به شرح زیر نام برد:

مالیات، نرخ بهره، سطح عمومی فعالیت­های تجاری، قابلیت دسترسی به وجوه در بازار، رفتار قرض دهندگان، الگوهای رایج و…. (اسدی،1390: 11)

بنابراین این پژوهش به دنبال یافتن اثر دارایی­های وثیقه­ای شرکت، سود آوری شرکت، نرخ موثر مالیات شرکت، سپر مالیاتی غیر بدهی شرکت، اندازه شرکت، نرخ رشد، تعداد شرکت­های تابعه و شاخص صنعت بر اهرم مالی شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران می­باشد تا مدیران مالی و سرمایه گذاران و وام دهندگان بتوانند از این نتایج استفاده کنند. زیرا برای افراد وموسسات ذینفع، قابل توجه و مهم است که شرکت مورد نظر برای تأمین مالی دارایی­های خود از چه حجمی بدهی و از چه حجمی سهام (حقوق صاحبان سهام) استفاده نموده است. زیرا این امر بر تصمیم­های آنها در ارتباط با آن شرکت تأثیر خواهد گذاشت. بانک ها در هنگام اعطای وام به شرکت­ها و افراد سرمایه گذار در هنگام خرید سهام شرکت­ها به این مسأله توجه دارند که شرکت­ها از چه بافت مالی بر خوردار هستند.

2-1- تعریف موضوع و بیان مساله:

تصمیم­های تأمین مالی و سرمایه گذاری در شرکت­ها، تصمیم­هایی هستند که هر دو با آینده نگری اتخاذ می­شوند. در تصمیم­های تأمین مالی، شرکت وجوه مورد نظر خود را در حال حاضر به کار می­گیرد تا در آینده بتواند به تعهدات خود در قبال تأمین کنندگان منابع مالی عمل کند، و آنچه که در تصمیم­های سرمایه گذاری نقش کلیدی را بازی می­کند هزینه سرمایه[1] شرکت است؛ زیرا هزینه سرمایه به عنوان نرخ تنزیل[2] جریان های نقدی حاصل ازپروژه­های سرمایه گذاری استفاده می­شود. بنابراین، رد یا قبول پروژه­های سرمایه گذاری پیشنهادی در گرو انتخاب مناسب ترین نرخ تنزیل یا همان هزینه سرمایه است این در حالی است که هزینه سرمایه شرکت، تابعی از ساختار سرمایه[3] آن است. بنابراین انتظار می­رود تغییر در ترکیب منابع تأمین مالی (ساختار سرمایه) بر هزینه سرمایه و متعاقباً ارزش شرکت تأثیر گذارد.

منابع تأمین مالی شرکت­ها بر اساس سیاست تأمین مالی آنها، به دو بخش ” منابع مالی درونی” و ” منابع مالی بیرونی” شرکت تقسیم می­شود. در منابع مالی درونی، شرکت از محل سود کسب شده اقدام به تأمین مالی می­کند، یعنی به جای تقسیم سود بین سهامداران، سود را در فعالیت­های عمدتاً عملیاتی شرکت برای کسب بازده بیشتر به کار می­گیرد و در منابع مالی بیرونی از محل بدهی­هاو سهام، اقدام به تامین مالی می کند. (نمازی، 1384: 76)

لذا سئوالاتی که در این ارتباط مطرح می­باشد عبارتند از:

آیا ساختار مطلوبی وجود دارد که به واسطه آن هزینه سرمایه شرکت حداقل و ارزش شرکت حداکثر گردد؟ و اگر چنین ساختاری وجود دارد، چه عواملی درتعیین آن نقش دارند؟ این پژوهش درصد یافتن اثر 8 متغیر دارایی­های وثیقه­ای شرکت، سود آوری شرکت، نرخ موثر مالیات شرکت، سپر مالیاتی غیر بدهی شرکت، اندازه شرکت، نرخ رشد، تعداد شرکت­های تابعه صنعت و شاخص صنعت از   بین عوامل دورنی و بیرونی بر ساختار مالی(اهرم مالی) شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار ایران می­باشد.

1-3 اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

یکی از موضوع­های مهمی که تمام صاحب نظران مالی و مدیران مالی برآن توافق دارند، مسئله ساختار مالی (اهرم مالی) است. شرکتی که هیچ گونه بدهی نداشته باشد، یک شرکت با ساختار کاملاً سرمایه­ای است، اما در عالم واقعیت چنین شرکتی سراغ نداریم و تمام شرکت­ها به نسبت­های مختلفی از اهرم استفاده می­کنند.

لذا برای افراد و موسسات ذینفع، قابل توجه مهم است که شرکت مورد نظر برای تأمین منابع مالی دارایی­های خود از چه حجمی بدهی و از چه حجمی سهام (حقوق صاحبان سهام) استفاده نموده است. زیرا این امر بر تصمیم­های آنها در ارتباط با آن شرکت تاثیر خواهد داشت. بانک­ها در هنگام اعطای وام به شرکت­ها و افراد سرمایه گذار در هنگام خرید سهام شرکت­ها نیز داشتن ساختار مالی بهینه مهم است که از آن طریق بتوانند در صورت لزوم اقدام به گرفتن وام یا انتشار سهام جدید نمایند. هم گرفتن وام و هم انتشار سهام جدید نیاز به داشتن بافت و ساختار مالی مناسب است تا اینکه هم بانک­ها مایل به اعطای وام باشند و هم سرمایه گذاران از افزایش سرمایه (انتشار سهام جدید) استقبال نمایند.

با توجه به مراتب فوق به جهت اهمیت ساختار مالی در زمینه­های مختلف، لذا شناخت عوامل عمده­ای که بر آن تأثیر دارند قابل توجه و مهم است. تا از این طریق هر شرکت به تواند با در نظر گرفتن آن عوامل تعیین کننده و مؤثر، و میزان تأثیر هر کدام در ارتباط با ساختار مالی خود برنامه ریزی و تصمیم گیری نماید.) یزدانی،1373: 9)

نوآوری که در این پژوهش وجود دارد به شرح ذیل می باشد:

پس از مطالعات گسترده،بررسی­های جامع و با­توجه به پژوهش­ها، تالیف­ها و ثوابق پیشین مشخص شد که علارغم پژوهش­های فراوانی که درباره ساختار سرمایه و اهرم مالی صورت گرفته اما تاکنون تاثیر نرخ موثر مالیات، شاخص صنعت و تعداد شرکت­های تابعه بر اهرم مالی و ساختار سرمایه مورد بررسی قرار نگرفته که در این پژوهش اثر این سه متغیر نیز در کناد متغیرهای دیگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

1-4 اهداف پژوهش:

یعنی بیان صادقانه اینکه چگونه فکر می کنید و یا چه احساسی دارید و بیان اینکه چه نیازی دارید و چه می خواهید.

فواید رفتار قاطع :

به شما اجازه می دهد تا خواسته ها ، نیازها و خواهش هایتان را کنترل کنید . هرچند ممکن است آنچه را که می خواهید به دست نیاورید اما همین بیان نیازها و درخواست ها باعث ایجاد احساس بهتری در شما می گردد.
عزت نفس شما با بیان مستقیم و صادقانه رشد می کند.
قادر به برقراری ارتباط موثر با دیگران باشید .
شخصیت شما رشد کرده و تکامل یابد .
مسئولیت کیفیت روابط خود را با دیگران بپذیرید .
اگر احساستان را بیان نمایید مجبور نخواهید بود آن کاری را که نمی خواهید انجام دهید .
و به قول رالف والد و امرسون :

جایگاه و مقامی را که حق مسلم خود می دانید کسب کنید و شاهد تن در دادن مردم به آن باشید .

رفتار پرخاشگرانه :

رف   تار پرخاشگرانه را نباید با رفتار قاطع یکی دانست وقتی که شما نیازها ، افکار و احساس خود را از طریق اعمال زور و قدرت به دیگران بیان می نمایید و حقوق دیگران را نادیده میگیرید در واقع پرخاشگرایانه رفتار کرده اید .

تئوری هوش هیجانی از دیدگاه بار- اون ………………………………………… 27

شناسایی حالت های هیجانی …………………………………………………………… 33

رضایت زناشویی …………………………………………………………………………. 35

بررسی علل نارضایتی از زندگی زناشویی ………………………………………. 37

رضایت زناشویی و هوش هیجانی ………………………………………………….. 43

هوش عاطفی و نقش آن در تحكیم پیوند زناشویی ……………………………. 45

تحقیقات انجام شده در زمینه هوش هیجانی و رضایت زناشویی ……….. 47

فصل سوم (طرح تحقیق) ………………………………………………………………. 50

مقدمه ………………………………………………………………………………………….. 51

جامعه پژوهش …………………………………………………………………………….. 51

نمونه آماری ………………………………………………………………………………… 51

ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………….. 52

روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………. 52

روایی و اعتبار آزمون هوش هیجانی ………………………………………………. 52

پایایی و اعتبار آزمون در ایران ……………………………………………………… 53

روایی و اعتبار پرسشنامه رضایت زناشویی ……………………………………. 55

روایی و اعتبار پرسشنامه در ایران ………………………………………………… 57

فصل چهارم (تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی داده ها)…………….. 59

مقدمه ………………………………………………………………………………………….. 60

توصیف داده ها ……………………………………………………………………………. 61

بررسی و آزمون فرضیه ها …………………………………………………………… 65

فصل پنجم: (خلاصه و نتیجه گیری) ………………………………………………. 67

بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………….. 68

خلاصه تحقیق ………………………………………………………………………………. 69

پیشنهادهای پژوهش …………………………………………………………………….. 69

محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………. 70

فهرست منابع ……………………………………………………………………………….. 71

 

فهرست جداول

جدول 4-1 توزیع فراوانی نمرات رضایت زناشویی …………………………. 61

جدول 4-2 شاخص های گرایش مركزی و پراكندگی رضایت زناشویی 62

جدول 4-3 توزیع فراوانی نمرات هوش هیجانی ………………………………. 63

جدول 4-4 شاخص های گرایش مركزی و پراكندگی هوش هیجانی …… 64

جدول 4-5 ضریب همبستگی بین هوش هیجانی و رضایت زناشویی ….. 65

 

چكیده پایان نامه:

در این پژوهش با تأكید بر نقش هیجانها در زندگی انسان، اجزای هوش هیجانی و رابطه هیجان و تفكر اشاره شد. سپس توانایی های هوش هیجانی به عنوان راه حل بسیاری از معضلات اجتماعی، فرهنگی، آموزشی معرفی شده و در ادامه تاریخچه هوش هیجانی و زمینه های كاربردی متعدد آن در زندگی شخصی و اجتماعی افراد مورد بررسی قرار گرفت.

و با توجه به نقش مهم رضایت زناشویی بر سلامت های جسمانی افراد، به عوامل متعدد شناختی، وضعیت اقتصادی و عقیدتی كه بر رضایت زناشویی موثرند اشاره شد و هدف این بود كه بررسی كند آیا میان هوش هیجانی رضایت زناشویی رابطه ای وجود دارد؟ كه با توجه به اطلاعات جمع آوری شده و تجزیه و تحلیل آماری مشخص شد كه همبستگی مثبت و در حد پایین مشاهده شده است اما با توجه به سطح معناداری آزمون ضریب همبستگی محاسبه شده معنادار نبوده و فرضیه پژوهش مورد تأیید قرار نگرفته است.

 

فصل اول

موضوع پژوهش، كلیات پژوهش

مقدمه
بیان مسأله
اهمیت و ضرورت پژوهش
تعاریف عملیاتی
 

 

 

فصل اول

مقدمه:

روانشناسان درصدد شناسایی عواملی هستند كه با استفاده از آنها بتوان افراد را در زندگی فردی و اجتماعی یاری داد. یكی از مباحث مورد توجه آنان، نقش هوش به عنوان عامل موفقیت انسان است كه در این زمینه رویكردهای متفاوتی وجود دارد.

در گذشته، تمركز اغلب روانشناسان، بر فرآیندهای شناختی و هوش عمومی بوده است. دیدگاه های سنتی هوشبهر تصوری محدود از استعدادهای انسان داشتند و برای هوش فرد، محدودیت قائل شده و آن را ارثی، نسبتاً ثابت و نیز قابل تغییر می دانستند. گذشت زمان و تجربه‌های علمی ثابت كرد كه بسیاری از افراد كه در نمرات پیشرفت تحصیلی و آزمون های هوش ربته بالایی را كسب می كنند، در فراز و نشیب های زندگی شخصی و اجتماعی و بحرانهای روزمره كفایت و شایستگی لازم را از خود نشان نداده و فاقد مهارتهای لازم هستند. در عمل، هوشبهر بالا تضمین كننده شخصیت اجتماعی، موفقیت و خشنودی در زندگی نیست.

هوارد گاردنردر سال 1983 ، با طرح نظریه هوش چند عاملی خود، از مفهوم هوشبهر به عنوان عاملی منفرد و تغییرناپذیر فراتر رفته و تصویر غنی تر و گسترده تری از هوش را ارائه نمود. او با مطرح كردن، هوشبهر درون فردی به عنوان كلیه خودشناسی و هوش بین فردی به معنای توانایی درك افراد دیگر، الگویی دقیق و واقعی برای استفاده ثمربخش در طول زندگی معرفی نمود.

گرچه در توصیف گاردنر از هوش فردی، شناخت احساسات مطرح شد، اما به نظر می رسید كه هنوز به عواطف و هیجانات آن گونه كه متناسب با نقش پیچیده آنها در زندگی انسان باشد، پرداخته نشده است.

جان مایر و پیتر سالووری در سال 1989، به این روال كه چه چیزهایی موجب كسب موفقیت افراد در زندگی می شود. اصطلاح هوش هیجانی را مطرح نموده و برای اولین بار در مقالات آموزشی خود این گونه معرفی نمودند. هوش هیجانی توانایی است كه امكان درك احساسات و هیجانهای خود و دیگران را به فرد می دهد تا با استفاده از این قابلیت بتواند تفكر و عملكرد خود را هدایت كند.

در سالهای اخیر اصطلاح هوش هیجانی گسترش فزاینده ای یافته، خصوصاً و زمینه كاربرد آن در تعلیم و تربیت زندگی شخصی، محیط كار و تجارب، پژوهشهایی انجام شده است.

پژوهش حاضر قصد دارد در رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی را مورد بررسی قرار دهد.

بیان مسأله

سالهاست روان شناسان درصدد هستند كه به این سئوالها پاسخ بدهند كه چرا برخی از مردم نسبت به برخی دیگر از بهداشت روانی بهتر برخوردارند كه این سئوال به سئوال

نمونه گیری این تحقیق به صورت تصادفی ازمیان دانش آموزان دخترفارسی زبان پایه چهارم مقطع متوسطه ی شهرستان شهریارانجام شده است.این تحقیق به روش توصیفی-استنباطی صورت گرفته ودرگردآوری داده ها از

پرسشنامه وآزمون متنی که تحت راهنمایی ونظارت مستقیم استادراهنما توسط پژوهشگرساخته شداستفاده گردیده است.درمجموع 37مورد بررسی شده درپرسشنامه وآزمون متنی،نتیجه ی حاصل ازبررسی آمارهای توصیفی نشان می دهدکه 32موردرویکردقوی ،2موردرویکردمعتدله ودر3موردنیزهیچیک ازرویکردها قابل اثبات نبوده اندو نتیجه ی حاصل ازبررسی آمارهای استنباطی نیز نشان می دهدکه در32مورد رویکردقوی قابل تاییدبوده است.

این نتایج نشان می دهندکه:

میان نوع ومیزان خطاهای دستوری حاصل ازآموزش زبان انگلیسی و عربی به دانش آموزان فارسی زبان تفاوتهای مختلفی وجوددارد.2)رویکردقوی بررسی مقابله ای درتوصیف خطاهای دستوری حاصل ازآموزش این دوزبان کارآمدترباشد،بنابراین هردوفرضیه ی این پژوهش تاییدمی شوند.
قابل ذکراست که دربرخی مواردبه دلایلی مانند مجاورت فرهنگی زبان عربی وفارسی،آماربه دست آمده چندان پیش بینی رویکردموردنظرراتاییدنکردوبررسی این موضوع می توانددرپژوهشهای آتی موردتوجه قراربگیرد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                            شماره صفحه

فصل اول:کلیات پژوهش

1-1- مقدمه………………  2

1-2- بیان مسئله………  2

1-3- اهمیت تحقیق…..   4

1-4- سوالات تحقیق…..   5

1-5- فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………5

1-6- محدودیت های تحقیق.. 5

فصل دوم:مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه…………….  8

2-2- مبانی نظری تحقیق.. 9

2-2-1- زبان شناسی مقابله ای.. 9

2-2-2- بررسی مقابله ای ومراحل آن. 9

2-2-3- تحلیل سازه های جمله دربررسی مقابله ای.. 13

2-2-4- نقش زبان شناسی مقابله ای دریادگیری زبان. 14

2-2-5- سطوح تحلیل مقابله ای…………. 15

2-2-6- فرضیه های مختلف تحلیل مقابله ای.. 19

2-2-7-معرفی رویکردقوی ومعتدله……………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

 

 

 

الف
 

2-2-8- خطاواشتباه…… 23

2-2-9- تحلیل خطاوانواع خطا……………………… 28

2-2-10- روش شناسی تحلیل خطا………………………………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-2-11- اهمیت خطاوتحلیل آن. 32

2-2-12- انواع خطاهای دستوری.. 33

2-2-13- زبان بینابین…   34

 

2-2-14- زبان اول وزبان خارجی/دوم. 34

2-2-15- یادگیری زبان خارجی/دوم. 35

2-2-16- سلسله مراتب دشواری زبان خارجی/دوم. 35

2-2-17- اهمیت زبان عربی.. 36

2-2-18- تحلیل موارددستوری بررسی شده درپژوهش……………………………………………………………………………………………………………………39

2-3- مبانی عملی تحقیق. 47

2-3-1- پژوهش های غیر ایرانی.. 47

2-3-2- پژوهش های ایرانی.. 50

فصل سوم:روش پژوهش

3-1- مقدمه……………. 55

3-2- روش تحقیق…….. 55

3-3-تحلیل زبانی و طبقه بندی خطاها………………………………………………………….. 56

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………..59

4-2- بررسی آمارتوصیفی سوالات چهار گزینه ای.. 59

 

 

ب
4-3- بررسی آمارتوصیفی آزمون متنی.. 75

4-4- بررسی آماراستنباطی آزمون چهارگزینه ای……………………………………………………………………………………………………………………………..99

4-5- بررسی آماراستنباطی آزمون متنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………100

 

فصل پنجم:نتیجه گیری

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………  104

5-2- نتایج کلی آمارتوصیفی بررسی فرضیه‏های پژوهش… 104

5-3- نتایج کلی آماراستنباطی بررسی فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………..106

 

5-4- نتایج پژوهش…………………    107

5-5- خلاصه پژوهش…….. 116

5-6-کاربردپژوهش………    117

5-7- پیشنهادات پژوهش    117

منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………119

 

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………121

 

منابع اینترنتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..123

 

پیوست ها

پیوست الف- آزمونهای گردآوری داده……………………………………………………………………………………………………………………………………………..125

 

پیوست ب- واژه نامه انگلیسی به فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………………………134

 

 

 

 

ج
 

 

فهرست جدولهاونمودارها

عنوان                                                                                                          شماره صفحه

4-1- جدول های آمارتوصیفی آزمون چهارگزینه ای………………………………………………………………………………………………………………..72- 59

 

4-2- نمودارهای آمارتوصیفی آزمون چهارگزینه ای…………………………………………………………………………………………………………………..73-60

 

4-3- جدول بررسی کلی آمارتوصیفی آزمون چهارگزینه ای…………………………………………………………………………………………………………….73

 

4-4- نمودار بررسی کلی آمارتوصیفی آزمون چهارگزینه ای……………………………………………………………………………………………………..75-74

 

4-5- جدول های آمارتوصیفی آزمون متنی………………………………………………………………………………………………………………………………..97-75

 

4-6- نمودارهای آمارتوصیفی آزمون متنی…………………………………………………………………………………………………………………………………97-75

 

4-7- جدول بررسی کلی آمارتوصیفی آزمون متنی…………………………………………………………………………………………………………………………..98

 

4-8- نمودار بررسی کلی آمارتوصیفی آزمون متنی……………………………………………………………………………………………………………………99-98

 

4-9- جدول بررسی کلی آمار استنباطی آزمون چهارگزینه ای………………………………………………………………………………………………………100

 

4-10-نموداربررسی کلی آماراستنباطی آزمون چهارگزینه ای……………………………………………………………………………………………………….100

 

4-11- جدولهای بررسی آماراستنباطی آزمون متنی………………………………………………………………………………………………………………………101

 

4-12- نموداربررسی آماراستنباطی آزمون متنی…………………………………………………………………………………………………………………………….102

 

5-1- نمودار مقایسه ی درصدی آمارتوصیفی………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-2- نمودار درصد کلی آمارتوصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….105

 

5-3- نمودار مقایسه ی درصدی آماراستنباطی……………………………………………………………………………………………………………………………….106

 

5-4- نمودار درصد کلی آماراستنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….107

1-1-       مقدمه
موضوع دستور زبان همواره مورد توجه زبان شناسان و صاحبنظران بوده است.دستور در مطالعات نوین زبان شناسی بخشی از نظام شناختی ذهن انسان است و این نظام شناختی در ساختار ذهنی و روان شناختی همه انسانها به طور طبیعی وجود دارد.در چهار چوب زبان شناسی نوین هر فردی دستور زبان مادری خود را می داند و براساس چنین دانشی قادر به تولید و درک جمله ها است.در واقع سخنگویان هر زبانی به صورت خود آگاه از این دانش اطلاع ندارند بلکه به صورت ناخودآگاه آن را به کار می برند. چامسکی این دانش ناخود آگاه را که بر مبنای آن جمله ها تولید ودرک می شوند توانش[1]نامیده و به دنبال آن تجلی و به کارگیری این دانش زبانی را در موقعیت های مختلف کنش[2] نام گذاری کرده است.البته در اغلب موارد کنش زبانی بازتاب دقیق دانش زبانی نیست و همه ما با خطاهای[3] تولیدی گفتاری و نوشتاری یا درک نادرست جمله آشنا هستیم،اما این خطاها به معنی ندانستن دستور زبان نیست بلکه ممکن است به دلایلی در یک موقعیت به درستی از آن استفاده نشود(گلفام،1389: 6-5).

فراگیری[4] زبان مادری بخشی از فرآیند کل بلوغ کودک است درصورتی که یادگیری[5] زبان دوم به طور معمول فقط پس از اینکه فرآیند بلوغ عمدتاً کامل شده است شروع می

عنوان صفحه

فصل اول – مقدمه
1-1 مقدمه 2
1-2 بررسی سوابق تحقیق 4
1-3 ساختار پایان­نامه 8

فصل دوم – مسئله توزیع اقتصادی بار
2-1 معرفی توزیع اقتصادی بار 10
2-2 مشخصه واحد بخار (حرارتی) 10
2-3 منحنی محدب هزینه­های عملیاتی یک واحد حرارتی 11
2-4 منحنی هزینه سوخت افزایشی 13
2-5 منحنی نرخ حرارت 13
2-6 منحنی نامحدب هزینه­های در واحد حرارتی 14
2-7 توزیع اقتصادی بار در نیروگاه برق 16
2-8 توزیع اقتصادی بار در سیستم قدرت 17
2-9 محدودیت برابری و نابرابری 17
2-10 معرفی ضرایب B تلفات انتقال 20

فصل سوم – الگوریتم پیشنهادی اجتماع ذرات PSO
3-1 معرفی PSO 24
3-2 بررسی سوابق تحقیق 25
3-3 مفهوم بهینه­سازی اجتماع ذرات 27
3-4 فرمول­بندی PSO 28
3-5 فلوچارت استاندارد بهینه­سازی اجتماع ذرات 33
3-6 شبه کد در PSO 34
3-7 اساس الگوریتم PSO برای محدود کردن مشکل 35

فصل چهارم – پیاده­سازی الگوریتم پیشنهادی در مسئله توزیع اقتصادی بار
4-1 فرمول­بندی تابع هدف 37
4-2 برابری و نابرابری محدودیت­ها 39
4-3 اصلاح تابع هدف 40
4-4 پیاده­سازی PSO برای مشکل ED 41
4-5 شبیه­سازی 43
4-6 مقا   یسه نتایج الگوریتم پیشنهادی با الگوریتم ژنتیک 56

فصل پنجم – نتیجه­گیری و پیشنهادات
5-1 نتیجه­گیری 58
5-2 پیشنهادات 59

ضمیمه 60
مراجع 62

تطبیق داده و از نظر روحی و روانی محیط زندگی خود را ایمن سازند و در آن محیط، توانایی ها و مهارتهای خویش را بکار گیرند و استعدادهای واقعی خود را به منصه ظهور برسانند (نصری و خورشید، 1391). بنابراین توجه به ویژگی های شخصیتی افراد و سبکهای عشق ورزی که سبب احساس نزدیکی دو نفر به یکدیگر می شوند؛ از اهمیت بسزایی در بررسی کیفیت زندگی برخوردار هستند. زیرا روی هم رفته، شواهد موجود نشان می دهد ویژگی های شخصیت و سبکهای عشق ورزی، پیش بینی کننده های تجربی موثری برای تعیین کیفیت زندگی هستند و وجود رابطه بین ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی با کیفیت زندگی در تحقیقات مقطعی مورد تایید قرار گرفته است  (یوسفی و همکاران، 1390 و حمید و زمستانی، 1392). بر اساس تجربه های روزمره و با استناد به منابع مکتوب مشخص شده که ویژگیها و صفات خاص شخصیتی و سبکهای عشق ورزی نقش برجسته و مسلطی در منظومه روانی و بهداشتی و بهزیستی ما داشته و همچنین بدین لحاظ که سبکهای عشق ورزی و ویژگیهای شخصیتی می توانند به درستی پیش بینی کننده کیفیت زندگی ما باشند چرا که غالب اوقات تعیین کننده و هدایت کننده رفتارهای ما محسوب می شوند. فلذا با توجه به تاثیر ویژگیهای شخصیتی و سبکهای عشق ورزی در پیش بینی کیفیت زندگی از یک سو و از سویی با عنایت به اینکه، تاکنون تحقیقی در خصوص موضوع تحقیق حاضر صورت نگرفته است؛ تحقیق حاضر بررسی رابطه بین سبکهای عشق روزی و ویژگیهای شخصیت با کیفیت زندگی زوجین ناسازگار را هدف تحقیق خود قرار داده است.

2-1- بیان مسأله

تعمق درباره چگونگی کسب یک زندگی مطلوب یا یک زندگی با کیفیت خوب به اندازه ای قدمت بشر است. به قول سقراط: ” انسان باید بیشترین ارزش را برای خوب زندگی کردن قائل باشد نه فقط برای زندگی کردن ” (احمدی رکن آبادی، 1393). مقوله کیفیت زندگی به این دلیل اهمیت دارد که در صورت نادیده گرفتن می تواند منجر به ناامیدی، بی انگیزه شدن و کاهش فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی شده و در ابعاد عمیق تر بر توسعه اجتماعی اقتصادی کشور تاثیر بگذارد همچنین کیفیت پائین زندگی سبب افسردگی، انزوای اجتماعی، کاهش انجام فعالیتهای روزمره زندگی، وابستگی و افزایش بار اقتصادی و … می شود (احمدی رکن آبادی، 1393).

         عوامل متعددی از جمله عوامل جسمانی، روانی، اجتماعی، خانوادگی، اقتصادی، تفریحی و معنوی بر کیفیت زندگی تاثیر گذار هستند زیرا کیفیت زندگی ساختاری ذهنی و پویا است که به مقایسه وضعیت زندگی گذشته یا حوادث اخیر در همه جوانب مثبت و منفی می پردازد ( گرنت و ریورا، 1998 به نقل از موحد و حسین زاده، 1390). از دید گرنت و ریورا (1998) ماهیت ذهنی بودن کیفیت زندگی به ادراک افراد درباره وضعیت زندگیشان به جای گزارشات دیگران می پردازد و بر اساس تعریف فرانس و پوورس از کیفیت زندگی، خشنودی و یا عدم خشنودی از حیطه های از زندگی که برای فرد اهمیت دارد، نشأت می گیرد (موحد و حسین زاده، 1390). بنابراین، زوجین ناسازگار با توجه به مشکلات مشابهی که دارند، ممکن است نحوه ادراک و نظراتشان در خصوص زندگی   زناشویی شان متفاوت باشد و آن را بصورت های مختلف گزارش دهند. بگونه ای اگر زوجین ناسازگار جدا از اختلافات و ناسازگاریهایی که دارند؛ برداشت شان از سطح کیفیت زندگی شان رضایت بخش باشد، سعی خواهند کرد زندگی خود را حفظ نمایند در غیر اینصورت ممکن است تمایلی به ادامه زندگی نداشته باشند زیرا با توجه به اینکه زندگی زناشویی زوجین با یک تعهد اجتماعی بین دو طرف شروع می شود؛ احساس رضایت زوجین از کیفیت زندگی شان آنان را به همگرایی و عدم رضایت سبب بروز اختلاف، منازعه و حتی متارکه در بین آنان خواهد شد (یوسفی و همکاران، 1390). تحقیقات نشان داده سطح کیفیت زندگی مردم ایران در بین 194 رتبه 150 را داراست. این نتیجه نشان دهند سطح پائین کیفیت زندگی مردم ایران است (جواهری و حسین زاده، 1391). از این منظر می توان برآورد کرد زوجینی که دارای مشکلات زناشویی و خانوادگی هستند، نسبتاً سطح کیفیت زندگیشان پائین تر از دیگر اقشار جامعه است.

سامارکو (2001) کیفیت زندگی را یک احساس خوب بودن ناشی از رضایت یا عدم رضایت از جنبه های مختلف زندگی که برای شخص مهم هستند، می داند. کیفیت زندگی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی دارای چهار بعد جسمی، روان، اجتماعی و محیطی است (نجات، منتظری، هلاکوئی، محمد و مجد زاده، 1386). فلذا مطالعه کیفیت زندگی و عوامل تاثیر گذار بر آن  می تواند اطلاعات اساسی را در اختیار ما قرار دهد که در هنگام ارزیابی مداخلات حوزه سلامت و اجتماع مورد استناد قرار گیرند. در این بین سبکهای عشق ورزی جایگاه برجسته ای را در مطالعه عوامل موثر بر کیفیت زندگی به خود اختصاص داده است (یوسفی و همکاران، 1390). زیرا افراد با داشتن سبکهای عشقی

مطالعه قرار می دهیم.علاوه بر این با تجزیه و تحلیل شواهد رصدی اخیر رصدخانه “بایسپ 2” و ماهواره “پلانک” و بااستفاده از پارامترهای  (نسبت اختلالات تانسوری به اسکالر) و  (پارامتر اندیس طیفی)، میزان تطابق پیش گویی های برخی مدل های معروف با شواهد رصدی مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد.

واژگان کلیدی: تورم، کیهان شناسی استاندارد، معادلات اینشتین.

فهرست مطالب
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول: مبانی ریاضی کیهان شناسی استاندارد…………………………………………………………………………………………………………2

1-1 کیهان شناسی  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2 اصل کیهان شناختی  ………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-3 استفاده از تعبیر ریاضی اصل کیهان شناختی برای رسیدن به مدل فریدمن  …………………………………………………………….5

1-4  متریک رابرتسون- واکر  ………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-5  معادلات اینشتین ………………………………………………………………………………………………………………………………………….13

1-6 مدل فریدمن  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

فصل دوم: مشکلات مدل استاندارد………….  …………………………………………………………………………………………………………..19

2-1  کیهان شناسی استاندارد  ………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-2  جهان در حال انبساط  …………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-3  مسئله تخت بودن  ………………………………………………………………………………………………………………………………………24

2-4 مسئله افق  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….25

2-5 مسئله تک قطبی مغناطیسی  ………………………………………………………………………………………………………………………….26

فصل سوم: مدل تورمی “آلن گوث” رهیافتی برای برون رفت از مشکلات مدل استاندارد ……………………………………………27

3-1 مدل تورمی …………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

3-2 ساز و کار مدل تورمی گوث  ………………………………………………………………………………………………………………………..32

3-3 جهان تورمی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….38

3-4 مشکلات سناریوی جهان تورمی گوث   …………………………………………………………………………………………………………..46

فصل چهارم: مدل تورمی جدید- مدل تورمی آشوبناک……………………………………………………………………………………………..48

4-1 مدل تورمی جدید  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….49

4-2  نظریه  در مدل  و سناریوی تورمی جدید ……………………………………………..55

4-3 سناریوی  پالایش شده مدل تورمی جدید  ………………………………………………………………………………………………………59

4-4 مشکلات مدل تورمی جدید  …………………………………………………………………………………………………………………………64

4-5 سناریوی تورمی آشوبناک  …………………………………………………………………………………………………………………………….65

4-6 مدل پایه  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..76

4-7 شرایط اولیه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….82

فصل پنجم: آخرین شواهد رصدی در مورد تورم کیهانی…………………………………………………………………………………………..84

5-1 مقدمه  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….85

5-2 پتانسیل های درجه 2 و درجه 4 تصحیح شده تابشی  ……………………………………………………………………………………….88

5-3 پتانسیل هیگز  ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..92

5-4 پتانسیل   ……………………………………………………………………………………………………….94

5-5 پتانسیل با توان چهار همراه با جفت شدگی گرانشی غیر کمینه  …………………………………………………………………………97

مراجع  …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….100

فصل اول: نمایشنامه و تئاتر

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………..………12

بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………….12

طرح سوالهای اصلی تحقیق ……………………………………………………………………………………………….13

فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………14

اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….15

1-1 بخش اوّل: نمایشنامه…………………………………………………………………………………………………..16

1-1-2 معنای لغوی نمایشنامه …………………………………………………………………………………………..17

1-1-3 معنای اصطلاحی نمایشنامه …………………………………………………………………………………….17

1-2 بخش دوم: تاریخچه نمایشنامه نویسی درجهان غرب …………………………………………………………..18

1-2-1 قبل از میلاد مسیح …………………………………………………………………………………………………18

1-2-1-1 آریستوفان ………………………………………………………………………………………………………..19

1-2-1-2 اشیل……………………………………………………………………………………………………………….20

1-2-1-3 سوفکل ………………………………………………………………………………………………………….22

1-2-2 میلاد مسیح………………………………………………………………………………………………………….23

1-2-2-1 ویلیام شکسپیر ………………………………………………………………………………………………..25

1-2-3 ادبیات پوچی ………………………………………………………………………………………………………29

1-2-3-1 ساموئل بکت ………………………………………………………………………………………………….30

1-2-3-1-1 درانتظار گودو.………………………………………………………………………………………………30

1-2-3-2 اوژن یونسکو ………………………………………………………………………………………………….31

1-3 بخش سوم: نمایشنامه در جهان عرب ………………………………………………………………………………….34

1-3-1 نمایشنامه در مصر…………………………………………………………………………………………………36

1-3-2 نمایش مدرن در یمن ……………………………………………………………………………………………37

1-3-3 چند تن از نمایشنامه نویسان عرب …………………………………………………………………………..38

1-3-3-1 احمد شوقی ……………………………………………………………………………………………………38

1-3-3-2 محمد تیمور ……………………………………………………………………………………………………41

 

1-4 جدول معروف ترین نمایشنامه نویسان جهان …………………………………………………………………..46

فصل دوم : معرفی مکاتب نیهیلیسم، ابزوردیسم و اگزیستانسیالیسم

2-1 بخش اول : نیهیلیسم ………………………………………………………………………………………………….53

2-1-1 مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………53

2-1-2 معنای لغوی نیهیلیسم ……………………………………………………………………………………………..54

2-1-3 معنای اصطلاحی نیهیلیسم ……………………………………………………………………………………….54

2-1-4 اقسام نیهیلیسم ………………………………………………………………………………………………………54

2-1-5 نسبت غرب با نیهیلیسم …………………………………………………………………………………………..55

2-1-5-1 نیست انگاری کاسموسانتریک یونانی- رومی ……………………………………………………………..56

2-1-5-2 نیست انگاری مستتر و شبه شریعت مآبانه قرون وسطایی ……………………………………………….57

2-1-5-3 نیست انگاری مضاعف و اومانیستی مدرن ……………………………………………………………….59

2-1-5-4 مشترکات نیهیلیسم ……………………………………………………………………………………………59

2-1-6 نسبت بین نیهیلیسم و الحاد……………………………………………………………………………………….61

2-1-7 تفکرات شکل گیرنده نیهیلیستی و غیر نیهیلیستی……………………………………………………………61

2-1-7-1 فلسفه خوش بینی ………………………………………………………………………………………………62

2-1-7-2 فلسفه بدبینی …………………………………………………………………………………………………….63

2-1-7-3 گروه میانه ………………………………………………………………………………………………………..64

2-1-8 فلسفه پوچی و علل گرایش به آن ………………………………………………………………………………64

2-1-8-1معمّای آفرینش ………………………………………………………………………………………………….65

2-1-8-2 راز مرگ ………………………………………………………………………………………………………….66

2-1-8-3 شک ………………………………………………………………………………………………………………67

2-1-8-4 ماده گرایی ……………………………………………………………………………………………………….68

2-1-8-5 شکست در هدف گیری ها …………………………………………………………………………………..69

2-2 بخش دوم : ابزوردیسم …………………………………………………………………………………………………70

2-2-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………70

2-2-2 معنای لغوی و اصطلاحی ابزورد ……………………………………………………………………………….72

2-2-3 تئاتر آخرالزمانی …………………………………………………………………………………………………….73

2-2-4 عناصرموجود در تئاتر ابزورد …………………………………………………………………………………….74

2-2-5 سبک تئاتر ابزورد …………………………………………………………………………………………………..75

2-3 بخش سوم : اگزیستانسیالیسم ………………………………………………………………………………………..79

2-3-1مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………..79

2-3-2 معنای لغوی و اصطلاحی اگزیستانسیالیسم …………………………………………………………………..80

2-3-3 سرآغاز اگزیستانسیالیسم ………………………………………………………………………………………….80

2-3-4 دیدگاه های اگزیستانسیالیستی …………………………………………………………………………………..81

2-3-5 از خود بیگانگی و خود فریبی …………………………………………………………………………………..85

فصل سوم : آلبر کامو و توفیق الحکیم

3-1 بخش اول : آلبرکامو ……………………………………………………………………………………………………87

3-1-1 زندگی نامه و آثار……………………………………………………………………………………………………87

3-1-2 جایزه ادبی نوبل …………………………………………………………………………………………………….92

3-1-3 آثار کامو ……………………………………………………………………………………………………………..95

3-2 بخش دوم : توفیق الحکیم ……………………………………………………………………………………………97

3-2-1 زندگی نامه ………………………………………………………………………………………………………….97

3-2-2 توفیق الحکیم و نمایشنامه……………………………………………………………………………………….100

3-2-3 آثار توفیق الحکیم ………………………………………………………………………………………………..110

فصل چهارم : بررسی مصادیق نیهیلیسم و ابزوردیسم در نمایشنامه ی کالیگولا و قطار

4-1مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………….114

4-2 خلاصه نمایشنامه ی کالیگولا ……………………………………………………………………………………..116

4-3 خلاصه نمایشنامه ی قطار .…………………………………………………………………………………………120

4-4 بررسی ساختاری نمایشنامه های کالیگولا و قطار……………………………………………………………..122

4-4-1 پیرنگ در نمایشنامه ی کالیگولا ………………………………………………………………………………122

4-4-2 پیرنگ در نمایشنامه ی قطار …………………………………………………………………………………..131

4-4-3 زبان دردونمایشنامه ………………………………………………………………………………………………136

4-4-4 شخصیت …………………………………………………………………………………………………………..137

4-4-4-1تعریف شخصیت………………………………………………………………………………………………137

4-4-4-2 شخصیت های نمایشنامه کالیگولا ……………………………………………………………………….140

4-4-4-3 شخصیت های نمایشنامه قطار………………………………………………………………………………141

4-4-4-4 اصلی، مخالف، فرعی ومقابل در نمایشنامه ی «کالیگولا»………………………………………………142

4-4-4-5 شخصیت اصلی، مخالف، فرعی ومقابل در نمایشنامه ی «قطار»………………………………………142

4-4-5 زمان و مکان در دو نمایشنامه ………………………………………………………………………………..144

4-4-6 درون مایه یا مضمون …………………………………………………………………………………………..145

4-4-6-1 معنای درون مایه …………………………………………………………………………………………….145

4-4-6-2 درون مایه و نتیجه اخلاقی ………………………………………………………………………………..145

4-4-6-3 نمایشنامه کالیگولا و مضمون نیهیلیسم ………………………………………………………………….146

4-4-6-4 نمایشنامه قطار و مضمون ابزوردیسم ……………………………………………………………………153

4-5 بیگانگی ……………………………………………………………………………………………………………..158

4-6 نمادها ………………………………………………………………………………………………………………..159

4-7 پرداخت اشخاص بازی …………………………………………………………………………………………..159

4-8 تقابل جهان ماده و معنا …………………………………………………………………………………………..161

4-9 حرفه و جنسیت ……………………………………………………………………………………………………161

4- 10تبدیل انسان به اشیا ……………………………………………………………………………………………..163

4- 11آشنایی زدایی، گامی در رسیدن به ازرودیسم………………………………………………………………..163

نتایج ………………………………………………………………………………………………………………………..168

الملخّص……………………………………………………………………………………………………………………172

چکیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………..173

فهرست منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………………175

مقدمه

بیان مسئله

 

پوچ‌گرایی یا نیهیلیسم (برگرفته از nihil لاتین به معنای هیچ) یک دکترین فلسفی است که زندگی را بدون معنا و هدف خارجی یا ارزش‌های اخلاقی درونی می‌داند .نیهیلیسم نخستین‌بار در قرن ۱۹ روسیه و در اوایل دوران حکومت الکساندر دوم به وجود آمد و گسترش یافت. اولین بار ایوان تورگینف بود که در رمان مشهور پدران و پسران این واژه را از طریق شخصیت بازاروفِ نیهلیست مشهور کرد. این تفکّر در نتیجه ویرانی‌های حاصل از دو جنگ جهانی اروپا رشد گسترده‌ای کرد.

تئاتر ابزورد یک شیوه تئاتری است که ریشه در اواخر دهه 1940فرانسه دارد. این سبک به شدت بر فلسفه وجودی تکیه دارد و عمدتاً خاص نمایشنامه­هایی است که نمایشنامه­نویسان اواخر دهه 1940 تا 1960 می­نوشته­اند .این شیوه تئاتری بیانگر این باور است که در یک جهان بدون وجود خداوند، وجود انسان بی­مفهوم و بی­هدف بوده و همه ارتباطات

1-2-بیان مسأله……………………………………………………………………………………………… 3

1-3-سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………….. 5

1-4-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………. 5

1-5-پیشینه ی تحقیق……………………………………………………………………………………… 5

1-6-اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………. 5

1-7-فرضیه های تحقیق…………………………………………………………………………………… 5

1-8-جنبه‎ی نوآوری و جدید بودن تحقیق……………………………………………………………. 6

1-9-روش تحقیق………………………………………………………………………………………….. 6

فصل دوم: زبان شناسی

2-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 8

2-2-تعریف زبان…………………………………………………………………………………………… 9

2-3-رابطه‎ی زبان و تفکر………………………………………………………………………………… 9

2-4-زبان شناسی و ارتباط آن با جامعه شناسی و روانشناسی……………………………………. 10

2-5-معنای واژه وتفکر……………………………………………………………………………………. 12

2-6-معنی شناسی …………………………………………………………………………………………. 12

2-7-جایگاه معنی شناسی در زبان……………………………………………………………………… 13

2-8-دانش درون زبانی و برون زبانی…………………………………………………………………. 13

2-9-معنی شناسی و کاربرد شناسی…………………………………………………………………….. 14

2-10-هم معنایی…………………………………………………………………………………………… 16

2-11-استلزام معنایی واز پیش انگاری………………………………………………………………… 17

2-12-تحلیل متن………………………………………………………………………………………….. 18

2-13-تعریف گفتمان و تحلیل گفتمان……………………………………………………………….. 19

2-14-تاریخچه‎ی ادبیات زنانه………………………………………………………………………….. 19

2-15-تفاوت فمینیسم و نوشتار زنانه………………………………………………………………….. 20

فصل سوم : معرفی فروغ فرخزاد

3-1-  مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 22

3-2-زندگی شخصی فروغ فرخزاد…………………………………………………………………….. 22

3-3- فروغ و پدر………………………………………………………………………………………….. 24

3-4- زندگی هنری فروغ فرخزاد………………………………………………………………………. 25

3-5-سال شمار……………………………………………………………………………………………… 29

3-6-آثار……………………………………………………………………………………………………… 30

فصل چهارم : تحلیل گزیده‎ی اشعار

4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………… 32

4-2-دفتر اول :اسیر (1331) ………………………………………………………………………….. 32

4-2-1-شعر وداع………………………………………………………………………………………….. 33

4-2-2- شعر عصیان………………………………………………………………………………………. 34

4-2-3- شعر آئینه‎ی شکسته…………………………………………………………………………….. 35

4-2-4- شعر حلقه  ………………………………………………………………………………………. 35

4-2-5-شعرصدایی در شب…………………………………………………………………………….. 36

4-2-5-1- تحلیل شعر وداع……………………………………………………………………………. 37

4-2-5-2- تحلیل شعر عصیان…………………………………………………………………………. 38

4-2-5-3- تحلیل شعر آینه‎ی شکسته………………………………………………………………… 40

4-2-5-4- تحلیل شعر حلقه……………………………………………………………………………. 41

4-2-5-5- تحلیل شعر صدایی در شب……………………………………………………………… 42

4-3- دفتر دوم :دیوار (1335 ) ………………………………………………………………………. 43

4-3-1- شعر نغمه‎ی درد………………………………………………………………………………… 44

4-3-2- شعر گمشده……………………………………………………………………………………… 45

4-3-3- شعر اعتراف……………………………………………………………………………………… 46

4-3-4- شعر موج…………………………………………………………………………………………. 47

4-3-5- شعر شکست نیاز……………………………………………………………………………….. 48

4-3-5-1-تحلیل شعر نغمه‎ی درد…………………………………………………………………….. 48

 

4-3-5-2- تحلیل شعر گمشده…………………………………………………………………………. 50

4-3-5-3- تحلیل شعر اعتراف…………………………………………………………………………. 51

4-3-5-4- تحلیل شعر موج…………………………………………………………………………….. 52

4-3-5-5- تحلیل شعر شکست نیاز………………………………………………………………….. 53

4-4- دفتر سوم :عصیان (1336) ……………………………………………………………………… 54

4-4-1- شعر  پوچ  ………………………………………………………………………………………. 55

4-4-2- شعر بلور رویا…………………………………………………………………………………… 55

4-4-3- شعر از راهی دور………………………………………………………………………………. 56

4-4-4- شعر بعد ها………………………………………………………………………………………. 56

4-4-5- شعر زندگی………………………………………………………………………………………. 57

4-4-5-1- تحلیل شعر پوچ…………………………………………………………………………….. 57

4-4-5-2- تحلیل شعر بلور رویا………………………………………………………………………. 59

4-4-5-3- تحلیل شعر از راهی دور………………………………………………………………….. 60

4-4-5-4- تحلیل شعر بعدها…………………………………………………………………………… 61

4-4-5-5- تحلیل شعر زندگی…………………………………………………………………………. 63

4-5- دفتر چهارم :تولدی دیگر (1343) ……………………………………………………………. 65

4-5-1- شعر آن روزها…………………………………………………………………………………… 66

4-5-2- شعر بر او ببخشایید……………………………………………………………………………. 68

4-5-3- شعر دریافت…………………………………………………………………………………….. 69

4-5-4- شعر به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد…………………………………………………… 71

4-5-5- شعر تولدی دیگر……………………………………………………………………………….. 71

4-5-5-1- تحلیل شعر آن روزها……………………………………………………………………… 73

4-5-5-2- تحلیل شعر بر او ببخشائید……………………………………………………………….. 77

4-5-5-3- تحلیل شعر دریافت………………………………………………………………………… 78

4-5-5-4- تحلیل شعر به آفتاب سلامی دوباره خواهم داد………………………………………. 80

4-5-5-5- تحلیل شعر تولدی دیگر………………………………………………………………….. 81

4-6- دفتر پنجم: ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد (1345) …………………………………….. 84

4-6-1- شعر بعد از تو…………………………………………………………………………………… 85

4-6-2- شعر پنجره……………………………………………………………………………………….. 87

4-6-3- شعر دلم برای باغچه می سوزد………………………………………………………………. 88

4-6-4- شعر تنها صداست که می ماند……………………………………………………………….. 90

4-6-5- شعر پرنده مردنی است………………………………………………………………………… 92

4-6-5-1- تحلیل شعر بعد از تو………………………………………………………………………. 92

4-6-5-2- تحلیل شعر پنجره…………………………………………………………………………… 94

4-6-5-3- تحلیل شعر دلم برای باغچه می سوزد…………………………………………………. 97

4-6-5-4- تنها صداست که می ماند………………………………………………………………….. 102

4-6-5-5- تحلیل شعر پرنده مردنی است…………………………………………………………… 104

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 106

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………. 107

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                       صفحه

شکل 2-1 تفسیر……………………………………………………………………………………………. 18

چکیده

تجارب و آگاهی ها، علت بارگزاری زبان با جهت گیری های خاصی است. در این پایان نامه خواسته ایم، از طریق زبان مجموعه اشعار فروغ فرخزاد، زمینه‎ی تبیین و درک احساس های ذهنی او را که به عنوان نمودهایی از تجربه های بیرونی درزبان شعرش است، نشان دهیم و این را با نگاه به گفتمان گونه ها و گزینش‎های واژگانی در اشعار او که با توجه به دوره های شعریش، نموداری از بیوگرافی فکری اوست، انجام داده ایم. فرض ما براین است که از طریق فضای مجموعه اشعار فروغ، می توان برای او سه دوره ی شعری را تعریف کرد. برای تحقق این منظور، ابتدا چگونگی تکوین و رشد زمینه های فرازبانی تاثیرگذار بر ذهن و فکر او را نشان داده ایم، سپس به جستجو و توصیف ریشه های اجتماعی و کارکرد روانی ذهن فروغ پرداخته و درآخر، با تاکید بر نقش نظام علائم زبانی در میانجیگری فرایندهای فردی و اجتماعی به تحلیل شعر او پرداخته ایم. نتیجه اینکه؛ زبان و محتوا در شعر فروغ یک فرایند اجتماعی خلاق و ناشی از یک بافت اجتماعی – فرهنگی خاص است، نه حاصل مجموعه ای از کلمات. و بلاغتی که درخلق معنی شعر او به کارگرفته شده برآمده از یک نظام ارتباطی است و مولفه‎ی عمده ای که پیشبرد این بلاغت را پدید می آورد ناشی از ابهام طبیعی موجود در هرموقعیت تعاملی است. الگوهای کاربرد گفتار و گفتمان همچون دیگر روش ها و روال های فرهنگی و رفتاری یک جامعه نشان دهنده‎ی یک مفهوم یا ذهنیت ویژه‎ای بوده که ممکن است آگاهانه یا نا آگاهانه به کار رود. یعنی یک رشته رفتارهای زبانی که در بافت متنی خاصی به کارمی رود تا موقعیت ارتباطی شخص به کار برنده‎ی زبان را بیان کرده یا موقعیت ارتباطی خاصی را برای او پدید آورد.

کلید واژگان: فروغ فرخزاد، شعر، احساسات فردی، بافت اجتماعی و فرهنگی، عشق

-1-مقدمه

شعر به مثابه ی هنر، از زندگی می جوشد و در اصل هر آنچه مانند شعر بیان زیبایی هاست و توان آلایش و پیرایش دارد، از ماحصل زندگی نشات می گیرد. از این هر شاعر و هنرمندی به فراخور تجربیات، احساسات و محیط پیرامون خود، به توصیف زندگی و ابعاد آن می پردازد.

 

عنوان

تأثیر یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر مهارت‏های اجتماعی و

پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان دختر پایه هفتم شهرستان جم

 

 

 

فهرست مطالب

 

 

عنوان ………………… صفحه

چکیده.. 1

 

فصل اول: کلیات تحقیق. 2

مقدمه.. 3

بیان مسئله.. 3

اهمیت و ضرورت تحقیق.. 7

اهداف تحقیق.. 11

فرضیه های تحقیق………. 10

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق………… 12

تعاریف مفهومی…………. 12

تعریف عملیاتی متغیرها…. 11

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه‏ی تحقیق. 15

مبانی نظری تحقیق.. 16

مهارت‏های اجتماعی.. 16

مهارت‏های اجتماعی چه نوع مهارت‏هایی هستند؟.. 24

پیشرفت تحصیلی.. 28

عوامل موثر بر انگیزه پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان.. 31

تأثیر پیشرفت تحصیلی بر انگیزش و یادگیری.. 35

چه مهارت‌هایی منجر به پیشرفت تحصیلی می‌شود؟.. 38

روش مشارکتی جیگ ساو.. 41

محیط‏های یادگیری.. 42

ویژگی‏های یادگیری مشارکتی.. 43

دیدگاه‏های عمده در یادگیری مشارکتی.. 44

روش‏های یادگیری مشارکتی.. 45

فرایند روش جیگ ساو (بهرنگی و آقایاری، 1383).. 49

روش آموختن با هم.. 49

روش پژوهش گروهی.. 49

سازماندهی کلاس درس برای روش تدریس جیگ ساو.. 51

سازماندهی یادگیری مشارکتی جهت اجرا در کلاس درس.. 53

نقش معلم در روش تدریس جیگ ساو.. 54

اثرات کاربرد روش مشارکتی (جیگ ساو).. 56

محدودیت‏های کاربرد روش مشارکتی (جیگ ساو).. 58

تحقیقات انجام شده در داخل کشور.. 59

تحقیقات انجام شده در خارج از کشور.. 64

جمع بندی.. 68

 

فصل سوم:روش تحقیق. 73

روش تحقیق.. 74

جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری.. 74

 

ابزار و روش‏های جمع آوری داده ها.. 75

پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی.. 75

تحلیل بر اساس میزان نمره پرسشنامه.. 75

 

روایی و پایایی پرسشنامه.. 76

آزمون پیشرفت تحصیلی.. 76

روش اجرای تحقیق.. 76

روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 78

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته‏ها. 79

داده‏های توصیفی.. 80

یافته‏های استنباطی.. 81

 

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری. 92

خلاصه پژوهش.. 93

بحث و نتیجه گیری.. 93

نتیجه گیری.. 101

محدویت‏های تحقیق.. 103

پیشنهادات.. 104

منابع و مآخذ.. 105

منابع فارسی.. 105

منابع انگلیسی.. 113

 

ضمائم و پیوست ها. 118

 

چکیده انگلیسی.. 145

 

فهرست جداول

 

عنوان ………….. صفحه

جدول 1-2 مقایسه فعالیت‏های گروه‏های مشارکتی با فعالیت‏های گروه‏های کوچک. 50

جدول 2-2 تشویق کننده‏ی مشارکت و منع کننده‏ی مشارکت. 50

جدول 1-3  توزیع حجم نمونه آماری بر اساس گروه. 74

جدول 2-3 توزیع حجم نمونه آماری بر اساس وضعیت تاهل. 74

جدول 3-3 مؤلفه‏های پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی. 75

جدول 4-3 تحلیل بر اساس میزان نمره. 75

جدول 5-3 آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مهارت‏های اجتماعی ماتسون. 76

جدول 1-4 میانگین و انحراف استاندارد نمرات درس علوم دو گروه گروه کنترل و آزمایش در پیش‏آزمون و پس آزمون. 80

جدول 2-4 میانگین و انحراف استاندارد نمرات مهارت‏های اجتماعی دو گروه گروه کنترل و آزمایش در پیش‏آزمون و پس آزمون. 80

جدول 3-4 میانگین و انحراف استاندارد نمرات ابعاد مهارت‏های اجتماعی دو گروه گروه کنترل و آزمایش در پیش‏آزمون و پس آزمون. 81

جدول4-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پیشرفت تحصیلی. 82

جدول5-4 بررسی همگنی شیب خط رگرسیون گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 82

جدول 6-4 مقایسه میزان پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 82

جدول 7-4  مقایسه میزان پیشرفت تحصیلی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 83

جدول8-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پس‏آزمون مهارت اجتماعی. 83

جدول 9-4  مقایسه میزان مهارت اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 83

جدول 10-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 84

جدول11-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پس‏آزمون مهارت اجتماعی مناسب. 85

جدول 12-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی مناسب گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 85

جدول 13-4 مقایسه میزان مهارت اجتماعی مناسب گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 85

جدول14-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پس‏آزمون رفتارهای غیر اجتماعی. 86

جدول 15-4 مقایسه میزان رفتارهای غیر اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 86

جدول 16-4 مقایسه میزان رفتارهای غیر اجتماعی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 87

جدول17-4بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پس‏آزمون پرخاشگری و رفتارهای تکانشی. 87

جدول 18-4 مقایسه میزان پرخاشگری و رفتارهای تکانشی گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 88

جدول 19-4 مقایسه میزان پرخاشگری و رفتارهای تکانشی گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 88

جدول20-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پس‏آزمون برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن. 89

جدول21-4  مقایسه میزان برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 89

جدول22-4 مقایسه میزان برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 89

جدول23-4 بررسی برابری واریانس نمرات گروه‏ها در پس‏آزمون رابطه با همسالان. 90

جدول 24-4  مقایسه میزان رابطه با همسالان گروه آزمایش و کنترل در پیش آزمون. 90

جدول 25-4  مقایسه میزان رابطه با همسالان گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون. 90

 

 

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

عنوان ………….. صفحه

شکل 1-2 فرایند روش جیگ ساو 49

شکل 2-2-نوع نشستن. 51

شکل 3-2 نشستن و ترتیب مطلوب کلاس. 52

 

 
 
چکیده
هدف کلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر مهارت‏های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان دختر پایه هفتم شهرستان جم می‏باشد، که به روش شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیش‏آزمون و پس‏آزمون با گروه کنترل انجام یافت. جامعه آماری شامل کلیه دانش‏آموزان دختر پایه هفتم شهرستان جم به تعداد 324 نفر می‏باشد. نمونه آماری این تحقیق 52 نفر از دانش‏آموزان بود که به روش تصادفی خوشه‏ای چندمرحله‏ای در دو گروه انتخاب شدند. دانش‏آموزان گروه آزمایشی 10 جلسه به روش مشارکتی (جیگ ساو) در درس علوم آموزش دیدند. ابزار گردآوری اطلاعات آزمون مهارت‏های اجتماعی ماتسون و آزمون پیشرفت تحصیلی (معلم ساخته) که شامل 56 سوال مهارت‏های اجتماعی و 20 سوال پیشرفت تحصیلی بود بعد از تأیید روایی و پایایی آن آزمون به عمل آمد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن بود که t در تجزیه و تحلیل یافته‏های تحقیق از آزمون روش یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) در رشد مهارت‏های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی در دانش‏آموزان تأثیر معناداری دارد.

 

واژگان کلیدی: یادگیری مشارکتی (جیگ ساو)، مهارت‏های اجتماعی، پیشرفت تحصیلی

 

 

 

 
 
 
فصل اول
کلیات تحقیق
 
 

 

مقدمه
در طول تاریخ انسان همواره کوشیده است تا تجارب و یافته‏های خود را به فرزندان و نسل آینده منتقل کند. این نیاز به آموزش و یادگیری، سبب بقای جوامع بشری شده است و بدین سان فرهنگ سازی و حفظ آن، بخش جداناپذیر آرمان‏های انسانی و شناسنامه انسان شده است. آموزش و یادگیری یک وظیفه راهبردی است و همواره این سوال برای صاحب نظران تعلیم و تربیت بوده است که می‏خواهیم چه چیزی را یاد بدهیم و چگونه می‏خواهیم آن را یاد بدهیم و برای یک آموزش اثربخش و کارآمد، استفاده از فنون و راهبردهای مطلوب دارای اهمیت بسیار است. همگام با تحولات روزافزون دانش و فناوری نظام آموزشی نیز تغییرات را سریع پذیرفته است (فهامی و عزتی، 1388). بنابراین تغییر هدف‏های برنامه درسی، مواد و محتوای آموزشی، روش‏ها و مسائل آموزشی و روی هم رفته تغییر در فرآیند یاددهی و یادگیری و همگام شدن با نوآوری‏ها امری مسلم و انکارناپذیر است. امروزه رشد شخصیت همه جانبه فرد یکی از هدف‏های اساسی و اولیه نظام‏های آموزشی شده است و یکی از جنبه‏های رشد و شخصیت انسان؛ جنبه اجتماعی است. جنبه اجتماعی رشد و آماده کردن دانش‏آموزان برای به سر بردن با دیگران و همکاری با آنها مدت‏هاست که نظر مربیان را جلب کرده است.

یادگیری مشارکتی رویکردی فعال و نوین است که بستری گسترده برای پژوهش و مطالعه د رجنبه‏ها و متغیرهای گوناگون مرتبط با آن دارد.

لذا در این تحقیق محقق به دنبال بررسی تأثیر روش تدریس مشارکتی جیگ ساو بر مهارت‏های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان مقطع متوسطه اول بوده است.

امید است که روزنه‏ای برای مطالعه و تحقیق بیشتر و گاهی برای بهبود فرایند یاددهی – یادگیری باشد.

 

بیان مسئله
بحث یادگیری فعال و یادگیرنده فعال و پژوهنده و مشارکت جو امروزه در مباحث تربیتی جایگاه ویژه‏ای دارد؛ اما در نظام آموزشی ایران معلمان با تکیه بر روش‏های سنتی به ویژه سخنرانی شاگردان را به حفظ و تکرار مفاهیم علمی ترغیب می‏نمایند و علی رغم اینکه در محافل علمی و تربیتی و حتی اجرایی صحبت از فعال بودن دانش‏آموز، رشد فکری و آزاداندیشی می‏شود؛ اما عملا چنین نظرگاه‏هایی جنبه شعارگونه به خود گرفته اند. از سوی دیگر سخن از تقویت روحیه همکاری و رفاقت در بین دانش‏آموزان، رشد مهارت‏های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی آنان می‏شود؛ اما عملا نه تنها گام موثری در این راستا برداشته نمی شود، بلکه اغلب اوقات همکاری و رفاقت به نوعی رقابت تبدیل می‏شود که نتیجه اش افزایش حس حسادت، کینه و دشمنی در بین شاگردان است. (کرامتی 1381، ص4)

 

 

علاوه بر این امید می‏رود یافته‏های این پژوهش بتواند:

مربیان تربیتی و معلمان را در ارتقای دانش و بینش تربیتی و نیز مهارت‏های تدریس یاری رساند.
در بسط دانش در حوزه یادگیری مشارکتی یاریگر باشد، از آنجا که اکثر پژوهش‏های انجام شده یادگیری مشارکتی را به صورت کلی مورد پژوهش قرار داده اند. این پژوهش یکی از روش‏های ویژه مشارکتی را مورد بررسی قرار داده و از جنبه نظری نیز پیرامون این روش ویژه (روش جیگ ساو) مباحثی تازه را مطرح می‏سازد.
با مطالعه تأثیر روش جیگ ساو بر مهارت‏های اجتماعی و پیشرفت تحصیلی نظر مربیان و معلمان را نسبت به اهمیت مهارت‏های اجتماعی تربیت و رشد شخصیت جلب نموده و در کنار بعد شناختی به بعد اجتماعی شخصیت دانش‏آموزان نیز توجه بیشتری می‏شود.
مالکوم[1] می‏گوید، مدارس می‏توانند بخشی از آموزش‏های لازم برای مهارت زندگی را در اختیار دانش‏آموزان بگذارند، اما اگر بیاییم از همین فرصت به جای آنکه صرف انباشتن اطلاعات مختلف در ذهن دانش‏آموزان کنیم بیشتر صرف روش کسب اطلاعات نماییم یا با بیان دیگر روش‏های یادگیری را به آنان آموزش دهیم، توان لازم برای یادگیری مادام العمر را در آنان به وجود آورده ایم.

روش‏های مختلفی برای یادگیری وجود دارد. بعضی از روش‏های متکی بر محفوظات و حافظه است و فراگیرنده صرفا به حفظ مطالب ارائه شده توسط معلم می‏پردازند اما برخی روش‏های یادگیری فرد را وادار به فکر کردن می‏کند، در این شیوه فرد نه تنها حالت انفعالی نداشته بلکه به صورتا کاملا فعالانه یاد می‏گیرد.

روش‏های نوین تدریس همواره به عنوان راهبردی در جهت بهبود کیفیت آموزش به دانش‏آموزان و فراگیران مد نظر علمای تعلیم و تربیت قرار گرفته است و عدم استفاده از این روش‏ها در کندتر شدن ماشین علم در رسیدن به قله‏های دانش‏آموزی و قرار گرفتن در دهکده‏ی جهانی می‏تواند موثر واقع شود.

یکی از روش‏های یادگیری مشارکتی روش جیگ ساو است که تأکید بر فعالیت و کار دانش‏آموزان با یکدیگر می‏باشد و به گونه‏ای که اعضای گروه با همبستگی درونی، مسئولیت پذیری و پاسخگویی و … برای رسیدن ب اهدافی مشترک تلاش می‏کنند. در این رویکرد معلم نقش راهنما و تسهیل کننده و تدارک‏دهنده موقعیت و مواد آموزشی را دارد و گردانندگان اصلی چرخه فرایند یاددهی و یادگیری، دانش‏آموزان کلاس‏ها می‏باشند پژوهش‏های زیادی برتری این روش تدریس را نسبت به رویکردهای رقابتی و انفرادی مورد تأیید و تأکید قرار داد هاند اما در نظام آموزشی ایران این رویکرد و سایر رویکردهای نوین و فعال یادگیری از جایگاه مطلوب خویش برخوردار نمی باشند (بهرنگی و آقایاری، 1383).

الگوهای گوناگونی در یادگیری مشارکتی معرفی شده اند که الگوهای جیگ ساو یکی از مهم‏ترین آنها تلقی می‏شود در آن دانش‏آموزان به منظور دستیابی به یک هدف مشخص و برای اجرا یکامل وظیفه محوله با یکدیگر همکاری می‏کنند. معمولا دانش‏آموزان به تیم‏هایی برای مطالعه فصلی از یک کتاب درسی گروه‏بندی می‏شوند. آنگاه هر کدام از اعضای تیم قسمتی از فصل را مطالعه نموده و مسئول آموزش آن به سایر اعضای تیم خود می‏شوند. کلاس‏های جیگ ساو علاوه بر ایجاد امنیت و حس همکاری و صمیمیت و جو عاری از تقلب و رقابت‏های خشونت بار و جلوگیری از جو عاطفی و حس حسادت در دانش‏آموزان در محیط مدارس به انتقال علم و دانش با الگوی هدفمند و مناسب به دانش‏آموزان به گسترش مهارت‏های آنان کمک می‏کند (بهرنگی و آقایاری، 1383).

در مقابل روش تدریس‏های سنتی، روش تدریس‏های نوین و مشارکتی قرار دارند که دانش‏آموز محورند و بر تعامل فرد با محیط تأکید دارند. پیشینه دانش‏آموزان را نادیده نگرفته و از آن برای بازسازی تجربه در زمان حال و هدایت تجربه‏های آینده بهره گیری می‏کنند و به نیازها و رغبت‏ها و علایق، توانایی کمک کردن و کمک گرفتن از دیگران و برقراری ارتباط موثر با دیگران به گونه‏ای که این ارتباط مقبول، ارزشمند و سودآور برای فرد و طرف مقابل باشد. (بیگی و فیروزبخت، 1382، به نقل از هارجی، 1944).

با دیگران ارتباط باز و آزاد داشتن و حقوق و رضایت خاطر آنها را جلب نمودن و به تعهدات اخلاقی خود در حد معقول و عادلانه عمل کردن و به حق و حقوق خود رسیدن، به گونه‏ای که به دیگران لطمه‏ای وارد نشود از مهارت‏های اجتماعی است که یک شهروند باید در دوران تحصیل خود در آموزش و پرورش کسب نماید. و باید گفت که شکوفایی شخصیت به اندازه‏ای اهمیت دارد که به روابط انسانی و کسب مهارت اجتماعی می‏پردازد. (کمالی، 1383).

پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان یکی از شاخص‏های مهم در ارزشیابی آموزش و پرورش است و تمام کوشش‏ها و کنش‏های این نظام در واقع جامع عمل پوشاندن به این امر تلقی می‏شود به عبارتی جامعه، به ویژه نظام آموزش و پرورش به پیشرفت کودک، رشد و تکامل موفقیت آمیز وی و جایگاه او در جامعه، علاقمند و نگران است و انتظار دارد دانش‏آموزان در جوانب گوناگون اعم از ابعادشناختی و کسب مهارت‏ها، توانایی‏ها نیز در ابعاد عاطفی و شخصیتی آنجا که لازم است پیشرفت و تعالی یابند.
(ابیضی، 1383).

دانش‏آموز، به عنوان سرآغاز یادگیری توجه دارند، ولی آن را غایت یادگیری نمی دانند (جان دیویی، 1963).

نظر به اینکه این روش (جیگ ساو) از جنبه‏های فراوانی همچون صفا، صمیمیت و همدلی و تقسیم کار و… و در عین حال از پویایی برخوردار است، معلمان و مربیان بتوانند به نحو مطلوب استفاده بهینه را برده و به شخصیت دانش‏آموزان که ابعاد فراوانی را در بر می‏گیرد، بها و ارزش قائل شوند.

با توجه به مشکلات روش‏های تدریس سنتی محقق به دنبال بررسی تأثیر تدریس مشارکتی جیگ ساو بر دانش‏آموزان پرداخته و می‏خواهد بداند که ایا این روش تدریس بر دانش‏آموزان پایه هفتم شهرستان جم تأثیر دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق
با اینکه در اهمیت و ضرورت روش‏های فعال تدریس تردیدی وجود ندارد، لیکن در اغلب موارد در بسیاری از مجامع آموزشی کشورهای پیشرفته وقتی سخن از تدوین و پیاده کردن برنامه‏های آموزشی و مواد درسی یا روش‏های کاراتر جهت یادگیری خلاق به میان می‏آید مقاومت به صورت تردیدی جدی در علمی بودن، مفید بودن و وجود زمینه‏های لازم و حتی لزوم آن مطرح می‏شود، اما اکنون به طور جدی روشن است که در این دوران فراصنعتی، روش‏های تدریس نه تنها یک ضرورت بلکه شرط بقاء است چرا که دانش‏آموزان با روش‏های فعال از جمله روش تدریس جیگ ساو، ضمن تسلط کافی بر درس، روش درست فکر کردن و باریک بینی و دقت به خرج دادن را یاد می‏گیرند. بدین لحاظ اگر خواستار رشد و خلاقیت دانش‏آموزان خود هستیم و اگر به مسایل روحی و روانی و ذهنی آنها می‏اندیشیم و به ترقی آنها ویژه که در برخورد مناسب برای حل مسایل را جستجو می‏کنیم. روش جیگ ساو که همانند یک جورچین و پازل بوده، شرکت هر یک از دانش‏آموزان مانند و تکه از یک پازل برای تکمیل کردن و فهمیدن کامل ماحصل (حاصل) و نتیجه نهایی ضروری است. اگر قرار باشد دانش‏آموزان با هم کاری را تکمیل و نتیجه‏گیری کنند پس بدیهی است فقدان یکی از اعضای گروه به مثمر ثمر واقع نشدن کار منجر می‏شود و می‏طلبد که یک گروه در کنار همدیگر و با مساعدت و یکدلی کار را به پایان برسانند.

به اعتقاد کارشناسان تعلیم و تربیت، دانش‏آموزانی که از طریق یادگیری فعال به یادگیری می‏پردازند نه تنها بهتر بلکه از یادگیری لذت بیشتری می‏برند.

یکی از مهم‏ترین دلایل پویایی و کارآمدی نظام‏های آموزشی پیشرفته در کشورهای توسعه یافته این است که در آن نظام‏های آموزشی، مداوم روش‏های یاددهی و یادگیری را مورد مطالعه و بررسی قرار داده‏اند و همواره از بهترین روش‏ها و اثربخش‏ترین آن‏ها استفاده نموده اند و معمولا تدوین روش‏های یاددهی و یادگیری اساسی و بررسی ارزیابی آنان جزء وظایف مربیان و متخصصان می‏باشد. (قلتاش، 1383).

ما در عصری زندگی می‏کنیم که روش‏ها و شیوه ها، نقش تعیین کننده‏ای دارند. این نکته را مربیان بزرگ تعلیم و تربیت نیز یادآور شده اند. (رابرت[2]) مربی برجسته‏ی قرن یازدهم میلادی در بیان اهمیت آموزش، روی دو موضوع تأکید دارد: یکی نوع محتوای آموزشی و دیگری روش آموزش است. (شریعتمداری، 1387)

دیگران نیز در زمینه‏ی اهمیت روش آموزش و یادگیری تأکیدات زیادی داشته اند. از جمله مالکوم نالس که روش یادگیری حقایق و علوم را مهم تر از خود این حقایق و علوم دانسته و می‏گوید: حقایقی که در دوران جوانی آموخته شده، دیگر کافی نیست و در بیشتر موارد نادرست است و مهارت‏های فراگرفته شده، در اثر تکنولوژی‏های جدید از مد می‏افتد. (مایرز[3]، ترجمه ابیلی، 1374)

در این رویکرد، رنگ و نژاد و موقعیت اجتماعی و اقتصادی و زمینه‏های قبلی هیچ امتیازی را در موقعیت یادگیری برای پیشرفت فردی نمی دهد، بلکه فرصت برابر برای پیشرفت همه‏ی اعضای گروه وجود دارد و جو همکاری و دوستی، یادگیری را سرشار از لذت و انگیزه می‏سازد، در این رویکرد دانش‏آموز این اندیشه را دارد که من و تو ما می‏شویم، می‏اندیشیم و از زیبایی و فواید همکاری و تلاش و دوستی و مهر و محبت بهره می‏بریم و از نگرش و مهارت‏هایی برخوردار می‏شویم که در خانواده و جامعه یاریگر ما می‏باشند. جامعه‏ای که مسائل و مشکلاتی دارد و ناگزیر از حل آن‏ها و چاره اندیشی درباره‏ی آن‏ها باید بود. (قلتاش، 1383)

نگاهی گذرا به وضع نظام آموزشی کشور ایران این نکته را مسلم می‏سازد که هنوز رویکردهای رقابتی و سنتی و انفرادی، رویکردهای غالب و مسلط می‏باشند. معلم خود با این روش‏ها به یادگیری نه به معنای واقعی بلکه برای قبول شدن و گذر از پایه‏ها پرداخته و اکنون برای او آسان‏ترین و بهترین روش‏های آموزش و یادگیری می‏باشند.

مدیر و والدین و مسئولین آموزشی هم همین وضع را دارند. معلم بی انگیزه، مدیر تابع مقررات و بخشنامه ها، والدین نگران و دانش‏آموز کوه اضطراب و نگرانی و … آن وقت می‏خواهیم انسان فکور و اندیشمند داشته باشیم. معضل کنکور و بیکاری و … نداشته باشیم. با چه پشتوانه‏ای و با کدام تدبیر و رویکردها؟ (بازرگان، 1388)

یادگیری مشارکتی یکی از رویکردها و شیوه‏های نوین و فعال تدریس است که می‏تواند پاسخگوی بسیاری از مشکلات و معضلات باشد. این رویکرد از پشتوانه‏ای تحقیقاتی بسیار عالی برخوردار است.

معلمان امروز، باید نگرشی باز داشته باشند، یعنی آماده باشند تا رویکردهای مختلف را بیازمایند و پذیرای اطلاعات تازه درباره‏ی یادگیری و یادگیرندگان باشند. آن‏ها همچنین باید روش‏های مختلف را به کار گیرند تا این که کشف کنند کدام یک به نحو بهینه منجر به یادگیری دانش‏آموزان می‏شود. معلمان آینده باید از حالت سنتی تغییر یافته به چیزی بدل شوند که کارل راجرز[4] “تسهیل کننده‏ی یادگیری” و کلر[5] “مهندس آموزشی” یا “مدیر اقتضایی” می‏نامندش (سیف، 1376، ص532).

در فلسفه جدید تعلیم و تربیت، یک یاز مهم ترین اهداف نظام‏های تربیتی، پرورش قوه تفکر در فراگیران است. رشد قوه تفکر در گرو این است که دانش‏آموزان مطالبی را که مطالعه می‏کنند، بفهمند. این مطالب ماده‏های تفکر هستند. در روان شناسی به آن گونه یادگیری که با درک و فهم توأم باشد، یادگیری معنادار گفته می‏شود. زمانی که دانش‏آموز موفق شود اطلاعات جدید را با دانش قبلی خود پیوند دهد، یادگیری معنادار رخ داده است. اما امروزه، در بیشتر مدارس ما، تدریس به معنای انتقال معلومات از ذهن معلم به ذهن شاگرد است؛ با این روش کم کم ذهن دانش‏آموزان انباشته از مطالبی می‏شود که با نیاز و فکرشان متناسب نیست و این امر سبب می‏شود آنها آنچه را که آموخته اند، طوسی وار تکرار کنند و به تدریج، از یادگیری احساس کسالت کنند. این نوع یادگیری نه تنها در سازندگی آنها نقش موثری ندارد، بلکه زمینه رکود علمی و دلزدگی از فعالیت‏های علمی را نیز فراهم می‏کند. نتایج پژوهش تیمر نشان می‏دهد که توانایی دانش‏آموزان ما در سطوح بالای یادگیری، به ویژه مهارت‏های عملکردی و فرایندی، در مقایسه با دانش‏آموزان کشورها یدیگر، بسیار کمتر است. از آنجا که محتوای برنامه‏های درسی کتاب ها تا حد زیادی با دیگر کشورها یکسان است، این ضعف بیشتر از روش‏های نامناسب آموزشی و یادگیری ناشی می‏شود که در عمل دانش‏آموزان را به سوی یادگیری حافظه‏ای سوق می‏دهد. نتیجه این پژوهش ضوررت بازنگری در روش‏های آموزش و یادگیری و چرخش به سمت روش‏های فعال را بیش از هر زمان دیگری یادآور می‏شود (کیامنش و همکاران به نقل از کیوانفر، 1380).

اگر مدارس دوران دانش‏آموزی خود را به یاد آوریم می‏بینیم که مدارس کنونی نسبت به گذشته تغییرات اندکی کرده است. هنوز روش‏های آموزشی 50 سال قبل به کار گرفته می‏شود، چنانچه معلمی برای مدت 50 سال به خواب رفته باشد، پس از بیداری می‏تواند به کلاس بازگردد و به خوبی انجام وظیفه کند. گچ، تخته پاک کن، قلم و کاغذ و … هنوز همان وسایل 50 سال پیش هستند، اما اگر همان معلم شغل دیگری داشت و فقط برای مدت 5 سال از شغل خود جدا می‏شد، اکنون قادر به اداهم کارش نبود (شعبانی، 1374).

همچنین، مشاهدات و اندازه گیری‏هایی که در طی سال ها در کلاس‏های درس انجام گرفته نشان می‏دهد که در شیوه‏های آموزش سنتی یک معلم، به تنهایی، حدود یک سوم از وقت کلاس را صحبت می‏کند و به طور نسبی، معلم 50 درصد وقت کلاس را به حرف زدن خود اختصاص می‏دهد (گال، 1370).

بنابراین، به نظر می‏رسد که هر گونه سرمایه گذاری در آموزش و پرورش اعم از تغییر کتب، بهبود وضعیت امکانات آموزشی و کمک آموزشی بدون تغییر دادن نگرش ها و شیوه‏های آموزش معلمان امری بی‏ثمر است.

یادگیری و جریان آن، یکی از ارکان اصلی برنامه تربیتی به شمار می‏آید. یادگیری اساس رفتار افراد را تشکیل می‏دهد. فرد از طریق یادگیری، با محیط خود آشنا می‏شود، گاه در مقابل محیط ایستادگی می‏کند، گاه از محیط برای تأمین نیازهای خود بهره می‏گیرد، گاه محیط را تحت تسلط و فرمان خود در می‏آورد و زمانی با آن سازگار می‏شود. بنابراین توجه به اصول یادگیری در فعالیت‏های تربیتی، شرط اساسی موفقیت هر مربی است.

در رویکرد یادگیری مشارکتی دانش‏آموزان در قالب گروه‏های کوچک (معمولا 4نفره) برای رسیدن به یک هدف مشترک با یکدیگر کار می‏کنند و علاوه بر مسئولیت در قبال یادگیری خود، در یادگیری دیگران نیز احساس مسئولیت می‏کنند.

در نتیجه نوعی احترام، رفاقت، مدارا و عشق متقابل بین آنان به وجود می‏آید. وابستگی درونی مثبت، پاسخ گویی فردی، تعامل رو در رو، کاربرد مهارت‏های بین فردی در تعامل اعضاء با یکدیگر و یادگیری این مهارت ها، احساس مسئولیت گروهی، وجود احترام متقابل بین اعضاء، فرصت‏های مساوی برای موفقیت، ناهمگونی اعضای گروه و نقش معلم به عنوان راهنما مشخصه‏های مهم یادگیری مشارکتی محسوب می‏شوند.

تحقیقات زیادی برتری رویکرد مشارکتی بر رویکردهای سنتی نظیر رویکرد رقابتی و انفرادی را آشکار ساخته اند. تقویت روابط عاطفی، یادگیری مهارت‏های همکاری، تقویت گسترش مثبت به مدرسه و تحصیل، هم افزایی، تقویت عزت نفس، فرصت‏های برابر برای موفقیت، تقویت حس رقابت فرد با خود از آن جمله اند.

بنابراین ارائه روش‏های فعال تدریس و آموزش آن به معلمان و روشن نمودن فوائد فضاهای آموزشی مبتنی بر همیاری می‏تواند راهگشای آموزش فعال علوم بوده و دانش‏آموز را در جهت کسب علم برای دانستن و کاربرد آن در زندگی روزمره و احساس زیبای بودن و با هم زیستن تقویت نموده و از او انسانی مفید و همواره کوشا در به رشد رساندن و بالندگی اجتماع بسازد.

 با توجه به مطالب یان شده، هدف از پژوهش حاضر تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی و مهارت اجتماعی دانش‏آموزان می‏باشد.

 

 

اهداف تحقیق
-هدف اصلی تحقیق:
تأثیر روش یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان

تأثیر روش یادگیری مشارکتی (جیگ ساو) بر مهارت‏های اجتماعی دانش‏آموزان

 

-اهداف فرعی تحقیق:
تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر مهارت‏های اجتماعی مناسب
تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر رفتارهای غیراجتماعی
تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر پرخاشگری و رفتارهای تکانشی
تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر برتری طلبی، اطمینان زیاد به خود داشتن
تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر رابطه با همسالان
تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر رابطه با همسالان
 

 

فرضیه‏های تحقیق

 

-فرضیه اصلی تحقیق
دانش‏آموزانی که به روش یادگیری مشارکتی آموزش داده می‏شدند نسبت به دانش‏آموزانی که به روش معمول آموزش می‏بینند پیشرفت تحصیلی بیشتری دارند.

