 :کارول و هرم مسئولیت اجتماعی …………………………………………………. 33

2 – 8 –  14: استیفن رابینز و مسئولیت اجتماعی …………………………………………….. 33

2 – 8 –  15 : درک فرنچ و مسئولیت اجتماعی ……………………………………………….. 33

2 – 8 –  16 : پیتر دراکر و مسئولیت اجتماعی ……………………………………………….. 33

2 – 8 –17 : مایکل پورتر و مارک کرامر و مسئولیت انسان دوستی ………………………… 34

2 – 9 : دیدگاه های موافقان و مخالفان مسئولیت اجتماعی سازمان ها ………………… 34

2 – 9 – 1 : دلایل موافقان مسئولیت اجتماعی سازمان ها …………………………………. 35

2 – 9 – 2 : دیدگاه های  مخالفان مسئولیت اجتماعی سازمان ها ………………………… 40

2 – 10: مبانی فلسفی دیدگاه های مسئولیت اجتماعی ……………………………………. 43

2 – 10– 1 : دیدگاه کلاسیک ……………………………………………………………………… 43

2 – 10 – 2 : دیدگاه عمومی …………………………………………………………………….. 43

2 – 10– 3 : دیدگاه اسلامی  …………………………………………………………………. 44

2 – 11 : رابطه مسئولیت اجتماعی و با تعهد و پاسخگویی اجتماعی ……………………… 44

2 – 12 اصول مسئولیت اجتماعی ………………………………………………………………. 45

2 – 13 : ورزش و مسئولیت اجتماعی …………………………………………………………. 46

2 – 14 : زمینه های مسئولیت اجتماعی در ورزش ……………………………………………. 46

2 – 15 : فوتبال و مسئولیت اجتماعی …………………………………………………………. 47

2 –  16 : تاریخچه مسئولیت اجتماعی در فوتبال …………………………………………… 48

2 – 16– 1 :  فوتبال و کلیسا ………………………………………………………………… 48

2 – 16– 2 :  شرکت ها و فوتبال ……………………………………………………………… 49

 2 – 16–  3 :  مدارس همگانی ……………………………………………………………… 49

2 – 17: اهمیت و ضرورت مسئولیت اجتماعی در باشگاه های فوتبال …………………… 50

2 – 18 : تاثیر باشگاه های فوتبال بر جامعه ………………………………………………….. 50

2 – 19:کنفدراسیون فوتبال آسیا و مسئولیت اجتماعی (AFC) …………………………. 51

2 – 19 – 1 : رویای آسیا …………………………………………………………………….. 52

2 – 20 : رضایتمندی …………………………………………………………………………… 52

2 – 21 : پیشینه تحقیق …………………………………………………………………….. 54         

2 – 22 : جمع بندی فصل دوم ………………………………………………………………….. 57

فصل سوم:  روش شناسی تحقیق

 3 – 1 : مقدمه………………………………………………………………………………….. 59

3 – 2 :  روش تحقیق ………………………………………………………………………….. 59

3 – 3 : جامعه آماری ……………………………………………………………………………. 59

3 – 4 : روش نمونه گیری …………………………………………………………………….. 60

3 – 5 : ابزار اندازه گیری ………………………………………………………………………. 60

 