دانش‏آموزانی که به روش یادگیری مشارکتی آموزش داده می‏شوند نسبت به دانش‏آموزانی که به روش معمول آموزش می‏بینند مهارت‏های اجتماعی بیشتری دارند.

 

-فرضیه‏های فرعی
روش یادگیری مشارکتی بر مهارت‏های اجتماعی مناسب دانش‏آموزان موثر می‏باشد.
روش یادگیری مشارکتی بر رفتارهای غیراجتماعی دانش‏آموزان موثر می‏باشد.
روش یادگیری مشارکتی بر پرخاشگری و رفتارهای تکانشی دانش‏آموزان موثر می‏باشد.
روش یادگیری مشارکتی بر برتری طلبی، اطمینان زیاد به خود داشتن دانش‏آموزان موثر می‏باشد.
روش یادگیری مشارکتی بر رابطه با همسالان دانش‏آموزان موثر می‏باشد.
 

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق
برخی واژه‏ها و اصطلاحاتی که در حیطه عنوان این پژوهش قرار دارند نیازمند به تعریف می‏باشند، چرا که برخی از واژه‏ها تعاریف متعدد و تعابیر مختلفی را به خود اختصاص داده اند. بنابراین سعی می‏شود تعاریفی که توسط صاحبنظران ارائه شده است و مورد تأیید اکثر مربیان و متخصصان می‏باشد در این حوزه لحاظ گردد.

 

تعاریف مفهومی
-تدریس مشارکتی جیگ ساو:

در این الگو دانش‏آموزان در بخشی از موضوعات درسی که موظف به یادگیری آن هستند، مهارت کامل به دست می‏آورند و سپس آموخته‏های خود را به سایر اعضای گروه خود می‏آموزند. (هارتمن[6]، 2008، به نقل از قلتاش، 1383).

 

 

 

-پیشرفت تحصیلی:

پیشرفت تحصیلی، معلومات یا مهارت‏های اکتسابی، عمومی یا خصوصی در موضوعات مختلف درس است که معمولا به وسیله‏ی آزمایش‏ها و نشانه‏ها یا هر دو، که معلمان برای دانش‏آموزان وضع می‏کنند، اندازه گیری می‏شود (شعاری نژاد، 1364).

 

-مهارت‏های اجتماعی:

مهارت‏های اجتماعی عبارتند از: رفتارهای کلامی و غیرکلامی که موجب تعامل موثر فرد با دیگران می‏شود. برخی از این رفتارها عبارتند از: مشارکت کردن، رعایت نوبت، سازگاری

1-9- تعریف عملیاتی واژه ها …………………………………………………………………………………………………………… 9

 

 

فصل دوم : ادبیات تحقیق

2-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………..10

2-2- هوش ………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

2-3- انواع هوش هاواردگاردنر……………………………………………………………………………………………………….. 11

2-4- هیجان ………………………………………………………………………………………………………………………………… 12

2-5- تاریخچه هوش هیجانی ………………………………………………………………………………………………………… 13

2-6- تعاریف هوش هیجانی ………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-7- هوش هیجانی و هوش عقلی …………………………………………………………………………………………………. 18

2-8- مقایسه هوش هیجانی وهوش عقلی ……………………………………………………………………………………….. 20

2-9- تفاوت هوش هیجانی با هوش عقلی ………………………………………………………………………………………. 21

2-10- اهمیت هوش هیجانی …………………………………………………………………………………………………………. 21

2-11- نظریه های هوش هیجانی …………………………………………………………………………………………………… 22

2-12- مدل های هوش هیجانی …………………………………………………………………………………………………….. 23

2-13- چارچوب چهار وجهی استنتاجی هوش هیجانی …………………………………………………………………… 38

2-14- اصطلاحات مرتبط باهوش هیجانی …………………………………………………………………………………….. 39

2-15- هوش هیجانی در سازمان ومدیریت ……………………………………………………………………………………. 42

2-16- هوش هیجانی وشغل ………………………………………………………………………………………………………… 44

2-17- کاربردهای هوش هیجانی در محیط کار ………………………………………………………………………………… 45

2-18- ضرورت توجه به رشد هوش هیجانی کارکنان ……………………………………………………………………….. 46

2-19- تقویت هوش هیجانی …………………………………………………………………………………………………………. 47

2-20- جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………… 48

بخش دوم : سرمایه انسانی

2-21- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………… 49

 

2-22- مفهوم سرمایه ………………………………………………………………………………………………………………….. 50

2-23- انواع سرمایه ……………………………………………………………………………………………………………………. 50

2-24- مفهوم سرمایه فکری ………………………………………………………………………………………………………… 51

2-25- عناصر سرمایه فکری ………………………………………………………………………………………………………… 53

2-26- تاریخچه سرمایه انسانی …………………………………………………………………………………………………….. 55

2-27- مفاهیم وتعاریف سرمایه انسانی ……………………………………………………………………………………………. 55

2-28- خاستگاه و منشأ اصطلاح سرمایه انسانی ……………………………………………………………………………….. 59

2-29- فرآیند تشکیل سرمایه انسانی ……………………………………………………………………………………………….. 60

2-30- اهمیت سرمایه انسانی …………………………………………………………………………………………………………. 61

2-31- طبقه بندی مفاهیم سرمایه انسانی ………………………………………………………………………………………….. 62

2-32- مدل های سرمایه انسانی ……………………………………………………………………………………………………… 65

2-33- تقسیم بندی سرمایه انسانی …………………………………………………………………………………………………. 67

2-34- اهمیت سنجش سرمایه انسانی ……………………………………………………………………………………………… 67

2-35- اهمیت سرمایه اسانی در تحلیل اقتصادی ………………………………………………………………………………. 69

2-36- برنامه ریزی نیروی انسانی …………………………………………………………………………………………………… 73

2-37- تعریف برنامه ریزی نیروی انسانی ……………………………………………………………………………………….. 74

2-38- – مراحل برنامه ریزی نیروی انسانی ……………………………………………………………………………………… 75

2-39- فرآیند برنامه ریزی نیروی انسانی …………………………………………………………………………………………. 75

2-40- اهداف و مزایای برنامه ریزی نیروی انسانی ………………………………………………………………………….. 77

2-41- توانمند سازی نیروی انسانی …………………………………………………………………………………………….. 77

2-42- ضرورت و اهمیت توانمند سازی نیروی انسانی …………………………………………………………………. 79

2-43- مزایای توانمند سازی نیروی انسانی ………………………………………………………………………………….. 80

2-44- موانع وچالشهای توانمند سازی نیروی انسانی ……………………………………………………………………. 81

2-45- جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………………………. 82

2-46- مدل عملیاتی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………… 82

2-47- پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………. 84

فصل سوم : روش تحقیق

3-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………. 89

3-2- روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 89

3-3- متغیرهای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….. 94

3-4- روش های جمع آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………… 95

3-5- روایی و پایایی پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………….. 99

3-6- جامعه و نمونه آماری ………………………………………………………………………………………………………. 100

3-7- روش های تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………………….. 103

فصل چهارم : تجزیه تحلیل داده ها

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………. 106

4-2- توصیف داده ها …………………………………………………………………………………………………………………. 106

4-3- تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………………………………………………. 107

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 119

5-2- نتایج ویافته های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………. 119

5-3- بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………………………. 122

5-4- محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….. 124

5-5- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………………………. 124

پیوست ها ………………………………………………………………………………………………………………………………….. 125

منابع ومأخذ

فهرست منابع فارسی ……………………………………………………………………………………………………………………. 131

فهرست منابع غیر فارسی ……………………………………………………………………………………………………………. 134

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………….141

 

 

فهرست جداول

2-1- جدول چهارچوب منسجم شناخت مؤلفه های هوش هیجانی …………………………………………………….. 38

3-1- شکل و امتیازبندی پرسش نامه هوش هیجانی و سرمایه انسانی …………………………………………………. 97

3-2- گویه های مرتبط با هر یک از ابعادهوش هیجانی و سرمایه انسانی…………………………………………….. 98

4-1- جدول توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب ویژگی های جمعیت شناختی …………………………………. 107

4-2- جدول بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سرمایه انسانی کارکنان ……………………………………………..108

4-3- جدول نتایج ضریب همبستگی برای رابطه بین هوش هیجانی و ابعاد سرمایه انسانی …………………… 109

4-4- جدول نتایج ضریب همبستگی برای رابطه بین ابعاد هوش هیجانی و سرمایه انسانی …………………… 111

4-5- جدول همبستگی بین ابعاد هوش هیجانی با ابعاد سرمایه انسانی ………………………………………………. 113

4-6- جدول عناصر اصلی تحلیل چند متغیره به روش گام به گام برای پیش بینی  سرمایه انسانی …………. 116

4-7- جدول عناصر متغیرهای درون معادله برای پیش بینی متغیر وابسته سرمایه انسانی ………………………. 117

4-8- جدول آزمون رابطه ابعاد هوش هیجانی و سرمایه انسانی (متغیرهای خارج از معادله) …………………. 118

5-1- جدول بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سرمایه انسانی کارکنان ……………………………………………. 120

5-2- جدول نتایج ضریب همبستگی برای رابطه بین هوش هیجانی و ابعاد سرمایه انسانی …………………… 120

5-3- جدول نتایج ضریب همبستگی برای رابطه بین ابعاد هوش هیجانی و سرمایه انسانی ………………….. 121

5-4- جدول نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین ابعاد هوش هیجانی و ابعاد سرمایه انسانی ………. 121

5-5- جدول عناصر اصلی تحلیل رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام برای پیش بینی  سرمایه انسانی122

 

 

فهرست نمودارها

2-1- ابعاد هوش هیجانی در مدل مایر وسالووی ………………………………………………………………………………. 25

2-2- مؤلفه های هوش هیجانی به زعم بار- آن ………………………………………………………………………………… 29

2-3- مؤلفه هوش هیجانی از نظر گلمن …………………………………………………………………………………………… 35

2-4- مولفه های هوش هیجانی دو لویکس و هیگس ………………………………………………………………………… 37

2-5- مولفه های سرمایه انسانی  بکر ………………………………………………………………………………………………. 69

2-6- مولفه های سرمایه انسانی لسلی و ذرلی …………………………………………………………………………………… 65

2-7- مدل عملیاتی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………… 66

 

 

چکیده

سرمایه انسانی از اساسی ترین منابع استراتژیک هرسازمانی است. بدون تردید موفقیت سازمان ها ومحیط های کاری به استفاده کارآمد از سرمایه انسانی بر پایه علوم رفتاری وابسته است. برای رویارویی با چا لش استفاده کارآمد از این سرمایه ، شناخت هر چه بیشتر وجامع تر مفاهیم وسازه های مربوط به سرمایه انسانی وابزارهای خاص آن لازم است. ودرنهایت مهارت استفاده از این سازها وابزار ها امری ضروری است.دردهه آخر قرن بیستم ، شاهد کاربرد جدیدی از روانشناسی در محیط های کار، سازمان ها ، شرکت ها وسرمایه انسانی بوده ایم . طرح پدیده هوش هیجانی واثر بخشی آن در حل معظلات ومشکلات سرمایه انسانی این پدیده را به یکی از پر بحث ترین موضوعات روانشناسی در حیطه مدیریت در طی سالیان گذشته تبدیل کرده است. در شرکت های  امروزی ، جایی که گروه های کاری برای کسب موفقیت ، عنصر حیاتی هستند ، مدیران وکارکنان می توانند روحیه تلاش جمعی وتوانمندسازی محیط کاری را با بهبود مشخصه های هوش هیجانی تقویت کنند.

به لحاظ اهمیت این مقوله پژوهش حاظر با عنوان ، بررسی تأثیر هوش هیجانی بر سرمایه انسانی در شرکت نفت شهرستان گچساران و با هدف برسی تأثیرهوش هیجانی برسرمایه انسانی ، انجام گرفته است. برای آزمون فرضیه ها پس از پردازش اطلاعات به کمک نرم افزار SPSS، ضریب همبستگی پیرسون محاسبه و تحلیل رگرسیون انجام شده، از تعداد 1000نفر به طور تصادفی با استفاده از فرمول کوکران ، تعدا 285نفرانتخاب شده ، نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از این است که  هوش هیچانی بر سرمایه انسانی تأثیر دارد.ولی دربعضی از موارد مولفه های هوش هیجانی برمولفه های سرمایه انسانی هیچ گونه تأثیری وجود ندارد.

 

واژگان کلیدی : هوش هیجانی ، سرمایه انسانی ،سرمایه فکری

 

 

 

فصل اول

کلیات

 

 

1-1مقدمه

سرمایه انسانی ازاساسی ترین منابع استراتژیک هرسازمانی است.بدون تردیدموفقیت سازمان هاومحیط های کاری به استفاده کارآمدازسرمایه انسانی برپایه علوم رفتاری وابسته است.برای رویارویی باچالش استفاده کارآمدازاین سرمایه،شناخت هرچه بیشتروجامع ترمفاهیم وسازه های مربوط به سرمایه انسانی وابزارهای خاص آن لازم است.ودرنهایت مهارت استفاده ازاین سازه هاوابزار ها امری ضروری است.( هرسی وبلانچارد ،1385 )

دردهه آخرقرن بیستم،شاهدکاربردجدیدی ازروانشناسی درمحیط های کار،سازمان ها،شرکت هاوسرمایه انسانی بوده ایم.طرح پدیده هوش هیجانی واثربخشی آن درحل معظلات ومشکلات سرمایه انسانی این پدیده رابه یکی ازپربحث ترین موضوعات روانشناسی درحیطه مدیریت درطی سالیان گذشته تبدیل کرده است.(کنراد وکاپلان ،2005)

روانشناسی به نام دانیل گلمن اظهار می دارد که هوش شناختی دربهترین شرایط فقط 20درصد ازموفقیت ها راباعث می شودو 80درصدازموفقیت هابه عوامل دیگروابسته است وسرنوشت افراددربسیاری ازموقعیت ها درگروعواملی دیگری است که بخش عمده ای ازآنها بعدهابه نام هوش هیجانی شناخته شدند.هوش هیجانی ناکامی افرادباضریب هوش بالاوهمچنین موفقیت غیره منتظره افراددارای هوش متوسط راتوجیه می کند.از بسترهایی که پیش بینی می شود هوش هیجانی می تواند نقش موثری درآن ایفا کند،اجتماع ومحیط کارفرد است.( دانیل گلمن ،2006 )

در شرکت های امروزی،جایی که گروه های کاری برای کسب موفقیت،عنصر حیاتی هستند،مدیران وکارکنان می توانندروحیه تلاش جمعی وتوانمندسازی محیط کاری رابابهبودمشخصه های هوش هیجانی تقویت کنند. رهبری یک شرکت برای انطباق پذیری باتغییرهاوبه منظوربقاءرشددرمحیط های جدیدکسب وکار،ویژگی های خاصی رامی طلبدکه عموماًمدیران برای پاسخ به آنهابامشکلات زیادی روبروهستند.دراین زمینه از مهمترین مولفه های شخصیتی که می تواند به رهبران ومدیران کمک کند،هوش هیجانی است.باتوجه به اینکه هوش هیجانی توان استفاده ازاحساس وهیجان خودودیگران است دررفتارفردی وگروهی به منظور دستیابی به حداکثر مطلوبیت بنابراین،تلفیق دانش مدیریتی وتوانایی های هیجانی درمدیریت،می توانددر سوق دادن افراد به سمت هدف ، کارساز ومفید باشد.درک واداره هوش هیجانی به شکل مؤثر، نه فقط بینش های جدیدی درباره برانگیختن افراد ارائه می کند ، بلکه این امکان را فراهم می آورد که درخصوص احساسات ، واداره آنها به شکل سازنده عمل شود.( علامه ، 1385 )    

این تحقیق  به  بررسی تأثیر هوش هیجانی بر سرمایه انسانی  در شرکت نفت گچساران می پردازد. در این فصل به ارائه مفاهیم کلی پیرامون موضوع تحقیق پرداخته شده است.

1-2- معرفی ماده مورد آنالیز………………………………………………………………………………………… 4

1-2-1- بیس فنول آ………………………………………………………………………………………………….. 4

1-3- بیان مسئله تحقیق……………………………………………………… 5

1-4- اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………….. 6

1-5- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………. 7

1-6- فرضیه­های تحقیق………………………………………………… 7

1-7- تعریف اصطلاحات و متغیرها……………………………………………………………………………….. 8

فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………… 10

2-1-مقدمه­ای بر مواد غذایی: …………………………………………………………………………………… 11

2ـ2ـ ساختار و کاربردهای بیس فنول آ……………………………………………………………………………. 11

2-3- سمیت.. 11

2-4- خواص فیزیکی و شیمیایی بیس فنول آ……………………………………………………………….. 12

2-5- روش های مرسوم جهت اندازه گیری BPA در غذاها و نمونه های زیستی…………………… 14

2-5-1- روش استخراج حلال……………………………………………………………………………………… 14

2-6- آماده سازی نمونه……………………………………………………………………………………………….. 15

2-7- مروری بر روش های اندازه گیری بیس فنول آ تا کنون………………………………………………… 15

2-7-1- اندازه‌گیری بیس فنول آ در نمونه‌های غذایی……………………………………………………… 15

2-7-2- اندازه گیری BPA در نمونه های غذایی و بیولوژیک به روش های دیگر: 19

2-7-3 اندازه گیری بیس فنول آ در نمونه های بیولوژیک به روش ECD.. 20

2-8- روش های مرسوم در آنالیز مواد غذایی……………………………………………………………………. 20

2-8-1- GC……………………………………………………………………………………………………………. 21

2-8-2- روشهای اسپکتروسکوپی………………………………………………………………………………….. 22

2-8-2-1- طیف سنج مرئی- فرابنفش……………………………………………………………………………. 22

2-8-3- روش الکتروشیمی………………………………………………………………………………………….. 25

2-8-3-1- اضافه ولتاژ و انواع آن……………………………………………………………………………………………26

2-8-3-1-الف- اضافه ولتاژ انتقال جرم…………………………………………………………………………. 27

2-8-3-1-ب- اضافه ولتاژ واكنش………………………………………………………………………………… 27

2-8-3-1-ج- اضافه ولتاژ فعال سازی…………………………………………………………………………… 27

 

2-8-3-2- ولتامتری چرخه­ای……………………………………………………………………………………… 28

2-8-3-3- ولتامتری موج مربعی…………………………………………………………………………………… 29

2-9- سلول های الکتروشیمیایی…………………………………………………………………………………….. 31

2-9-1- اجزای سازنده سلول……………………………………………………………………………………….. 32

2-9-2- رسانش در سلول الکتروشیمیایی ……………………………………………………………………….. 32

2-9-3- آند و کاتد:…………………………………………………………………………………………………… 32

2-9-3-1- واکنش در کاتد:…………………………………………………………………………………………. 32

2-9-3-2- واکنش در آند: …………………………………………………………………………………………. 33

2-9-4- انواع جریان در سلول……………………………………………………………………………………… 33

2-9-4-1- جریان مستقیم در سلول الکتروشیمیایی:…………………………………………………………… 33

2-9-4-2- جریان متناوب در سلول: …………………………………………………………………………….. 34

2-9-4-3- جریان نافاراده‌ای: ……………………………………………………………………………………… 34

2-9-5- سلول‌های برگشت‌پذیر و برگشت ناپذیر: ……………………………………………………………. 34

فصل سوم: روش تحقیق……………………………………………………………………………………………… 36

3-1- مواد شیمیایی…………………………………………………………………………………………………….. 37

3-2- وسایل و تجهیزات……………………………………………………………………………………………… 37

3-3- محلول­های مورد نیاز…………………………………………………………………………………………… 38

3-3-1- تهیه محلول­های بافر ………………………………………………………………………………………. 39

3-4- الکترودها…………………………………………………………………………………………………………. 39

3-5- روش تهیه الکترود خمیر کربن اصلاح شده با مایع یونی و نانوکامپوزیت نانو لوله کربنی/اکسید روی   39

3-6- بررسی توانایی الکترود خمیر کربن اصلاح شده با مایع یونی و نانوکامپوزیت نانولوله های کربنی/اکسید روی برای اندازه­گیری بیس فنول آ……………………………………………………………………………………………………………….. 40

3-6-1- بهینه­سازی درصد نانوکامپوزیت نانولوله های کربنی /اکسید روی………………………………… 40

3-6-2- بهینه­سازی درصد مایع یونی……………………………………………………………………………… 40

3-6-3- تعیین pH بهینه……………………………………………………………………………………………… 40

3-6-4- بررسی اثر سرعت روبش پتانسیل بر رفتار کاتالیزوری بیس فنول آ با استفاده از روش ولتامتری چرخه­ای   42

3-6-5- بررسی­های کرونوآمپرومتری پله پتانسیل دوگانه………………………………………………… 42

3-6-6- تعیین محدوده رنج خطی بیس فنول آ با استفاده از روش ولتامتری موج مربعی…………. 42

3-6-7- مطالعه اسپکتروسکوپی امپدانس الکتروشیمیایی………………………………………………….. 42

3-6-8- بررسی اثر گونه­های مزاحم بر فرایند کاتالیزوری بیس فنول آ………………………………… 43

3-6-9- تصویر برداری میکروسکوپی الکترونی و پراش پرتوی X……………………………………………………….43

3-7- بررسی امکان بکارگیری روش پیشنهادی برای اندازه­گیری بیس فنول آ در نمونه­های واقعی 43

3-7-1- آماده نمونه سازی ……………………………………………………………………………………… 44

3-7-1-1- کنسرو قوطی رب گوجه فرنگی ……………………………………………………………….. 44

3-7-1-1-1- روش استخراج قوطی رب گوجه فرنگی…………………………………………………. 44

3-7-1-1-2- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه شاهد بیس فنول آ…………………………………. 45

3-7-1-1-3- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه استخراج شده از قوطی رب گوجه فرنگی: ….. 45

3-7-1-1-4- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه استخراج شده از قوطی رب گوجه فرنگی به همراه محلول استاندارد        45

3-7-1-1-5- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه استخراج شده از شیشه رب گوجه فرنگی: …………..46

3-7-1-2- کنسرو تن ماهی……………………………………………………………………………………. 46

3-7-1-2-1- روش استخراج کنسرو تن ماهی …………………………………………………………… 46

3-7-1-2-2- بررسی ولتامتری چرخه ای نمونه شاهد بیس فنول آ………………………………………………47

3-7-1-2-3- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه استخراج شده از قوطی کنسرو تن ماهی قبل از حرارت   48

3-7-1-2-4- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه استخراج شده از قوطی کنسرو تن ماهی بعد از حرارت   48

3-7-1-2-5- برررسی ولتامتری چرخه ای نمونه استخراج شده از قوطی کنسرو تن ماهی به همراه محلول استاندارد بیس فنول آ………………………………………………………………………………………………………………………….. 48

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها…………………………………………………………………………………. 49

4-1- بهینه­سازی ساخت الکترود در الکتروکاتالیز بیس فنول آ……………………………………………….. 50

4-2- بررسی صحت سنتز نانوکامپوزیت سنتزی و مورفولوژی آن…………………………………………… 52

4-3- تعیین سطح فعال الکترود……………………………………………………………………………………… 54

4-4- بررسی تاثیر نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی و مایع یونی در اکسایش بیس فنول آ….. 54

4-5- بررسی­های ولتامتری الکترود اصلاح شده برای کاتالیز بیس فنول آ در pH های مختلف………. 55

4-6- بررسی اثر سرعت روبش…………………………………………………………………………………….. 57

4-7 – تعیین ضریب انتقال(a)………………………………………………………………………………………. 58

4-8- مطالعه کرنوآمپرومتری…………………………………………………………………………………………. 59

4-9- مطالعه امپدانس الکتروشیمیایی………………………………………………………………………………. 61

4-10- تعیین محدوده خطی و حد تشخیص بیس فنول آ با استفاده از الکترود اصلاح شده………….. 62

4-11- بررسی اثر مزاحمت………………………………………………………………………………………….. 63

4-12- نتایج حاصل از رب گوجه فرنگی وکنسرو تن ماهی 63

4-12-1- ولتاموگرام مربوط به نمونه شاهد………………………………………………………………….. 63

. 4-12-2- ولتاموگرام های نمونه رب گوجه فرنگی……………………………………………………… 64

4-12-2-1- ولتاموگرام مربوط به نمونه استخراج شده و تغلیظ شده از قوطی رب گوجه فرنگی: 64

4-12-2-2- ولتاموگرام مربوط به نمونه ای که به 5 سی سی محلول تغلیظ شده حاصل از استخراج به ترتیب 300،400 و600 میکرومولار بیس فنول آ اضافه شده است به همراه 5 سی سی بافر 9…………………………………… 65

4-12-2-3- ولتاموگرام مربوط به نمونه استخراج شده از شیشه………………………………………… 66

4-12-3- ولتاموگرام های نمونه کنسرو تن ماهی که از بازار مصرف شهر ساری تهیه گردیده و به روش شرح داده شده در فصل 3 استخراج و تغلیظ شده است…………………………………………………………………………………… 67

4-12-3-1- ولتاموگرام نمونه تن ماهی قبل از حرارت دهی…………………………………………… 67

4-12-3-2- ولتاموگرام نمونه تن ماهی بعد از عملیات حرارت دهی………………………………… 68

4-12-3-3- مقایسه ولتاموگرام های مربوط به نمونه تن ماهی قبل و بعد از عملیات حرارت دهی 69

4-13- مقایسه آنالیز نمونه های حقیقی با روش HPLC………… 70

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………… 73

5-1- اهمیت بهینه­سازی ساخت الکترود در کاتالیز بیس فنول آ 74

5-2- بررسی تاثیر مورفولوژی سطح الکترود…………………………………………………………………….. 74

5-3- بررسی اثر تعیین سطح فعال الکترود……………………………………………………………………….. 74

5-4- بررسی تاثیر نانوکامپوزیت و مایع یونی در اکسایش بیس فنول آ…………………………………….. 75

5-5- بررسی­های ولتامتری الکترود اصلاح شده برای کاتالیز بیس فنول آ در pH های مختلف 75

5-6- بررسی اثر سرعت روبش…………………………………………………………………………………….. 75

5-7- تعیین ضریب نفوذ……………………………………………………………………………………………… 76

5-8- نتایج امپدانس الکتروشیمیایی…………………………………………………………………………………. 76

5-9- تعیین رنج خطی و حد تشخیص……………………………………………………………………………. 77

5-10- بررسی اثر مزاحمت………………………………………………….. 77

5-11- آنالیز نمونه­های حقیقی………………………………………………………………………………………. 77

5-12- نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………………. 77

5-13- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………… 78

منابع………………………………………………………………………………………………………………………… 80

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………….. 84

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                      صفحه

جدول (2-1): خواص فیزیکوشیمیایی بیس فنول آ……………………………………………………………… 13

جدول (3-1): مشخصات مواد شیمیایی……………………………………………………………………………. 37

جدول (4-1): بررسی مزاحمت گونه­های خارجی در اندازه­گیری 0/5 میکرمولار از بیس فنول آ…….. 63

جدول (4-2): جدول 4-2: آنالیز بیس فنول آ در نمونه های حقیقی………………………………….. 70

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                      صفحه

شکل (1-1): مکانیزیم سنتز بیس فنول آ…………………………………………………………………………. 4

شکل (1-2): نمونه ای از کاربرد بیس فنول آ در ظروف یکبار مصرف…………………………………… 6

شکل (1-3): نمونه ای از کاربرد بیس فنول آ در بطری های نوشیدنی ها………………………………… 7

شکل (2-1): پودر بیس فنول آ 12

شکل (2-2): شمای کلی از مقایسه کروماتوگرافی مایع و کروماتوگرافی گازی در آنالیز مواد غذایی 22

شکل (2-3): مدل مرز مشترك الكترود-محلول……………………………………………………………… 26

شکل( 2-4): مسیر كلی مراحل یك واكنش الكترودی…………………………………………………………. 27

شکل (2-5): نمودار تغییر پتانسیل –زمان در ولتامتری چرخه­ای]20[……………………………………… 28

شکل (2-6): ولتاموگرام چرخه­ای نمونه­ای یك سیستم برگشت پذیر]20[………………………………… 29

شکل (2-7): پروفیل پتانسیل زمان و پتانسیل غلظت به روش ولتامتری موج مربعی……………………. 30

شکل (3-1): شمایی از دستگاه اتو لب………………………………………………………………………… 38

شکل (3-2): شمای یک ظرف آزمایش (سل) برای اندازه‌گیری‌های الکتروشیمیایی…………………. 38

شکل (3-3): شمایی از یک الکترود خمیر کربن…………………………………………………………… 40

شکل (3-4): تصویری از رب در مرحله عبور از صافی ………………………………………………….. 44

شکل (3-5): تصویری از مرحله تغلیظ بر روی هیتر محلول رب گوجه فرنگی صاف  شده ……… 45

شکل (3-6): تصویری ازدستگاه اتولب در حین آنالیز بیس فنول آ از نمونه درون سل حاوی 5 سی سی نمونه استخراج شده از رب گوجه فرنگی و 5 سی سی بافر فسفات 1/0 مولار ………………………………………………………… 46

شکل (3-7): تصویری از مرحله تغلیظ محلول تن ماهی استخراج شده بر روی هیتر……………….. 47

شکل (3-8): تصویری ازدستگاه اتولب در حین آنالیز بیس فنول آ از نمونه درون سل حاوی 5 سی سی نمونه استخراج شده از تن ماهی و 5 سی سی بافر فسفات 1/0 مولار ………………………………………………………………….. 48

شکل (4-1): منحنی تغییرات جریان خالص آندی بر حسب درصد مایع یونی اضافه شده به الکترود 50

شکل (4-2): منحنی تغییرات جریان خالص آندی بیس فنول آ بر حسب درصد نانوکامپوزیت سنتزی اضافه شده به الکترود   52

شکل (4-3): تصاویر پراش پرتوی x برای نانوکامپوزیت نانولوله کربنی/نانوذره اکسید روی …….. 53

شکل (4-4): تصاویر TEM مربوط به نانوکامپوزیت سنتزی ……………………………………………… 53

شکل (4-5): ولتاموگرام­های چرخه­ایa) الکترود اصلاح شده با نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی و مایع یونی در غلظت 300 میکرو مولار بیس فنول آ b) الکترود اصلاح شده با مایع یونی در غلظت 300 میکرو مولار  بیس فنول آ c) الکترود خمیر کربن اصلاح شده با نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی در غلظت 300 میکرو مولار بیس فنول آ و (d الکترود خمیر کربن ساده الکترود در غلظت 300 میکرو مولار بیس فنول آ در0/7 pH=، شکل داخلی منحنی تغییرات دانسیته جریان بر حسب نوع الکترود………………………………………………………………………………………………………………………… 55

شکل(4-6): ولتاموگرام­های چرخه­ای بیس فنول آ در سطح الکترود اصلاح شده pH ها مختلف .. 56

شکل(4-7): منحنی تغییرات جریان بر حسب pH برای 250 میکرومولار بیس فنول آ …………… 56

شکل(4-8): منحنی تغییرات پتانسیل اکسایش بیس فنول آ جریان بر حسب pH برای 250 میکرومولار بیس فنول آ نشان داده شده در شکل (4-6)…………………………………………………………………………………………………….. 57

شکل(4-9): نمودار تغییرات جریان بر حسب جذر سرعت روبش برای اکسیداسیون بیس فنول آ در سطح الکترود اصلاح شده است. در محلول بافر فسفات 1/0 مولار، 0/7 pH= ، شکل داخلی: ولتاموگرام­های چرخه­ای بیس فنول آ در سرعت اسکن­های مختلف 50، 60، 80، ، 140، 110،160 و 200 میلی­ولت بر ثانیه در محلول بافر فسفات 1/0 مولار، 0/7 pH=       58

شکل(4-10): نمودار تافل برای الکترود اصلاح شده با نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی و مایع یونی در بافر فسفات0/1 مولار(0/7pH= …………………………………………………………………………………………………….. 59

شکل(4-11): کرونوآمپروگرام به دست آمده برای الکترود خمیر کربن اصلاح شده با نانوکامپوزیت و مایع یونی در حضور غلظت­های(a 200 (b ;300 (c ; 400 میکرومولار بیس فنول آ در محلول بافر فسفات 0/7pH=  . نمودار داخلی: منحنی­های کاترل به دست آمده از کرونوآمپروگرام……………………………………………………………………………………. 60

شکل(4-12): منحنی نایکوئیست a) الکترود خمیرکربنb ) الکترود خمیر کربن اصلاح شده با نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی c) الکترود خمیر کربن اصلاح شده با مایع یونی d) الکترود خمیر کربن اصلاح شده با نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی و مایع یونی در حضور 300 میکرومولار بیس فنول آ در شرایط بهینه………………………………….. 62

شکل(4-13): ولتاموگرام­های موج مربعی الکترود اصلاح شده در سطح الکترود اصلاح شده در غلظت­های در محلول بافر فسفات 1/0 مولار، 0/7 .pH=از پایین به بالا ولتاموگرام ها مربوط به غلظت های 2/0، 0/2، 0/20، 0/50، 0/70، 0/100، 0/120، 0/140، 0/160، 0/200، 0/250، 0/350، 0/450، 0/600 و 0/800 میکرومولار از بیس فنول آ        63

 

 

چکیده

در این کار، یک روش ساده و سریع برای اندازه­گیری بیس فنول آ در نمونه­های غذایی با استفاده از روش ولتامتری موج مربعی در سطح الکترود خمیر کربن اصلاح شده با مایع یونی و نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی توضیح داده شده است. برای این منظور، پارامترهای مختلفی مانند نسبت مایع یونی، درصد نانوکامپوزیت و pH محیط مورد مطالعه قرار گرفت. ولتاموگرام چرخه­ای یک پیک اکسیداسیون برگشت ناپذیر در پتانسیل 455 میلی ولت که مربوط به اکسایش بیس فنول آ می­باشد را نشان می­دهد. در مقایسه با الکترود خمیر کربن ساده پاسخ الکتروشیمیایی بیس فنول آ به شدت افزایش می­یابد. تحت شرایط بهینه، جریان پیک اکسایش بیس فنول آ یک محدوده خطی در گستره 20 نانومولار تا 700 میکرومولار با حد تشخیص 9 نانومولار را نشان می­دهد. حسگر پیشنهادی با موفقیت برای اندازه­گیری بیس فنول آ در نمونه­های غذایی از مورد آنالیز قرار گرفته و داده ها با یک روش استاندار مورد ارزیابی قرار گرفت.

 

کلمات کلیدی: آنالیز نمونه­های غذایی، بیس فنول آ، ولتامتری، مایع یونی، نانوکامپوزیت اکسید روی/نانولوله کربنی

 

مقدمه:
توجه به سلامت غذایی یکی از مهمترین موضوعاتی است که در صنایع غذایی بدان توجه شده است. وابستگی مستقیم تغذیه و سلامت آن به مسائلی مانند بهداشت و طول عمر انسان ها و کاهش هزینه­های درمان باعث شده است که کیفیت محصولات مورد استفاده و آنالیز مواد مضر و مفید آن در دستور کار انجمن­های وابسته به صنایع غذایی قرار گیرد. یکی از مهمترین موضوعات در این راستا توجه به موضوع بسته­بندی مواد غذایی است. زیرا استفاده از مواد غذایی بسته­بندی شده برای مصرف دستورات مخصوص به خود را داشته و احتمال آلوده شدن نمونه­های غذایی به مواد تولید کننده بسته­ها وجود دارد. از طرفی وجود مواد مضر­ در بسته­بندی­های غذایی باعث آلودگی‌های زیست محیطی شده و اثرات زیانباری برای جامعه به ارمغان خواهد آورد.

برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد «مواد زاید خطرناک» را به صورت زیر تعریف نمود:

مواد زیاد خطرناک به مواد زاید اعم از جامد، لجن، مایع وگاز موجود درمخزن، به جز مواد رادیواکتیو و عفونی اطلاق می شود که دارای فعالیت شیمیایی، سمیت، خاصیت انفجاری، خورندگی و یا سایر ویژگی هایی است که برای سلامتی انسان یا محیط زیست، چه به صورت تنها و یا هنگامی که با سایر مواد زاید مخلوط گردند، ایجاد خطرنماید ]1[.  میزان تولید مواد زاید خطرناک درطی چند دهه اخیر، رشد بسیار فزاینده ای داشته است به طوری که طی دو دهه گذشته در حدود 50% از بازار مربوط به کل مسائل زیست محیطی را به خود اختصاص داده است. در این بین بیس فنول آ ماده ای شیمیایی است که در پلاستیک های سبک اما سخت و سفت که به نام پلی کربنات نامیده می شود، یافت شده و بروی عملکرد غدد درون ریز انسان و هورمون ها اختلال ایجاد می‌کند. شاخص‌ترین تاثیر این مواد بر هورمون استروژن (هورمون جنسی زنانه) است که می‌تواند بر عملکرد جنسی و تولید مثل زنان تاثیر منفی بگذارد. یافته های پژوهشی نشان داده است، جنین‌هایی که درمعرض بیس فنول آ حتی با مقدار کم قرار می‌گیرند، سالها بعد با احتمال بیشتر به سرطان سینه مبتلا می‌شوند. لذا توجه به این ماده در سال­های اخیردر ظرف­های پلاستیکی مورد توجه قرارگرفته است. لذا در این کار ما با توجه به اهمیت این ترکیب به پیشنهاد یک راهکار سریع برای آنالیز بیس فنول آ با استفاده از تکنیک­های الکتروشیمیایی پرداخته شد. بدین منظور از یک الکترود خمیر کربن اصلاح شده با نانومواد و مایع یونی استفاده شده است.

معرفی ماده مورد آنالیز:
1-2-1- بیس فنول آ

بیس فنول آ محصول واكنش ‌تراكمی (كندنزاسیون) دو مول  فنول ‌و یك ‌مول استون در مجاورت سولفوریك اسید غلیظ می­باشد (شکل 1-1). توضیحاً اینكه حرف‌ آ از استن ناشی می­شود. بیس فنول آ ماده شیمیائی بسیار پر مصرفی است که در ساخت اكثر رزینهای اپوكسی، مواد مصنوعی پلی كربنات و …… كاربردهای فراوانی داشته و میزان تولید و مصرف سالیانه آن در ابعاد میلیون تن می­باشد.

 

شکل (1-1): مکانیزم سنتز بیس فنول آ ]2[

 

ماده شیمیائی بیس فنول آ با ویژگیهای شبه هورمونی که دارد تعادل هورمونی را (قبل ازتولد) دچار اختلال می­کند. یکی ازآثار احتمالی این اختلال، افزایش طول انگشتان جنس مذکرمی­باشد، خصلتی که بیش از این که مردانه باشد، زنانه است! مهمتر اینکه این اختلال هورمونی در نسلهای بعدی موجود تحت تأثیر قرار گرفته نیز مشاهده می­گردد. محققان فرانسوی به موش های آزمایشگاهی باردار بیس فنول آ در دوزهای اندک وارد کرده و در نوزاد نر این موش ها انگشتانی بلندتر ازمعمول برای نرها-و متناسب با طول انگشت ماده ها مشاهده کردند. مشخص گردیده است که ترکیبات شبه هورمونی مانند بیس فنول آ از محیط خارج از بدن مادر نیز قادر به اثرگذاری روی جنین می­باشد. به این ترتیب می توان گفت که بررسی عدم آلاینده بودن مواد و بخصوص مواد غذایی به این نوع ترکیب سمی و سرطان­زا یک مبحث مهم و حیاتی است. لذا طراحی روش­های سریع و ارزان برای بررسی عدم آلودگی گونه­های غذایی به این نوع ماده که در دیواره برخی از کنسروها استفاده می­شود می­تواند مورد توجه قرار گیرد.

 

 

بیان مسئله تحقیق:
یافته های پژوهشی نشان داده است، جنین‌هایی که در معرض بیس فنول آ حتی با مقدار کم قرار می‌گیرند، سال ها بعد با احتمال بیشتر به سرطان سینه مبتلا می‌شوند. مطالعات دانشمندان کانادایی نشان داده، کسانی که میزان بیس فنول آ در ادرار آنان بیشتر است، احتمال بیشتری برای ابتلا به بیماری دیابت، مشکلات کبدی و بیماری‌های قلبی دارند. همچنین افرادی که به صورت مزمن در تماس با بیس فنول آ هستند، بیش از سایر افراد به اضافه وزن و چاقی مفرط مبتلا می‌شوند. بیشترین موارد استفاده از

چکیده : ‌1

فصل اول(کلیات پژوهش) 2

1-1 مقدمه. 3

1-2 بیان مساله. 4

1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش… 8

1-4 اهداف پژوهش… 10

1-5 فرضیه های پژوهش… 11

1-6 متغیرهای پژوهش: 11

1-7 تعریف عملیاتی و مفهومی متغیرها 12

فصل دوم(ادبیات و پیشینه پژوهش) 14

2-1  مقدمه. 15

2-2 پیشینه پژوهش ……………………………………………………………………………………………………..15

2-2-1 تعصب… 15

2-2-2  عزت نفس… 28

2-2-3  خلاقیت… 37

2-3 رابطه متغیرهای پژوهش…………………………………………………………………………………………..47

2-4 پیشینه پژوهش های انجام شده 54

فصل سوم(روش پژوهش) 66

3-1 مقدمه. 67

3-2 روش پژوهش… 67

3-3 جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری پژوهش… 68

3-4 روش جمع آوری اطلاعات… 69

3-5 ابزار اندازه گیری پژوهش… 70

3-6 روش کار …………………………………………………………………………………………………………….78

3-7 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………………………………78

فصل چهارم(تجزیه و تحلیل داده ها) 79

4-1 مقدمه. 80

4-2  اطلاعات جمعیت شناختی.. 80

4-3 یافته های توصیفی.. 86

4-4 یافته های مربوط به فرضیه ها 88

فصل پنجم(بحث و نتیجه گیری) 95

5-1 مقدمه. 96

5-2 نتایج پژوهش: بررسی فرضیه ها 97

5-3 بحث و نتیجه گیری کلی.. 110

5-4 محدودیت ها و مشکلات پژوهش… 111

5-5 پیشنهادهای پژوهش… 111

5-6 مروری بر مطالب… 112

فهرست منابع. 114

منابع فارسی.. 114

منابع لاتین.. 119

ضمائم……………………………………………………………………………………………………………………….122

 

 

فهرست جداول

  عنوان                                                                                                              صفحه

 

       جدول4-1 :فراوانی و درصد فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سن…………………………………….. .80

       جدول 4-2: فراوانی و درصد فراوانی آزمودنی ها به تفکیک جنسیت………………………………..82

       جدول 4-3: فراوانی و درصد فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سطح تحصیلات…………………….84

جدول 4-4:  میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش… 86

جدول 4-5:  نتایج همبستگی متغیرهای عزت نفس و تعصب… 88

جدول 4-6: اثر و ارتباط متغیرهای عزت نفس و تعصب 89

جدول 4-7: ضرایب رگرسیونی متغیرهای عزت نفس با تعصب 89

جدول 4-8:  نتایج همبستگی متغیرهای خلاقیت و تعصب… 90

جدول 4-9: اثر و ارتباط متغیرهای خلاقیت و تعصب… 90

جدول 4-10: ضرایب رگرسیونی متغیرهای خلاقیت و تعصب 91

جدول4-11: نتایج همبستگی متغیرهای خلاقیت وعزت نفس… 91

جدول 4-12 : اثر و رابطه متغیرهای خلاقیت و عزت نفس… 92

جدول4-13:ضرایب رگرسیونی متغیرهای خلاقیت و عزت نفس 92

جدول 4-14: نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیری و واریانس متغیرهای پژوهش ……………….93

جدول4-15: ضرایب رگرسیونی متغیرهای پژوهش………………………………………………………..93

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                        صفحه

نمودار 4-1: فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سن…………………………………………………………………..81

نمودار 4-2: درصد فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سن………………………………………………………….82

نمودار 4-3: فراوانی آزمودنی ها به تفکیک جنسیت ……………………………………………………………83

نمودار 4-4: درصد فراوانی آزمودنی ها به تفکیک جنسیت……………………………………………………84

نمودار4-5: فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سطح تحصیلات …………………………………………………85

نمودار4-6: درصد فراوانی آزمودنی ها به تفکیک سطح تحصیلات…………………………………………86

نمودار4-7: مقایسه میانگین متغیرهای پژوهش…………………………………………………………………….87

 

چکیده :
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عزت نفس وخلاقیت با تعصب در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرجاسک انجام گرفته است. روش پژوهش همبستگی است. روش نمونه گیری این پژوهش نمونه گیری خوشه ای است. حجم نمونه این پژوهش 290 نفراست که از بین دانشجویان با رشته های تحصیلی مختلف انتخاب شده اند. ابزاراندازه گیری این پژوهش پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت(58سؤالی)، پرسشنامه خلاقیت عابدی(1362)، و پرسشنامه محقق ساخته تعصب بود. برای بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون MANOVA، آزمون t تک گروهی وهمبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بین عزت نفس وتعصب رابطه معنادار وجود دارد. بین خلاقیت وتعصب رابطه معنادار وجود دارد اما همبستگی میان دو متغیر منفی است. بین عزت نفس وخلاقیت نیز رابطه معنادار وجود دارد. خلاقیت و عزت نفس پیش بینی کننده تعصب در دانشجویان می باشند.

 

فصل اول

کلیات پژوهش

 

1-1 مقدمه

یکی از صفات رذیله انسانی تعصب ناروا و وابستگی غیرمنطقی به چیزی است که اانسان را از درک حق و برتری دادن آن بر باطل، باز می دارد. تعصب‌های ناروا در طول تاریخ بشر مشکلات عدیده‌ای را به وجود آورده است. سد راه هدایت انبیا شدن، درگیری‌های ناروا و طولانی و برتری دادن عده‌ای به ناحق و بدون لیاقت، همه ریشه در تعصب‌های ناروا دارد. امروزه نیز در جهان، تعصب باعث درگیری‌ها، سلب آزادی‌ها و خودمحوری‌های نابه‌جا می شود. تعصب جاهلی، انسان را کور و کر نموده، از دیدن حق و قبول آن در هر جا و هر زمان باز می دارد(حسینی، 1386، ص 47). برای دوری از تعصب بی‌جا و عقاید ابلهانه‌ای که معمولاً گریبان‌گیر نوع بشر می شود، هیچ نیازی به نبوغ فوق بشری نیست. بلکه با رعایت نکاتی می توان از بسیاری اشتباهات مضحک و نه همه اشتباهات بر حذر بود (راسل[1] ، 1950،ترجمه یوسف زاده، 1378، ص 56). به نظر می رسد برای دوری از تعصب بی جا عواملی مانند عزت نفس و خلاقیت می توانند مفید باشند.

عزت نفس، متأثر از عوامل درونی و بیرونی است. منظور از عوامل درونی، عواملی است که از درون نشأت می‌گیرد یا خود شخص آن را ایجاد می کند که از آن جمله می توان به نظرها، باورها و اعمال یا رفتار اشاره کرد. عوامل بیرونی همان عوامل محیطی اند. پیام هایی که کلامی و غیرکلامی انتقال پیدا می کنند و تجربه هایی که بانی و موجب آن والدین، آموزگاران، اشخاص مهم در زندگی و سازمان دهندگان فرهنگ‌اند. صفات ناپسندی از قبیل لاف زدن، فخرفروشی، برتری طلبی، خودبزرگ بینی، بلندپروازی، قلدری، زیان رساندن به دیگران و …، به نوعی فقدان عزت نفس را نشان می دهد (خورند، 1383، ص 162).

یکی از ویژگی‏های بارز انسان و محور اساسی و حیاتی او، قدرت اندیشه است. انسان‏ در طول زندگی خویش هرگز از تفکر و اندیشه فارغ نبوده و با نیروی تفکّر صحیح‏ تصمیم گرفته، توانسته است به حل مسائل و مشکلات بپردازد و به رشد و تعالی نایل‏ گردد. بدین ترتیب تمام موفقیت‏ها و پیشرفت‏های انسان در گرو اندیشه بارور، پویا و مؤثر اوست. از پیچیده‏ترین و عالی‏ترین جلوه اندیشه انسان، تفکر خلاق است. خلاقیت ایجاد طرحی جدید با ارزش و متناسب است، به بیان دیگر خلاقیت بکارگیری‏ تواناییهای ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید است. خلاقیت دارای عناصر تشکیل دهنده‏ای مانند: قلمرو مهارت‏ها، مهارت‏های تفکر خلاق و انگیزه است. برای ظهور و تقویت خلاقیت در افراد باید نقطه تلاقی این سه‏ عنصر مشخص گردد، زیرا این نقطه تلاقی، ترکیب پر قدرتی است که شخص را به‏ سوی خلاقیت سوق می‏دهد. رشد و توسعه خلاقیت، وابسته به عوامل مختلف فردی و اجتماعی، مانند: هوش، خانواده، ویژگی‏های شخصیتی و . . . است.(خورشیدی، آزادبخت و دیلمقانی، 1385). حال با توجه به وجود انواع تعصب ها (قومی، مذهبی، جنسی و …) خصوصاً در استان هرمزگان این پژوهش با هدف بررسی رابطه عزت نفس و خلاقیّت با تعصب در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی جاسک انجام ‌گردید.

1-2 بیان مسأله

تعصب[2]  از نظر لغوی به معنای جانب‌داری کردن، حمایت و سخت گرفتن است (معین، 1362، ص 11). تعصب در روان شناسی و رشته های مرتبط آن معادل پیش داوری و منظور از آن نگرشی منفی و خصمانه نسبت به فرد یا گروهی خاص است که بر اساس اطلاعات ناقص یا نادرست و بدون داشتن تجربه مستقیم در مورد آن فرد یا گروه، شکل گرفته باشد و بر پایه آن، قضاوت شود(صلیبی، 1382، ص 259).

اما در کل می توان تعصب را این‌چنین تعریف نمود: تعصب یعنی موضع‌گیری قبل از کسب اطلاعات کافی که ممکن است مربوط به یک چیز، عقیده، یا شخص معیّن و یا حتی درباره وجهی از یک کار علمی باشد(کاپلان و سادوک،1996،ترجمه پورافکاری، 1372).

فرد متعصب، از نظر شناختی، دچار خطایی بنیادین است؛ او اجازه نمی دهد محتوای دانش و آگاهی های جدید با محتوای دانش و آگاهی های پیشین ویی درگیر شوند و در تعامل باشند. از نظر پیاژه  ذهن، اطلاعات رسیده از جهان خارج را بازسازی و تفسیر و تعبیر مجدد می کند تا آن را با چارچوب درونی خود منطبق گرداند. بیان این مسئله مهم، ما را با مهم ترین خطای فرد متعصّب، آشنا می سازد؛ این گونه افراد، به ذهن خود اجازه چنین تفسیری را نمی دهند و تلاش می کنند تا آن را متوقّف سازند؛ البته همان گونه که اشاره شد، ممکن است فقط در زمینه ای خاص چنین رفتاری را بروز دهند(فلاول[3]  ،1928،ترجمه ماهر،1377، ص 19).

افراد متعصب می ترسند که با پذیرش تغییر نفوذ اطلاعات و آگاهی های جدید، خود و موجودیتشان در معرض خطر قرار گیرد؛ کنترل اوضاع و شرایط را از دست بدهند و دیگر نتوانند بر اوضاع جدید مسلّط گردند. آنها با این که خود تجربه ای و آگاهیِ دقیقی از یک مسئله خاص ندارند، به محض شنیدن آن از فرد مقابل، با آن مخالفت می کنند؛ مخالفتی نه از روی آگاهی، بلکه صرفاً بدان دلیل که با سازه های شخصی آنها جور در نمی آید (راس[4]،1992، ترجمه جمالفر، 1373، ص 160).

بنابراین تعصب یک باور یا رفتار است که با حرارت بی‌چون و چرا، به ویژه برای اهداف یا دینی یا در برخی موارد ورزشی، یا با شور و شوق وسواسی برای تفریح یا سرگرمی انجام شود. جرج سانتایانا تعصب را اینچنین تعریف کرده‌است: تلاش خود را مضاعف‌کردن وقتی هدف را فراموش کرده‌اید(دانشنامه آزاد ویکیپدیا، 1392).

تعصب یک گرایش است و این گرایش با عوامل مختلفی در ارتباط است (ارونسون[5]،2008،ترجمه شکرکن، 1382، ص 340). عزت نفس از جمله عواملی هست که ممکن است در جلوگیری از بروز این رفتار نقش داشته باشد یا بنحوی با این متغیر در ارتباط باشد(رومان، 1387).

عزت نفس[6]  جنبه ای از خودپنداره است که از قضاوت هایی که فرد درباره ارزش خود و احساس های مرتبط با این قضاوت ها ناشی می شود(شیهیان[7]،1964،ترجمه مهدی گنجی،1384). عزت نفس سازه ای است که بر نحوه ی ارزشیابی شخص از خود و اندازه گیری احساس وی از خود ارزشی‌اش در مقایسه با این که چگونه است و آرزو دارد چگونه باشد، دلالت دارد. ارزیابی مثبت از خود که در قالب عزت نفس بیان می شود برای بهزیستی ذهنی مثبت و ضروری است. عزت نفس به عنوان یک سپر و محافظ در مقابل ناسازگاری روانشناختی عمل می کند و باعث ارزیابی مثبت فرد از زندگی می شود (زانگ[8] ، 2005، ویلیام جیمز[9] 1980)،عزت نفس را به عنوان احساس خودارزشی که از نسبت موفقیت های واقعی بر موفقیت های ادعا شده به دست می آید تعریف کرده است. منظور او از موفقیت های ادعا شده، برآورد موفقیت های بالقوه ای است که بوسیله ارزش ها، آزمان ها و آرزوهایمان از آن آگاهی پیدا می کنیم (کار[10] ، 2004؛ ترجمه پاشاشریفی و نجفی زند، 1385). احساس بیچارگی و ناتوانی و مورد تبعیض و تعصب قرار گرفتن منجر به کاهش عزت نفس افراد می گردد(ارونسون، 2008،ترجمه شکرکن،1387). در تحقیقی که  توسط شرمن وجفری[11](2011)، بر روی57نفر از دانش آموزان انجام شد. نتایج نشان داد که عزت نفس پایین می تواند تعصّب نژادی را افزایش دهد و تعصب نژادی نتیجه ی عزت نفس پایین است. همچنین در پژوهشی که توسط جردن، اسپنسر وزانا[12]  (2005)، از دانشگاه واترلو انجام شد نتایج نشان داد که افراد دارای عزّت نفس بالا از افراد دارای عزت نفس پایین، تعصب وتبعیض قومیّتی بیشتری دارند و از آن به عنوان تکنیکی دفاعی استفاده می کنند.همچنین بامیستر  و همکاران [13](2003)، در بخشی از پژوهش خود نشان دادند که عزت نفس بالا ممکن است که تعصب و تبعیض را افزایش دهد. از طرفی تحقیقات انجام شده در خصوص آسیب شناسی روانی حكایت از آن دارد كه علت بسیاری از رفتارهای آسیب زای فرزندان در خانه و مدرسه مانند پرخاشگری، اضطراب، بزهكاری، مصرف سیگار، افت تحصیلی و مواردی از این قبیل، ریشه در كمبود یا ضعف«عزت نفس» آنان دارد. در واقع هرچه فرد از خودباوری و عزت نفس بالاتری برخوردار باشد از موقعیت و كارآمدی بالاتری برخوردار بوده و از آسیب های روانی- اجتماعی نیز مصون خواهد ماند(بیابانگرد،1372).

از طرفی خلاقیت[14]  نیز یکی از مؤلفه های موثر بر تعصب می باشد که فرایندی روانی است که منجر به حل مساله، ایده سازی، مفهوم سازی، ساختن اشکال هنری و نظریه پردازی می شود که بدیع و یکتاست (حائری زاده، 1381). به طور کلی خلاقیت فرایندی فکری و روانی است و محصول خلاقیت، پدیده ای نو و جدید و در عین حال دارای ارزش نیز می باشد. البته خلاقیت یک توانایی عمومی است و در همه ی افراد کمابیش وجود دارد (سلیمانی، 1384). و افراد خلاق نیز دارای ویژگی هایی نظیر انگیزه پیشرفت سطح بالا، کنجکاوی فراوان، علاقه زیاد به نظم و ترتیب، قدرت ابراز وجود و خودکفایی، شخصیت غیرمتعارف و کامروا، پشتکار و انضباط در کارها، استقلال و دارای طرز فکر انتقادی و افکر شهودی می باشند(سیف، 1388). دیوید بوهم در کتابی با نام«درباره خلاقیت»برای نشان دادن‌ خلاقیت چند نکته کلیدی را مطرح می‌کند.او می‌گوید تعصب داشتن، بت کردن یک اندیشه یا پارادایم و به دام دوئیت‌هایی مانند انتزاعی و ذهنی،تضادها،عقل و شهود،مطلق و نسبی و…افتادن باعث کور شدن خلاقیت می‌شود.او می‌گوید برای رسیدن به خلق و ابداع تازه‌ها باید به ادراک‌هایی توجه کنیم که برای آنها تعریفی نداریم(بوهوم،1998).

نتایج برخی تحقیقات نشان داده که عزت نفس با خلاقیت رابطه دارد ( باتلر[15]، 1998، میرعلی یاری، 1379)؛ اما تحقیقات زیادی نیز مبنی بر عدم رابطه بین این دو متغیر می

2-4-1 ماهیت فعالیت­ها ………………………………………………………………….. 18

2-4-2 نوع منبع ……………………………………………………………………………………. 19

2-4-3 نوع روابط پیش نیازی ……………………………………………………………….. 20

2-4-4 نوع تابع هدف ………………………………………………………………………. 21

2-4-5 تعداد تابع هدف ……………………………………………………………………………22

2-4-6 تعداد پروژه­ها ………………………………………………………………………. 22

2-5 مدل پریتسکر ……………………………………………………………………………………….. 24

2-6 مدل کلین …………………………………………………………………………………………….. 25

2-7 مدل آلوارز و تاماریت ……………………………………………………………………………… 26

فصل سوم: الگوریتم بهینه ­سازی مبتنی بر آموزش­ یادگیری

3-1 مقدمه ………………………………………………………………………………………………… 29

3-2 الگوریتم­های فراابتکاری ………………………………………………………………………….. 29

3-3 الگوریتم مبتنی بر آموزش- یادگیری ………………………………………………………. 32

3-3-1 فاز معلم …………………………………………………………………………………………. 34

3-3-2 فاز فراگیر ……………………………………………………………………………………… 35

3-3-3 الگوریتم TLBO نخبه سالارانه ……………………………………………………… 36

فصل چهارم: حل مسئله

4-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………….. 41

4-2 سوابق اخیر حل مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود ………………………………… 42

4-3 حل مسئله زمانبندی با الگوریتم­های فراابتکاری سازنده ………………………………. 47

4-3-1 روش تولید زمانبندی سری …………………………………………………………… 50

4-3-2 روش تولید زمانبندی موازی …………………………………………………………. 52

4-3-3 روش زمانبندی پسرو و پیشرو …………………………………………………….. 54

4-4 حل مسأله زمانبندی پروژه با منابع محدود به وسیله الگوریتم فراابتکاری بهبود

دهنده مبتنی بر آموزش- یادگیری ………………………………………………………………. 56

4-4-1 ایجاد جمعیت اولیه ……………………………………………………………………….. 57

4-4-2 زمانبندی اولیه با الگوریتم­های سازنده ………………………………………….. 60

4-4-3 زمانبندی با الگوریتم TLBO نخبه­ گرایانه ……………………………………… 60

فصل پنجم: نتایج عددی و نتیجه‌گیری

5-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………………66

5-2 کتابخانه PSPLIB ………………………………………………………………………………

5-3 نتایج آزمایش اجرای الگوریتم با پیکربندی­های مختلف …………………………………. 69

5-3-1 تاثیر اندازه جمعیت با تعداد تکرار ثابت ………………………………………….70

5-3-2 تاثیر اندازه جمعیت با تعداد تکرار متغیر ………………………………………. 72

5-3-3 تاثیر اندازه نخبه …………………………………………………………………………….. 73

5-3-4 تاثیر تاثیر روش زمانبدی سریال و موازی بر الگوریتم TLBO ……..

5-4 مقایسه نتایج با دیگر الگوریتم­های فراابتکاری در حل مسئله RCPSP ………….

5-5 نتیجه ­گیری ………………………………………………………………………………………..82

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………….. 83

چکیده:

مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود، در سال­های اخیر مورد تحقیق بسیاری از محققان در رشته­های مختلف بوده­است. در این مسئله هدف زمانبندی فعالیت­های پروژه با توجه به روابط پیشنیازی و محدودیت منابع در کمترین زمان می­باشد. در این مسئله فضای جستجوی بسیار بزرگی جهت دست­یابی به جواب بهینه وجود دارد و نیازمند انجام محاسبات طولانی بخصوص برای ابعاد بزرگ مسئله با محدودیت­های زیاد می­­شود و الگوریتم­های دقیق برای آن موثر نیستند. الگوریتم­های فراابتکاری بعنوان جایگزین روش­های دقیق برای حل آن، پیشنهاد شده­است. در این پایان نامه الگوریتم فراابتکاری مبتنی بر آموزش- یادگیری برای حل این مسئله استفاده شده­است. این الگوریتم مبتنی بر جمعیت است که اخیرا معرفی شده است و فرایند آموزش و یادگیری در کلاس درس را شبیه سازی می­کند. همچنین برای جلوگیری از محلی شدن پاسخ­ها از رویکرد نخبه­گرایی در این الگوریتم استفاده شده­است. از ویژگی­های این الگوریتم این است که نیازی به پارامترهای کنترلی اختصاصی الگوریتم، ندارد و فقط پارامترهای کنترلی عمومی مانند اندازه جمعیت و تعداد نسلها را شامل می­   گردد. الگوریتم داری دو فاز، فاز معلم و فاز فراگیر است. ابتدا تعدادی زمانبندی را بطور تصادفی بر اساس جمعیت اولیه الگوریتم ها تولید می کنیم، سپس فازهای الگوریتم را روی زمانبندی ­ها اعمال می­کنیم بطوریکه جمعیت اولیه به طور تکراری بهبود می­یابد تا به شرط توقف برسیم. همچنین تاثیر عواملی مانند اندازه جمعیت و اندازه نخبه و تعداد زمانبندی­ها بر الگوریتم، بررسی شده است. کارایی الگوریتم ارائه شده با دیگر الگوریتم­های بکار گرفته شده در حل این مسئله، مقایسه شده است و نتایج موثر با قابلیت رقابت بالا با دیگر الگوریتم­ها حاصل شده ­است.

فصل نخست: مقدمه

1-1- مقدمه

امروزه، جهانی شدن تجارت، تغییرات سریع تكنولوژیك، بازارهای شدید رقابتی و رایزنی فشرده و قدرتمندانه شركتها سازمانها و بنگاههای اقتصادی را وادار به تغییر سیستم مدیریتی خود می­نماید، برای تطبیق و سازگاری با این تغییرات، مدیریت پروژه و پروژه محوری در مدیریت از اهمیت بالایی برای سازمانها برخوردار است. تولید کنندگان در بازار رقابتی امروز باید هزینه های تولید را تا حد امکان کاهش دهند تا بتوانند کالاهای خود را با قیمتی مناسب و قابل رقابت با دیگر رقبا به بازارها عرضه کنند. بنگاههای اقتصادی چاره­ای جز بالا بردن بهره­وری و انجام کارهای بیشتر و بهتر با صرف منابع و زمان کمتر ندارند. از همین جاست که مفاهیمی همچون پروژه، کنترل پروژه، زمانبندی پروژه و … مطرح شده­اند.

دنیای ارتباطی امروز به کمک فناوری اطلاعات و اینترنت امکان مشارکت بیشتر بنگاههای اقتصادی را فراهم آورده است و این خود امکان تعریف پروژه هایی بزرگتر را تسهیل کرده­است. تاخیر در ساخت یا توزیع، گاهی به از دست رفتن یک بازار می­انجامد و از این روست که حداقل کردن زمان انجام پروژه­ها در کنار کیفیت و قیمت اهمیت بیشتری می­یابد.

تاریخچه مدیریت پروژه در دنیای جدید به سالهای ابتدایی دهه 1900 میلادی باز می­گردد؛ هنری گانت با توسعه نمودار میله‏ای ابداعی خود آغازگر حركت پرشتاب بعدی طی سالهای دهه 1950 و 1960 میلادی در پروژه‌های نظامی و هوافضای آمریكا و سپس انگلستان گردید. هرچند نام پرآوازه هنری گانت به عنوان پدر تكنیك‏های برنامه‌ریزی و كنترل پروژه در تاریخ ثبت گردیده است لیكن سالهای دهه 1950 و 1960 به عنوان سالهای آغازین رشد و توسعه مدیریت پروژه در دنیای معاصر شناخته می‌شود. این سال­ها سرآغاز تكوین و توسعه بسیاری از روش­ها و دانش­های مربوط به مدیریت پروژه است كه سال­ها بعد توسط نرم‌افزارهای مختلف عملیاتی و در پروژه‌ها بكار گرفته شدند.

با توجه به همین مفاهیم، به دنبال طرح و زمانبندی برای انجام یک پروژه خواهیم بود که مسلما تاثیر به­سزایی در موفقیت پروژه و رسیدن به اهداف آن بازی خواهد کرد. این زمانبندی از طرفی باید با توجه به محدودیت­های منابع باشد و از طرف دیگر ممکن است به دلایل مختلف به دنبال حداقل کردن مدت زمان انجام پروژه باشیم و یا به دلایل اقتصادی به دنبال بیشینه کردن ارزش خالص فعلی پروژه باشیم.

یك پروژه مجموعه‌ای از فعالیت­هاست كه برای دستیابی به منظور یا هدف خاصی انجام می‌گیرد. پروژه‌ها شامل فعالیت­هایی هستند كه باید در تاریخ­های معین، با هزینه‌هایی معین و كیفیت تعیین‌شده‌ای به انجام رسند. بین این فعالیت­ها روابط پیش­نیازی برقرار است و روابط تقدم- تاخر بین آنها وجود دارد، به این معنی که برخی فعالیت­ها وابسته به برخی دیگر هستند و برای اجرای یک فعالیت باید فعالیت­های پیش­نیاز آن پایان یافته باشند یا حداقل تا مرحله لازم پیش رفته باشند. برنامه ریزی پروژه عبارت است از تعیین ترتیب زمانی یا برنامه زمانبندی جهت انجام فعالیت­های وابسته که تشکیل دهنده پروژه هستند. لازمه موفقیت هر پروژه، دستیابی توام به هر سه عامل زمان، هزینه و كیفیت معین است و خارج شدن هر یك از سه عامل مذكور از حدود تعیین شده، می‌تواند به انجام پروژه‌ای ناموفق و غیراقتصادی منجر شود. از فاکتورهای مهم موثر در زمان و هزینه پروژه منابع مورد استفاده در پروژه از قبیل پول و مواد اولیه و تجهیزات و نیروی انسانی است. برخی منابع تجدیدپذیر هستند یعنی مصرفی نیستند و بارها می­توان از آنها استفاده کرد مانند نیروی انسانی و برخی دیگر مانند مواد خام مصرفی هستند و تجدیدناپذیر می­باشند. معمولا این منابع محدود هستند و بین فعالیتها بصورت مشترک استفاده می­شوند که این خود باعث ایجاد محدودیتی دیگر در اجرای فعالیتها و زمانبندی پروژه می­شود. یک فعالیت برای­ اجرای خود باید تمام منابعش مهیا باشد تا به فعالیت اختصاص یابد. گاهی می­توان یک فعالیت را می­توان با تخصیص بخشی از منابع مورد نیازش، شروع کرد ولی برای خاتمه آن باید همه منابع مورد نیازش تامین شود. در اینجا فرض براین است که در ابتدای شروع هر فعالیت از پروژه همه منابع مورد نیازش به آن فعالیت تخصیص داده شود و پس از اجرای فعالیت، منابع باقیمانده آزاد گردند. منابع مورد نظر نیز تجدیدشدنی هستند.

بطورکلی انجام پروژه به پنج فاز تقسیم می‌شود. فاز اول، تعربف پروژه است که بر چگونگی پیدایش دید نسبت به پروژه و تعیین اهداف تاكید دارد. در این فاز، برخی عناصر كلیدی مجزا گردهم ‌آمده و به تخمین اینكه پروژه چه‌چیز را باید ارائه‌دهد، می­پردازد، فعالیتهای پروژه مشخص می­گردد و اهداف ‌كلی پروژه تعریف می­شوند. فاز دوم، برنامه‌ریزی پروژه است که شامل تعیین منابع ‌لازم برای انجام پروژه، برنامه‌ریزی، زمانبندی و تهیه‌ بودجه‌ پروژه است. در این مرحله اهداف به فعالیت‌های ملموس تبدیل می­گردند و گروه‌های كاری برای انجام این فعالیت­ها تشکیل می­شود. در این مرحله است که محدوده پروژه واقعی می­شود و توالی فعالیت­ها تعیین می­شوند و زمانبندی موقت انجام می­گیرد و برنامه تخصیص منابع به فعالیت­ها تهیه می­شود. این تحقیق نیز در این فاز انجام می­گیرد و به زمانبندی پروژه با توجه به محدودیت منابع می­پردازد و در تلاش است تا با استفاده از روشهای بهینه سازی و الگوریتم­های فراابتکاری[1] بهترین توالی انجام فعالیتها را که کمترین زمان اجرا دارند را تعیین کند. فاز سوم، اجرای پروژه است که فعالیت‌های هماهنگ‌سازی و راهبری تیم ‌پروژه به‌سوی انجام موثر فعالیت‌های پروژه را شامل می­شود. نامین منابع مورد نیاز مانند پول، نیروی‌انسانی، تجهیزات در این مرحله انجام می­گیرد. فاز چهارم، هدایت و كنترل پروژه است که در آن بر چگونگی انجام پروژه نظارت ‌می‌شود. مرحله سوم و چهارم همزمان انجام می­گیرند. تاكید این فاز بر روی چگونگی برخورد موثر مدیر با تاخیرات ناخواسته،‌ تخطی از سقف بودجه یا تغییر محدوده‌ پروژه است. ممکن است در این فاز پروژه دوباره برنامه ریزی و زمانبندی شود. آخرین فاز پروژه، بستن پروژه است؛ زمانی كه بازتاب همه‌ فعالیت‌ها و تلاش‌های انجام‌شده را می‌توان ‌دید بی‌شك مهم‌ترین فاز پروژه ، بستن و اتمام آن است. فازهای دو تا چهار یعنی‌ برنامه‌ریزی، اجرا و كنترل در یك‌ چرخه قرار دارند؛ این به ‌دلیل ماهیت وابستگی درونی این فازها به‌ یكدیگر است. مثلا گاهی لازم ‌است تا برنامه‌ پروژه با توجه به تجربیات بدست‌آمده در حین اجرا، یا بواسطه‌ تغییرات پدیدآمده در طول پروژه، اصلاح شود و نتایج اصلاح مجددا برای اجرا ارسال‌ گردد.

زمانبندی پروژه در صنعت و کارخانجات و حمل و نقل و فروش و پرداخت و … استفاده می­گردد و کمتر سازمانی است که اهمیت آن را درک نکرده باشد. دسته­ای از مسائل برنامه­ریزی پروژه که محدودیت­های منابع در آنها وجود ندارد یا در نظر گرفته نمی­شود به مسائل برنامه ریزی پروژه بدون محدودیت منابع و آن دسته که دارای محدودیت منابع می­باشند و این محدودیت­ها در برنامه­ریزی پروژه در نظر گرفته­می­شوند به مسائل برنامه­ریزی پروژه با محدودیت منابع[2] معروفند. زمانبندی پروژه با در نظر گرفتن محدودیت منابع از جمله مسایل با ادبیات غنی در حوزه مسائل تحقیق در عملیات و مدیریت پروژه است. این مسئله با توجه به شرایط متفاوت کاربردی و صنعتی از نظر تابع هدف، خصوصیات فعالیت ها، منابع و روابط پیش نیازی بسیار متنوع اند و محققین همواره به دنبال ارائه راه حل های کاراتری برای حل این مسئله بوده­اند. با توجه به اینکه در تمام سطوح پروژه با محدودیت منابع مواجه هستیم، لذا لزوم ایجاد و بکارگیری روش­هایی که انواع محدودیت­های منابع را در نظر بگیرند، مشخص است.

1-2 اهداف پژوهش

معمولا در مسئله زمانبندی پروژه با محدودیت منابع، هدف زمانبندی فعالیت­ها با توجه به روابط پیش­نیازی و محدودیت منابع در کمترین زمان می­باشد. در این تحقیق نیز، راه­حلی جدید برای مسئله زمانبندی پروژه با منابع محدود ارایه می­شود که از الگوریتم بهینه­سازی مبتنی بر آموزش- یادگیری TLBO استفاده می­شود. به علت کاربردهای عملی فراوان و همچنین پیچیدگیهای خاص، این مسئله بسیار مورد توجه محققین بوده است و در سالهای اخیر تحقیقات بسیاری بر روی آن صورت گرفته است. در این تحقیقات معیارهایی برای تشخیص و تعیین مطلوبیت یک زمانبندی برای پروژه­های تحت بررسی بکار گرفته شده است. از جمله این معیارها نرخ موفقیت و میانگین زمان پردازش و میزان انحراف از پاسخ بهینه یا میزان انحراف از مسیر بحرانی پروژه است. در این پایان نامه معیارهای نرخ موفقیت و میزان انحراف از پاسخ بهینه یا میزان انحراف از مسیر بحرانی پروژه برای بررسی و مقایسه در نظر گرفته شده است. به علت اهمیت این مسئله محققین کتابخانه­هایی از مسایل نمونه را ایجاد کرده­اند و در اختیار کاوشگران قرار داده­اند. برای حل این مسئله بصورت دقیق با استفاده از مدلهای ریاضی تلاشهای زیادی انجام گرفته است که با بزرگ شدن اندازه مسئله یعنی افزایش تعداد فعالیت­ها و منابع این الگوریتم­ها موثر نیستند.

2-4- تاریخچه صنعت برق در جهان و ایران . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

2-5- زنجیره­ی عرضه­ی برق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2-5-1 تولید . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .16

2-5-2- انتقال . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

2-5-3- توزیع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16

2-5-3-1- مصرف برق در ایران و جهان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2-5-3-2- مشترک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

2-5-3-2-1- مشترکین بخش خانگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

2-5-3-2-2- مشترکین بخش تجاری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

2-5-3-2-3- مشترکین بخش صنعت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

2-5-3-2-4- مشترکین بخش عمومی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . 19

2-5-3-2-5- مشترکین بخش حمل­و­نقل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

2-5-3-2-6- مشترکین بخش کشاورزی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20

2-6 مطالعه و پیش­بینی بار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

2-6-1- الگوی مصرف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

2-6-2- پیش­بینی مصرف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

2-6-3- عوامل موثر بر مصرف برق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

2-6-3-1- شرایط آب­و­هوایی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

2-6-3-2- متغیرهای زمانی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

2-6-3-3- ویژگی­های محل اقامت مشترک . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

2-7- داده­کاوی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

2-7-1- اهداف داده­کاوی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2-7-2- روش­های داده­کاوی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

2-7-2-1- دسته ­بندی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

2-7-2-2- خوشه­بندی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

2-7-2-3- تحلیل وابستگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

2-7-3- فرآیند داده­کاوی ( مدل CRISP-DM ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-8- چکیده فصل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

فصل سوم: مروری بر ادبیات تحقیق

3-1- پیشینه تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

3-2- چکیده فصل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

فصل چهارم: روش تحقیق

4-1- مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

4-2- فرآیند داده­کاوی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

4-3- استاندارد CRISP-DM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4-3-1- مرحله درک تجاری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

4-3-2- مرحله درک داده­ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

4-3-3- مرحله پیش­پردازش داده­ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50

4-3-4- مرحله ساختن مدل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

4-3-4-1- الگوریتم C&R . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4-3-4-2- الگوریتم CHAID . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

4-3-4-3- الگوریتم رگرسیون خطی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

4-3-4-4- الگوریتم شبکه عصبی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

4-3-4-5- الگوریتم کوهونن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58

4-3-5- مرحله ارزیابی مدل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

4-3-6- بکارگیری مدل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61

4-4- چکیده فصل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

فصل پنجم: نتایج و ارزیابی

5-1- مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

5-2- نتایج . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

5-2-1- نتایج حاصل از پیش­بینی مصرف برق مشترکین با در نظر گرفتن “تعطیلات” به عنوان عامل موثر  . . . . . 64

5-2-2- نتایج حاصل از پیش­بینی مصرف برق مشترکین با در نظر گرفتن “میانگین ارتفاع سقف ابر” به عنوان عامل موثر . . .  .66

5-2-3- نتایج حاصل از پیش­بینی مصرف برق مشترکین با در نظر گرفتن “کمینه دما و بیشینه دمای موثر” به عنوان عوامل موثر .. . .67

5-2-4- نتایج حاصل از پیش­بینی مصرف برق مشترکین با در نظر گرفتن “تعطیلات، میانگین ارتفاع سقف ابر، کمینه دما و بیشینه دمای موثر” به عنوان عوامل موثر . . . . . . . . .68

5-2-5- مقایسه عملکرد حالت­های مختلف بر اساس معیار ارزیابی میانگین درصد قدرمطلق خطا . . . . . . . . . 71

5-2-6- خوشه­بندی رفتار مصرفی مشترکین برق با در نظر گرفتن عوامل موثر . . . . . . .72

5-3- چکیده فصل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76

فصل ششم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

6-1- مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77

6-2- یافته­های تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78

6-3- پیشنهاد برای تحقیقات آتی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

منابع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

چکیده:

در عصر حاضر به جرات می­توان گفت بشر برای انجام فعالیت­های روزمره و افزایش رفاه زندگی خود، بیش از هر انرژی دیگر از انرژی الکتریکی بهره می­برد. با توجه به مشکل ذخیره­سازی انرژی الکتریکی، پیش­بینی میزان بار مورد نیاز به منظور داشتن یک شبکه توزیع برق مطمئن و پایدار حیاتی است. مشترکین برق یکی از اصلی­ترین ارکان زنجیره عرضه برق می­باشند. هدف این تحقیق پیش­بینی برق مصرفی مشترکین و تحلیل رفتار مصرفی آن­ها تحت تاثیر عوامل آب­و­هوایی و متغیرهای زمانی می­باشد. در صورت داشتن یک پیش­بینی مناسب و دقیق می­توان از هدررفت منابع مالی ناشی از افزایش هزینه­های عملیاتی جلوگیری نمود. از سوی دیگر، با توجه به حجم انبوه داده­های مصرف مشترکین و عوامل موثر، تنها می­توان با استفاده از ابزارهای نوین فن­آوری اطلاعات همچون داده­کاوی به تجزیه­وتحلیل داده­ها پرداخت. ابزار داده­کاوی به استخراج الگوها و دانش پنهان از داده­ها جهت یک پیش­بینی درست می­پردازد.

در این تحقیق، به بررسی و پیش­بینی میزان مصرف برق مشترکین شرکت توزیع نیروی برق آذربایجان غربی می­پردازیم. برای این منظور و با در اختیار داشتن داده­های مصرفی 5595 مشترک طی 12 دوره دوماهه، الگوریتم­های پیش­بینی کننده همچون CHAID، C&R،Regression ،Neural Networks را بر روی داده­های موجود اجرا نموده و نتایج حاصل از اجرای هر الگوریتم بر اساس معیارهای ارزیابی خطای پیش­بینی مانند میانگین درصد قدرمطلق خطا مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نیز با خوشه­بندی مشترکین با استفاده از الگوریتم Kohonen به بررسی رفتار مصرفی آن­ها پرداخته شد. در نهایت، به نتیجه­گیری و ارائه ­پیشنهادات پرداختیم.

فصل اول: مقدمه و طرح مسئله

1-1- مقدمه

انرژی به طور عام و انرژی الکتریکی به صورت خاص، از ارکان مهم رشد و توسعه اقتصادی جوامع می­باشد. صنعت برق در اقتصاد ملی و تامین رفاه اقتصادی و اجتماعی کشورها ارزش زیادی دارد و جزء صنایع مهم زیربنایی است. اصولا انرژی الکتریکی تمیزترین و بهترین نوع انرژی است که به آسانی می­توان آن را به هر نقطه­ای انتقال داد.

تأمین انرژی الکتریکی همواره یکی از نیازهای جوامع پیشرفته کنونی بوده است. با توجه به پیشرفت­های صورت گرفته در حال­حاضر تقریبا اکثر فعالیت­های روزمره­ی تجاری، پزشکی، صنعتی و … با استفاده از این انرژی صورت می­گیرد. با در نظر گرفتن رشد سریع جوامع، نیاز به تأمین انرژی برق هر چه بیشتر احساس می­گردد.

یکی از مسائلی که در این رابطه حتماً باید مد­نظر قرار گیرد، زمان­بر و هزینه­بر بودن ساخت تأسیسات بزرگ تولید و انتقال انرژی الکتریکی می­باشد. همین امر لزوم پیش­بینی میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز در دوره­های بعدی را هر چه بیشتر مشخص می­کند. بنابراین برای داشتن یک شبکه­ی قابل اطمینان باید یک دید کلی از مصرف انرژی در دوره­های مصرف بعدی داشت و با توجه به آن برنامه­ریزی ساخت و نصب تجهیزات گوناگون شبکه­های تولید، انتقال و توزیع را انجام داد. در این راستا مسأله­ی برآورد انرژی الکتریکی از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد که دقیق­تر بودن آن به معنی استفاده بهتر از امکانات و جلوگیری از به هدر رفتن سرمایه می­باشد .

در ایران نیز با توجه به نیازهای روزافزون كشور به انرژی و رشد سریع مصرف انرژی، بخصوص انرژی الكتریكی، نیاز به مدیریت و برنامه­ریزی مناسب در جهت تامین این انرژی برای مشتركین از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.

از سوی دیگر با توجه به تاثیر عوامل متعدد و پیچیده بر میزان مصرف انرژی الکتریکی، شناخت این عوامل و بررسی میزان تاثیر هر گروه از عوامل می­تواند در تدوین الگوها­ی مصرف مطلوب کارا باشد. استفاده از روش­های آماری سنتی با توجه به حجم عظیم اطلاعات کارکرد مشترکین و تعدد عوامل موثر بر مصرف در زمینه برآورد انرژی الکتریکی مورد نیاز بسیار دشوار می­باشد، بنابراین ابزار­ها­ی نوین فن­آوری اطلاعات همچون پایگاه­ داده و داده­کاوی می­تواند با پیش­بینی دقیق میزان مصرف برق و استخراج الگوها و دانش پنهان در اطلاعات مصرفی مشترکین راهکار مناسبی در زمینه­ مدیریت مصرف انرژی الکتریکی باشد.

2-1- بیان مسئله تحقیق

امروزه اهمیت انرژی بر هیچ کسی پوشیده نیست. انرژی در حیات جوامع، نقش زیربنائی را ایفا می­کند و به عنوان عامل اصلی هرگونه فعالیتی به شمار می‌رود. یكی از ویژگی­های دنیای امروز ، استفاده گسترده از انرژی الكتریكی است. انرژی الکتریکی ما را قادر به استفاده از لوازم الکتریکی از جمله لوازم خانگی، رایانه­ها، تجهیزات مخابراتی، پزشکی و حمل­و­نقل، و همه­ی آنچه که کیفیت زندگی را افزایش می­دهد، می­سازد؛ مسلما بسیاری از این لوازم، در زندگی روزمره­ ضروری و حیاتی می­باشند ]6[.

سهولت تبدیل انرژی الکتریکی به سایر انواع انرژی و امکان انتقال سریع آن به نقاط مختلف بر اهمیت استفاده از آن در دنیای مدرن امروزی افزوده وآن را به مهمترین منبع تامین انرژی تبدیل کرده است. این امر موجب گستردگی و مقبولیت استفاده از برق در مصارفی همچون خانگی، تجاری، صنعتی، کشاورزی و سایر مصارف گردیده است. بنابراین سهم و میزان مصرف برق هر یک از بخش­های مصرف­کننده از اهمیت ویژه­ای برخوردار است ]1[. در سراسر جهان، مشترکین خانگی درصد قابل توجهی از مصرف برق را به خود اختصاص می­دهند ]7[. در سال 1390، بخش خانگی 9/30% از کل انرژی برق کشور را مصرف نموده و بعد از بخش صنعت در رتبه دوم مصرف انرژی الکتریکی قرار گرفته است ]5[

علیرغم مزایای فراوان، توانایی ذخیره­سازی انرژی الکتریکی وجود ندارد، لذا شناسایی الگوی مستمر عرضه و تقاضا و پیش­بینی میزان برق مصرفی مشترکین برای تامین انرژی الکتریکی با قابلیت اطمینان بالا، امری ضروری است ]8[. مصرف انرژی الکتریکی تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که از آن جمله می­توان به شرایط آب­و­هوایی، متغیرهای اقتصادی-اجتماعی، جمعیت، قیمت برق، دوره­های تعطیلات و … اشاره کرد.

بنابراین شناخت الگوهای رفتاری مصرف برق مشترکین برای اتخاذ سیاست­های مناسب به منظور مدیریت پایدار در شبکه برق امری مهم و ضروری است. با توجه به میزان مصرف بالای انرژی الکتریکی در بخش خانگی، پیش­بینی صحیح تقاضای انرژی الکتریکی مشترکین خانگی یکی از جنبه­های مهم در مدیریت شبکه برق می­باشد ]9[. استخراج الگوها و دانش پنهان در اطلاعات مصرفی مشترکین برق و پیش­بینی میزان مصرف با توجه به عوامل تاثیرگذار، می­تواند برای هر یک از شرکت­های تولید، انتقال و مدیریت توزیع برق کارا باشد. تجزیه و تحلیل داده­های انبوه از مصرف برق مشترکین با استفاده از روش­های آماری سنتی، برای این منظور کارآمد نبوده و به نظر می­رسد استفاده از تکنیک­های داده­کاوی می­تواند ابزاری راهگشا در جهت پیش­بینی و شناخت الگوهای پنهان رفتاری مصرف برق مشترکین باشد]10[.

3-1- ضرورت و اهداف تحقیق

با توسعه سریع اقتصادی و بهبود استاندارد زندگی مردم، تقاضای برق به سرعت در حال رشد است، که این امر نیاز شدید به طرح­های مدیریت منابع برق را ایجاد می­کند ]11[. در بازار رقابتی برق، هر یک از شرکت­های توزیع خواهان شناسایی دقیق رفتار مصرف برق مشترکین خود به منظور ارائه خدمات رضایت­بخش با حداقل هزینه و داشتن یک سود عادلانه است]12[.

مشترکین برق با الگوهای رفتاری خاص به شبکه برق متصل می­شوند. استفاده همزمان مشترکین از وسایل سرمایشی و گرمایشی در فصول مختلف سال و نیز همزمانی انواع

تغییر می کند. هنگامی که می نویسد «من می اندیشم» )Je pense( ادامه  میدهد: «من تغییر  میکنم و می خواهم ثابت شوم» )Je change et veux fixer(.

ارجاعدادن همۀ امور به «من» و به نوعی «خودمحوری» در همۀ امور، بیانگر جستوجوی خود است و خواننده را دعوت می کند تا در تمام صفحات آثارش، نشانی از نارسیس پیدا یا پنهان بیابد. این ارجاع به «من» که برای انسان ضروری بهنظر می رسد، تمام ذهن نویسنده را درگیر کرده و او سعی دارد این میل به خودجویی را در خود ارضا کند.

این مقاله از سه قسمت تشکیل شده است. در ابتدا مسئلۀ اتصالات و انفصالات گفتمانی در چند بیت از اشعار نارسیس بررسی میشود تا نقش «من» در گفته پردازی شاعر مشخص شود و اینکه چگونه نویسنده از یک بینش بیرونی با انفصال در گفتمان به یک بینش درونی یا اتصال گفتمانی م یرسد. پس از آن به مسئلۀ «من و تکثر من» پرداخته می شود و در پایان، همانیت وغیریت تحلیل میشوند.

تغییر می کند. هنگامی که می نویسد «من می اندیشم» )Je pense( ادامه  میدهد: «من تغییر  میکنم و می خواهم ثابت شوم» )Je change et veux fixer(.

ارجاعدادن همۀ امور به «من» و به نوعی «خودمحوری» در همۀ امور، بیانگر جستوجوی خود است و خواننده را دعوت می کند تا در تمام صفحات آثارش، نشانی از نارسیس پیدا یا پنهان بیابد. این ارجاع به «من» که برای انسان ضروری بهنظر می رسد، تمام ذهن نویسنده را درگیر کرده و او سعی دارد این میل به خودجویی را در خود ارضا کند.

این مقاله از سه قسمت تشکیل شده است. در ابتدا مسئلۀ اتصالات و انفصالات گفتمانی در چند بیت از اشعار نارسیس بررسی میشود تا نقش «من» در گفته پردازی شاعر مشخص شود و اینکه چگونه نویسنده از یک بینش بیرونی با انفصال در گفتمان به یک بینش درونی یا اتصال گفتمانی م یرسد. پس از آن به مسئلۀ «من و تکثر من» پرداخته می شود و در پایان، همانیت وغیریت تحلیل میشوند.

 

اتصالات و انفصالات در گفته پردازی و نقش «من»

در ابتدا باید اذعان داشت که گفته پردازی، یکی از اساسی ترین کاربردهای زبان است. بهعبارتی، اینکه چگونه ساختار زبان در ارتباط با موقعیتی که در آن ارتباط برقرار می شود، از پیش تعیین می شود. درواقع، می توان گفت هر گفته ای مستلزم امر گفته پردازی است و هر گفتمانی همواره یک فاعل دارد که همزمان نقش گفته پرداز و گفته یاب را ایفا می کند. شایان ذکر است که گفته پردازی و مفاهیم اتصالات و انفصالات گفتمانی، همواره مورد توجه نشانهشناسان بوده است و به بیان ژان کلود کوکه «واقعیتی پدیدارشناسانه است که نقش مرکزی دارد و به ادراکهای ما وابسته است و بههمراه آن ادراکها، استقرار فاعل در دنیا را با گفتمانش ملاحظه می کنیم» )برتراند، 2005: 2(.

درمورد گفته پردازی در آثار والری باید گفت که تمام گفتمان، در کنترل «من» است. من فاعل، در هردو موقعیت انفصال و اتصال گفتمانی شرکت دارد و نقطۀ اوج اتصال گفتمانی و بینش درونی، «نارسیس» است؛ برای نمونه، در اشعار مربوط به نارسیس، گفته پرداز سعی دارد کنشگران دیگری مانند حوریان، اکو )الهۀ  پژواک( و… را به سخن وادارد. در این مورد، بیشتر بعد عاطفی و احساسی گفتمان است که سبب حضور کنشگران دیگر می شود. همچنین گاهی به صورت منادا در اشعار می آید؛ برای مثال:

O frères ! tristes lys, je languis de beauté Pour m’être désiré dans votre nudité, Et vers vous, Nymphe, nymphe, ô nymphe des fontaines,

Je viens au pur silence offrir mes larmes vaines (Narcisse parle, vv. 1-4)

 

ای همقدمان! ای سوسن های غمین! من از زیبایی رنجورم تا در عریانی شما تمنای خود بیابم

و به طرف شما، ای زیبارویان، ای مهرویان، ای پریرویان سیمینه رودان

من می آیم، در سکوتی ناب اشک های بیهوده ام را نثارتان کنم. )نارسیس میگوید، ابیات 1- 4( گفته پرداز در آغاز، دنیایی عینی و ملموس را کشف می کند؛ دنیایی جدای از خود و ظاهراً دنیایی بدون من. منادای اول این شعر، با یک اسم عام آمده است؛ گویی حضور یک غایب ونمودهای گوناگون در درون و دل گفته پرداز است. می توان گفت عبارت «ای هم قدمان» در آغازشعر، ظاهراً از فاعل گفته پرداز انفصال یافته است که می توان آن را «انفصال گفتمانی»[3] نامید ودنیای او را در داستان به تصویر می کشد. درعین حال، منادا در گفته پردازی نیز دخیل است. ریگل و دیگران )1994: 464( در کتاب دستور زبان روشمند فرانسه معتقدند «منادا به گفته پردازی وابسته است. درواقع، منادا به شخصی یا چیزی اشاره دارد که مخاطب به او خطاب می کند. مخاطب به وضوح در گفتمانش گیرندۀ   پیام را انتخاب می کند». بدینترتیب، منادا در اتصال با گفته پردازی است؛ زیرا حالت ندایی «ای» نشان از ظهور من/تو دارد و به عقیدۀ ژاک فونتنی، حضور همزمان من و تو، نوعی اتصال در گفته پردازی را نشان می دهد. بدینترتیب، همزمان دو حالت انفصال گفتمانی و اتصال در گفته پردازی وجود دارد و درنهایت، دوباره «من» ظاهر می شود که چه در گفته پردازی و چه در گفتمان، نشان از اتصال دارد. درواقع، این انفصال گفتمانی، در حالت اتصال در گفته پردازی بهوجود می آید. بهدلیل این اتصال در گفته پردازی، شاهد احساسات و عواطف هستیم که در گفتمان بروز می کند. عبارت «ای سوسن های غمین» و همچنین فعل «رنجوربودن» در عبارت «من از زیبایی رنجورم» شاهدی بر این موضوع است. ارتباط میان دو دنیای درون و بیرون، یعنی «عریانبودن زیبارویان» و «غمینبودن گفته پرداز» در این ابیات کاملاً محسوس است. رنج و ضعف گفته پرداز که در بندهای قبل با فعل languir بیان شده بود، دوباره در بند سوم ظاهر می شود:

Et moi! De tout mon cœur dans ces roseaux jeté,

Je languis, ô saphir, par ma triste beauté! (Narcisse parle, v. 10-11)

 

و من! با تمامی قلبم در میان این نی ها افتاده ام

رنجورم از غمین زیباییم ای کبودین یاقوت! )نارسیس میگوید، ابیات 10- 11(

 

حضور «من» به خوبی نمایانگر اتصال در گفتمان است. به عقیدۀ فونتنی و زیلبربرگ )1998:

94(، «من در نشانه شناسی به ضمیر من در زبانشناسی محدود نمی شود. من در نشانه شناسی، یک من حساس، متأثر و اغلب مبهوت است؛ یعنی از جذبه هایی تأثیر میپذیرد که برای او بهوجود می آید. من بیشتر در نوسان است و رفتار یکسانی ندارد». درواقع، من نشانهشناسانه فضایی تنشیدر شعر والری بهوجود می آورد. حضور «من»، فرورفتن و غرقشدن در خود است که تصویرینامحسوس، اما کاملاً توانا از خود ارائه می دهد که به تدریج به غم و ناامیدی منتهی می شود.

در قطعه هایی از نارسیس درمی یابیم که سه مرحله در متن وجود دارد. در آغاز، نارسیس درمورد منظرۀ اطرافش )طبیعت و چشمه(- که او را احاطه کرده- به تفکر می پردازد. درواقع، نارسیس به نوعی از خود رها شده است و با به کارگیری ضمایر تو و شما و اسامی عام مانند آب و چشمه، گستردگی در گفتمان را نشان می دهد. این انفصالات گفتمانی با اتصال در گفته پردازی همراه است.

Que tu brilles enfin, terme pur de ma course!

Ce soir, comme d’un cerf, la fuite vers la source Ne cesse qu’il ne tombe au milieu des roseaux,

Ma soif me vient abattre au bord même des eaux. (Fragments du Narcisse, v. 1-4)

 

کاش تو درخشان شوی، واژۀ ناب سیر من

امشب همچنان یک گوزن، روی بر چشمه می گذارم و می گریزم گوزنی که هماره در درونۀ نیزار می افتد

و تشنگی ام مرا از پای می اندازد در کرانۀ آب ها )قطعه هایی از نارسیس، ابیات 1- 4(

در این ابیات، با تصویری از دنیای بیرون مواجهیم که در آن، انفصالات در گفتمان، همزمان در مکان، زمان و کنشگر وجود دارد. سپس نارسیس متوجه تن خود یا تصویر جسم خود در آب می شود. بهعبارتی، اتصال در گفته پردازی، جای خود را به اتصال گفتمانی )جسم کنشگر( می دهد؛ حتی پیش از آنکه ضمیر «من» وارد شود.

Te voici mon doux corps de lune et de rosée (v. 118)  )118 تو ای نرمین تن ماه و شبنم من )بیت

Je suis si près de toi que je pourrais te boire,

Ô visage…! Ma soif est un esclave nu… (Fragments du Narcisse, v. 139-140)

 

آن سان به تو نزدیکم که می خواهم بتوانم تو را آشامیدن

ای چهر من…! تشنگی ام برده ای عریان است… )قطعه هایی از نارسیس، ابیات 139- 140( مرحلۀ دوم این شعر، تفکر در باب عشق و عشاق است. نارسیس خطاب به چشمه می گوید: «از آنچه دیده ای، از آنچه منعکس کرده ای، چه چیزی در خاطرت مانده است؟» درواقع، گفتمانبه نوعی به دیالوگ تبدیل می شود که در آن، بازی اتصالات و انفصالات گفتمانی کاملاً مشهود استو حضور نشانهشناسانۀ کنشگر سعی دارد خاطرۀ جسم را حفظ کند. سپس مسائل احساسی ظاهرمی شود. درواقع، رابطه ای که جسم حساس با محیطش برقرار می کند.

شایان ذکر است که عشق در والری، نگاهی فاصله دار را تداعی می کند؛ زیرا فاعل خود را در آب نظاره می کند و فاصلۀ بین فاعل )نارسیس( و مفعول- که خود نارسیس است- از طریق آب بهوجود می آید. این فاصله در متن تنش ایجاد می کند و به سخن بروندل «هرچه فاصله بیشتر باشد، تنش افزایش می یابد» )گرماس و کورتز، 1986: 234(. البته فاعل احساسی با یادآوری خاطرات گذشته، فاعل شناختی نیز می شود. در کنار آب، او به یاد خوشبختی گذشته و ازدست رفته اش می افتد.

L’autre aimait ce cyprès, se dit le cœur de l’autre,

Et d’ici, nous goûtions le souffle de la mer! (Fragments du Narcisse, v. 211-212)

 

قلب با خود می گفت از دیگری، آن دیگرین این سرو را دوست می داشت و ما از اینجا، می چشیدیم نفس دریا را. )قطعه هایی از نارسیس، ابیات 211- 212(

سپس نارسیس کنشگر جستوجوگر می شود. او با عشق به خود در جستوجوی خویشتن است. سوژۀ احساسی که با خود و جسم خود سخن می گفت، سوژۀ شناختی می شود. آنگونه که والری در یکی از دفتر نوشته هایش می نویسد: «جسم من به خود می گفت یا به من می گفت )زیرا جسمی که با خود حرف می زند، یک «من» می سازد(: من یک حادثۀ خاص و ویژهام» )دفتر اندیشۀ 8: 414(

در مرحلۀ سوم این شعر نسبتاً بلند، وحدتی میان نارسیس و چشمه پدید می آید. او که در آغاز، خود را از چشمه جدا می دانست، احساس می کند با بوسه ای بر آب به او پیوند می خورد که درواقع، این بوسه نشان از مرگ دارد. او می گوید: «مرگ، وحدت بین جسم و جان است که آگاهی، بیداری و رنج این دو را از هم جدا کرده است» )والری، آنالکتا، 1960: 719(.

در پایان اشعار، تصویری از نارسیس را می بینیم که در آب تیره وتار می شود. جسمش محو شده است؛ درحالیکه جان و اندیشه، آگاهانه در کنار آب برجای می ماند. درواقع، از دیدگاه نشانه شناسی، کنشگر میان جان و جسم در نوسان است و در پایان یکی از آن دو می ماند. والری این مسئله را در دفتر اندیشۀ 20، صفحۀ 282 به صورت زیر آورده است:

«شب نارسیس را از بین می برد، او دیگر دست ها و تصویرش را نمی بیند…

از او جز نیرو و تفکر بر جای نمی ماند.

این مرگ نیست، قرینۀ مرگ است، انعکاس و بازتابی از مرگ؛ زیرا جان حضور دارد و جسم غایب است».

شعر نغمه های نارسیس نیز به مسئلۀ «من» می پردازد. باید اذعان داشت که این شعر با دو شعر قبلی، متفاوت و گفتوگویی میان نارسیس و چهار حوری است و قسمتی نیز گفتوگوی درونی با خود. در آن ،شاهد صحنه ای هستیم که محوطۀ باز و بیدرختی به تصویر کشیده شده است .

چشمه ای در مرکز آن قرار دارد که با تشعشعات ماه، روشن و اکو )الهۀ پژواک( عاشق نارسیس می شود. شعر نغمه های نارسیس، دارای هفت صحنه است و ارتباط بین نارسیس و کنشگران دیگر مانند حوریان و اکو را نشان می دهد. در این شعر نیز اتصالات و انفصالات گفتمانی وجود دارد. نارسیس نگاهش را از دنیای اطراف آغاز می کند و خطابش به طبیعت و عناصر بیرونی است. سپس به خود می پردازد. در اتصال گفتمانی با ضمیر «من» بهوجود می آید.

Cher CORPS, Je m’abandonne à ta seule puissance. (Cantate du Narcisse, scène II,

 (vers 11گرانمایه جسم، تنها خود را به قدرت تو می سپارم. )نغمه های نارسیس، بیت 11( ضمیر «من» در جستوجوی خود است و درواقع، به وضوح خود را نارسیس معرفی می کند:

O Narcisse, Ô Moi-même, ô Même qui m’accueilles

Par tes yeux dans mes yeux, délices de nos yeux

Je froisse l’or bruyant des roseaux radieux (Cantate du Narcisse, scène II, v. 17-19)

 

ای نارسیس، ای خود من، ای همانی که به من خوشامد می گویی از چشم هایت در چشمانم، لذت چشم هایمان را

من شکن می اندازم درخشش همهمهوار نیزار تفته از نور خورشید را )نغمه های نارسیس، 17- 19( در ابیات بعد نیز اتصالات گفتمانی با ضمیر «من» وجود دارد.

Je vous perds et j’ai tout perdu…!

شما را می بازم و من همه چیز را از دست داده ام! )بیت 15(

Je suis seul. Je suis moi. Je suis vrai… Je vous hais.

منم آنکه تنهاست، منم آنکه خود منم، منم آنکه حقیقی ام…. شمایان را بیزارم. )بیت 66(

 

درواقع، تصاویر این اشعار به نوعی رابطۀ میان «من» فاعل و «من» مفعول، رابطۀ «من» و «تو»،رابطۀ «من» و جهان، رابطۀ شاهد و مشهود، میان جان و جسم است و درون مایۀ «من» در بافتتمام اشعار با موضوع نارسیس وجود دارد. در بیت 35 نغمه های نارسیس می خوانیم: «خواهم خودرا دیدن و دوباره دیدن» Je change et veux fixer که در آن ،با دو ضمیر «من» مواجهیم، من فاعلی که کنشگر جستوجوگر است و من مفعولی که شیء ارزشی است.

«من» در ابتدا در حالت انفصال با خود قرار می گیرد و سپس دوباره به خود متصل می شود.

درواقع، وجودی است که دو پاره و دو قسمت شده است. در شعر پارک جوان نیز همین تقسیمشدن «من» و رنج و درد ناشی از آن به تصویر کشیده شده است. در دفتر اندیشه های والری، این «من» تکثر می یابد و دلیل این تکثر را می توان اتصال گفتمانی دانست که در نیمۀ راه منقطع شده است. به بیان فونتنی )1999: 95(، «اگر اتصال گفتمانی در نیمۀ راه قطع شود، شخص تجزیه و تفکیک و به صورت متکثر یا دوتایی ظاهر می شود. در این صورت، ضمیر «تو» ممکن است یکی از نمودهای گفته پردازی باشد.»

 

من و تکثر من

والری با مراجعه به علوم و فلسفه های گوناگون سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد: «من کیست؟» او در دفتر اندیشه های خود، ضمیر «من» را با معانی و نشانه های مختلف توضیح می دهد. شایان ذکر است که دفاتر اندیشه ها مانند پازلی هستند که باید آن ها را کنار هم چید تا بتوان دراین باره به مفهومی دست یافت. وی با جملاتی مانند «من می اندیشم»، «من تغییر می کنم»، «من می نویسم»، اگواسفر یا بهعبارتی سپهری از خود می سازد که خواننده نیز ملزم می شود به جستوجوی این «من» گاهی آشکار و گاهی نهان بپردازد.

همان طورکه در بخش قبل ملاحظه شد، یکی از درون مایه های اصلی آثار والری نارسیس است که هم خود را درون چشمه می بیند و هم «من» خود را در آینۀ وجدانش نظاره می کند. والری در دفتر اندیشه هایش اظهار می دارد: «پیش از آنکه خود را تعریف کنم، باید جسمم را تعریف نمایم، جسمی که مرکز لذات و درد و رنج و مرکز حواس چشایی، بینایی، لامسه و بویایی است. جسم ابزار لازم همۀ کنش های من است و «جسم من» بسیار وابسته به «من» است، من بدون جسم وجود ندارد» )دفتر اندیشۀ 3: 850(.

درواقع، بهتر است بگوییم «من» درحال شناسایی خود است. والری قصد دارد که هویت خودرا بسازد و تعریف مشخصی از آن ارائه دهد، اما متوجه می شود جوهری است تکه تکه، مدامدرحال تغییر، درحال شدن[4]. این موقتیبودن و تغییر دائمی هویت خود، تعریف «من» را دشوارمی سازد. «من» همان «خودی» است که مدام درحال حرکت و موضوع همۀ تغییرات است. به همینعلت، تعریف سوژه هم برای او دشوار می شود؛ زیرا سوژه تیپ ها و مدل های خاصی را می طلبد که توضیح یکایک آن ها دشوار است و هریک از آن ها مدام درحال تحول و دگرگونی است.

اگر از دیدگاه نشانه شناسی مکتب پاریس بررسی کنیم، درواقع، «من» کنشگری گفته پرداز است. به عبارتی، همان طورکه کریستینا ووژل )1997: 102- 103( بیان می کند «من صورتی است که هم نمودهای گفته پردازانه و هم کنشگران گفتمان را بههمراه دارد. کنشگر «من» همواره درحال تغییر است و درحال تولدی دوباره؛ و از انواع «من» تشکیل شده است؛ از یک تا بی نهایت». کنشگر «من» درواقع، محل بروز تولیدات مختلفی است که یا در جدال با هم قرار می گیرند یا با هم در صلحاند. این مسئله از قاعدۀ مشخصی پیروی نمی کند و آغاز و پایانی ندارد. درواقع، نویسنده )اگواسکیریپتور در دفتر اند یشهها( به خود ارجاع می دهد و خود را می سازد؛ آن هم در نوشته های منقطع صبحگاهی و  بهطور خستگی ناپذیر.[5] این ساختار گفتمانی، همواره درحال تغییر و تحول است و به خود بازمی گردد.

درواقع، در دفتر اندیشه ها، گفته پرداز سوژۀ حالتی3 نیست؛ بلکه سوژهای کنشی[6] و مرتب درحال تغییر است، به نوعی «خود را سازمان دهیکردن» است. گفته پردازی در آثار والری، از «من» آغاز می شود و در آن، کنشگران دیگری نهفته است. او به وضوح، نظامی را به تصویر می کشد که قادر است خود را بسازد، سازمان دهی کند و تمام پتانسیل خود را به مرحلۀ اجرا و کنش بگذارد.

این شیوۀ حضور، تنها مربوط به یک فاعل روایی نیست؛ بلکه فاعل شناختی و معرفتی نیز است.

در سازوکار این نظام- که تنوع اندیشه را نیز به دنبال دارد- والری قوۀ ادراک و نیروی تعقل را در جایگاه ثابتی قرار می دهد. به آن سازوکار، خصوصیت کاملاً صوری میدهد و از آن به عنوان «من هیچ» Moi zéro یاد می کند و اذعان می دارد: «همان طورکه صفر نماد هرگونه معادله ای است، A=0 «من» نیز در نگارش هرچیز نقش صفر را ایفا می کند، این هرچیز ممکن است از یک تا بی نهایت

 )838 :7 یادداشت( »x1 x2 ………xn=M .باشد

بدینترتیب، «من هیچ» از هرچیز ممکنی متمایز می شود. «منی که بهنظر می رسد به طورنامفهومی دیگری است؛ به طور ناتمامی، دیگری» )دفتر اندیشۀ 8: 533(. همچنین این من هیچ، من نمادین است که شکل شناخت به خود می گیرد.

گاهی در دفتر اندیشه های نویسنده ملاحظه می شود که برای والری بسیار دشوار است که «من» را تعریف کند؛ مگر به صورت «نفی چیزی». این نفی، هرازگاهی به صورت «من ناب» Moi pur نیز ظاهر می شود که درواقع، هیچ صفتی به خود نمی گیرد، تغییر نمی کند و همواره با حرف بزرگ M نشان داده می شود. در تمام دفتر اندیشه ها، همین «من» نام های گوناگونی دارد. «لحظه»، «اکنون»، «جهانی»، «غیرشخصی»، «آغازین»، «ازلی»، «اولیه»، «نورانی»، «من برتر و کامل»، «من منها»، «من مطلق» و… )دفتر اندیشه های 8، 20، 23، 18، 22، 5( که اگر با دید شرقی و مذهبی خود به آن نگاه کنیم، همان خدا یا بهعبارتی روح پاکی است که از وجود خدا در ما دمیده شده است. والری تعریف ثابت و دقیقی برای آن ندارد و در بعضی جاها اذعان می دارد که در هرلحظه، یک من ناب وجود دارد و درعین حال می توان تکثر «من» را در سازوکار زندگی ملاحظه کرد. با نگاه مذهبی و عرفانی می توانیم از آن به بازی نفس و روح تعبیر کنیم. منیتها از نفس سرچشمه می گیرند و صفات مختلفی را نشان می دهند؛ از جمله خودخواهی، بخل، حسادت، کینه و… ؛ درحالیکه روح ما پاک و خالص، تنها نظاره گر است و تغییر نمی کند. والری نیز اذعان می دارد «درحالیکه آن «من» تغییرناپذیر است، در هر لحظه منهای جدید، با نقش های جدیدی ظاهر می شود» )دفتر اندیشۀ 12: 381(؛ من نابی که زمان و مکان ندارد، مرجع مشخصی ندارد، کاملاً نمادین است و از هر تصویر و تولیدی متمایز است )دفتر اندیشۀ 15، 281(؛ نفی هرچیزی است و همان طورکه نیکل سلیقت- پیتری )1979: 370( می نویسد، «بین خود و من ناب بی نهایت قرار دارد».

همچنین باید افزود که در نظام بازنمایی پویای والری، نظامی از «منها» داریم که یکی نیست؛ هر لحظه به یک صورت ظاهر می شود و در هر موقعیت، یک نشانه یا نمایه است. بههمیندلیل، نمی توان جایگاه ثابت و تعریف مشخصی از ضمیر «من» در آثار والری درنظر گرفت، اما به روش نشانه شناسی مکتب پاریس می توان گفت «من» والری هم سوژۀ پراگماتیک )کنشی( است، هم شناختی و هم احساسی. سوژۀ کنشی است؛ زیرا عملی انجام می دهد و آن دیدن است: دنیا را دیدن، خود را دیدن، خود را درحال تغییر دیدن. یک سوژه درحال «شدن» و تغییر. در این تغییر، دو فعل مودال «خواستن»و «توانستن»، نقشی اساسی ایفا می کنند. پیوند این دو فعل، ساختار اساسی سوژه ای را تضمین می کندکه به کنش های خود و محیط اطراف آگاه است. سوژه شناختی است؛ زیرا دانش و فرهنگی را انتقالمی دهد؛ در جستوجوی هویت خود است که پیوسته تغییر می کند. سوژه احساسی است؛ زیرا لذت، درد و رنج را اظهار می کند. سوژه ای که هم در گفتمان است و هم از گفتمان جداست. هنگامیکه در حال انفصال قرار می گیرد، منبسط و به شکل های مختلفی ظاهر می شود و درحالیکه گفته پردازی می کند، از «خود» نیز می گوید. درونش را باز می کند و همواره درحال تغییر است. بههمینسبب، جستوجویش، یک جستوجوی معرفتی است. در ثانی گفتمان والری، خودارجاعی

Autoréférentiel است؛ پیوسته به خود ارجاع می دهد و همواره باور و دانش خود را در نظام ارزش های اجتماعی، فلسفی و مذهبی به چالش می کشد. نویسنده مدام «خود» را می بیند و در پی شناخت خود است. درعین حال من نابی را می بیند که هیچ ویژگی خاصی ندارد و از آن گاهی به «عشق» تعبیر می کند. در تحلیل های نویسنده، «دیگری» هم ظاهر می شود که بهنظر می رسد درمقابل

«من» جایگاه ویژه ای دارد. این «دیگری» در درون خود است که در بحث بعد به آن می پردازیم.

 

همانیت و غیریت

همان طورکه پیش از این بارها اشاره شد، تمام تلاش والری، یافتن هویت خود بود؛ آن هم در این منهای مختلف و متفاوت که هم به عنوان سوژه و هم به عنوان موضوع جستوجو، در هر لحظه به یک صورت ظاهر می شوند. مونتین فیلسوف قرن شانزدهم نیز می گفت: «هرکس مقابل خود را نگاه می کند. من درونم را نظاره می کنم. من سروکارم تنها با خودم است. من خود را کنترل می کنم. خود را می چشم. به دور خودم می چرخم» )پوله، 1977: 53(. والری نیز می پرسد: «من که هستم؟ کجا هستم؟» و این پرسشها سرآغاز جستوجویی هستیشناسانه است. در دفتر اندیشۀ 8 صفحۀ 17 می خوانیم: «من. تو چه کسی هستی؟ این پرسش دو پاسخ دارد:

A من فلان آقا هستم؛ در این تاریخ متولد شده ام؛ با چنین سرگذشتی، با این رنج ها، با آن دردها و این احساسات و… ؛ B من همانم که هستم؛ کسی که سخن می گوید؛ کسی که پاسخ می دهد. من فلان آقا هستم، ولی همانی نیستم که این سؤالات را می پرسد. کسی که نمی داند چه کسی است.

پس چه کسی از من می پرسد؟ او کیست؟ چه کسی از آن بی اطلاع است؟ چه کسی؟ در هنگامبیداری، «منی» به نام B در انتظار است و «منی» به نام A را می پذیرد و بدینترتیب یک «من» کاملMoi از این پرسش و پاسخ بهوجود می آید.» موقعیتی که والری توضیح می دهد، «من» Moi را در یک نظام پویای پرسش و پاسخ تشریح می کند که سعی دارد هویت خود را که دارای درجات متعدد است، بازشناسد. ضمن اینکه نمی تواند روی هریک از آن ها متوقف شود؛ زیرا «تولد من»، «تاریخ من»، «حرفۀ من» و در یک کلمه «گذشتۀ من» از «من» هویتی ساخته است و هیچ یک را نمی توان انکار کرد. درواقع، «برنامۀ وجودی من» است که به «من» احساس بودن در این جهان را می دهد.

مسئلۀ هویت، در داستان آقای تست Monsieur Teste نیز مطرح شده است و رابطه ای بین آقای تست- انسانی که در تنهایی درونش غرق است- و والری- که همواره درپی شناسایی خود است- وجود دارد. در این داستان، «من» هم راوی و سوژه است و هم «موضوع ارزشی» که سوژه به دنبال آن است. درواقع، با دو ضمیر فاعلی «من» Je سروکار داریم و در آن، آقای تست کاملاً آگاه است که بهدنبال هویت خود می گردد که با «نفی دنیا» و «نگاه دیگران» آغاز می شود. این جستوجو در معنای کامل و اتم کلمه، جستوجوی «خوشبختی» در تنهایی است. برای آقای تست، «تنهابودن» یعنی «با خویشتنبودن»؛ از آنجاکه او سعی دارد معنا و ارزش هویت خود را بیابد، «موضوع جستوجو» نیز است و در آخر سوژه ای می شود که با دنیای بیرون در انفصال کامل و بهدنبال دیگری در درون خود است. شایان ذکر است که مسئلۀ «خود» و «دیگری» در اشعار با درون مایۀ نارسیس نیز وجود داشت. والری در دفتر اندیشۀ 23، صفحۀ 779 اذعان می دارد: «این دیگری )= من(، یکی از نقش های اساسی را در شناسایی هویت ایفا می کند.» هربار که مانند نارسیس در آب )آینۀ وجدانش( خم می شود، دیگری را می بیند که هم دور است و هم نزدیک و دیالکتیکی بین دیگری و من بهوجود می آید.

در اینجا برای تحلیل این «دیگری»، از فلسفۀ پدیدارشناسی و نشانه شناسی سود می جوییم. دو هویت مدنظر است: غیریت1 و همانیت2 که در پدیدارشناسی، «هویت خویش» را غیریت و هویت اشیا را همانیت می نامد. پل ریکور سعی دارد رابطۀ اصیلی میان غیریت و دیگربودگی برقرار کند که

ipséité
mêmeté
در اثر خودش به مثابۀ دیگری[7] آن را به تفصیل شرح داده است. او سعی دارد که «دیگری» را در«همان» توضیح دهد و اظهار می دارد برخلاف هویت بهمعنای همانیت، غیریت در معنای وحدت وانسجام با تاریخ زندگی، با دیگربودگی[8] سازگار و هماهنگ است. اندیشه های او با اندیشۀ هوسرل درتضاد قرار می گیرد؛ زیرا هوسرل «دیگری» را تغییر خویش می نامد. درواقع، از دیدگاه ریکور، پایه و اساس تفاوت «هویت» و «غیریت»، بر «تحلیل خویش» استوار است که بر هیچ «خود ثابتی» دلالت نمی کند. او از یک «من» خردشده و شکسته سخن می گوید که مشابه «تکثر من» در اندیشۀ والری است.

هویت برای ریکور بهمعنای «همانی» mêmeté و غیریت ipséité، هویت غیری است. تفاوت در چیست؟ در ابتدا اذعان می دارد که «چیزی» با «کسی» متفاوت است و هویت در معنای همانیت، نه تنها برای شیء بلکه برای شخص هم به کار می رود، اما هویت بهمعنای غیریت، تنها برای شخص است. هویت یعنی «مدتزمان در تغییر» که ثبات و تغییرناپذیری را نشان می دهد.

اینجاست که «همان چیز» به عنوان چیزی که در زمان امتداد دارد، با همان شخص متفاوت می شود.

برای شخص، اصطلاح ipse غیریت را بهکار می برد؛ زیرا چالش بین خود و دیگری بهوجود می آید. شایان ذکر است که اصطلاح فرانسوی خویشتن خویش soi-même، حالت ارجاعی دارد و تأکیدی بر خود است، نه مقایسه.

والری نیز مسئلۀ من و دیگری را به چالش کشیده است. برای او، دیگری در «خود» وجود

دارد. در ابتدا به تحلیل افعال دوضمیرۀ فرانسه می پردازد. Je me vois, je me dis, je me lève منی که دیگر است، ظاهر می شود: «من خود را می بینم.» ضمیر من، تصویری از چهره یا تن است. «به خود می گویم»، ضمیر مفعولی «من» me کسی است که در درون من شنواست. برای او میان –MoiJe و Moi-me تفاوت وجود دارد. در عین وحدت، دو ضمیر یا به عبارتی دو «من» وجود دارد:

یکی آشنا و دیگری ناآشنا. ضمیر مفعولی «من» me در تحلیل والری نسبت به من )ضمیر فاعلی(، همانیت idem را مطرح می کند که گاهی آن را می شناسد و گاهی برایش ناشناخته است. همین تحلیل، در کتاب ریکور آمده است؛ با این تفاوت که وی ایندو را تقابل هویت جوهری و هویت عرضی می داند. هویت عرضی، هویتی است که ویژگیهای فردی را بیان می کند، درمقابل جوهری که هر لحظه وجود دارد و این مسئلۀ همانیت و غیریت را می سازد. پس از تحلیل ریکور، ژاکفونتنی هم «خویش» soi و «من» moi را با تحلیل نشانه شناختی به چالش می کشد. دو هویت رابه صورت هویت نقشی )خودهمانی soi-idem( و هویت رفتاری )خودغیری soi-ipse( تعریفمی کند و اذعان می دارد که ما هر لحظه درحال پذیرفتن نقش هستیم. با پذیرش نقش ها، ویژگی هایی در ما به طور موقت انباشته می شود و هویتی ساخته می شود که کنشگر خود را به مثابۀ «دیگری» کشف می کند. این دو نوع هویت سبب می شود که کنشگر درحال شدن devenir و تحول باشد و سه مسئله معناسازی می کند: موضعگرفتن در این دنیا که با جسم است، آن نقشی که گرفته )خودهمانی( و آنی که خواهد شد و هدفمند است )خودغیری(.

والری در دفتر اندیشۀ پنجم، صفحۀ 685 اظهار می دارد: «من هستم آنچه نیستم. من هستم آنجایی که نیستم. من هستم زمانی که نیستم: من روح را نهمن mon non-moi می نامم»؛ بنابراین، در یادداشت هایش با یک مربع معنایی مواجه می شویم:

 

نمودار 1. مربع معنایی یادداشتهای پل والری

 

همان طورکه پیش از این گفته شد، «من ناب» برای والری، همان منی است که بدان ارجاع می دهد و هیچ تغییر و تحولی ندارد. «من» برای والری همان «خودهمانی» است که مرتب نقش می پذیرد و «نهمن»، «خودغیریت» که نیل و مقصد و هدف را مشخص می کند. هویتی که درحال ساخته شدن است. والری )1960: 739( در تل کل Tel Quel نیز می گوید: «از «من» یک «نهمن» باید ساخت. و تمام نهمن را باید به «من اصلی» ارجاع داد.» آن چیزی که در متون این نویسنده عجیب بهنظر می رسد آن است که سوژۀ کنش و تغییر و تحول، هرگز به سومشخص بیان نشده است؛ بلکه همواره اولشخص است. «خود»soi  همواره با ضمیر «من» بیان شده است؛ تنها در آخرین دفتراندیشه های والری درمورد «خود» آمده است: «به دیگری نیاز داریم، برای اینکه خود باشیم. دیگریو خود در ارتباط با هماند و هردو کارکرد ذهن را نشان می دهد که بین این دو قطب در نوساناست. می توان به طور ساده اذعان داشت که «خود» نهدیگری است و اینجاست که هویت شکل می گیرد و وحدت ایجاد می شود. دیگری بی نهایت ناپایدار و تغییرپذیر است؛ همانند چشمی که هزاران شیء را می بیند و هرکدام از این مجموعه نهاو non-lui است» )دفتر اندیشۀ 23، 1940:

 .)388

با این دفتر اندیشه متوجه می شویم که «خود» در ارتباط با «دیگری» توصیف شده است. درواقع، این «خود» پایان تمام تغییراتی است که مجموعۀ «من» در تمام زندگی تعریف کرده و ممکن است به ثبات برسد. پیش از این مشاهده شد که هویت در والری متغیر است و در یک پویایی کنشی قرار می گیرد. درواقع، درون «خود»، «من» متکثر قرار دارد که به کنشگران متعددی تقسیم شده و سوژۀ والری در دل «من» تجزیه شده است. به علاوه، والری سعی دارد از ضمیر «من» مدلی بسازد که مرکز تمام کنش ها و شناخت هاست. والری این «من» را یا در حوزۀ همان و خودهمانی قرار می دهد یا در مرز با دیگری، خودغیری. بدینترتیب، «من» والری که می توان آن را «کنشگر شامل» archi-actant نامید، برنامۀ دوگانه ای را دنبال می کند: خودش باشد و «خودی» غیر از خودش. کریستینا ووژل )1997: 107( در این زمینه اظهار می دارد: «کنشگر شامل من، نظامی هست که مرتب بهوجود می آید و متولد می شود و بر پایۀ تعادل یا عدمتعادل «همانیت» mêmeté و «دیگربودگی» altérité استوار است». در این نظام، «من» و «دیگری» بنابر نظر امیل بنونیست، کنشگران من/ تو و او، مکان اینجا/ نه اینجا و آنجا، زمان اکنون/ نهاکنون و یک بار وجود دارد. تعابیر بنونیست به تعاریف اتصالات و انفصالات گفتمانی نشانهشناسان مربوط می شود که در بخش اول بررسی شد.

از آنجاکه «نظام من» در آثار والری در تغییر دائم و تحول پیوسته و مداوم است، طبیعی است که هربار از این نظام یک «دیگری» بیرون آید. می توان با یک تحلیل نشانه شناسی اذعان داشت که «خودهمانی» همان «خودغیری» است که در هر لحظه خود را به صورت «دیگری» با هویتی ناپایدار و موقتی کشف می کند و این ارتباط بیشتر در مکان با نگاه و با دیدن صورت می گیرد. تبادل نگاه هاست که آن تفاوت اساسی را بهوجود می آورد و سبب می شود که انسان خود را در هر لحظه جدا احساس کند.

بدینترتیب، والری را در ارتباط با «من» و «دنیا» و «من و دیگری» می یابیم. منی که البتههیچ چیزی از هویت دیگری نمی داند. شخص هرلحظه تغییر می کند و «دیگری» می شود. دیگریبرای او ضروری است. باید اظهار داشت که «خود» والری، هر لحظه خود را به صورت «دیگری»کشف می کند. می توان گفت که «من» والری در تضاد با ثبات هویتی قرار می گیرد. در یکی از دفتر اندیشه هایش نیز اذعان می دارد: «من نبودم اگر نمی توانستم دیگری باشم». در این متن، نبود یک «من» ثابت و حضور یک «من» مدام درحال تغییر اثبات می شود. یعنی حوزههای هویت ضمایر فاعلی و مفعولی «من»، هم زمان «دیگری» را دربردارند. هویت او با «دیگربودن» تغذیه می شود و «دیگری» در «من»، منی

 

اتصالات و انفصالات در گفته پردازی و نقش «من»

در ابتدا باید اذعان داشت که گفته پردازی، یکی از اساسی ترین کاربردهای زبان است. بهعبارتی، اینکه چگونه ساختار زبان در ارتباط با موقعیتی که در آن ارتباط برقرار می شود، از پیش تعیین می شود. درواقع، می توان گفت هر گفته ای مستلزم امر گفته پردازی است و هر گفتمانی همواره یک فاعل دارد که همزمان نقش گفته پرداز و گفته یاب را ایفا می کند. شایان ذکر است که گفته پردازی و مفاهیم اتصالات و انفصالات گفتمانی، همواره مورد توجه نشانهشناسان بوده است و به بیان ژان کلود کوکه «واقعیتی پدیدارشناسانه است که نقش مرکزی دارد و به ادراکهای ما وابسته است و بههمراه آن ادراکها، استقرار فاعل در دنیا را با گفتمانش ملاحظه می کنیم» )برتراند، 2005: 2(.

درمورد گفته پردازی در آثار والری باید گفت که تمام گفتمان، در کنترل «من» است. من فاعل، در هردو موقعیت انفصال و اتصال گفتمانی شرکت دارد و نقطۀ اوج اتصال گفتمانی و بینش درونی، «نارسیس» است؛ برای نمونه، در اشعار مربوط به نارسیس، گفته پرداز سعی دارد کنشگران دیگری مانند حوریان، اکو )الهۀ  پژواک( و… را به سخن وادارد. در این مورد، بیشتر بعد عاطفی و احساسی گفتمان است که سبب حضور کنشگران دیگر می شود. همچنین گاهی به صورت منادا در اشعار می آید؛ برای مثال:

O frères ! tristes lys, je languis de beauté Pour m’être désiré dans votre nudité, Et vers vous, Nymphe, nymphe, ô nymphe des fontaines,

Je viens au pur silence offrir mes larmes vaines (Narcisse parle, vv. 1-4)

 

ای همقدمان! ای سوسن های غمین! من از زیبایی رنجورم تا در عریانی شما تمنای خود بیابم

و به طرف شما، ای زیبارویان، ای مهرویان، ای پریرویان سیمینه رودان

من می آیم، در سکوتی ناب اشک های بیهوده ام را نثارتان کنم. )نارسیس میگوید، ابیات 1- 4( گفته پرداز در آغاز، دنیایی عینی و ملموس را کشف می کند؛ دنیایی جدای از خود و ظاهراً دنیایی بدون من. منادای اول این شعر، با یک اسم عام آمده است؛ گویی حضور یک غایب ونمودهای گوناگون در درون و دل گفته پرداز است. می توان گفت عبارت «ای هم قدمان» در آغازشعر، ظاهراً از فاعل گفته پرداز انفصال یافته است که می توان آن را «انفصال گفتمانی»[3] نامید ودنیای او را در داستان به تصویر می کشد. درعین حال، منادا در گفته پردازی نیز دخیل است. ریگل و دیگران )1994: 464( در کتاب دستور زبان روشمند فرانسه معتقدند «منادا به گفته پردازی وابسته است. درواقع، منادا به شخصی یا چیزی اشاره دارد که مخاطب به او خطاب می کند. مخاطب به وضوح در گفتمانش گیرندۀ پیام را انتخاب می کند». بدینترتیب، منادا در اتصال با گفته پردازی است؛ زیرا حالت ندایی «ای» نشان از ظهور من/تو دارد و به عقیدۀ ژاک فونتنی، حضور همزمان من و تو، نوعی اتصال در گفته پردازی را نشان می دهد. بدینترتیب، همزمان دو حالت انفصال گفتمانی و اتصال در گفته پردازی وجود دارد و درنهایت، دوباره «من» ظاهر می شود که چه در گفته پردازی و چه در گفتمان، نشان از اتصال دارد. درواقع، این انفصال گفتمانی، در حالت اتصال در گفته پردازی بهوجود می آید. بهدلیل این اتصال در گفته پردازی، شاهد احساسات و عواطف هستیم که در گفتمان بروز می کند. عبارت «ای سوسن های غمین» و همچنین فعل «رنجوربودن» در عبارت «من از زیبایی رنجورم» شاهدی بر این موضوع است. ارتباط میان دو دنیای درون و بیرون، یعنی «عریانبودن زیبارویان» و «غمینبودن گفته پرداز» در این ابیات کاملاً محسوس است. رنج و ضعف گفته پرداز که در بندهای قبل با فعل languir بیان شده بود، دوباره در بند سوم ظاهر می شود:

Et moi! De tout mon cœur dans ces roseaux jeté,

Je languis, ô saphir, par ma triste beauté! (Narcisse parle, v. 10-11)

 

و من! با تمامی قلبم در میان این نی ها افتاده ام

رنجورم از غمین زیباییم ای کبودین یاقوت! )نارسیس میگوید، ابیات 10- 11(

 

حضور «من» به خوبی نمایانگر اتصال در گفتمان است. به عقیدۀ فونتنی و زیلبربرگ )1998:

94(، «من در نشانه شناسی به ضمیر من در زبانشناسی محدود نمی شود. من در نشانه شناسی، یک من حساس، متأثر و اغلب مبهوت است؛ یعنی از جذبه هایی تأثیر میپذیرد که برای او بهوجود می آید. من بیشتر در نوسان است و رفتار یکسانی ندارد». درواقع، من نشانهشناسانه فضایی تنشیدر شعر والری بهوجود می آورد. حضور «من»، فرورفتن و غرقشدن در خود است که تصویرینامحسوس، اما کاملاً توانا از خود ارائه می دهد که به تدریج به غم و ناامیدی منتهی می شود.

در قطعه هایی از نارسیس درمی یابیم که سه مرحله در متن وجود دارد. در آغاز، نارسیس درمورد منظرۀ اطرافش )طبیعت و چشمه(- که او را احاطه کرده- به تفکر می پردازد. درواقع، نارسیس به نوعی از خود رها شده است و با به کارگیری ضمایر تو و شما و اسامی عام مانند آب و چشمه، گستردگی در گفتمان را نشان می دهد. این انفصالات گفتمانی با اتصال در گفته پردازی همراه است.

Que tu brilles enfin, terme pur de ma course!

Ce soir, comme d’un cerf, la fuite vers la source Ne cesse qu’il ne tombe au milieu des roseaux,

Ma soif me vient abattre au bord même des eaux. (Fragments du Narcisse, v. 1-4)

 

کاش تو درخشان شوی، واژۀ ناب سیر من

امشب همچنان یک گوزن، روی بر چشمه می گذارم و می گریزم گوزنی که هماره در درونۀ نیزار می افتد

و تشنگی ام مرا از پای می اندازد در کرانۀ آب ها )قطعه هایی از نارسیس، ابیات 1- 4(

در این ابیات، با تصویری از دنیای بیرون مواجهیم که در آن، انفصالات در گفتمان، همزمان در مکان، زمان و کنشگر وجود دارد. سپس نارسیس متوجه تن خود یا تصویر جسم خود در آب می شود. بهعبارتی، اتصال در گفته پردازی، جای خود را به اتصال گفتمانی )جسم کنشگر( می دهد؛ حتی پیش از آنکه ضمیر «من» وارد شود.

Te voici mon doux corps de lune et de rosée (v. 118)  )118 تو ای نرمین تن ماه و شبنم من )بیت

Je suis si près de toi que je pourrais te boire,

Ô visage…! Ma soif est un esclave nu… (Fragments du Narcisse, v. 139-140)

 

آن سان به تو نزدیکم که می خواهم بتوانم تو را آشامیدن

ای چهر من…! تشنگی ام برده ای عریان است… )قطعه هایی از نارسیس، ابیات 139- 140( مرحلۀ دوم این شعر، تفکر در باب عشق و عشاق است. نارسیس خطاب به چشمه می گوید: «از آنچه دیده ای، از آنچه منعکس کرده ای، چه چیزی در خاطرت مانده است؟» درواقع، گفتمانبه نوعی به دیالوگ تبدیل می شود که در آن، بازی اتصالات و انفصالات گفتمانی کاملاً مشهود استو حضور نشانهشناسانۀ کنشگر سعی دارد خاطرۀ جسم را حفظ کند. سپس مسائل احساسی ظاهرمی شود. درواقع، رابطه ای که جسم حساس با محیطش برقرار می کند.

شایان ذکر است که عشق در والری، نگاهی فاصله دار را تداعی می کند؛ زیرا فاعل خود را در آب نظاره می کند و فاصلۀ بین فاعل )نارسیس( و مفعول- که خود نارسیس است- از طریق آب بهوجود می آید. این فاصله در متن تنش ایجاد می کند و به سخن بروندل «هرچه فاصله بیشتر باشد، تنش افزایش می یابد» )گرماس و کورتز، 1986: 234(. البته فاعل احساسی با یادآوری خاطرات گذشته، فاعل شناختی نیز می شود. در کنار آب، او به یاد خوشبختی گذشته و ازدست رفته اش می افتد.

L’autre aimait ce cyprès, se dit le cœur de l’autre,

Et d’ici, nous goûtions le souffle de la mer! (Fragments du Narcisse, v. 211-212)

 

قلب با خود می گفت از دیگری، آن دیگرین این سرو را دوست می داشت و ما از اینجا، می چشیدیم نفس دریا را. )قطعه هایی از نارسیس، ابیات 211- 212(

سپس نارسیس کنشگر جستوجوگر می شود. او با عشق به خود در جستوجوی خویشتن است. سوژۀ احساسی که با خود و جسم خود سخن می گفت، سوژۀ شناختی می شود. آنگونه که والری در یکی از دفتر نوشته هایش می نویسد: «جسم من به خود می گفت یا به من می گفت )زیرا جسمی که با خود حرف می زند، یک «من» می سازد(: من یک حادثۀ خاص و ویژهام» )دفتر اندیشۀ 8: 414(

در مرحلۀ سوم این شعر نسبتاً بلند، وحدتی میان نارسیس و چشمه پدید می آید. او که در آغاز، خود را از چشمه جدا می دانست، احساس می کند با بوسه ای بر آب به او پیوند می خورد که درواقع، این بوسه نشان از مرگ دارد. او می گوید: «مرگ، وحدت بین جسم و جان است که آگاهی، بیداری و رنج این دو را از هم جدا کرده است» )والری، آنالکتا، 1960: 719(.

در پایان اشعار، تصویری از نارسیس را می بینیم که در آب تیره وتار می شود. جسمش محو شده است؛ درحالیکه جان و اندیشه، آگاهانه در کنار آب برجای می ماند. درواقع، از دیدگاه نشانه شناسی، کنشگر میان جان و جسم در نوسان است و در پایان یکی از آن دو می ماند. والری این مسئله را در دفتر اندیشۀ 20، صفحۀ 282 به صورت زیر آورده است:

«شب نارسیس را از بین می برد، او دیگر دست ها و تصویرش را نمی بیند…

از او جز نیرو و تفکر بر جای نمی ماند.

این مرگ نیست، قرینۀ مرگ است، انعکاس و بازتابی از مرگ؛ زیرا جان حضور دارد و جسم غایب است».

شعر نغمه های نارسیس نیز به مسئلۀ «من» می پردازد. باید اذعان داشت که این شعر با دو شعر قبلی، متفاوت و گفتوگویی میان نارسیس و چهار حوری است و قسمتی نیز گفتوگوی درونی با خود. در آن ،شاهد صحنه ای هستیم که محوطۀ باز و بیدرختی به تصویر کشیده شده است .

چشمه ای در مرکز آن قرار دارد که با تشعشعات ماه، روشن و اکو )الهۀ پژواک( عاشق نارسیس می شود. شعر نغمه های نارسیس، دارای هفت صحنه است و ارتباط بین نارسیس و کنشگران دیگر مانند حوریان و اکو را نشان می دهد. در این شعر نیز اتصالات و انفصالات گفتمانی وجود دارد. نارسیس نگاهش را از دنیای اطراف آغاز می کند و خطابش به طبیعت و عناصر بیرونی است. سپس به خود می پردازد. در اتصال گفتمانی با ضمیر «من» بهوجود می آید.

Cher CORPS, Je m’abandonne à ta seule puissance. (Cantate du Narcisse, scène II,

 (vers 11گرانمایه جسم، تنها خود را به قدرت تو می سپارم. )نغمه های نارسیس، بیت 11( ضمیر «من» در جستوجوی خود است و درواقع، به وضوح خود را نارسیس معرفی می کند:

O Narcisse, Ô Moi-même, ô Même qui m’accueilles

Par tes yeux dans mes yeux, délices de nos yeux

Je froisse l’or bruyant des roseaux radieux (Cantate du Narcisse, scène II, v. 17-19)

 

ای نارسیس، ای خود من، ای همانی که به من خوشامد می گویی از چشم هایت در چشمانم، لذت چشم هایمان را

من شکن می اندازم درخشش همهمهوار نیزار تفته از نور خورشید را )نغمه های نارسیس، 17- 19( در ابیات بعد نیز اتصالات گفتمانی با ضمیر «من» وجود دارد.

Je vous perds et j’ai tout perdu…!

شما را می بازم و من همه چیز را از دست داده ام! )بیت 15(

Je suis seul. Je suis moi. Je suis vrai… Je vous hais.

منم آنکه تنهاست، منم آنکه خود منم، منم آنکه حقیقی ام…. شمایان را بیزارم. )بیت 66(

 

درواقع، تصاویر این اشعار به نوعی رابطۀ میان «من» فاعل و «من» مفعول، رابطۀ «من» و «تو»،رابطۀ «من» و جهان، رابطۀ شاهد و مشهود، میان جان و جسم است و درون مایۀ «من» در بافتتمام اشعار با موضوع نارسیس وجود دارد. در بیت 35 نغمه های نارسیس می خوانیم: «خواهم خودرا دیدن و دوباره دیدن» Je change et veux fixer که در آن ،با دو ضمیر «من» مواجهیم، من فاعلی که کنشگر جستوجوگر است و من مفعولی که شیء ارزشی است.

«من» در ابتدا در حالت انفصال با خود قرار می گیرد و سپس دوباره به خود متصل می شود.

درواقع، وجودی است که دو پاره و دو قسمت شده است. در شعر پارک جوان نیز همین تقسیمشدن «من» و رنج و درد ناشی از آن به تصویر کشیده شده است. در دفتر اندیشه های والری، این «من» تکثر می یابد و دلیل این تکثر را می توان اتصال گفتمانی دانست که در نیمۀ راه منقطع شده است. به بیان فونتنی )1999: 95(، «اگر اتصال گفتمانی در نیمۀ راه قطع شود، شخص تجزیه و تفکیک و به صورت متکثر یا دوتایی ظاهر می شود. در این صورت، ضمیر «تو» ممکن است یکی از نمودهای گفته پردازی باشد.»

 

من و تکثر من

والری با مراجعه به علوم و فلسفه های گوناگون سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد: «من کیست؟» او در دفتر اندیشه های خود، ضمیر «من» را با معانی و نشانه های مختلف توضیح می دهد. شایان ذکر است که دفاتر اندیشه ها مانند پازلی هستند که باید آن ها را کنار هم چید تا بتوان دراین باره به مفهومی دست یافت. وی با جملاتی مانند «من می اندیشم»، «من تغییر می کنم»، «من می نویسم»، اگواسفر یا بهعبارتی سپهری از خود می سازد که خواننده نیز ملزم می شود به جستوجوی این «من» گاهی آشکار و گاهی نهان بپردازد.

همان طورکه در بخش قبل ملاحظه شد، یکی از درون مایه های اصلی آثار والری نارسیس است که هم خود را درون چشمه می بیند و هم «من» خود را در آینۀ وجدانش نظاره می کند. والری در دفتر اندیشه هایش اظهار می دارد: «پیش از آنکه خود را تعریف کنم، باید جسمم را تعریف نمایم، جسمی که مرکز لذات و درد و رنج و مرکز حواس چشایی، بینایی، لامسه و بویایی است. جسم ابزار لازم همۀ کنش های من است و «جسم من» بسیار وابسته به «من» است، من بدون جسم وجود ندارد» )دفتر اندیشۀ 3: 850(.

درواقع، بهتر است بگوییم «من» درحال شناسایی خود است. والری قصد دارد که هویت خودرا بسازد و تعریف مشخصی از آن ارائه دهد، اما متوجه می شود جوهری است تکه تکه، مدامدرحال تغییر، درحال شدن[4]. این موقتیبودن و تغییر دائمی هویت خود، تعریف «من» را دشوارمی سازد. «من» همان «خودی» است که مدام درحال حرکت و موضوع همۀ تغییرات است. به همینعلت، تعریف سوژه هم برای او دشوار می شود؛ زیرا سوژه تیپ ها و مدل های خاصی را می طلبد که توضیح یکایک آن ها دشوار است و هریک از آن ها مدام درحال تحول و دگرگونی است.

اگر از دیدگاه نشانه شناسی مکتب پاریس بررسی کنیم، درواقع، «من» کنشگری گفته پرداز است. به عبارتی، همان طورکه کریستینا ووژل )1997: 102- 103( بیان می کند «من صورتی است که هم نمودهای گفته پردازانه و هم کنشگران گفتمان را بههمراه دارد. کنشگر «من» همواره درحال تغییر است و درحال تولدی دوباره؛ و از انواع «من» تشکیل شده است؛ از یک تا بی نهایت». کنشگر «من» درواقع، محل بروز تولیدات مختلفی است که یا در جدال با هم قرار می گیرند یا با هم در صلحاند. این مسئله از قاعدۀ مشخصی پیروی نمی کند و آغاز و پایانی ندارد. درواقع، نویسنده )اگواسکیریپتور در دفتر اند یشهها( به خود ارجاع می دهد و خود را می سازد؛ آن هم در نوشته های منقطع صبحگاهی و  بهطور خستگی ناپذیر.[5] این ساختار گفتمانی، همواره درحال تغییر و تحول است و به خود بازمی گردد.

درواقع، در دفتر اندیشه ها، گفته پرداز سوژۀ حالتی3 نیست؛ بلکه سوژهای کنشی[6] و مرتب درحال تغییر است، به نوعی «خود را سازمان دهیکردن» است. گفته پردازی در آثار والری، از «من» آغاز می شود و در آن، کنشگران دیگری نهفته است. او به وضوح، نظامی را به تصویر می کشد که قادر است خود را بسازد، سازمان دهی کند و تمام پتانسیل خود را به مرحلۀ اجرا و کنش بگذارد.

این شیوۀ حضور، تنها مربوط به یک فاعل روایی نیست؛ بلکه فاعل شناختی و معرفتی نیز است.

در سازوکار این نظام- که تنوع اندیشه را نیز به دنبال دارد- والری قوۀ ادراک و نیروی تعقل را در جایگاه ثابتی قرار می دهد. به آن سازوکار، خصوصیت کاملاً صوری میدهد و از آن به عنوان «من هیچ» Moi zéro یاد می کند و اذعان می دارد: «همان طورکه صفر نماد هرگونه معادله ای است، A=0 «من» نیز در نگارش هرچیز نقش صفر را ایفا می کند، این هرچیز ممکن است از یک تا بی نهایت

 )838 :7 یادداشت( »x1 x2 ………xn=M .باشد

بدینترتیب، «من هیچ» از هرچیز ممکنی متمایز می شود. «منی که بهنظر می رسد به طورنامفهومی دیگری است؛ به طور ناتمامی، دیگری» )دفتر اندیشۀ 8: 533(. همچنین این من هیچ، من نمادین است که شکل شناخت به خود می گیرد.

گاهی در دفتر اندیشه های نویسنده ملاحظه می شود که برای والری بسیار دشوار است که «من» را تعریف کند؛ مگر به صورت «نفی چیزی». این نفی، هرازگاهی به صورت «من ناب» Moi pur نیز ظاهر می شود که درواقع، هیچ صفتی به خود نمی گیرد، تغییر نمی کند و همواره با حرف بزرگ M نشان داده می شود. در تمام دفتر اندیشه ها، همین «من» نام های گوناگونی دارد. «لحظه»، «اکنون»، «جهانی»، «غیرشخصی»، «آغازین»، «ازلی»، «اولیه»، «نورانی»، «من برتر و کامل»، «من منها»، «من مطلق» و… )دفتر اندیشه های 8، 20، 23، 18، 22، 5( که اگر با دید شرقی و مذهبی خود به آن نگاه کنیم، همان خدا یا بهعبارتی روح پاکی است که از وجود خدا در ما دمیده شده است. والری تعریف ثابت و دقیقی برای آن ندارد و در بعضی جاها اذعان می دارد که در هرلحظه، یک من ناب وجود دارد و درعین حال می توان تکثر «من» را در سازوکار زندگی ملاحظه کرد. با نگاه مذهبی و عرفانی می توانیم از آن به بازی نفس و روح تعبیر کنیم. منیتها از نفس سرچشمه می گیرند و صفات مختلفی را نشان می دهند؛ از جمله خودخواهی، بخل، حسادت، کینه و… ؛ درحالیکه روح ما پاک و خالص، تنها نظاره گر است و تغییر نمی کند. والری نیز اذعان می دارد «درحالیکه آن «من» تغییرناپذیر است، در هر لحظه منهای جدید، با نقش های جدیدی ظاهر می شود» )دفتر اندیشۀ 12: 381(؛ من نابی که زمان و مکان ندارد، مرجع مشخصی ندارد، کاملاً نمادین است و از هر تصویر و تولیدی متمایز است )دفتر اندیشۀ 15، 281(؛ نفی هرچیزی است و همان طورکه نیکل سلیقت- پیتری )1979: 370( می نویسد، «بین خود و من ناب بی نهایت قرار دارد».

همچنین باید افزود که در نظام بازنمایی پویای والری، نظامی از «منها» داریم که یکی نیست؛ هر لحظه به یک صورت ظاهر می شود و در هر موقعیت، یک نشانه یا نمایه است. بههمیندلیل، نمی توان جایگاه ثابت و تعریف مشخصی از ضمیر «من» در آثار والری درنظر گرفت، اما به روش نشانه شناسی مکتب پاریس می توان گفت «من» والری هم سوژۀ پراگماتیک )کنشی( است، هم شناختی و هم احساسی. سوژۀ کنشی است؛ زیرا عملی انجام می دهد و آن دیدن است: دنیا را دیدن، خود را دیدن، خود را درحال تغییر دیدن. یک سوژه درحال «شدن» و تغییر. در این تغییر، دو فعل مودال «خواستن»و «توانستن»، نقشی اساسی ایفا می کنند. پیوند این دو فعل، ساختار اساسی سوژه ای را تضمین می کندکه به کنش های خود و محیط اطراف آگاه است. سوژه شناختی است؛ زیرا دانش و فرهنگی را انتقالمی دهد؛ در جستوجوی هویت خود است که پیوسته تغییر می کند. سوژه احساسی است؛ زیرا لذت، درد و رنج را اظهار می کند. سوژه ای که هم در گفتمان است و هم از گفتمان جداست. هنگامیکه در حال انفصال قرار می گیرد، منبسط و به شکل های مختلفی ظاهر می شود و درحالیکه گفته پردازی می کند، از «خود» نیز می گوید. درونش را باز می کند و همواره درحال تغییر است. بههمینسبب، جستوجویش، یک جستوجوی معرفتی است. در ثانی گفتمان والری، خودارجاعی

Autoréférentiel است؛ پیوسته به خود ارجاع می دهد و همواره باور و دانش خود را در نظام ارزش های اجتماعی، فلسفی و مذهبی به چالش می کشد. نویسنده مدام «خود» را می بیند و در پی شناخت خود است. درعین حال من نابی را می بیند که هیچ ویژگی خاصی ندارد و از آن گاهی به «عشق» تعبیر می کند. در تحلیل های نویسنده، «دیگری» هم ظاهر می شود که بهنظر می رسد درمقابل

«من» جایگاه ویژه ای دارد. این «دیگری» در درون خود است که در بحث بعد به آن می پردازیم.

 

همانیت و غیریت

همان طورکه پیش از این بارها اشاره شد، تمام تلاش والری، یافتن هویت خود بود؛ آن هم در این منهای مختلف و متفاوت که هم به عنوان سوژه و هم به عنوان موضوع جستوجو، در هر لحظه به یک صورت ظاهر می شوند. مونتین فیلسوف قرن شانزدهم نیز می گفت: «هرکس مقابل خود را نگاه می کند. من درونم را نظاره می کنم. من سروکارم تنها با خودم است. من خود را کنترل می کنم. خود را می چشم. به دور خودم می چرخم» )پوله، 1977: 53(. والری نیز می پرسد: «من که هستم؟ کجا هستم؟» و این پرسشها سرآغاز جستوجویی هستیشناسانه است. در دفتر اندیشۀ 8 صفحۀ 17 می خوانیم: «من. تو چه کسی هستی؟ این پرسش دو پاسخ دارد:

A من فلان آقا هستم؛ در این تاریخ متولد شده ام؛ با چنین سرگذشتی، با این رنج ها، با آن دردها و این احساسات و… ؛ B من همانم که هستم؛ کسی که سخن می گوید؛ کسی که پاسخ می دهد. من فلان آقا هستم، ولی همانی نیستم که این سؤالات را می پرسد. کسی که نمی داند چه کسی است.

پس چه کسی از من می پرسد؟ او کیست؟ چه کسی از آن بی اطلاع است؟ چه کسی؟ در هنگامبیداری، «منی» به نام B در انتظار است و «منی» به نام A را می پذیرد و بدینترتیب یک «من» کاملMoi از این پرسش و پاسخ بهوجود می آید.» موقعیتی که والری توضیح می دهد، «من» Moi را در یک نظام پویای پرسش و پاسخ تشریح می کند که سعی دارد هویت خود را که دارای درجات متعدد است، بازشناسد. ضمن اینکه نمی تواند روی هریک از آن ها متوقف شود؛ زیرا «تولد من»، «تاریخ من»، «حرفۀ من» و در یک کلمه «گذشتۀ من» از «من» هویتی ساخته است و هیچ یک را نمی توان انکار کرد. درواقع، «برنامۀ وجودی من» است که به «من» احساس بودن در این جهان را می دهد.

مسئلۀ هویت، در داستان آقای تست Monsieur Teste نیز مطرح شده است و رابطه ای بین آقای تست- انسانی که در تنهایی درونش غرق است- و والری- که همواره درپی شناسایی خود است- وجود دارد. در این داستان، «من» هم راوی و سوژه است و هم «موضوع ارزشی» که سوژه به دنبال آن است. درواقع، با دو ضمیر فاعلی «من» Je سروکار داریم و در آن، آقای تست کاملاً آگاه است که بهدنبال هویت خود می گردد که با «نفی دنیا» و «نگاه دیگران» آغاز می شود. این جستوجو در معنای کامل و اتم کلمه، جستوجوی «خوشبختی» در تنهایی است. برای آقای تست، «تنهابودن» یعنی «با خویشتنبودن»؛ از آنجاکه او سعی دارد معنا و ارزش هویت خود را بیابد، «موضوع جستوجو» نیز است و در آخر سوژه ای می شود که با دنیای بیرون در انفصال کامل و بهدنبال دیگری در درون خود است. شایان ذکر است که مسئلۀ «خود» و «دیگری» در اشعار با درون مایۀ نارسیس نیز وجود داشت. والری در دفتر اندیشۀ 23، صفحۀ 779 اذعان می دارد: «این دیگری )= من(، یکی از نقش های اساسی را در شناسایی هویت ایفا می کند.» هربار که مانند نارسیس در آب )آینۀ وجدانش( خم می شود، دیگری را می بیند که هم دور است و هم نزدیک و دیالکتیکی بین دیگری و من بهوجود می آید.

در اینجا برای تحلیل این «دیگری»، از فلسفۀ پدیدارشناسی و نشانه شناسی سود می جوییم. دو هویت مدنظر است: غیریت1 و همانیت2 که در پدیدارشناسی، «هویت خویش» را غیریت و هویت اشیا را همانیت می نامد. پل ریکور سعی دارد رابطۀ اصیلی میان غیریت و دیگربودگی برقرار کند که

ipséité
mêmeté
در اثر خودش به مثابۀ دیگری[7] آن را به تفصیل شرح داده است. او سعی دارد که «دیگری» را در«همان» توضیح دهد و اظهار می دارد برخلاف هویت بهمعنای همانیت، غیریت در معنای وحدت وانسجام با تاریخ زندگی، با دیگربودگی[8] سازگار و هماهنگ است. اندیشه های او با اندیشۀ هوسرل درتضاد قرار می گیرد؛ زیرا هوسرل «دیگری» را تغییر خویش می نامد. درواقع، از دیدگاه ریکور، پایه و اساس تفاوت «هویت» و «غیریت»، بر «تحلیل خویش» استوار است که بر هیچ «خود ثابتی» دلالت نمی کند. او از یک «من» خردشده و شکسته سخن می گوید که مشابه «تکثر من» در اندیشۀ والری است.

هویت برای ریکور بهمعنای «همانی» mêmeté و غیریت ipséité، هویت غیری است. تفاوت در چیست؟ در ابتدا اذعان می دارد که «چیزی» با «کسی» متفاوت است و هویت در معنای همانیت، نه تنها برای شیء بلکه برای شخص هم به کار می رود، اما هویت بهمعنای غیریت، تنها برای شخص است. هویت یعنی «مدتزمان در تغییر» که ثبات و تغییرناپذیری را نشان می دهد.

اینجاست که «همان چیز» به عنوان چیزی که در زمان امتداد دارد، با همان شخص متفاوت می شود.

برای شخص، اصطلاح ipse غیریت را بهکار می برد؛ زیرا چالش بین خود و دیگری بهوجود می آید. شایان ذکر است که اصطلاح فرانسوی خویشتن خویش soi-même، حالت ارجاعی دارد و تأکیدی بر خود است، نه مقایسه.

والری نیز مسئلۀ من و دیگری را به چالش کشیده است. برای او، دیگری در «خود» وجود

دارد. در ابتدا به تحلیل افعال دوضمیرۀ فرانسه می پردازد. Je me vois, je me dis, je me lève منی که دیگر است، ظاهر می شود: «من خود را می بینم.» ضمیر من، تصویری از چهره یا تن است. «به خود می گویم»، ضمیر مفعولی «من» me کسی است که در درون من شنواست. برای او میان –MoiJe و Moi-me تفاوت وجود دارد. در عین وحدت، دو ضمیر یا به عبارتی دو «من» وجود دارد:

یکی آشنا و دیگری ناآشنا. ضمیر مفعولی «من» me در تحلیل والری نسبت به من )ضمیر فاعلی(، همانیت idem را مطرح می کند که گاهی آن را می شناسد و گاهی برایش ناشناخته است. همین تحلیل، در کتاب ریکور آمده است؛ با این تفاوت که وی ایندو را تقابل هویت جوهری و هویت عرضی می داند. هویت عرضی، هویتی است که ویژگیهای فردی را بیان می کند، درمقابل جوهری که هر لحظه وجود دارد و این مسئلۀ همانیت و غیریت را می سازد. پس از تحلیل ریکور، ژاکفونتنی هم «خویش» soi و «من» moi را با تحلیل نشانه شناختی به چالش می کشد. دو هویت رابه صورت هویت نقشی )خودهمانی soi-idem( و هویت رفتاری )خودغیری soi-ipse( تعریفمی کند و اذعان می دارد که ما هر لحظه درحال پذیرفتن نقش هستیم. با پذیرش نقش ها، ویژگی هایی در ما به طور موقت انباشته می شود و هویتی ساخته می شود که کنشگر خود را به مثابۀ «دیگری» کشف می کند. این دو نوع هویت سبب می شود که کنشگر درحال شدن devenir و تحول باشد و سه مسئله معناسازی می کند: موضعگرفتن در این دنیا که با جسم است، آن نقشی که گرفته )خودهمانی( و آنی که خواهد شد و هدفمند است )خودغیری(.

والری در دفتر اندیشۀ پنجم، صفحۀ 685 اظهار می دارد: «من هستم آنچه نیستم. من هستم آنجایی که نیستم. من هستم زمانی که نیستم: من روح را نهمن mon non-moi می نامم»؛ بنابراین، در یادداشت هایش با یک مربع معنایی مواجه می شویم:

 

نمودار 1. مربع معنایی یادداشتهای پل والری

 

همان طورکه پیش از این گفته شد، «من ناب» برای والری، همان منی است که بدان ارجاع می دهد و هیچ تغییر و تحولی ندارد. «من» برای والری همان «خودهمانی» است که مرتب نقش می پذیرد و «نهمن»، «خودغیریت» که نیل و مقصد و هدف را مشخص می کند. هویتی که درحال ساخته شدن است. والری )1960: 739( در تل کل Tel Quel نیز می گوید: «از «من» یک «نهمن» باید ساخت. و تمام نهمن را باید به «من اصلی» ارجاع داد.» آن چیزی که در متون این نویسنده عجیب بهنظر می رسد آن است که سوژۀ کنش و تغییر و تحول، هرگز به سومشخص بیان نشده است؛ بلکه همواره اولشخص است. «خود»soi  همواره با ضمیر «من» بیان شده است؛ تنها در آخرین دفتراندیشه های والری درمورد «خود» آمده است: «به دیگری نیاز داریم، برای اینکه خود باشیم. دیگریو خود در ارتباط با هماند و هردو کارکرد ذهن را نشان می دهد که بین این دو قطب در نوساناست. می توان به طور ساده اذعان داشت که «خود» نهدیگری است و اینجاست که هویت شکل می گیرد و وحدت ایجاد می شود. دیگری بی نهایت ناپایدار و تغییرپذیر است؛ همانند چشمی که هزاران شیء را می بیند و هرکدام از این مجموعه نهاو non-lui است» )دفتر اندیشۀ 23، 1940:

 .)388

با این دفتر اندیشه متوجه می شویم که «خود» در ارتباط با «دیگری» توصیف شده است. درواقع، این «خود» پایان تمام تغییراتی است که مجموعۀ «من» در تمام زندگی تعریف کرده و ممکن است به ثبات برسد. پیش از این مشاهده شد که هویت در والری متغیر است و در یک پویایی کنشی قرار می گیرد. درواقع، درون «خود»، «من» متکثر قرار دارد که به کنشگران متعددی تقسیم شده و سوژۀ والری در دل «من» تجزیه شده است. به علاوه، والری سعی دارد از ضمیر «من» مدلی بسازد که مرکز تمام کنش ها و شناخت هاست. والری این «من» را یا در حوزۀ همان و خودهمانی قرار می دهد یا در مرز با دیگری، خودغیری. بدینترتیب، «من» والری که می توان آن را «کنشگر شامل» archi-actant نامید، برنامۀ دوگانه ای را دنبال می کند: خودش باشد و «خودی» غیر از خودش. کریستینا ووژل )1997: 107( در این زمینه اظهار می دارد: «کنشگر شامل من، نظامی هست که مرت

 

<a href="http://zusa.ir/%d8%aa%d8%ad%d9%84%db%8c%d9%84-%d9%86%d8%b4%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%ae%d8%aa%db%8c-%d9%85%d9%86-%d9%88-%d8%af%db%8c%da%af%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%da%af%d9%81%d8%aa%d9%85/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170857″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/6_001-260x300-260x300.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="260″ height="300″ /></a>

 

ب بهوجود می آید و متولد می شود و بر پایۀ تعادل یا عدمتعادل «همانیت» mêmeté و «دیگربودگی» altérité استوار است». در این نظام، «من» و «دیگری» بنابر نظر امیل بنونیست، کنشگران من/ تو و او، مکان اینجا/ نه اینجا و آنجا، زمان اکنون/ نهاکنون و یک بار وجود دارد. تعابیر بنونیست به تعاریف اتصالات و انفصالات گفتمانی نشانهشناسان مربوط می شود که در بخش اول بررسی شد.

از آنجاکه «نظام من» در آثار والری در تغییر دائم و تحول پیوسته و مداوم است، طبیعی است که هربار از این نظام یک «دیگری» بیرون آید. می توان با یک تحلیل نشانه شناسی اذعان داشت که «خودهمانی» همان «خودغیری» است که در هر لحظه خود را به صورت «دیگری» با هویتی ناپایدار و موقتی کشف می کند و این ارتباط بیشتر در مکان با نگاه و با دیدن صورت می گیرد. تبادل نگاه هاست که آن تفاوت اساسی را بهوجود می آورد و سبب می شود که انسان خود را در هر لحظه جدا احساس کند.

بدینترتیب، والری را در ارتباط با «من» و «دنیا» و «من و دیگری» می یابیم. منی که البتههیچ چیزی از هویت دیگری نمی داند. شخص هرلحظه تغییر می کند و «دیگری» می شود. دیگریبرای او ضروری است. باید اظهار داشت که «خود» والری، هر لحظه خود را به صورت «دیگری»کشف می کند. می توان گفت که «من» والری در تضاد با ثبات هویتی قرار می گیرد. در یکی از دفتر اندیشه هایش نیز اذعان می دارد: «من نبودم اگر نمی توانستم دیگری باشم». در این متن، نبود یک «من» ثابت و حضور یک «من» مدام درحال تغییر اثبات می شود. یعنی حوزههای هویت ضمایر فاعلی و مفعولی «من»، هم زمان «دیگری» را دربردارند. هویت او با «دیگربودن» تغذیه می شود و «دیگری» در «من»، منی

شغل هر فرد چیزی بیش از کارها و فعالی تهای مشخصی همچون، تایپ، رانندگی، ارایه گزارش و… است و باید وی با همکاران، مافو قها، ارباب رجوع و… تعامل داشته باشد و قوانین، مقررات و آیین نامه های سازمان را رعایت کند. حتی ممکن است فرد در شرایط کاری یا محیطی که چندان هم مطلوب نباشد کار کند؛ این بدان معنی است که عوامل موجود در محیط کار به طور وسیعی با سلامت یا بیماری افراد شاغل در ارتباطند. بنابراین توجه به بهداشت روانی در تمام عرصه های زندگی از جمله زندگی کاری افراد بسیار مهم است.

بدون شک مسئولیت اصلی مدیران منحصر به افزایش بهره وری و توجه به منابع مادی سازمان نیست و مدیریت اثربخش بدون در نظر گرفتن عوامل انسانی و توجه به نیازهای روانی کارکنان امکا نپذیر نیست. مدیریت بانک نیز از این امر مستثنی نیست و لازم است که مدیران ارشد بانک ها نیز به طراحی برنامه های ارتقای سلامت روان و پیشگیری از اختلالات سازمانی ازجمله فرسودگی شغلی همت گمارند

 

1-2- بیان مسأله   

هرچند “مسلچ و پاینز” در توسعه مفهوم فرسودگی شغلی نقش مؤثری داشته اند، ولی این مفهوم برای نخستین بار در دهه 70 میلادی توسط “هربرت فرویدنبرگر” بیان شد.( نیکلیک، 2005)

از طرفی فرسودگی شغلی تنها مسئله ی برخاسته از ضعف یا ناتوانی محض در کارمندان نیست، بلکه مرتبط با محیط کار و عدم هماهنگی بین خصوصیات ذاتی افراد و ماهیت شغل شان نیز هست. به هر میزان عدم هماهنگی بیشتر باشد به همان میزان پتانسیل فرسودگی شغلی بالا می رود . (مسلچ، 2005) و باعث کاهش اهمیت ارزش ها، ضعیف شدن اراده و روحیه می شود.(سوارس، 2004)

“مسلچ” و “جکسون” در سال 1982 تعریفی جامع از فرسودگی شغلی ارایه نمودند؛  این دو پژوهشگر فرسودگی شغلی را سندرمی روان شناختی می دانند که ترکیبی از سه مؤلفه تحلیل عاطفی ، مسخ شخصیت  و کاهش موفقیت فردی است که در میان افرادی که با مردم کار می کنند به میزان های متفاوت اتفاق می افتد(هاکانن،2006) در واقع گروهی فرسودگی شغلی را با استرس شغلی یکی می دانند در حالی که برخی دیگر استرس شغلی را دلیل اصلی فرسودگی شغلی بیان می کنند؛ وجه اشتراک تعاریف ارایه شده این است که تمامی متخصصان به نوعی فرسودگی شغلی را در ارتباط با استرس شغلی می دانند. (فاربر،2003) “فرویدنبرگر” به عنوان اولین کسی که از واژه فرسودگی شغلی با مضمون امروزی آن استفاده کرده است، فرسودگی شغلی را یک حالت خستگی مفرط که از کار سخت و بدون انگیزه و بدون علاقه ناشی می شود. ( فرویدنبرگر،1975)

تحلیل عاطفی نوعی احساس تخلیه ی جسمی و روحی است که به واسطه ی فشارهای شغلی ایجاد می شود؛ به گونه ای که فردی که قبلاً دارای انگیزه، پرانرژی، سرزنده و پرنشاط بوده، احساس می کند کارش خسته کننده و بی معنا شده است. از طرفی مسخ شخصیت عبارت است از پاسخ منفی و سنگدلانه، عاری از احساس و همراه با بی اعتنایی مفرط نسبت به مشتریان و ارباب رجوع؛ یعنی از دست دادن تمامی علاقه و احساسات عاطفی در برابر مراجعان و یا پاسخ گویی به آنان، به صورت غیر انسانی. (مک گراث، 1989) در مورد مولفه کاهش موفقیت فردی باید گفت که این مولفه به  این معناست که فرد احساس می کند عملکرد وی با موفقیت همراه نیست؛ در واقع می توان گفت که در این رابطه موفقیت ادراکی مطرح است نه موفقیت واقعی. (مسلچ ، لیتر،2005)

امروزه این تصور وجود دارد که فرسودگی شغلی ممکن است در هر شغلی ایجاد شود. (سپا، 2003) و شواهد بیانگر آن است که این سندرم برای همه افرادی که در انواع مشاغل فعالیت می کنند، می تواند تهدید بزرگی به شمار آید.(واتسون، 2003)همچنین برخی صاحبنظران معتقدند فرسودگی شغلی بدون در نظر گرفتن نوع شغل در میان افرادی که با مردم کار می کنند به میزان های متفاوت اتفاق می افتد. (هاکانن، 2006) شواهد تحقیقاتی نشان می دهد که فرسودگی شغلی با غیبت های مکرر، بازنشستگی زودرس، عملکرد نامناسب و کاهش کیفیت تدریس، عزت نفس پایین و از لحاظ روانشناختی با علائم افسردگی رابطه دارد . علاوه بر آن ، تحقیقات متعدد دیگری نیز نشان می دهند که فرسودگی شغلی با علائم روان شناختی از قبیل افسردگی، اضطراب و مشکلات جسمانی از همبستگی مثبت و بالایی برخوردار است. (رستمی و همکاران، 1387)

فرسودگی شغلی نه تنها با بهداشت روانی یک شخص بلکه با میزان عملکرد نیز رابطه دارد؛ از این رو آشنا شدن با روش های مقابله مؤثر با فشارهای روانی و غلبه برفرسودگی شغلی می تواند به ارتقای بهداشت روانی و افزایش اثربخشی و بهره وری نیروی انسانی کمک کند. در گذشته صاحب نظران تصور می کردند سندرم فرسودگی شغلی بیشتر در مشاغل خدمات اجتماعی از قبیل پزشکان، معلمان، پرستاران، کارگران اجتماعی، مشاوران و مأموران پلیس رایج است. در حالی که می توان گفت   فرسودگی شغلی مشکلی بالقوه در تمام مشاغل به ویژه مشاغل خدماتی از جمله بانک ها که کارکنان آن با مشتریان، ارباب رجوع و قوانین دست و پاگیر دولتی سر وکار دارند به شمار می آید.