3 – 5 – 1 :پرسشنامه نگرش سنجی مسئولیت اجتماعی ……………………………… 60

3 – 5 – 1 – 1 : پایایی و روایی ………………………………………………………………. 61

3 – 5 – 2 :پرسشنامه تعیین وضعیت مسئولیت اجتماعی …………………………………. 61

3 – 5 – 2 – 1 : پایایی و روایی …………………………………………………………….. 61

3 – 6 : حضور در ورزشگاه ……………………………………………………………………… 62

 3 –  7 : رضایتمندی تماشاگران ……………………………………………………………… 62

3 – 8  : روش های گردآوری داده ها ………………………………………………………….. 62

3 – 8 – 1 : مطالعات کتابخانه ای …………………………………………………………… 62

3 – 8 – 2 : تحقیقات میدانی ………………………………………………………………….. 62

3 – 9 : روش های اجرای پژوهش ……………………………………………………………. 63

3 – 10 : روش های آماری …………………………………………………………………… 64

3 – 11 : روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………… 64

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

4 – 1 : مقدمه …………………………………………………………………………………… 66

4 – 2 :آمار توصیفی ……………………………………………………………………………. 66

4 – 2 – 1 : اطلاعات توصیفی …………………………………………………………….. 66

4 – 3 : آمار استنباطی ………………………………………………………………………… 74

4 – 3 – 1 : بررسی فرضیه ها ……………………………………………………………… 75

4 – 3 – 1 – 1 : فرضیه اول ………………………………………………………………….. 75

4 – 3 – 1 – 2 : فرضیه دوم …………………………………………………………….. 76

4 – 3 – 1 – 3 : فرضیه سوم………………………………………………………………… 78

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5 – 1 : مقدمه ………………………………………………………………………………….. 81

 5 – 2 : خلاصه تحقیق …………………………………………………………………………. 81

5 – 3 : یافته های تحقیق ………………………………………………………………………. 82

 5 – 4 : بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………. 84

5 – 5 : محدودیت های تحقیق ………………………………………………………….. 86

5 –  6 : پیشنهاد های کاربردی …………………………………………………………….. 86

5 – 7 :  پیشنهاد های پژوهشی …………………………………………………………. 87

منابع و ماخذ  …………………………………………………………………………………… 89

چکیده:

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مسئولیت اجتماعی باشگاه های لیگ برتر فوتبال با رضایتمندی تماشاگران بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی – همبستگی و از نظر هدف کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه تماشاگران باشگاه های استان تهران (استقلال، پرسپولیس، راه آهن، نفت) حاضر در  لیگ  برتر فوتبال در دوره چهاردهم لیگ برتر فوتبال ایران در سال (1393- 1394) و همچنین بنا بر نظر  اساتید و متخصصین  50 نفر از کارشناسان (اساتید دانشگاه با گرایش مدیریت ورزشی) تشکیل می دهند.. به دلیل نامحدود بودن جامعه (تماشاگران) تعداد کل نمونه ها  با استفاده از فرمول حجم نمونه 384 نفر به دست آمد. همچنین  برای نمونه کارشناسان تعداد نمونه برابر با تعداد جامعه  (50 نفر) بود .روش گردآوری داده ها  به دو صورت مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی صورت گرفت. از ابزار پرسشنامه جهت جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده شد که شامل چهار بخش بود. بخش اول شامل اطلاعات جمعیت شناختی از قبیل نام تیم، سن، میزان تحصیلات، سابقه هواداری و میزان حضور می باشد. بخش دوم که یک پرسشنامه توسعه یافته بود برگرفته از مقاله پژوهشی زبیت عبدالرشید و سعدیتل ابراهیم (2002) بود که مربوط به بررسی نگرش افراد نسبت به مسئولیت اجتماعی باشگاه ها می شد. بخش سوم که برگرفته از مقاله پژوهشی بخشنده و همکاران (1391) بود مربوط به تعیین وضعیت باشگاه ها از نظر مسئولیت اجتماعی از دیدگاه کارشناسان و تماشاگران می شد. و بخش آخر که برگرفته از پرسشنامه الیور (1980) بود که مربوط به رضایتمندی تماشاگران می شد. به منظور تعیین روایی پرسشنامه ها  از 10 نفر از اساتید و متخصصان مدیریت ورزشی استفاده شد که همگی  توانایی پرسشنامه ها را  تأیید کردند. همچنین به منظور تعیین پایایی پرسشنامه ها از شاخص پایایی درونی ضریب (ضریب آلفای کرونباخ) در یک مطالعه مقدماتی بر روی 30 نفر از اعضای جامعه استفاده شد که این نتایج به دست آمد: پرسشنامه نگرش سنجی مسئولیت اجتماعی با ضریب آلفای کرونباخ 58/0، پرسشنامه تعیین وضعیت مسئولیت اجتماعی باشگاه ها با ضریب آلفای کرونباخ 84/0 و پرسشنامه رضایتمندی تماشاگران با ضریب آلفای کرونباخ 92/0 به دست آمد.. در مجموع 434 پرسشنامه توزیع گردید که در نهایت 418 پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. محقق در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل داده های آماری از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده نمود. که داده های مربوط به اطلاعات جمعیت شناختی از طریق آمار توصیفی و داده های حاصل از پرسشنامه ها به منظور آزمون فرضیه ها به وسیله آمار استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش آمار استنباطی از ضریب همبستگی پیرسون و همچنین  از آزمون کولموگروف – اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن داده ها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین وضعیت مسئولیت اجتماعی باشگاه های لیگ برتر فوتبال با رضایتمندی تماشاگران و کارشناسان رابطه ای مثبت وجود دارد.. بر اساس یافته های پژوهش میزان همبستگی بین چهار ابعاد مسئولیت اجتماعی و رضایتمندی تماشاگران بدین شرح است: بعد  اقتصادی 281/0 = r، بعد قانونی 294/0 = r،  بعد اخلاقی 366/0 = r و بعد بشر دوستانه 424/0 = r می باشد که تمامی این مقادیر با توجه به تعداد نمونه که 368 نفر می باشد به لحاظ آماری در سطح معناداری 01/0 > P معنادار می باشد. همچنین نظر کارشناسان نیز این یافته ها را تایید می کند به طوری که میزان همبستگی بین ابعاد مسئولیت اجتماعی و رضایتمندی از دیدگاه کارشناسان بدین شرح می باشد:  بعد قتصادی 303/0، با بعد قانونی 411/0، با بعد اخلاقی 480/0 و با بعد شردوستانه 398/0 می باشد که تمامی این مقادیر در سطح 95% اطمینان معنادار می باشند. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که همبستگی مثبت و معنادار بین نگرش کارشناسان نسبت به مسئولیت اجتماعی باشگاه ها و رضایتمندی آنان (388/0 = r) که در سطح 01/0 > P معنادار می باشد، وجود دارد که نظر تماشاگران نیز این یافته ها را تأیید می کند (108/0 r-، 05/0 > P)، اما با توجه به نتایج تحقیق بین نگرش تماشاگران نسبت به مسئولیت اجتماعی و حضور آنان در ورزشگاه رابطه ای معنادار وجود نداشت چرا که نظر کارشناسان نیز این نتایج را تأیید می کند. بر اساس نتایج توصیفی تحقیق باشگاه های لیگ برتر از نظر وضعیت مسئولیت اجتماعی از نظر کارشناسان و تماشاگران در سطح متوسطی قرار دارند، همچنین نتایج تحقیق نشان داد نگرش کارشناسان و تماشاگران نسبت به انجام مسئولیت اجتماعی باشگاه های لیگ برتر مثبت است. با توجه به این یافته ها به مدیران باشگاه ها توصیه می شود به فعالیت های مسئولیت اجتماعی توجه کرده و آن را به عنوان یکی از اهداف باشگاه در برنامه های خود قرار دهند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