از سوی دیگر قرار داشتن بانک سپه در فضای رقابتی و الزام اساسی موفقیت در این فضا که همانا بهره مندی از کارکنان سالم، سرحال و پر شور و نشاطی است که با انگیزه ی قوی و روحیه بالایی به ارایه خدمات با کیفیت به مشتریان و ارباب رجوع بپردازند نیز از عوامل دیگری است که نشان می دهد تلاش برای پیشگیری از بروز فرسودگی شغلی به  موفقیت بانک سپه و خصوصا کارکنان صف  در بهبود عملکرد سازمانی در این محیط رقابتی و جدید کمک خواهد کرد. مسئله ی اصلی که در این پژوهش در کانون توجه قرار دارد”چگونگی بروز فرسودگی شغلی در میان کارکنان بانک سپه و ارتباط آن با عملکرد کارکنان و ارایه راهکارهای مقابله با آن” است.

لذا در این تحقیق، محقق در پی این است که مولفه های فرسودگی شغلی کارکنان صف بانک سپه استان  قم را بررسی کرده و آن را رتبه بندی نماید و اینکه فرسودگی شغلی چه رابطه ای با عملکرد سازمانی می تواند داشته باشد؟

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

فرسودگی شغلی مشکلی بالقوه در تمام مشاغل به ویژه مشاغل خدماتی از جمله بانک ها که کارکنان آن با مشتریان، ارباب رجوع و قوانین دست و پاگیر دولتی سر وکار دارند به شمار می آید. نکته ی مهم دیگر در رابطه با فرسودگی شغلی هزینه های مستقیم و غیر مستقیم آن است.فرسودگی شغلی باعث غیبت کارکنان از محل کار، کاهش کیفیت کار، تعارضات بین فردی با همکاران، مشکلات جسمی- روانی، تغییر شغل و سرانجام ترک خدمت می شود. ترک خدمت هزینه های زیادی برای سازمان به دنبال دارد. براساس اطلاعات موجود در اتحادیه اروپا همه ساله 20 میلیون یورو به مخارج ناشی از استرس و فرسودگی شغلی اختصاص داده می شود. در ایالات متحده این هزینه به 350 میلیون دلار در هر سال می رسد. (مارتینو،2003) فرسودگی شغلی منجر به افت کیفیت ارایه خدمات می شود. (مسلچ، 2001، 397-422) فرسودگی شغلی در درازمدت منجر به دست کشیدن از کار، غیبت، روحیه پایین، تحریک پذیری، درماندگی، عزت نفس پایین، افزایش اضطراب می شود. اگر به علایم فرسودگی شغلی توجه نشود و درمانی برای آن صورت نگیرد هم فرد و هم سازمانی که فرد در آن سازمان مشغول به کار است . بنابراین توجه مدیریت بانک ها به موضوع فرسودگی شغلی سبب ارتقای عملکرد سازمانی، بهبود روابط بین فردی، افزایش کیفیت ارایه خدمات و کاهش هزینه های ناشی از غیبت، بازنشستگی پیش از موعد و ترک شغل می شود.

1-4- سئوال های تحقیق

سئوال اصلی
آیا بین فرسودگی شغلی بر عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد؟

سئوال های فرعی
آیا بین تحلیل عاطفی بر عملکرد سازمانی  در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد؟

آیا بین مسخ شخصیت بر عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد؟

آیا بین کاهش موفقیت فردی بر عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد؟

1-5- اهداف تحقیق

هدف اصلی
بررسی ارتباط بین فرسودگی شغلی با عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم

اهداف فرعی:
بررسی ارتباط بین تحلیل عاطفی با عملکرد سازمانی  در کارکنان صف بانک سپه استان  قم

بررسی ارتباط بین مسخ شخصیت با عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم

بررسی ارتباط بین کاهش موفقیت فردی با عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم

1-6- فرضیه های تحقیق

فرضیه های اصلی
بین فرسودگی شغلی با عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه های فرعی
بین تحلیل عاطفی با عملکرد سازمانی  در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد.

بین مسخ شخصیت با عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد.

 بین کاهش موفقیت فردی با عملکرد سازمانی در کارکنان صف بانک سپه استان  قم ارتباط معناداری وجود دارد.

1-7- متغیرهای تحقیق

متغیرهای تحقیق عبارتند از:

جدول 1-1: متغیرهای تحقیق

عنوان                                                                                                              صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………1

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………..2

فصل اول :کلیات تحقیق

1-1- بیان مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………5

1-2-  ضرورت و اهمیت تحقیق………………………………………………………………………………………………6

1-3– اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….6

الف- اهداف کلی………………………………………………………………………………………………………………6

ب- اهداف جزیی……………………………………………………………………………………………………………..6

1-4- سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..6

1-5- فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………7

1-6- مروری اجمالی بر سوابق تحقیق …………………………………………………………………………………….7

1-7- واژه ها و مفاهیم تحقیق…………………………………………………………………………………………………9

1-8- حوزه نفوذ شهر……………………………………………………………………………………………………………10

1-9- کاربری آموزشی…………………………………………………………………………………………………………..10

1-10- آموزش و پرورش………………………………………………………………………………………………………10

1-11- خدمات آموزشی………………………………………………………………………………………………………..11

1-12- برنامه ریزی آموزشی…………………………………………………………………………………………………..11

1-13- محدویت های تحقیق………………………………………………………………………………………………….11

فصل دوم:مرور منابع/ادبیات تحقیق/ پیشینه تحقیق

2-1- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….14

2-2-  فضای جغرافیایی…………………………………………………………………………………………………………15

2-3- سازمان اجتماعی و سازمان فضایی………………………………………………………………………………….15

2-4- کاربری زمین……………………………………………………………………………………………………………….16

2-5- برنامه ریزی کاربری زمین……………………………………………………………………………………………..16

2-6- اهداف برنامه ریزی کاربری اراضی شهری………………………………………………………………………16

 

الف- اهداف کلان …………………………………………………………………………………………………………..17

ب- اهداف خرد یا ویژه ……………………………………………………………………………………………………17

2-7- معیارهای عمومی و بهینه در مکان یابی کاربری های شهری……………………………………………….18

2-8- کاربری فضاهای آموزشی و عوامل مؤثر در مکان یابی آنها…………………………………………………21

2-8-1- همجواری ناسازگار با کاربری آموزشی……………………………………………………………………22

2-9- دیدگاه عمومی……………………………………………………………………………………………………………..24

2-9-1- دسته اول ،معیارهای مربوط به شرایط استقرارمدارس درمحیط…………………………………..24

2-9-2- دسته دوم ،معیار و مشخصات پایه ای مکان اختصاص یافته………………………………………25

2-10- کاربری فضاهای آموزشی در ارتباط با کاربری سازگار…………………………………………………….25

2-11- کاربری نیمه سازگار با کاربری آموزشی…………………………………………………………………………26

2-12- کاربری آموزشی با کاربری های ناسازگار و دیگر تأسیسات شهری……………………………………27

2-13- سطوح آموزشی………………………………………………………………………………………………………….29

2-14- مطلوبیت مکان برای استقرار مراکز آموزشی ………………………………………………………………….33

2-15- مکان یابی فضاهای آموزشی و شرایط محیطی………………………………………………………………..33

2-16- شبکه دسترسی (دسترسی پیاده – دسترسی سواره )…………………………………………………………34

2-17- سرانة زمین………………………………………………………………………………………………………………..37

2-18- سرانةشهری ومسکونی………………………………………………………………………………………………..37

2- 19- تراکم جمعیت…………………………………………………………………………………………………………..37

2-20- تراکم شهری …………………………………………………………………………………………………………….38

2-21- تراکم مسکونی…………………………………………………………………………………………………………..38

2-22- استاندارهای شهری…………………………………………………………………………………………………….39

2- 23- سطوح آموزشی و تقسیمات کالبدی شهر……………………………………………………………………..39

2-24- سرانة آموزشی…………………………………………………………………………………………………………..40

2- 25- تقسیم بندی فضاهای آموزشی……………………………………………………………………………………41

2-26- نظریه ها…………………………………………………………………………………………………………………..41

2- 27- مکتب ساختارگرایی و جغرافیای شهری ……………………………………………………………………..43

2- 28 – مکتب کارکرد گرایی………………………………………………………………………………………………..44

2- 29- معرفی دیدگاههای اساسی در کاربری زمین………………………………………………………………….45

2-30- مدل مورد استفاده در برنامه ریزی کاربری اراضی شهری…………………………………………………48

فصل سوم:روش اجرای تحقیق/ مواد و روش ها

3-1- روش تحقیق ومراحل آن……………………………………………………………………………………………….52

3-2-روش تجزیه وتحلیل اطلاعات………………………………………………………………………………………..52

3-3-جامعه آماری و حجم نمونه…………………………………………………………………………………………….52

3-4-محدوده مورد مطالعه ومقطع زمانی………………………………………………………………………………….52

3-5- محدوده زمانی پژوهش…………………………………………………………………………………………………52

3-6- نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………………53

3-7- متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..53

3-8- ویژگیهای جغرافیای شهرستان رودسر……………………………………………………………………………..53

3-8-1- موقعیت و وسعت جغرافیایی…………………………………………………………………………………53

3-8-2- تقسیمات سیاسی…………………………………………………………………………………………………56

3-8-3- تحولات زمین شناسی………………………………………………………………………………………….56

3-8-4-زلزله…………………………………………………………………………………………………………………..57

3-8-5- توپوگرافی و شیب………………………………………………………………………………………………57

3-8-6- اقلیم………………………………………………………………………………………………………………….59

3-8-6-1- عوامل اقلیمی………………………………………………………………………………………………….59

3-8-6-2- عناصر اقلیمی…………………………………………………………………………………………………65

3-8-7-هیدرولوژی ومنابع آب………………………………………………………………………………………….64

3-8-8- تحلیل عوامل و عوارض جغرافیای طبیعی………………………………………………………………64

3-9- ویژگیهای جغرافیای انسانی……………………………………………………………………………………………65

3-9-1- پیشینه تاریخی وجه تسمیه شهر…………………………………………………………………………….65

3-9-2- محدوده های تعریف شده برای شهر……………………………………………………………………..66

3-9-3- ویژگی های جمعیتی رودسر…………………………………………………………………………………68

3-9-3-1- بررسی روند تحولات جمعیتی………………………………………………………………………….68

3-9-3-2- بررسی گروههای سنی وجنسی جمعیت …………………………………………………………..70

3-9-3-3- بعدخانوار………………………………………………………………………………………………………70

3-9-3-4- مهاجرت………………………………………………………………………………………………………..71

3-9-3-5- تعدادو درصد سوادافراد و بی سواد……………………………………………………………………71

3-9-3-6- گویش ،زبان ومذهب ……………………………………………………………………………………..72

3-10- ویژگی های اقتصادی (نوع فعالیت)………………………………………………………………………………73

3-10-1- جمعیت فعال اقتصادی ………………………………………………………………………………………73

3-10-2- نسبت اشتغال…………………………………………………………………………………………………….74

3-11- تراکم ……………………………………………………………………………………………………………………….75

3-12- تاریخچه آموزش و پرورش شهر رودسر………………………………………………………………………..76

3-13- آموزش وپرورش در حال حاضر…………………………………………………………………………………..77

3-14- عملکرد (حوزه )مجتمع آموزشی…………………………………………………………………………………..77

3-15- ویژگی کالبدی شهر (تقسیمات کالبدی)…………………………………………………………………………80

3-15-1-بررسی وضعیت انواع کاربری زمین دروضع موجود وپیشنهادی طرح تفصیلی شهررودسر…..80

3-15-2- بررسی نواحی ومحلات شهری در وضع موجود ……………………………………………………80

3-16- موقعیت کاربری اراضی آموزشی شهر رودسر………………………………………………………………….83

3-16- 1- موقعیت وکاربری اراضی موجودو پیشنهادی آموزشی در ناحیه 1…………………………….83

3-16-2- موقعیت و کاربری اراضی موجودو پیشنهادی آموزشی در ناحیه 2 ……………………………85

3-16-3- موقعیت و کاربری اراضی موجودوپیشنهادی آموزشی در ناحیه 3……………………………..87

3-16-4- موقعیت و کاربری اراضی موجودوپیشنهادی آموزشی در ناحیه 4……………………………..89

فصل چهارم :تجزیه وتحلیل داده هاویافته های تحقیق

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….94

4-2- تحلیل توصیفی داده ها………………………………………………………………………………………………….94

4-2-1- تعدادکل کارکنان آموزش و پرورش شهر رودسر……………………………………………………..94

4-2-2-تعداد آموزشگاهها و دانش آموزان در مناطق شهری و روستایی رودسر……………………….95

4-2-3-تعداد دانش آموزان دبیرستان………………………………………………………………………………….95

4-3- تحلیل داده های پرسشنامه مدیران مراکز………………………………………………………………………….99

4-3-1- وضعیت مساحت مدارس رودسراز نظر مدیران مراکز………………………………………………..99

4-3-2- وضعیت مالکیت ساختمان و زمین مدارس از نظر مدیران مراکز……………………………….100

4-3-3- تعداد کل دانش آموزان از نظر مدیران مراکز…………………………………………………………….101

4-3-4- وضعیت کلاس،کارکنان،آزمایشگاه وکارگاه در مدارس از نظر مدیران مراکز…………….102

4-3-5-وضعیت کاربری اولیه ساختمان آموزشگاه از نظر مدیران مراکز…………………………………103

4-3-6-وضعیت کیفیت ساختمان آموزشگاه از نظر مدیران مراکز…………………………………………..103

4-3-7- وضعیت مصالح و سازه آموزشگاه از نظر مدیران مراکز…………………………………………….104

4-3-8- وضعیت رفاهی و خدماتی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………………………..105

4-3-9- وضعیت فضاهای پرورشی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………………………..106

4-3-10- وضعیت مشخصات سیستم گرمایش، سرمایش و تأسیسات و امکانات آموزشگاه

از نظرمدیران مدارس ………………………………………………………………………………………………………..107

4-3-11- وضعیت امکانات ورزشی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز……………………………………….108

4-3-12- وضعیت کاربری های همجوار آموزشگاه از نظر مدیران مراکز……………………………….109

4-3-13- وضعیت فاصله همکاران وکارکنان ازمدرسه تا واحد مسکونی ازنظر مدیران مراکز…110

4-3-14- وضعیت رفت وآمد همکاران وکارکنان به مدرسه از نظرمدیران مراکز…………………….111

4-3-15- وضعیت مشکل عمده در مسیر رفتن به مدرسه از نظر مدیران مراکز…………………………112

4-4- تحلیل داده های پرسشنامه  دانش آموزان…………………………………………………………………………113

4-4-1- وضعیت سن دانش آموزان…………………………………………………………………………………….113

4-4-2- وضعیت پایه تحصیلی دانش آموزان………………………………………………………………………..114

4-4-3-وضعیت سابقه سکونت در شهر رودسر از نظر دانش آموزان……………………………………….115

4-4-4- وضعیت مکان استقرار مدرسه از نظر دانش آموزان……………………………………………………116

4-4-5- وضعیت فاصله مدرسه تا منزل برحسب متر از نظر دانش آموزان………………………………..117

4-4-6-وضعیت مدت زمان رسیدن به مدرسه از نظر دانش آموزان………………………………………..118

4-4-7–وضعیت فاصله مدرسه تا واحد مسکونی از نظر دانش آموزان……………………………………119

4-4-8 – وضعیت رفت و آمد به مدرسه از نظر دانش آموزان………………………………………………..120

4-4-9- وضعیت مشکلات مسیررفتن به مدرسه از نظر دانش آموزان……………………………………121

4-4-10- وضعیت امکانات و تجهیزات مدرسه از نظر دانش آموزان………………………………………122

4-4-11- وضعیت سیستم گرمایش و سرمایش و تأسیسات مدرسه از نظر دانش آموزان………..123

4-4-12- وضعیت مکان مناسب مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………………………………124

4-4-13- وضعیت آبگیر بودن مسیر منتهی به مدرسه از نظر دانش آموزان………………………………..125

4-4-14- وضعیت عبور خط لوله فاضلاب در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان…………………..126

4-4-15- وضعیت جوابگو بودن مدرسه به دانش آموزان محله از نظر دانش آموزان………………127

4-4-16- وضعیت مناسب بودن فضای داخل کلاس از نظر دانش آموزان………………………………128

4-4-17- وضعیت استاندارد بودن فضای مدرسه از نظر دانش آموزان……………………………………129

4-4-18- وضعیت طی نمودن مسیرفرعی در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان……………………..130

4-4-19- وضعیت تأثیر سرو صدای خیابان در یادگیری از نظر دانش آموزان………………………..131

4-4-20-  وضعیت وجود داشتن گورستان در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان……………………132

4-4-21-  وضعیت تجمع زباله در نزدیکی مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………………133

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- بحث (جمع بندی)………………………………………………………………………………………………………135

5-2- آزمون فرضیه ها………………………………………………………………………………………………………….136

فرضیه اول……………………………………………………………………………………………………………………136

فرضیه دوم……………………………………………………………………………………………………………………137

5-3- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………..139

5 -4- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………….140

منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………………………………………142

 

 

 

فهرست جداول

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–

جدول شماره2-1-نمونه ای از ماتریس مطلوبیت……………………………………………………………………..20

جدول شماره2-2- نمونه ای از ماتریس ظرفیت……………………………………………………………………….21

جدول شماره2-3 -دوری از آلودگی……………………………………………………………………………………….24

جدول شماره2-4 -نوع کاربری و میزان اثرات آن بر فضای آموزشی…………………………………………..28

جدول شماره2-5-نمونه جدول استاندارد تفضیلی طراحی شهری(نوع مرکز : کودکستان)…………….29

جدول شماره2-6-نمونه جدول استاندارد تفضیلی طراحی شهری(نوع مرکز : دبستان)…………………30

جدول شماره2-7-نمونه جدول استاندارد تفضیلی طراحی شهری(نوع مرکز : راهنمایی)………………31

جدول شماره2-8-نمونه جدول استاندارد تفضیلی طراحی شهری(نوع مرکز : دبیرستان)……………….32

جدول شماره2-9-معیارهای دسترسی برای ساختمان های گوناگون شهری…………………………………35

جدول شماره2-10-ویژگیهای فیزیکی انواع دسترسی در طرح ریزی های شهری…………………………36

جدول شماره2-11-حوزه های خدماتی پیشنهادی مدارس و تعداد دانش آموزان در کلاس………….40

جدول شماره 3-1- تقسیمات سیاسی شهرستان رودسر…………………………………………………………….56

جدول شماره 3-2-رژیم حرارتی ایستگاه سینوپتیک ،لاهیجان در دوره آماری (1370-1386)…….61

جدول شماره 3-3- میانگین بارندگی و درصد بارش در فصول مختلف سال………………………………62

جدول شماره 3-4- رطوبت نسبی ایستگاه هواشناسی لاهیجان در دوره آماری (1370-1386)……63

جدول شماره 3-5- رشد سالانه جمعیت شهر رودسر……………………………………………………………….69

جدول شماره3-6-توزیع نسبی جمعیت برحسب گروههای بزرگ جنسی وبه تفكیك جنس

درسال90 -1365 ………………………………………………………………………………………………………………..70

جدول شماره3-7-  جمعیت ،خانوار و بعد خانوار در سالهای آماری 90-1365…………………………..70

جدول شماره 3-8- تعدادو درصد افراد با سواد شهر رودسر سالهای 85-1365 ………………………….72

جدول شماره 3-9- جمعیت و شاغلین شهر رودسر سالهای 90-1365 ……………………………………..74

جدول شماره 3-10-جدول و تراکم نسبی در شهر رودسر 90-1365…………………………………………75

جدول شماره3-11- سرانه فضای آموزشی برای هر دانش آموز در مقطع ابتدائی………………………….79

جدول شماره 3-12- سراانۀ فضای آموزشی برای هر دانش آموز در مقطع راهنمایی…………………….79

جدول شماره 3-13- سرانۀ فضای آموزشی برای هر دانش آموز در مقطع متوسطه………………………80

جدول شماره 3-14- کاربری اراضی موجود و پیشنهادی طرح تفصیلی شهر رودسر…………………….82

جدول شماره 3-15- کاربری اراضی موجود و پیشنهادی آموزشی طرح تفصیلی ناحیه1……………….83

جدول شماره3-16- کاربری اراضی موجود و پیشنهادی آموزشی طرح تفصیلی ناحیه2………………..85

جدول شماره3-17- کاربری اراضی موجود و پیشنهادی آموزشی طرح تفصیلی ناحیه3………………..87

جدول شماره3-18- کاربری اراضی موجود و پیشنهادی آموزشی طرح تفصیلی ناحیه4………………..89

جدول شماره 4-1-تعدادکل کارکنان آموزش و پرورش شهررودسر……………………………………………94

جدول شماره 4 -2-تعداد آموزشگاهها ودانش آموزان درمناطق شهری وروستایی رودسر درسال تحصیلی93-1392………………………………………………………………………………………………………………..95

جدول شماره 4-3-وضعیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی در دبیرستان توحید…………..96

جدول شماره 4-4- وضعیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی در دبیرستان بنت الهدی…….96

جدول شماره 4-5- وضعیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی در دبیرستان رضا زاده……….97

جدول شماره 4-6- وضعیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی در دبیرستان فرزانگان………..97

جدول شماره 4-7-وضعیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی در هنرستان حجاب…………….98

جدول شماره 4-8-وضعیت دانش آموزان در مقاطع مختلف تحصیلی در هنرستان زینبیه………………98

جدول شماره 4-9- وضعیت مساحت مدارس رودسر……………………………………………………………….99

جدول شماره 4-10- وضعیت مالکیت ساختمان و زمین مدارس………………………………………………..100

جدول شماره 4-11- وضعیت تعداد کل دانش آموزان………………………………………………………………101

جدول شماره 4-12- وضعیت کلاس، کارکنان، آزمایشگاه و کارگاه در مدارس……………………………102

جدول شماره 4-13- وضعیت کاربری اولیه ساختمان آموزشگاه از نظر مدیران مراکز…………………..103

جدول شماره4 -14- وضعیت کیفیت ساختمان آموزشگاه از نظر مدیران مراکز……………………………103

جدول شماره 4-15- وضعیت مصالح و سازه آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………………104

جدول شماره 4-16- وضعیت رفاهی و خدماتی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………….105

جدول شماره 4-17- وضعیت فضاهای پرورشی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………….106

جدول شماره 4-18- وضعیت سیستم گرمایش و سرمایش و تأسیسات مدرسه……………………………107

جدول شماره 4-19- وضعیت امکانات ورزشی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز……………………………108

جدول شماره 4 -20- وضعیت کاربری های همجوار آموزشگاه از نظر مدیران مراکز……………………109

جدول شماره4-21- وضعیت فاصله همکاران و کارکنان از مدرسه تا واحد مسکونی

از نظر مدیران مراکز………………………………………………………………………………………………………………110

جدول شماره4-22- وضعیت رفت و آمد همکاران و کارکنان به مدرسه از نظر مدیران مراکز……….111

جدول شماره 4-23- وضعیت مشکل عمده در مسیر رفتن به مدرسه از نظر مدیران مراکز…………….112

جدول شماره 4-24- وضعیت سن دانش آموزان……………………………………………………………………….113

جدول شماره4-25- وضعیت پایه تحصیلی دانش آموزان……………………………………………………………114

جدول شماره 4-26- وضعیت سابقه سکونت در شهر رودسر از نظر دانش آموزان………………………..115

جدول شماره 4-27- وضعیت مکان استقرار مدرسه از نظر دانش آموزان………………………………………116

جدول شماره 4-28- وضعیت فاصله مدرسه تا منزل برحسب متر از نظر دانش آموزان………………….117

جدول شماره 4-29-وضعیت مدت زمان رسیدن به مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………….118

جدول شماره 4-30-وضعیت فاصله مدرسه تا واحد مسکونی از نظر دانش آموزان………………………..119

جدول شماره 4-31- وضعیت رفت و آمد به مدرسه از نظر دانش آموزان……………………………………..120

جدول شماره 4-32- وضعیت مشکلات مسیررفتن به مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………121

جدول شماره 4-33- وضعیت امکانات و تجهیزات مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………….122

جدول شماره4-34- وضعیت سیستم گرمایش و سرمایش و تاسیسات مدرسه از نظر دانش آموزان…123

جدول شماره 4-35-وضعیت مکان مناسب مدرسه از نظر دانش آموزان………………………………………..124

جدول شماره4-36- وضعیت آبگیر بودن مسیر منتهی به مدرسه از نظر دانش آموزان……………………..125

جدول شماره4-37- وضعیت عبور خط لوله فاضلاب در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان……………126

جدول شماره 4-38- وضعیت جوابگو بودن مدرسه به دانش آموزان محله از نظر دانش آموزان………127

جدول شماره4-39- وضعیت مناسب بودن فضای داخل کلاس از نظر دانش آموزان………………………128

جدول شماره 4-40- وضعیت استاندارد بودن فضای مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………..129

جدول شماره 4-41- وضعیت طی نمودن مسیرفرعی در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان…………….130

جدول شماره 4-42-وضعیت تأثیر سرو صدای خیابان در یادگیری از نظر دانش آموزان…………………131

جدول شماره 4-43 -وضعیت وجود داشتن گورستان در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان……………132

جدول شماره 4-44-وضعیت تجمع زباله در نزدیکی مدرسه از نظر دانش آموزان………………………….133

جدول شماره 5- 1- نتیجه آزمون t از لحاظ همجواری………………………………………………………………136

جدول شماره 5-2- نتیجه آزمون t از لحاظ دسترسی…………………………………………………………………138

 

 

فهرست نمودارها

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد-

نمودارشماره 3-1- حداقل و حداکثر دما در ایستگاه لاهیجان (در طول دوره ی آماری)…………………61

نمودارشماره3-2- درصد توزیع فصلی بارش در ایستگاه هواشناسی لاهیجان……………………………….62

نمودارشماره3-3-حداقل وحداکثررطوبت نسبی درایستگاه لاهیجان(درطول دوره ی آماری)………….63

نمودارشماره3-4-جمعیت شهر رودسر در سالهای 90-1365……………………………………………………..69

نمودارشماره3-5- بعد خانوار درسالهای 90-1365…………………………………………………………………..71

نمودارشماره3-6- نسبت اشتغال شهر رودسردرسالهای 90-1365………………………………………………74

نمودارشماره3-7- درصد تراکم به هکتارشهر رودسر 90-1365………………………………………………….75

نمودار شماره 4-1- وضعیت مساحت مدارس رودسر………………………………………………………………..99

نمودار شماره 4-2- وضعیت احداث مدارس رودسر…………………………………………………………………100

نمودار شماره 4-3- وضعیت تعداد کل دانش آموزان…………………………………………………………………101

نموار شماره 4-4-وضعیت کلاس، کارکنان، آزمایشگاه و کارگاه در مدارس………………………………….102

نموار شماره 4-5- وضعیت مصالح و سازه آموزشگاه از نظر مدیران مراکز…………………………………104

نموار شماره 4-6- وضعیت رفاهی و خدماتی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز……………………………….105

نموار شماره 4-7-وضعیت فضاهای پرورشی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………………..106

نموار شماره4-8-وضعیت سیستم گرمایش و سرمایش و تأسیسات مدرسه…………………………………..107

نموار شماره 4-9-وضعیت امکانات ورزشی آموزشگاه از نظر مدیران مراکز………………………………….108

نموار شماره 4-10-وضعیت کاربری های همجوار آموزشگاه از نظر مدیران مراکز…………………………109

نموار شماره 4-11- وضعیت فاصله همکاران و کارکنان از مدرسه تا واحد مسکونی

از نظر مدیران مراکز………………………………………………………………………………………………………………..110

نموارشماره4-12- وضعیت فاصله همکاران وکارکنان ازمدرسه تا واحد مسکونی ازنظر مدیران مراکز…111

نموارشماره4-13- وضعیت مشکل عمده در مسیر رفتن به مدرسه از نظر مدیران مراکز………………….112

نمودار شماره 4-14- وضعیت سن دانش آموزان………………………………………………………………………..113

نمودار شماره 4-15- وضعیت پایه تحصیلی دانش آموزان…………………………………………………………..114

نمودارشماره 4-16- وضعیت سابقه سکونت در شهر رودسراز نظر دانش آموزان…………………………..115

نمودار شماره 4 -17- وضعیت مکان استقرار مدرسه از نظر دانش آموزان……………………………………..116

نمودار شماره4-18-وضعیت فاصله مدرسه تا منزل بر حسب متر از نظر دانش آموزان……………………117

نمودارشماره 4-19- وضعیت مدت زمان رسیدن به مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………….118

نمودار شماره 4-20- وضعیت فاصله مدرسه تا واحد مسکونی از نظر دانش آموزان…………………….119

نمودار شماره 4-21-وضعیت رفت و آمد به مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………………….120

نمودار شماره 4-22- وضعیت مشکلات مسیررفتن به مدرسه از نظر دانش آموزان………………………121

نمودارشماره 4-23-وضعیت امکانات و تجهیزات مدرسه از نظر دانش آموزان…………………………….122

نمودار شماره 4-24- وضعیت سیستم گرمایش و سرمایش و تأسیسات مدرسه

از نظر دانش آموزان……………………………………………………………………………………………………………..123

نمودار شماره 4-25-وضعیت مکان مناسب مدرسه از نظر دانش آموزان……………………………………..124

نمودارشماره  4-26-وضعیت آبگیر بودن مسیر منتهی به مدرسه از نظر دانش آموزان………………….125

نمودار شماره 4-27- وضعیت عبور خط لوله فاضلاب در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان……….126

نمودارشماره  4-28- وضعیت جوابگو بودن مدرسه به دانش آموزان محله از نظر دانش آموزان…..127

نمودارشماره 4- 29- وضعیت مناسب بودن فضای داخل کلاس از نظر دانش آموزان………………….128

نمودارشماره 4-30- وضعیت استاندارد بودن فضای مدرسه از نظر دانش آموزان………………………..129

نمودار شماره4-31- وضعیت طی نمودن مسیرفرعی در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان………….130

نمودارشماره 4-32- وضعیت تأثیر سرو صدای خیابان در یادگیری از نظر دانش آموزان…………….131

نمودارشماره 4-33- وضعیت وجود داشتن گورستان در مسیر مدرسه از نظر دانش آموزان…………132

نمودارشماره 4-34-وضعیت تجمع زباله در نزدیکی مدرسه از نظر دانش آموزان……………………….133

 

 

 

فهرست اشکال/ تصاویر / نقشه ها

بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–

شکل شماره2-1مدل جاذبه………………………………………………………………………………………………….49

تصویرشماره 3-1- توپوگرافی شهر رودسر……………………………………………………………………………58

نقشه شماره 3-1-تقسیمات سیاسی استان گیلان…………………………………………………………………….54

نقشه شماره 3-2-موقعیت جغرافیایی شهرستان رودسر در کشور………………………………………………55

نقشه شماره3-3-ناحیه بندی شهر رودسرطرح تفصیلی 1386…………………………………………………..67

نقشه شماره3-4-کاربری اراضی ناحیه 1………………………………………………………………………………..84

نقشه شماره3 -5- کاربری اراضی ناحیه 2……………………………………………………………………………..86

نقشه شماره3-6- کاربری اراضی ناحیه3………………………………………………………………………………..88

نقشه شماره3- 7-کاربری اراضی ناحیه 4……………………………………………………………………………….90

نقشه شماره 3-8- کاربری اراضی وضع موجود شهر رودسر…………………………………………………….91

نقشه شماره3- 9 – وضعیت استقرار کاربری های آموزشی…بر اساس درجه معابر………………………92

 

فهرست  روابط /فرمولها

————-

رابطه شماره2-1سرانة مسکونی………………………………………………………………………………………………37

رابطه شماره 2-2سرانة شهری………………………………………………………………………………………………..37

رابطه شماره 2-3میزان تراکم جمعیت……………………………………………………………………………………..38

رابطه شماره 2-4میزان تراکم شهری……………………………………………………………………………………….38

رابطه شماره 2-5تراکم مسکونی خالص………………………………………………………………………………….38

رابطه شماره2-6 تراکم مسکونی ناخالص………………………………………………………………………………..39

رابطه شماره 3-1 رطوبت نسبی……………………………………………………………………………………………..62

فرمول شماره 2-1 مدل قانون جاذبه نیوتن………………………………………………………………………………48

فرمول شماره2-2 مدل جاذبه تعیین حجم……………………………………………………………………………….49

فرمول شماره 2-3 مدل دسترسی اشنایدر و سیمونز………………………………………………………………..50

فرمول شماره 2-4 مدل دسترسی اُبرگ………………………………………………………………………………….50

 

پیوست ها

——-

تصویر شماره الف-1- هنرستان دخترانه حجاب و زینبیه…………………………………………………………..147

تصویر شماره ب- 2 – دبیرستان دخترانه استعدادهای درخشان فرزانگان…………………………………….147

تصویر شماره پ- 3 – معرفی نامه به شهرداری رودسر…………………………………………………………….148

تصویر شماره ت- 4-  معرفی نامه به سازمان راه و شهرسازی استان گیلان…………………………………149

تصویر شماره ث- 5 – معرفی نامه به دانشگاه پیام نور مرکز رشت…………………………………………….150

تصویر شماره ج-  6- معرفی نامه به اداره آموزش و پرورش شهرستان رودسر……………………………151

تصویر شماره چ- 7 – معرفی نامه به دبیرستان های دوره دوم دخترانه دولتی رودسر……………………152

تصویر شماره ح- 8 – پرسشنامه مدیران مراکز…………………………………………………………………………153

تصویر شماره خ- 9 – پرسشنامه دانش آموزان…………………………………………………………………………156

 

 

چکیده :

شهرنشینی شتابان از خصلت های امروزی توسعه های شهری در ایران است . طی این روند ، بسیاری از فضاهای خدماتی و آموزشی و فرهنگی در مکانهایی ساخته می شوند که با معیارها و نیازهای تقاضا همسویی ندارد و چه بسا که از نظر کیفیت و کمیت به دلیل نارساییهای مالی و عدم مدیریت با کاستیهای زیادی همراه هستند .از منظر شهر و شهر نشینی قرار گیری خدمات  آموزشی و مکان های مناسب می تواند با سهولت دسترسی ، سنخیت همجواریها و اثرات روحی و روانی بر دانش آموزان ،همچنین تأثیری که بر کیفیت آموزشی دارد ،مورد توجّه قرار گیرد .

مشکلاتی که درشهرهای ایران و به خصوص شهر رودسر به وضوح قابل رویت است استقرار نامناسب کاربری های آموزشی در سطح شهر بدون توجه به رعایت همجواری ها ، حریم هاو…می باشد . گاه دیده شده کمبود اعتبارات برای احداث مدارس جدید چنان تأثیرگذار است که در اولین مکانی که امکان مالی برای احداث مدرسه وجود دارد ویا وجود افراد خیری که زمین خود را وقف می نمایند بدون توجه به معیارهای مربوط ، اقدام به ساخت مدرسه می کنند.

این پایان نامه با موضوع هدف کلی ، تحلیل مکانی – فضایی کاربری آموزشی دبیرستانهای دخترانه دولتی شهررودسر کوشش دارد توزیع آنها را براساس فضای موجود دسترسی و همجواری با کاربری های مجاور آنها را مورد بررسی قرار دهد .

روش پژوهش دراین تحقیق  توصیفی – تحلیلی است که در سطح شهر رودسر 6 مدرسه دخترانه دولتی  از مدیران مراکز و1140 نفر دانش آموز به صورت نمونه 10 درصد یعنی 114 نفر به صورت تصادفی در پایه ها و رشته های مختلف به عنوان جامعه آماری انتخاب شده اند. و اطلاعات به صورت میدانی ، مشاهده ، مصاحبه با مدیران ،دانش آموزان ومشکلات آنها در فضای مدرسه  با استفاده از Excel  ، تحلیل آماری (spss )وهمچنین نقشه های موجود در شهر رودسر انجام گرفته است .

برای سنجش یافته های تحقیق از آزمون  t استفاده شده که نشان می دهد که تحلیل مکانی – فضایی کاربری آموزشی دبیرستانهای دخترانه دولتی شهر رودسربا دسترسی و همجواری مطابقت ندارد و فرضیه اثبات و تأیید می شود .

واژگان کلیدی : مکانی ، فضایی ، شهررودسر ، دسترسی، همجواری، دبیرستان دخترانه.

 

 

 

 

مقدمه :

رشد شتابان جمعیت،تأثیر فوق العاده ای درافزایش جمعیت لازم التعلیم وجمعیت دانش آموزی داشته است.رشد فزاینده دانش آموزان در سطوح مختلف تحصیلی وپیش بینی افزایش تعدا د آنها در سالهای آتی ایجاب می كند كه مكان گزینی فضاهای آموزشی،پرورشی- ورزشی به عنوان یكی از عوامل اصلی آموزش بر اساس موازین علمی وفنی مورد توجّه قرار گیرد .اگر چه تاكنون مطالعات محدودی در این زمینه صورت گرفته است،اما این مطالعات ،كامل و منطبق بانیازهای آموزشی ،پرورشی-ورزشی مانند نوع فضاهای پیش بینی شده ، حداقل مساحت مورد نیاز برای هرفضا، عملكرد و ساخت مطلوب برای انجام فعالیتهای آموزشی نیست.

بنابراین لزوم بررسی فضاهای آموزشی،پرورشی- ورزشی،مجاورتها واستانداردهای حاكم بر مكان گزینی مطرح می گردد تا بتواند با در نظر گرفتن نیازهای واقعی جامعه و امكانات اقتصادی ،راه حلهای  مناسبی را برای مكان گزینی صحیح فضاهای آموزشی،پرورشی- ورزشی پیداكرده و نیازمبرم جامعه راپاسخگو بود. درغیراینصورت درآینده بامشكل كمبودمراكز آموزشی در سطح شهر روبرو خواهیم بود.

مکان یابی بهینه برای فعالیت ها ،همواره مورد توجه علمای اقتصاد و جغرافی دانان در کنار اقتصاددانان بر اساس رسالتی که در زمینه تغییرات فضایی و مکانی حاکم بر پدیده ها داشته اند ،همواره در تکوین نظریات مکان یابی در راستای حداکثر کردن سود و به حداقل کردن هزینه در استفاده از زمین شهری سهیم بوده اند .(یکانی فرد ،1380 ،ص 16)

مقدمه:
صنایع ایران با شرایط پیچیده ای روبرو هستن

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d9%85%d9%87%d9%86%d8%af%d8%b3%db%8c-%d8%a8%d8%b1%d9%82-%d8%b7%d8%b1%d8%a7%d8%ad%db%8c-%d8%b3%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%85-2/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170857″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/6_001-260x300-260x300.png” alt
مقدمه:
صنایع ایران با شرایط پیچیده ای روبرو هستند. رویکردهای درون نگر و فضای غیر رقابتی دهه های اخیر در کشورمان، منجر به کاهش بهره وری عوامل تولید و افزایش فاصله تکنولوژیکی صنایع ایران با جهان شده است. در این راستا، غلبه بر چالش های ناشی از جهانی شدن اقتصاد از یک سوی و پشت سر گذاشتن وضع موجود تا وضعیت رقابت پذیری جهانی از سوی دیگر، در گرو اصلاحات ساختاری محیط   های درونی و بیرونی بخش صنعت، و استفاده بهینه از منابع موجود، به ویژه منابع انرژی می باشد.
انرژی عاملی سرنوشت ساز، و محرک توسعه و پیشرفت در صنعتی شدن کشورها است. زیرا مهار و به کارگیری مجدد انرژی، عامل بنیادین تمامی فعالیت های صنعتی و تمایز کننده آن از عملکرد انسان در دوره ماقبل صنعتی است. پیشرفت های حاصل در شرایط زندگی راحت، تولید و عرضه کالا، توسعه حمل و نقل و ارتباطات و فرآیندهای صنعتی و کشاورزی که زندگی مدرن را به وجود آورده اند، در گروه دسترسی مناسب به انرژی می باشد. به عبارت دیگر، سطح رفاه و کیفیت زندگی انسانی به شدت متأثیر از میزان ="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="260″ height="300″ /></a>

 

د. رویکردهای درون نگر و فضای غیر رقابتی دهه های اخیر در کشورمان، منجر به کاهش بهره وری عوامل تولید و افزایش فاصله تکنولوژیکی صنایع ایران با جهان شده است. در این راستا، غلبه بر چالش های ناشی از جهانی شدن اقتصاد از یک سوی و پشت سر گذاشتن وضع موجود تا وضعیت رقابت پذیری جهانی از سوی دیگر، در گرو اصلاحات ساختاری محیط های درونی و بیرونی بخش صنعت، و استفاده بهینه از منابع موجود، به ویژه منابع انرژی می باشد.
انرژی عاملی سرنوشت ساز، و محرک توسعه و پیشرفت در صنعتی شدن کشورها است. زیرا مهار و به کارگیری مجدد انرژی، عامل بنیادین تمامی فعالیت های صنعتی و تمایز کننده آن از عملکرد انسان در دوره ماقبل صنعتی است. پیشرفت های حاصل در شرایط زندگی راحت، تولید و عرضه کالا، توسعه حمل و نقل و ارتباطات و فرآیندهای صنعتی و کشاورزی که زندگی مدرن را به وجود آورده اند، در گروه دسترسی مناسب به انرژی می باشد. به عبارت دیگر، سطح رفاه و کیفیت زندگی انسانی به شدت متأثیر از میزان

فصل دوم (مروری بر ادبیات موضوع)………………………………………………. 10

2-1- مقدمه………………………………………………………………………….. 11

2-2- کاربرد تئوری مجموعه­ های فازی در زنجیره تأمین………………………… 11

2-3- استفاده از استراتژی­های فرابارانداز و ارسال مستقیم در زنجیره تأمین……15

2-4- یکپارچه کردن  مسیریابی و زمانبندی وسایل نقلیه و استراتژی فرابارانداز..19

2-5-جمع بندی: خلاء در تحقیقات پیشین………………………………………. 21

فصل سوم (مدلسازی و ارائه راه حل) …………………………………………….23

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………. 24

3-2- تئوری مجموعه­ های فازی…………………………………………………… 24

3-4- تعریف مسأله اول…………………………………………………………….. 26

3-4-1- مفروضات مسأله اول……………………………………………………… 27

3-4-2- مدل ریاضی مساله اول…………………………………………………… 28

3-5- رویکرد حل مسأله اول………………………………………………………. 34

3-5-1- پرداختن به محدودیت­های فازی…………………………………………… 34

3-5-2- پرداختن به توابع هدف…………………………………………………… 40

3-6- ضرورت یکپارچه کردن مسیریابی و زمانبندی وسایل نقلیه و استراتژی فرابارانداز…42

3-7- تعریف مسأله دوم…………………………………………………………… 43

3-7-1- مفروضات مسأله دوم……………………………………………………. 45

3-7-2- مدل ریاضی مسأله دوم………………………………………………….. 46

3-8- رویکرد حل مسأله دوم………………………………………………………. 53

3-8-1- نحوه نمایش جواب و تولید جمعیت اولیه……………………………….. 54

3-8-2- ارزیابی میزان برازندگی کروموزوم­ها……………………………………… 58

3-8-3- عملگر انتخاب………………………………………………………………. 60

3-7-4- عملگر همگذری……………………………………………………………. 61

3-7-5- عملگر جهش……………………………………………………………….. 62

3-7-6- نحوه اصلاح کروموزوم­های نامعتبر………………………………………… 63

3-7-7- روش جستجوی محلی…………………………………………………… 65

فصل چهارم (نتایج محاسباتی و تحلیل)………………………………………… 66

4-1- نتایج محاسباتی مسأله اول………………………………………………… 67

4-2- نتایج محاسباتی مسأله دوم……………………………………………….. 72

4-2-1- تولید مسائل نمونه و تنظیم پارامترهای الگوریتم………………………..73

4-2-2- تحلیل نتایج………………………………………………………………….. 75

فصل پنجم (جمع بندی و تحقیقات آتی)………………………………………….. 82

4-1- جمع بندی……………………………………………………………………… 83

5-2- تحقیقات آتی………………………………………………………………….. 85

منابع…………………………………………………………………………………. 86

چکیده:

در این تحقیق فرآیند مدیریت زنجیره تأمین پنج سطحی، چند محصولی و چند دوره­ای با تأکید بر نقش استراتژی فرابارانداز و با فرض وجود عدم قطعیت مورد بررسی قرار می­گیرد. از این رو، به منظور یکپارچه کردن طرح­های تهیه مواد اولیه، تولید و توزیع در یک افق زمانی میان مدت با در نظر گرفتن عرضه، تولید و تقاضای فازی با هدف حداقل کردن هزینه­ها و طراحی یک سیستم توزیع به موقع یک مدل ریاضی توسعه داده می­شود. در زنجیره تأمین مورد بررسی از استراتژی­های فرابارانداز و ارسال مستقیم برای توزیع محصولات استفاده می­شود. همچنین از اعداد فازی مثلثی برای بیان عدم قطعیت موجود در زنجیره و از برنامه­ریزی محدودیت فازی مبتنی بر شانس و رویکرد حداکثر-حداقل برای تبدیل مدل دو هدفه فازی به یک مدل یک هدفه قطعی استفاده می­شود. مدل یک هدفه قطعی حاصله به وسیله یک نرم افزار تجاری قابل حل می­باشد.

علاوه بر این، مسیریابی و زمانبندی وسایل نقلیه ورودی و خروجی به منظور بهینه کردن عملیات استراتژی فرابارانداز امری ضروری است. اما از آن­جایی که یکپارچه کردن مسیریابی و زمانبندی وسائل نقلیه و استراتژی فرابارانداز در مسئله مذکور باعث افزایش پیچیدگی خواهد شد، لذا به منظور کاهش پیچیدگی مسئله، زنجیره­ای با سه سطح مورد بررسی قرار می­گیرد. در مدلی که به این منظور ارائه می­شود، مسیر و زمان حرکت وسایل نقلیه ورودی از تأمین­کنندگان به باراندازهای میانی و همچنین   وسایل نقلیه خروجی از باراندازهای میانی به خرده فروش­ها مشخص می­شود. هدف، تخصیص محصولات به تأمین­کنندگان و باراندازهای میانی به منظور بهینه کردن مسیر و زمان حرکت وسایل نقلیه ورودی و خروجی و عملیات دسته­بندی کردن محصولات در باراندازهای میانی بوده به طوریکه کل هزینه­ های خرید محصولات، حمل و نقل و نگهداری حداقل شود. همچنین به منظور حل مدل ارائه شده، یک الگوریتم ژنتیک ترکیبی توسعه داده می­شود.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

رقابتی بودن بازارها، معرفی و وجود محصولاتی با عمر کوتاه و بالا بودن انتظارات مشتریان در ارتباط با کیفیت و زمان تحویل محصولات، ایجاب می­کنند که محصولات در مقدار، مکان، زمان و قیمت مناسب عرضه شوند که این خود ضرورت ایجاد هماهنگی تولید­کنندگان با تأمین­کنندگان مواد اولیه و توزیع­کنندگان محصولات را ایجاب می­کند.

زنجیره تأمین به عنوان یک ساختار یکپارچه شامل تعدادی از فعالیت­ها به طور مثال فعالیت خرید، تولید، نگهداری و توزیع می­شود. این فعالیت­ها به منظور تهیه مواد ­اولیه، تبدیل مواد ­اولیه به محصولات نهایی و تحویل محصولات به مشتریان انجام می­شوند. مدیریت صحیح این فعالیت­ها موجب بهبود عملکرد زنجیره خواهد شد از این­ رو مدیریت زنجیره تأمین را می­توان به عنوان مدیریت جریان اطلاعات، محصولات و منابع مالی در زنجیره تعریف کرد [1].  فرآیند برنامه­ریزی زنجیره تأمین به عنوان یکی از مهمترین فرآیندهای مدیریت زنجیره تأمین به منظور یکپارچه و هماهنگ کردن فعالیت­های مذکور در بین اعضای مختلف زنجیره انجام می­شود [2]. برنامه­ریزی زنجیره تأمین بسته به افق برنامه­ریزی به سه دسته تقسیم­بندی می­شود:

– برنامه­ ریزی استراتژیک: این فاز از برنامه­ریزی به طراحی ساختار زنجیره تأمین مربوط بوده و افق زمانی مورد بررسی در این فاز بین پنج تا ده سال می­باشد.

– برنامه ­ریزی تاکتیکی (افق زمانی میان مدت): در این سطح از برنامه­ریزی در ارتباط با استفاده بهینه از ظرفیت منابع مختلف از جمله تأمین­ کنندگان، تولیدکنندگان و مراکز­ توزیع تصمیم ­گیری می­شود. افق زمانی مورد بررسی در برنامه­ریزی تاکتیکی یک تا دو سال است.

– برنامه­ ریزی عملیاتی: افق زمانی مربوط به این سطح از برنامه­ریزی هفتگی بوده و در ارتباط با مسائلی از قبیل مسیریابی وسایل نقلیه، برنامه­ ریزی تولید و توزیع روزانه تصمیم­ گیری می­شود [1].

هدف هر زنجیره تأمین افزایش سودآوری زنجیره از طریق کاهش هزینه­ها و افزایش سطح
خدمت­دهی است. طرح توزیع به عنوان یکی از عوامل ایجاد هزینه در زنجیره تأمین، عملکرد زنجیره را تحت تأثیر قرار داده و تقریبا 30 درصد از قیمت محصول نهایی را شامل می­شود [3]. بنابراین استفاده از استراتژی­های مناسب توزیع به منظور کاهش هزینه­های حمل­ و نقل و افزایش سطح
خدمت­دهی می­تواند باعث افزایش سودآوری زنجیره شود. در میان استراتژی­های مختلف توزیع استراتژی فرابارانداز[1] به عنوان یک تکنیک لجستیک موثر محصولات ارسال شده از تأمین­کنندگان مختلف را دریافت کرده و بدون نگهداری موجودی آنها را مطابق با مقصدهایشان به گروه­های مشخصی دسته­بندی و ارسال می­کند. این استراتژی با دسته­بندی کردن محصولات و در نتیجه تکمیل ظرفیت وسایل نقلیه باعث کاهش هزینه­های حمل و نقل می­شود. 

از آن­جایی­که قرار دادن محصولات مختلف در یک گروه مشخص مستلزم ورود همزمان آن­ها به بارانداز میانی و منتج به ملاقات مشتری­های مختلف (سفارش دهندگان محصولات) می­شود، لذا مسیریابی و زمانبندی وسایل نقلیه ورودی و خروجی به منظور بهینه کردن عملیات استراتژی فرابارانداز ضروری است.

از طرفی دیگر، در نظر گرفتن شرایط دنیای واقعی از جمله غیر قابل پیش­بینی بودن انتظارات مشتریان و همچنین وجود روابط پیچیده بین اعضای زنجیره، باعث ایجاد یک درجه مهمی از عدم قطعیت در زنجیره تأمین می­شود. نادیده گرفتن عدم قطعیت موجود در زنجیره تأمین باعث ضعف در عملکرد زنجیره خواهد شد. بنابراین شناخت منابع ایجاد عدم قطعیت و استفاده از رویکردهای مناسب برای برطرف کردن این عدم قطعیت به منظور افزایش سودآوری زنجیره ضروری است. سه منبع ایجاد عدم قطعیت در زنجیره تامین عبارتند از:

– عدم قطعیت در عرضه: این عدم قطعیت در اثر تغییر در عملکرد تأمین­کنندگان به علت تأخیر در تحویل­ها به وجود می­آید.

– عدم قطعیت در فرآیند: این عدم قطعیت از غیر قابل اعتماد بودن فرآیند تولید به دلیل خرابی ناگهانی ماشین آلات، تغییر در عملکرد نیروی انسانی و غیره ناشی می­شود.

– عدم قطعیت در تقاضا: این عدم قطعیت مهمترین عامل ایجاد عدم قطعیت در زنجیره تأمین بوده و از نوسانات موجود در تقاضا و پیش­بینی نادرست ناشی می­شود [4].

رویکردهای  تحلیلی (احتمالی)، رویکردهای شبیه­سازی و رویکردهای پیوندی بر اساس ترکیبی از مدل­های تحلیلی و شبیه­سازی، از جمله رویکردهای مورد استفاده برای برطرف کردن عدم قطعیت­ موجود در زنجیره تأمین می­باشند. مدل­های تعیین شده در این رویکردها، عدم قطعیت موجود در زنجیره تأمین را به وسیله توزیع­های احتمالی به دست آمده از داده­های آماری نمایش می­دهند. از آن­جایی که استفاده از این رویکردها با مشکلاتی نظیر عدم دسترسی به داده­های آماری قابل اعتماد همراه است استفاده از رویکردهای دیگر ضروری به نظر می­رسد. یکی دیگر از رویکردهای مورد استفاده برای برطرف کردن عدم قطعیت موجود در زنجیره تأمین، استفاده از تئوری
مجموعه­های فازی است [5]. قابل ذکر است که تئوری مجموعه­های فازی علاوه بر برطرف کردن مشکل فوق، دارای تطابق بیشتری با مسائل دنیای واقعی است.        

با توجه به توضیحات بالا، واضح است که یکپارچه و هماهنگ کردن طرح­های تهیه­­ مواد اولیه، تولید و توزیع، بررسی منابع ایجاد عدم قطعیت در زنجیره تأمین و استفاده از یک رویکرد مناسب برای برطرف کردن این منابع و همچنین انتخاب استراتژی­های مناسب برای توزیع محصولات از عوامل مهم بقای زنجیره تأمین در بازارهای امروزی هستند.

از این رو در این تحقیق ، یکپارچه کردن طرح­های تهیه مواد اولیه، تولید و توزیع در یک افق زمانی میان مدت در یک زنجیره تأمین پنج سطحی، چند محصولی و چند دوره­ای با

(VAR) و مدل تصحیح خطای برداری (VECM) محاسبه شدند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

یکی از اهداف اساسی کشورها دستیابی به رشد اقتصادی پایدار و توسعه می‌باشد. در اقتصاد، سرمایه یکی از ارکان نظام اقتصادی و زیر بنایی بوده و عامل تعیین کننده رشد و توسعه اقتصادی می باشد. علاوه بر عوامل تولید مانند نیروی انسانی، منابع طبیعی، فناوری و مدیریت، تامین سرمایه های مالی از عوامل مهم رشد، بقاء و پایداری عوامل تولیدی ( صنعت و بازرگانی و بخشهای تولیدی ) بوده که بدون این مهم تخصیص منابع به راحتی انجام نمی شود.

کمبود منابع مالی برای تامین نیازهای سرمایه ای یکی از چالشهای اساسی واحدهای تولیدی   (زیر بنایی) برای کسب و کار می باشد که این امر با دخالت دستگاههای دولتی نظیر سازمان بورس اوراق بهادار و جذب سرمایه های کوچک و به دست آوردن وجوه و منابع مالی عظیم مورد نیاز برای راه اندازی کسب و کارها به عنوان یک مساله جدی به ویژه در کشورهای درحال توسعه مهم بوده و از این طریق امکان پذیر می باشد.

اگر فرایند به دست آوردن وجوه مورد نیاز، مشکل و زمان بر باشد، واحدهای تولیدی از فعالیت اقتصادی منصرف می شوند. همچنین بدون تامین مالی کافی، فعالیت‌های اقتصادی و کسب ‌و کارها هرگز به موفقیت نخواهند رسید.

بررسی و پرداختن به روشهای جدید مالی با استفاده از ابزار مشتقه مانند صکوک مرابحه، صکوک مضاربه، صکوک جعاله، صکوک مزارعه، صکوک مساقات و قرارداد آتی راههایی جهت دستیابی به وجوه مورد نیاز بنگاههای تولیدی می باشد.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات ابزارهای مالی جدید ( قراردادهای آتی ) در بورس اوراق بهادار با بکارگیری روشهای آماری رگرسیون و با استفاده از مدلهای اقتصاد سنجی و OLS ، VAR، ECM در سه حالت پوششی، بدون پوشش و پوشش ساده ریسک (نرخ بهینه پوشش ریسک) نوسانات قیمت بازار سهام می پردازد.

2-1- بیان مسئله

به موازات تغییر در مقررات، ابزارهای جدیدی نیز در واکنش به تغییرات اقتصادکلان و مقررات موجود و جدید بوجود آمده اند. اغلب این ابزارها هم ریسک بازار را توزیع مجدد کردند و هم باعث انسجام بیشتر بازار با کنار گذاشتن تمایزات بین فعالیتهای بانکی و بازار بورس یا با اجازه دادن به وام گیرندگان می‌شوند و دسترسی به بازار را ممکن می سازند.

امروزه شرایط عدم اطمینان فرآیند تصمیم گیری را به کلی متحول ساخته است تغییرات قیمت کالاهای اساسی، تغییر نرخ ارز ، تغییر نرخ سود بانکی و … از مواردی هستند که سازمان های امروزی دائماً با آن دست به گریبان هستند بنابراین ریسک جزء لاینفک زندگی بشر است و هر تصمیمی یا عملی دارای نوعی ریسک می باشد، فعالیتهای اقتصادی از این امر مستثنی نبوده و توام با درجه ای از   ریسک هستند.

وجود ابزارهای مالی گوناگون در بازار اوراق بهادار، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تأمین منابع مالی فعالیت‌های درازمدت به همراه می آورد. تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب میکند. برای ابزارهای مالی می توان سه نقش متمایز در نظر گرفت:

1- اول، ابزارهای مالی وسایلی برای نقل و انتقال وجوه از سهامدارانی که مازاد سرمایه دارند و مایل به سرمایه گذاری هستند، به کسانی است که به این وجوه برای سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی نیاز دارند.

2- دوم، ابزارهای مالی انتقال وجوه را به شکلی انجام می دهند که ریسک سیستماتیک مربوط به جریان نقدی ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگان وجوه، توزیع مجدد شود. ( قهرمانی ، زهرا 1385 )

3- سوم، ابزارهای مالی وسیله ای برای تجمیع به شمار می روند. افزودن و انباشت پس اندازهای خانوار برای تأمین مالی طرح های بزرگ سرمایه گذاری، بدون تجمیع که بخش تفکیک ناپذیر نظام مالی است، امکان پذیر نیست. اگر امکان تجمیع از طریق صدور دارایی های مالی وجود نداشت ، این امکان برای خانوارها پدید نمی آمد که سرمایه‌های خود را تجهیز کنند و در سبد متنوعی از دارایی‌های حقیقی سرمایه گذاری نمایند. ( قهرمانی، زهرا 1385)

ابزار مشتقه نوعی مدیریت ریسک در بازارهای مالی قلمداد می شوند. این ابزارها به تناسب رشد و توسعه سرمایه گذاری چه در بازارهای واقعی و چه در بازارهای مالی جهت

امروزه گندم تقریبا 20درصد زمین­های زیر کشت جهان را اشغال کرده و مهم­ترین کالای کشاورزی در تجارت بین­المللی است. بیشتر گندم در نیمکره شمالی کشت می­شود. آمریکای شمالی، اروپا و چین بیش از 80 درصد گندم جهان را تولید می­کنند. طبق آمار بدست آمده از سازمان خواربار کشاورزی([1]FAO) میزان تولید گندم در جهان در سال 2010 برابر با 651.4 میلیون تن می­باشد و اتحادیه اروپا و چین و هند رتبه اول تا سوم تولید در جهان را به خود اختصاص داده­اند. از این میان ایران با داشتن مساحت زیر کشتی معادل 6061000 هکتار و حدود 98/1 درصد از مساحت زیر کشت گندم جهان، در جایگاه سیزدهم تولید جهانی قرار دارد. استان خوزستان با 10 درصد کل اراضی گندم کشور، بیشترین سطح و پس از آن استانهای کردستان، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، خراسان رضوی به ترتیب با 8، 7، 7، 7 درصد کل اراضی گندم کشور، مقام­های دوم تا پنجم را دارا می­ باشند.

 

1-3-2-معرفی نانو کامپوزیت‌ها 3
1-4-هدف… 4
فصل دوم : مروری بر مطالعات انجام شده. 5
2-1-فاز پیوسته (زمینه/ماتریس). 5
2-1-1-رزین یورتان-اکریلات… 5
2-1-2-رزینهای پلی استر غیر اشباع.. 6
2-1-3-رزینهای وینیل استر. 7
2-2-الیاف… 8
2-2-1-ویژگی‌های الیاف طبیعی.. 9
2-2-2-روش‌های اصلاح الیاف طبیعی.. 10
2-3-نانو ذرات… 15
2-3-1-سیلیکات‌های لایه‌ای.. 15
2-3-2-ساختمان و خواص سیلیکات‌‌های لایه‌ای آلی دوست… 17
2-4-انواع نانو کامپوزیت‌‌های خاک رس… 18
2-4-1-میکرو کامپوزیت… 18
2-4-2-نانو کامپوزیت در هم رفته. 18
2-4-3-نانو کامپوزیت ورقه شده. 18
2-5-روش‏‌های تهیه نانوکامپوزیت‌‌های پلیمری.. 19
2-5-1-پلیمریزاسیون نفوذی درجا 19
2-5-2-درهم گرفتگی پلیمر یا پیش پلیمر از محلول ( محلولی). 20
2-5-3-اختلاط مذاب… 20
2-6-روش‏‌های شناسایی نانوکامپوزیت‌‌های لایه‌ای.. 20
2-6-1-پراش اشعه ایکس…. 20
2-6-2-میکروسکوپی الکترونی عبوری.. 21
2-6-3-سایر تکنیک‌های شناسایی.. 22
2-7-روش‌های شکل دهی کامپوزیت‌ها 22
2-7-1-قالب‌گیری رزین تحت خلاً.. 23
2-7-2-تجهیزات فرآیند قالب‌گیری رزین تحت خلاً  و راه اندازی.. 24
2-8-تحقیقات گزارش شده. 27
2-8-1-نانو کامپوزیت‌های حاوی نانو ذرات رس… 27
2-8-2-کامپوزیت‌های تقویت شده با الیاف طبیعی.. 30
2-8-3-نوآوری در پژوهش…. 35
فصل سوم : بخش تجربی.. 36
3-1-مواد و تجهیزات… 36
3-1-1-مواد. 36
3-1-2-تجهیزات… 41
3-2-روش آزمون.. 42
3-2-1-پخش و باز نمودن  نانو ذرات در ماتریس رزینی.. 43
3-2-2-اصلاح سطح الیاف… 44
3-3-مشخصه یابی پخش نانو‌ذرات و آماده‌سازی سطح الیاف… 45
3-3-1-ویسکوزیته. 45
3-3-2-آزمون پراش اشعه ایکس…. 45
3-3-3-میکروسکوپ الکترونی روبشی / تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده. 45
3-3-4-میکروسکوپ الکترونی عبوری.. 45
3-3-5-آزمون‌های مشخصه یابی آماده سازی سطح الیاف… 45
3-4-تهیه و تولید کامپوزیت و نانو کامپوزیت‌ها 46
3-4-1-تهیه قالب چوبی.. 46
3-4-2-تهیه قالب سیلیکونی.. 46
3-4-3-سیستم پخت رزین یورتان-اکریلات… 48
3-4-4-تهیه کامپوزیت‌های پر شده با نانو ذرات با استفاده از فرآیند ریخته‌گری.. 48
3-4-5-تولید کامپوزیت‌های تقویت شده با الیاف طبیعی توسط فرآیند قالب‌گیری رزین تحت خلاً.. 49
3-5-آزمون‌های تعیین خواص نمونه‌‌های کامپوزیتی.. 51
3-5-1-آزمون کشش…. 51
3-5-2-آزمون خمش…. 52
3-5-3-آزمون ضربه. 52
3-5-4-شکاف زن.. 52
3-5-5-سختی سنجی بارکول.. 52
3-5-6-سرعت سوختن.. 52
3-5-7-جذب آب… 52
فصل چهارم : نتایج و بحث… 54
4-1-نانوکامپوزیت‌‌های بر پایه رزین یورتان-اکریلات و نانو ذرات خاک رس… 54
4-1-1-مشخصه یابی نانو کامپوزیت… 54
4-1-2-خواص مکانیکی و فیزیکی.. 60
4-2-کامپوزیت‌ها و نانوکامپوزیت‌‌های یورتان‌اکریلات تقویت شده با الیاف فلاکس قبل و بعد از اصلاح سیلانی الیاف… 74
4-2-1-مشخصه یابی کامپوزیت‌ها و نانو کامپوزیت‌ها 74
4-2-2-خواص فیزیکی و مکانیکی.. 78
فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات… 88
5-1-نتیجه‌گیری.. 88
5-2-پیشنهادات جهت ادامه تحقیق.. 90
فصل ششم : مراجع و منابع.. 92
6-1-منابع و مراجع. 92
 
فهرست شکل‌ها

شکل                                                                                                                                                                                                                
صفحه
شکل 1-1 : رابطه تقریبی شعاع ذره با سطح آن
3
شکل 2-1 : شمایی از نحوه‌ی تهیه رزین یورتان-اکریلات
6
شکل 2-2 : شمایی از نحوه‌ی تهیه رزین پلی استر
7
شکل 2-3 : شمایی از نحوه‌ی تهیه رزین وینیل استر
8
شکل 2-4 : شماتیک الیاف طبیعی
8
شکل ‏12-5 : ساختار کریستالی سیلیکات‏‌های لایه‌ای
16
شکل ‏12‑6 : شماتیک اصلاح خاک رس
18
شکل2‑7 : ساختار نمادین سه نوع نانو کامپوزیت حاصل از اختلاط رس
19
شکل 2-8 : نمودار‌های XRD یک نمونه فلوئوروهکتوریت در ماتریس HDPE
21
شکل 2-9 : نحوه قرار گیری و ترتیب تجهیزات فرآیند قالب‌گیری رزین تحت خلاً
24
شکل 2-10 : نحوه‌ی چیدمان اجزای فرآیند جهت پرهیز از ورود رزین به خلأ
26
شکل 3-1: نحوه تهیه و ساختار شیمیایی رزین یورتان-آکریلات
37
شکل 3-2: تصویر پراش اشعه ایکس نانو ذرات خاک رس
39
شکل 3-3: الیاف کتان (فلاکس) با آرایش تک جهته
39
شکل 3-4: ساختار شیمیایی تری اتو کسی وینیل سیلان
40
شکل 3-5: شماتیک کلی کار انجام شده در پروژه
42
شکل 3-6: شماتیک روند تهیه رزین حاوی نانو ذرات
44
شکل 3-7: شماتیک اصلاح الیاف
44
شکل 3-8: تصویر نهایی قالب سیلیکونی ساخته شده جهت تهیه نمونه‌های آزمون به روش ریخته‌گری
/>47
شکل 3-9: تعدادی از نمونه‌های آزمون تهیه شده توسط فرآیند ریخته گری
47
شکل3-10: نمودار دما-زمان مدت زمان ژل برای رزین یورتان-اکریلات
48
شکل 3-11: شماتیک تهیه صفحات کامپوزیتی تقویت شده با الیاف توسط فرآیند قالب گیری رزین تحت خلاً
49
شکل 3-12: صفحه‌ی تولید شده توسط فرآیند قالب‌گیری رزین تحت خلاً، قبل از برش
51
شکل 3-13: قطعه برش خورده از صفحه تولید شده توسط فرآیند قالب‌گیری رزین تحت خلاً
51
شکل 4-1 : منحنی تغییرات ویسکوزیته رزین با افزایش میزان نانو ذرات خاک رس
55
شکل 4-2 : تصاویر پراش اشعه ایکس نانو کامپوزیت‌های حاوی 0، 5/0، 5/1، 3، 5، 7 و 10 درصد وزنی نانو ذرات خاک رس
56
شکل 4-3 : ریز نگار میکروسکوپ الکترونی عبوری نمونه حاوی 3 درصد نانو خاک رس
58
شکل4-4: ریز نگار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (پخش آلومینیوم) نمونه RP+3N
59
شکل 4-5: نمودار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (مبنی بر وجود نانو ذرات) نمونه RP+3N
59
شکل 4-6: ریز نگار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (پخش آلومینیوم) نمونه RP+7N
60
شکل 4-7: نمودار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (مبنی بر وجود نانو ذرات) نمونه RP+7N
60
شکل 4-8 : تغییرات استحکام و مدول کششی نانو کامپوزیت‌ها با افزایش میزان نانو ذرات از 0 تا 10 درصد وزنی
61
شکل 4-9: دو نمونه با مدولی یکسان (الف) استحکام بیشتر (ب) استحکام کمتر
63
شکل 4-10 : تغییرات ازدیاد طول رزین عاری از نانو ذرات قبل (الف) و بعد (ب)  از آزمون کشش. تغییرات ازدیاد طول ماتریس حاوی نانو ذرات قبل (ج) و بعد (د) از آزمون کشش
64
شکل 4-11 : تغییرات ازدیاد طول نانو کامپوزیت‌های با درصد وزنی بالای نانو ذره و حاوی حباب‌های هوا  قبل (الف) و بعد (ب)  از آزمون کشش
65
شکل 4-12 : تغییرات استحکام و مدول خمشی نانو کامپوزیت‌ها با افزایش میزان نانو ذرات از 0 تا 10درصد وزنی
66
شکل 4-13 : تغییرات مقاومت در برابر ضربه نانو کامپوزیت‌ها با افزایش میزان نانو ذرات خاک رس از 0 تا 10 درصد وزنی
68
شکل 4-14: تصویر شماتیک مکانیزم افزایش استحکام ضربه در نانو کامپوزیت‌های حاوی نانو ذرات
68
شکل 4-15: تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه RP
69
شکل 4-16: تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه RP+3N
70
شکل 4-17: تصویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه RP+7N
70
نمودار 4-18 : تغییرات جذب آب نانو کامپوزیت‌ها با افزایش میزان نانو ذرات خاک رس از 0 تا 10 درصد وزنی
71
نمودار 4-19 : تغییرات سختی بارکول نانو کامپوزیت‌ها با افزایش میزان نانو ذرات خاک رس از 0 تا 10 درصد وزنی
72
شکل 4-20: شماتیک طول پیموده شده جهت سوختن نمونه‌‌های حاوی 0 تا 10 درصد وزنی نانو ذرات خاک رس
73
شکل 4-21: (الف) تصویر میکروسکوپ الکترونی نمونه FRP (ب) تصویر تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (پخش کربن) نمونه FRP (با بزرگنمایی 20 میکرومتر)
75
شکل 4-22: نمودار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده نمونه FRP مبنی بر عدم وجود عوامل سیلانی و نانو ذرات
75
شکل 4-23 : (الف) تصویر میکروسکوپ الکترونی نمونه FRST (ب) تصویر تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (پخش سیلان) نمونه FRST)(با بزرگنمایی 20 میکرومتر)
76
شکل 4-24 : نمودار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده نمونه FRST مبنی بر وجود عامل سیلان در الیاف
76
شکل 4-25 : (الف) تصویر میکروسکوپ الکترونی نمونه FRSTN (ب) تصویر تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (پخش سیلان) نمونه FRSTN (پ) تصویر تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده (پخش آلومینیوم) نمونه FRSTN (با بزرگنمایی 20‌میکرومتر)
77
شکل 4-26 : نمودار تجزیه پرتو ایکس با انرژی پاشنده نمونه FRSTN مبنی بر وجود عامل سیلانی در الیاف و نانو ذرات در ماتریس رزینی
77
شکل 4-27 : تغییرات استحکام و مدول کششی نانو کامپوزیت‌های هیبریدی تقویت شده با الیاف فلاکس
78
شکل 4-28 : شماتیک فصل مشترک به وجود آمده پس از اعمال عامل اصلاح کننده سیلانی بین اجزاء کامپوزیت
79
شکل 4-29 : تغییرات مقاومت در برابر ضربه کامپوزیت و نانوکامپوزیت‌‌های هیبریدی
82
شکل 4-30: ریز نگار میکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه FRP در ابعاد 50 میکرومتر (الف) و 20 میکرومتر (ب)
83
شکل 4-31: ریز نگار میکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه FRST در ابعاد 50 میکرومتر (الف) و 20 میکرومتر (ب)
83
شکل 4-32: ریز نگار میکروسکوپ الکترونی روبشی نمونه FRSTN در ابعاد 50 میکرومتر (الف) و 20 میکرومتر (ب)
84
شکل 4-33  : تغییرات استحکام و مدول خمشی نانو کامپوزیت‌های هیبریدی تقویت شده با الیاف فلاکس
85
شکل 4-34 : تغییرات جذب آب کامپوزیت و نانو کامپوزیت‌های هیبریدی تقویت شده با الیاف فلاکس
86
فهرست جداول

برای تسریع رشد و توسعه استان لرستان پیشنهاد می­شود.

فهرست مطالب:

فصل اول: کلّیّات تحقیق……………………………. 1

1-1 بیان مسأله…………………………… 2

1-2 حدود پژوهش……………………………… 3

1-3 سؤال‏های پژوهش‏…………………………….. 3

1-4 فرضیه­های پژوهش……………………………… 4

1-5 اهداف پژوهش……………………………… 4

1-6 روش تحقیق……………………………. 4

1-7 گردآوری اطلاعات…………………………….. 5

1-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات…………………………….. 5

1-9 ساختار پایان‌نامه…………………………… 6

فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات موضوع تحقیق…………………………….. 7

2-1 مقدمه‌…………………………… 8

۲-۲ مبانی نظری پژوهش……………………………… 9

۲-۲-۱ مزیت نسبی از دیدگاه ریکاردو…………………………… 9

۲-۲-2 مزیت نسبی از دیدگاه ساموئلسون…………………………… 10

2-2-3. سود خالص اجتماعی و هزینه منفعت اجتماعی………………. 11

2-2-4 شاخص هزینه منابع داخلی……………………………. 13

۲-۲-5 شاخص لایزنر…………………………… 15

۲-۲-6 شاخص تکامل یافته بالاسا …………………………..16

۲-۲-7 شاخص مزیت نسبی آشکارشده متقارن (SRCA)………………… 17

۲-۳ برنامه­ریزی منطقه­ای و آمایش سرزمین……………………………. 18

2-۳-۱ تاریخچه برنامه­ریزی در ایران…………………………… 20

2-۳-۲ ساختار برنامه­ریزی منطقه­ای در ایران…………………………… 21

2-۳-۳ جایگاه آمایش در نظام برنامه­ریزی کشور…………………………… 22

2-۳-۴ مروری بر تاریخچه و سیر تحولات آمایش سرزمین در ایران…………… 24

2-۳-۴-1 مطالعه­های انجام شده در ایران تا اوایل دهه 1350………………. 24

2-۳-۴-2 مطالعه­های ستیران……………………………. 25

2-۳-۴-3 مطالعه­های انجام شده طرح پایه آمایش سرزمین اسلامی ایران………. 26

2-۳-۵ ضرورت انجام آمایش……………………………… 27

2-۳-۶ زمینه‌های قانونی مطالعه ­های آمایش……………………………… 29

۲-۳-7 آمایش سرزمین و توازن منطقه ­ای……………………………. 30

2-۳-8 برنامه آمایش سرزمین و ارتباط آن با دیگر برنامه ­ها…………………….. 33

2-۳-9 تنگناهای برنامه­ریزی آمایش سرزمین……………………………. 35

2-۴ آمایش سرزمین و مزیت نسبی…………………………… 36

2-۵ مروری بر مطالعه­ های تجربی……………………………. 37

2-۵-1 مطالعه ­های انجام شده در سایر کشورها………………………….. 37

2-۵-2. مطالعه­ های انجام شده در ایران…………………………… 38

2-۶ آشنایی مقدماتی با استان لرستان……………………………. 40

2-6-1 موقعیت جغرافیایی……………………………. 41

2-6-2 جمعیت…………………………….. 41

2-6-3 بررسی وضعیت اقتصادی لرستان به تفکیک بخش‌های اقتصادی…… 42

2-6-3-1 کشاورزی……………………………. 42

۲-6-3-2 صنعت…………………………….. 44

2-6-3-3 معدن……………………………. 45

2-6-3-4 بازرگانی خارجی……………………………. 47

2-6-3-5 گردشگری……………………………. 48

2-7 جمع‌بندی……………………………. 50

فصل سوم: روش تحقیق…………………………….. 52

۳-1 مقدمه…………………………… 53

 

3-2 روش تحقیق……………………………. 54

3-2-1 روش شناسایی مزیت نسبی ارزش افزوده­ای و پرسش‌نامه……….. 54

3-2-2 روش تحلیل ساختاری……………………………. 56

3-3 وضعیت بازار کار و تولید ناخالص استان لرستان……………. 59

3-3-1. بازار کار (اشتغال و بیکاری)………………………….. 59

3-3-2 تولید ناخالص داخلی……………………………. 61

3-4 جمع­بندی……………………………. 64

فصل چهارم: تحلیل یافته‌ها …………………………..65

۴-1. مقدمه…………………………… 66

4-2 تحلیل یافته­ ها …………………………..67

4-2-1 بررسی تغییرات ساختاری بخش­های اقتصادی استان لرستان………. 67

4-2-1 -1 یافته­های شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک 4 بخش عمده اقتصادی……….. 68

4-2-1-2 یافته­های شاخص تغییرات ساختاری به تفکیک ۱۵ بخش عمده اقتصادی………. 69

4-2-2 بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده­ای بخش­های اقتصادی استان لرستان…………… 71

4-2-2-1 یافته­های مزیت نسبی ارزش افزوده­ای بخش­های اقتصادی به تفکیک 4 بخش عمده اقتصادی……..71

4-2-2-2. یافته­های مزیت نسبی ارزش افزودهای بخش­های اقتصادی به تفکیک 15 بخش اقتصادی…………..72

4-2-2-3 یافته­های مزیت نسبی ارزش افزوده‌ای بخش­های اقتصادی به تفکیک 72 رشته فعالیت اقتصادی………75

4-3 جهت‌گیری آمایش در استان لرستان……………………………. 76

4-3-1 راهبردهای بلندمدت اسناد توسعه استان لرستان………… 76

4-3-2 تحلیل مقایسه­ای مزیت های منطقه ­ای و جهت‌گیری‌های آمایش……… 78

4-5 جمع­بندی……………………………. 86

فصل پنجم: خلاصه، نتایج و پیشنهادها …………………………..88

۵-1. مقدمه…………………………… 89

۵-2 خلاصه…………………………… 90

۵-3 نتیجه‌گیری……………………………. 91

۵-4 پیشنهادها………………………….. 94

پیوست­ها …………………………..97

منابع و مأخذ……………………..107

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسأله

یافتن مزیت­های نسبی در بخش­های مختلف اقتصادی، گامی مهم در جهت اولویت دادن به سرمایه‎گذاری در مناطق مختلف و در نتیجه افزایش تقاضا و درآمد محسوب می‌شود. از این رو برای دستیابی به وضعیت مطلوب می­توان از مزیت نسبی در عرصه فعالیت­های اقتصادی بهره گرفت. شناسایی و طبقه­بندی مزیت نسبی در عرصه اقتصادی به سرمایه­گذاری داخلی و خارجی در قطب­های دارای مزیت کمک خواهد کرد و به تدریج رفاه اقتصادی و اجتماعی را در مناطق دارای مزیت گسترش خواهد داد.

از سوی دیگر آمایش سرزمین در پی شناسایی توانمندی­ها، قابلیت­ها و استعدادهای بالقوه و بالفعل استان­های مختلف کشور است تا از طریق شناسایی آن­ها با توزیع فضایی مناسب سرمایه­گذاری­­ها، زمینه را جهت توسعه مطلوب و مبتنی بر حداکثر کارایی و بهره­وری عوامل تولید بنا نهد. بنابراین از آمایش سرزمین­ انتظار می­رود، شرایط تحقق آرمان­ها در بلند­مدت فراهم کند یعنی امکانات به نحوی تجهیز و طرح­ریزی شود که استراتژی­ها، امکان تحقق یابد..

با توجه به محدودیت سرمایه به‌ویژه در کشور­های در حال توسعه، توجه ویژه به برنامه­ریزی منطقه­ای در جهت تنظیم و هماهنگ کردن برنامه­های مختلف اقتصادی­- اجتماعی با نیازها و امکانهای محلی، در جهت نیل به پیشرفت و توسعه پایدار ضروری به نظر می­رسد. بدیهی است برنامه­ریزی منطقه­ای پرداختن به رابطه بین انسان، محیط و فعالیت است و وجوه مشترکی با عامل جغرافیا و فضا، آمایش سرزمین و برنامه­ریزی فضایی و کالبدی دارد. در واقع برنامه­ریزی منطقه­ای باید در چارچوب آمایش سرزمین انجام گیرد.

با توجه به اینکه استان لرستان، در حدود 7/1 درصد از وسعت کشور و 43/1 درصد جمعیت کشور را شامل می­گردد و دارای اقلیم­های متفاوت و تنوع گسترده اقلیمی و محیطی است، به عنوان استانی خاص مورد بررسی قرار می­گیرد.

این پایان‌نامه به دنبال آن است که پس از شناسایی فعالیت­های مزیت­­دار از منظر ارزش­افزوده در استان لرستان از طریق شاخص مورد نظر، به مقایسه و تحلیل یافته­های این تحقیق و جهت­گیری­های آمایش سرزمین در این استان بپردازد تا میزان انحراف از واقعیت­های موجود اقتصادی استان و راهبردهای مشخص شده برای توسعه منطقه، تعیین گردد.

2-1- حدود پژوهش

در این تحقیق به بررسی مزیت نسبی ارزش افزوده­ای بخش­های اقتصادی استان لرستان در برنامه‌های سوم (سال‌های ۸۳-۱۳۷۹) و چهارم توسعه (سال‌های ۸۸-۱۳۸۴) به تفکیک پرداخته می‌شود. در ادامه به مقایسه جهت‎گیرهای آمایش سرزمین در استان لرستان با مزیت­های موجود در این استان پرداخته خواهد شد.

3-1- سوال های پژوهش

1- وضعیت استان لرستان در بخش­ها و فعالیت­های مختلف اقتصادی ازلحاظ مزیت نسبی ارزش افزوده چگونه بوده است؟

2- آیا مزیت­ نسبی ارزش افزوده­­ای بخش­های اقتصادی استان لرستان با برنامه‌ریزی آمایش سرزمین طی سال­های مورد نظر انطباق داشته است؟

3- آیا جهت‌گیری برنامه­ های آمایش سرزمین در استان لرستان با مزیت نسبی کل بخش­های استان سازگار است؟

4-1- فرضیه های پژوهش

بین مزیت نسبی ارزش‌افزوده‌ای بخش­های اقتصادی استان لرستان و جهت­گیری­های سند توسعه آمایش سرزمین در این استان سازگاری وجود دارد.

5-1- اهداف پژوهش

۱- ارایه تصویر کلی از توزیع بخش­های اقتصادی مزیت­دار در سطح استان لرستان در برنامه­های سوم و چهارم توسعه

۲- بررسی وضعیت آمایش سرزمین استان لرستان در برنامه­های سوم و چهارم توسعه

۳- بررسی مغایرت­های بین وضعیت موجود فعالیت­های اقتصادی در استان لرستان با جهت­گیری­های آمایش سرزمین

6-1- روش تحقیق

این تحقیق از حیث روش، اسنادی و کتابخانه­ای بوده و از حیث هدف، توصیفی-کاربردی است. در این تحقیق با استفاده از آمار مستند و رسمی منتشر شده به وسیله مرکز آمار ایران، ارزش افزوده­ بخش‌های اقتصادی را براساس آخرین ویرایش حساب­های ملی SNA 93[1] تهیه کرده و سپس با استفاده از تکنیک‎های اندازه­گیری مزیت نسبی برای هر یک از بخش­ها محاسبه می­شود و در آخر نتایج حاصل با جهت­گیری­های بلندمدت سند توسعه استان و راهبرد­های آمایش سرزمین مقایسه می­شود.

7-1- گردآوری اطلاعات

آمار و اطلاعات لازم در این تحقیق به روش کتابخانه­ای، یعنی با استفاده از آمار مستند و رسمی مرتبط با موضوع تحقیق یعنی انتشارات و مستندات رسمی مرکز آمار ایران که در سال 1391 منتشر گردیده، جمع‌آوری‌شده است. با توجه به اینکه در این پایان­نامه، مزیت نسبی ارزش افزوده­ای فعالیت­های اقتصادی مد نظر هست، بنابراین داده­های مورد نیاز از نشریات رسمی مرکز آمار ایران با عنوان حساب تولید استان­های کشور که از سال 1376 برای 6 استان و از سال 1379 برای تمامی استان­های کشور تهیه و منتشر گردیده، استفاده شده است. لازم به ذکر است مبنای محاسبات ارزش افزوده فعالیت­های اقتصادی در این نشریات براساس تقسیم­بندی سیستم حساب­های منطقه­ای است.

8-1- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات که نتیجه آن تعیین فعالیت­های مزیت­دار از لحاظ ارزش افزوده­ در استان لرستان طی سال­های برنامه سوم و چهارم توسعه و مقایسه آن با راهبردهای بلندمدت استان (اولین بار در برنامه چهارم توسعه مورد توجه قرار گرفته است) است، از روش مزیت نسبی آشکار که روشی شناخته شده و کاربردی در تعیین مزیت نسبی است، استفاده می­گردد. قبل از روش مزیت نسبی آشکار شده از روش متوسط تغییرات ساختاری برای بخش­های اقتصادی استفاده شده است تا مشخص شود به چه میزان بخش­های اقتصادی سهم خود را از ارزش افزوده از دست داده­اند یا به دست آورده­اند؟

در ادامه از روش پرسش­نامه­ای برای مشخص کردن سازگاری یا عدم سازگاری بین جهت‌گیری برنامه­ های آمایش سرزمین با مزیت نسبی کل بخش­های استان.

9-1 ساختار پایان نامه

مطالب فصل اول به کلیات تحقیق، اهداف و لزوم مطالعه آن پرداخته است. فصل دوم با مبانی نظری و مروری بر ادبیات موضوع تحقیق یعنی مباحث مربوط به مبانی نظری تحقیق و آمایش سرزمین، برنامه­ریزی منطقه­ای و جایگاه آن در قالب نظام کلی ضوابط اقتصادکلان شروع شده و سپس به پیشینه تحقیق و برخی مطالعات خارجی انجام شده پرداخته است. در ادامه فصل به تحلیل وضعیت اقتصادی استان لرستان در دوره مورد بررسی پرداخته شده است.

در فصل سوم شرح کلی و تفصیلی تکنیک مورد استفاده در این مطالعه یعنی روش مزیت نسبی آشکار شده، با معرفی مستندات علمی آن­ها ارائه شده است.

مطالب فصل چهارم به تجزیه و تحلیل اطلاعات و یافته­های تحقیق اختصاص دارد که در این فصل اطلاعات برای مقاطع زمانی مورد بررسی و با استفاده از شاخص­هایی که  مورد بحث قرار گرفتند، تجزیه وتحلیل شده­اند.

در فصل پنجم نیز بطور خلاصه، نتیجه ­گیری و ارائه پیشنهادها پرداخته می­شود.

فصل دوم: مبانی نظری و ادبیات موضوع تحقیق

1-2- مقدمه

در مباحث رشد و توسعه این‌گونه مطرح می­گردد که سرمایه­گذاری در بخش‌های اقتصادی لازم و ضروری است. کمبود سرمایه­گذاری در بخش‌های اقتصادی در جهت افزایش درآمد و تقاضا، اثرهای نامطلوبی را از خود بر جا می­گذارد. مادامی‌که این سرمایه­گذاری­ در سطوح پایین قرار دارد، درآمد کافی با هدف افزایش تقاضا و سطح پس­انداز در جامعه به وجود نمی­آید. بنابراین با توجه به اصل مکمل بودن تقاضا، سرمایه­گذاری همزمان در همه بخش­ها موجب می­گردد که فعالیت­های جدید وابسته به یکدیگر به وجود آمده که هر یک می­تواند تأمین‌کننده مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای مورد نیاز سایر فعالیت‌ها باشد و هر بخش نیز تقاضای خود را از کالاهای تولیدی دیگر افزایش داده و هزینه­های تولید و داده­های خود را کاهش دهد.

با نگرش به محدودیت منابع سرمایه به ویژه برای کشورهای در حال توسعه، تأکید بر سرمایه­گذاری و پرداختن به فعالیت­های کلیدی و پیشتاز اهمیت زیادی دارد. با توجه بیشتر به فعالیت­هایی که از اولویت بیشتری برخوردار هستند، ضمن سود جستن از برخی صرفه‌ها، می‌توان نیازهای داخلی را برطرف کرده و زمینه حضور و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم نمود. از طرفی دیگر یکی از عمده­ترین نیازهای جامعه در شرایط فعلی، تحول در ساختار اقتصادی در جهت ایجاد فرصت‌های شغلی جدید است که خود مستلزم شناخت فرصت‌های سرمایه­گذاری هست.

در فصل پیش­رو، علاوه بر ارائه مبانی نظری، به مفاهیم رایج در امر برنامه­ریزی منطقه­ای، آمایش سرزمین و همچنین تاریخچه برنامه­ریزی منطقه­ای در ایران، اشاره مختصری

1ـ2ـ پرسش پژوهش… 4

1ـ3ـ فرضیات.. 5

1ـ4ـ اهداف و روش پژوهش… 5

1ـ5ـ پیشینه‌ی پژوهش… 6

1ـ5ـ1ـ پیشینه‌ی داخلی.. 6

1ـ5ـ2ـ پیشینه‌ی خارجی.. 8

1ـ6ـ ساختار پژوهش… 10

2ـ ارزش و ارزش‌شناسی.. 11

2ـ1ـ چیستی ارزش… 11

2ـ2ـ ارزش‌شناسی.. 12

2ـ3ـ قبح اخلاقی فیلم. 18

2ـ3ـ1ـ تعریف‌گرایی.. 19

2ـ3ـ1ـ1ـ طبیعت‌گرایی اخلاقی.. 20

2ـ3ـ1ـ2ـ نظریه‌های مابعدالطبیعی.. 21

2ـ3ـ2ـ ناتعریف‌گرایی، شهودگرایی.. 22

2ـ3ـ3ـ ناشناخت‌گرایی، توصیف‌ناگرایی.. 23

2ـ3ـ4ـ تعریف قبح اخلاقی فیلم. 24

2ـ4ـ ارزش زیباشناختی فیلم. 31

فصل دوم: نسبت هنر با اخلاق.. 34

1ـ ملاک تقسیم‌بندی دیدگاه‌ها 35

1ـ1ـ ارتباط زیباشناختی.. 35

1ـ2ـ نسبت ارزشی.. 38

1ـ3ـ تحلیل و بررسی.. 40

1ـ4ـ قرارداد اصطلاحات.. 42

2ـ خودآیینی‌گرایی.. 43

2ـ1ـ زیباگرایی.. 43

2ـ2ـ خودآیینی‌گرایی میانه‌رو. 45

2ـ3ـ تحلیل و بررسی.. 46

3ـ نااخلاق‌گرایی.. 49

3ـ1ـ نااخلاق‌گرایی افراطی.. 49

3ـ2ـ نااخلاق‌گرایی میانه‌رو. 50

3ـ3ـ تحلیل و بررسی.. 51

 

4ـ اخلاق‌گرایی.. 51

4ـ1ـ اخلاق‌گرایی افراطی.. 51

4ـ1ـ1ـ افلاطون‌گرایی.. 52

4ـ1ـ2ـ آرمان‌شهرباوری.. 53

4ـ1ـ3ـ اخلاق‌گرایی متغیر جامع. 55

4ـ1ـ4ـ تحلیل و بررسی.. 58

4ـ2ـ دیدگاه‌های میانه‌رو. 60

4ـ2ـ1ـ وجه تمایز دیدگاه‌های افراطی و میانه‌رو. 61

4ـ2ـ2ـ اخلاق‌گرایی میانه‌رو. 63

4ـ2ـ3ـ اصالت اخلاق.. 75

4ـ2ـ4ـ میانه‌روترین اخلاق.. 88

فصل سوم: نسبت قبح اخلاقی با ارزش زیباشناختی فیلم. 97

1ـ تحلیل فیلم بر اساس دیدگاه میانه‌رو. 98

1ـ1ـ ملاک انتخاب فیلم. 99

1ـ2ـ مدل تحلیل فیلم. 103

2ـ تطبیق مبانی نظری بر موردهای مطالعاتی.. 112

2ـ1ـ گریز. 113

2ـ1ـ1ـ تبیین جنبه‌های اخلاقی فیلم. 114

2ـ1ـ1ـ1ـ خشونت… 115

2ـ1ـ1ـ2ـ چگونگی رابطه‌ی زناشویی.. 119

2ـ1ـ1ـ3ـ اروتیسم. 122

2ـ1ـ1ـ4ـ تبهکاری.. 124

2ـ1ـ2ـ تحلیل بر اساس دیدگاه‌های میانه‌رو. 126

2ـ2ـ پرتقال کوکی.. 129

2ـ2ـ1ـ تبیین جنبه‌های اخلاقی فیلم. 130

2ـ2ـ1ـ1ـ خشونت… 130

2ـ2ـ1ـ2ـ اروتیسم. 136

2ـ2ـ1ـ3ـ آزادی اراده 137

2ـ2ـ1ـ4ـ رفتار حکومت… 140

2ـ2ـ1ـ5ـ رفتار کلیسا 141

2ـ2ـ1ـ6ـ تبهکاری.. 142

2ـ2ـ2ـ تحلیل بر اساس دیدگاه‌های میانه‌رو. 143

3ـ نتیجه‌گیری.. 147

4ـ آینده‌ی بحث.. 148

پی‌نوشت‌ها 149

منابع و مآخذ. 150

طبیعت بلندمدت برنامه ریزی توسعه تولید، حضور و بروز پارامترهای مبهم و نامعلوم مربوط به آینده را در آن اجتناب ناپذیر می کند. بر همین اساس، مطالعات با روندی سریع به سمت افزودن بر دقت پیش بینی ها و ابداع روش های نوینی هدایت می شود که امکان انعطاف پذیری لازم را برای نتایج حاصل از روندهای برنامه ریزی فراهم آورد. با این وجود، ناباوری نسبت به آینده بر نگرانی تصمیم گیران می افزاید و آنان را وادار به تصمیم گیری های محتاطانه می کند.
نتیجه نهایی این برنامه ریزی های محافظه کارانه که بر ساختار انحصاری صنعت مبتنی است در کشورهای توسعه یافته و ثروتمند، فراهم آمدن صنعتی گران قیمت و بزرگ با برخورداری از افزونگی تولید است. اما صنعت برق در کشورهای در حال توسعه دارای وضعیتی کاملا متفاوت است. ناکارآمدی تولید، افزایش سرسام آور هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری که بر دولت ها تحمیل می شود و گهگاه از عهده آن بر نمی آیند و رشد سریع تقاضا برای انرژی، صنعت را در بسیاری از این کشورها در معرض فروپاشی قرار می دهد.

 

میزان فروش :‌ بالا رفتن تاثیر درآمد از جانب ارائه ی بیشتر محصول در میان مصرف كنندگان یا بازار مصرف .

مفاهیم :‌
تعاریف نظری :
تبلیغات :‌ از كلمه بلاغت می آید به معنای شیوایی كلام و بیان و یا انتخاب روشی برای مناسب ترین نوع بیان
( تبلیغات و بازاریابی فروش ).
تبلیغات راهی برای رساندن پیام به دیگران از طریق ایجاد روابطی به منظور تغییر و دگرگونی در بینش، تفكر، خواسته ها و رفتار می‌باشد كه برای رسیدن به این منظور باید مراحلی را پیمود زیرا نمی توان بدون طی كردن مراحل تكاملی ،‌اثرات تبلیغ را مشاهده كرد.

 

 

فصل دوم : روش شناسی
 
1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
9
2- روش های مطالعه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………
9
3- مشكلات تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………………………
16
 

فصل سوم : چارچوب نظری
 
1- نظریات كلان نگر
 
1-1- رهیافت های كهن گرا و نو گرا …………………………………………………………………………………………………………
19
1-2-   نظریه های سیاسی شدن قومیت و بسیج قومی ………………………………………………………………………………
20
1-3- ستیزه های قومی از منظر ماركسیست ها ………………………………………………………………………………………..
23
2-  نظریات خرد نگر
 
2-1- نظریات مربوط به هویت …………………………………………………………………………………………………………………
25
2-2-  نظریه مرزهای قومیتی فردریك بارث …………………………………………………………………………………………….
26
2-3-  آنتونی اسمیت و نظریه نماد پردازی قومی……………………………………………………………………………………….
28
3- مدل نظری پژوهش حاضر ( جمع بندی نظری ) ……………………………………………………………………………………………………
29
 

 

بخش دوم : کلیاتی درباره انجمن های غیر دولتی

1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
31
2- تاریخچه تشكیل انجمن های غیر دولتی در ایران ……………………………………………………………………………………..
33
3- پیش نویس قانون سازمان های غیر دولتی در ایران……………………………………………………………………………………
34
4- بودجه و منابع مالی انجمن های غیر دولتی ……………………………………………………………………………………………….
35
5- كاركردهای انجمن های غیر دولتی  ………………………………………………………………………………………………………….
37
6- تئوری های مربوط به انجمن های غیر دولتی
 
6-1- تئوری های اقتصادی مربوط به انجمن های غیر دولتی ………………………………………………………………………
39
6-2- تئوری های سیاسی مربوط به انجمن های غیر دولتی ………………………………………………………………………..
40
 

 

بخش سوم : یافته های میدانی

1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
43
2- مقدمه ای درباره انجمن های مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………….
45
3- رویكرد انجمن ها نسبت به مقوله هویت آذربایجانی……………………………………………………….………………………….
47
 

4- هویت آذربایجانی و فاکتورهای زبانی
 
4-1- بیان موضوع………………………………………………………………………………………………………………………………………..
50
4-2- روایت اعضای انجمن ها
 
4-2-1-  اهمیت زبان و آموزش به زبان مادری  ……………………………………………………………………………………..
52
4-2-2- زبان مردم آذربایجان ( آذری یا تركی ) …………………………………………………………………………………..
54
4-2-3-  ریشه شناسی و معناشناسی هویتی واژه « ترك » …………………………………………………………………..
56
4-2-4-  زبان تركی ؛ ویژگی ها و جایگاه زبانی آن ……………………………………………………………………………….
58
4-2-5-  كتابت زبان تركی ………………………………………………………………………………………………………………….  
59
4-2-6-  الفبای زبان تركی ………………………………………………………………………………………………………………….
62
4-2-7-  سیاست های زبانی دولتها …………………………………………………………………………………………………….
63
4-2-8-  رسانه های ملی و محلی در ایران……………………………………………………………………………………………
67
4-3 – تحلیل نظری …………………………………………………………………………………………………………………………….
69
 

5- هویت آذربایجانی و فاکتورهای جغرافیایی
 
5-1- بیان موضوع ……………………………………………………………………………………………………………………………………….
74
5-2- روایت اعضای انجمن ها
 
5-2-1- ریشه شناسی واژه آذربایجان …………………………………………………………………………………………………
75
5-2-2-گستره  جغرافیایی آذربایجان ( از ارّان تا آذربایجان )  ………………………………………………………………
79
5-2-3-  نسبت هویتی واژگان آذربایجانی و تركی  ………………………………………………………………………………
83
5-3- تحلیل نظری ………………………………………………………………………………………………………….………………………….
84
 

6-هویت آذربایجانی و فاکتورهای فرهنگی
 
6-1- بیان موضوع ……………………………………………………………………………………………………………………………………….
86
6-2- روایت اعضای انجمن ها
 
6-2-2- شوونیسم و هویت فرهنگی آذربایجانی……………………………………………………………………………………
88
6-2-3-  قهرمان سازی از شخصیت های بنام آذربایجان  ……………………………………………………………………..
90
6-2-4-  نماد پردازی از جدایی دو آذربایجان ………………………………………………………………………………………
91
6-2-5-  هویت آذربایجانی و اسطوره شناسی فرهنگی آذربایجان ……………………………………………………………
92
6-3- تحلیل نظری ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
100
 

 

 

 

 

 

7-  هویت آذربایجانی و فاكتورهای سیاسی
 
7-1- بیان موضوع ……………………………………………………………………………………………………………………….………………
104
7-2- روایت اعضای انجمن ها
 
7-2-1-  نگاهی به تاریخچه سیاسی شدن مسأله هویت در آذربایجان…………………………………………………….
107
7-2-2- مطالبات اقتصادی و سیاسی شدن امر قومی در آذربایجان ……………………………………………………….
121
7-2-3-  نقش و موضع نخبگان و روشنفكران در سیاسی شدن هویت آذربایجانی ………………………………….
124
7-2-4-  هویت آذربایجانی و منازعات سیاسی میان قومی…………………………………………………………………….
139
7-2-5-  نقش نیروهای فراملی در قبال سیاسی شدن هویت آذربایجانی ……………………………………………….
143
7-3- تحلیل نظری ……………………………………………………………………………………………………………………………………..
146
 

8- هویت آذربایجانی و فاکتورهای تاریخی
 
8-1-  بیان موضوع………………………………………………………………………………………………………………………………………
152
8-2- روایت اعضای انجمن ها
 
8-2-1-  شرق شناسی و تاریخنگاری شرق شناسانه  ……………………………………………………………………………
153
8-2-2-  نقد تاریخ نگاری ایران باستان ……………………………………………………………………………………………….
156
8-2-3- نقد تاریخ نگاری مربوط به آذربایجان …………………………………………………………………………………….
162
8-2-4- روایتی از تاریخ تركان ایران ( هویت تاریخی آذربایجان ) ………………………………………………………..
164
8-2-5-  آذربایجان ، تاریخ ماد و ریشه قومی آن  ……………………………………………………………………………….
167
8-2-6-  روایت های تاریخی درباره زرتشت و خاستگاه زرتشی گری……………………………………………………..
170
8-3- تحلیل نظری ……………………………………………………………………………………………………………………..……………..
174
 

9- هویت آذربایجانی و فاكتورهای ملی / قومی
 
9-1- بیان موضوع ………………………………………………………………………………………………………………………………………
176
9-2- روایت اعضای انجمن ها
 
9-2-1- مفهوم ملت و هویت ملی ………………………………………………………………………………………………………..
177
9-2-2- مفهوم قومیت و هویت قومی ………………………………………………………………………………………………….
178
9-2-3- هویت آذربایجانی ؛ ملیت یا قومیت ………………………………………………………………………………………..
182
9-2-4-  ناسیونالیسم آذری و گفتمانهای مربوط به آن ………………………………………………………………………….
185
9-3- تحلیل نظری …………………………………………………………………………………………………………………………………….
194
 

بخش چهارم : جمع بندی و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………
197
 

منابع و مآخذ
 
منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
209
منابع لاتین ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
217
منابع اینترنتی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..
221
 

ضمائم
 
فرم مصاحبه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
223
نمونه اساسنامه و گزارش فعالیت ها و برنامه های انجمن های غیر دولتی …………………………………………………………
227
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

چكیده

این رساله،  به بررسی ابعاد عملکرد و فعالیتهای انجمن های غیر دولتی ترک زبان شهرستان تهران پرداخته است . هدف این بررسی ارائه توصیفی از هویت آذربایجانی بر مبنای تعریفی است كه اعضای انجمن های غیردولتی مورد مطالعه این پژوهش عرضه می كنند .  در واقع این بررسی در پی پاسخ دادن به این سئوال است كه هویت آذربایجانی با چه ویژگی های فرهنگی ، زبانی ، سیاسی ، جغرافیایی و … از سوی اعضای انجمن های غیر دولتی تعریف می شود . به این منظور ، هویت آذربایجانی تحت شش فاكتور هویتی شامل فاكتورهای زبانی ، جغرافیایی ، فرهنگی ، سیاسی ، تاریخی ، ملی/ قومی ، دسته بندی و از زبان اعضای انجمن های غیردولتی توصیف شده اند . ضرورت و اهمیت این بررسی به كاركرد انجمن های غیر دولتی بازمی گردد كه به عنوان نهاد واسط میان دولت و مردم ، در تصمیم گیری ها و مدیریت اجتماعی و فرهنگی دولت ها تأثیر گذارند . بنابراین شناخت صحیح و علمی از مطالبات و اهداف انجمن های غیردولتی ، می تواند از یك سو دولت را در ساماندهی و پاسخ گویی به این مطالبات یاری كند و از سوی دیگر ارزیابی علمی اعضای انجمن ها از اهداف و عملكردهای خود را سرعت بخشد .  روش مطالعه پژوهش كیفی ( میدانی ) بوده است و رویكرد تحلیل داده ها بر مبنای رهیافت های انسانشناسی فرهنگی اتخاذ گردیده است . از آنجایی كه این بررسی به موضوعات و مسائل قومی مربوط می شود ، می توان آن را در زمره مطالعات انسانشناسی قومی محسوب كرد .

 

 

 

کلید واژگان ؛

آذربایجان ، انجمن های غیر دولتی ( NGO ) ، هویت گرایی ، فاكتورهای هویتی ،  قومیت، ملیت ، سواد قومی و … .

بخش اول : ( كلیات ، روش شناسی ، چارچوب نظری )

فصل اول : کلیات

طرح مساله و اهداف تحقیق
انجمن های غیر دولتی ، از جمله نهادهایی هستند که با اهداف و کارکرد های تعریف شده ای در سطح جامعه تشکیل می شوند . وجود این انجمن ها در وهله اول بنا به پروبلماتیک مشخصی که در جامعه تشخیص می دهند توجیه می شود ، ولی لزوماً وجود یا تشخیص مساله ای واقعی در جامعه نمی تواند ، تشکیل هر انجمنی را توضیح دهد . به عبارت دیگر ، لزومی ندارد که یک مساله اجتماعی در جامعه ( به مفهوم علوم اجتماعی آن ) اظهار شود و سپس گروهی اقدام به تشکیل انجمنی برای شناخت ، توضیح و حل آن مساله اجتماعی نمایند . بنابراین این انجمن ها می توانند در برجسته کردن مسائلی که در سطح جامعه هنوز اظهار نشده اند- از جمله مسأله قومیت ها – نیز تاثیر گذار باشند . تمام انجمن های غیر دولتی ، علاوه بر سلسله مراتبی که در سطح مدیریتی خود دارند ، محور اساسنامه ای که در بدو تاسیس آنرا تدوین می کنند ، حرکت می کنند و نخبگان این انجمن ها تفسیر اصول اساسنامه را برای اعضای انجمن ها و مخاطبان انجمن ها بر عهده دارند . با توجه به اینکه این انجمن ها دارای اولویت های موضوعی در فعالیت های خود هستند ، لذا می توانند تحت عناوین و موضوعات علمی ، سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و … تقسیم شوند . در عین حال ترکیبی از این موضوعات نیز در اولویت های فعالیت انجمن ها می تواند وجود داشته باشد .

انجمن های غیر دولتی آذربایجانی ها ، از جمله انجمن های هستند که در دو حوزه فرهنگی و سیاسی فعالیت می کنند . این انجمن ها در شهرها مختلفی وجود دارند . ولی در این پژوهش سعی می شود به بررسی انجمن های ترک زبان تهران ،پرداخته شود . اگرچه نمی توان تفکیک کاملاً دقیق و مشخصی را از حوزه های سیاسی و فرهنگی فعالیت این انجمن ها تشخیص داد ، با این وجود در این تحقیق به بررسی عناصر فرهنگی و کارکردهای فرهنگی این انجمن ها پرداخته خواهد شد . به این ترتیب هدف این تحقیق ، مطالعه ای انسان شناختی در بدست دادن توصیفی دقیق از اهداف و عملکردهای انجمن ها این می باشد .

این پژوهش به بررسی انجمن های غیر دولتی آذربایجانی در تهران می پردازد و انجمن هایی را در بر می گیرد كه در آنها ، طی انجام فعالیتهایی، هویت قومی مردم ترك زبان ایران بازتولید می شود . در واقع این پژوهش در پی پاسخ به این مساله است كه چه نوع شناخت هایی از هویت قومی مردم آذربایجان ( ترك زبانها ) ، در انجمن های غیر دولتی عرضه می شود و این بازنمود هویتی چه نسبتی را با گفتمان فعالین قومی ، گفتمان آكادمیك ، گفتمان روشنفكری ، گفتمان دولتی و دیگر گفتمانهای موجود در ایران برقرار می كند و از طرف دیگر مخاطبان این گفتمان ها ، چگونه این شناخت ها را در اندیشه و رفتارهای عینی خود تعبیر و تفسیر می كنند . بخش عمده پاسخگویان این پژوهش را اعضای اصلی و عادی انجمنهای آذربایجانی تهران و تعدادی را نیز مخاطبان این انجمن ها ، یعنی كسانی كه به نحوی با اعضا و فعالیت های این انجمن ها در ارتباط بوده و احیاناً همكاری می كنند ، تشكیل می دهند .

در این پژوهش من به دنبال یافتن پاسخ برای این سئوال هستم كه ،  در انجمن های غیر دولتی آذربایجانی ها در تهران ( در سه نمونه انجمن ، خانه فرزندان آذربایجان ،جمعیت جوانان آذرتوپراق ، مؤسسه غیردولتی ستارخان  ) هویت آذربایجانی ، چگونه معرفی می شود . برای بررسی و یافتن پاسخ ، من به بررسی سه سطح از داده ها ، خواهم پرداخت . سطح اول داده های من ، از طریق مطالعه عملكرد ها و فعالیت های سازمانی این سه انجمن ، كه از بدو تاسیسشان اجرا شده است – و یا اینكه جزو اهداف و برنامه های آتی این انجمنها ، بوده و قرار است اجرا شود – بدست خواهد آمد .

سطح دوم داده من ، كه البته مهمترین سطح داده های این پژوهش محسوب می شود ، داده ها و اطلاعات بدست آمده از اعضای اصلی و عادی این  انجمن ها خواهد بود . این سطح ، در واقع غیر رسمی ترین و واقعی ترین بخش از داده های تحقیق خواهد بود ، كه در آن تفسیرهای فرد فرد اعضای نمونه گیری شده از میان انجمنها ، درباره هویت آذربایجانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت . اهمیت این سطح از داده ها ، از این حیث است كه ، هویت آذربایجانی ، در داخل این انجمنها ، بیشتر از آنكه در قالب برنامه های رسمی انجمنها تعریف شود، توسط اعضای آن و به شكلی غیر رسمی باز تعریف می شود . لذا بعضاً ابعادی از این هویت در سطوح غیر رسمی فردی ، و میان اعضای این انجمنها ، به بحث گذارده می شود ، كه بحث در باره این ابعاد ، خارج از اساسنامه یا برنامه های انجمن قرار دارد .

سطح سوم داده های من ، مربوط به داده هایی می شود كه از طریق مخاطبان انجمنها بدست می آید . منظور من از مخاطبان انجمن ها ، افرادی هستند كه عضو این انجمنها نیستند ، ولی به عنوان آذربایجانی با این انجمن ها همكاری دارند و با اعضای انجمنها در ارتباط هستند . اهمیت این سطح از داده ها ، از این حیث است ، كه تعریف ها و بحث

1-6) فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-7) متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-8) مدل مفهومی

1-6) فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….9

1-7) متغیر های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-8) مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-9) قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

1-10) محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-11) مفاهیم و واژگان کلیدی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

بخش اول : شخصیت

2-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2) تعاریف شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-3) تاریخچه ظهور و پیدایش شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

2-4) مفروضات در مورد ماهیت شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-5) شکل گیری شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-6) نظریه های شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

 

بخش دوم : مدل پنج عاملی شخصیت Big-5

2-7) پیدایش مدل پنج عاملی در ساخت شخصیت و تحلیل آن………………………………………………………………………………………………..26

 

2-8) مروری بر تاریخچه مدل پنج عاملی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..26                                                                   

2-9) مدل پنج عاملی ، یک تئوری هماهنگ شده بزرگ برای شخصیت…………………………………………………………………………….29

2-10) ادبیات اخیر در مورد مدل پنج عاملی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..30

2-11) مدل پنج عاملی مک کری و کاستا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-12) مدل پنج عاملی در فرهنگ های مختلف……………………………………………………………………………………………………………………………………..33

2-13) تعیین میزان اهمیت مدل Big-5………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-14) پایه های تجربی ومفهومی نظریه پنج عاملی…………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-15) نظریه صفات و مدل پنج عاملی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-16) ریز فهرست 5 عامل شخصیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….38

2-16-1) گشودگی نسبت به تجربه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….38                                                              2-16-2) وظیفه شناسی (باوجدانی)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39                                                      2-16-3)  روان رنجوری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40                                                                                 2-16-4) برون گرایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40                                                              2-16-5) تطابق پذیری (سازگاری)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41                                                         2-17) شخصیت  Big-5و فرهنگ ملی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42              2-18) کاستی ها و انتقادات مدل Big-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………43   بخش سوم : سبک های مدیریتی                                                                                                                                                                                          2-19) سبک های مدیریت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44                                              2-20) سیری در نظریات سبک‎های مدیریتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………46                                        2-20-1) نظریات خصوصیات ذاتی مدیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..46                                        2-20-2) نظریات رفتاری مدیریت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..46                                               2-20-2-1) مطالعات دانشگاه اوهایو……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47                                                      2-20-2-2) مطالعات دانشگاه میشیگان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47

2-20-2-3) مطالعات لیکرت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

2-20-2-4) مطالعات بلیک و موتون……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………50

2-20-2-5) نظریات موقعیتی و اقتضایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….51

2-20-26-) نظریه مدیریت فرهمند……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54    2-20-2-7) نظریه مدیریت ممتاز……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………55    2-20-2-8) نظریه مدیریت تیمی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….56    2-20-2-9) نظریه مدیریت خدمتگزار………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..57   2-20-2-10) نظریه مدیریت تحول آفرین………………………………………………………………………………………………………………………………………………57   بخش چهارم : مدیریت مشارکتی

2-21) زمینه پیدایش اندیشه مشارکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….59                2-22) فلسفه مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60      2-23) مبنای نظری مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60    2-23-1) تقسیم بندی از نوع اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………61             2-23-2) تقسیم بندی نوع دوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….64                                                                                                                                                                                                                                                       

2-24) مفهوم مشارکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56     2-25) انواع مشارکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………67     

2-26) پیش نیازهای مشارکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….68     2-27) سطوح مشارکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….69     2-28) مبانی فکری مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71                                                                                                                                                                                                          

2-29) اجزای کلیدی برای مشارکت کارکنان…………………………………………………………………………………………………………………………………………71

2-30) ارزشهای بنیادی مشارکت و نتایج آن………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

2-31) درجه مشارکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72       

2-32) پیامدهای مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

2-33) موانع مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

2-34 ) دلایل عدم مشارکت کارکنان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

2-35) سیر تکوین مدیریت مشارکتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

2-36) مفهوم مدیریت مشارکتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77                                                                                     

2-37) اهداف مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….79       2-38) پیش نیازهای فرآیند مدیریت مشارکتی……………………………………………………………………………………………………………………………………80      2-39) ویژگی های نظام مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..81      2-40) برنامه ها و فنون مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….81       2-41) نتایج و آثار ایجاد نظام مدیریت مشارکتی……………………………………………………………………………………………………………………………..81       2-42) مدیریت مشارکتی درایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82      2-43) پیش فرضهای نادرست در مورد مشارکت کارکنان………………………………………………………………………………………………………..87        2-44) منتقدین مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………89       بخش پنجم : پیشینه تحقیق                                                                         

2-45) پیشینه شخصیت بر اساس مدل پنج عاملی Big-5  …………………………………………………………………………………………………..09                                                                                                                                                    

2-46) پیشینه سبک های مدیریتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..95 

بخش ششم : معرفی سازمان های مورد بررسی تحقیق

2-48) سازمان مخابرات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..97       2-49) اداره کل پست……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………100    فصل سوم: روش شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………104

3-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………105

3-2) نوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..105             3-3) روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..106 

3-4) متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106             3-5) جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………106

3-6) نمونه آماری و شیوه نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106

3-7) ابزار جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..107

3-8) ابزار اندازه گیری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….110       3-9)روایی و پایایی ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………111       3-10) شیوه های تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………………………….115                                                                                                                                                                                                                                                                                       فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………………..117

4-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..118

4-2) نتایج توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….118

4-3) تجزیه و تحلیل استنباطی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………121

4-3-1) شرکت مخابرات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………121           4-3-1-1) بررسی فرضیه فرعی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………122       4-3-1-2) بررسی فرضیه های اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….126

4-3-2) اداره کل پست……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..127       4-3-2-1) بررسی فرضیه فرعی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………128

4-3-2-2) بررسی فرضیه های اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….132

4-3-3) آزمون T-student                                                                                           1-3-3-4) مربوط به سازمان مخابرات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….133               4-3-3-2) مربوط به اداره کل پست………………………………………………………………………………………………………………………………………………………134        4-3-4) آزمون فریدمن   

4-3-4-1) سازمان مخابرات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………134                4-3-4-2) اداره کل پست………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………135                                                                                                                                                    

فصل پنجم :  تحلیل نتایج و پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………….137

5-1  مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….138 

5-2) نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….138       5-2-1) نتایج حاصل از ویژگی های جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………………………….138

5-2-2) نتایج حاصل از فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………139             5-2-3) نتایج حاصل از آزمون استنباطی ؛ آزمون T استیودنت……………………………………………………………………………………….142                    5-2-4) نتایج حاصل از آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………………………………………………………………….142        5-3) پیشنهادات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………143       5-3-1) پیشنهادات به مدیران سازمان ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………143

5-4) پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………144       5-5) محدودیت های اجرایی و علمی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………..145      

پیوست ها

نظرسنجی خبرگان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..148

پرسشنامه پنج عامل شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………149

پرسشنامه ادراک سبک مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..151

فهرست منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………152

فهرست منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….155

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………156          صفحه عنوان به انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….157

چکیده

تحقیق حاضر به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی کارکنان بر ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیران در سازمان های مخابرات (394 پرسنل) و اداره کل پست (246 پرسنل) استان قم می پردازد. شکل گیری این تحقیق بر اساس این مساله بود که ” آیا کارکنانی که تیپ شخصیتی آنان بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) است ادراک مشارکتی نسبت به سبک مدیریتی مدیران خود را در سازمان دارند ؟” و وضعیت موجود در سازمان های مذبور در خصوص این مساله به چه صورت است . به این منظور ، برای این موضوع به مولفه های مرتبط با این سیستم پرداخته شد ، که بعد از بررسی عوامل و مدل های مختلف ، مدل پنج عاملی شخصیت مک کری و کاستا که شامل ابعاد روان رنجوری ، برون گرایی ، تطابق پذیری ، وظیفه شناسی و گشودگی نسبت به پذیرش تجربیات دیگران است انتخاب شد. همچنین برای بررسی ادراک کارکنان از سبک مدیریتی مدیران ، از پرسشنامه مدیریت مشارکتی استفاده گردید. پرسشنامه پنج عاملی شخصیت به عنوان متغیر مستقل شامل 25 سوال و ادراک نسبت به سبک مدیریتی مدیران به عنوان متغیر وابسته شامل 10 سوال می باشد.  با توجه به جامعه آماری 640 نفره تحقیق ، برای تعیین حجم نمونه ، با استفاده از جدول مورگان تعداد 240 نفر انتخاب شدند که بر اساس نمونه گیری تصادفی تعداد 147 پرسشنامه در سازمان مخابرات و 93 پرسشنامه هم در اداره کل پست توزیع گشت . بر اساس مدل فرضیات تحقیق شامل یک فرضیه اصلی و پنج فرضیه فرعی می باشد . نتایج فرضیه اصلی نشان داد که بین شخصیت کارکنان و ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیران در هر دو سازمان ارتباط وجود داشت . فرضیه فرعی اول تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین شخصیت برون گرایی کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران در هر دو سازمان تایید گشت. فرضیه فرعی دوم تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین شخصیت تطابق پذیری کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران تنها در سازمان مخابرات تایید و در اداره کل پست رد گشت .فرضیه فرعی سوم تحقیق مبنی بر رابطه بین ویژگی وظیفه شناسی کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران تنها در اداره کل پست مورد تایید و در سازمان مخابرات رد گشت . فرضیه فرعی چهارم تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین شخصیت روان رنجوری کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران در هر دو سازمان رد شد . و فرضیه فرعی پنجم تحقیق مبنی بر رابطه بین شخصیت گشوده نسبت به پذیرش تجربیات کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران در هر دو سازمان مورد تایید واقع شد.                                                                                                                                        واژگان کلیدی : شخصیت[1] ، مدل پنج عاملی شخصیت[2] ، سبکهای مدیریتی[3]                                      

در این فصل شمایی کلی از تحقیق ارائه می شود. بدین صورت که ابتدا مقدمه و مساله مطرح شده در تحقیق بیان می شود. سپس اهمیت و ضرورت بحث ، در خصوص موضوع تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و پس از آن فرضیات تحقیق و همچنین اهداف تحقیق بر شمرده می شوند. در ادامه بطور خلاصه محدودیت های موجود در این تحقیق ، قلمرو و جامعه تحقیق توضیح داده خواهد شد. در پایان هم تعریف کوتاهی از واژگان تحقیق ارائه می شود.                                                                                                                                                                                                                                                                                                               1-1) مقدمه                                                                                                                   مدیریت یکی از فرایندهای اصلی هر سازمان محسوب می گردد و بهر ه وری سازمان متکی به شیوه های مدیریتی مدیران آن متکی است . مطالعات متعدد حاکی از آنند که هر سازمان برای نیل به اهداف ، شیوه خاصی از مدیریت را لازم دارد . همچنین نتایج حاصل از بررسی خصوصیات شخصیتی افراد حاکی از آنند که رفتار به منشا و خصلت های شخصیتی آنان بستگی دارد. لذا ویژگی های شخصیتی افراد ، زمینه ساز رفتارهای آنان می باشند . در این میان رفتارهای مدیران در محیط سازمانی بر سیر تحول ، پویایی و شکوفایی سازمان تاثیر دارند و خشنودی و ناخوشنودی کارکنان سازمان بستگی زیادی به رفتار مدیران آنها دارد ( شکرکن ،1370،ص43 ).                                                                                                                                                                           همه مدیران به حکم آنکه مدیرند ، به یک شیوه عمل نمی کنند . مانند سایرافراد جامعه تفاوت های فردی ، استعدادها ، انگیزه ها ، رغبت ها و تمایلات مخصوص به خود دارند و از انگیزش ، دانش و نظام ارزشی متفاوتی برخوردارند. این تفاوت ها، گرچه به ظاهر ممکن است جزئی باشند ، هنگامیکه از فرایندهای واسطه شناختی افراد عبور می کنند ، به تفاوت های بسیار بزرگ و نتایج رفتاری کاملا متفاوت می انجامند . چنین تفاوت هایی عمدتا از تفاوت های ناشی از شخصیت هریک از افراد سرچشمه می گیرند . تفاوت های افراد بر پایه شخصیت می تواند منبع توسعه خلاقیت و یا ریشه تعارض ، ناکامی و مشکلات اجتناب ناپذیر سازمانی باشد . مشکلات اجتناب ناپذیر تفاوت های فردی در سازمان ، خود را بصورت تناقضات مهم در زندگی سازمانی هویدا می سازد . یکی از این تناقضات ، توازن بین شخصیت ، نیازها و اهداف فردی با سبک اجرایی مدیریت مدیران در سازمان ها می باشد. یکی از مدل های معروف شخصیت به نام مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) رابرت مک کری[4] ، پل کاستا[5] (1997) که حدود دو دهه از ظهور آن می گذرد، شخصیت افراد را به پنج بعد روان رنجوری[6] (N)، برون گرایی[7] (E) ، وظیفه شناسی[8] ©، تطابق پذیری[9] (A) و گشودگی نسبت به پذیرش تجربه[10] (O) تقسیم می کند.  هر یک از افراد بر حسب ویژگی شخصیتی خود طبق این مدل می توانند نگرش و گرایش خاصی نسبت به سبک مدیریتی مدیرانشان در سازمان داشته باشند.                                                                                                                                                        1-2) بیان مساله                                                                                                              سان تزو[11] در کتاب هنر جنگ[12] خود مطرح می دارد که اگر شما خود و دیگران را بشناسید ، حتی در صدها جنگ در مخاطره نخواهید بود. اگر شما دیگران را نشناسید اما خودتان را بشناسید ، یک طرف را باخته و طرف دیگر را خواهید برد. اما اگر شما ، نه دیگران و نه خودتان را بشناسید ، در هر جنگی در مخاطره خواهید بود. یک مدیر برای برنده شدن ، نیاز دارد بداند که کارمندان او چه چیز نیاز دارند و او در عوض چه چیزی می تواند برای آنها فراهم آورد. (Moy&Lam,2004,p.521)                                                                                                                  سازمان های اداری درگیر مسائل و مشکلات فراوانی هستند . بعضی از این دشواری ها از طریق بکارگیری فنون مدیریت قابل حل است و برخی دیگر که با جنبه های انسانی سر و کار دارد به آسانی حل شدنی نیست . جنبه های انسانی بیشتر به بررسی و شناخت رفتار افراد درون سازمان تاکید دارد . مطالعه علوم رفتاری در سازمان ها جستجویی برای یافتن پاسخ به سوالات پیچیده درباره طبیعت انسان و ابعاد متفاوت وجودی وی است. (متقی و بهشتی فر ،1385، ص 90)                                                                                                                                                                             شخصیت یکی از عوامل مهمی است که برعمل و رفتار کارکنان تاثیر می گذارد و این تاثیرگذاری در نهایت بر تصمیمات مدیریت و رفتار سازمانی آنان موثر خواهد بود (نادریان جهرومی ، 1386 ، ص105) . شخصیت در راهنمایی حرفه ای و عملکرد شغلی اهمیت زیادی دارد . تنها نمی توان به استعداد و هدف آن درک ، پیش بینی و بهبود عملکرد افراد و در نهایت سازمانی است که آنها در آن کار می کنند . (Digman , 1990,p.420)                                                                                                                                                                                                                              در مورد تفاوت های فردی و شخصیت نظریات گوناگون از زمان های دور تا به امروز وجود داشته است . اما حوزه شخصیت طی دو دهه گذشته با مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) رابرت مک کری و پل کاستا صورتی غالب پیدا نموده است.                                                                                                                                                                                                           نتیجه بررسی های بسیاری که با بهره گیری از تحلیل عاملی و با محوریت ویژگی های شخصیتی انجام شده،  معرفی پنج عامل شخصیت بود . به این طریق مک کری و کاستا (1997) با بهره گیری از عاملی دریافتند که می توان بین تفاوت های فردی و ویژگی های شخصیتی ، پنج بعد مهم را منظور کرد. (شکری و دیگران، 1386 ،ص281)                                                                                                                                                                                                           این پنج عامل عبارتند از :                                                                         .                                                                                                                                     برون گرایی (کمیت و شدت سطح فعالیت و تعاملات بین فردی) ، سازگاری ( کیفیت تعاملات بین فردی در پیوستاری از رحم ، شفقت و دلسوزی تا تعرض و مخالفت) ، وظیفه شناسی (با وجدان بودن و میزان پیگیری و وجود رفتارهای انگیزشی در رسیدن به هدف) ، روان رنجوری (تمایل به تجربه احساس منفی ، همچون عصبانیت ، عدم ایمنی ، استرس) ، گشودگی نسبت به پذیرش تجربه (در طیفی از منفعل بودن تا حمایت از تجربیات جدید) . (Vakola&Tsaousis,2004,p.88)                 .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  الگوی پنج عاملی یک سنخ شناسی فراگیر و دربرگیرنده پنج عاملی نسبتا پایدار است. این پنج عامل ، روانشناسی شخصیت را با چارچوب سنجش دقیقی ارائه نموده و محرک ایجاد علاقه برای پژوهش و عمل در مورد شخصیت می باشند . این پنج عامل در میان چند فرهنگ و زبان مختلف شناسایی شده اند که این نشانگر پشتوانه بیشتر بر وجود Big-5 و کاربرد جهانی است. (Nikolaou.et.al,2007,p.651)       

 

سبک های مدیریتی :                                                                                                                                                                                                                                                                  نحوه استفاده مدیر از قدرت و نفوذ خود را ، سبک مدیریتی می گویند که با عنایت به نوع و ماهیت تئوری های ارائه شده سبک های متعدد و متفاوتی در مدیریت ارائه و به وجود آمده است ، مهمترین آنها عبارتند از:  سبک مشارکتی ، سبک دستوری ، سبک تفویض کننده اختیار ، سبک حمایتی ، سبک وظیفه گرا ، سبک ممتاز ، سبک تیمی ، سبک خدمتگزار ، سبک فرهمند و سبک تحول آفرین (علی پارسیان ،1386، ص74).  درباره سبک های مدیریتی نظریه های گوناگونی ارائه شده است که ما در این پژوهش به روی مطالعات صورت گرفته در دانشگاه میشیگان بر مبنای سبک مدیریت مشارکتی (کارمند مدار) اشاره خواهیم داشت .   اما آنچه انجام این پژوهش را موجه می سازد پاسخ به این مساله اصلی است که آیا افرادی که تیپ شخصیتی آنان بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) است ادراک مشارکتی نسبت به سبک مدیریت مدیران خود را در سازمان دارند ؟                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 برای مثال آیا یک فرد با ویژگی شخصیتی روان رنجور که مستعد استرس ، پرخاشگری و بدبینی نسبت به دیگران است ادراک مشارکتی نسبت به سبک مدیریتی مدیر خود دارد ؟                                                                                                                                                                  آیا افراد با ویژگی گشودگی نسبت به تجربیات یا افراد با میزان بالای برون گرایی و تمایل بیشتر با تعاملات با سایرین ، و یا افراد دارای حس وظیفه شناسی و یا تطابق پذیری و کنار آمدن راحت با سایرین ادراک بیشتری نسبت به سبک مشارکتی مدیر خود نخواهند داشت؟                                                                                                                                                  این پژوهش در پی یافتن پاسخ هایی برای سوالات فوق است .                                                     

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق                                                                                                                                                                                   سازمان ها متشکل از افرادی هستند که هر یک از این افراد دارای شخصیتی منحصر به فرد بوده و در تعاملات خود با سازمان و دیگران آنرا بروز می دهند . در اهمیت افراد در سازمان همین بس که مدیریت را عبارت از کار با دیگران دانسته اند . مدیران برای آنکه بتوانند با این افراد کار کنند ، الزاما بایستی        ویژگی های شخصیتی افراد تحت سرپرستی خود را بشناسند و مطابق با این ویژگی ها افراد را مدیریت کنند. چرا که بعضی از مدیران شناخت مناسبی از شخصیت کارکنان خود نداشته و سبک مدیریتی مناسبی را برای اداره سازمان انتخاب نمی کنند و از سویی دیگر کارکنان نیز درک درستی از سبک مدیریتی مدیر خود در سازمان نداشته که همین عاملی می شود تا سازمان و فرد برای رسیدن به اهداف خود با شکست مواجه شوند . (مقیمی،1377،ص46)                                                                                                         شناخت شخصیت از منظر اسلام نیز مورد تاکید قرار گرفته است . قرآن کریم رفتار و عمل انسان را مبتنی بر چیزی می داند که از آن به “شاکله” یاد کرده است . با توجه به معنی لغوی و اصطلاحی برخی مفسران و مضمون برخی روایات ، شاید نزدیکترین مفهوم به شخصیت در روانشناسی را بتوان همین تعبیر دانست. (نیک صفت،1386،ص168)                                                                                                           شاکله در عین اینکه شکل دهنده و تشکیل ظاهر و اعمال و رفتار بیرونی فرد است ، به افکار ، عواطف و نیت های باطنی و درونی فرد نیز اشاره دارد که بصورت مستمر و پیوسته در اعماق درون و لایه های زیرین باطن انسان نشت کرده و رفتار ، ادراک و احساس آدمی را شکل می دهد و آنها را به سبک و سیاق خود   می آفریند .(سوره اسرا،آیه 84) لذا شناخت شخصیت کارکنان و میزان تاثیر آن بر ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیرشان در سازمان حائز اهمیت خواهد بود . از آنجا که ممکن است شخصیت افراد بر طبق پنج بعد مدلBig-5  بر ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیرشان تاثیرگذار باشد ، پژوهش در این زمینه حائز اهمیت خواهد بود.                                                                                                                               با توجه به ویژگی های شخصیتی افراد بر اساس پنج عاملی مک کری و کاستا پژوهش در این مورد که آیا این ویژگی ها تاثیری بر ادرک آنها از سبک مشارکتی مدیرانشان در سازمان دارد یا خیر ضروری به نظر    می رسد ، و  اینکه چقدر ویژگی برون گرایی ، سازگاری ، وظیفه شناسی ، روان رنجوری و گشودگی نسبت به پذیرش تجربیات به روی ادراک کارکنان از سبک مشارکتی مدیرشان خواهد داشت ، ضرورت این طرح را بیشتر آشکار می کند .                                                                                                                                                                                                                                               1-4) سوالات تحقیق                                                                                                    1-4-1) سوال اصلی                                                                                                  آیا بین ویژگی های شخصیتی کارکنان و ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیران رابطه معناداری

تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..10

1-9) قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

1-10) محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-11) مفاهیم و واژگان کلیدی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

بخش اول : شخصیت

2-1) مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2) تعاریف شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-3) تاریخچه ظهور و پیدایش شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….18

2-4) مفروضات در مورد ماهیت شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-5) شکل گیری شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………21

2-6) نظریه های شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………22

 

بخش دوم : مدل پنج عاملی شخصیت Big-5

2-7) پیدایش مدل پنج عاملی در ساخت شخصیت و تحلیل آن………………………………………………………………………………………………..26

2-8) مروری بر تاریخچه مدل پنج عاملی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..26                                                                   

2-9) مدل پنج عاملی ، یک تئوری هماهنگ شده بزرگ برای شخصیت…………………………………………………………………………….29

2-10) ادبیات اخیر در مورد مدل پنج عاملی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..30

2-11) مدل پنج عاملی مک کری و کاستا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….31

2-12) مدل پنج عاملی در فرهنگ های مختلف……………………………………………………………………………………………………………………………………..33

2-13) تعیین میزان اهمیت مدل Big-5………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-14) پایه های تجربی ومفهومی نظریه پنج عاملی…………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-15) نظریه صفات و مدل پنج عاملی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….36

2-16) ریز فهرست 5 عامل شخصیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….38

2-16-1) گشودگی نسبت به تجربه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….38                                                              2-16-2) وظیفه شناسی (باوجدانی)………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..39                                                      2-16-3)  روان رنجوری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40                                                                                 2-16-4) برون گرایی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..40                                                              2-16-5) تطابق پذیری (سازگاری)…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..41                                                         2-17) شخصیت  Big-5و فرهنگ ملی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….42              2-18) کاستی ها و انتقادات مدل Big-5……………………………………………………………………………………………………………………………………………………43   بخش سوم : سبک های مدیریتی                                                                                                                                                                                          2-19) سبک های مدیریت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….44                                              2-20) سیری در نظریات سبک‎های مدیریتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………46                                        2-20-1) نظریات خصوصیات ذاتی مدیر…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..46                                        2-20-2) نظریات رفتاری مدیریت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..46                                               2-20-2-1) مطالعات دانشگاه اوهایو……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47                                                      2-20-2-2) مطالعات دانشگاه میشیگان………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47

2-20-2-3) مطالعات لیکرت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………48

2-20-2-4) مطالعات بلیک و موتون……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………50

2-20-2-5) نظریات موقعیتی و اقتضایی………………………………………………………………………………………………………………………………………………….51

2-20-26-) نظریه مدیریت فرهمند……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….54    2-20-2-7) نظریه مدیریت ممتاز……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………55    2-20-2-8) نظریه مدیریت تیمی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….56    2-20-2-9) نظریه مدیریت خدمتگزار………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..57   2-20-2-10) نظریه مدیریت تحول آفرین………………………………………………………………………………………………………………………………………………57   بخش چهارم : مدیریت مشارکتی

2-21) زمینه پیدایش اندیشه مشارکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….59                2-22) فلسفه مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..60      2-23) مبنای نظری مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60    2-23-1) تقسیم بندی از نوع اول……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………61             2-23-2) تقسیم بندی نوع دوم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….64                                                                                                                                                                                                                                                       

2-24) مفهوم مشارکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………56     2-25) انواع مشارکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………67     

2-26) پیش نیازهای مشارکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….68     2-27) سطوح مشارکت…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….69     2-28) مبانی فکری مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….71                                                                                                                                                                                                          

2-29) اجزای کلیدی برای مشارکت کارکنان…………………………………………………………………………………………………………………………………………71

2-30) ارزشهای بنیادی مشارکت و نتایج آن………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

2-31) درجه مشارکت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………72       

2-32) پیامدهای مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..73

2-33) موانع مشارکت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….74

2-34 ) دلایل عدم مشارکت کارکنان……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………76

2-35) سیر تکوین مدیریت مشارکتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

2-36) مفهوم مدیریت مشارکتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………77                                                                                     

2-37) اهداف مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….79       2-38) پیش نیازهای فرآیند مدیریت مشارکتی……………………………………………………………………………………………………………………………………80      2-39) ویژگی های نظام مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..81      2-40) برنامه ها و فنون مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….81       2-41) نتایج و آثار ایجاد نظام مدیریت مشارکتی……………………………………………………………………………………………………………………………..81       2-42) مدیریت مشارکتی درایران…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82      2-43) پیش فرضهای نادرست در مورد مشارکت کارکنان………………………………………………………………………………………………………..87        2-44) منتقدین مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………89       بخش پنجم : پیشینه تحقیق                                                                         

2-45) پیشینه شخصیت بر اساس مدل پنج عاملی Big-5  …………………………………………………………………………………………………..09                                                                                                                                                    

2-46) پیشینه سبک های مدیریتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..95 

بخش ششم : معرفی سازمان های مورد بررسی تحقیق

2-48) سازمان مخابرات………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..97       2-49) اداره کل پست……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………100    فصل سوم: روش شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………104

3-1) مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………105

3-2) نوع تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..105             3-3) روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..106 

3-4) متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106             3-5) جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………106

3-6) نمونه آماری و شیوه نمونه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………….106

3-7) ابزار جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..107

3-8) ابزار اندازه گیری تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….110       3-9)روایی و پایایی ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………111       3-10) شیوه های تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………………………………………………………………………….115                                                                                                                                                                                                                                                                                       فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………………..117

4-1) مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..118

4-2) نتایج توصیفی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….118

4-3) تجزیه و تحلیل استنباطی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………121

4-3-1) شرکت مخابرات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………121           4-3-1-1) بررسی فرضیه فرعی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………122       4-3-1-2) بررسی فرضیه های اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….126

4-3-2) اداره کل پست……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..127       4-3-2-1) بررسی فرضیه فرعی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………128

4-3-2-2) بررسی فرضیه های اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………….132

4-3-3) آزمون T-student                                                                                           1-3-3-4) مربوط به سازمان مخابرات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….133               4-3-3-2) مربوط به اداره کل پست………………………………………………………………………………………………………………………………………………………134        4-3-4) آزمون فریدمن   

4-3-4-1) سازمان مخابرات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………134                4-3-4-2) اداره کل پست………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………135                                                                                                                                                    

فصل پنجم :  تحلیل نتایج و پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………….137

5-1  مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….138 

5-2) نتایج تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….138       5-2-1) نتایج حاصل از ویژگی های جمعیت شناختی………………………………………………………………………………………………………….138

5-2-2) نتایج حاصل از فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………………139             5-2-3) نتایج حاصل از آزمون استنباطی ؛ آزمون T استیودنت……………………………………………………………………………………….142                    5-2-4) نتایج حاصل از آزمون فریدمن……………………………………………………………………………………………………………………………………………….142        5-3) پیشنهادات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………143       5-3-1) پیشنهادات به مدیران سازمان ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………143

5-4) پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………144       5-5) محدودیت های اجرایی و علمی تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………..145      

پیوست ها

نظرسنجی خبرگان…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..148

پرسشنامه پنج عامل شخصیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………149

پرسشنامه ادراک سبک مدیریت مشارکتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..151

فهرست منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………152

فهرست منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….155

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………156          صفحه عنوان به انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….157

چکیده

تحقیق حاضر به بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی کارکنان بر ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیران در سازمان های مخابرات (394 پرسنل) و اداره کل پست (246 پرسنل) استان قم می پردازد. شکل گیری این تحقیق بر اساس این مساله بود که ” آیا کارکنانی که تیپ شخصیتی آنان بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) است ادراک مشارکتی نسبت به سبک مدیریتی مدیران خود را در سازمان دارند ؟” و وضعیت موجود در سازمان های مذبور در خصوص این مساله به چه صورت است . به این منظور ، برای این موضوع به مولفه های مرتبط با این سیستم پرداخته شد ، که بعد از بررسی عوامل و مدل های مختلف ، مدل پنج عاملی شخصیت مک کری و کاستا که شامل ابعاد روان رنجوری ، برون گرایی ، تطابق پذیری ، وظیفه شناسی و گشودگی نسبت به پذیرش تجربیات دیگران است انتخاب شد. همچنین برای بررسی ادراک کارکنان از سبک مدیریتی مدیران ، از پرسشنامه مدیریت مشارکتی استفاده گردید. پرسشنامه پنج عاملی شخصیت به عنوان متغیر مستقل شامل 25 سوال و ادراک نسبت به سبک مدیریتی مدیران به عنوان متغیر وابسته شامل 10 سوال می باشد.  با توجه به جامعه آماری 640 نفره تحقیق ، برای تعیین حجم نمونه ، با استفاده از جدول مورگان تعداد 240 نفر انتخاب شدند که بر اساس نمونه گیری تصادفی تعداد 147 پرسشنامه در سازمان مخابرات و 93 پرسشنامه هم در اداره کل پست توزیع گشت . بر اساس مدل فرضیات تحقیق شامل یک فرضیه اصلی و پنج فرضیه فرعی می باشد . نتایج فرضیه اصلی نشان داد که بین شخصیت کارکنان و ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیران در هر دو سازمان ارتباط وجود داشت . فرضیه فرعی اول تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین شخصیت برون گرایی کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران در هر دو سازمان تایید گشت. فرضیه فرعی دوم تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین شخصیت تطابق پذیری کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران تنها در سازمان مخابرات تایید و در اداره کل پست رد گشت .فرضیه فرعی سوم تحقیق مبنی بر رابطه بین ویژگی وظیفه شناسی کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران تنها در اداره کل پست مورد تایید و در سازمان مخابرات رد گشت . فرضیه فرعی چهارم تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین شخصیت روان رنجوری کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران در هر دو سازمان رد شد . و فرضیه فرعی پنجم تحقیق مبنی بر رابطه بین شخصیت گشوده نسبت به پذیرش تجربیات کارکنان و ادراک آنها از سبک مشارکتی مدیران در هر دو سازمان مورد تایید واقع شد.                                                                                                                                        واژگان کلیدی : شخصیت[1] ، مدل پنج عاملی شخصیت[2] ، سبکهای مدیریتی[3]                                      

در این فصل شمایی کلی از تحقیق ارائه می شود. بدین صورت که ابتدا مقدمه و مساله مطرح شده در تحقیق بیان می شود. سپس اهمیت و ضرورت بحث ، در خصوص موضوع تحقیق مورد بررسی قرار گرفته و پس از آن فرضیات تحقیق و همچنین اهداف تحقیق بر شمرده می شوند. در ادامه بطور خلاصه محدودیت های موجود در این تحقیق ، قلمرو و جامعه تحقیق توضیح داده خواهد شد. در پایان هم تعریف کوتاهی از واژگان تحقیق ارائه می شود.                                                                                                                                                                                                                                                                                                               1-1) مقدمه                                                                                                                   مدیریت یکی از فرایندهای اصلی هر سازمان محسوب می گردد و بهر ه وری سازمان متکی به شیوه های مدیریتی مدیران آن متکی است . مطالعات متعدد حاکی از آنند که هر سازمان برای نیل به اهداف ، شیوه خاصی از مدیریت را لازم دارد . همچنین نتایج حاصل از بررسی خصوصیات شخصیتی افراد حاکی از آنند که رفتار به منشا و خصلت های شخصیتی آنان بستگی دارد. لذا ویژگی های شخصیتی افراد ، زمینه ساز رفتارهای آنان می باشند . در این میان رفتارهای مدیران در محیط سازمانی بر سیر تحول ، پویایی و شکوفایی سازمان تاثیر دارند و خشنودی و ناخوشنودی کارکنان سازمان بستگی زیادی به رفتار مدیران آنها دارد ( شکرکن ،1370،ص43 ).                                                                                                                                                                           همه مدیران به حکم آنکه مدیرند ، به یک شیوه عمل نمی کنند . مانند سایرافراد جامعه تفاوت های فردی ، استعدادها ، انگیزه ها ، رغبت ها و تمایلات مخصوص به خود دارند و از انگیزش ، دانش و نظام ارزشی متفاوتی برخوردارند. این تفاوت ها، گرچه به ظاهر ممکن است جزئی باشند ، هنگامیکه از فرایندهای واسطه شناختی افراد عبور می کنند ، به تفاوت های بسیار بزرگ و نتایج رفتاری کاملا متفاوت می انجامند . چنین تفاوت هایی عمدتا از تفاوت های ناشی از شخصیت هریک از افراد سرچشمه می گیرند . تفاوت های افراد بر پایه شخصیت می تواند منبع توسعه خلاقیت و یا ریشه تعارض ، ناکامی و مشکلات اجتناب ناپذیر سازمانی باشد . مشکلات اجتناب ناپذیر تفاوت های فردی در سازمان ، خود را بصورت تناقضات مهم در زندگی سازمانی هویدا می سازد . یکی از این تناقضات ، توازن بین شخصیت ، نیازها و اهداف فردی با سبک اجرایی مدیریت مدیران در سازمان ها می باشد. یکی از مدل های معروف شخصیت به نام مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) رابرت مک کری[4] ، پل کاستا[5] (1997) که حدود دو دهه از ظهور آن می گذرد، شخصیت افراد را به پنج بعد روان رنجوری[6] (N)، برون گرایی[7] (E) ، وظیفه شناسی[8] ©، تطابق پذیری[9] (A) و گشودگی نسبت به پذیرش تجربه[10] (O) تقسیم می کند.  هر یک از افراد بر حسب ویژگی شخصیتی خود طبق این مدل می توانند نگرش و گرایش خاصی نسبت به سبک مدیریتی مدیرانشان در سازمان داشته باشند.                                                                                                                                                        1-2) بیان مساله                                                                                                              سان تزو[11] در کتاب هنر جنگ[12] خود مطرح می دارد که اگر شما خود و دیگران را بشناسید ، حتی در صدها جنگ در مخاطره نخواهید بود. اگر شما دیگران را نشناسید اما خودتان را بشناسید ، یک طرف را باخته و طرف دیگر را خواهید برد. اما اگر شما ، نه دیگران و نه خودتان را بشناسید ، در هر جنگی در مخاطره خواهید بود. یک مدیر برای برنده شدن ، نیاز دارد بداند که کارمندان او چه چیز نیاز دارند و او در عوض چه چیزی می تواند برای آنها فراهم آورد. (Moy&Lam,2004,p.521)                                                                                                                  سازمان های اداری درگیر مسائل و مشکلات فراوانی هستند . بعضی از این دشواری ها از طریق بکارگیری فنون مدیریت قابل حل است و برخی دیگر که با جنبه های انسانی سر و کار دارد به آسانی حل شدنی نیست . جنبه های انسانی بیشتر به بررسی و شناخت رفتار افراد درون سازمان تاکید دارد . مطالعه علوم رفتاری در سازمان ها جستجویی برای یافتن پاسخ به سوالات پیچیده درباره طبیعت انسان و ابعاد متفاوت وجودی وی است. (متقی و بهشتی فر ،1385، ص 90)                                                                                                                                                                             شخصیت یکی از عوامل مهمی است که برعمل و رفتار کارکنان تاثیر می گذارد و این تاثیرگذاری در نهایت بر تصمیمات مدیریت و رفتار سازمانی آنان موثر خواهد بود (نادریان جهرومی ، 1386 ، ص105) . شخصیت در راهنمایی حرفه ای و عملکرد شغلی اهمیت زیادی دارد . تنها نمی توان به استعداد و هدف آن درک ، پیش بینی و بهبود عملکرد افراد و در نهایت سازمانی است که آنها در آن کار می کنند . (Digman , 1990,p.420)                                                                                                                                                                                                                              در مورد تفاوت های فردی و شخصیت نظریات گوناگون از زمان های دور تا به امروز وجود داشته است . اما حوزه شخصیت طی دو دهه گذشته با مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) رابرت مک کری و پل کاستا صورتی غالب پیدا نموده است.                                                                                                                                                                                                           نتیجه بررسی های بسیاری که با بهره گیری از تحلیل عاملی و با محوریت ویژگی های شخصیتی انجام شده،  معرفی پنج عامل شخصیت بود . به این طریق مک کری و کاستا (1997) با بهره گیری از عاملی دریافتند که می توان بین تفاوت های فردی و ویژگی های شخصیتی ، پنج بعد مهم را منظور کرد. (شکری و دیگران، 1386 ،ص281)                                                                                                                                                                                                           این پنج عامل عبارتند از :                                                                         .                                                                                                                                     برون گرایی (کمیت و شدت سطح فعالیت و تعاملات بین فردی) ، سازگاری ( کیفیت تعاملات بین فردی در پیوستاری از رحم ، شفقت و دلسوزی تا تعرض و مخالفت) ، وظیفه شناسی (با وجدان بودن و میزان پیگیری و وجود رفتارهای انگیزشی در رسیدن به هدف) ، روان رنجوری (تمایل به تجربه احساس منفی ، همچون عصبانیت ، عدم ایمنی ، استرس) ، گشودگی نسبت به پذیرش تجربه (در طیفی از منفعل بودن تا حمایت از تجربیات جدید) . (Vakola&Tsaousis,2004,p.88)                 .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  الگوی پنج عاملی یک سنخ شناسی فراگیر و دربرگیرنده پنج عاملی نسبتا پایدار است. این پنج عامل ، روانشناسی شخصیت را با چارچوب سنجش دقیقی ارائه نموده و محرک ایجاد علاقه برای پژوهش و عمل در مورد شخصیت می باشند . این پنج عامل در میان چند فرهنگ و زبان مختلف شناسایی شده اند که این نشانگر پشتوانه بیشتر بر وجود Big-5 و کاربرد جهانی است. (Nikolaou.et.al,2007,p.651)       

 

سبک های مدیریتی :                                                                                                                                                                                                                                                                  نحوه استفاده مدیر از قدرت و نفوذ خود را ، سبک مدیریتی می گویند که با عنایت به نوع و ماهیت تئوری های ارائه شده سبک های متعدد و متفاوتی در مدیریت ارائه و به وجود آمده است ، مهمترین آنها عبارتند از:  سبک مشارکتی ، سبک دستوری ، سبک تفویض کننده اختیار ، سبک حمایتی ، سبک وظیفه گرا ، سبک ممتاز ، سبک تیمی ، سبک خدمتگزار ، سبک فرهمند و سبک تحول آفرین (علی پارسیان ،1386، ص74).  درباره سبک های مدیریتی نظریه های گوناگونی ارائه شده است که ما در این پژوهش به روی مطالعات صورت گرفته در دانشگاه میشیگان بر مبنای سبک مدیریت مشارکتی (کارمند مدار) اشاره خواهیم داشت .   اما آنچه انجام این پژوهش را موجه می سازد پاسخ به این مساله اصلی است که آیا افرادی که تیپ شخصیتی آنان بر اساس مدل پنج عاملی شخصیت (Big-5) است ادراک مشارکتی نسبت به سبک مدیریت مدیران خود را در سازمان دارند ؟                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 برای مثال آیا یک فرد با ویژگی شخصیتی روان رنجور که مستعد استرس ، پرخاشگری و بدبینی نسبت به دیگران است ادراک مشارکتی نسبت به سبک مدیریتی مدیر خود دارد ؟                                                                                                                                                                  آیا افراد با ویژگی گشودگی نسبت به تجربیات یا افراد با میزان بالای برون گرایی و تمایل بیشتر با تعاملات با سایرین ، و یا افراد دارای حس وظیفه شناسی و یا تطابق پذیری و کنار آمدن راحت با سایرین ادراک بیشتری نسبت به سبک مشارکتی مدیر خود نخواهند داشت؟                                                                                                                                                  این پژوهش در پی یافتن پاسخ هایی برای سوالات فوق است .                                                     

1-3) اهمیت و ضرورت تحقیق                                                                                                                                                                                   سازمان ها متشکل از افرادی هستند که هر یک از این افراد دارای شخصیتی منحصر به فرد بوده و در تعاملات خود با سازمان و دیگران آنرا بروز می دهند . در اهمیت افراد در سازمان همین بس که مدیریت را عبارت از کار با دیگران دانسته اند . مدیران برای آنکه بتوانند با این افراد کار کنند ، الزاما بایستی        ویژگی های شخصیتی افراد تحت سرپرستی خود را بشناسند و مطابق با این ویژگی ها افراد را مدیریت کنند. چرا که بعضی از مدیران شناخت مناسبی از شخصیت کارکنان خود نداشته و سبک مدیریتی مناسبی را برای اداره سازمان انتخاب نمی کنند و از سویی دیگر کارکنان نیز درک درستی از سبک مدیریتی مدیر خود در سازمان نداشته که همین عاملی می شود تا سازمان و فرد برای رسیدن به اهداف خود با شکست مواجه

&nbsp;

<a href="http://zusa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%aa%d8%a7%d8%ab%db%8c%d8%b1-%d9%88%db%8c%da%98%da%af%db%8c-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b4%d8%ae%d8%b5%db%8c%d8%aa%db%8c-%da%a9%d8%a7%d8%b1%da%a9/"><img class="alignnone size-medium wp-image-170857″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/08/6_001-260x300-260x300.png” alt="برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید” width="260″ height="300″ /></a>

 

شوند . (مقیمی،1377،ص46)                                                                                                         شناخت شخصیت از منظر اسلام نیز مورد تاکید قرار گرفته است . قرآن کریم رفتار و عمل انسان را مبتنی بر چیزی می داند که از آن به “شاکله” یاد کرده است . با توجه به معنی لغوی و اصطلاحی برخی مفسران و مضمون برخی روایات ، شاید نزدیکترین مفهوم به شخصیت در روانشناسی را بتوان همین تعبیر دانست. (نیک صفت،1386،ص168)                                                                                                           شاکله در عین اینکه شکل دهنده و تشکیل ظاهر و اعمال و رفتار بیرونی فرد است ، به افکار ، عواطف و نیت های باطنی و درونی فرد نیز اشاره دارد که بصورت مستمر و پیوسته در اعماق درون و لایه های زیرین باطن انسان نشت کرده و رفتار ، ادراک و احساس آدمی را شکل می دهد و آنها را به سبک و سیاق خود   می آفریند .(سوره اسرا،آیه 84) لذا شناخت شخصیت کارکنان و میزان تاثیر آن بر ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیرشان در سازمان حائز اهمیت خواهد بود . از آنجا که ممکن است شخصیت افراد بر طبق پنج بعد مدلBig-5  بر ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیرشان تاثیرگذار باشد ، پژوهش در این زمینه حائز اهمیت خواهد بود.                                                                                                                               با توجه به ویژگی های شخصیتی افراد بر اساس پنج عاملی مک کری و کاستا پژوهش در این مورد که آیا این ویژگی ها تاثیری بر ادرک آنها از سبک مشارکتی مدیرانشان در سازمان دارد یا خیر ضروری به نظر    می رسد ، و  اینکه چقدر ویژگی برون گرایی ، سازگاری ، وظیفه شناسی ، روان رنجوری و گشودگی نسبت به پذیرش تجربیات به روی ادراک کارکنان از سبک مشارکتی مدیرشان خواهد داشت ، ضرورت این طرح را بیشتر آشکار می کند .                                                                                                                                                                                                                                               1-4) سوالات تحقیق                                                                                                    1-4-1) سوال اصلی                                                                                                  آیا بین ویژگی های شخصیتی کارکنان و ادراک آنها از سبک مدیریتی مدیران رابطه معناداری

1-2-بیان مسئله                                                                                        5

1-3-اهمیت و ضرورت انجام تحقیق                                                               6

1-4-اهداف مشخص تحقیق                                                                         7

1-4-1-هدف کلی                                                                                    7

1-4-2-اهداف فرعی                                                                                 7

1-5-سؤالات تحقیق                                                                                  7

1-6-فرضیه‏های تحقیق                                                                               8

1-7-تعریف واژه‏ها و اصطلاحات                                                                  7

1-7-1-تعاریف نظری                                                                                7

1-7-2-تعاریف عملیاتی                                                                             8

 

فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام‌شده

2-1-مقدمه                                                                                             11

2-2-فرآیند شایسته‌سالاری                                                                           16

2-2-1-انتخاب                                                                                        16

2-2-2-ارزشیابی                                                                                      16

2-2-3-جابجایی و تثبیت                                                                            18

2-3-رویکردهای موجود درباره شایستگی‌ها                                                       18

2-3-1-رویکرد رفتاری                                                                              18

2-3-2-رویکرد استانداردها                                                                          18

2-3-3-رویکرد اقتضایی ( موقعیتی )                                                               18

2-4-معیارهای شایسته‌سالاری از دیدگاه اندیشمندان مدیریت                                    18

عنوان                                                                                            شماره صفحه

——————————————————————-

2-4-1-مهارت‌های مدیریتی و سرپرستی                                                           19

2-4-2-مهارت‌های تصمیم‌گیری                                                                     19

2-4-3-خلاقیت و نوآوری                                                                          19

2-4-4-مهارت‌های رهبری                                                                           19

2-4-5-مهارت‌های فنی                                                                              19

2-4-6-مهارت‌های ادراکی                                                                           19

2-4-7-مهارت‌های انسانی                                                                           20

2-4-8-مهارت‌های گفتگو و مذاکره                                                                 20

2-4-9-مهارت‌های اطلاعاتی                                                                        20

2-4-10-مهارت کامپیوتری                                                                          20

2-5-فرآیند شایسته‌سالاری و ارتباط میان آن‌ها                                                    20

2-5-1- شایسته پنداری                                                                              20

2-5-2- شایسته خواهی                                                                              20

2-5-3- شایسته شناسی                                                                              20

2-5-4- شایسته سنجی                                                                               21

2-5-5- شایسته گزینی                                                                               21

2-5-6- شایسته گماری                                                                              21

2-5-7- شایسته پروری                                                                              21

2-5-8- شایسته داری                                                                                21

2-6-سطوح شایستگی                                                                                21

2-6-1-سطح فردی                                                                                   22

2-6-2-سطح سازمانی                                                                                22

2-6-3-سطح راهبردی                                                                               22

2-7-جنبه‌های شایستگی                                                                              22

2-7-1-دانش                                                                                          22

2-7-2-مهارت                                                                                        22

عنوان                                                                                            شماره صفحه

 

——————————————————————-

2-7-3-توانائی                                                                                         23

2-7-4-نگرش                                                                                         23

2-8-چرخه حیات شایستگی                                                                         23

2-8-1-ترسیم شایستگی                                                                             23

2-8-2-تشخیص شایستگی                                                                          23

2-8-3-توسعه شایستگی                                                                             23

2-8-4-نظارت بر شایستگی                                                                         23

2-9-مدل شایستگی                                                                                   23

2-10-خصوصیات مدل‌های شایستگی                                                              26

2-11-الزام پیاده‌سازی نظام شایسته‌سالاری                                                         27

2-12-ادبیات تحقیق                                                                                  28

2-12-1-مروری بر مطالعات داخلی                                                                28

2-12-2-مرورب بر مطالعات خارجی                                                              32

 

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه                                                                                            38

3-2- روش پژوهش                                                                                  38

3-3- جامعه آماری پژوهش                                                                          38

3-4- نمونه آماری و روش نمونه‌گیری                                                              39

3-5- ابزار گردآوری اطلاعات                                                                       41

3–6- روایی و پایایی ابزار                                                                           42

3-7- روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات                                                                42

3-8- ملاحظات اخلاقی در پژوهش                                                                42

 

فصل چهارم: نتایج تحقیق

4-1- مقدمه                                                                                            45

عنوان                                                                                           شماره صفحه

——————————————————————-

4 – 2 – داده‌های توصیفی                                                                           45

4 – 3 – یافته‌های توصیفی                                                                          52

4 – 3 – 1 پرسش اول پژوهش: چه عواملی در شایسته‌سالاری مدیران در سازمان مؤثر است؟        52

4 – 3 – 2 پرسش دوم پژوهش: آیا بین شایسته‌سالاری و انگیزش کارکنان ارتباط

معنی‌داری وجود دارد؟                                                                     57

4 – 4 – یافته‌های استنباطی                                                                          58

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5 – 1 – مقدمه                                                                                        78

5 – 2 – خلاصه یافته‌ها و نتایج                                                                     78

5 – 3 – تحلیل نتایج تحقیق:                                                                        80

5 – 4 – بحث و نتیجه‌گیری                                                                         81

5 – 5 – محدودیت‌های تحقیق                                                                     82

5 – 6 – پیشنهاد‌های کاربردی                                                                       82

5 – 7 – پیشنهاد‌های پژوهش                                                                       82

فهرست منابع

منابع فارسی                                                                                            84

منابع غیرفارسی                                                                                        89

پیوست‌ها

پرسشنامه:تعیین اولویت‌بندی عوامل شایسته سالاری                                               94

پرسشنامه:شایسته سالاری و اثر آن بر انگیزش کارکنان                                                      96

چکیده انگلیسی                                                                                        101

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                   شماره صفحه

————————————————————————-

جدول (4 – 1) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک محل اشتغال                           45

جدول (4 – 2) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک جنیست                               46

جدول (4 – 3) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک سابقه کار                              46

جدول( 4 – 4) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک مدرک تحصیلی                       46

جدول (4 – 5) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به موقعیت کاری                                 47

جدول (4 – 6) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک محل اشتغال و مدرک تحصیلی     47

جدول (4 – 7) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک محل اشتغال و سابقه کار            48

جدول (4 – 8) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش  به تفکیک محل اشتغال و جنسیت              48

جدول (4 – 9) توصیف مؤلفه‌های مهارت‌های مدیریت                                                    49

جدول (4 – 10)         توصیف مؤلفه‌های نقش‌های مدیریت                                                      49

جدول (4 – 11)         توصیف مؤلفه‌های انگیزش                                                                  50

جدول (4 – 12)         توصیف مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت و انگیزش                                     50

جدول (4 – 13)         شاخص‌های آماری مهارت‌های مدیریت                                                   51

جدول (4 – 14)         شاخص‌های آماری نقش‌های مدیریت                                                     51

جدول (4 – 15)         شاخص‌های آماری انگیزش کارکنان                                                       52

جدول (4 – 16)          ماتریس ضرایب همبستگی پیرسن                                                                   57

جدول (4 -17 )ماتریس ضرایب همبستگی اسپیرمن                                                        58

جدول (4 – 18)خلاصه مدل رگرسیونی ( انگیزش بر مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت )                 58

جدول (4 – 19) آنالیز واریانس مدل رگرسیونی برای انگیزش                                             59

جدول (4 – 20)         ضرایب مدل رگرسیونی برای انگیزش                                                     59

جدول (4 – 21)         خلاصه مدل رگرسیونی برای پاداش‌های مادی و معنوی                                 59

جدول (4 – 22)         آنالیز واریانس مدل رگرسیونی برای پاداش‌های مادی و معنوی                        60

جدول (4 – 23)         ضرایب مدل رگرسیونی برای پاداش‌های مادی و معنوی                                60

جدول (4 – 24)         خلاصه مدل رگرسیونی برای ترفیع شغلی                                                 61

عنوان                                                                                                    شماره صفحه

————————————————————————-

جدول (4 – 25)         آنالیز واریانس مدل رگرسیونی برای ترفیع شغلی                                        61

جدول (4 – 26)         ضرایب مدل رگرسیونی برای ترفیع شغلی                                                          61

جدول (4 – 27)         خلاصه مدل رگرسیونی برای ایجاد احساس مشارکت در کارها                        62

جدول (4 –28) آنالیز واریانس مدل رگرسیونی برای ایجاد احساس مشارکت در کارها                62

جدول (4 – 29)         ضرایب مدل رگرسیونی برای ایجاد احساس مشارکت در کارها                        62

جدول (4 – 30)         خلاصه مدل رگرسیونی برای امنیت و عدالت اداری                                     63

جدول (4 – 31) آنالیز واریانس مدل رگرسیونی برای امنیت و عدالت اداری                                      63

جدول (4 – 32)         ضرایب مدل رگرسیونی برای امنیت و عدالت اداری                                     63

جدول (4 – 33) ماتریس ضرایب همبستگی اسپیرمن                                                       64

جدول (4-34) آنالیز رگرسیون انگیزش بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت             64

جدول (4-35)ضرایب مدل رگرسیونی انگیزش بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت    65

جدول ( 4-36)خلاصه مدل رگرسیونی انگیزش بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت   66

جدول (4-37) آنالیز واریانس رگرسیونی انگیزش بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های

مدیریت با روش گام‌به‌گام                                                                 66

جدول (4-38)مدل نهایی روش گام‌به‌گام رگرسیون انگیزش بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها

و نقش‌های مدیریت                                                                        67

جدول (4-39)آنالیز رگرسیون انگیزش پاداش‌های مادی و معنوی بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها

و نقش‌های مدیریت                                                                        68

جدول (4-40)ضرایب مدل رگرسیونی انگیزش پاداش‌های مادی و معنوی بر اساس مؤلفه‌های

مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                                             68

جدول (4-41)خلاصه مدل رگرسیونی انگیزش پاداش‌های مادی و معنوی بر اساس مؤلفه‌های

مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                                             68

جدول( 4-42)آنالیز واریانس رگرسیونی انگیزش بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های

مدیریت با روش گام‌به‌گام                                                                 69

جدول (4-43)مدل نهایی روش گام‌به‌گام رگرسیون انگیزش پاداش‌های مادی و معنوی بر

اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                         69

 

 

عنوان                                                                                                   شماره صفحه

————————————————————————-

جدول (4-44 ) آنالیز رگرسیون انگیزش – ترفیع شغلی بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها و

نقش‌های مدیریت                                                                            70

جدول (4-45)  ضرایب مدل رگرسیون انگیزش – ترفیع شغلی                                           71

جدول (4-46)  خلاصه مدل رگرسیون انگیزش – ترفیع شغلی                                           71

جدول (4-47) آنالیز واریانس رگرسیون انگیزش – ترفیع شغلی                                          71

جدول (4-48)  مدل نهایی روش گام‌به‌گام رگرسیون انگیزش – ترفیع شغلی                           72

جدول (4-49)  آنالیز رگرسیون انگیزش –ایجاد احساس مشارکت در کاربر اساس مؤلفه‌های

مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                                             73

جدول (4-50)  ضرایب مدل رگرسیون انگیزش –ایجاد احساس مشارکت در کار                      73

جدول (4-51)  خلاصه مدل رگرسیون انگیزش –ایجاد احساس مشارکت در کار                      73

جدول (4-52) آنالیز واریانس رگرسیون انگیزش –ایجاد احساس مشارکت در کار                     74

جدول (4-53)  مدل نهایی روش گام‌به‌گام رگرسیون انگیزش –ایجاد احساس مشارکت در کار      74

جدول (4-54) آنالیز رگرسیون انگیزش امنیت و عدالت اداری بر اساس مؤلفه‌های مهارت‌ها

و نقش‌های مدیریت                                                                        75

جدول (4-55)  ضرایب مدل رگرسیونی انگیزش امنیت و عدالت اداری بر اساس مؤلفه‌های

مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                                              75

جدول (4-56)  خلاصه مدل رگرسیونی انگیزش امنیت و عدالت اداری بر اساس مؤلفه‌های

مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                                             75

جدول (4-57)  آنالیز واریانس رگرسیونی انگیزش امنیت و عدالت اداری بر اساس مؤلفه‌های

مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت با روش گام‌به‌گام                                        76

جدول (4-58)  مدل نهایی روش گام‌به‌گام رگرسیون انگیزش امنیت و عدالت اداری بر اساس

مؤلفه‌های مهارت‌ها و نقش‌های مدیریت                                                  76

جدول (5-1)    تحقیقات انجام شده بر روی مؤلفه‌های شایستگی مورد پژوهش                        79

 

 

 

فهرست شکل‌ها

 

عنوان                                                                                                   شماره صفحه

————————————————————————

شکل 2-1  سلسله‌مراتب شایستگی‌ها                                                                         25

شکل 2-2 مدل سلسله‌مراتب شایستگی‌های مدیریتی                                                        26

 

 

 

چکیده

 

پژوهش حاضر باهدف شناسایی مهم‌ترین فاکتورهای شایسته­سالاری در نظام اداری و تأثیر آن بر انگیزش کارکنان در اداره برق شهرستان دزفول صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی پرسنل و کارکنان اداره برق شهرستان دزفول تشکیل داده­اند لذا حجم نمونه 112 نفر بود. جهت جمع­آوری داده­ها از دو پرسشنامه استفاده‌شده که یکی جهت تعیین مهم‌ترین عوامل شایسته­سالاری و دیگری بعد از تعیین مهم‌ترین عوامل شایسته­سالاری جهت بررسی میزان وابستگی آن‌ها به عوامل انگیزشی استفاده‌شده است و برای تجزیه تحلیل داده­ها از روش رگرسیون و برای انجام پردازش اطلاعات از نرم­افزار spss استفاده‌شده است و نتایج به‌دست‌آمده به شرح زیر است:

1 – بین عوامل انگیزشی و مهارت‌های مدیریت و نقش‌های مدیریت دوبه‌دو همبستگی شدید وجود دارد.