در ادبیات سنتی مدیریت، وظایفی چون برنامه ریزی، سازمان دهی و نظارت برای مدیران موفق از الزامات اولیه بوده و بعدها نیز نقش های دیگری چون تصمیم گیری، نقش ارتباطی و اطلاعاتی برای مدیران مطرح شد. اما جدایی سازمان از محیط اجتماعی و مشغول شدن مدیران به اهداف سازمان و بی تفاوتی آنان به مسائل اجتماعی موجب گشوده شدن بابی جدید در مدیریت شد که آن را مدیریت مسائل اجتماعی یا مسئولیت اجتماعی برای مدیران نام نهادند. در واقع می توان گفت که مسائل اجتماعی جزء عوامل بیرونی سازمان محسوب می شود که توجه به آن به منظور افزایش بهره وری سازمان جزء ضرورت های سازمان شده است. مدیران امروز باید علاوه بر مهارت های فنی، اداراکی، انسانی، به مهارت اداره ی مسائل اجتماعی نیز مجهز باشند و مسائل جامعه را جزء اهداف سازمانی خود قرار دهند. توجه به مسائل اجتماعی مستلزم ایجاد ساختار های لازم در سازمان و تخصیص منابع مالی و انسانی ضروری برای آن است. اما قبل از هر جیز ایجاد باور و اعتقاد به مسئولیت اجتماعی نزد مدیران دارای بیشترین اهمیت است (الوانی، 1391). همچنین می توان گفت سازمان و جامعه در کنش متقابل با یکدیگر قرار دارند، سازمان برای ادامه حیات خود به جامعه نیاز دارد و حیات جامعه نیز بدون سازمان امری غیر ممکن است. آنچه مسلم است از اوایل نیمه دوم قرن بیستم آگاهی عمومی درباره وابستگی سازمان، جامعه و محیط به یکدیگر افزایش یافته و همگان پی برده اند که از یک سو سازمان ها با تکیه بر امکانات موجود در جامعه به اهداف خود می رسند و از سوی دیگر، اقدامات سازمان ها می بایست منافع و دستاورد هایی نیز برای جامعه داشته باشد ( مرتضوی و همکاران،1389).

 ورزش  نیز به عنوان یکی از مهم ترین نهاد های جوامع مدرن صنعتی می باشد که بخش اعظمی از جمعیت هر کشوری به اشکال گوناگون با آن سر و کار دارند. و به طور کلی ورزش در تمام دوران زندگی از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و موجب می شود، افراد مکان مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت خود داشته و در تامین سلامت جسمی وروانی آنان تاثیر بسیار زیادی دارد. بسیاری از آثار نامطلوب محیط اجتماعی، اقتصادی، وضع خانوادگی، وراثت و نظایر آن با استفاده از ورزش میتواند کاهش یابد و یا حتی به طور کلی ازمیان برود (هانسن و گیتور[1]،1989).

وجود خیل مشتاقان ورزش به مسابقات ورزشی، هواداران متعصب و پرو پا قرص تیم های ورزشی و هواداران تندرستی و سلامتی که بی وقفه خواهان خدمات مناسب، سریع و متنوع ورزشی می باشند باعث شده که ورزش به عنوان یک صنعت پر طرفدار و پر درآمد شناخته شود. سرمایه گزاران ورزشی نیز اقدام به احداث فضاها و ارائه خدمات ورزشی، تولید پوشاک و لوازم ورزشی و برگزاری مسابقات درآمدزا می نمایند. طرفداران ورزشی مقدار زیادی پول در جریان این کار خرج می کنند. باشگاههای ورزشی به عنوان سازمان های ورزشی و متولیان ورزش در قبال این تماشاگران و جامعه مسئولیت های تحت عنوان مسئولیت اجتماعی دارند. بنابراین سؤال اصلی تحقیق این است که آیا بین مسئولیت های اجتماعی باشگاه های لیگ برتر  بارضایتمندی تماشاگران رابطه ای وجود دارد.

2-1- بیان مسأله

موضوع مسئولیت های اخلاقی و اجتماعی مدیریت از نیمه دوم قرن حاضر، بیش از پیش مورد توجه دانشمندان رشته مدیریت قرار گرفته است. مدیران از پایین ترین رده تا بالا ترین رده سازمانی، تصمیماتی را که علاوه بر داشتن مبانی واقعیت، مستلزم قضاوت ارزشی نیز هست، اتخاذ می کنند. انتخاب یک شق از میان شقوق مختلف با توجه به تصمیمات قبلی، فشار های لحظه ای، ارزش های مذهبی، سنت ها و عوامل اجتماعی و اقتصادی به عمل می آید.