2 – پاداش‌های مادی و معنوی بیشتر به نقش‌های مدیریت وابسته است.

3 – ایجاد احساس مشارکت در کارها 66% بیشتر از نقش‌های مدیریت به مهارت‌های مدیریت وابسته است.

4 – ترفیع شغلی به نقش‌های مدیریت بیشتر از مهارت‌های مدیریت وابسته است

5 – امنیت و عدالت اداری شدیداً به مهارت‌های مدیریت وابسته است.

همچنین با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان برای انتخاب مدیران برای سازمان‌های با شرایط خاص با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از بین چند گزینه بهترین گزینه را با توجه به توانایی‌های مدیر (نقش‌ها و مهارت‌ها) جدا نمود مثلاً برای انتخاب یک مدیر جهت یک سازمان که احساس امنیت و عدالت اداری در آن پایین است انتخاب مدیری بامهارت ادراکی و فنی بالا بهترین گزینه خواهد بود. همچنین برای سازمانی که نیاز به افزایش احساس مشارکت در کار برای آن لازم است باید مدیری را انتخاب کرد که دارای مهارت ادراکی و نقش تصمیم­گیری بالا باشد.

کلمات کلیدی: شایسته‌سالاری، بهره‌وری، انگیزش، نظام اداری

 

فصل اول

 

 

کلیات تحقیق

 

 

1-1-مقدمه

زندگی سازمانی هرروز با شتابی افزون‌تر از دیروز درگذراست و شکی نیست که این شتاب، تغییر و تحولات به‌روز سازمانی را می­طلبد تا بتواند جوابگوی نیازهای سازمانی باشد در این میان انسان عنصر اصلی و اساسی هماهنگ با این شتاب و همچنین بوجود­آورنده و هدایت­کننده آن است.

در حقیقت اگر این عنصر ضروری از حرکت بازماند کل مجموعه متوقف گردیده و تحولات سیر بهبود نخواهند داشت پس برای ایجاد، هدایت و نتیجه­گیری سودمند از جریان تغییر و تحول نیاز به منابع انسانی پویا، انعطاف­پذیر، یادگیرنده، کوشا، نوآور، دانا و توانا داریم.

با توجه به نقش انسان در دهه­های اخیر اهمیت مدیر به‌عنوان رهبری هدایت­گر در عرصه سازمان­های پیشرو بر کسی پوشیده نیست و به­کارگیری نظام­های مؤثر در جهت انتخاب و انتصاب این مدیران و ارزیابی قابلیت­های مدیریتی آن‌ها برای ارائه الگو برای نظام شایسته­سالاری از جایگاه مهم و ویژه‌ای برخوردار است و در فرآیند انتخاب شایسته­ها می­بایست ضابطه مداری جای رابطه مداری را بگیرد و انتخاب هدایت­کنندگان و رهبران سازمان‌ها بر اساس اصول حاکم بر سازمان­های شایسته­سالاری صورت گیرد.

مطالعه و شناسایی اصول شایسته­سالاری در انتخاب مدیران و انتخاب آن‌ها بر اساس این اصول از گام‌های اساسی و ضروری جهت استقرار نظام شایسته­سالاری در هر سازمانی است.

مدیریت شایستگی فکری است که در بخش خصوصی توسعه‌یافته و در طول دهه 1990 به بخش دولتی منتقل‌شده است بنابراین مدیریت شایستگی روند جدیدی در نقش دولتی است که نیازمند پژوهش­های زیادی در این زمینه است.

اهمیت پرورش مدیران و رهبران بخش عمومی هم در محیط­های دانشگاهی و هم در محیط­های سازمانی مدت­هاست که تشخیص داده‌شده و روندهایی نظیر جهانی‌شدن و پیشرفت­های فناورانه و تغییرات در محیط و انتظارات از مستخدمان عمومی، اهمیت پرورش رهبران شایسته در بخش عمومی به‌ویژه کارگزاران سطح عالی را به بخش عمده­ای از تلاش­های منابع انسانی در چندین کشور جهان تبدیل نموده است.

در دنیای مدرن امروزی هر کشوری برای افزایش ظرفیت حکمرانی و نیز افزایش کارایی و اثر­بخشی خدمات عمومی نیازمند مدیران و کارکنانی است تا بتوانند بر اساس شایستگی­های خود به ارائه خدمات بهتر به شهروندان (بر اساس منافع عمومی جامعه) بپردازند.

در دهه گذشته نوآوری و دانش به محور توسعه اقتصادی کشورها تبدیل‌شده و موجب رشد اقتصادی خارق‌العاده‌ای در این کشورها شده است و اقتصاد فیزیکی، جای خود را به اقتصاددانشی داده که در آن مهم‌ترین عامل تولید نه نیروی کار و سرمایه بلکه دانش، مهارت و فناوری است (هوسیلد و بکر، 1996) به نظر مینتزبرگ (1992) بانک اطلاعات استراتژیک سازمان در حافظه رایانه­ها نیست، بلکه در مغز مدیران و کارکنان آن است (سولیمن و اسپونر، 2003). همان‌طور که محیط کار بیش‌ازپیش متفاوت و متنوع می‌شود شرکت­ها باید بدون توجه به نژاد، سن، مذهب و جنسیت، توانمندی و شایستگی­های کارکنان را تقویت کنند. بر همین اساس اندیشمندان مدیریت بر این باورند که دانش و مهارت کارکنان مهم‌ترین منبع مزیت رقابتی هر سازمان است (گاراوان 2007، لیپک 1999، هندری 1990). آن‌ها معتقدند نقش منابع انسانی به دلیل کمیابی، ارزشمندی، جانشینی و تقلید­ناپذیری بسیار بااهمیت است (گابریرا 2003).

در این میان شایستگی­های مدیران سازمانی به‌عنوان کلیدی­ترین منبع انسانی از اهمیت بیشتری برخوردار است. امروزه اهمیت وظایف مدیران در سازمان‌ها کاملاً آشکار و بدیهی است. آن‌ها وظیفه هماهنگ کردن منابع انسانی و مادی برای نیل به اهداف موردنظر سازمان را به عهده‌دارند (اقتداری 1368). علاوه بر نقش‌های کلاسیک، مهم‌ترین اقدامات هر سازمان ازجمله تصمیم­گیری، برنامه­ریزی، هماهنگی و رهبری را نیز بر عهده‌دارند (بابایی زکلیلی 1377).

سازمانی را نمی‌توان یافت که رشدی مستمر و موفقیتی پایدار را تجربه کرده باشد مگر آنکه توسط مدیر یا تیمی از مدیران و رهبران شایسته و کارآمد اداره و هدایت‌شده باشد (ابوالعلایی و همکاران 1385) به همین دلیل است که ادبیات مدیریت مملو از تألیفات و مقالات بی­شماری است که به استعدادها، مهارت‌ها و توانایی­های خاص مدیران کارآمد اشاره دارند. شایستگی­هایی که مدیر را در انجام وظایف خطیر مدیریتی موفق می­دارد (بابایی زکلیلی 1377). شایستگی مجموعه­ای از رفتار، مهارت، دانش، نگرش و ویژگی­های شخصیتی است که بیشترین ارتباط را با عملکرد موفقیت­آمیز دارند (سینات 2002 بوندر) و به رشد خدمت­دهی منجر شده و به فرد برای انجام موفق شغل و دستیابی به نتایج سازمانی مطلوب کمک می­کند (شیخ و زاهدی 1389).

ازاین‌رو مقتضی است که سازمان‌ها بکوشند شایسته­ترین، صالح­ترین، متعهدترین و بهترین افراد را از بین متقاضیان مشاغل در اجتماع به‌ویژه برای خدمت در دستگاه­های دولتی و خدمات عمومی پیدا کنند و عملیات موردنظر را بر اساس برنامه­ها و خط‌مشی‌های صحیح انجام دهند. این امر به‌مراتب برای مدیران سازمان‌ها که با مجموعه­ای از نیروهای انسانی بافرهنگ‌ها و ارزش‌های مختلف در ارتباط است بسیار حائز اهمیت است (کاظمی 1380). ازاین‌رو انتخاب و انتصاب مدیران شایسته از مهم‌ترین و حساس­ترین مسائل در فرآیند کار هر سازمان خواهد بود. بنابراین برای انتخاب و انتصاب مدیران و تشخیص و برگزیدن شایسته­ترین افراد نیاز به معیارها و ملاک­هایی است تا افراد واجد شرایط و بالیاقت، تصدی پست‌های سازمانی را به عهده بگیرند (تصدیقی 1384)

 

 

پژوهش حاضر شامل شش فصل بوده و مباحث اصلی که هدف این نوشتار است در چهار فصل جای گرفته است: فصل دوم مبادی بحث است، که علاوه بر تاریخچه فدک و معرفی خطبه، به بحث ارث در خطبه نیز می­پردازد.

فصل سوم استنادهای قرآنی خطبه در باب توحید و صفات خداوند را بیان می­کند. فصل چهارم به مسائل مربوط به حوزه معارف نبوی مانند بعثت رسول­ اکرمJو تلاش‌های ایشان در دعوت به توحید، و نجات امت­های پیش از بعثت از اوضاع رقت بارِ عصرِ جاهلی اشاره دارد. فصل پنجم به قسمت­هایی ازخطبه می­پردازد که حائز بیشترین اهمیت است. فرازهایی از­خطبه كه دربردارنده شرح وقایع رخ داده پس از رحلت پیامبراکرمJ، معرفی امیرالمؤمنینA و خدمات ایشان به اسلام، مسئله غصب خلافت که نوعی دفاع از ولایت است، ونیز احوال مردم در فتنه­های پیش آمده پس از رحلت پیامبراکرمJ می­باشد.

در این پژوهش ابتدا قسمتی از خطبه و شرح آن بیان شده، سپس استنادهای قرآنی آن ذکر می­گردد. در جمع­آوری این پژوهش که با شیوه کتابخانه­ای انجام گرفته، علاوه بر شروح خطبه، از منابع تفسیری و حدیثی نیز استفاده شده است.

حاصل و نتیجه کلی بحث این است که خطبه حضرتB بر آیات قرآن استوار است، که اوج اشراف و آگاهی ایشان به ظاهرو باطن آیات را بیان می­کند.

واژگان کلیدی: استناد، قرآن، خطبه، فدک، حضرت فاطمهB

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                             صفحه    

مقدمه 1

فصل اول: کلیات 2

1.1. بیان مسأله تحقیق 3

2.1. اهمیت و ضرورت تحقیق 3

3.1. پیشینه تحقیق 4

4.1. سؤالات تحقیق 5

1.4.1. سؤال اصلی 5

2.4.1. سؤالات فرعی 6

5.1.  فرضیه تحقیق 6

6.1. روش تحقیق 6

7.1. تعریف مصطلحات 6

1.7.1. استناد 6

2.7.1. خطبه 7

3.7.1. فدک 7

فصل دوم: مبادی بحث 9

1.2. تاریخچه فدک 10

1.1.2. چیستی فدک 10

2.1.2. بخشش فدک به حضرت فاطمهB 12

3.1.2. غصب فدک 13

2.2. هدف از تعقیب و مطالبه فدک و ارزش آن 20

3.2. خطبه فدکیه حضرت فاطمهB 22

1.3.2. منابع خطبه 23

2.3.2. سند خطبه 27

4.2. كیفیت ورود حضرت فاطمه زهراB به مسجد 30

5.2. قرآن وقانون ارث 33

1.5.2. احتجاج حضرت فاطمهB به مسأله ارث 34

2.5.2. استنادهای قرآنی 40

فصل سوم: خداوند و صفات او در خطبه فدکیه 47

1.3.  شکروثنای الهی 49

1.1.3. «الْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى مَا أَنْعَمَ وَ لَهُ الشُّكْرُ عَلَى مَا أَلْهَمَ وَ الثَّنَاءُ بِمَا قَدَّمَ» 49

2.1.3. استنادهای قرآنی حمد وثنا 58

 

3.1.3. نعمت­های فراگیر الهی 60

4.1.3. استنادهای قرآنی تعمیم نعمت­ها 62

5.1.3. نعمت­های بی­شمار الهی 69

6.1.3. استنادهای قرآنی بی­شماری نعمت­های الهی 72

2.3. توحید وصفات پروردگار 72

1.2.3. شهادت به وحدانیت خداوند 73

2.2.3. استنادهای قرآنی مطالب توحیدی خطبه 76

3.2.3. توحید فطری 77

4.2.3. استناد قرآنی توحید فطری 79

5.2.3.محال بودن رؤیت خداوند، و بی مانندی او 79

6.2.3. استناد قرآنی محال بودن رؤیت خداوند، و بی مانندی او 80

7.2.3. خلقت ابتکاری خداوند 82

8.2.3. استنادهای قرآنی خلقت ابتکاری خداوند 83

3.3. هدف آفرینش 84

1.3.3. فلسفه خلقت 84

2.3.3. ادله قرآنی قدرت خداوند 85

3.3.3. دلایل قرآنی بی­نیازی خداوند 86

4.3.3. مشیّت حضرت حق تعالی 86

5.3.3. استنادهای قرآنی مشیت الهی 88

6.3.3. تصویرگری خداوند در بیان آیات قرآن 88

7.3.3. تشریح فلسفه خلقت 89

8.3.3 . استنادهای قرآنی 90

9.3.3. عبودیت 90

10.3.3. عبودیت و مستندات قرآنی 91

11.3.3. استنادهای قرآنی 91

فصل چهارم: نبوت ومقام والای پیامبراکرم J 93

1.4. انتخاب پیامبر در علم ازلی الهی 94

2.4. فلسفه بعثت 105

1.2.4. استنادهای قرآنی 105

3.4.  جهان جاهلی در عصربعثت 106

1.3.4. تفرق در دین 106

2.3.4. آتش پرستی 108

3.3.4. بت پرستی 109

4.3.4. انکار خداوند با وجود شناخت او 110

5.3.4. استنادهای قرآنی 111

4.4. آثار و برکات پیامبراکرم J 113

1.4.4. وجود پیامبر اکرمJ روشنی­بخش ظلمات 114

2.4.4. پیامبراکرمJ زداینده تحیّر دیدگان و ابهام قلب­ها 115

5.4. قیام پیامبر J برای هدایت 117

1.5.4. استنادهای قرآنی 118

6.4 . مصیبت رحلت پیامبر اکرم J 120

1.6.4.استنادهای قرآنی 123

7.4. مقام و جایگاه قرآن کریم در خطبه شریفه فدکیه 126

1.7.4. تکلیف امت مسلمان، بعد از پیغمبر خاتمJ 127

2.7.4. فضایل قرآن 129

3.7.4. استنادهای قرآنی 132

8.4. فلسفه احکام 137

1.8.4. ایمان پاک کننده شرک 138

2.8.4. نهی از شرک در آیات قرآن 139

3.8.4. نماز دور کننده از کبر 140

4.8.4. استناد قرآنی 141

5.8.4. زکات صفابخش روح، وسعت­بخش رزق 141

6.8.4. آثار زکات در قرآن 143

7.8.4. روزه، تحکیم اخلاص، و حج رفعت دین 143

8.8.4. توصیه به روزه­داری و حج در آیات قرآن 145

9.8.4. عدالت نظام­بخش قلب­ها 146

10.8.4. معرفی عدالت به­عنوان هدف پیامبران در قرآن 147

11.8.4. امامت اهل بیتD عامل اتحاد امت مسلمان است. 147

12.8.4. توصیه قرآن به اتحاد 148

13.8.4. عزت اسلام علت اصلی تشریع جهاد 148

14.8.4. آثار جهاد در بیان قرآن 149

15.8.4. صبر کمکی بر استحقاق اجر 150

16.8.4. پاداش صبر در بیان قرآن 150

17.8.4. امر به معروف سبب مصلحت عمومی 151

18.8.4. امر به معروف در بیان قرآن 151

19.8.4. نیکی به والدین و صله ارحام سبب حفظ از نارضایتی و مایه طول عمر 152

20.8.4. نیکی به والدین و خویشاوندان در آیات قرآن 154

21.8.4. قصاص عاملی برای حفظ خون­ها 155

22.8.4. اشاره قرآن به حیات بخش بودن قصاص 155

23.8.4. گذری بر علل تشریع نذر، و کامل نمودن کیل و میزان در بیان حضرت فاطمهB 156

24.8.4.  استنادهای قرآنی 157

25.8.4. آثار و دلایل نهی از شرابخواری، قذف و سرقت 157

26.8.4. استنادهای قرآنی 159

27.8.4.  اخلاص در ربوبیت از آثار تحریم شرک 160

28.8.4. استنادهای قرآنی 162

9.4. معرفی شخصیت حضرت فاطمهBو پدر بزرگوارشانJ در خطبه 163

1.9.4. استنادهای قرآنی 165

10.4. خدمات پیامبراکرمJ در دوران رسالت 166

1.10.4. استنادهای قرآنی 169

11.4. مردم پیش از بعثت 170

1.11.4. استنادهای قرآنی 173

فصل پنجم: امامت و ولایت در خطبه فدکیه 174

1.5. معرفی امیرالمؤمنین علیA (نقش حضرت علیA در اسلام و بخشی از کمالات ایشان) 175

1.1.5. استنادهای قرآنی 180

2.5. احوال مردم در ایام فتنه 183

1.2.5. بی­کفایتی غاصبان خلافت در بیان حضرت فاطمهB 183

2.2.5. مسأله فرار از جنگ در بیان قرآن 185

3.5. جامعه بعد از رحلت پیامبر J و غصب خلافت 186

1.3.5. ظهور نفاق بعد از پیامبر اکرمJ 187

2.3.5.  اقدام غاصبان علیه اهل بیتD 196

4.5. اعتراض به سکوت مردم 199

1.4.5. استمداد حضرت فاطمهB از انصار 199

2.4.5. استنادهای قرآنی 203

3.4.5. شکوه حضرت فاطمهB از انصار 205

4.4.5.  اتمام حجت حضرت فاطمهB 211

5.5. پاسخ به ادعای خلیفه اول درباره اصرار و درخواست مردم مبنی بر پذیرش خلافت از سوی او 216

1.5.5. استنادهای قرآنی 217

6.5. پایان خطبه و شکوه به پیامبر اکرمJ 219

1.6.5. استنادهای قرآنی 220

فصل ششم: خلاصه و نتیجه­گیری 223

ضمائم 227

فهرست آیات 228

فهرست روایات 254

متن کامل خطبه فدکیه 257

فهرست منابع 261

 

 

مقدمه
حضرت فاطمهB بانوی بزرگ اسلام و سیده زنان عالمین، و پرورش یافته در مکتب وحی و خانه نبوت هستند. شناخت شخصیت والای ایشان که در عمر کوتاه خود به اعلا درجه ایمان، انسانیت، کمال، عفت و حیامداری، رسیدند، یکی از مهم­ترین عوامل شناخت و تقرب به خداوند متعال است.

حضرت فاطمهB با پرورش در دامان پیامبر اکرمJ و نیز در سایه همنشینی همسر بزرگوارشان حضرت امیرمؤمنان علیA روح خود را با آیات و مفاهیم قرآنی جلا داده و به رموز و بواطن آیات و تفسیر آن­ها تسلط یافته­اند.

شناخت شخصیت والای حضرت صدیقه طاهرهB به چند طریق ممکن است. از جمله تحقیق در نسب آن حضرت و مطالعه شرافت خانوادگی ایشان، مطالعه و تدبر در کمالات فردی ایشان، و نیز شناسایی و مطالعه و تدبر درآثاری که از این بانوی والامقام به ارث مانده است. آثاری چون احادیث، ادعیه و خطبه­های آن حضرت.

یکی از جلوه‌های علمی، فرهنگی و ارشادی آن حضرت، خطبه‌ها و گفتارهای ایشان است.

خطابه­های حضرت فاطمه Bنیز همچون دیگر معصومان از اهل بیتD قدرتمندانه به بیان حقایق پرداخته و از نفوذ کلام و متانت در سخن بهره­مند است.

از میان خطبه­های حضرت فاطمهB خطبه فدكیه به جهت دارا بودن معارف ناب، نكته‌های ژرف و آموزه‌های فراوانی كه در خود جای داده است، از نفیس‌ترین میراث ماندگار ایشان محسوب می‌شود.

با توجه به مباحثات و محاجه­های ایشان با ابوبکر در این خطبه و نیز بیانات ایشان برای زنان مهاجر و انصار در خطبه عیادت، این واقعیت روشن می­شود که ایشان بر آیات کریمه قرآن احاطه کامل داشته و به اقتضای کلام، از آن­ها بهره برده و بدان­ها استدلال فرموده­اند.

در نوشتار حاضر، به بخش اخیر توجه نموده و با توجه به متن خطبه فدکیه، استنادهای قرآنی آن بررسی می­گردد.

با توجه به این­که آیات قرآن کریم، سخنان خداوند متعال است و تمامی اوامر و نواهی آن، دستورات و هدایت­های الهی را در بردارد، و از آن­جا که اهل بیتD مبیّنان و مفسران قرآن هستند، لذا آن­چه آیات قرآنی بیان می­کند در رفتار و کردار و گفتار اهل بیتD مشهود بوده و سیره اهل بیتD نیز دارای منشأ قرآنی می­باشد.

 

فصل اول: کلیات
 

 

 

 

1.1. بیان مسأله تحقیق

2.1. اهمیت و ضرورت تحقیق

3.1. پیشینه تحقیق

4.1. سؤالات تحقیق

5.1. فرضیه تحقیق

6.1. روش تحقیق

7.1. تعریف مصطلحات

 

 

 

 

1-3) اهمیت و ضرورت انجام پژوهش… 6

1-4) اهداف پژوهش… 7

1-4-1) اهداف اصلی پژوهش… 8

1-4-2) اهداف فرعی پژوهش… 8

1-5) چارچوب نظری پژوهش… 8

1-6) سوال های پژوهش… 10

1-7) فرضیه های پژوهش… 10

1-7-1) فرضیه های اصلی.. 11

1-7-2) فرضیه های فرعی.. 11

1-8) تعریف نظری متغیرها 11

1-9) تعاریف عملیاتی متغیر ها 12

1-10) قلمرو پژوهش… 13

1-10-1) قلمرو موضوعی.. 13

1-10-2) قلمرو زمانی.. 13

1-10-3) قلمرو مکانی.. 13

فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق. 14

2-1) مقدمه. 15

بخش اول:مبانی نظری تحقیق. 18

2-2-1) ضرورت تحول کیفیت در نظام اداری.. 19

2-2-2)تعریف متغیرهای تحقیق. 21

2-2-3) متغیر اصلی : کیفیت خدمات.. 21

2-2-4) تعریف کیفیت خدمات.. 23

2-2-6) مروری بر مدل های ارزیابی کیفیت خدمات.. 25

2-2-7) مدل سروکوال. 26

2-2-7-1) محاسن استفاده از مدل سروکوال. 28

2-2-7-2) ویژگی های مدل سروکوال پاراسورامان. 29

2-2-7-3) تحلیل شکاف.. 30

بخش دوم:رضایتمندی.. 32

2-3-2)تاثیر کیفیت خدمات بر رضایتمندی.. 33

2-3-3)دلایل استفاده از خدمات باکیفیت بر رضایت.. 35

2-3-4) مفهوم رضایت.. 38

2-3-5) رضایت مشتری.. 39

2-3-6) مزایای رضایت مشتری.. 39

2-3-7) مهمترین اثرات رضایت مشتری بر فرآیند سازمان. 40

2-3-8) شاخص رضایت مشتری.. 40

2-3-8-1) شاخص ملی رضایت مشتری آمریکا 41

2-3-8-2) معرفی مدل شاخص ملی رضایت مشتری اروپا 42

2-3-8-3) مدل شاخص ملی رضایت مشتری سوئیس… 43

2-3-8-4) شاخص ملی رضایت مشتری مالزی.. 44

2-3-9) روشهای و مدلهای اندازه گیری رضایت مشتری از کیفیت خدمات.. 45

2-3-9-1) مدل کانو. 46

2-3-9-2) مدل فورنل. 47

2-3-10-3) مدل اسکمپر. 48

بخش سوم:پیشینه تحقیق. 49

2-4) بیان پیشینه تحقیق. 50

2-4-1) پیشینه در داخل. 50

2-4-2) پیشینه در خارج. 54

فصل سوم:روش تحقیق. 57

3-1) مقدمه. 58

3-3) جامعه آماری.. 60

3-4) حجم نمونه. 60

 

3-5) روش نمونه گیری.. 60

3-6) ابزار گردآوری پژوهش… 61

3-6-1) قابلیت اعتبار (روایی) پرسشنامه. 63

3-6-2) قابلیت اعتماد (پایایی) پرسشنامه. 64

3-7) روش تجزیه و تحلیل داده ها 65

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده های تحقیق. 67

4-1) مقدمه: 68

4-2) توصیف متغیر های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان: 68

4-3) توصیف متغیر های پژوهش… 73

4-4) بررسی نرمال بودن متغیر های اصلی پژوهش… 77

4-5) آزمون فرضیات پژوهش: 78

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری.. 83

5-1) مقدمه. 84

5-2) نتیجه گیری و خلاصه یافته ها 84

5-2-1) نتایج تجزیه و تحلیل توصیفی پژوهش… 84

5-2-2) نتایج و تحلیل استنباطی فرضیه های تحقیق. 85

5-2-3) نتایج آزمون تجزیه و تحلیل فریدمن.. 87

5-2-4)جمع بندی و نتیجه گیری از مطالعات آماری تحقیق. 87

5-3) پیشنهادات پژوهش… 88

5-3-1) پیشنهادات در خصوص فرضیه های اصلی.. 88

5-3-2) پیشنهادات در خصوص فرضیه های فرعی.. 88

5-3-2-1) پیشنهادات در خصوص فرضیه های فرعی اول. 88

5-3-2-2) پیشنهادات در خصوص فرضیه های فرعی دوم. 89

5-3-2-3) پیشنهادات در خصوص فرضیه های فرعی سوم. 89

5-3-2-4) پیشنهادات در خصوص فرضیه های فرعی چهارم. 89

5-3-2-5) پیشنهادات در خصوص فرضیه های فرعی پنچم. 90

5-3-3) پیشنهادات برای محققان آینده 90

5-4) محدودیت های تحقیق. 91

منابع. 92

منابع فارسی.. 93

منابع انگلیسی.. 97

چکیده:

در دنیای پر تلاطم امروز با نگاهی به اطراف خود در می یابیم که خدمات به طور وسیعی گسترش یافته و هیچ اقتصادی نمی تواند بدون خدماتی چون حمل و نقل، ارتباطات، بیمه، آموزش وبانکداری به حیات خود ادامه دهد. با توجه به اهمیت مبحث کیفیت خدمات که یکی از مولفه های اصلی و تاثیرگذار اقتصاد کشورها را تشکیل می دهد و رویکرد مشتری مداری و جلب رضایت او که در سالهای اخیر عنوان شده است، نیاز است که در این خصوص راهکارهای اجرایی اتخاذ گردد . هر کشوری که در این زمینه پیشتاز باشد می تواند مانور بهتر و بیشتری در عرصه رقابت های بین المللی داشته باشد. البته محقق در این پژوهش به بررسی کیفیت خدمات ارائه شده توسط اداره کل گمرکات گیلان به شرکتهای مرتبط که این شرکتها شامل دریایی، بین المللی، کارگزاری و ترخیص کالا در استان گیلان پرداخته است؛که فرضیه های اصلی پژوهش اینگونه تدوین گردیده که کیفیت خدمات اداره کل بر رضایتمندی شرکتها تاثیر داشته و بین انتظارات و خدمات درک شده به شرکتهای از سوی اداره کل تفاوت وجود دارد؛که بر اساس مدل استاندارد سروکوال و یک پرسشنامه مربوط به رضایتمندی، تنظیم گردید که به پنج فرضیه فرعی تقسیم شد؛ روش سروکوال برای اکثر تحقیقات که کاربردی توصیفی و پیمایشی بوده که در زمینه کیفیت خدمات قابل استفاده می باشد.پرسشنامه بین 85 شرکت توزیع گردید که 68 شرکت به تمامی سوالات پاسخ کامل و قابل تجزیه و تحلیل داده بودند که همین تعداد مبنای تحلیل آماری قرار گرفت؛در تحلیل آماری از رگرسیون و تکنیک آزمون tاستیودنت (مقایسه های زوجی) برای فرضیه ها و آزمون رتبه بندی فریدمن برای اولویت بندی انواع کیفیت خدمات اداره کل گمرکات گیلان استفاده گردید و با استفاده از نرم افزار SPSS به تجزیه و تحلیل فرضیه ها پرداخته شد که در نتیجه از فرضیه های اصلی، فرضیه اول نشان از تاثیر کیفیت خدمات بر رضایتمندی و فرضیه دوم نشان از عدم تفاوت بین خدمات درک شده و انتظارات دارد.،یعنی بین کیفیت خدمات اداره کل و انتظارات شرکتها در گیلان تفاوت وجود ندارد. ولی در فرضیه­های فرعی برای ابعاد مختلف کیفیت خدمات فقط بعدپاسخگویی مورد تایید قرار گرفت. و الویت­بندی این خدمات باتوجه به انتظارات شرکتها تکنیک آزمون رتبه بندی فریدمن از با اهمیت ترین به این شکل رتبه بندی گردید؛ اطمینان خاطر، عوامل محسوس، قابلیت اعتماد،پاسخگویی و همدلی.

واژه های کلیدی: خدمات، کیفیت خدمات، ادراکات مشتریان، انتظارات مشتریان، گمرک

 فصل اول:کلیات تحقیق

 1-1) مقدمه

اقتصاد جهانی در طی دهه اخیر رشد قابل توجهی را شاهد بوده است و همچنین نقش و جایگاه صنعت حمل و نقل به عنوان جز تفکیک ناپذیر تجارت و اقتصاد جهانی در حال رشد است؛ پیش بینی می شود هزینه های لجستیک کالا و مواد تا پایان سال 2014 به بالای پنج هزار میلیارد دلار برسد و این نشان دهنده جایگاه و تاثیر حمل و نقل در میزان هزینه های انتقال کالا و مواد است. شاخص لجستیک بر پایه شاخص مبهم دیگر در زمینه تجارت (مقررات گمرکی، زیر ساخت های تجاری، ساختارهای حمل و نقل بین المللی) تعیین می شود، حمل و نقل دریایی در اقتصاد دنیا و همچنین در اقتصاد ایران نقش حیاتی دارد؛ بیش از 90 % از کالاهای بین المللی از طریق بنادر جابجا می شوند و تقریبا 90 % واردات و صادرات ایران نیز از طریق بنادر ایران انجام می گردد. نقش خدمات حمل و نقل دریایی به عنوان یک تسهیل کننده عمده تجارت جهانی از دیدگاه اقتصاد ملی حائز اهمیت است متصدی صنعت حمل و نقل دریایی در ایران سازمان بنادر و دریا نوردی ایران می باشد؛ که خود زیر مجموعه ای از وزارت راه و شهرسازی است که وظیفه حمل و نقل دریایی با این سازمان است.لذا به دلیل حضور سازمانهای متعدد و درگیر در امر تجارت در استان گیلان مثل اداره کل سازمان بنادر و دریانوردی گیلان ، اداره کل گمرکات استان گیلان و شرکتهای متنوع حمل و ترخیص کالا خصوصاً در شهر ساحلی بندر انزلی، هماهنگی میان ذینفعان، به عنوان دغدغه ای جدی مطرح است. در همین راستا، نه تنها تقابلی بین خشکی و دریا، صنعت و تجارت دریایی وجود ندارد؛ بلکه چگونگی حضور موثر این متغیرها در بخشهای مختلف و در کنار هم و براساس برنامه ریزی متکی بر چشم انداز مطلوب و التزام و عمل به همه قوانین و مقررات مرتبط با دریا، مسئله ای راهبردی است. اجرای قانون امورگمرکی وسایرقوانین و مقررات مربوط به صادرات و واردات ، عبور)ترانزیت( کالا، وصول حقوق ورودی ، عوارض گمرکی ، مالیات های مربوطه ،الزامات فنی و تسهیل تجارت بر عهده گمرک می باشد که سازمانی دولتی تابع وزارت امور اقتصادی و دارایی است و به عنوان مرزبان اقتصادی کشور نقش محوری و هماهنگ کننده را در مبادی ورودی و خروجی کشور را دارد همچنین مسؤل اعمال حاکمیت دولت است.

1-2) بیان مساله

توجه به کیفیت و حساسیت نسبت به خدمات مطلوب تر در زمره مهمترین نکاتی است که جامعه جهانی در عصر حاضر به آنها اولویت خاصی بخشیده است کالاهای نامرغوب و خدمات پایین تر از حد انتظار همواره موجب می شود که مشتریان کالا و بهره گیران از خدمات روز به روز اعتبار و اعتماد کمتری نسبت به عرضه کنندگان آن کالا و ارائه دهندگان این خدمات پیدا کنند (آقاملایی و همکاران، 1387، ص 173). امروزه در عصر جهانی شدن، با پیشرفت دانش و تکنولوژی و سرعت ارتباطات و با تغییر و تحولاتی که در فرهنگ ها، انتظارات و مطالعات سیاسی ملتها ایجاد شده برفرآیند تحولات اداری نیز تأثیر گذاشته است. تغییر خواسته ها و توقعات شهروندان، سبب شده است که تحول از امری درون زا به امری برون زا تبدیل شود. در واقع پاسخ گو بودن سازمانهای دولتی در مقابل شهروندان سبب شده است که دولتها به افراد جامعه از منظری جدید به مثابه مشتریان بخش خصوصی بنگرند و تلاش کنند حداکثر رضایتمندی را برای آن فراهم کنند (خاکی، 1381، ص 26)

کیفیت خدمات به عنوان یکی از مهمترین عوامل تعیین کننده موفقیت سازمانهای خدماتی در محیط رقابتی امروزه مورد توجّه جدی قرار گرفته است .هر گونه کاهش در رضایت مشتری به دلیل کیفیت پایین خدمات موجب ایجاد نگرانی هایی برای سازمانهای خدماتی است . مشتریان نسبت به استانداردهای خدمت حسّاس تر شده اند و همراه روندهای رقابتی ، انتظارات آنها از کیفیت خدمات نیز افزایش یافته است. در نتیجه بسیاری از متخصّصان بازاریابی معتقدند سازمانهای خدماتی همواره بایستی انتظارات مشتریان از کیفیت خدمات را مد نظر قرار دهند . باید این موضوع را مد نظر قرار داد که وجود همبستگی میان کیفیت خدمات و موفقیت سازمان ایجاب می کند که به کیفیت به عنوان یک ابزار رقابتی برای متمایز ساختن سازمان از دیگر رقبا نگریسته شود . به عبارت دیگر کیفیت خدمات ، کلیدی برای ارتقای سود آوری می باشد نه یک عامل هزینه زا . با توجّه به اهمیت کیفیت خدمات این موضوع در کشورهای در حال توسعه مورد توجّه جدی قرار نگرفته و کشور ما ایران نیز از این امر استثناء نبوده و نیاز به برطرف کردن آن احساس می شود.

بدون شک در جو رقابتی سازمان های عصر حاضر، تنها سازمانها و مؤسساتی می توانند به ادامه حیات و توسعه روزافزون دست یابند که محور اساسی فعالیت هایشان مبنی بر کیفیت صحیح و شایسته خدمات و محصولات خود که رضایت مشتری را به دنبال خواهد داشت، بنیان نهند. انتظارات شهروندان از کیفیت خدمات دولت روز به روز فزونی می یابد و سازمانهای دولتی با انبوهی از خواسته ها و نیازهای جدید و متفاوت ارباب رجوعان خود رو به رو هستند و این باعث گردیده که سازمانهای دولتی این نیاز را در خود دریابند که بقا و توسعه آنها در آینده بدون توجه به مقوله کیفیت بی تردید امکان پذیر نیست. بر همین اساس یکی از طرح هایی که در سازمان های دولتی بدنبال بحث کیفیت طراحی شده است، طرح تکریم ارباب رجوع است. طرح تکریم مردم و ارباب رجوع و جلب رضایت آنها در نظام اداری یکی از طرح های هفت گانه برنامه تحول در نظام اداری به شماره 1854/13. ط مورخه 10/12/1381 می باشد و هدف این طرح ارتقای سطح کیفیت ارائه خدمات دستگاههای دولتی و تکریم و افزایش رضایتمندی مردم و رفع نیاز خدمت گیرندگان است (گلستان و همکاران، 1385، ص 2-1) .

برای رضایتمندی مراجعان تعاریفی متعدد ارائه شده که در ذیل به بعضی از آنها اشاره می شود.

1-ادراک مراجعان از عملکرد سازمان و خدمات دریافت شده یا ادراک مراجعان را که برآورده شدن خواسته ها و انتظاراهایشان ایجاد می شود رضایتمندی گویند.

2-ارزیابی مراجعان از کیفیت خدمات و کالا های دریافت شده رضایتمندی گویند. به طور کلی رضایتمندی مراجعان : الف) یک فرآیند است. ب) ادراکی است بر حسب ادراک افراد مختلف متفاوت است. ج) حاصل مقایسه عملکرد مورد انتظار و عملکرد واقعی (نژاد حاجعلی ایرانی، 1387، ص 3).

در این راستا گمرک کشور به عنوان مسئول تهیه ، تنظیم و نظارت در اجرای قوانین و مقررات ملی و بین المللی حاکم بر فعالیت های اقتصادی ، نقش مهمی را در صادرات و واردات ایفاء می کند . تدوین و بررسی سیاست های اقتصادی (به منظور ساماندهی و بهبود) طراحی اهرم های انگیزشی ، بهره جویی از مزیت های محیطی و موقعیت استثنایی و فن آوری پیشرفته واستانداردهای بین المللی و … همه دال بر این مدعاست . جمهوری اسلامی ایران با دسترسی به دریای خزر و کشورهای ساحلی آن و نیز در جنوب به خلیج فارس ، دریای عمان و اقیانوس هند ، از برتری نسبی بالقوه ای برای توسعه صنعت حمل و نقل چند بعدی برخوردار است ، اما با وجود گسترش ناوگان خود ، هنوز سهم شایسته ای در حمل و نقل دریای جهان و نقل و انتقالات بار در سطح بین المللی ندارد . بخش عمده ای از فعالیت های بندری و نقل و انتقالات بازار از سوی سازمان بنادر و دریانوردی به شرکت های حمل و نقل خصوصی واگذار گردیده و بهبود کیفیت خدمات این شرکت ها تا حدود زیادی به نحوه تعامل سازمان بنادر و دریانوردی و گمرکات نواحی این شرکت ها بستگی دارد .

شرکتها و سازمانهای حمل و نقل دریایی و بین المللی در ارتباط مستقیم با نهادی دولتی به نام گمرک هستند. گمرک ایران یکی از قدیمیترین سازمانهای اقتصادی کشور است که به عنوان مرزبان اقتصادی نقش مؤثری در وصول درآمدهای دولت و اجرای سیاستها و خط مشی های اقتصادی،‌بازرگانی و حتی فرهنگی دارد. گسترش روز افزون مناسبات

فهرست نقشه ها……………………………………………………………………………………………..ك-ل

 فصل اول: کلیات تحقیق

چكیده………………………………………………………………………………………………………………….

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….2

1-1-بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………4

1-2-سؤالات تحقیق……………………………………………………………………………………………..6

1-3-فرضیه ی تحقیق……………………………………………………………………………………………6

1-4-سابقه ی تحقیق…………………………………………………………………………………………….7

1-5-ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………….9

1-6-اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………..10

1-7-روش انجام تحقیق………………………………………………………………………………………10

1-8-روش و ابزار گردآوری اطلاعات…………………………………………………………………..10

1-9-جامعه ی آماری و تعداد نمونه………………………………………………………………………11

1-10-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………11

1-11-تعریف واژگان………………………………………………………………………………………….12

عدالت فضایی………………………………………………………………………………………………….12

تسهیلات عمومی شهری……………………………………………………………………………………12

شهر گرگان………………………………………………………………………………………………………12

فرایند تحلیل سلسله مراتبیAHP………………………………………………………………………..12

 فصل دوم: ادبیات تحقیق

مقدمه………………………………………………………………………………………………………….14

2-1-مفاهیم فضا، عدالت اجتماعی و عدالت فضایی………………………………………………..15

2-1-1-فضا………………………………………………………………………………………………………15

2-1-1-1-فضا در جغرافیا…………………………………………………………………………………..16

2-1-1-2-فضای شهری……………………………………………………………………………………..18

2-1-2-عدالت…………………………………………………………………………………………………..20

2-1-2-1-عدالت جغرافیایی………………………………………………………………………………..21

2-1-2-2-عدالت محیطی……………………………………………………………………………………22

2-1-2-3-عدالت اجتماعی………………………………………………………………………………….23

2-1-2-4-عدالت اجتماعی و شهر………………………………………………………………………..25

2-1-2-5-عدالت اجتماعی و برنامه ریزی شهری…………………………………………………….27

2-1-2-6-عدالت اجتماعی و رفاه اجتماعی……………………………………………………………28

2-1-2-7-عدالت اجتماعی و احساس سرزندگی…………………………………………………….30

2-1-2-8-عدالت اجتماعی و توسعه پایدار……………………………………………………………31

2-1-3-عدالت فضایی………………………………………………………………………………………..33

2-1-3-1-عدالت فضایی شهری…………………………………………………………………………..34

2-1-3-2-نابرابری فضایی و اجتماعی در شهرها…………………………………………………….35

2-1-4-مکاتب شهری، جغرافیایی و عدالت اجتماعی……………………………………………….38

2-1-4-1-عدالت در یونان باستان………………………………………………………………………..38

2-1-4-2-عدالت اجتماعی و مکاتب شهری…………………………………………………………..40

2-1-4-3-عدالت اجتماعی و آنارشیسم…………………………………………………………………40

2-1-4-4-عدالت اجتماعی و کارکردگرایان…………………………………………………………..41

2-1-4-5-عدالت اجتماعی و رادیکالیسم………………………………………………………………42

2-1-4-6-عدالت اجتماعی و لیبرالیسم………………………………………………………………….44

2-2-تسهیلات شهری………………………………………………………………………………………….46

2-2-1-تسهیلات و خدمات عمومی شهری…………………………………………………………….46

2-2-2-تسهیلات شهری و عدالت فضایی………………………………………………………………48

2-2-3-تسهیلات شهری و دسترسی………………………………………………………………………49

2-2-4-کیفیت زندگی…………………………………………………………………………………………51

2-2-4-1-کیفیت زندگی شهری…………………………………………………………………………..52

2-2-4-2-کیفیت زندگی و عدالت اجتماعی…………………………………………………………..54

 

2-2-5-سیستم اطلاعات جغرافیایی……………………………………………………………………….55

2-2-6-فرایند تحلیل سلسله مراتبی……………………………………………………………………….56

2-2-7-خود همبستگی فضایی……………………………………………………………………………..57

جمع بندی………………………………………………………………………………………………………..59

 فصل سوم: معرفی محدوده ی مورد مطالعه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….61

3-1-تاریخچه……………………………………………………………………………………………………62

3-1-1-شهر گرگان در دوره ی قبل از اسلام………………………………………………………….62

3-1-2-شهر گرگان(استرآباد قدیم)در دوره پس از اسلام………………………………………….64

3-1-3-شهر گرگان در دوره معاصر………………………………………………………………………64

3-2-خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی شهر……………………………………………………………..65

3-2-1-موقعیت جغرافیایی شهر……………………………………………………………………………65

3-2-1-1-عوارض طبیعی……………………………………………………………………………………66

3-2-2-توزیع شیب……………………………………………………………………………………………66

3-2-3-زمین شناسی…………………………………………………………………………………………..67

3-2-3-1-خصوصیات تکتونیکی زمین………………………………………………………………….67

3-2-4-خاک…………………………………………………………………………………………………….68

3-2-5-پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………69

3-2-6-منابع آب……………………………………………………………………………………………….69

3-2-6-1-منابع آبهای سطحی………………………………………………………………………………69

3-2-6-2-منابع آبهای زیر زمینی………………………………………………………………………….70

3-2-7-شرایط اقلیمی و آب و هوایی……………………………………………………………………70

3-2-7-1-دمای هوا……………………………………………………………………………………………70

3-2-7-2-بارش………………………………………………………………………………………………. 71

3-2-7-3-رطوبت……………………………………………………………………………………………..72

3-2-7-4-سایر شرایط(تابش آفتاب، گرد و غبار)……………………………………………………72

3-3-خصوصیات اقتصادی…………………………………………………………………………………..73

3-3-1-وضعیت اشتغال و فعالیت…………………………………………………………………………73

3-4-خصوصیات جمعتی و اجتماعی…………………………………………………………………….75

3-4-1-خانوار و ترکیب آن…………………………………………………………………………………75

3-4-2-ترکیب سنی……………………………………………………………………………………………75

3-4-3-نسبت جنسی………………………………………………………………………………………….77

3-4-4-وضع سواد…………………………………………………………………………………………….79

3-4-5-وضع مهاجرت………………………………………………………………………………………..81

3-5-الگوی توسعه……………………………………………………………………………………………..82

3-6-بررسی سابقه ی تهیه ی طرح های شهری در شهر گرگان…………………………………..82

3-7-وضعیت کمی و کیفی کارکردهای مختلف شهری…………………………………………….83

3-7-1-کاربری مسکونی……………………………………………………………………………………..83

3-7-2-کاربری تجاری……………………………………………………………………………………….84

3-7-3-کارکرد آموزشی……………………………………………………………………………………..85

3-7-4-کارکرد فرهنگی………………………………………………………………………………………85

3-7-5-کارکرد مذهبی………………………………………………………………………………………..86

3-7-6-کارکرد ورزشی………………………………………………………………………………………87

3-7-7-کاربری بهداشتی- درمانی…………………………………………………………………………89

3-7-8-کارکرد اداری…………………………………………………………………………………………90

3-7-9-کارکرد فضای سبز………………………………………………………………………………….91

جمع بندی……………………………………………………………………………………………………93

 فصل چهارم: یافته های تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………95

4-1-تعیین میزان دسترسی نواحی شهر گرگان به تسهیلات عمومی……………………………..96

4-2-تحلیل سلسله مراتبی(AHP)…………………………………………………………………………98

4-2-1-آماده سازی و رقومی کردن لایه های اطلاعات مکانی وتهیه ی نقشه ی فواصل………..100

4-2-2-طبقه بندی مجدد نقشه ها بر اساس ارزشگذاری آنها……………………………………104

4-2-2-1-تحلیل دسترسی به خدمات پستی…………………………………………………………109

3-2-2-2-تحلیل دسترسی به جایگاه های سی ان جی و بنزین………………………………..111

4-2-4-تشکیل ماتریس مقایسه ی زوجی  و وزن دهی معیارها با استفاده از نرم افزارAHP…….

4-2-5-تعیین درجه ی سازگاری………………………………………………………………………..119

4-2-6-تلفیق معیارهای وزن گذاری شده و تهیه ی نقشه ی نهایی دسترسی به تسهیلات……121

4-3-خودهمبستگی فضایی………………………………………………………………………………..123

4-3-1-ضریب موران……………………………………………………………………………………….123

4-3-2-آماره ی عمومیG………………………………………………………………………………….125

4-3-3-ضریب دو متغیره ی موران……………………………………………………………………..127

جمع بندی…………………………………………………………………………………………….130

 فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه گیری و ارائه ی پیشنهادات

5-1-آزمون فرضیه……………………………………………………………………………………………132

5-1-1-فرض اول…………………………………………………………………………………………….132     

5-1-2-فرضیه ی دوم……………………………………………………………………………………….133

5-2-نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………135

5-3-پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….138

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………….140

منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………148

Abstract………………………………………………………………………………………………………..

چکیده:

مهمترین معیار برای تحلیل وضعیت عدالت فضایی در شهر چگونگی توزیع تسهیلات و خدمات شهری است و میزان و چگونگی توزیع تسهیلات می تواند نقش مؤثری در جابجایی فضایی جمعیت و تغییرات جمعیتی در مناطق شهری داشته باشد. این پژوهش با هدف تحلیل عدالت فضایی در نقاط شهری گرگان با تأکید بر تسهیلات عمومی شهری وبررسی رابطه ی بین توزیع تسهیلات و جمعیت، 13 نوع از تسهیلات عمومی را مورد بررسی قرار داده است.روش تحقیق از نوع توصیفی، تحلیلی و کاربردی بوده و جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و با استفاده از ابزار پرسشنامه و جمع آوری داده ها با مراجعه به سازمانها و ادارات مربوطه انجام شده است. در تحلیل داده ها نیز روشهای AHP، ضریب موران، آماره عمومی G و روش دو متغیره ی موران در محیط نرم افزارهای GIS وGeo DA به کار برده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد دسترسی به تسهیلات عمومی شهری در شهر گرگان در نواحی مرکزی و محلات قدیمی شهر بیشتر و نواحی حاشیه ای از کمترین دسترسی برخوردار می باشند. همچنین نتایج حاصل از ضریب موران و آماره ی عمومی G بیانگر این نکته است که توزیع تسهیلات از نوع خوشه ای و با تمرکز بالاست یعنی نواحی که دارای تراکم تسهیلات می باشد در مجاورت هم واقع شده اند. برای بررسی رابطه ی بین تراکم جمعیت و تراکم تسهیلات عمومی از ضریب موران دو متغیره استفاده شد که نتایج حاکی از رابطه ی ضعیف بین تراکم جمعیت و تسهیلات عمومی است در واقع می توان گفت توزیع تسهیلات بر پایه ی جمعیت در شهر گرگان عادلانه نیست.

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه:

شهر پیچیده ترین سکونتگاه انسانی است که در آن وسیع ترین روابط انسانی – محیطی شکل می گیرد. بی توجهی مدیریت شهری به مراکز شهری در جریان رشد شتابان شهری این مراکز را با مشکلات و مسائل متعددی روبه رو کرده که باعث کاهش کیفیت محیط زندگی در آنها شده است. رشد سریع جمعیت و نبود امکانات مالی، فنی و زیر بنایی برای ایجاد کاربریهای عمومی و اجتماعی شهر باعث ایجاد یک ناهمگونی و عدم تعادل در توزیع امکانات گوناگون در شهر شده است که این عامل خود باعث ایجاد انواع آلودگی ها، تراکم شدید جمعیت در نقاط خاصی از شهر و ایجاد عدم امنیت روانی برای خانواده ها  شده است. این عوامل توسعه پایدار شهری را که در دهه های  اخیر  مورد توجه برنامه ریزان شهری بوده است را با مشکلاتی مواجه می کند.بنابراین سازمان فضایی متعادل در شهرها نوعی از پایداری شهری است و زمانی محقق خواهد شد که هماهنگی و سازگاری منطقی بین پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در شهرها به وجود آید. از آنجایی که سرزمینی را می توان توسعه یافته قلمداد کرد که از نظر اجتماعی –  فرهنگی به سطح توسعه یافتگی رسیده باشد  بنابراین اگر به توسعه با دید اجتماعی – فرهنگی توجه نماییم، می توان گفت که توسعه یافتگی همان راهیابی به سوی عدالت اجتماعی است. عدالت در شهر باید به دنبال تخصیص مناسب و متناسب امکانات و خدمات ،استفاده از توانهای بالقوه و بالفعل در شهر،از بین بردن شکاف بین فقیر و غنی و جلوگیری از به وجود آمدن زاغه های فقر باشد، نوعی از عدالت که از آن به عنوان عدالت فضایی نام برده می شود.

تحلیل سلسله مراتبی روشی برای کمک به تصمیم گیران است تا اهداف و راهکارهای خود را در یک محیط پیچیده ی بدون ساختار و غیرشفاف، اولویت بندی و طبقه بندی کنند. یکی از وظایف اساسی مدیران، تصمیم گیری است و سازمان ها با تصمیماتی که مدیران آنها در محیط های اختصاصی اتخاذ می کنند، آنها را به هدفهای از پیش تعیین شده هدایت و نزدیک می کنند. برای استفاده از داوری و قضاوت کارشناسی تصمیم گیران، در این روش مسأله تصمیم گیری به مؤلفه هایی تفکیک شده و به طور سلسله مراتبی مرتب می گردد. سپس با استفاده از دیدگاهها و نظرات برای هر یک از مؤلفه های این فرایند بالاترین اولویت مؤلفه های مسأله تعیین می شود بدین ترتیب توجه تصمیم گیر را نسبت به ضرورت آن جلب می نماید. از جمله مهمترین کاربردهای عملی AHP عبارت از این می باشد که چارچوبی برای مشارکت گروهی در تصمیم گیری و حل مسأله فراهم می سازد. از آنجایی که قادر نیستیم بدون یک معیار اندازه گیری نماییم لذا نیاز به شیوه ای داریم تا معیارهای جدید را برای اندازه گیری ویژگی های ناملموس توسعه دهیم.فرایند تحلیل سلسله مراتب، مدل انعطاف پذیری است که اجازه می دهد تا به وسیله ی ترکیب نمودن قضاوت و ارزشهای شخصی به شیوه ای منطقی تصمیم گیری شود. در واقع نیازمند شیوه ای هستیم که به وسیله ی آن بدانیم آیا عوامل تاثیرات یکسانی بر نتیجه دارند یا نه و یا اینکه آیا تأثیرات آنها متفاوت است.

1-1- بیان مسأله

به دنبال انقلاب صنعتی و پس از آن در قرن بیستم جمعیت شهرنشین در جهان افزایش یافته و شهرنشینی به شیوه غالب زندگی بشر تبدیل شده، به طوریکه جمعیت جهان از 3 در صد در سال 1800 میلادی به 9/68 درصد در سال 2005 رسیده است(ذاکریان و همکاران،1389: 62). در ایران نیز شهرنشینی از دهه ی 1300 آغاز و در طی سالهای 1340 تا 1355 با شتاب بیشتری افزایش یافت به این ترتیب که جمعیت شهری ایران از 28 درصد در سال 1300 به 8/51 درصد در سال 1360 افزایش یافته است(حسامیان و همکاران،1383: 24). این افزایش شتابان جمعیت موجب نارسائی های کمی و کیفی در ارائه خدمات و امکانات شهری و کاهش کیفیت زندگی شهری گردیده است. این موضوع مورد توافق است که قابلیت دسترسی و تنوع تسهیلات و خدمات، یکی از پارامترهای مهم برای ارزیابی کیفیت زندگی می باشد. اما در کشورهای در حال توسعه به دلیل رشد سریع و بدون برنامه ریزی شهرها در گذشته، توسعه اتفاق افتاده در مناطق مختلف شهری، بدون برنامه ریزی برای ایجاد تسهیلات مورد نیاز صورت گرفته، که نتیجه آن پایین بودن سطح کیفیت زندگی در این مناطق می باشد. لذا کیفیت زندگی در مناطق ساخته شده شهری به طور اساسی تحت تأثیر قابلیت دسترسی به تسهیلات شهری قرار می گیرد(طالعی و همکاران،1388: 442). توزیع تسهیلات و خدمات و کیفیت آنها نیز به طور تفکیک ناپذیری با رفاه اجتماعی پیوند دارند آنها را نمی توان از موضوعات حاشیه ای همچون نابرابری شهروندان و آزادیهای شخصی تفکیک کرد. باید خاطر نشان کرد که حتی زیباترین مکانها و بهترین آنها از لحاظ موقعیت دسترسی و زندگی اگر با فقدان یا ضعف دسترسی به منابع و امکانات مواجه باشد، نمی تواند برای رفاه ساکنان لذت بخش و مفید باشد(Boyne,Georg,2002: 36) درواقع رشد شهرها باعث شد كه كمبود امكانات و زیرساختارهای شهری با افزایش جمعیت شهری دو چندان شود و گروه های مختلف شهری متناسب با كیفیت زندگی، دسترسی های متفاوتی به این امكانات داشته باشند(حاتمی نژاد و همکاران، 1391: 43).              

بنابراین می توان گفت که از مهمترین عوامل در برنامه ریزی شهری، استفاده از فضاها و توزیع مناسب و به عبارتی كاملتر عدالت فضایی است. در این راستا كاربریها و خدمات شهری از جمله عوامل مؤثر و مفیدند كه با پاسخگویی به نیاز جمعیتی، افزایش منفعت عمومی و توجه به استحقاق و شایستگی افراد میتوانند با برقراری عادلانه تر، ابعاد عدالت فضایی، عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی را برقرار نمایند. بنابراین برهم خوردن توازن جمعیتی كه مهمترین ریشه های آن، مهاجرتهای درون و برون شهری، تراكم بیش از حد كاربریها در مناطق خاص اند، میتوانند فضاهای شهری را فضاهایی متناقض با عدالت از ابعاد اقتصادی و اجتماعی نمایند(وارثی و همکاران،1386: 95). در طول صد سال گذشته بسیاری از سیاستمداران و مفسران از بحث عدالت اجتماعی برای توجیه دولت رفاه و به طور کلی تر تامین دولت استفاده کرده اند. به طوریکه برخی از فلسفه های اجتماعی به ویژه سوسیالیستی عدالت را به عنوان مفهوم کلیدی مفاهیم رفاه و آزادی در نظر می گرفت(King,2012: 464). توزیع فضایی متعادل خدمات شهری نیز از مهم ترین نشانه های عدالت اجتماعی در شهر به شمار می رود. عدالت اجتماعی در شهر یعنی تداوم حفظ منافع گروه های اجتماعی متفاوت بر اساس گسترش بهینه ی منابع شهری، درآمدها و هزینه ها(2002: 27،Gray). اساس نظریه عدالت اجتماعی بر این اصل است که نابرابری های اقتصادی و اجتماعی جامعه بر سازمان فضایی آن تاثیر دارد و نیز هرگونه تغییر در سازمان فضایی در روابط اقتصادی –اجتماعی و توزیع درآمد در جامعه اثر مستقیم می گذارد(مرصوصی،1383: 90). برنامه ریزی تأسیسات خدماتی در شکل مدرن آن در حدود یک قرن پیش در کشورهای با اقتصاد پیشرفته به عنوان پاسخی ضروری برای نیاز حفظ سلامت جمعیت در روستاها از تأثیرات صنعتی سازی و تقاضاهای جمعیت رو به رشد و به منظور فراهم آوردن زیرساختهای اساسی شهرها به وجود آمدند(1998:95،Middelton).

پس از ایجاد گلستان به عنوان یک استان مستقل شهر گرگان  نیز به عنوان مرکز این استان در نظر گرفته شد.این شهر طبق آمار در سال 1390 دارای 329536 نفر جمعیت بوده است که یکی از دلایل افزایش جمعیت آن در طی دو دهه گذشته انتخاب آن به عنوان مرکز استان بوده که مهاجرتهای زیادی را از شهرها و روستاهای اطراف به دنبال داشته است. شهر گرگان در سالهای اخیر تحولات مختلف جمعیتی، کالبدی و اجتماعی و اقتصادی به خود دیده است. افزایش چمعیت در این شهر باعث به وجود آمدن موجی از آشفتگی در توسعه کالبدی شهر و پایین آمدن سطح ارائه تسهیلات عمومی شده است، به طوریکه از مجموع 351470000 مترمربع مساحت زمین شهری 31.26درصد به کاربری مسکونی، 2.84 درصدکاربری آموزشی ،2.36 درصد تجاری، 0.54 درصدپارک و فضای سبز عمومی، 0.66 درصد بهداشتی-درمانی، 0.48 درصد فرهنگی-مذهبی، 2.61 درصد نیز به کاربری اداری و باقی مساحت نیز به سایر کاربریها اختصاص داده شده است. با توجه به پیشی گرفتن رشد جمعیت شهر گرگان به ایجاد تسهیلات و امکانات عمومی شهری سعی شده است تا به بررسی نحوه توزیع تسهیلات عمومی شهری و ارتباط آن با توزیع جمعیت پرداخته و نواحی نیازمند به این تسهیلات تعیین گردد.

2-1- سوالات تحقیق

– آیا تسهیلات عمومی شهر گرگان بر اساس قایلیت دسترسی و کارایی نسبت به توزیع جمعیت عادلانه توزیع شده است؟

1-7- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………… 7

فصل دوم: تعاریف ومباحث عام

2- فصل دوم: تعاریف و مباحث عام………………………………………………………………………….. 9

2-1-بخش اول: تعاریف…………………………………………………………………………………………. 9

2-1-1- تعریف اصطلاحی جرم………………………………………………………………………………. 9

2-1-2- تعریف لغوی واصطلاحی اخلاق………………………………………………………………….. 10

2-1-3-تعریف لغوی واصطلاحی عفت…………………………………………………………………….. 10

2-1-4-تعریف جرایم علیه عفت واخلاق عمومی………………………………………………………… 10

2-1-5- تعریف لغوی واصطلاحی فقه……………………………………………………………………… 11

2-1-6- معنی متعارف فقه……………………………………………………………………………………… 12

2-1-7- نگاهی بر جرایم علیه عفت واخلاق عمومی در ایران ………………………………………… 14

2-1-8-نگاهی به جرایم علیه عفت واخلاق عمومی در سایر کشورها ………………………………. 14

2-2-بخش دوم: اقسام جرایم علیه عفت واخلاق عمومی……………………………………………….. 20

2-2-1- زنا………………………………………………………………………………………………………… 20

2-2-2-  لواط…………………………………………………………………………………………………….. 22

2-2-3- تفخیذ……………………………………………………………………………………………………. 23

2-2-4- از روی شهوت پسری را بوسیدن…………………………………………………………………. 24

2-2-5- مساحقه…………………………………………………………………………………………………. 24

2-2-6- قیادت ………………………………………………………………………………………………….. 24

2-2-7- قذف…………………………………………………………………………………………………….. 25

فصل سوم: دیدگاه ها ومستندات فقها

3- فصل سوم : دیدگاه ها و مستندات فقها………………………………………………………………….. 27

3-1-بخش اول : دلایل ومستندات……………………………………………………………………………. 27

3-1-1-کتاب……………………………………………………………………………………………………… 27

3-1-2- سنت ……………………………………………………………………………………………………. 37

3-1-3-اجماع…………………………………………………………………………………………………….. 41

3-1-4-عقل……………………………………………………………………………………………………….. 42

3-2-بخش دوم : نظرات فقهای امامیه……………………………………………………………………….. 43

3-2-1-نظر فقها در زمینه جرایم موجب حد………………………………………………………………. 43

3-2-1-1-مفهوم حدود ……………………………………………………………………………………….. 44

3-2-1-2- زنا……………………………………………………………………………………………………. 44

3-2-1-2- 1- تعریف زنا ……………………………………………………………………………………. 44

3-2-1-2-2- ثبوت زنا ……………………………………………………………………………………….. 47

3-2-1-2-3- اقسام حد زنا …………………………………………………………………………………. 48

3-2-1-2-3-حکم زنای مکرر ………………………………………………………………………………. 50

3-2-1-3-لواط…………………………………………………………………………………………………… 50

3-2-1-3-1-تعریف لواط…………………………………………………………………………………….. 50

3-2-1-3-2-ثبوت لواط ……………………………………………………………………………………… 50

3-2-1-3-3-حد لواط ………………………………………………………………………………………… 50

3-2-1-3-4-تکرار لواط ……………………………………………………………………………………… 51

3-2-1-4-تفخیذ…………………………………………………………………………………………………. 51

 

3-2-1-5-مساحقه………………………………………………………………………………………………. 52

3-2-1-5-1-تعریف مساحقه………………………………………………………………………………… 52

3-2-1-5-2-ثبوت حد ……………………………………………………………………………………….. 52

3-2-1-5-3-تکرار مساحقه…………………………………………………………………………………… 53

3-2-1-6-قیادت ……………………………………………………………………………………………….. 53

3-2-1-6-1-ثبوت قیادت ……………………………………………………………………………………. 53

3-2-1-6-2-حد قیادت ……………………………………………………………………………………… 54

3-2-1-7-قذف………………………………………………………………………………………………….. 54

3-2-1-7-1-حد قذف ……………………………………………………………………………………….. 55

3-2-1-7-2-ثبوت قذف …………………………………………………………………………………….. 55

3-2-2-نظر فقها در زمینه جرایم موجب تعزیر …………………………………………………………… 55

3-2-2-1-مفهوم تعزیر…………………………………………………………………………………………. 55

3-2-2-2-اقرار به زنا و یا لواط در کمتر از چهار بار ………………………………………………….. 56

3-2-2-3-ازاله بکارت ………………………………………………………………………………………… 56

3-2-2-4-نزدیکی با چهارپایان ……………………………………………………………………………… 56

3-2-2-5-تخلی در کعبه ……………………………………………………………………………………… 56

3-2-2-6-استمناء……………………………………………………………………………………………….. 57

3-3-بخش سوم : احكام و مسایل فقهی…………………………………………………………………….. 57

3-3-1- اصول درجرایم ضد اخلاق و عفت عمومی مستلزم حد …………………………………….. 57

3-3-1- 1- اصل لزوم یا منع تعطیل ……………………………………………………………………….. 58

3-3-1- 2- اصل عدم تاخیر …………………………………………………………………………………. 58

3-3-1- 3- اصل عدم شفاعت ………………………………………………………………………………. 58

3-3-1- 4- اصل عدم کفایت ……………………………………………………………………………….. 58

3-3-1- 5- اصل منع تبدیل ………………………………………………………………………………….. 59

3-3-2- موانع اجرای حکم بر جرایم مستلزم حد ……………………………………………………….. 59

3-3-3- سیاست کیفری اسلام………………………………………………………………………………… 63

 فصل چهارم: دیدگاه های حقوقدانان

4- فصل چهارم: دیدگاه های حقوقدانان……………………………………………………………………… 69

4-1-بخش اول:جرائم منافی عفت……………………………………………………………………………. 69

4-1-1-تعریف……………………………………………………………………………………………………. 69

4-1-2-قانون اساسی …………………………………………………………………………………………… 71

4-1-3- قانون مدنی ……………………………………………………………………………………………. 73

4-1-4- قانون مجازات اسلامی ……………………………………………………………………………… 74

4-2-بخش دوم :احكام ومسایل ……………………………………………………………………………… 74

4-2-1- زنا ………………………………………………………………………………………………………. 74

4-2-1-1-ثبوت زنا ……………………………………………………………………………………………. 76

4-2-2-لواط ……………………………………………………………………………………………………… 80

4-2-2-1-ثبوت لواط ………………………………………………………………………………………….. 80

4-2-2-2-حد لواط……………………………………………………………………………………………… 81

4-2-3-تفخیذ…………………………………………………………………………………………………….. 81

4-2-4-مساحقه …………………………………………………………………………………………………. 82

4-2-4-1-ثبوت مساحقه ……………………………………………………………………………………… 82

4-2-4-2-حد مساحقه…………………………………………………………………………………………. 82

4-2-5- قوادی……………………………………………………………………………………………………. 82

4-2-5-1-ثبوت قوادی ……………………………………………………………………………………….. 83

4-2-5-2-حد قوادی…………………………………………………………………………………………… 83

4-2-6- قذف…………………………………………………………………………………………………….. 83

4-2-6-1-ثبوت قذف …………………………………………………………………………………………. 84

4-2-6-2-حد قذف…………………………………………………………………………………………….. 84

4-2-7-رابطه نامشروع- عمل منافی عفت غیرزنا ………………………………………………………… 84

4-2-8-تظاهر به فعل حرام……………………………………………………………………………………. 85

4-2-9-دایر نمودن مرکز فساد و فحشاء و تشویق آن ………………………………………………….. 87

4-2-10-تهیه و توزیع و نمایش اشیاء منافی عفت عمومی ……………………………………………. 88

4-2-11-مزاحمت تلفنی ……………………………………………………………………………………… 90

4-2-12-قیادت در فضای مجازی…………………………………………………………………………… 90

فصل پنجم: نتیجه گیری

5- فصل پنجم : نتیجه گیری……………………………………………………………………………………. 96

5-1- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………. 96

منابع………………………………………………………………………………………………………………….. 99

چكیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………. 103

چکیده

جرایم منافی عفت، اصول اخلاقی، عفت عمومی و خصوصی را مختل می نماید به همین علت از دیرباز حکومتها به این جرایم توجه ویژه داشته اند و آن را مورد جرم انگاری قرار داده اند، در کشور ما قانونگذار به تبع از فقه شیعه به جرم انگاری جرایم منافی عفت پرداخته و عیناً مجازات موجود در فقه را در ق.م.ا آورده است، مهمترین جرایم منافی عفت عبارتند از: زنا، مساحقه و از مهمترین مجازاتهای آن رجم، قتل و جلد قابل ذکر است. با توجه به اینکه این جرایم جزء فطرت و غریزه انسان بوده و در زمان و مکان متغیر است، با وجود این مجازات سنگینی برای آن وضع شده است ولی نکته مهم تر راه رسیدن به کیفر است چرا که قانونگذار شرایط سختی را برای اثبات و در صورت اثبات، شرایط سختی را برای اجرا از نظر گذرانده است که جمع شرایط مقرره امری است بسیار مشکل، مسئله اصلی هدف از چنین ساختاری است،

به عبارت دیگر شارع حکیم از چنین ساختاری چه هدفی را دنبال می کند؟ از طرفی مجازات را سخت و سنگین وضع نموده (علاوه بر این در روایات ائمه اطهار (ع) از مجازاتهای اخروی شدید سخن به میان آمده است) تا مردم با دید سنگینی مجازات به قبح و زشتی شدید آن، از آن روی گردان باشند، و از طرف دیگر، راه رسیدن به کیفر را یعنی شرایط اثبات و اجرا را سخت مقرر نموده تا این جرایم حتی المقدور اثبات نگردد، چرا که با اثبات این جرایم قبح آن از بین می رود و مردم نسبت به آن متجری می گردند و کم کم فحشا اشاعه پیدا می کند، و از طرف دیگر حتمیت و قاطعیت اعمال کیفر را وصف آن نموده تا فکر گریز از مجازات در ذهن افراد خطور نکند، همان که بیان شد اسلام و به تبع جمهوری اسلامی ایران از سیاست جنایی خاصی در این زمینه بهره می جوید، و بیشتر به پیگیری نظر دارد تا اعمال کیفر، یعنی هدف از چنین ساختاری پیشگیری از این جرایم است، این در حالی است که اسلام راههای پیشگیری مؤثری را عرضه نموده که از همان ابتدا ریشه جرم را می خشکاند مثل حرمت نگاه به نامحرم، تحریم خلوت با نامحرم، ازدواج و …

واژگان کلیدی:  منافیات اخلاقی، عفت عمومی، پیشگیری.شریعت

1- فصل اول : كلیات

1-1-مقدمه

انسان در دوران بلوغ، با بروز علائم و نشانه های شهوت، تمایلات جنسی خود را شعله ور و سرکش، احساس می کند و در واقع در زمان اوج جنسی و فشار درونی حاکم بر وجود انسان، معمولاً برای اطفاء آتش شهوت و ارضاء تمایلات جنسی ممکن است دست به اعمال ناشایست و غیر اخلاقی و خلاف شرع بزند و در این حال جامعه دچار بی نظمی شده و همچنین بنیاد خانواده دچار تزلزل و گسیختگی می گردد.

جرایم علیه اخلاق وعفت عمومی كه بعضا به آنها جرایم جنسی گفته می شود از جمله جرایمی است كه علیه اشخاص صورت می گیرددر این نوع جرایم تمركز به رفتار غیرمقبول متهم است، نه بر صدمه جسمانی كه ممكن است ایجاد شده باشد این نوع جرایم درحقوق موضوعه ایران از فقه امامیه الهام گرفته است ودر دو بخش حدود و تعزیرات قابل بررسی است

 با تمام تلاشهایی که بشر امروزه از خود نشان داده است، هنوز نتوانسته مهار این حیوان سرکش را در اختیار گیرد و قدری از سرعت انحطاط اخلاقی بکاهد لذا از طریق مختلفی استفاده شده تا از اشاعه اعمال منافی عفت جلوگیری نمایند. اسلام به عنوان کاملترین دین با شناخت کاملی که از فطرت انسان داشته، راههای پیشگیری متعدد و در عین حال جوابگو را ارائه داده که با بکار بستن آنها می توان از وقوع این جرم پیشگیری کرد.

با وجود موارد فوق گاهی افرادی بدون رعایت چارچوب اخلاقی، مرتکب جرایم منافی عفت می شوند، لذا قانونگذار برای حفظ عفت عمومی اعمال فوق را مورد جرم انگاری قرار می دهد. در کشور ما با الهام گرفتن از فقه شیعه مجازات سخت و سنگین برای آن در نظر گرفته شده، در عین حال که راه رسیدن به اجرای کیفر را نیز سخت مقرر نموده تا جرایم فوق اثبات نگردد و در صورت اثبات منتهی به اجرا نگردد و از سلسله مراتبی پیروی می کند که مبنی بر تسامح و تساهل است مثل قاعده در، پذیرش جهل حکمی و

بخش اول : مقدمه……………………………………18

بخش دوم : ارزیابی مجدد حقوق بین‌الملل فضا…………………………………………19

بخش سوم : تعیین مفهوم تجارت یا سودآوری…………………………………..20

بخش چهارم : پذیرش ایده‌ی تجارت در چارچوب معاهده‌ی فضای ماورای جو……………………20

بخش پنجم:  دیگر ابزارهای تشخیصی حقوق بین‌الملل فضا …………………………24

بخش ششم : برآورد توافقنامه‌ی ماه ………………………………….24

بخش هفتم : نتایج……………………………………29

فصل سه : حقوق فضا، تشکیلات خصوصی و مالکیت خصوصی……………………….32

 بخش اول : مقدمه……………………………………………32

بخش دوم : درگیریهای غیرمستقیم………………………………………..33

بخش سوم : درگیریهای مستقیم…………….33

بخش چهارم : پذیرش اقدامات خصوصی در فضای ماورای جو…………………………..34

بخش پنجم : اقدامات در سطح ملی ………………………………….36

بخش ششم : سیاستهای امریکا و قانونگذاری…………………………..36

بخش هفتم : قوانین داخلی فضایی در كشورهای اروپایی………………………52

بخش هشتم : رهنمودهای چند ملیتی در درون ESA…………………..55

بخش نهم : ناحیه‌های عملیاتی رهنمودهای داخلی آینده…………………..56

بخش دهم : نزاعهایی برسر قوانین …………………………………….57

فصل چهارم : ارتباطات ماهواره‌ای …………………………………60

بخش اول : مقدمه…………………………………60

بخش دوم : همكاری جهانی ……………………….62

بخش سوم : اتحادیه‌ای برای ارتباطات جهانی…………………..63

بخش چهارم : اداره‌ی قانونیGSO…………………………….67

بخش پنجم : دفاع در برابر صدمات ماهواره‌ای در GSO ……….68

بخش ششم : بازبینی توانایی‌های قدرت‌طلبانه‌ی ITU……………………………..69

بخش هفتم : UNCOPUOS  ) کمیته استفاده صلح امیز از فضای ماورای جو)………………..70

بخش هشتم : نتایج…………………………………………………………………..72

فصل پنجم : حمل و نقل فضایی…………………………………………………73

بخش اول : مقدمه…………………………………………………..73

بخش دوم : مفهوم حمل و نقل فضایی …………………………………….74

بخش سوم : سیستم‌های حمل و نقل فضایی…………………………………………..75

بخش چهارم : حكومت قانونی در سطح زمین ………………………………………………………..76

بخش پنجم : قلمرو قانونی دریاهای آزاد……………………………………………………..77

بخش ششم : قلمرو قانونی فضای هوایی …………………………………………………………..79

بخش هفتم :رژیم قانونی فضای ماورای جو……………………………………………………..79

بخش هشتم : نتیجه………………………………………………………..84

فصل ششم : حقوق دارایی های فكری و فعالیتهای فضای ماورای جو…………………….85

بخش اول : سنجش از راه دور در فضا و كپی‌رایتها (حق امتیازات) ……………………………….87

بخش دوم : حقوق اختراعات و تجاری‌سازی امور فضایی …………………………89

بخش سوم : تجاری سازی سنجش از راه دور از فضا ………………………………90

بخش چهارم : همكاریهای بین‌المللی ………………………………………………90

فصل هفتم : نتیجه…………………………………………..92

منابع……………………………………………95

چکیده انگلیسی…………………………………………. 99

چکیده

در آغاز عصر فضا توجه جهانی به فعالیت های تجاری  ماورای جو به شدت افزایش یافته است ، سفر به ماه در سال 1969 رخ داد ، در ابتدا تنها وقایع غیر عادی و شگفت انگیز نظر بشر را به خود   معطوف می ساخت و رسانه ها بیشتر سعی در پوشش این وقایع داشتند اما امروزه توسعه در بهره برداری و اکتشاف در عرصه فضا زندگی و دیدگاه بشر را تحت تأثیر قرارداده و عموم افراد از تحولات در فضا اطلاع زیادی ندارند ، اما نگرانی پژوهشگران ، فقدان چارچوب های قانونی در این عرصه می باشد.

توسعه ی ماهواره ها برای ارتباطات ، تلویزیون ، نظارت بر زمین ، پیش بینی آب و هوا و دریا نوردی از جمله پیشرفت هایی هستند که  نتیجه ی فعالیت در فضای ماورای جو می باشند.

ایجاد یک رژیم آزاد با کشور های مستقل با عنوان اتباع حقوق بین الملل بدون قدرت مافوق برای اعمال قانونی، خطر افزایش تنش ها و احتمال وقوع جنگ بین کشور ها را ایجاد کرده است ، همچنین امروزه  شانس و فرصت برابر برای بهره برداری از فصا برای تمام کشور ها وجود ندارد.

یکی دیگر از نکاتی که باید مورد توجه واقع شود ، ایجاد فرصت و اجازه ی فعالیت برای تعدادی از موسسه ها و شرکت های خصوصی در جهت فعالیت در فضای ماورای جو و پیش بینی تعدادی مالکیت های محدود توسط حقوق بین الملل فضا  می باشد.

هدف نهایی ایجاد یک سطحی از فرصت ها و شانس ها و مشارکت ها برای کشور ها و شرکت ها  و  موسسه های خصوصی که تمایل به گسترش فعالیت و صرف هزینه در جهت بهره برداری از فضا را دارند ، است.

بخش خصوصی نقش عمده ای در ایجاد یک چارچوب جدید قانونی برای بهره برداری تجاری از فضا خواهد داشت ؛همچنین افزایش فعالیت های تجاری در فضا بایستی تسهیل شود که این امر در صورتی محقق خواهد شد که فعالان این عرصه با معرفی یک ضابطه ی اخلاقی ، جوانب مختلف فعالیت از جمله: نظارت بر محیط فضا ، توسعه ی معاملات صادقانه ، ایجاد امنیت ، اطمینان از یک بازار اقتصادی آزاد و عدم پنهان کاری سیاسی را تحت حمایت و مورد توجه قرار دهند .

مقدمه

با اینكه چالش‌های فضای ماورای جو تنها از چند دهه قبل شروع شده است، بشر پیش از این تعدادی از موانع فیزیكی و فنی را از بین برده و پیشرفت های علمی وسیعی در راه اكتشاف آنچه که سابقاً برای بشر غیرقابل سكونت و استفاده بوده، صورت گرفته است.

از آنجائی كه علوم فضانوردی و دیگر تكنولوژیهای پیشرفته راهی برای ترك سیاره‌ی مان پیدا كردند، توانایی دسترسی به فضای ماورای جو فرصتهای زیاد و بالقوه ای برای پیشرفتهای اجتماعی، علمی و اقتصادی و کسب منفعت، برای بشر فراهم آورده است.

با نگاهی به گذشته، در روزهای اولیه‌ی كشف فضا، كه بر مأموریتهای فضایی تفریحی تمركز داشته،‌اولین مراحل درگیری بشر با فضا بوده است. در مراحل اولیه، در اواسط جنگ سرد، كشف فضا عمدتاً تنها توسط دو كشور (اتحاد جماهیر شوروی و امریکا)انجام می‌شد كه در اصل مبتنی بر اعتبار نظامی و ملی آنها این اقدامات صورت می‌پذیرفت.

با این حال طی 60 سال گذشته در نتیجه‌ی عوامل مختلفی، برای مثال پیشرفتهای بزرگ تكنیكی در دهه‌های گذشته، سرو كار داشتن با فضای ماورای جو به صورتهای زیادی تغییر كرده است.

عناصر اصلی كه با آن سرو كار دارند بر تغییرات جامعه‌ی اكتشافی فضای جهانی تأثیر گذاشته و فرایند تكاملی ای را در جهت استفاده‌ی تجاری از فضای ماورای جو مطابق زیر در برداشته است:

-توسعه‌ی سیستم‌های مختلف حمل و نقل فضایی، برنامه‌ی مسافرت به فضای ماورای جو را راحت و ساده ساخته است. عموماً،‌درجه‌ی بالایی از بلوغ فنی در تكنولوژیهای فضایی وجود دارد.

-معرفی تجارت در فعالیتهای مربوط به فضا به عنوان محصولی از پیشرفت در محاسبات منطقی در ارتباط با دسترسی متداول به این منطقه.

-افزایش بالقوه‌ی كاربریهای فضایی به واسطه‌ی پیشرفت در تكنولوژی فضایی و دیگر علوم مربوطه كه به فعالیتهای مختلف و افزایش بی‌شمار فواید و منفعت سوق می‌یابد.

-توسعه‌ی بیشتر كاربریهای فضایی كه به واسطه‌ی تجربیات عملی بدست آمده است.

-استفاده‌ی روزافزون و متمركز از پتانسیل فضای ماورای جو با رشد تعدادی از جوامع و كشورها كه برنامه‌های فضایی‌شان را گسترش داده و اینها شامل توسعه‌ی كشورهایی همچون نیجریه،و كشورهای اروپای شرقی است.

عوامل مذكور به همراه دیگر عناصر با اعتبار کمتر، در یك تغییر قطعی در خود مفهوم بهره‌برداری از فضای ماورای جو مشاركت دارند: از فعالیتهای پیش-عملكردی، تجربی و جهت دار علمی تا فعالیتهای عملكردی انجام شده توسط عوامل فضایی برای تعداد روبه رشد اهداف كاربری در مصارف تجاری و صلح‌طلبانه‌ی فضای ماورای جو.

كسی تردیدی ندارد و ما باید به خوبی از مقادیرقابل توجه پروژه‌های فضایی نظامی مطلع باشیم. با وجود این مسئله، این امر هدف این پایان نامه نمی باشد که به جوانب نظامی اكتشاف و توسعه‌ی فضای ماورای جو بپردازد.

هم‌اكنون برنامه‌های فضایی و آژانس‌های فضایی بخشی از زندگی روزانه‌ی‌مان را در برگرفته‌اند و هم‌اكنون در حالت كاربردی و عملكردی می‌باشند. عنصر مهم دیگری به همه‌ی پیشرفتهای بالا به طور تركیبی اضافه شده‌است كه موضوع اصلی این پایان نامه است، برای مثال مصارف تجاری ماورای جو.

تجاری سازی امروزه یك نقش مهم برای توسعه و اكتشافات فضایی آینده به عنوان یك كاتالیزور دارد. در واقع اگر از یكسو، فعالیتهای تجاری در نتیجه‌ی عناصر مذكور باشد و مؤلفه‌های مرحله‌ی تغییر را در بهره‌برداری از فضا تشكیل بدهند، از سوی دیگر، بازده تجاری فعالیتهای فضایی به طور دو جانبه بر توسعه‌ی بیشتر در این فرایند تكاملی تأثیر می‌گذارد، این روند موضوع اصلی مورد توجه ما است كه باعث پرسشهای قانونی و مسائل علمی (كاربردی) می‌شود.

هدف از این پژوهش، ارزیابی وضعیت جاری مقررات فعالیت فضایی(در طرف اصلی) در برابر پیش‌زمینه‌های رو به پیشرفت جوانب تجاری سازی و برعكس می‌باشد. براساس نتایج این تحقیق و مفاهیم قانونی در نتیجه‌ی بكارگیری این آنالیز در بهره‌برداری عملی فضا، دورنمای حوزه‌ی تلاش ما، فراهم آوردن حداقل یك بینش در سؤالات قانونی مربوط به تجاری‌سازی فضا می‌باشد كه این جنبه در حوزه‌ی آكادمیك ایرانی مورد غفلت قرار گرفته است.

نتایج این پژوهش این حقیقت را كه چارچوب قانونی مبنایی در زمان رقابتهای آژانس‌های فضایی ایجاد شده و هنوز در مرحله‌ی اولیه‌ی تجربی و ابتدایی خود قرار دارد و ارزیابی مهم قوانین آن نه تنها فرا رسیده بلكه بسیار ضروری نیز می‌باشد را مورد توجه قرار داده است.

یك گزارش كلی از مفاهیم قضایی و مسائل عملی مربوطه ممكن است اساسی را برای تدوین قوانین جدید، برای تسهیل در فرایند رو به پیشرفت بهره‌برداری از فضا تشكیل دهد. چنین پیشرفتی بر فعالیت‌های فضایی در آینده تأثیر خواهد گذاشت. به طوری كه سود تجاری در این موضوع یكی از عوامل بسیار مؤثر می‌باشد.

فصل اول : تاریخ حقوق فضا
فصل اول خوانندگان را با زمینه‌ی قوانین فضایی آشنا می‌سازد كه گزارش مختصری از تاریخ توسعه‌ی تدوین قوانین بین‌المللی فضا، در چارچوب همكاری سراسری در بخشهای مربوط به فضا ارائه می‌دهد. در اینجا یك فعالیت سخت و پیش‌رونده در قانونگذاری بین‌المللی طی دهه‌های گذشته را نشان می‌دهیم.

نهایتاً بیشتر تمركز بر مسائلی شده است كه با موارد توافقات جهانی در زمینه‌ی فعالیتهای فضایی، مسائل ناشی از موارد مهم استراتژیكی و ژئوپلیتیكی فضا در ارتباط با امنیت ملی مواجه است و به علاوه بهره‌برداری از روشهای بسیار سودآور در این منبع جدید می‌باشد.

در آخر، این فصل حاوی فهرستی از سازمانهای عمده‌ی دولتی و غیردولتی در خانواده‌ی ملل متحد با ویژگیهای اقدامات مربوطه در بخش فضا می‌باشد.

2-فصل دوم-اقدامات تجاری  سازی فضا تحت شرایط اساسی قانون فضایی (حقوق حاکم بر فضا)

فصل دوم تلاش می کند در مفهوم کلی، موضوع تجاری‌سازی فعالیتهای فضایی را فی‌نفسه و وضعیت آن در شرایط و قابلیتهای حقوق فضا موجود را مورد توجه قرار می‌دهد. مشخص است شتابی كه تحت تأثیر قابلیتهای تجاری و توسعه‌ی فنی در فضا قرار دارد، نیاز به بروز شدن چارچوب فضایی متداول را تحمیل می‌كند: با این وجود این فصل یك بازبینی از قوانین بین‌المللی فضا ارائه می‌دهد كه برای ارزیابی اصولی است كه موقع ظهور سیاستهای فضایی مبنی بر جنبشهای مختلف احراز شد، و یا اصولی است كه بر انتظارات عمده‌ی یك بخش و محیط جدید تمركز داشته و همچنین بر احراز شرایط قانونی پایه متمركز شده و هم‌اكنون با تطبیق روندها در كارهای فضایی مخصوصاً در فرایند تجاری‌سازی نیز سروكار دارند.

دو نكته‌ی تعیین كننده مورد بررسی قرار گرفته است:

1: معاهدات فضای ماورای جو فعالیتهای فضایی تجاری را مجاز کنند .

2: معاهدات فضای ماورای جو در شكل فعلی‌اش قادر به سروكار داشتن با نتایج قانونی فعالیتهای فضایی تجاری باشند. در وهله‌ی اول قوانین بررسی شده اجازه‌ی كلی برای فعالیتهای تجاری ماورای جو را نشان می‌دهند. به هر حال، چارچوب بسیار عمده‌ی قوانین فضایی بین‌الملل، دستورالعملها (قوانین) كافی را فراهم نمی‌آورند. بنابراین، برای فراهم آوردن یك اساس امن و قانونیدر این فعالیتها، نیاز به قانونگذاری جدید بین‌المللی وجوددارد.

3- فصل سوم- حقوق فضا، تشكیلات خصوصی و مالکیت خصوصی

فصل سوم  پدیده‌ های محض فرایند تجاری‌سازی را كه در فعالیتهای اقتصادی فضا وجود داشته، با افزایش نقش تشکیلات خصوصی در زمینه‌های مختلف فعالیتهای فضایی

می گردد. در تحقیق حاضر سطح استان قزوین با استفاده از شاخص دمای معادل فیزیولوژیک (PET) در مقیاس ماهیانه پهنه بندی گردید. بدین منظور شاخص مدنظر، برای 10 ایستگاه همدیدی در داخل و مجاور استان با دوره ی آماری از 2001 الی 2010 محاسبه شد. تعمیم نتایج ایستگاهی محاسبه شده به سطح مورد مطالعه در محیط ArcGIS و با استفاده از روش درون یابی IDW صورت گرفت. بررسی الگوی تغییرات روزانه شاخص نشان داد ، دوره آسایش اقلیمی در قزوین شامل دو بازه ی زمانی در اواخر بهار و تابستان است. ماه های می و سپتامبر تنها ماه هایی هستند که بدون تنش سرمایی و گرمایی می باشند و به ترتیب آپریل و اکتبر با تنش سرمایی اندک و ژوئن با تنش گرمایی اندک در رتبه ی دوم قرار می گیرند. در طی ماه های دسامبر، ژانویه و فوریه کل استان دارای تنش سرمایی شدید است. به نظر می رسد تغییرات مکانی شاخص PET در منطقه بیشتر تحت تاثیر ارتفاع و عرض جغرافیایی باشد.

واژه های کلیدی: آسایش اقلیمی، شاخص دمای معادل فیزیولوژیک، تنش فیزیولوژیک، قزوین

فهرست مطالب                                          صفحه

چکیده
1
فصل اول- کلیات تحقیق ———-
2
1-1- مقدمه—
3
1-2- طرح مسئله و ضرورت تحقیق بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————
5
1-3- سوال تحقیق ————-
6
1-4- فرضیه تحقیق ————
6
1-5- اهداف تحقیق ————
6
1-6- روش تحقیق ————-
6
1-7- محدودیت های پژوهش —-
7
1-8- پیشینه تحقیق ———–
7
1-7-1- پیشینه تحقیقاتی در جهان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
8
1-7-2- پیشینه تحقیقاتی در ایران بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
9
فصل دوم – مبانی نظری ———-
10
2-1- مقدمه —
11
2-2-اهمیت گردشگری در اقتصاد جهانی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
12
2-3- فرهنگ گردشگری ———
13
2-4- گردشگری در ایران ———
14
2-5 رابطه گردشگری با محیط —-
15
2-6 رابطه ی گردشگری و اقلیم —
17
2-6-1- اقلیم و انتخاب مقصد گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
17
2-6-2- جنبه های اقلیم گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
18
2-6-3- اقلیم و نیازهای گردشگری بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
19
2-6-4- شرایط مناسب برای گردشگری در تابستان و زمستان ——–
20
2-6-4-1- شرایط فصل زمستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
20
2-6-4-2- شرایط فصل تابستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
21
2-7- شاخص های اقلیم آسایش —
21
2-7-1- شاخص الگی ( نمودار زیست- اقلیمی) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
22
2-7-2- دمای موثر ET (Effective Temperature) ————
22
  

2-7-3- شاخص اقلیم آسایش گردشگری TCI (Tourism Climate Index) —
  

 

22
2-7-4- شاخص های فیزولوژیکی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
23
2-7-4-1- شاخص دمای معادل فیزیولوژیك (PET) ————
26
2-8- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
31
2-8-1- GIS و اقلیم ——–
32
2-8-2- GIS و گردشگری —-
32
فصل سوم- ویژگی های جغرافیایی منطقه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
33
3-1- مقدمه —
34
3-2- موقعیت جغرافیایی ——–
34
3-3- توپوگرافی —————
37
3-4- اقلیم منطقه ————-
40
3-4-1- رویکرد برخی از پارامترهای اقلیمی در منطقه ی مورد مطالعه–
41
3-4-1-1 دما ————
42
3-4-1-2- رطوبت نسبی —
46
3-4-1-3- بارش ———-
48
3-4-1-4- ساعت آفتابی —-
51
3-4-2- تعیین اقلیم استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–
54
3-4-2-1- تعیین اقلیم منطقه بر اساس ضریب خشکی دمارتن —
54
3-4-2-2- تعیین اقلیم استان قزوین بر اساس اقلیم   نمای آمبرژه –
55
3-4-3- جمع بندی از اقلیم استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
57
3-5- مشخصات زمین شناسی —–
59
3-6- وضعیت منابع آب ———-
59
3-7- پوشش گیاهی ————-
61
فصل چهارم- مواد و روش ها ——
62
4-1– مقدمه —
63
4-2- نحوه اجراء مدل ———–
63
4-2-1 – مدل Ray Man —-
63
4-2-2- خصوصیات منطقه مورد مطالعه و استخراج داده های هواشناسی
  65
4-2-3- وارد کردن داده ها به مدل Ray Man بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
67
4-3- داده ها و نرم افزار های مورد استفاده بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
74
فصل پنجم – یافته های تحقیق ——
75
5-1- روش انجام تحقیق ———
76
5-1-1- ورود اطلاعات به محیط GISبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
76
5-1- 2- درون یابی و تحلیل داده هابلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
76
5-2- یافته های تحقیق———-
77
5-2-1- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل زمستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
  

77
5-2-1-1 ژانویه (11 دی تا 12 بهمن) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—-
77
5-2-1-2- فوریه ( 12 بهمن تا 11 اسفند) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
78
5-2-1-3- مارس (11 اسفند تا 11 فروردین) ————–
79
5-2-1-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل زمستان —–
79
5-2-2- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل بهار —
  

83
5-2-2-1- اپریل (11 فروردین تا 11 اردیبهشت) ———-
83
5-2-2-2- می ( 11 اردیبهشت تا 11 خرداد) ————-
83
5-2-2-3- ژوئن (11 خرداد تا 10 تیر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–
84
5-2-2-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل بهار ——-
84
5-2-3- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل تابستان بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
  

88
5-2-3-1- ژوئیه (10 تیر تا 10 مرداد) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد–
88
5-2-3-2- آگوست (10 مرداد تا 10 شهریور) ————-
88
5-2-3-3- سپتامبر (10 شهریور تا 9 مهر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد
88
5-2-3-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل تابستان —–
89
5-2-4- وضعیت اقلیم گردشگری استان بر اساس شاخص گردشگری PET در فصل پاییز –
  

93
5-2-4-1- اکتبر (9 مهر تا 10 آبان) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
93
5-2-4-2- نوامبر (10 آبان تا 10 آذر) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
93
5-2-4-3- دسامبر (10 آذر تا 11 دی) بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
93
5-2-4-4- نتیجه گیری از شرایط PET در فصل پاییز ——-
94
5-2-5- نتیجه ————
98
فصل ششم- نتیجه گیری و آزمون فرضیات بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
99
6-1- مقدمه —
100
6-2- بحث و تحلیل نتایج ——–
100
5-3- آزمون فرضیات ————
104
5-4- پیشنهادات —————
106
منابع و مآخذ —–
117
 

فهرست نقشه ها                                          صفحه

  

نقشه شماره 3-1- نقشه ی تقسیمات سیاسی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
  

36
نقشه شماره 3-2- طبقات ارتفاعی —–
39
نقشه شماره 3-3- میانگین دمای سالانه استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
45
نقشه شماره 3-4- میانگین رطوبت نسبی سالانه استان قزوین —————
47
نقشه شماره 3-5- میانگین بارش سالانه استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
50
نقشه شماره 3-6- میانگین ساعت آفتابی استان قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—–
53
نقشه شماره 4-1- پراکنش ایستگاه ها در منطقه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
66
نقشه شماره 5-1- اقلیم گردشگری در ماه ژانویه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
80
نقشه شماره 5-2- اقلیم گردشگری در ماه فوریه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
81
نقشه شماره 5-3- اقلیم گردشگری در ماه مارس بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
82
نقشه شماره 5-4- اقلیم گردشگری در ماه آپریل بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
85
نقشه شماره 5-5- اقلیم گردشگری در ماه می بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———–
86
نقشه شماره 5-6- اقلیم گردشگری در ماه ژوئن بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
87
نقشه شماره 5-7- اقلیم گردشگری در ماه ژوئیه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
90
نقشه شماره 5-8- اقلیم گردشگری در ماه آگوست بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-
91
نقشه شماره 5-9- اقلیم گردشگری در ماه سپتامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——
92
نقشه شماره 5-10- اقلیم گردشگری در ماه اکتبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———
95
نقشه شماره 5-11- اقلیم گردشگری در ماه نوامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
96
نقشه شماره 5-12- اقلیم گردشگری در ماه دسامبر بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——-
97
 

فهرست شکل ها                                              صفحه

  

شکل2-1- ساختار سلسله مراتبی از جاذبه های محیطی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—
  

16
شکل2-2- اثرات اقلیم بر گردشگری —-
19
شکل2-3- مراحل ارزیابی زیست هواشناسی انسانی و محاسبه شاخص PET —
29
شکل 4-1- پنجره نرم افزار مدل Ray Man بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
67
 

فهرست جداول                                               صفحه

جدول 2-1- ارتباط اقلیم و نیاز گردشگر –
20
جدول2-2- ارزش نارسانایی پوشاك مختلف بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
30
جدول 2-3- مقادیر آستانه شاخص —–
30
جدول 2-4- داده های هواشناسی مورد نیاز برای محاسبه شاخص ———–
31
جدول 3-1- شاخص ضریب خشکی دمارتن بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
54
جدول 3-2- توده هواهای موثر بر اقلیم استان قزوینبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——
58
جدول 4-1- موقعیت ایستگاه ها —–
65
جدول 4-2- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژانویه —————-
  

68
جدول 4-3- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه فوریه-
  

68
جدول 4-4- میزان رتبه ی بدست آمده برای شاخص PET برای ماه مارس —-
69
جدول 4-5- میزان رتبه ی بدست آمده برای شاخص PET برای ماه آپریل—–
69
جدول 4-6- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه می–
  

70
جدول 4-7- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژوئن-
  

70
جدول 4-8- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه ژوئیه –
  

71
جدول 4-9- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه آگوست —————
  

71
جدول 4-10- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه سپتامبر—————
  

72
جدول 4-11- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه اکتبر- 

 
  

72
جدول 4-12- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه نوامبر-
  

73
جدول 4-13- پارامتر های اقلیمی به کار رفته در PET برای منطقه مطالعاتی در ماه دسامبر—————-
  

73
 

فهرست نمودارها                                                 صفحه

  

نمودار 3-1- میانگین دمای ایستگاه قزوین بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————–
  

42
نمودار 3-2- میانگین دمای ایستگاه آوج –
42
نمودار 3-3- میانگین دمای ایستگاه خرم دره بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————
43
نمودار3-4- میانگین دمای ایستگاه خدابنده بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————-
43
نمودار 3-5- میانگین دمای ایستگاه معلم کلایه بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد———-
44
نمودار 3-6-رطوبت نسبی ماهانه استان —
46
نمودار 3-7- میانگین بارش ماهانه ——
48
نمودار 3-8- میانگین بارش سالانه——
49
نمودار 3-9- میانگین ماهانه ساعت آفتابی بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—————
51
نمودار 3-10- میانگین مجموع سالانه ساعت آفتابیبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——–
52
نمودار 6-1- وضعیت شاخص PET در ایستگاه آوج بین کودکان و بزرگسالان—
103
نمودار 6-2- وضعیت شاخص PET در ایستگاه قزوین بین کودکان و بزرگسالان–
103
نمودار 6-3- وضعیت شاخص PET در ایستگاه آوج با فعالیت های متناسب با فصل–
  

104
 

 

1-1- طرح تحقیق 3

1-1-1- بیان مسأله 3

1-1-2- پرسش اصلی تحقیق 3

1-1-3- فرضیه‌های تحقیق 3

1-1-4- اهداف تحقیق 3

1-1-5- سوابق تحقیق 3

1-1-6- جنبه نوآوری تحقیق 3

1-1-7- روش تحقیق 3

1-1-8- محدودیت‌ها و مشكلات 3

1-2- مفاهیم 3

1-2-1- معنای لغوی خمس، فیء، انفال و غنیمت 3

1-2-2- معنای اصطلاحی خمس 3

1-2-3- تفاوت غنیمت، فیء و انفال 3

1-3- ادله خمس 3

1-3-1- ادله قرآنی 3

1-3-2- ادله روایی 3

1-3-3- دلیل اجماع 3

فصل دوم: پیشینه تاریخی و فقهی خمس

2- پیشینه تاریخی و فقهی خمس 3

2-1- خمس در عصر پیامبر گرامی اسلام (ص) 3

2-1-1- منابع خمس 3

2-1-2- موارد مصرف خمس 3

2-2- خمس در دوران خلفا 3

2-3- خمس در زمان ائمه (ع) 3

2-3-1- منابع خمس 3

2-3-2- توزیع خمس 3

2-4- خمس در عصر غیبت 3

2-4-1- منابع خمس 3

2-4-1-1- غنیمت 3

2-4-1-2- ارباح مکاسب 3

2-4-1-3- زمین انتقال یافته از مسلمان به ذمّی 3

2-4-1-4- معدن 3

2-4-1-5-مال حلال آمیخته به حرام 3

2-4-1-6- کنز 3

2-4-1-7- غوص 3

2-5- نتیجه بحث 3

فصل سوم: دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت در خصوص منابع اصلی خمس

3- دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت در خصوص منابع اصلی خمس 3

3-1- دیدگاه اهل سنت دربارۀ خمس 3

3-2- دیدگاه شیعه دربارۀ خمس 3

3-3- دلایل اهل تسنن بر انحصار خمس در غنیمت جنگی 3

3-3-1- پاسخ دلیل اول 3

3-3-2- پاسخ دلیل دوم 3

3-3-3- چکیدۀ دیدگاه‌ها 3

3-3-4- حکم زمین غنیمتی 3

3-4- مالکیت عمومی 3

3-4-1- وجوه تمایز میان ملکیت عمومی و دولتی 3

3-4-2- جهاد ابتدایی 3

3-4-3- جایگاه خمس در جهاد بی‌اذن امام 3

3-4-4- جهاد دفاعی 3

3-4-5- جنگ مسلمان با مسلمان‌نما 3

 

3-5- معادن از دیدگاه فقها 3

3-5-1- نظریات حقوقی دربارۀ معادن 3

3-5-5-1- دیدگاه اول ودلایل آن 3

3-5-5-2- دیدگاه دوم و دلایل آن اشتراک در معادن 3

3-5-5-3- دیدگاه سوم و دلایل آن 3

3-5-5-4- بررسی دیدگاهها 3

3-5-5-5- ردّ دلایل و قول به اشتراک معادن 3

3-5-5-6- راههای ثبوت حق ویژه در معادن 3

3-5-5-7- سرچشمۀ حق ویژه در معدن و حکم خمس  آن 3

3-5-6- خمس جواهر دریایی 3

3-5-7- عنبر 3

3-5-8- ثروتهای دریایی 3

3-6- کنز (گنج) 3

3-6-2- ویژگیهای مشترک معدن، گنج و جواهر دریایی 3

3-7- خمس مال حلال مخلوط به حرام 3

3-8- خمس زمین انتقالی 3

3-8-1- خمس زمین ذمی 3

3-9- جایگاه خمس ارباح مکاسب 3

3-9-1- دیدگاه فقها 3

فصل چهارم: مصارف خمس

4- مصارف خمس 3

4-1- دیدگاه فقها 3

4-2- تقسیم خمس بعد از نبی 3

نتیجه گیری 3

فهرست منابع 

چكیده

یکی از تدابیر دین مبین اسلام در رفع نیازهای مالی جامعه، فریضه خمس می‌باشد که در کنار زکات واجب گردیده است و از نظر مشهور فقها جهت تأمین هزینه‌های سادات که از زکات محرومند و نیز سهم امام (ع) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

با توجه به اختلافاتی که در وجوب خمس در عصر غیبت، موارد آن و نیز مصارف خمس بین فقهای امامیه و اهل سنت وجود دارد هدف این پژوهش بررسی خمس از منظر مذاهب خمسه در قالب یک تحقیق نظری به شیوه کتابخانه‌ای می‌باشد به نحوی که وجوه افتراق و اشتراک مذاهب خمسه در سه محور حکم، منابع و مصارف خمس مورد بررسی قرار گرفته است. مهمترین یافته‌های این پژوهش عبارت‌اند از:

فقهای مذاهب خمسه معتقدند که خمس واجب است. دیدگاه غالب فقهای اهل سنت انحصار خمس به غنائم جنگی است اما خمس نزد فقهای امامیه در منابع هفت‌گانه (غنیمت، ارباح مکاسب، زمین منتقله به ذمی، معدن، کنز، غوص، مال حلاب آمیخته به حرام، معدن) واجب است. فقهای امامیه در شش چیز (سهم خدا، سهم پیامبر، سهم ذی‌القربی، سهم ایتام، سهم مساکین، سهم در راه‌ماندگان) و فقهای اهل سنت (حنیفه، شافعیه، مالکیه) مصارف خمس را در پنج چیز (سهم پیامبر، سهم ذی‌القربی، سهم ایتام، سهم مساکین، سهم در راه‌ماندگان) خلاصه کرده‌اند.

واژه های كلیدی: خمس، فقه امامیه، اهل سنت، منابع خمس، مصارف خمس.

مقدمه

تردیدی نیست که اسلام به صورت یک مکتب اخلاقی، فلسفی و یا اعتقادی محض ظهور نکرد؛ بلکه به عنوان یک آیین جامع ـ که تمام نیازهای مادی و معنوی در آن پیش بینی شده ـ پا به عرصه ظهور گذاشت. از سوی دیگر، این مکتب از همان عصر رسول خدا(ص) با تأسیس حکومت همراه بود؛ در نتیجه برای اداره آن نیاز به یک پشتوانه مالی غنی و منظم داشت که بتواند در سایه تشکیل حکومت اسلامی از بینوایان، بیماران، بی سرپرستان، معلولان و یتیمان جامعه دستگیری نماید و این خلأ اقتصادی را پرکند. خداوند متعال با نزول آیات زکات دست یاری و رحمت بی پایانش را به کمک نبی اکرم(ص) فرستاد و با واجب ساختن زکات، این نقص و کاستی را برطرف کرد. این فریضه الهی از مالیاتهایی است که در حقیقت جزو اموال عمومی جامعه اسلامی محسوب می شود و نیز به غیر بنی هاشم «سادات» اختصاص دارد و لذا مصارف آن عموماً موارد یاد شده است. ولی امام به عنوان رئیس حکومت نیز هزینه هایی دارد که باید تأمین شود. او برای پیشبرد نظام اسلامی و اداره جامعه، به بودجه فراوانی نیاز دارد. فریضه خمس برای تأمین این منظور، بر متمکنان جامعه واجب گردیده است. خمس یکی از مسلّمات اسلام است که قرآن مجید وجوب آن را به صراحت بیان نموده است. قرآن ادای خمس را با ایمان به خداوند پیوند زده است. از اینجا روشن می شود که نه فقط اعتقاد به وجوب خمس، بلکه ادای آن از ضروریات دین است. آنچه بین شیعه و اهل سنت مشترک و مسلّم است، وجوب خمس بر اموال جنگی است. ولی مکتب اهل بیت(ع) با توجه به ظاهر آیه خمس و نظر به عرف و لغت، علاوه بر اموال غنیمت جنگی، خمس هر چیزی را که بر آن در لغت و عرف، غنیمت و فواید صدق می کند، واجب می داند و روایات فریقین را بر این مطلب دلیل آورده است. اما اکثر اهل سنت وجوب خمس را فقط بر اموال جنگی منحصر کرده اند، اگر چه برخی از آنها خمس را بر گنج و برخی دیگر بر اشیا نیز لازم می دانند. فلسفه اختصاص خمس به خاندان پیامبر هم این است که از یک طرف از زحمات پیوسته آن خاندان تقدیر به عمل آید و هم آنها از نظر اقتصادی به مردم نیاز نداشته باشند و از همه مهم تر در اداره نظام جامعه کمکی به این خاندان باشد.

این پژوهش با پرداختن به بررسی خمس از دیدگاه مذاهب پنج‌گانه به شکل تطبیقی سعی دارد به گوشه ای از قدرت و قوت حکومت اسلامی در حمایت از سلامت اقتصادی جامعه اشاره نماید.

 

1-1-1- بیان مسأله

خمس در اسلام، جایگاه ویژه‌ای دارد و از فرایض مالى مسلمانان محسوب مى گردد. فقهاى اهل سنّت، خمس را فقط در غنایم جنگى و گنج و معادن، واجب مى دانند، لیکن از نظر فقهاى شیعه، خمس بر هفت چیز واجب است. (شیخ طوسی، 1406ق، ص116)

 اهل سنّت مانند ما شیعیان، در مواردى به وجوب خمس در غیر غنایم جنگى معتقدند، لیکن در این مسئله میان مذاهب چهارگانه حنفى، مالکى، حنبلى و شافعى، تفاوت نظر وجود دارد. حنفى ها به جز غنیمت جنگى، در «معدن و رِکاز» نیز خمس را واجب مى دانند، اما مى گویند: معادن سه قسم است و یک قسم آن، خمس دارد. در گنج نیز خمس واجب مى باشد و مصرف آن دو مانند غنیمت جنگى است. مالکى ها مى گویند: در گنج و معدن طلا و نقره، خمس واجب است و مصرف آنها را مانند غنایم جنگى مى دانند. شافعى ها و حنابله مى گویند: در رِکاز یا گنج، خمس واجب است. با توجه به اینكه بین فقهای امامیه و اهل سنت از یكسو و خود فقهای اهل سنت از سوی دیگر در متعلقات و احكام خمس اختلاف نظر و ابهاماتی وجود دارد، لازم است این اختلافات و ابهامات مورد بررسی و تبیین قرار بگیرد. (همان منبع، 117).

لذا در این پایان نامه بر‌آنیم تا با بررسی دیدگاه فقهای مذاهب خمسه در خصوص خمس وجوه افتراق و اشتراک آنها را استخراج و موضوع را به شکل تطبیقی و علمی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم

1-1-2- پرسش اصلی تحقیق

– وجوه افتراق و اشتراک مذاهب خمسه در مورد خمس چیست؟

1-1-3- فرضیه‌های تحقیق

مذاهب خمسه در اصل وجوب خمس اشتراک نظر دارند.
مذاهب خمسه در تعلق گرفتن خمس به غنائم جنگی اشتراک نظر دارند و در سایر متعلقات خمس اختلاف نظر دارند.
وتعلق خمس به زائد بر موونه، مال مخلوط به حرام و زمینی که ذمی از مسلمان مسلمان می‌خرد مختص به فقه امامیه است..
مذاهب خمسه در مصرف خمس چه از جهت نحوه تقسیم و چه از جهت نحوه هزینه کردن اختلاف نظر دارند.
1-1-4- اهداف تحقیق

بررسی دیدگاه مذاهب خمسه در خصوص خمس چه از جهت حکم تکلیفی، متعلقات و مصارف آن.
بررسی و استخراج وجوه اشتراک مذاهب خمسه در خصوص خمس.

چگالی تراز تک ذره ­ای…………………………………………. 9

2-1 روش جابجایی فاز………………………………………… 11

2-2 روش تابع گرین…………………………………………. 14

2-3 روش هموار………………………………………… 15

2-4 روش نیمه کلاسیکی…………………………………………. 8

فصل سوم ………………………………………..26

3-1 چگالی تراز هسته­ای و پارامترهای وابسته به آن……………………….27

3-2 مدل گاز فرمی (FGM)………………………………………… 33

3-3 مدل جابجایی گاز فرمی (BSFGM)………………………………………… 35

3-4 مدل جابجایی گاز فرمی با a وابسته به انرژی (BSFGM-ED)………………… 37

3-5 مدل دمای ثابت (CTM)………………………………………… 38

3-6 مدل ابر شاره (GSM)………………………………………… 39

3-7 مشاهده پذیرها ………………………………………..40

3-8 روش­های برازش…………………………………………… 41

3-9 اثرات تجمعی در چگالی تراز………………………………………… 51

فصل چهارم ……………………………………….. 55

نتیجه گیری…………………………………………. 56

چکیده:

چگالی تراز هسته­ای به عنوان یکی از پارامترهای مهم در بررسی ساختار هسته و برهمکنش­های هسته­ای محسوب می­شود. مدل BSFGM یکی از مدل­های شناخته شده چگالی تراز هسته به حساب می­آید و دربرگیرنده جابجایی انرژی برانگیختگی و پارامتر چگالی تراز می­باشد. در این مطالعه، پارامتر چگالی تراز با استفاده از مدل نیمه کلاسیکی و با تعیین چگالی تراز تک ذره­ای در انرژی فرمی به ازای انرژی پتانسیل هسته­ای میدان متوسط برای پتانسیل های چاه مربعی متناهی، نوسانگر هماهنگ و وودز-ساکسون بصورت مستقیم محاسبه شده است. وابستگی این پارامتر به انرژی نیز بررسی شده است. از مقایسه نتایج مستقیم بدست آمده با مقادیر برازش شده برای پارامتر چگالی تراز، همخوانی خوبی مشاهده می­شود.

پارامتر قطع اسپین نیز محاسبه شده است و وابستگی این پارامتر به دمای هسته و انرژی مورد بررسی قرار گرفته است. پارامتر دیگر  نیز از طریق روش برازش محاسبه شده است. در این روش اثر پتانسیل کولنی روی چگالی تراز تک ذره­ای، پارامتر چگالی تراز و پارامتر قطع اسپین مورد بررسی قرار گرفته است.

فصل اول: مقدمه

مقدمه:

چگالی تراز تک ذره­ای،  یکی از عناصر مهم در بررسی ساختار هسته می­باشد، زیرا در تعیین چگالی تراز هسته،  نقش مهمی دارد. در بررسی چگالی تراز تک ذره­ای از روش­های مختلفی استفاده شده­است که از آن جمله به روش­های مکانیک کوانتومی از قبیل روش تابع گرین، روش اسموث[1] و روش جابجایی فاز می­توان اشاره کرد، که در این روش­ها بازه انرژی به دو ناحیه تقسیم می­شود، ناحیه انرژی پیوسته و نواحی انرژی مقید که بیشتر تمرکز روی نواحی پیوسته است.

یکی دیگر از روش­ها در بررسی چگالی تراز تک­ذره­ای روش نیمه کلاسیکی می­باشد که در این روش از میدان متوسط برای محاسبات استفاده شده است، که میدان متوسط نوترون شامل جملات پتانسیل هسته­ای و برهمکنش اسپین مدار و برای پروتون علاوه بر این جملات، پتانسیل کولنی را نیز دربرمی­گیرد. تاکنون برای محاسبه چگالی تراز تک ذره­ای با استفاده از روش نیمه کلاسیکی پتانسیل­های مختلفی برای هسته­های کروی و تغییر شکل یافته پیشنهاد شده است که از جمله آنها به پتانسیل چاه مربعی متناهی و نامتناهی، پتانسیل نوسانگر هماهنگ و پتانسیل وودز-ساکسون[2] می­توان اشاره کرد. در روش محاسبه مستقیم پارامتر چگالی تراز با استفاده از این روش، انتخاب پتانسیل میدان میانگین برای بدست آوردن چگالی تراز تک ذره­ای   و مقدار آن در انرژی فرمی نقش تعیین کننده­ای دارد[1].

انرژی فرمی بصورت انرژی بالاترین حالت تک ذره­ای پرشده در حالت پایه هسته تعریف می­شود. مقدار انرژی فرمی برای پروتون و نوترون متفاوت است[2].

در هسته­های سنگین به دلیل نزدیک شدن ترازها به همدیگر و همپوشانی­های آنها تمایز بین ترازها سخت می­باشد و با افزایش انرژی، ترازها بیشتر بهم نزدیک می­شوند. به همین دلیل چگالی تراز برای هسته­های سنگین دارای اهمیت قابل توجهی است. چگالی تراز یکی از پارامترهای مهم ساختار   هسته به حساب می­آید که با استفاده از آن سایر پارامترهای ترمودینامیکی هسته از قبیل دما، آنتروپی، فشار و ظرفیت گرمایی را می­توان بدست آورد[3,4].

بطورکلی برای محاسبه چگالی تراز از دو روش مستقیم وغیر مستقیم استفاده می­شود. در روش غیرمستقیم با محاسبه آنتروپی و تابع پارش هسته و با استفاده از رابطه بین آنتروپی و چگالی تراز هسته­ای، چگالی تراز محاسبه می­شود. به عنوان مثال به مدل­های آماری BCS [3] ، SMMC [4] و SPA+RPA [5] می­توان اشاره کرد[5-7].

در محاسبه چگالی تراز بطور مستقیم از روش­های آماری که به صورت تئوری ارائه می­شوند استفاده می­شود. به عنوان مثال به مدل­های آماری CTM [6] ، FGM [7] ، BSFGM [8] و GSM [9] می توان اشاره کرد. در این مدل­ها پارامتر چگالی تراز بطور تئوری و نیمه تجربی محاسبه می­شود. در بسیاری از مطالعات مربوط به محاسبه برهمکنش­های هسته­ای، فرمول­های تحلیلی مربوط به چگالی تراز ترجیح داده می­شوند[3,8-10].

در این مدل­ها پارامترهای چگالی تراز بطور تئوری و نیمه تجربی محاسبه می­شوند. در بسیاری از مطالعات مربوط به محاسبه برهمکنش­های هسته­ای، فرمول­های تحلیلی مربوط به چگالی تراز ارجعیت دارند.

در مدل دمای ثابت،CTM  بازه انرژی به دو بخش تقسیم می­شود که در بخش انرژی­های پایین از ثابت بودن دما می­توان استفاده کرد و در انرژی­های بالا مدل گاز فرمی مورد استفاده قرار می­گیرد. مسئله اصلی در این مدل ایجاد ارتباط بین نواحی کم انرژی و نواحی انرژی بالاست. این مدل پدیده­شناختی[10] براساس فرمول بت[11]  که در آن برهمکنش­های هسته­ای لحاظ نمی­شود، بنا شده است[11].

ساده­ترین بیان تحلیلی برای بررسی چگالی تراز مدل گاز فرمی است که در آن هسته­ها بدون برهمکنش در نظر گرفته شده واز اثرات تجمعی صرفنظر می­شود. مدل  BSFGMبا اعمال برخی اصلاحات در مدل گاز فرمی و با درنظرگرفتن جفت شدگی­های نوکلئونی در بر همکنش­های هسته­ای، ارائه شده است، این مدل در همه­ی انرژی­ها برای بررسی چگالی تراز مورد استفاده قرار می­گیرد.

در مدل BSFGM چگالی تراز هسته­ای دارای دو پارامتر چگالی تراز تک ذره­ای و انرژی جابجایی برانگیختگی است. معمولا این پارامترها به عنوان پارامترهای قابل تنظیم از طریق برازش داده­های تجربی تعیین می­شوند. اگرچه برای محاسبه پارامتر چگالی تراز، به جز برازش از مدل­های مختلف هسته­ ای مثل مدل قطره مایع، مدل لایه­ای و رابطه نیمه تجربی نیز می­توان استفاده کرد و این پارامتر را بطور مستقیم محاسبه نمود.

1-1- مدل های هسته ای

مدل­های هسته­ای تقریب­ها و فرض­هایی هستند که برای شناخت ساختار هسته و نیروی هسته­ای و بر اساس شواهد تجربی معرفی می­شوند و به دو دسته تقسیم می­شود مدل­های نیمه کلاسیکی (Semi-classical models) یا مدل­های ذره­ای مانند مدل قطره مایع (Liquid drop model) و مدل­های کوانتومی (quantum mechanics models) مثل مدل لایه­ای (Shell model).

2-1- مدل قطره مایع

با توجه به اینکه در هسته هر نوکلئون با نوکلئون­های مجاور خود برهمکنش می­کند و به هر نوکلئون از اطراف توسط نوکلئون­های مجاور نیرو وارد می­شود، در نتیجه نوکلئون­های داخل هسته را می توان در حال حرکت فرض کرد. در ضمن نیروی هسته­ای ضمن اینکه جاذبه است، دارای یک جمله دافعه نیز می­باشد که نوکلئون­ها را در یک فاصله معینی از همدیگر نگه می دارد. با توجه به اینکه وضعیت نوکلئون­ها در هسته مانند وضعیت مولکول­ها در مایع می­باشد ماده هسته­ای را می­توان سیال هسته­ای نامید. هر نوکلئونی که در نزدیکی لایه­ی هسته­ای قرار دارد نیروی خالصی به سمت داخل احساس می­کند به طوری که موجب می­شود سطح خارجی خود را به کمترین مقدار سازگار با حجم خود تغییر دهد. شکل هندسی که این سازگاری را دارد کروی است. بنابراین شکل هسته را بصورت کروی می­توان فرض کرد. با توجه به این توضیحات می­توان هسته را مانند یک قطره مایع در نظر گرفت.

1-7- تعریف نظری و عملیاتی متغیرها ……………………………………………………………………………………………..10

1-7-1- تعریف عملیاتی استراتژی مدیریت تعارض ………………………………………………………………………….. 10

1-7-1-1- تعریف مفهومی استراتژی تحکم(اعمال قدرت) ………………………………………………………………. 11

1-7-1-2- تعریف عملیاتی استراتژی تحکم(اعمال قدرت) …………………………………………………………………11

1-7-1-3- تعریف مفهومی استراتژی حل مساله(تشریک مساعی) ……………………………………………………..11

1-7-1-4- تعریف عملیاتی استراتژی  حل مساله(تشریک مساعی) …………………………………………………….11

1-7-1- 5- تعریف مفهومی استراتژی مصالحه (سازش) ……………………………………………………………………11

1-7-1-6- تعریف عملیاتی استراتژی مصالحه(سازش) ……. ………………………………………………………………11

1-7-1-7- تعریف مفهومی استراتژی اجتناب(احتراز) ………………………………………………………………………..12

1-7-1-8- تعریف عملیاتی استراتژی اجتناب(احتراز) ………………………………………………………………………..12

1-7-1-9- تعریف مفهومی استراتژی انعطاف(مدارا) …………………………………………………………………………….12

1-7-1-10-تعریف عملیاتی استراتژی انعطاف(مدارا) ……………………………………………………………………………12

1-7-1-11-تعریف مفهومی خلاقیت و نوآوری…………………………………………………………………………………….12

1-7-1-12 تعریف عملیاتی خلاقیت و نوآوری……………………………………………………………………………………..13

فصل دوم : ادبیات پژوهش

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2- مفهوم تعارض…………………………………………………………………………………………………………………………..16

2-3- مدیریت تعارض………………………………………………………………………………………………………………………..17

2-4- تکامل تدریجی مدیریت تعارض…………………………………………………………………………………………………18

2- 5- دیدگاههای متفاوت نسبت به تعارض………………………………………………………………………………………..19

2-6- نگرش نوین نسبت به تعارض…………………………………………………………………………………………………….20

2-7- تعارض و مدیریت آن از دیدگاه اسلام…………………………………………………………………………………………21

2-8- اشاره روان شناسان به تعارض……………………………………………………………………………………………………21

2-8-1- تعارض جاذب- جاذب…………………………………………………………………………………………………………..22

 

2-8-2- تعارض دافع- دافع……………………………………………………………………………………………………………….22

2-8-3- تعارض جاذب- دافع……………………………………………………………………………………………………………..22

2-9- مدلهای مدیریت تعارض…………………………………………………………………………………………………………….22

2-10- فرایند تعارض…………………………………………………………………………………………………………………………24

2-11- سطوح تعارض………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-12- تحلیل نظام گرای تعارض سازمانی…………………………………………………………………………………………..26

2-13- عوامل تعارض زا در سازمان…………………………………………………………………………………………………….27

2-14- تعارض نقش………………………………………………………………………………………………………………………….28

2– 15- تعارضات ساختاری ……………………………………………………………………………………………………………….29

2-16- تعارض میان فردی و سلامت روان………………………………………………………………………………………..29

2-17- تعارضهای هیجانی……………………………………………………………………………………………………………….30

2-17-1- گرایشهای عصبی…………………………………………………………………………………………………………….31

2-18- علل بروز تعارض………………………………………………………………………………………………………………….32

2-19- ارزیابی منشأ تعارضات سازمانی………………………………………………………………………………………………33

2-20- محاسن و معایب تعارض……………………………………………………………………………………………………….34

2-20-1- محاسن…………………………………………………………………………………………………………………………..34

2-20-2- معایب…………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-21- سبک های عمومی مدیریت تعارض ……………………………………………………………………………………..35

2-21-1- تحکم (اعمال قدرت ) …………………………………………………………………………………………………….36

2-21-1-1- نتایج تحکم ……………………………………………………………………………………………………………….38

2-21-2- حل مساله(تشریک مساعی) …………………………………………………………………………………………….38

2-21-2-1- روشهای حل مساله(تشریک مساعی) ……………………………………………………………………………39

2-21-2-2- شرایط مواجهه ………………………………………………………………………………………………………….41

2-21-2- 3- نتایج مواجهه……………………………………………………………………………………………………………..41

2-21-3- سازش یا مصالحه …………………………………………………………………………………………………………..42

2-21-3-1- روشهای سازش…………………………………………………………………………………………………………..42

2-21-3-2- شرایط استفاده از روش مصالحه …………………………………………………………………………………..43

2-21-3-3- نتایج مصالحه …………………………………………………………………………………………………………….44

2-21-4- اجتناب یا احتراز……………………………………………………………………………………………………………….44

2-21-4-1- شرایط استفاده از احتراز ……………………………………………………………………………………………….45

2-21-5- انعطاف (مدارا) ………………………………………………………………………………………………………………..46

2-21-5-1- روشهای مدارا……………………………………………………………………………………………………………..46

2-21-5-2- شرایط استفاده از روش مدارا ……………………………………………………………………………………….46

2-21-5-3- نتایج استفاده از مدارا ………………………………………………………………………………………………47

2-22-  معنا و مفهوم خلاقیت …………………………………………………………………………………………………… 48

2-23- تعریف خلاقیت………………………………………………………………………………………………………………..49

2-24- نظریه های خلاقیت ………………………………………………………………………………………………………..52

2-24-1- خلاقیت به عنوان ودیعه الهی ………………………………………………………………………………………52

2-24-2- خلاقیت به عنوان دیوانگی …………………………………………………………………………………………..53

2-24-3- خلاقیت بعنوان نبوغ شهودی ……………………………………………………………………………………….54

2-24-4- خلاقیت به عنوان نیروی حیاتی …………………………………………………………………………………..54

2-24- 5- نظریه تداعی گرایی ……………………………………………………………………………………………………55

2-24-6- نظریه گشتالت ……………………………………………………………………………………………………………55

2-24-7- نظریه روانکاوی ………………………………………………………………………………………………………….55

2-24-8-  نظریه انسانگرایی کارل راجرز وآبراهام مازلو …………………………………………………………………57

2-24-9- نظریه تحلیل عوامل گیلفورد ………………………………………………………………………………………. 58

2-24-10- نظریه رشد روانی – اجتماعی اریک اریکسون ……………………………………………………………..59

2-24-11- نظریه سینکتیکز یا بدیعه پردازی گوردون ……………………………………………………………………60

2-24-12- ارتباط خلاقیت با هوش …………………………………………………………………………………………… 61

2- 25- خلاقیت و عملکرد نیمکره های مغز …………………………………………………………………………………65

2-26- ویژگیهای شخصیتی و خصوصیات افراد خلاق  ………………………………………………………………….67

2-27- تخیل بسترخلاقیت ………………………………………………………………………………………………………….70

2- 28- خلاقیت در موج سوم ……………………………………………………………………………………………………..70

2- 29- خلاقیت به عنوان فرآیند ………………………………………………………………………………………………..71

2-30- خلاقیت استعدادی برای تمام عمر ……………………………………………………………………………………74

2-31- پیشینه های تحقیقاتی داخل کشور ………………………………………………………………………………….76

2-32- تحقیقات خارج از کشور …………………………………………………………………………………………………79

فصل سوم : روش تحقیق

3-1- مقدّمه ……………………………………………………………………………………………………………………………..82

3-2- توصیف آزمودنی های تحقیق(جامعه و نمونه آماری)………………………………………………………………82

3-2-1- جامعه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………..82

3-2-2- روش نمونه گیری و برآورد حجم نمونه ……………………………………………………………………………82

3-3- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..83

3-4- روش گرد آوری اطّلاعات ……………………………………………………………………………………………………84

3- 5- ابزار گرد آوری اطّلاعات …………………………………………………………………………………………………….84

3-6- روایی (اعتبار) پرسشنامه ………………………………………………………………………………………………………86

3-7- پایایی (قابلیت اطمینان) پرسشنامه ………………………………………………………………………………………..87

3-8 – روش های جهت تجزیه و تحلیل اطّلاعات …………………………………………………………………………..89

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدّمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..91

4-2- بررسی توصیفی داده ها ……………………………………………………………………………………………………….91

4-3 – یافته های استنباطی ………………………………………………………………………………………………………….96

فصل پنجم:نتیجه­گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..104

5-2- بحث و بررسی و نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………104

5-3- محدودیت های پژوهش ………………………………………………………………………………………………………108

5-4- پیشنهادها ……………………………………………………………………………………………………………………………108

پرسش نامه …………………………………………………………………………………………………………………………………..122

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………………………………………………….129

چکیده:

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض وخلاقیت و نوآوری درسازمان صنعت ومعدن و تجارت استان گیلان انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل ؛ کلیه مدیران ، معاونین وکارکنان سازمان صنعت ومعدن وتجارت استان گیلان طی سال 91-90 می باشند. به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از بین شعبات صنعت ومعدن وتجارت استان گیلان 6 شعبه به صورت تصادفی انتخاب شد.  و تمامی کارکنان  این شعبات به عنوان گروه نمونه تحقیق(215  n= ) انتخاب شدند ؛که از این تعداد 30 نفر دارای پست سازمانی مدیریت و معاونت و185 نفر دارای پست کارشناسی بودند. ابزار  مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه استراتژیهای مدیریت تعارض (توماس، 1976) و پرسشنامه سنجش خلاقیت، رندسیپ می باشد .تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پژوهش با استفاده از آزمونهای آماری رگرسیون چند متغیری و ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون انجام شده است . نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد که بین سبک های مدیریت تعارض وخلاقیت و نوآوری رابطه معناداری وجود دارد(001/0 >P ). در میان این سبک ها، سبک حل مساله (تشریک مساعی)با (471/0=Beta) بیشترین سهم را در پیش بینی متغیر ملاک (خلاقیت و نوآوری) دارد . باتوجه به نتایج تحقیق می توان پیشنهاد کرد که برنامه آموزش مدیریت تعارض برای مدیران ، معاونین درسازمان   صنعت ومعدن و تجارت استان گیلان ارایه شود. 

کلید واژه: استراتژیهای مدیریت تعارض ، خلاقیت ، صنعت ومعدن و تجارت

        1-1- مقدمه

     تعارض[1] عبارت است از منازعه آشکار میان حداقل دو نفر به گونه ای که یکی احساس می کند کمبود امکانات، ناسازگاری اهداف و دخالت افراد دیگر مانع رسیدن فرد به اهداف او می شود. مدیریت تعارض به استراتژیهایی نیازمند است که به طور هیجانی مبتنی بر اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، وسعت دید و باز بودن تفکر و عمل نسبت به راههای مختلف مبتنی است. در واقع استراتژیهای مدیریت تعارض همان پاسخ افراد نسبت به موقعیت های تعارض است که این پاسخها در عین حالی که استمرار دارند، احتمال دارد در موقعیت های مختلف تغییر کنند و با توجه به گفته مینگ لی[2] (2004)”برخی از پژوهشهای نوین نشان داده است که هوش هیجانی با استراتژیهای مدیریت تعارض همبستگی دارد” ( کرامتی و همکاران،1388 ص27). مدیر با داشتن شعور عاطفی بالا می تواند نسبت به تعارض آگاهی بیشتری کسب نماید و با همدلی و اطمینان به هدایت سودمند آن بپردازد و از این طریق محیطی فراهم آورد که کارکنان از سلامت روان بیشتری در آن برخوردار باشند. چرا که افراد با داشتن یک رابطه سالم، احساس ارزش، پذیرش، درک حمایت، اعتماد و اهمیت می کنند و این تأمین کننده سلامت روانی و افزایش کارایی و سودمندی افراد است. در چنین فضایی است که مدیریت تعارض به شکل سازنده آن امکان پذیر می شود(وطن خواه و همکاران، 1387 ص67). امروزه تعارض سازمانی و مدیریت تعارض از جمله مباحثی است که توجه مدیران و دست اندرکاران سازمان ها را به خود جلب کرده است. چرا که تعارض نامتعارف سازمان می تواند موجب اتلاف انرژی و استعدادهای کارکنان شود.(سلطانی،1382 ص 33).

1-2- بیان مسأله

تعارض، اختلاف در رسیدن به هدفهای سازمان است ، امروز نیروی‌ انسانی‌ به‌ عنوان‌ اصلیترین‌ دارایی‌ سازمانها و به‌ عنوان‌ مزیت ‌رقابتی‌ آن مطرح‌ است‌ وجود همکاری‌ و همدلی‌ بین‌ این‌ منابع‌ ارزشمند از جمله‌ مهمترین‌ عوامل‌ اساسی‌ برای‌ موفقیت‌ در همه‌ سازمانها است.

تعارض‌ به عنوان جزئی‌ طبیعی‌ و عادی‌ از زندگی‌ روزمره‌ ما، واقعیتی‌ است‌ که‌ بشر در طول‌ تاریخ‌ با آن‌ آشنا بوده‌ ولی‌ متأسفانه‌ به‌ دلیل‌ عدم‌ مدیریت‌ صحیح‌، بیشتر به‌ ستیزه‌ جویی‌ و دشمنی‌ مبدل‌ شده‌ است‌. تعارض‌ امری اجتناب‌ناپذیر در زندگی‌ فردی‌ و سازمانی‌ امروز است‌ بر حسب طرف‌های تعارض ، تعارض در سازمان به شش نوع در سه عنوان در سازمان‌ها مشاهده می‌شود:

 میان فردی و درون فردی

 میان گروهی و درون گروهی

 درون سازمانی به دو صورت رقابتی و نفاق افکن

تعارض‌ها خود به خود به وجود نمی‌آیند، بلکه عواملی سبب بروز آن می شود. برای انتخاب شیوه بهتر برخورد با تعارض، نخست باید منشأ بروز تعارض را شناسائی و تعیین کنیم ( ایزدی یزدان آبادی، 1379 ص47).

 استیفن رابینز دلایل بروز تعارض را به سه دسته کاملاً مجزا تقسیم کرده است.

اولین منشأ تعارض، تفاوت‌های فردی یا اختلاف‌های شخصی است. تعارض می‌تواند ناشی از خصوصیات رفتاری، نیازها ، ارزش ها ، اداراک و احساسات افراد باشد.

 نیازها: نیازها برای رفاه و سلامت ما لازمند. زمانی‌که ما نیازهای خود یا دیگر افراد و گروه‌ها را نادیده می‌گیریم، تعارض افزایش می‌یابد

 ارزش‌ها: تعارضات شدید، زمانی افزایش می‌یابند که افراد، ارزش‌های مغایری برگزینند و یا ارزش‌ها کاملا روشن نباشند( رضائیان، 1387 ص 53).

 ادراک: افراد، واقعیت‌ها را به‌ صورت متفاوت تعبیر می‌کنند و همین تفاوت می‌تواند به بروز تعارض منجر  می شود .

 قدرت: چگونگی تعریف و به کار بستن قدرت تأثیر زیادی بر میزان و شدت تعارض و مدیریت تعارض دارد.

احساسات و عواطف: زمانی‌که ما احساسات و عواطف خود یا دیگران را نادیده می‌گیریم، تعارض اتفاق می‌افتد.

 سایر علل عبارتند از: جاه‌طلبی، تفاوت سطح دانش و تحصیلات، سابقه کار، تجربه و آموزش، نگرش و انتظارات که باعث میشود هر فرد به صورت یک شخصیت بی‌همتا با مجموعه ارزش‌های ویژه، از دیگری متمایز گردد عدم درک این خصوصیات و تفاوت‌های فردی موجب ایجاد تعارض و نگرش‌های منفی میگردد بطوری که ممکن است سبب عدم ‌اعتماد و عدم درک متقابل افراد و در نهایت موجب کشمکش و تعارض  می شود ( رضائیان، 1387 ص 128).‌

اختلاف‌های ساختاری موجب عدم انسجام و یکپارچگی میان واحدهای سازمان می‌شود و زمانی به وجود می‌آید که روی اهداف سازمانی، نحوه تصمیم‌گیری، معیارهای عملکرد، تخصیص منابع، قوانین و مقررات و روش‌ها و رویه ها، توافق وجود نداشته باشد. اینها باعث بروز تعارض در سازمان می‌شوند.تعارض‌های درون فردی ناشی از ضعف ارتباط است ولی تعارض‌های بین فردی و درون گروهی ناشی از تفاوت در انتظارات نقش سازمانی، شخصیت و نظام ارزشی یا عوامل مشابه است که دلیل آن فزونی ارتباطات است، که ممکن است این ارتباطات، رابطه‌ای مؤثر و صمیمی نباشد. اگر اختلال یا نقصی در کانال‌های ارتباطی وجود داشته باشد یا پیام‌ها به‌خوبی قابل فهم نباشند، اختلاف و تعارض ایجاد می‌شود. حال بی‎ پنج سبک و استراتژی برای مدیریت تضاد وجود دارد که عبارتند از: تحکم، مدارا، مصالحه، اجتناب،حل مساله.

نگاه کردن متفاوت به مساله و رسیدن به یک راه حل جدید، همان چیزی است که عموماً از آن به خلاقیت تعبیر می شود. با پیشرفت روز افزون دانش و فناوری و جریان گسترده اطلاعت امروزه جامعه ما نیازمند پرورش انسان هایی است که بتوانند با مغزی خلاق با مشکلات روبرو شده و به حل آنها بپردازند و با این رویکرد نیاز به آموزش و تقویت خلاقیت و خلق افکار نو برای رسیدن به جامعه ای شکوفا از اهمیت خاصی برخوردار است. افزایش خلاقیت در سازمان ها می تواند به ارتقای کمیت و کیفیت خدمات، کاهش هزینه ها، جلوگیری از اتلاف منابع، کاهش بروکراسی و باالتبع افزایش کارآیی و بهره وری و ایجاد انگیزش و رضایت شغلی در کارکنان منجر گردد. با بهره جویی از نتایج پژوهش های انجام شده در سازمان های مطالعاتی و تحقیقاتی در زمینه ی خلاقیت و نوآوری (با توجه به آنکه ستاده های آن بخشی از نهاده های اثر بخش دیگر سازمان ها هستند) خواهیم توانست به طریقی کارآ و اثر بخش به اهداف خود رسیده و سازمان و جامعه ای توسعه یافته و پیشرو داشته باشیم . (افشاریان، 1388 ص 83).

سازمان های خلاق خصوصیات ویژه ای را دارا هستند. مهمترین ویژگی این سازمان ها انعطاف پذیری آنها در رویارویی با بحران هایی است که غالباً ناشی از رقابت های اقتصادی است. یکی از دلایل معرفی نظریه اقتضایی مدیریت، تاکیـد بر همین موضــوع دارد. سازمان های انعطاف پذیر با مسائل و تنگناها برخورد منطقی و محققانه داشته، در صورت نیاز به تغییر و تحول، پس از بررسی دقیق و عالمانه، آن را اعمال می کنند. ساختار خلاق، نمـایانگر روابط واحدهای آن و نشـــان دهنده میــزان انعـطاف پذیری آن است. سازمان هایی که دارای ساختار غیرقابل انعطاف باشند، برای ایجاد همکاری و وحدت در دوران بحران، دچار آشفتگی مــــی شوند( شهرآرای و مدنی پور، 1385 ص 22 ).

تعریف فوق ساده ترین تعریف از فرآیند نوآوری است؛ اما نوآوری نیز مانند واژه خلاقیت دارای تعاریف متعدد و متنوعی است که به دیدگاهی بستگی دارد که از آن دیدگاه تعریف می شود.

خلاقیت همواره مفهومی اسرار آمیز، وسیع و بسیار پیچیده بوده است. تحقیق در مورد خلاقیت و عناصر تشکیل دهنده آن، بیش از یک قرن پیش توسط دانشمندان علوم اجتماعی شروع شد؛ ولی انگیزه اساسی برای پژوهش بیشتر در سال 1950 توسط گیلفورد  ایجاد گردید. گیلفورد خلاقیت را با تفکر واگرا (دست یافتن به رهیافت های جدید برای حل مسائل) در مقابل تفکر همگرا (دست یافتن به پاسخ صحیح) مترادف می دانست (شهرآرای و مدنی پور، 1385 ص 37).

فِرِد لوتانز  (1992) استاد رفتار سازمانی، خلاقیت را به وجود آوردن تلفیقی از اندیشه ها و رهیافت های افراد و یا گروهها در یک روش جدید، تعریف کرده است. بارزمن خلاقیت را فرآیند شناختی از به وجود آمدن یک ایده، مفهوم، کالا یا کشفی بدیع می داند (شهرآرای و مدنی پور، 1385 ص 31).دکتر علی رضائیان چهره ماندگار رشته مدیریت، خلاقیت را اینگونه تعریف می کند: خلاقیت عبارت است از به کارگیری توانائی های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید .همچنین خلاقیت را شاید بتوان برترین سطح یادگیری بشر، بالاترین توانمندی تفکر و محصول نهایی ذهن و اندیشه انسان دانست  (رضائیان، 1383 ص 26).

خلاقیت به شیوه های گوناگونی قابل تعریف است. اما اغلب محققین خلاقیت را از دیدگاه فرآیندی مورد بررسی قرار می دهند. از این دیدگاه خلاقیت در سازمان اغلب به عنوان ایجاد و خلق ایده های کارآمد و جدید تعریف می شود. از این رو دو ویژگی اصلی ایده خلاق عبارتند از:

1- نو و جدید بودن ایده

2- مفید بودن ایده (کارآمدی ایده)

جدید بودن ایده به ناب بودن و اصیل بودن آن اشاره دارد. منظور از کارآمدی ایده این است که ایده یا سایر عناصر مرتبط با آن به طور مستقیم در ارتباط با اهداف سازمان بوده و مبنایی برای ایجاد ارزش برای سازمان باشد (سلیمانی،  1384 ص 67 ).

مسأله این تحقیق بررسی رابطه بین سبک های مدیریت تعارض وخلاقیت و نوآوری درسازمان صنعت ومعدن و تجارت استان گیلان می باشد. در این تحقیق سبک های مدیریت تعارض به عنوان متغیرهای پیش بین و خلاقیت و نوآوری بعنوان متغیر ملاک مد نظر می باشد و به سؤالاتی که از جمله سؤال  زیر پاسخ دهد.آیا بین سبک های مدیریت تعارض خلاقیت و نوآوری رابطه معنا داری وجود دارد؟    

1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش

 اما پیشرفت های جدید در علوم رفتاری نشان داد که تعارض پدیده ای منطقی و بدیهی هر سازمان است؛ چرا که افراد مختلفی که در سازمان ها مشغول به فعالیت هستند، هر کدام دارای ویژگیهای شخصیتی، اجتماعی و فرهنگی هستند که بروز تعارض را در سازمان ها اجتناب ناپذیر می سازد. بعضی از مدیران به علت ناتوانی در درک این مطلب، سعی می کنند با توسل به شیوه های قهرآمیز، تضاد و اختلاف نظرها را در سازمان های خود سرکوب کنند. در حالی که پژوهش ها نشان داده است سازمان هایی که در آن ها تضاد کمتری وجود دارد، عموماً در محیطهای رقابتی با شکست مواجه می شوند؛ چرا که اعضای چنین سازمان هایی یا آن قدر  نامتجانس هستند که برای سازگاری یا تطبیق خود با شرایط محیطی آمادگی کمتری دارند یا چنان از وضع موجود راضی هستند که تصور می کنند نیازی به بهبود وضع موجود ندارند(عوض ملایری و شعبان مایانی، 1388 ص 11).

با توجه به تفاوتهای روان شناختی در افراد، بروز تعارض درسازمانها طبیعی و اجتناب ناپذیر و نتایج آن پیش بینی ناپذیراست. و مدیریت درست تعارض، می تواند نقطۀ  قوتی برای سازمان باشد. و مدیری که از هوش عاطفی زیادی برخوردار باشد و از نظر فنی تجربیات لازم را داشته باشد، با آمادگی بیشتری نسبت به دیگران به رفع تعارض ها و ضعف ها و ضعف های گروهی در سازمان خواهد پرداخت(فهیم دوین و همکاران، 1386 ص 62).

چالش عمده‏ای که مدیران در قرن 21 با آن روبرو هستند این است که چگونه از استعدادها و توانایی‏های بالقوه افراد استفاده کرده و نوآوری‏های سازمانی را تسریع نمایند. برای

«کلیات پژوهش و تعاریف» 2

1-1-مقدمه 3

1-2- بیان مسئله 5

1-3- اهداف تحقیق 6

1-4- سؤالات تحقیق 7

1-4-1- سؤال اصلی 7

1-3-2- سؤالات فرعی 7

1-5- فرضیه‌های تحقیق 7

1-5-1- فرضیه اصلی 7

1-5-2- فرضیه‌های فرعی 7

1-6- پیشینه و سوابق تحقیق 8

1-7- تعاریف مفاهیم بنیادین 11

1-7-1- معنای ضرب 12

1-7-2- معنای جرح 12

1-7-2-1- عناصر متشکله ایراد جرح عمدی 13

1-7-2-1-1- عنصر مادی 13

1-7-2-1-2- عنصر روانی(معنوی) 14

1-7-2-1-3- عنصر قانونی 15

1-7-2-2- انواع ضرب و جرح 16

1-7-2-3-علل و عوامل جرم ضرب و جرح 16

1-7-2-3-1-علل و عوامل فردی 17

1-7-2-3-2- علل و عوامل درون سازمانی 18

1-7-2-3-3-علل و عوامل برون‌سازمانی 19

1-7-2-4- علل و عوامل ایراد ضرب و جرح 21

1-7-2-5- عوارض و تبعات ضرب و جرح 23

1-7-2-5-1- پیامدهای ضرب و جرح بر سازمان ناجا 23

1-7-2-5-2- پیامدهای ضرب و جرح بر کارکنان 24

1-7-3- معنای خشونت 26

1-7-4- تعاریف و اقسام ضابطین 27

1-7-4-1- تعریف ضابطین 27

1-7-4-2- اقسام ضابطین دادگستری 27

1-7-4-2-1- ضابطین عام 27

1-7-4-2-2- ضابطین خاص 27

فصل دوم 19

«مبانی نظری تحقیق» 19

2-1- جرم ضرب و جرح در قانون مجازات اسلامی 20

2-2- رویکرد روا‌ن‌شناختی 21

2-2-1- خشونت 21

2-2-2- پرخاشگری 24

2-2-3- ناکامی یا محرومیت 24

2-3- رویکرد جامعه‌شناختی 25

2-3-1- نظریه یادگیری اجتماعی 25

2-3-2- تقلید پرخاشگری در موقعیت‌های اجتماعی 26

2-3-3- نظریه هنجارهای فرهنگی 26

2-3-4- علائم خشونت کارکنان 27

2-4- رویکرد سازمانی و انضباطی 29

2-4-1- آئین‌نامه انضباطی 29

2-4-2- مستندات تخلف ضرب و جرح 30

2-4-2-1- عدم رعایت قوانین 30

2-4-2-1-2- قوانین عادی 30

2-4-2-2- عدم رعایت مقررات، آیین‌نامه‌ها، بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و سایر دستورات   32

2-4-2-3- فرامین فرماندهی معظم کل قوا 33

2-4-2-4- تدابیر و ابلاغیه‌های صادره 34

2-4-3- ارتکاب اعمال و رفتار برخلاف شئون نظامی 34

2-4-4- نحوه برخورد 35

2-4-5- تنبیهات انضباطی 35

2-4-5-1- تنبیهاتی که اعمال آن‌ها مستلزم تشریفات نیست 36

2-4-5-2- تنبیهاتی که اعمال آن‌ها مستلزم تشریفات خاص است 38

2-5- وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری 41

2-5-1- تکالیف هفت‌گانه ضابطین دادگستری 42

2-5-1-1- اعلام وقوع جرم 42

2-5-1-2- جلوگیری از فرار، اختفا و تبانی متهم 42

2-5-1-3- حفظ آثار و دلایل جرم 42

2-5-1-4- تحقیق از شاکی و بازجویی از متهم 43

2-5-1-5- اجرای دستورات مقام قضایی 43

2-5-1-6- ابلاغ اوراق قضایی 44

2-5-1-7- اجرای احکام دادگاه‌ها 44

2-5-2- تکالیف ضابطین دادگستری در مرحله دستگیری و بازجویی 45

2-5-2-1- عمل وفق قانون 45

2-5-2-2- رعایت عملی اصل برائت کیفری 46

2-5-2-3- عدم مداخله در حریم خصوصی افراد 46

2-5-2-4- رعایت قانونی بودن توقیف 47

2-5-2-5- رعایت روش‌های قانونی در بازجویی 48

2-5-2-6- صلاحیت‌های مربوط به بازجویی 48

2-6- علل و عوامل خشونت و پرخاشگری 49

2-6-1- چرایی پرخاشگری 50

2-6-2- انگیزه‌های اعمال خشونت(ضرب و جرح) 51

2-6-3- مکانیزم‌های دفاعی 51

2-7- پیشگیری 52

2-7-1- مفهوم پیشگیری 52

2-7-2- انواع پیشگیری 53

2-7-2-1- پیشگیری اولیه 54

2-7-2-2- پیشگیری ثانویه 54

2-7-2-3- پیشگیری ثالث 55

2-7-2-4- پیشگیری وضعی 55

2-7-2-5- پیشگیری اجتماعی 57

2-7-3- پیشگیری وضعی از ضرب و جرح 59

2-7-4- پیشگیری اجتماعی از ضرب و جرح مامورین 60

فصل سوم 78

«روش تحقیق» 78

3-1- مقدمه 79

3-2- روش تحقیق 79

3-3- جامعه آماری 80

3-4- نمونه و روش نمونه گیری 80

3-4-1- نمونه 80

3-3-2- برآورد حجم نمونه 80

3-4- ابزارهای پژوهش 81

3-5- روایی پرسشنامه 82

3-6- پایایی پرسشنامه 82

3-7- شیوه جمع آوری اطلاعات 83

3-8- روش‌های تجزیه و تحلیل داده ها 83

3-9- جامعه آماری از حیث مکان 83

فصل چهارم 85

«تجزیه و تحلیل داده‌ها» 85

4-1- مقدمه 86

4-2- بررسی ویژگی‌های جمعیت شناختی گروه نمونه 86

4-2- آمار استنباطی گروه نمونه: 89

4-3- بررسی فرضیه دوم پژوهش 90

4-4- بررسی فرضیه سوم پژوهش: 91

4-5- بررسی فرضیه چهارم پژوهش 93

4-6- بررسی فرضیه پنجم پژوهش 94

4-5- بررسی فرضیه ششم پژوهش 95

فصل پنجم 98

«نتیجه گیری و پیشنهادات» 98

5-1- نتیجه گیری 99

5-1-1- فرضیه دوم 99

5-1-2- فرضیه سوم 99

5-1-3- فرضیه چهارم 100

5-1-4- فرضیه پنجم 100

5-1-5- فرضیه ششم 101

5-2- پیشنهادات 101

منابع 112

پیوست‌ها 118

 

 

چکیده
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از سه نهاد جداگانه، ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران تشکیل می‌شود. در این میان نیروی انتظامی که جزئی از نیروهای مسلح به شمار می آید، ارتباط مستقیمی با جامعه دارد. نیروی انتظامی در كنترل و پیشگیری انحرافات و جرائم جامعه جایگاه مهمی دارد كه این حجم عظیم وظایف و مأموریت‌ها، طبعاً آسیب‌هایی را متوجه كاركنان می‌گرداند. در این راستا برخی از كاركنان، هنگام وظایف خطیر و مهم خود در راستای ضابط بودن و هم‌چنین تأمین و حفظ نظم و امنیت، بنا به دلایلی از قبیل فرصت‌های مجرمانه، عدم برخورد جدی انضباطی و قضایی و عدم كنترل مناسب كاركنان و هم‌چنین اختلالات رفتاری كاركنان و كم بودن آستانه تحمل آنان درمقابل ناهنجاری‌های جامعه و… به رفتار و اقداماتی متوسل می‌شوند كه به ضرب و جرح متهمان منجر می‌شود. ضرب و جرح مظنونان و متهمان، به دست مأموران دولتی برای كشف جرم، بازجویی و گرفتن اعتراف و اقرار از آنان از فرهنگ غلط دوره طاغوت و تداوم این امر علاوه بر این‌كه برابر قوانین و مقررات كیفری، جزایی و حقوق شهروندی ممنوع است، سبب رواج بی‌نظمی و قانون شكنی در سازمان پلیس و مسبب بروز نارضایتی مردم از عملكرد حافظان جان، مال و ناموس مردم می‌شود و تكدر خاطر مسئولان نظام را نیز در پی خواهد داشت. دستیابی به آمار، ارقام دقیق و واقعی این معضل و جرم ناپسند، هم‌چنین ابعاد و گستردگی آن به دلیل انکار یا کتمان آن از سوی مرتکبان، عدم اعلام توسط برخی بزه دیدگان، غیر علنی بودن موضوع، از بین رفتن آثار، قرائن و مستندات آن به مرور زمان و سایر دلایل دیگر، دشوار است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، بهترین روش پیشگیری از اعمال ضرب و جرح توسط مامورین هنگام اجرای وظیفه، روش های پیشگیری اجتماع محور است. این تحقیق سعی دارد با روش میدانی مهم‌ترین علل جرم ضرب و جرح را مشخص كند تا با به کارگیری این راهکارها بتواند گام مؤثری در جهت پیشگیری و ریشه کن کردن این آسیب بردارد.

واژگان کلیدی: ضرب و جرح، نیروهای مسلح، علل وقوع جرم، پیشگیری.

 

فصل اول
«کلیات پژوهش و تعاریف»

 

1-1-مقدمه
قرن‌ها پیش دین مبین اسلام بر پیشگیری از هتک حرمت مؤمن و حفظ حقوق انسانی انگشت تأکید نهاده و حفظ کرامت انسان را جزو محکمات و امهات تعالیم و حیانی و آسمانی خود قرار داده ‌است(قاسمی، 1389، ص15).

رفتار پرخاشگرانه و توسل به زور(ایراد ضرب و جرح) از سوی برخی کارکنان پلیس خلاف موازین شرعی و قانونی است و نخبگان و افکار عمومی جامعه آن‌ را بر نمی‌تابند. ضرب و جرح متهمان از دیدگاه توده مردم نیز رفتاری غیر انسانی قلمداد شده و به ‌شدت مورد تقبیح قرار گرفته است. چنین رویه‌ای با شعار «پلیس جامعه محور» در تعارض آشکار است، زیرا چنین پلیسی در درون مایه خود واجد رویکرد‌های زیر است:

حفظ حقوق شهروندی و صیانت از حقوق عامه مردم؛

ارتقای سرمایه اجتماعی ناجا نزد مردم؛

انتظام ‌بخشی و حل معضلات اجتماعی با مشارکت عمومی؛

امنیت پایدار با استفاده از فناوری‌های نوین و فضای مجازی؛

قانون‌مداری و انضباط پذیری؛

اعتماد ‌افزایی حاکمیت و مردم؛

اصالت جامعه و فرد؛

پلیس پاسخ‌گو(ترویانویچ، 1383، ص 4).

پلیس اجتماع محور، را می توان رویكردی انسانی به امر پلیسی كردن و پارادایمی نو در حوزه مسائل انتظامی به شمار آورد كه از دهه 1990 به راهبردی غالب در بیشتر  كشورها مبدل شده است. در این پارادایم جدید پلیس علاوه بر برخوداری از حمایت قانونی و سیاسی، امنیت را با مشاركت مردم و با هدف بالا بردن احساس آرامش و رضامندی آنها تامین می كند(سهرابی، 1384، ص138).

مدارک و شواهد تاریخی، حکایت از آن دارد که پلیس ایران برای مقابله و مهار ناهنجاری و بزه‌کاری‌های اجتماعی از خشونت استفاده می‌نموده است؛ اگرچه این روند در گذر تاریخ فراز و فرود داشته و پس از انقلاب شکوهمند اسلامی توسل به زور سیر نزولی را طی نموده است؛ ولی با گذشت بیش از سه دهه از انقلاب انتظار می‌رود که این نابهنجاری از بین برود(عبدی،1385، ص18).

در سال‌های اخیر در جهت مهارت‌افزایی کارکنان و کشف علمی جرایم، گام‌های اساسی در سازمان پلیس برداشته شده‌ است و همین تلاش موجب ضابطه‌مند شدن برخورد اغلب کارکنان با متهمان شده است؛ ولی هنوز ضعف‌هایی مشاهده می‌شود که سازمان و نگرانی مسئولان نظام را در پی دارد. داده‌های آماری و مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که عده‌ای از کارکنان ناجا(به هر علت و دلیلی) با متهمان و مظنونان برخورد تند و خشونت‌آمیز دارند که این بدرفتاری به‌صورت ضرب و جرح نمود پیدا می‌کند. میزان ارتکاب جرم ضرب و جرح به دست کارکنان ناجا(حداقل در بعضی از رده‌ها و پلیس‌های تخصصی) فراتر از نُرم و ظرفیت جنایی بوده و پذیرفتنی نیست. چنین رفتارهایی هزینه‌ها و تبعات زیادی را بر پیکره سازمان وارد می‌کند که بعضاً جبران‌ناپذیر است. کارکنان باید توجه داشته باشند که حدود اختیارات پلیس براساس قانون تعیین شده و تخلف از قانون برای هر مقامی ممنوع و از نظر قضایی جرم تلقی می‌شود و مستحق تعقیب کیفری است(لیونز:1387، ص42).

ضرب و جرح جرمی است که علیه تمامیت جسمانی اشخاص به‌حساب می‌آید و موضوع آن «شخص» است(ولیدی، 1380، ص 27).

ضرب و جرح متهمان از جمله رفتارهای منسوخ و مغایر قانون است که تاریخ مصرف آن سپری شده و مرتکب آن، ناتوانی و فقدان تخصص خود را اثبات می‌کند. پلیس اسلامی به ‌عنوان نماد حاکمیت و سمبل اجرای قانون باید براساس استانداردهای تعریف شده، رفتار کند و الگوی پلیس اسلامی برای سایر پلیس‌های جهان باشد. قطعاً وضع موجود با وضع مطلوب و آرمانی فاصله بسیاری دارد که انتظار است این فاصله هرروز کاهش یابد تا به‌تدریج از بین برود. البته نباید اِعمال قانون، اجرای مقررات و ایفای وظیفه را با اعمال خشونت خلط کرد و اشتباه گرفت، زیرا در کلیۀ نظام‌های سیاسی و حکومتی، سازوکارهایی برای رویارویی با بزهکاران خطرناک و مجرمان حرفه‌ای پیش‌بینی شده و پلیس ایران اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست(شاکری، 1381، 26).

1-2- بیان مسئله
ضرب و جرح عمدی از جمله جرایمی است که بر جسم انسان لطمه وارد می‌کند، لذا از آن به عنوان جرم علیه تمامیت جسمانی تعبیر شده است و موضوع آن را اشخاص تشکیل می‌دهند. ضرب و جرح ممکن است در دعوای خانوادگی، اختلاف بین دوستان، اختلاف مالی بین دو نفر، دعوای قومی و قبیله ای و یا ضرب و جرح توسط نیروهای نظامی و انتظامی که مورد بحث این پژوهش است اتفاق بیافتد. این جرم دو جنبه دارد که شامل جنبه عمومی و جنبه خصوصی جرم می‌شود، جنبه خصوصی قابل گذشت و جنبه عمومی غیرقابل گذشت است. اما در صورت گذشت از جنبه خصوصی، جنبه عمومی قابل تخفیف مجازات می‌باشد. ضرب و جرح عمدی ممکن است منجر به جرح، نقص عضو، قتل و… شود که هر یک خود با توجه به ارکان سه گانه هر جرم مجازات آن متفاوت است(اردبیلی، 1388، ص 12).