از دهه 1950 درباره وابستگی سازمان، جامعه و محیط آگاهیهای بیشتری به وجود آمده است. مردم پی برده اند که اقدامات سازمان ها سود و زیانی برای جامعه دربر دارد. لذا تلاش بر این بوده است که رابطه سود و زیان در سازمان ها به گونه ای بهبود یابد که مردم بیش از هزینه ای که پرداخت کرده اند از سازمان ها سود ببرند. این ارزش ها با عنوان  مسئولیت اجتماعی مدیریت، در چند دهه اخیر مورد توجه خاص قرار گرفته است. منظور از مسئولیت اجتماعی این است که سازمان ها تاثیر عمده ای بر سیستم اجتماعی دارند و لذا چگونگی فعالیت آنها باید به گونه ای باشد که در اثر آن زیانی به جامعه نرسد، و در صورت رسیدن زیان، سازمان های مربوطه ملزم به جبران آن باشند(ایران نژاد، 1371).  

یک جامعه دارای نیاز های مختلفی است که برای تامین آنها حاضر است هزینه هایی را متحمل شود. انجام هزینه های فوق می تواند انگیزه ای برای کسب درآمد سازمان هایی باشد که به منظور تامین این  نیاز در داخل جامعه (یاحتی خارج از آن) به وجود می آیند. بنابراین هرچه نیاز اجتماعی گسترده تر و حیاتی تر باشد، امکان افزایش درآمد و توسعه سازمانی بیشتر است. این در حالی است که سازمان ها برای آنکه به اهداف خودشان نایل شوند، مجبورند با بخش ها و دیگر گروه های مختلف جامعه ارتباط داشته باشند. ارتباط هایی که اصولا برای سازمان جنبه حیاتی دارد. بنابراین می توان گفت که در واقع نه سازمان می تواند خودش را از جامعه جدا کند و نه جامعه می تواند بدون سازمان زندگی کند (الوانی و قاسمی،احمد رضا، 1377).

مدیران باید از جزء نگری و شیفتگی صرف نسبت به اهداف سازمانی خود دست بردارند و اهداف جامعه و کشور رابه عنان راهنمای خود در تلاش هایشان قرار دهند (الوانی، 1391). سبک مدیریتی هر جامعه متاثر از ارزش های حاکم بر آن جامعه است. زیرا ارزش ها از یک سو تعیین کننده اهداف و از سوی دیگر راهنمای شیوه ها و تبین ابزار رسیدن به اهداف می باشد (وزیر زنجانی و فروزنده، 1388).

ارزش های موجود در هر جامعه در شکل دهی کنش[1] فرد در زندگی اجتماعی، نقش مهمی ایفا می کند و آن را تحت تاثیر قرار می دهد؛ هر چند برخی اهداف و نگرش ها از بقیه مهم ترند.  

ایفای نقش مسئولیت اجتماعی در سازمان ها به رشد و توسعه خدمات بهتر مشتریان، تشویق کارکنان به همکاری بیشتر و بهتر در سازمان و گسترش سطح رضایت مندی جامعه از سازمان منتهی و در نتیجه به بقا و رشد سازمان کمک می کند.

احساس مسئولیت اجتماعی زمانی شکل می گیرد که افراد، جامعه و سازمان ها از باور ها و نگرش هایی که آن ها را به سمت و سوی فداکردن بخشی از درآمد های کوتاه مدت برای جامعه بدون دریافت اولیه بازده ظاهری وادار کند، برخوردار باشند (ابراهیمی نژاد و اکبری، 1388).

لوسیر و کیمبل[2] (1949) مسولیت اجتماعی را تلاشی آگاهانه برای فعالیت در حالتی می دانند که وضعیت برنده – برنده برای همه ذینفعان ایجاد کند (به نقل از رضوی، برومند، و یوسفی، 1391).