از نظر جامعه شناسان و جرم شناسان كیفری؛ جرم ضرب وجرح، جزو جرایمی است كه شدت و ضعف آن در نقاط مختلف و برحسب شرایط زمانی و كیفری، متغیر است و به لحاظ فقر فرهنگی و یا وجود نارسائی‌ها و مسائل اقتصادی و اجتماعی مشاهده می‌شود(هرچند این عوامل در جوامع گذشته بیش از امروز رایج بوده است)؛ لیكن امروزه نیز عوامل مختلفی چون خصوصیات قومی، شخصیتی، خصوصیات جغرافیایی، عوامل مزاجی ونیز محیط زندگی، در بروز این جرم مؤثر می‌باشند(همان، ص14).

در سازمان‌های نظامی، به لحاظ نوع مأموریت و ویژگی‌های ساختاری و محیطی، همواره امكان بروز پرخاشگری وجود دارد. تعارض بین شخصیت فرد به هنگام ایفای نقش سازمانی و نقش خارج از سازمان و نیز احساس ظلم و تبعیض و عدم دستیابی به انتظارات در محیط‌های نظامی از جمله محرك‌های ابراز رفتارهای پرخاشگرانه فردی كه گاه ممكن است به جرم ضرب و جرح نیز بینجامد. به هر شكل، بروز پرخاشگری و ایراد ضرب و جرح در زمینه «روابط بین فردی درون سازمانی» گاه «برون سازمانی» و حتی «روابط درون فردی» كاركنان سازمان نظامی اختلال ایجاد می‌نماید و روابط درون سازمانی را به مخاطره می‌اندازد و به اهمیت شغلی و روانی افراد سازمان نظامی خدشه وارد می‌سازد(شاکری، 1381، ص 28).

وجود عواملی چون ضعف آموزش در ابعاد مختلف نظیر بازجویی‌ها، بکارگیری افراد جوان، کم تجربه و ناتوان در جمع آوری اطلاعات وجود حس قدرت طلبی، پایین بودن آستانه تحمل و غیره در ایجاد ضرب و جرح موثر خواهد بود والبته راهکارهایی هم مثل ارزیابی مستمر کارکنان، ارتقای بصیرت دینی، افزایش روحیه معنوی، ایجاد روحیه خود حفاظتی برخورد جدی و قاطع با کارکنان خاطی و غیره وجود دارد. لذا این پژوهش، به بررسی علل و عوامل مؤثر در بروز جرم ایراد ضرب و جرح در نیروهای مسلح وارائه راهكارهای مؤثر اجرایی جهت پیشگیری از آن می‌پردازد.

1-3- اهداف تحقیق
بررسی عواملی مانند عوامل درون سازمانی، برون سازمانی و درون فردی در بروز ایراد ضرب و جرح عمدی نیروهای مسلح علیه شهروندان.

1-3 فرضیه. 8

2- تعاریف نظری و عملیاتی.. 8

2-1 تعریف نظری.. 8

2-1-1 افسردگی پس از زایمان.. 8

2-1-2 سبک دلبستگی.. 9

2-1-2-1 دلبستگی ایمن.. 9

2-1-2-2 دلبستگی دوسوگرا 9

2-1-2-3 دلبستگی اجتنابی.. 9

2-1-3 طرحواره های ناسازگار اولیه. 9

فصل دوم: ادبیات و پیشینه ی تحقیق

2-1- افسردگی پس از زایمان.. 12

2-1-1- رویکرد نظری افسردگی.. 13

2-1-1-1 رویکرد زیست شناختی.. 13

2-1-1-2 رویکرد روان پویایی.. 14

2-1-1-3 رویکرد رفتار گرایی.. 15

2-1-1-4 نظریه افسردگی لوینسون.. 15

2-1-1-5 رویکرد شناختی.. 16

2-1-1-6 الگوی اسناد افسردگی.. 16

2-1-1-7 نظریه تکرار غیر ارادی خود گردان.. 17

2-1-1-8 رویکرد اصالت وجودی انسان گرایی.. 18

2-2- دلبستگی.. 18

2-2-1 انواع دلبستگی کودکان.. 20

2-2-1-1 دلبسته ناایمن اجتنابی(گروهA) 20

2-2-1-2 دسته ایمن(گروهB) 21

2-2-1-3 دلبسته ناایمن مقاوم یا اضطرابی/ دوسوگرا (گروهC) 21

2-2-1-3 دلبستگی جهت نایافته یا سازمان نایافته(گروهD) 22

2-2-2 انواع دلبستگی بزرگسالان.. 22

2-3 طرحواره های ناسازگار اولیه. 24

2-3-1 تعریف طرحواره 25

2-3-2 طرحواره های شرطی در مقابل طرحواره های غیر شرطی.. 26

2-4 نیازهای هیجانی اساسی.. 26

2-5 طرحواره ها و عاطفه. 26

2-5-1 واکنش طرحواره ها 27

2-6 مدل متمرکز بر طرحواره 27

2-7 حیطه ها و خواستگاه های رشد طرحواره ی یانگ…. 28

2-7-1 بریدگی و طرد: 28

2-7-1-1 طرحواره ی طرد شدن/ بی ثباتی: 28

2-7-1-2 طرحواره بی اعتمادی/ بد رفتاری: 28

2-7-1-3 طرحواره ی محرومیت هیجانی: 29

2-7-1-4 طرحواره نقص / شرم : 29

2-7-1-5 طرحواره های انزوای اجتماعی/ بیگانگی : 29

2-7-2 حیطه دوم : 30

2-7-2-1 طرحواره ی وابستگی / بی کفایتی : 30

2-7-2-2 طرحواره آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری : 30

2-7-2-3 خود تحول نیافته/ گرفتار : 31

2-7-2-4 طرحواره شکست : 31

2-7-3 حیطه سوم : 31

2-7-3-1 طرحواره های استحقاق/ بزرگ منشی : 32

2-7-3-2 طرحواره ی خویشتن داری/ خود انضباط ناکافی : 32

2-7-4 حیطه چهارم: 32

2-7-4-1 طرحواره ی فداکردن (ایثار) : 33

 

2-7-4-2 طرحواره خود قربانی کردن : 33

2-7-4-3 طرحواره ی تائید جویی/ جلب توجه : 33

2-7-5 حیطه ی پنجم : 34

2-7-5-1 طرحواره های منفی گرایی/ بدبینی : 34

2-7-5-2 طرحواری بازداری هیجانی : 34

2-7-5-3 طرحواره های معیارهای ناعادلانه/ عیب جویی افراطی : 35

2-7-5-4 طرحواره تنبیه : 35

2-8- مروری بر تحقیقات انجام گرفته در خارج و داخل کشور 35

2-8-1 تحقیقات انجام گرفته در خارج کشور 35

2-8-2 پژوهش های انجام شده در داخل کشور 41

فصل سوم: روش شناسی

3-1 مقدمه. 47

3-2 طرح کلی پژوهش…. 47

3-3 جامعه آماری.. 47

3-4 نمونه آماری و روش نمونه گیری.. 47

3-5 ابزار جمع آوری اطلاعات… 48

فصل چهارم: روش تجزیه و تحلیل آماری

4-1 یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش…. 54

4-1-1 وضعیت اشتغال.. 54

4-1-2 میانگین و انحراف معیار افسردگی پس از زایمان.. 54

4-1-3 میانگین و انحراف معیار سبک های دلبستگی.. 55

4-1-4 میانگین و انحراف معیارطرحواره های ناسازگار 55

4-2 یافته های استنباطی حاصل از فرضیه های پژوهش…. 57

4-2-1 آزمون رابطه بین متغیرهای پژوهش…. 57

4-2-2 بررسی ضریب سبک های دلبستگی و افسردگی پس از زایمان در جدول 4-6 ارائه شده است. 57

4-2-3 پیش بینی افسردگی پس از زایمان بر اساس طرحواره های ناسازگار 60

4-2-4 سبک های دلبستگی قادر به پیش بینی افسردگی پس از زایمان است. 64

4-2-5 پیش بینی افسردگی پس از زایمان براساس سبک های دلبستگی و طرحواره های ناسازگار 64

4-3  فرضیه های پژوهش…. 65

4-3-1 کدامیک از متغیرهای پیش بین سهم بیشتری در پیش بینی افسردگی پس از زایمان دارند؟. 65

4-4 رابطه بین طرحواره های ناسازگار و سبکهای دلبستگی.. 65

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1-  بحث و نتیجه گیری.. 68

5-2 محدودیت های پژوهش…. 73

5-3 پیشنهادات… 73

5-3-1 پیشنهادات پژوهشی.. 73

5-3-2 پیشنهادات کاربردی.. 74

فهرست منابع.. 75

پیوست ها: 84

Abstract 90

چکیده:

این پژوهش با هدف پیش بینی افسردگی پس از زایمان براساس سبک های دلبستگی و طرحواره های ناسازگار انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش را زنانی که برای زایمان به 4 تا از بیمارستان های بهداشتی درمانی شهر شیراز مراجعه کردند، تشکیل می دادند. نمونه مورد مطالعه 200 نفر مادر که از زایمان انان حداکثر یک ماه می گذشت بودند که به شیوه ی در دسترس از بین جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل سه پرسش نامه افسردگی پس از زایمان ادینبورگ ، سبک های دلبستگی بزرگسالان هازن و شیور و طرحواره های ناسازگار یانگ بود که به طور همزمان در اختیار آزمودنی ها قرار داده شد . جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های میانگین و انحراف استاندارد برای آمار توصیفی و در سطح استنباطی از همبستگی پیرسون، رگرسیون همزمان و گام به گام استفاده شد . نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد طرحواره های ناسازگار در پیش بینی افسردگی پس از زایمان دارای قدرت پیش بینی معناداری است ولی سبک های دلبستگی در پیش بینی افسردگی پس از زایمان تاثیری نداشت. این نتایج در بردارنده این پیشنهاد است که جهت جلوگیری از افسردگی زنان تغییر در طرحواره های آنان درخط اول درمان قرار دارد.

کلید واژه ها : افسردگی پس از زایمان ، سبک های دلبستگی ، طرحواره های ناسازگار.

 

فصل اول:

کلیات پژوهش

مقدمه

 فرایند مادرشدن از وقایع لذت بخش و تکاملی از زندگی زنان است و اغلب سبب شادمانی چشمگیر والدین
 می شود ، این  تغییرات فیزیکی و روانی می تواند تنش ها و نگرانی هایی را نیز به دنبال داشته باشد و یکی از این تغییرات بروز افسردگی پس از زایمان در مادران است. (پیندل[1] وهمکاران، 2005).

 افسردگی پس از زایمان[2] می تواند با کاهش فعالیت مادر و اختلال در روابط مادر، کودک و خانواده همراه باشد. وضعیتی که ادامه و عدم تشخیص و درمان به موقع آن به بروز مشکلات عمده در روابط زناشویی، خودکشی مادر یا حتی فرزندکشی منجر می شود(پترو وهمکاران،2002). افسردگی پس از زایمان یک نوع از اختلالات افسردگی است که یکی از شایع ترین اختلالات روانی در پی زایمان است که حداکثر طی 4هفته اول بعد از زایمان شروع می شود(شریفی، اکبری، شریفی، 1387) .

پیشرفت افسردگی پس از زایمان ، اساسا آرام و نامحسوس بوده ، ممکن است تا بیش از 3ماه پس از زایمان بروز نکند(موری و همکاران[3]،1999). به همین دلیل بیش از50% از مبتلایان  تغییرات خلقی پس از زایمان تشخیص داده نشده و درمان نمی شوند(میلگرم و همکاران، 2005).

مهمترین عامل خطرزای افسردگی پس از زایمان، سابقه افسردگی است و سایر عوامل خطر شامل پایین بودن سن، حمایت اجتماعی اندک، تنها زندگی کردن، تعداد زیاد فرزندان، وضعیت ازدواج، شک و تردید در مورد حاملگی، بیماری یا مرگ عزیزان، فاصله کم بین بارداری ها، مرگ فرزندان قبلی و بیماری ها است(مصطفی نژاد،1383).

بک[4] سیزده عامل پیش بین تحت عنوان سابقه افسردگی قبل ازحاملگی، عزت و نفس، استرس ، مراقبت از نوزاد، اضطراب والدین، استرس های زندگی، حاملگی برنامه ریزی نشده، حمایت اجتماعی ناچیز، پیشینه ی افسردگی، خلق و خوی نوزاد، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، ارتباط زناشویی و وضعیت زناشویی را برای افسردگی پس از زایمان معرفی کرده است(بک، 2001).

در مورد افسردگی عمده نیز عواملی چون حمایت اجتماعی، طرحواره های ناسازگار، باورهای غیر منطقی، شکست های قبلی، عزت نفس پایین و سبک های دلبستگی مطرح گشته اند.از آنجا که افسردگی پس از زایمان یک اختلال خلقی است می تواند تحت تاثیر عوامل مذکور قرار گیرد. این افسردگی می تواند با کاهش فعالیت ها و اختلال در روابط با کودک باشد با تاکید بر دو متغیر اساسی در پژوهش های روان شناختی در این زمینه یعنی سبک های دلبستگی و طرحواره های سازگار می توان بیان کرد که عدم تشخیص و عدم درمان به موقع آن منجر به تطابق غیر موثر مادر با کودک می شود و می تواند پیامدهای جبران ناپذیری را بر پیکره خانواده وارد سازد.

بیان مساله

افسردگی اختلال عاطفی است که سلامتی فرد ، روابط بین فردی ، کار و توانایی لذت بردن او از زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. افسردگی یک مشکل سلامتی است که با صرف غم و اندوه متفاوت است ، زیرا غم پاسخ طبیعی به از دست دادن می باشد و شامل تغییراتی درخلق و خو ، فعالیت ها و فرایندهای بدنی است که این تغییرات به اندازه افسردگی ، شدید و گسترده نمی باشد. در بیمارانی که خلق افسرده دارند ، از دست دادن انرژی و علاقه ، احساس گناه، ازدست دادن اشتها، دشوارشدن تمرکز و افکارمرگ یا خودکشی وجود دارد. این کارکردها تقریبا همیشه موجب مختل شدن و کارکردهای بین فردی ، اجتماعی و شغلی بیمار می شود.(کاپلان و سادوک[5] ، 2007).

این دوران می تواند به حدی تنش زا باشد که سبب برانگیختگی بیماری های روانی گردد(بزوکی و همکاران[6]،2002.  ویلیامز و همکاران،2005). اندوه افسردگی و سایکوز پس از زایمان هرکدام نمای بالینی مشخصی داشته و زنان را در همه ی طبقات اجتماعی و فرهنگی درگیر می کنند (رابینسون[7] و استورات[8]، 1986) . ).

 هنوز علت این بیماری شناخته نشده است ولی از نظر سبب شناسی نظریه های چندگانه جهت شناخت افسردگی پس از زایمان وجود دارد که شامل عوامل زیستی (نظیر علل هورمونی مثل افت ناگهانی غلظت استروژن و افزایش دفع ادراری کورتیزول، ناقل های عصبی ، وجود آنتی بادی های ضد تیروئید ، پرولاکتین ، اکسیتوسین و بتا اندروفینها و نظریه های ژنتیکی، عوامل روانی (نظیر نظریه شخصیتی) و عوامل اجتماعی (نظیرحمایت های اجتماعی، تنش های زندگی, فرهنگ و میزان آمادگی جهت تولد نوزاد) می باشند ( سادوک و کاپلان ،2007).

روابط درون خانواده، بهداشت روان خانواده وجنبه های مختلف رابطه با همسر را تحت تاثیر قرار می دهد و مشکلات متعددی را بوجود می آورد. از جمله افزایش درگیری های خانوادگی، از دست دادن یا کاهش منبع درآمد خانواده، سپردن مراقبت از کودک به فردی غیر از مادر که بر تکامل کودک تاثیر بدی خواهد گذاشت(ویشر و همکاران[9]،2002.ویلیامز و همکاران،1385.خمسه،1379).

درمان های مختلفی برای افسردگی وجود دارد که شامل درمان به شیوه ی شوک الکتریکی ، تجویز داروهای ضد افسردگی و روان درمانی را شامل می شوند. در مورد افسردگی دوران بارداری کمتر تحقیق صورت گرفته است . گاهی تشخیص علائم ناشی از افسردگی ، (مانند تغییر در خواب ، اشتها ، ضعف و کاهش لیبیدو ) از علائم ناشی از بارداری مشکل می باشد که به همین دلیل افسردگی دوران بارداری تشخیص داده نمی شود (گاتلیب، ویفن، 1991).

 افسردگی در دوران بارداری می تواند منجر به عدم توجه به خود و در نتیجه تغذیه ناکافی ، مصرف سیگار، مصرف دارو و عدم مراقبت کافی دوران بارداری شود و خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان را افزایش می دهد و در موارد  نادری خودکشی را به دنبال داشته باشد (زوکرمن ، 1991).

از عوامل مهمی که در ایجاد خلق و خو افسردگی نقش اساسی دارد، طرحواره ها[10] هستند. عوامل شناختی در اختلالات روانی به خصوص افسردگی نقش محوری را بر عهده دارند، یکی از این عوامل شناختی طرحواره ها می باشند، که نقش مهم آنها در شکل گیری و تداوم اختلالات روانی همواره مورد توجه پژوهشگران است و به نقش این باورهای منفی عمیق، در اختلالات روانی چون وسواس فکری- عملی، اختلال شخصیت خود شیفته، اختلال دوقطبی، افسردگی، اختلال خوردن، اختلالات جنسی اشاره شده است. به طور کلی طرحواره ها توانایی پیش بینی نشانه های سلامت عمومی را دارند(شهامت،2010).

طرحواره ها الگو ها یا درون مایه های عمیق و فراگیری هستند که از خاطرات، هیجان ها ، شناخت ها و احساسات بدنی تشکیل شده اند، در دوران کودکی یا نوجوانی شکل گرفته اند، در سیر زندگی تداوم دارند، درباره ی خود و رابطه با دیگران هستند و به شدت ناکارامدند. درکل طرحواره های ناسازگار، الگوهای هیجانی و شناختی خود آسیب رسانی هستند که در ابتدای رشد و تحول در ذهن شکل گرفته اند و در سیر زندگی تکرار می شوند چون  طرحواره ها در ابتدای زندگی رشد می یابند، پس عادی و مسلم یعنی بی چون و چرا فرض می شوند و خودپنداره و دیدگاه های ما را نسبت به جهان و روابط مان را با مردم تعریف می کنند. طرحواره بازنمایی معتبر از تجارب آسیب زای دوران کودکی به شمار می آیند. مشکل این است که در گذر زمان الگوهای عمیقا ریشه دار از تفکر تحریف شده و رفتار ناکارامد می شوند. حتی وقتی شواهدی ارائه می شود که طرحواره را باطل اعلام می کند باز هم بسیاری از افراد برای ثبات اعتبار طرحواره شان اطلاعات را تحریف می کنند(یانگ، 1994).

 زمانی که نیازها ارضا نشوند ممکن است طرحواره های ناسازگار خاصی ایجاد شوند که بر روابط صمیمانه اثر بگذارد. یانگ وهمکاران در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که داشتن طرحواره ناسازگار پیش بینی کننده ناسازگاری بین فردی است، از طرفی، زوج درمانگران از زمان های گذشته بر اهمیت عوامل شناختی از جمله انتظارات و تفسیرها در شکل گیری، تداوم و تسکین روابط ناکارامد وقوف داشته اند. باورها و طرحواره های مربوط به روابط بین فردی در بزرگسالی در همسرگزینی و روابط زناشویی نمود می یابند و بر آن تاثیر زیان بار می گذارند(کوپر[11]،2001).

 هم چنین طرحواره ها به واسطه ارتباط و تاثیری که بر سبک دلبستگی ، اختلال های شخصیت و اختلال های خلق می گذارند و می توانند تاثیر غیر مستقیم نیز بر روابط زناشویی داشته باشند طرحواره های ناسازگار به عنوان زیر ساخت های شناختی منجر به تشکیل باورهای غیر منطقی می شوند. طرحواره ها دارای مولفه های شناختی، عاطفی و رفتاری هستند. هنگامی که طرحواره های ناسازگار اولیه فعال می شوند سطوحی از هیجان منتشر می شود و مستقیم یا غیرمستقیم منجر به اشکال مختلفی از آشفتگی های روان شناختی نظیر افسردگی، اضطراب، عدم توانایی شغلی، تعارضات بین فردی و مانند آن می شود. طرحواره های ناسازگار مستقیما منجر به اختلال شخصیتی خاصی نمی شوند اما آسیب پذیری فرد را برای این اختلالات افزایش می دهند(حسنی و همکاران،2012).

یانگ (1999) بیان می کند که طرحواره های ناسازگار بیشتر از آنکه نتیجه وقایع تکان دهنده مجزا باشند، بیشتر احتمالا به وسیله الگوی مداوم و تجارب روزمره با اعضا و خانواده و همتایان ایجاد می شوند که به نحو فزاینده ای طرحواره ها را تقویت می کنند. از سوی دیگر اختلالات شخصیت نشانگان طولانی مدتی هستند که اندیشیده می شوند براساس سبب شناسی در شناخت، تعاملات آسیب شناسی کودک با والدین، همتایان و دوستان و اشخاص مهم دیگر داشته باشند(یانگ،1999).

منز و همکاران در بررسی خود نشان دادند که طرحواره های ناسازگار می تواند نشانگان آسیب شناسی روانی را تبیین کند، آن ها نشان دادند که رابطه بین اضطراب دلبستگی و آسیب شناسی روانی به گونه ی کامل به وسیله ی شناخت ها، بویژه طرد و بریدگی و خود جهت دهی مورد واسطه گری قرار می گیرد(منز[12] و همکاران،2010).

فریمن (1999) نیز نشان داد که طرحواره ها در سازکارهای بین فردی و ایجاد وضعیت زناشویی نقش مهم و اساسی دارد به گونه ای که زوجینی که رضایت کمتری را در زندگی کسب کردند، از طرحواره های ناسازگار بیشتری نیز استفاده کردند.

در کل وجود طرحواره های ناکارآمد موجب تشدید معیارهای آرمانی انعطاف ناپذیر و تقویت غیر واقع بینانه ی فرد را همواره در معرض ناکامی و نارضایتی قرار می دهد. از دیگر متغیر های در حوزه ی افسردگی سبک های دلبستگی[13] است، نقش های سبک های دلبستگی در ایجاد بسیاری از اختلات روشن شده است.

 سبک های دلبستگی روش های مواجهه فرد با موقعیت های استرس زا را متاثر می سازد. افراد ایمن ضمن تصدیق موقعیت به سادگی از دیگران کمک می گیرند، دنیز[14] بیان می کند، واکنش افراد در شرایط مختلف متاثر از الگوهای درون کاری ناشی از سبک های دلبستگی می باشند و سبک های دلبستگی با اثر بر افکار، احساسات و رفتار افراد در چگونگی تصمیم گیری در موقعیت مختلف نقش دارند.

رابرتز[15]، گاتلیب[16] و کسل[17](1996) در توجیه رابط سبک های دلبستگی و سلامت روان بیان می کنند که پیامد روان شناختی سبک های دلبستگی ناایمن در شرایط تنش زا ، اضطراب و افسردگی است و پیامد روان شناختی سبک دلبستگی ایمن در چنین شرایطی آرامش روانی است . دلبستگی نقش مهمی را در پیوندهای بزرگسالان (روابط زناشویی) باز می کند.

 هازن و شیور[18](1988-1987) استدلال کرده انده که روابط زناشویی را می توان بعنوان یک فرایند دلبستگی مفهوم سازی کرد، مطابق با این دیدگاه، روابط ایجاد شده بین همسران، همان رابطه ی دلبستگی با همان خصوصیت که بالبی 1979 تشریح کرده است، می باشد. یعنی این روابط ، پیوندهای مداومی هستند که با پویایی های هیجانی پیچیده مشخص می شوند.

 هازن و شیور در سال( 1987)، تئوری دلبستگی[19] را به عنوان پایه ساختاردرک عشق بزرگسالی بکار بردند. آن ها رابطه دو نفره را بعنوان فرایند دلبستگی تعریف کرده اند، که از همان تفاوت های فردی در دلبستگی نوزاد و والد پیروی می کند.

در همین رابطه بیفولکو و همکاران(2002) نشان دادند که وجود سبک دلبستگی ناایمن با افسردگی ارتباط دارد. همچنین نشان دادند که سبک های ناایمن با عوامل آسیب پذیری

واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی برق – مخابرات
عنوان:



طراحی و ساخت مدار تشخیص جایگاه روتور موتور سوئیچ رلوکتانس SRM به وسیله روش مدولاسیون دامنه (Amplitude Modulation)
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
در این پروژه که از مدنظر خواهد گذشت بر روی تشخیص جایگاه روتور موتور سوئیچ رلوکتانس (SRM) به وسیله روش مخابراتی بحث شده است. در این پروژه که به وسیله مدولاسیون (AM (Amplitude Modulation مطرح شده، توانسته جایگاه روتور موتور سوئیچ رلوکتانس را به روش بدون سنسور (Sensorless) با استفاده از روش مدولاسیون دامنه تشخیص دهد. در مقاله دکتر احسانی ارایه شده در حالت حرکت موتور با این روش، سرعت تا 3000RPM رسیده بود و بر روی استارت موتور عملی صورت نگرفته بود. ولی در این روش جدید استارت موتور برای اولین بار اجرا شده و سرعت آن به حدود 5000RPM که نزدیک دو   برابر قبل است، رسیده است.
در فصل دوم این پروژه ابتدا ساختار موتور سوئیچ رلوکتانس و نحوه عملکرد آن، مدارهای مبدل و روشهای کنترل دور موتور سوئیچ رلوکتانس ارایه شده است. فصل سوم بر روی تشخیص جایگاه روتور موتور سوئیچ رلوکتانس به وسیله روش مدولاسیون دامنه (AM) بررسی خواهد شد و در فصل آخر (فصل چهارم) نتیجه گیری و پیشنهادات آورده شده است.
فصل اول
1-1- مقدمه
استفاده روزافزون از موتورهای الکتریکی و مبدل های الکترومکانیکی در صنایع، مراکز تجاری و لوازم خانگی بازار گسترده ای را برای الکتروموتورها و سیستم های کنترل دور آنها فراهم آورده است. بر همین اساس رقابت وسیعی بین تولیدکنندگان برای طراحی الکتروموتورها و سیستم های کنترل دور ارزانتر با بازده بیشتر و قابلیت اطمینان بالاتر وجود دارد.
انواع موتورهای الکتریکی با ویژگی های مختلف هرکدام برای کاربردهای خاص طراحی و ساخته می شوند. در این راستا متخصصین و محققین پیوسته به دستاوردهای جدیدی دست می یابند و درصدد تسهیل عمل مکانیسم ها توسط انرژی الکتریکی و قابلیت کنترل آنها می باشند. نظر به اینکه موتورهای الکتریکی از مهمترین ابزار در صنعت می باشند، تهیه و ارائه ماشین هایی که هزینه نگهداری کمتر با بیشترین بازدهی و قابلیت کنترل را دارا باشند، هدف بسیاری از متخصصین و محققین مربوطه می باشد. در این راستا موتورهای سوئیچ رلوکتانس SRM جایگاه ویژه ای پیدا کرده اند. این موتورها به خاطر ساخت و سادگی و گونه های مختلف آن در بسیاری از کاربردهای روزمره، صنعت، 

پیک استفاده کرد، تهویه مطبوع در سالهای اخیر در دنیا باعث افزایش پیک مصرف برق در سـاعات گـرم
روز شده است و جبران این مساله نیازمند ساخت نیروگاه های بیشتر می باشد که این رویه باعث آلودگی
بیشتر و افزایش مشکلات زیست محیطی خواهد شد، همچنین در ساعات گرم روز کارایی چیلرها کـاهش
می یابد و این خود مصرف انرژی معمول چیلرها را افزایش می دهد، اگر بتوان بطریقی توان سرمایـشی را
در ساعات غیر پیک و خنک تر (شب) تامین کرد علاوه بر کاهش پیک مصرف برق در طـول روز افـزایش
کارایی چیلر ها را نیز شاهد خواهیم بود . دراین گزارش روشهای مختلف ذخیره سازی سرما که معمـ ول و
مورد استفاده می باشند بررسی می گردند و مزایا ومعایب هرکـدام در تـامین بـار سرمایـشی سـاختمانها
مورد مطالعه قرار میگیرد. همچنین به منظور درک بهتر از نحوه ی بکارگیری سیـستمهای ذخیـره سـازی

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول: مقدمه

1-1 بیان مساله

فرسایش خاک یکی از جدی­ترین مشکلات و مسائل محیط زیست در دنیا و به­ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک است (یان[1]، 2002؛ سایگین[2] و همکاران، 2011). فرسایش خاک بسته به نوع عامل انتقال دهنده ذرات، به دو نوع آبی و بادی تقسیم می­شود. فرسایش بارانی یا پاشمانی از اشکال اصلی و مهم فرسایش آبی است که بستر را برای ایجاد سایر اشکال فرسایش فراهم می­کند. الیسون[3] در سال 1944 برای اولین بار متوجه شد كه عامل اصلی فرسایش آبی ضربه قطرات باران به خاك لخت است. اگر ملل باستانی به نقش قطرات باران برروی خاك­های لخت آگاه بودند بی­گمان زمین­های متعلق به این تمدن­ها كمتر آسیب می­دیدند و امروزه تا این حد اراضی بایر و فرسوده وجود نداشت (رفاهی،1387). بسیاری از دانشمندان و متخصصین خاک معتقد هستند درک درست از فرسایش ناشی از قطرات باران به عصر مبارزات بی­حاصل با فرسایش خاتمه خواهد داد (ذاکر،1982).

آمار و ارقام موجود در مورد میزان فرسایش و رسوب و خسارات ناشی از آن­ها شامل، تخریب و کاهش حاصلخیزی خاک، کاهش ظرفیت آبراهه­ها و مخازن، و آلوده شدن محیط زیست در سطح جهانی (لال[4]،1994) و در ایران (مهدوی،1381)، هشداری جدی در مورد ابعاد پدیده فرسایش خاک بیان می­کنند. تشخیص، تعیین، پیش­بینی و همانندسازی این فرآیند طبیعی، که البته به شدت تحت تاثیر فعالیت­های انسان است می­تواند راهگشا و راهنمای مدیریت و برنامه­ریزی حفاظت خاک باشد. انجام این مهم نیازمند مدل­سازی خواهد بود. مدل­سازی پدیده فرسایش و رسوب از جمله مهمترین روش­های مطالعه تلفات خاک است که بسیار مورد توجه بوده است(پژوهش،1390).

2-1 انواع فرسایش و اهمیت آنها
فرسایش خاک بسته به نوع عامل انتقال دهنده ذرات، به دو نوع آبی و بادی تقسیم می­شود که بسته به شدت فرسایش، شکل­های مختلفی از فرسایش آبی رخ می­دهد که یکی از مهم­ترین فرسایش­های آبی، فرسایش بارانی (پرتابی) یا پاشمانی است که در اثر برخورد قطرات باران به سطح خاک ایجاد می­شود. این نوع فرسایش به عنوان اولین مرحله در فرسایش­های آبی شناخته شده است و نیروی محرکی برای شروع فرسایش­های دیگر است که با ایجاد فرسایش پاشمانی و ادامه بارندگی به ترتیب فرسایش­های صفحه­ای، بین شیاری، شیاری، خندقی و …. بسته به شرایط و ویژگی­های موجود در منطقه ممکن است رخ دهد. بنابراین با شناخت و بررسی عوامل موثر بر پاشمان ذرات خاک و جلوگیری از اولین مرحله­ی فرسایش، تا حد زیادی می­توان فرسایش خاک را کنترل کرد.

3-1 فرسایش در ایران و جهان

فرسایش تشدیدی خاک در جامعه مدرن امروز یک مشکل جهانی می­باشد که اثرات شدید اقتصادی(پیمنتال[5]، 1995) و زیست محیطی (لال،1994) را به دنبال دارد. کوودا[6](1983) بیان می­کند که از شروع کشاورزی تاکنون فرسایش خاک حدود 430 میلیون هکتار از اراضی حاصلخیز را در دنیا نابود کرده است. دودال[7] (1981) بیان می­نماید، سرعت فعلی تخریب اراضی کشاورزی به وسیله­ی فرسایش خاک منجر به از دست رفتن غیر قابل برگشت حاصلخیزی حدود شش میلیون هکتار در سال در جهان می­شود. در مورد میزان فرسایش خاک ایران و اثرات آن بر تخریب اراضی، کاهش حاصلخیزی خاک، و آلودگی­های زیست محیطی تاکنون مطالعه­ی جامعی صورت نگرفته است. مشكل فرسایش خاك در ایران با شرایط اقلیمی خشك و نیمه خشك که بخش وسیعی از آن را مناطق كویری در بر گرفته است و خاك از پوشش مناسبی برخوردار نیست، بسیار بارز و چشمگیر می­باشد. و اهمیت حفاظت از منابع آب و خاك در آن دو چندان است. هر چند شرایط اقلیمی و وضع كنونی زمین­شناسی ایران، به گونه­ای است كه آن را به صورت یك كشور مستعد به فرسایش خاك درآورده است، ولی حقیقت آن است كه میزان فرسایش خاك در ایران، بیش از مقدار مورد نظر می­باشد. و برخلاف اهمیت این مسئله و نیز تلاش­ها و پژوهش­های انجام گرفته در بیش از نیم قرن گذشته، فرسایش خاك در كشور ایران، بسیار بیشتر از میانگین جهانی است (صالحی،1390). آمارهای منتشرشده نشان می­دهند كه تلفات خاك در اثر فرسایش در کشور ما، چندین برابر بیش از میانگین آن در كشورهای آمریكایی و اروپایی است. در ایران، نرخ فرسایش خاک (25 مگاگرم در هکتار در سال) چهار برابر   بیشتر از متوسط آن در جهان است (عباس­زاده­افشار و همکاران، 2010؛ جلالیان و همکاران، 1996).

4-1 علل فرسایش خاک در استان چهارمحال و بختیاری و منطقه مورد مطالعه
استان چهارمحال و بختیاری با وسعتی بالغ بر 16 هزار و 500 کیلومتر مربع در بخش میانی زاگرس واقع شده است که بیش از 70درصد از وسعت آن از مناطق کوهستانی تشکیل شده است. میانگین بارش سالانه این استان حدود 700 میلی­متر بوده و لذا این استان با وجود مساحت کم، حدود ده درصد از منابع آب کشور را در اختیار دارد. اما پراکنش مکانی منابع آب استان بسیار نامناسب است به طوری که مقدار بارندگی سالانه آن کمتر از 300 میلی­متر از مناطق شرقی تا بیشتر از 14700 میلی­متر در مناطق غربی تغییر می­کند. وجود پستی و بلندی در سطح زمین باعث شده که در هنگام نزول باران و ایجاد جریان سطحی، آب از ارتفاعات قلل در امتداد شیب زمین و در جهات مختلف جریان پیدا کرده و به سمت نقاط پست حرکت کند. در نتیجه رواناب حاصل از بارش باران و آب چشمه ها و قنوات در سطح زمین جاری شده و رودخانه­ها را تشکیل می­دهند. بنابراین ویژگی­های اقلیمی و توپوگرافی باعث شده رودخانه­های پرآبی در آن تشکیل شود که این رودخانه ها سرچشمه اصلی دو رودخانه مهم کارون و زاینده رود به حساب می­آیند(صمدی بروجنی و ابراهیمی، 1389).

از نظر کاربری اراضی بیشترین وسعت استان (66 درصد) به اراضی مرتعی اختصاص دارد. اراضی جنگلی با سهم 19 درصدی در رتبه دوم قرار دارد. 12 درصد از اراضی، اراضی کشاورزی است و تنها 3 درصد به اراضی مسکونی، جاده و کارخانجات اختصاص دارد. در گذشته عمده اراضی استان (بیش از60 درصد) به صورت جنگل بوده است و در حال حاضر این رقم به حدود 19 درصد کاهش یافته است و این امر باعث شده بخش قابل توجهی از جنگل­های استان به طور کامل از بین رفته و به مراتع کم­بازده تبدیل شوند. در حال حاضر مراتع استان وضعیت نامناسبی دارند حدود 48 درصد اراضی مرتعی استان از نوع مرتع خیلی فقیر، 12درصد مرتع فقیر 37 درصد مرتع متوسط و تنها 3 درصد مرتع خوب ارزیابی شده است. و علت آن بهره­برداری بیش از حد از این مراتع است. آمار نشان داده است که بهره­برداری از مراتع این استان، 7/3 برابر حد مجاز صورت می­پذیرد و همچنین مدت زمان مناسب بهره­برداری از این مراتع نیز رعایت نمی­شود. متاسفانه وضعیت جنگل­های استان نیز بهتر از مراتع نمی­باشد و در حال حاضر پوشش گیاهی جنگل­ها در

سال دفاع:  شهریور 1390
استاد راهنما:
استاد مشاور:
شهریور 1390
 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

– بیان  مسئله
از نتایج بررسی های انجام شده در مناطق مختلف سطح كره زمین معلوم شده است كه نوع زمین از نظر مشخصات و ویژگی های مهندسی ، از جمله ، اشكال سطح زمین ، نوع جنس و ضخامت رسوبات ، عمق سطح ایستایی و جهت جریان آب های زیر سطحی ، ساختار های درز و شكاف ، گسل و زلزله خیزی و … در مناطق مختلف هر منطقه ، متفاوت است و برای انجام هر گونه فعالیت عمرانی و مهندسی و بدست آوردن پارامترهای لازم برای طراحی و احداث سازه های مختلف مهندسی ، ابتدا لازم است ، نوع زمین محل احداث سازه و فعالیت های عمرانی تعین گردیده است . از آن جایی كه این گونه بررسی ها برای همه بخش های شهر تبریز انجام نشده است و بررسی های انجام شده در قسمت های مختلف نیز همسانی و همخوانی لازم را ندارد ، هدف اصلی در تحقیق   حاضر، انجام تحقیقات همسان و دقیق برای تمام گستره شهر تبریز بمنظور تهیه یك نقشه زمین شناسی مهندسی و ژئوتكنیك كاربردی برای شهر تبریز  می باشد. محدوده مورد مطالعه، زمین های واقع در بخش شهرك باغمیشه شهر تبریز میباشد كه از نظر مشخصات و ویژگی های زمین شناسی مهندسی ، شامل اشكال سطح زمین ، نوع ، جنس و ضخامت رسوبات ، عمق سطح ایستایی و جهت جریان آب های زیر سطحی ، ساختار های درز و شكاف و گسل، زلزله خیزی مورد مطالعه قرار گرفته است.

 1-2- ضرورت های انجام تحقیق
1- در فعالیت های عمرانی بدست آوردن اطلاعات علمی زمین شناسی و ژئوتكنیكی به شرح فوق بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد .
2- چون شهر تبریز در منطقه زلزله خیر واقع شده است ، لذا به دست آوردن اطلاعات علمی مربوط به میزان پتانسیل لرزه خیزی منطقه برای طراحی ساختمان ها در برابر زلزله بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد .
3- به دلیل وجود مناطق مستعد لغزش ، روانگرایی ، فرونشست و وجود خاك های دستی و مسئله دار در محدوده شهر تبریز ، بدست آوردن اطلاعات علمی مربوط به موارد فوق الذكر برای زمینه های مختلف از جمله فعالیت های عمرانی ، بسیار ضروری و اجتناب ناپذیر می باشد .

1-3-اهداف كاربردی تحقیق حاضر

آوری گردید. از 120 دقیقه قبل از جراحی (30 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) کوئرستین بصورت داخل صفاقی در گروه کوئرستین، نرمال سالین در گروه کنترل و نرمال سالین بدون انسداد شریان های کلیوی در گروه شاهد تزریق شد.

نتایج: در گروه کنترل کلیرانس کراتینین و بازجذب سدیم در انتهای دوره  ری پرفیوژن کاهش یافتند. استفاده از کوئرستین کلیرانس کراتینین را خفیف کرد  و باز جذب سدیم را بهتر نمود.

نتیجه گیری: کوئرستین اثر بهبودی بخش  روی اختللات  همودینامیک و عملکرد دفعی کلیه در طی فاز اولیه ری پرفیوژن  در رت دارد.

الف) مقدمه

بر اساس مطالعاتی كه تا كنون انجام شده، مشخص گردیده است كه یكی از عوامل ایجاد كننده نارسایی حاد كلیوی (ARF)[1]، ایسكمی می باشد.

اگر ایسكمی به مدت كافی ادامه یابد سبب ایجاد آسیب در توبول های كلیوی می شود كه حاصل آن ایجاد اختلال در عملكرد دفعی نفرون ها ، توانایی تغلیظ كنندگی اداری كلیه ، ایجاد التهاب و آسیب به سلولهای اندوتلیالی عروق اطرف توبول های ناحیه خارجی مدولا می باشد. در نتیجه كاهش جریان خون و احتقان در این ناحیه از كلیه بوجود می آید که آسیب های بیشتر توبول های كلیه را موجب می گردد. همچنین فیلتراسیون گلومرولی کاهش می یابد که می تواند ناشی از كاهش جریان خون كلیه، انسداد توبول ها در نتیجه تشكیل قالب های توبولی و نشت برگشتی به علت صدمه بافت اپیتلیومی توبول ها  باشد (1).

یكی از اتفاقاتی كه در شرایط ایسكمی / خون رسانی مجدد رخ می دهد، تولید بیشتر گونه های واكنشگر اكسیژن (ROS)[2] است. گونه های واكنشگر اكسیژن تولیدی طی مراحلی موجب ایجاد آسیب هایی تحت عنوان استرس اكسیداتیو و لیپید پراكسیداسیون در سلول های بدن می گردند. در نتیجه این آسیب ها، سلول های بدن صدمه دیده، آسیب های بافتی و اختلال در اعمال فیزیولوژیك بدن رخ می دهد و در نتیجه بیماری های مختلفی را موجب می گردد (2).

بنابراین در شرایط ایسكمی / خونرسانی مجدد در كلیه نیز، گونه های واكنشگر اكسیژن تولیدی می توانند طی مراحلی موجب ایجاد آسیب های استرس اكسیداتیو و لیپیدپراكسیداسیون در سلول ها و بافت كلیه گردند و ایجاد اختلالات حاد عملكردی را بوجود آورند.

یكی از راه های دفاعی بدن در برابر این صدمات، آنتی اكسیدان ها می باشند. آنتی اكسیدان های گیاهی اثرات مضر گونه های واكنشگر اكسیژن را به كمترین حد می رسانند. از آنجاییكه این رادیكال های آزاد در بسیاری بیماری های ناشی از استرس اکسیداتیو حائز اهمیت هستند، مطالعات زیادی اثرات حفاظتی آنتی اكسیدان ها را در صدمات حاصل از ایسكمی / خونرسانی مجدد در قلب، كلیه، كبد و روده نشان داده اند (2).

فلاونوئیدها تركیبات فنولی- گیاهی همراه با اثرات آنتی اكسیدانی قوی هستند كه در منابع غذایی مختلفی از قبیل چای، پیاز، كلم بروكلی، سیب و لوبیا سبز یافت می شوند (3). كوئرستین به عنوان یك تركیب فنولی – گیاهی جزیی از خانواده آنتی اكسیدان های فلاونوئیدی به حساب می آید، جز آنتی اكسیدان های قوی گیاهی است که در بین سبزیجات و میوه جات به وفور یافت می شود و دارای خاصیت جاروب كنندگی در برابر رادیكال های آزاد است. همچنین به عنوان یك ممانعت كننده زانتین اكسیداز (آنزیم محرك تولید گونه های واكنشگر اكسیژن) و لیپید پراكسیداسیون به شمار می رود (5 ،4).

بر اساس گزارشات، كوئرستین اثرات مثبت فراوانی در سلامتی انسان و پیشگیری و بهبود بیماری های مختلف دارد. با در نظر گرفتن ایجاد اختلالات حاد كلیوی القاء شده توسط ایسكمی/ خونرسانی مجدد، همچنین با توجه به مشاهدات انجام شده در مورد آنتی اكسیدان های گیاهی در صدمات حاصل از ایسكمی / خونرسانی مجدد، هدف از این تحقیق بررسی اثرات كوئرستین به عنوان یك آنتی اكسیدان قوی بر روی اختلالات عملكردی ناشی از ایسكمی / خونرسانی مجدد در كلیه رت است تا اهداف زیر مورد تحقیق قرار گیرند:

تغییرات همودینامیك و دفعی كلیوی حاصل از ایسكمی دو طرفه كلیه در طی یك دوره یك ساعته خونرسانی مجدد مشخص شود و تأثیر كوئرستین بر این تغییرات تعیین گردد.

ب)نارسایی حاد كلیوی

1-تعریف

نارسایی حاد كلیوی[3] (ARF) یك نشانگان شایع بالینی است كه با كاهش حاد و برگشت پذیر میزان فیلتراسیون گلومرولی و یا عملكرد كلیه، كه در یك دوره زمانی چند ساعته یا چند روزه اتفاق می افتد، مشخص می شود (6).

 

2- اتیولوژی

نارسایی حاد كلیوی بر اساس پاتوفیزیولوژی به سه دسته تقسیم می شود:

نارسایی حاد كلیوی با منشأ پیش كلیوی[4] كه در آن كاهش حجم مؤثر خون در گردش و یا جریان خون كلیوی ممكن است منجر به كاهش میزان فیلتراسیون كلیوی شود. در حالی كه عملكرد لوله ای نسبتاً دست نخورده باقی بماند و حدود 55% موارد را شامل می شود (7).
نارسایی حاد كلیوی با منشأ درون كلیوی[5] كه دلیل آن آسیب به پارانشیم كلیه است و حدود 40% موارد را شامل می شود (7).
نارسایی حاد كلیوی با منشأ پس كلیوی[6] كه دلیل آن انسداد در سیستم ادراری است و حدود 5% موارد را شامل می شود(7).
3- پاتوفیزیولوژی نارسایی حاد كلیوی

یكی از علل شایع نارسایی حاد كلیوی، ایسكمی است. ایسكمی شدید كلیه از شوك شدید گردش خون ناشی می شود. در شوك، قلب نمی تواند مقدار كافی خون را برای تغذیه كافی به قسمتهای مختلف بدن برساند و جریان خون كلیوی مخصوصاً به علت تنگ شدن شدید عروق كلیوی بر اثر تحریك سمپاتیك یا بر اثر وجود مواد تنگ كننده رگی در خون بیماران فوق العاده كاهش می یابد. بنابراین فقدان تغذیه كافی غالباً بسیاری از سلولهای اپی تلیال توبولی را خراب كرده و از این راه نفرون های متعددی را مسدود می سازد (8).

مدل ایسکمی / خونرسانی مجدد (I/R)[7] به عنوان متداولترین روش القاء ARF در مدل های آزمایشگاهی است (21). مكانیسمی كه به واسطه آنI/R  منجر به آسیب سلول های توبول كلیه می شود شامل تخلیه اكسیژن و ATP است که با فروپاشی اسكلت سلولی سبب از دست رفتن لبه های برسی میكروپرزها[8]، اتصالات سلولی، جابه جایی اینتگرین ها و پمپ Na+-K+ATPase از سطح قاعده ای به سطح رأسی[9] سلول می شود (6،11). كه این خود باعث تغییراتی در قطبیت سلولهای اپی تلیالی توبول می شود و مجموعه این تغییرات زمینه را برای انسداد مجاری توبولی كلیه ها فراهم می كند (12).

تخلیه ATP باعث فعال شدن پروتئازها و فسفولیپازهایی می شود كه به دنبال جریان مجدد خون سبب آسیب های اكسیداتیو[10] شده و نقش مهمی در پاتوژنز ARF دارد. این آسیب ها در سلول های اپی تلیال مویرگهای توبولی و بخصوص در مدولای خارجی رخ می دهد (22،23).

اگر ایسكمی كلیه به مدت كافی باقی بماند به پارانشیم كلیه آسیب وارد نموده و نکروز حاد توبول[11] (ATN) را ایجاد می كند. اما معمولاً آسیب ناشی از ایسكمی در قطعه مستقیم توبول پروگزیمال[12] (قطعه S3) و قسمت ضخیم بالا رونده لوپ هنله در ناحیه مدولای خارجی[13] (mTAL) بیشتر می باشد (9). و دلیل آن هیپوكسی نسبی مدولای خارجی است كه ناشی از جریان  مخالف اكسیژن[14] از شاخه نزولی عروقی مستقیم[15] به شاخه صعودی آن می باشد. بیشتر بودن جریان خون طبیعی ناحیه کورتکس نسبت به مدولا به دلیل مصرف بالای اكسیژن در قطعات توبولی S3 و   mTAL که وظیفه انتقال املاح را به عهده دارند (10 ، 11 ). پس ایسكمی با كاهش جریان خون كلیه باعث پائین آوردن فشار اكسیژن در ناحیه مدولای خارجی می شود و اینگونه منجر به آسیب پذیری آن می گردد.

اختلالات و آسیب های ایجاد شده در نارسایی حاد كلیوی را می توان به چهار دسته تقسیم نمود كه شامل آسیب به سلول های توبولی، اختلالات در عملكرد جذبی و ترشحی توبول ها، اختلالات همودینامیك و نقص در توانایی تغلیظ كنندگی ادرار تقسیم كرد (12).

 1 .3 – آسیب به سلول های اپی تلیال توبول های كلیوی

-3.1.1 آسیب های كشنده

این آسیب ها شامل آپوپتوز یا نكروز است. آپوپتوز مرگ برنامه ریزی شده سلول های توبولی با سیگنال آسیب رسان و مسیر آپوپتوتیك است كه می تواند به دلیل افزایش عوامل سیتوتوكسیك ناشی از ایسكمی ایجاد شود. در حالیکه، نكروز سلولی به دلیل كاهش حاد سدیم و ذخایر انرژی سلولی به وجود می آید كه باعث تورم سلولی و در نهایت تركیدن و مرگ سلول می شود (14،13،9).

3.1.2 – آسیب های غیر كشنده[16]

این آسیب ها شامل به وجود آمدن یكسری تاول در غشا اپیكال[17] سلولهای توبولی و از بین رفتن انسجام ساختمانی لبه های برسی[18] توبول های پروگزیمال، قطبیت غشایی سلول، اتصال طبیعی سلول های توبولی به غشای پایه و عملكرد اتصالات بسته[19] بین سلولی است و بیشتر به دلیل از بین رفتن انسجام اسكلت سلولی اكتین ناشی از كاهش ATP می باشند. به محض برقراری مجدد جریان خون كلیه و برطرف شدن ایسکمی و كمبود ATP این تغییرات قابل برگشت هستند (14،13،9).

3.2 – اختلال در عملكرد جذبی و ترشحی توبول ها

آسیب های كشنده و غیر كشنده سلول های توبولی موجب این اختلالات می گردند. آسیب های كشنده باعث اتلاف سلول های اپی تلیال لوله های كلیوی و كاهش سلول های فعال در قطعات S3 و mTAL (از نواحی اصلی در انتقال املاح) می گردد و اختلالات زیادی در عملكرد دفعی نفرون ها بوجود می آورند. از بین رفتن قطبیت سلول ها در نتیجه جابه جایی اینتگرین ها و پمپ Na+-K+ATPase از سطح قاعده ای به سطح رأسی سلول اپی تلیال موجب اختلال در انتقال یكطرفه مواد از خلال لایه اپی تلیال توبول ها می شود (11،10،15).

اختلال در عملكرد دروازه ای اتصالات بسته[20] محدودیت در باز جذب از مسیر كنار سلولی را از بین می برد و باعث افزایش نشت برگشتی[21] مایع فیلترا از لومن به میان بافتی كلیه می شود كه موجب اختلال در عملكرد دفعی توبول می شود (15).

عنوان                                                                                       صفحه

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………….2

1-2- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………3

1-3- سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………….4

1-4- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق……………………………………………………………………….4

1-5- اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………5

1-6- قلمرو تحقیق…………………………………………………………………………………………………….6

1-6-1- قلمرو زمانی…………………………………………………………………………………………………6

1-6-2- قلمرو مکانی………………………………………………………………………………………………..6

1-6-3- قلمرو موضوعی……………………………………………………………………………………………6

1-7- تعاریف، مفاهیم و اصطلاحات…………………………………………………………………………..6

فصل دوم: چاچوب نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….10

بخش اول: مبانی نظری بانکداری الکترونیک

2-2- بانکداری الکترونیکی………………………………………………………………………………………..11

2-2-1- شاخه های بانکداری الکترونیک…………………………………………………………………….12

2-2-1-1- بانکداری اینترنتی…………………………………………………………………………………….12

2-2-1-2- بانکداری مبتنی برتلفن همراه و فناوری‌های مرتبط با آن……………………………….12

2-2-1-3- بانکداری تلفنی………………………………………………………………………………………..13

2-2-1-4- بانکداری مبتنی بر نمابر…………………………………………………………………………….13

2-2-1-5- بانکداری مبتنی بر دستگاههای خودپرداز…………………………………………………….13

2-2-1-6- بانکداری مبتنی برپایانه های فروش……………………………………………………………14

2-2-1-7- بانکداری مبتنی بر شعبه های الکترونیکی……………………………………………………14

2-2-2- خطای رایج در بانکداری الکترونیکی……………………………………………………………..15

2-2-3- مزایای بانکداری الکترونیکی…………………………………………………………………………16

2-2-4- معایب بانکداری الکترونیکی…………………………………………………………………………17

2-2-4-1- خطرهای امنیتی………………………………………………………………………………………17

2-2-4-2- ناآشنایی با فناوری………………………………………………………………………………….17

2-2-5- پیش نیازهای بانکداری الکترونیکی………………………………………………………………18

بخش دوم: مروری بر رضایت مشتری

2-3- مشتری…………………………………………………………………………………………………………19

2-3-1- انواع مشتری……………………………………………………………………………………………..19

2-3-2- ارزش مشتری…………………………………………………………………………………………..20

2-3-3- رضایتمندی مشتری…………………………………………………………………………………..21

2-3-3-1- اهمیت دستیابی به رضایت مندی مشتری…………………………………………………21

2-3-3-2- مدل شکل گیری رضایتمندی مشتری……………………………………………………..21

2-3-4- کیفیت خدمت…………………………………………………………………………………………23

2-3-4-1- فرق کیفیت خدمت با رضایت مشتری……………………………………………………23

2-3-5- روش های اندازه گیری میزان رضایت مشتری…………………………………………….25

2-3-6- مدل های اندازه گیری رضایت مشتری……………………………………………………….26

2-3-6-1- مدل کانو……………………………………………………………………………………………26

2-3-6-1-1- کاربردهای مدل کانو……………………………………………………………………….27

 

2-3-6-1-2- مزایای مدل کانو…………………………………………………………………………….27

2-3-6-2- مدل فورنل………………………………………………………………………………………..28

2-3-6-3- مدل اسکمپر……………………………………………………………………………………..28

2-3-6-4- مدل سروکوال…………………………………………………………………………………..29

بخش سوم: مروری بر شبکه های عصبی مصنوعی

2-4- شبکه های عصبی مصنوعی………………………………………………………………………..30

2-4-1- تاریخچه شبکه های عصبی مصنوعی………………………………………………………30

2-4-2- مفهوم شبکه…………………………………………………………………………………………31

2-4-3- یک شبکه عصبی مصنوعی…………………………………………………………………….32

2-4-4- مدل ریاضی یک سلول عصبی……………………………………………………………….33

2-4-5- ساختار کلی شبکه عصبی مصنوعی………………………………………………………..34

2-4-6- انواع شبکه های عصبی بر مبنای نوع اتصالها…………………………………………..36

2-4-7- مراحل طراحی یک شبکه عصبی مصنوعی……………………………………………..38

2-4-8- پرسپترون چندلایه…………………………………………………………………………………41

2-4-9- آموزش شبکه به روش پس انتشارخطا……………………………………………………..43

2-4-10- الگوریتم پس انتشار خطا……………………………………………………………………..44

2-4-11- روند شبیه سازی مسائل……………………………………………………………………….48

2-4-12- کاربردهای شبکه عصبی در مدیریت………………………………………………………51

2-4-13- مزایا و محدودیتهای استفاده از شبکه عصبی……………………………………………54

2-4-13-1- مزایا………………………………………………………………………………………………54

2-4-13-2- محدودیت ها………………………………………………………………………………….56

بخش چهارم: پیشینه تحقیق

2-5- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………….57

2-5-1- پیشینه تحقیق در ایران……………………………………………………………………………57

2-5-2- پیشینه تحقیق در خارج از کشور……………………………………………………………..61

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………..65

3-2- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….65

3-3- جامعه آماری مورد بررسی………………………………………………………………………….65

3-3-1- جامعه آماری………………………………………………………………………………………..65

3-3-2- نمونه آماری…………………………………………………………………………………………66

3-3-3- شیوه نمونه گیری…………………………………………………………………………………66

3-4- روش و ابزار گردآوری اطلاعات………………………………………………………………..67

3-4-1- پرسشنامه…………………………………………………………………………………………….67

3-5- تعیین قابلیت اعتبار یا روایی ابزار پژوهش و قابلیت اعتماد یا پایایی پژوهش……67

3-5-1- اعتبار یا روایی ابزار پژوهش………………………………………………………………….67

3-5-1-1- اعتبار محتوای پژوهش……………………………………………………………………..68

3-5-2- قابلیت اعتماد یا پایایی پژوهش……………………………………………………………..68

3-6- متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………………..69

3-6-1- متغیرهای مستقل…………………………………………………………………………………69

3-6-2- متغیر وابسته……………………………………………………………………………………….69

3-7- تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات……………………………………………………………69

3-7-1- مدل شبکه عصبی……………………………………………………………………………….69

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………..74

4-2- یافته های تحقیق……………………………………………………………………………………75

4-2-1- نتایج توصیفی…………………………………………………………………………………..75

4-2-1-1- وضعیت جنسیت پاسخگویان…………………………………………………………75

4-2-1-2- وضعیت تحصیلات پاسخگویان……………………………………………………..76

4-2-1-3- وضعیت سنی پاسخگویان……………………………………………………………..77

4-2-1-4- وضعیت درآمد پاسخگویان……………………………………………………………78

4-2-2- یافته های استنباطی……………………………………………………………………………79

4-2-2-1- پیش بینی از طریق شبکه عصبی مصنوعی………………………………………..79

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….90

5-2- خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………..90

5-3- نتایج تحقیق…………………………………………………………………………………………91

5-3-1- نتیجه حاصل از سوال اصلی تحقیق…………………………………………………….91

5-3-2- نتیجه حاصل از سوال فرعی تحقیق…………………………………………………….91

5-3-3- نتایج کلی……………………………………………………………………………………….92

5-4- بحث و مقایسه……………………………………………………………………………………92

5-5- پیشنهادات کاربردی…………………………………………………………………………….93

5-6- محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………..94

5-7- پیشنهاد برای تحقیقات آتی………………………………………………………………….94

پیوست 1- خروجی برنامه……………………………………………………………………………96

پیوست2- پرسشنامه…………………………………………………………………………………..100

منابع و ماخذ

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………103

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………………………….105

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………….107

مقدمه

   از ویژگی های قرن حاضر، توسعه ی اعجاب آور تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و به کارگیری آن برای افزایش سرعت و کیفیت در ارائه ی خدمات می باشد. ضمن این که بخش خدمات در حدود بیست درصد کل تجارت جهانی را تشکیل می دهد و در طی پانزده سال گذشته، مانند تجارت کالا از رشد سریع5/8 درصدی برخوردار بوده است( آنکتاد[1]، 2001، ص 154). این پیشرفت، بانکداری را تحت تأثیر شدید خود قرار داده و باعث تغییرات عمده ای در این صنعت گردیده است. سرعت توسعه ی صنعت انفورماتیک باعث ایجاد تغییرات عمده ای در شکل پول و سیستم های انتقال منابع در عرصه بانکداری گردیده و مفاهیم جدیدی از بانکداری تحت عنوان بانکداری الکترونیکی ظهور یافته است(حسن زاده و پورفرد،1382،ص7 ).

   تمام سازمان ها به دنبال جذب مشتری وافزایش رضایت مندی هستند. این مسأله به خصوص در بانک ها که در ارتباط دائم با مشتریان هستند، اهمیت ویژه ای دارد و از طرفی رقابت در بین بانک ها و مؤسسات قرض الحسنه و سایراشکال جذب منابع پولی رو به افزایش است؛ لذا ایجاد مزیّت رقابتی برای بقای بانک ها لازم وضروری به نظر می رسد. شیوه ی نوین در ارائه ی خدمات بانکی که ارتباط بسیار نزدیکی باتکنولوژی اطلاعات وارتباطات دارد، از جمله عوامل بسیار مهم در ایجاد مزیت رقابتی برای بانک ها و جذب مشتریان و رضایتمندی آن ها است(محمدی، 1381،ص 34).

   هدف این فصل، بیان شمایی کلی از تحقیق و مراحل و گام های مورد نیاز برای اجرای آن می باشد. به این صورت که با توجه به مطالعات انجام شده، مسئله تحقیق را بیان کرده، ضرورت انجام تحقیق، اهداف و سوالات تحقیق را به طور مختصر شرح داده، در حقیقت این فصل چارچوبی کلی از آنچه که در پژوهش باید انجام گیرد به ما ارائه می کند. سپس در فصول بعد تحقیق هر کدام از این بخشها به تفصیل مورد بررسی قرار می گیرند.

1-2- بیان مسئله

   در دنیای امروز اصل رقابت ایجاب می کند که توجه مدیران سازمان ها معطوف به بالابردن خشنودی مشتریان، کاهش هزینه های تولید وارائه خدمات با سطح بالای کیفیت در کار باشد. لذا بررسی وشناخت شاخص های رضایت مشتری و سنجش رضایت مشتریان بدین لحاظ حائز اهمیت بوده که نهایتاً سطح رضایت مشتری تعیین کننده موفقیت یا شکست سازمانها است( روستا، 1380، 225). موفقیت و ایستایی در عرصه صنعت بانکداری مستلزم برآورده نمودن نیازهای مشتریان به گونه ای مطلوب و اقتصادی است و مشتریان شاه کلید موفقیت بنگاه های اقتصادی در بازارهای رقابتی به شمار می آیند و بانک ها به عنوان عضوی تاثیرگذار در خانواده اقتصادی کشور، لزوم توجه به نیاز های مشتری و عوامل دارای اهمیت برای آنها را بیش از پیش احساس می کنند. توجه روز افزون بانک ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه با ارائه خدمات بانکی از طریق ابزارهای الکترونیکی با هدف تسهیل فرایند خدمات رسانی به مردم و کاهش هزینه های بانکداری رقابت فشرده ای را در صنعت بانکداری الکترونیکی ایجاد و اکثر بانک ها را به بهره گیری از فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی وادار کرده است(بیات، 10،1387 ).

   با توسعه سامانه های الکترونیکی مانند اینترنت، موسسات مالی و بانک ها نیز تحت تاثیر قرارگرفته اند. شبکه جهانی وب به طور اساسی انتظارات مشتریان را در مورد سرعت، دقت، قیمت و خدمات تغییر داده است. فاصله جغرافیایی معنای خود را از دست داده است و در دسترس بودن، سهولت و سرعت توزیع خدمات باعث ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان ها، ازجمله بانک ها می گردد. برای رقابت در این محیط پیچیده کسب و کارها مجبورند جدیدترین و جذاب ترین خدماتی را که مشتریان خواستار آن هستند را قرار دهند. به منظور بقای بانک ها در عرصه رقابت شعبه های بانکی نیاز به تغییر روش از بانکداری سنتی می باشند.تمایل و علائق مشتری بر مبنای شکل جدیدی از اینترنت، رقابت مبتنی بر کاهش هزینه، حفظ مشتری، ترغیب مشتری، امنیت، آسانی استفاده، بخش وسیعی از محصولات و خدمات می باشد(چانگ[2]، 2007، 210-213).

   با توجه به ورود فناوری جدید در پردازش داده ها نیاز جدیدی برای نحوه ارایه خدمات بانکی مطرح شده است با نگاهی به تجارب کشورهای پیشرفته و رشد خدمات بانکداری الکترونیک میتوان نیازهای در حال شکل گیری و روند فزاینده آن را در زمینه خدمات بانکی در ایران تا حد مناسبی پیش بینی نمود ولی قبل از اجرای کامل بانکداری در کشور باید این موضوع را در نظر داشت که مشتریان به خدمات سنتی هر چند ناکارآ خو گرفته اند و از همه مهم تر به آن اطمینان بیش تری دارند. با توجه به شیوه های سنتی موجود در بانک های کشور و نارسایی این روش ها در ارائه خدمات جدید الکترونیکی، محقق سعی می کند علاوه بر شناسایی ابعاد رضایت مشتریان از خدمات بانکداری الکترونیک، به دنبال پاسخی برای این سوال است که آیا با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی می توان مدلی کارا به منظور پیش بینی میزان رضایت مشتریان از خدمات بانکداری الکترونیک ارائه داد ؟

1-3- سوالات تحقیق

ویژگی های اساسی مشتریان در تعیین مشتریان راضی کدام است ؟
شناسایی مشتریان راضی خدمات بانکداری الکترونیکی با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی چگونه است ؟
1-4-اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق

   با گسترش روزافزون جهانی سازی و عنصر رقابت، تحولات عظیمی در زمینه های تجارت، مدیریت، بانکداری و حتی حکومت داری رخ داده و به تبع آن روش های سنتی به مدرن تغییر شکل یافته است. بدون شک در چنین شرایطی سازمان های پیشرو و نوآور باید خود را با پیشرفته ترین تکنولوژی اطلاعات و فنون اجرایی مجهز ساخته تا بتوانند پاسخگوی تغییرات آتی تکنولوژیکی و زیر ساختاری باشند.سیستم بانکی نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با پیدایش پدیده بانکداری الکترونیک، شیوه ارائه خدمات به مشتریان در اقصی نقاط جهان دچار تحولات شگفتی شده است.بانکداری الکترونیک عبارت است از ارائه خدمات مالی و بانکی از طریق شبکه الکترونیک و اینترنت که به عنوان یکی از مهمترین زیر ساختهای تجارت الکترونیک توجه بسیاری را به خود معطوف داشته و بسیاری از پژوهشگران وقت خود را صرف مبانی توسعه بانکداری الکترونیک نموده اند( کوارویی، 1388). در مورد ضرورت انجام تحقیق می توان گفت امروزه سازمان های تولیدی یا خدماتی میزان رضایت مشتری را به عنوان معیاری مهم برای بخش کیفیت کار خود قلمداد می کنند و این روند در حال افزایش است. باید گفت در شرایط رقابتی امروز که پیش بینی می گردد در آینده نیز فشرده تر گردد، مشتری مداری، حفظ مشتری و کسب رضایت مشتری در سازمان ها از اهمیت فزاینده ای برخوردار است.بنابراین بانک ملت مانند کلیه بانک ها نیازمند ایجاد یک دیدگاه استراتژک نسبت به چگونگی طراحی و ارائه خدمات الکترونیک در راستای کسب رضایت مشتری است. این مقصود تنها از طریق شناخت دقیق عوامل موثر بر این رضایت از دیدگاه مشتری و تحلیل و اولویت بندی آنها میسر و عملی خواهد بود.

   شبکه‌های عصبی با ساختن نورون‌های مصنوعی و کنار هم قرار دادن آنها به شکل موازی، ابداع الگوریتم‌های مناسب یادگیری و ارائه الگوها از توانایی پردازش اطلاعات سریع و دقیق بالایی برخوردارند و می‌توانند برخلاف سایر متدهای آماری، هوشمند عمل کرده و به یادگیری فرآیندها بپردازند تا بتوانند در شرایط جدید و از قبل تعیین نشده نیز بهترین نتایج را در پی داشته باشند. به علت برتری آنها نسبت به سایر مدل‌ها هم اکنون در نقاط مختلف دنیا از آنها استفاده می‌شود. شبکه‌های عصبی می‌توانند برخلاف مدل‌های رگرسیونی که توانایی شناسایی روابط غیر خطی را ندارند، مثال‌ها و الگوها را نیز به عنوان اطلاعات ورودی دریابند و با کمک قانون یادگیری شان با تغییر شرایط، موقعیت جدید و پارامترهای ایجاد شده را درک کرده و نتایج خود را بهبود بخشند. این شبکه‌ها می‌توانند از میان انبوهی از اطلاعات ورودی که از شبکه‌های مختلف دریافت می‌کنند بهترین پارامترها را شناسایی کنند تا بهترین پیش بینی را ارائه دهند. به همین علت پیش بینی وضعیت رضایت مشتریان خدمات بانکداری الکترونیکی با کمک این مدل‌ها به راحتی امکان پذیر است.

1-5-اهداف تحقیق

   هر تحقیقی برای دستیابی به اهداف خاصی صورت می گیرد، اهداف این تحقیق را می توان به شرح زیر بیان نمود:

كاهش می دهد . افزایش توانایی اعمال قدرت ، همگن سازی ، سلیقه ها نزدیكی خواستها و انتقادات افراد افزایش مشاركت اجتماعی ، گذراندن اوقات فراغت و ورود به مفاهیم جدید زندگی روزمره امكان برقراری ارتباط ، اطلاع از اخبارو رویدادهای جهان تبادل فرهنگی دستیابی به اطلاعات ، افزایش میزان آ گاهی عمومی و غیره و…. مزایای عمده كاركردهای قابل توجه گسترش استفاده از ارتباطات اینترنتی به كا میرود ، آثار اجتماعی و روانی مانند اعتیاد به مواد مخدر ، اكس ، سیگار ، اعتیاد به اینترنت در بین كودكان و نوجوانان نیز با علائمی چون افزایش نوسانات اخلاقی ، سخن نگفتن بادیگران ، قطع روابط اجتماعی ، كم خوابی ، نگرانی و استرس در كنار ضعف بینایی همراه است كودكان و نوجوانان كه به اینترنت وابستگی دارند در حقیقت به آن معتاد هستند ، برای ارضای خود ساعت های متوالی بدون وقفه روی خط باقی می مانند و هر زمانی كه امكان دسترسی به اینترنت را نداشته باشند دچار فكر كردن و خیال پردازی می كنند . وقتی كه یك نوجوان در محیط خانواده معتاد به استفاده از اینترنت باشد فرصت فرد هر روز بیشتر از گذشته از نظر عاطفی و روانی با سایر افاد خانواده فاصله بگیرد و به تنهایی خود و استفاده از تضعیف كرده یا آن را از دست بدهد . وقتی دو فرد مجازی در یك فضای مجازی كنار هم قرار می گیرند بدون اینكه از شرایط اجتماعی ، فرهنگی ، مذهبی ، خانوادگی ، فردی ، هم باخبر باشند.میتوانند شكاف های بین خود را به سادگی كاهش دهند در این زمینه به طور نسبی ، فقیر و غنی ، دختر و پسر ، جوان و میانسال می توانند دو دوست مجازی هم در اینترنت باشند و با یكدیگر ارتباط برقرار كنند . اگر گناهی نبود به طور حتم چنین دوستیها و روابطی ایجاد نمی شد.
تغییرات در جامعه باعث ایجاد نیازهای جدید در افراد میشود و آموزش در زمره این نیازها به شمار می رود و فناوریهای اطلاعات نقش حیاتی و مهمی در این زمینه ایفا می‌كنند. در صورتیكه به سواد رایانه‌ای عموم افراد توجه نشود فن‌آوری اطلاعات به هیچ‌وجه توسعه نخواهد یافت.
رایانه‌ها بعنوان ابزارهای مناسب، موجب آماده كردن دانش آموزان ودبیران برای پذیرش تغییر و تحول فناوریهای آموزش و وسیله‌ای بالقوه برای خودآموزی و خودرهبری دانش آموزان و موجب افزایش بازدهی آموزش و تقویت عملكرد دانش آموزان و دبیران می‌گردند( جمشیدی ، 1388 : 31 )
با توجه به تجارب آموزش فناوری در كشورهای پیشرفته و سابقه تحقیقها و بررسیهای انجام شده در دنیا از یكسو، و از سوی دیگر با توجه به لزوم بازنگری مفهوم نوین آموزش متناسب با نیازهای جدید دبیران و دانش آموزان انجام این تحقیق، به منظور تعیین سرفصلهای نوین آموزش استفاده از رایانه بعنوان یكی از متداولترین ابزارهای فناوری اطلاعات ضروری می‌باشد.( همان منبع ، 59 )
دو عامل باعث می شوند كه كودكان و نوجوانان تسلط بیشتری بر دنیای فن آوری و دیجیتال داشته باشند : اول اینكه در این دوره یادگیری كامپیوتر به مسئله ای ضروری بدل شده است و بدون داشتن تسلط كافی بر كامپیوتر ، اینترنت كار و زندگی امكان پذیر نیست . دوم اینكه كودكان و نوجوانان نسبت به افراد میانسال از اشتیاق و جرأات بیشتری برای كنجكاوی در كامپیوتر و اینترنت برخورداند و راحت تر با پندارها و باورها كنار می آیند . هنوز بسیاری از خانواده های كه امكان دسترسی به اینترنت را برای فرزندان خود فراهم كرده اند ، تصور صحیحی از خطرات این موضوع ندارند علت این امر   ناآگاهی خانواده از تهدیدات بالقوه اینترنت است تهدیدی كه از طرف وب متوجه وضعیت فرهنگی خانواده هاست كه بسیاری از كاربران را اسیر خود می سازد جذابیت های خاص اینترنت باعث می شود تا نوجوانان مجذوب آن شده ساعت ها وقت خود را پای كامپیوتر بگذارند این مسئله باعث می شود تا نوجوانان از دیگر فعالیت های اجتماعی باز بمانند . سایت های غیر اخلاقی امروزه به یك معضل جدی در اینترنت بدل شده است این سایت ها با ارائه مطالب و تصاویر غیر اخلاقی و مستهجن سلامت روانی جوامع را در خطر قرار داده است . ( ژان استوترل ، 1998، 41 )
اتاق ها محل مناسبی برای ملاقات گفتگو با نوجوانان در سراسر جهان است اما سوء استفاده های زیادی از سوی افراد شیاد در این اتاق ها صورت می گیرد ، از جمله آنها می توانند به ارائه اطلاعات نادرست ، سوء استفاده از اطلاعات دیگران ، به دام انداختن نوجوانان و سوء‌استفاده از آنان از طریق برقراری ارتباط آنان و گذاشتن قرار ملاقات اشاره كرد .
در اینترنت مجازی در سطح بوده و از عمق برخوردار نیست این نوع ارتباط فاقد مشخصه های مانند مجاورت ، اثرگذاری و تبدیل اطلاعات درباره بافت اجتماعی است اینترنت می تواند در حالی كه انسان را از نظر الكترونیكی به هم پیوند می دهد از طریق ایجاد و توهم همبستگی با تكنولوژی به هم پیوند دهد از طریق ایجاد و توهم و با تكنولوژی اطلاعاتی ارتباط چهره با انسانهای دیگر را قطع كند و این امر باعث كاهش روابط انسانی و همبستگی خواهد شد .امروزه نقش اینترنت در زندگی اجتماعی و در عرصه های علمی و فنی اجتناب ناپذیر است و در برنامه ریزی توسعه ، اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصای ، جایگاه ویژه ای به فن آوری اطلاعات داده است . اینترنت موجب كاهش فاصله طبقاتی شده است.و در فضای مجازی پایگاه اجتماعی جدیدی به كاربران اعطا می كند ، و حتی تفاوت های جنسیتی را نیز كاهش می دهد . افزایش توانایی اعمال قدرت ، همگن سازی ، سلیقه ها نزدیكی خواستها و انتقادات افراد افزایش مشاركت اجتماعی ، گذراندن اوقات فراغت و ورود به مفاهیم جدید زندگی روزمره امكان برقراری ارتباط ، اطلاع از اخبارو رویدادهای جهان تبادل فرهنگی دستیابی به اطلاعات ، افزایش میزان آ گاهی عمومی و غیره و…. مزایای عمده كاركردهای قابل توجه گسترش استفاده از

3-4- روش های حل در hydrocode ها 25
3-5- AUTODYN.. 26
4- مروری بر کارهای گذشته. 31
4-1- مقدمه. 31
4-2- بررسی اثر انفجار در برخی منابع موجود. 31
4-2-1- موج شوک…. 32
4-2-2- فشار حباب… 34
4-2-3- اثر انفجار بر روی سازه ها 34
4-3– بالانس انرژی.. 37
4-4- معادلات تشابه. 37
5- مدلسازی مواد. 39
5-1- مقدمه. 39
5-2- آب… 39
5-2-1- معادله حالت چندجمله ای [23] 39
5-2-2- خواص آب… 40
5-3- مواد منفجره. 41
5-3-1- معادله حالت مواد منفجره. 41
5-3-2- تی ان تی.. 41
5-4- فولاد. 42
5-4-1- معادله حالت… 42
5-4-2- مدل ساختاری.. 43
6– مدل سازی یک بعدی و حساسیت شبکه. 46
6-1- مقدمه. 46
6-2- مدل 1 بعدی.. 46
6-2-1- هدف… 46
6-2-2- روش محاسبه نرخ کرنش در روش چند ماده ای.. 46
6-2-3- روش محاسبه فشار در روش اویلری.. 47
6-2-4- روش مدل سازی.. 47
6-2-5- نتایج.. 48
6-3– گرانروی مصنوعی. 51
6-3-1- بررسی اثر گرانروی مصنوعی بر پاسخ.. 55
7- مدل سازی دو بعدی و سه بعدی انفجار زیر آب… 61
7-1- بررسی انفجار در محیط  دو بعدی صفحه ای.. 61
7-1-1- مقدمه. 61
7-1-2- بررسی نگاشت از آزمایش گوه به فضای دو بعدی صفحه ای.. 61
7-1-3- حساسیت مش…. 61
7-1-4- مدل سازی.. 61
7-1-5- بررسی شرایط مرزی.. 63
7-1-6- بررسی نتایج مربوط به نگاشت… 66
7-2- بررسی انفجار در فضای سه بعدی.. 68
7-2-1- مقدمه. 68
7-2-2- مدل شبکه بندی شده. 69
7-2-3- مدل سازی.. 69
7-3- نتیجه گیری.. 72
8- مراجع.. 74
 
فهرست شكل‌ها
 
شکل ‏1‑1: برخی انواع تهدیدات زیر آب… 4
شکل ‏1‑2: ارتباط آسیب و بقا 4
شکل ‏1‑3 رابطه زمانی آسیب و مأموریت… 6
شکل ‏1‑4: تعریف فاکتور شوک…. 8
شکل ‏2‑1 شکل عمومی انفجار زیر آب… 12
شکل ‏2‑2: انفجار زیر آب در طول فرآیند انفجار [8] 13
شکل ‏2‑3: انفجار در زیر آب پس از تکمیل روند انفجار [8] 13
شکل ‏2‑4: پروفیل موج شوک اندازه گیری شده در فواصل متفاوت از منبع انفجار. 14
شکل ‏2‑5: بازتاب موج شوک در سطح آزاد. 15
شکل ‏2‑6: نوسانات حباب گاز. 16
شکل ‏2‑7: شکل معمول پالس حباب… 17
شکل ‏2‑8: مهاجرت حباب در مقایسه با حجم حباب… 18
شکل ‏2‑9: تعریف انفجار نزدیک و دور بر اساس پاسخ سازه و تغییر شکل آن. 18
شکل ‏3‑1: جایگاه مواد در المان های اویلری.. 27
شکل ‏4‑1: نتایج تست تجربی.. 35
شکل ‏4‑2: اثرات نرخ کرنش…. 36
شکل ‏6‑1: مدل یک بعدی گوه. 48
شکل ‏6‑2: محل گیج ها در گوه در AUTODYN.. 49
شکل ‏6‑3: ناپایداری از نوع ساعت شنی.. 54
شکل ‏6‑4: مقایسه تغییرات فشار حداکثر. 55
شکل ‏6‑5: تغییرات فشار حداکثر با مقادیر مختلف ویسکوزیته مربعی.. 56
شکل ‏6‑6 : اثرات تغییرات ویسکوزیته مصنوعی بر حداکثر فشار و مقایسه با نتایج تجربی.. 58
شکل ‏6‑7: طیف فشار نهایی در آزمایش گوه. 58
شکل ‏6‑8: تغییرات فشار با زمان برای سنجه های مختلف در آزمایش گوه. 59
شکل ‏7‑1: پیشروی موج شوک در آزمایش گوه برای انجام نگاشت… 62
شکل ‏7‑2: مکان گرافیکی سنجه ها 62
شکل ‏7‑3: میدان سرعت و فشار نگاشت شده. 63
شکل ‏7‑4: بازگشت جبهه فشاری از مرز منعکس کننده. 64
شکل ‏7‑5: شرط مرزی خروج جریان. 65
شکل ‏7‑6: شکل مرزی انتقالی.. 65
شکل ‏7‑7: مکان گرافیکی سنجه ها 66
شکل ‏7‑8: تاریخچه فشار. 67
شکل ‏7‑9: تاریخچه سرعت در سنجه های مختلف… 67
شکل ‏7‑10: فشار حداکثر در مرجع 9.. 68
شکل ‏7‑11: فضای اویلری انتخابی و ابعاد آن با توجه به اندازه سازه. 70
شکل ‏7‑12: مش بندی مورد استفاده در مرجع [13] 71
شکل ‏7‑13: فضای گازی ناشی از انفجار تی ان تی پس از نگاشت… 71
شکل ‏7‑14: کانتور فشار درست پس از نگاشت… 72

فهرست جدول‌ها
 
جدول ‏3‑1: مقایسه روش های حل در HYDROCODEهای رایج.. 22
جدول ‏3‑2: معدلات حالت و و معادلات ساختاری در Autodyn. 28
جدول ‏4‑1: نتایج تست… 35
جدول ‏5‑1: خواص آب مورد استفاده. 40
جدول ‏5‑2: خواص مربوط به معادله حالت تی ان تی.. 41
جدول ‏6‑1: مکان سنجه ها 49
جدول ‏6‑2: نتایج حداکثر فشار در سنجه ها kPa. 50
جدول ‏6‑3: حداکثر خطا در محاسبه فشار حداکثر (درصد) 50
جدول ‏6‑4: مقایسه مقادیر حداکثر فشار با نتایج فرمول های تجربی.. 51
جدول ‏6‑5: تغییرات فشار حداکثر با تغییر ویسکوزیته خطی.. 55
جدول ‏6‑6: تغییرات فشار حداکثر با مقادیر مختلف ویسکوزیته مربعی.. 56
جدول ‏6‑7: تغییرات فشار حداکثر با تغییرات ویسکوزیته مربعی kPa. 57
جدول ‏6‑8: اثر تغییرات همزمان ویسکوزیته مصنوعی خطی و مربعی kPa. 57
جدول ‏7‑1: مکان سنجه ها (mm) 62
جدول ‏7‑2: مختصات سنجه ها   66
جدول ‏7‑3:  مقایسه فشار حداکثر برای سنجه های مختلف kPa. 68
 
 

مقدمه
یکی از خواص مهم ترکیبات منفجره گرمای تشکیل این ترکیبات می­باشد ولی به دست آوردن گرمای تشکیل همه این ترکیبات در شرایط آزمایشگاهی به دلایل مختلف از جمله خطرات این آزمایش­ها ونیز ناپایداری بعضی ترکیبات و هزینه بالای آن­ها ممکن نیست. بنابراین می­توان از روش­های محاسباتی شیمی کوانتوم و نرم­افزارهای مناسب استفاده نمود.
 
 
فصل اول
مطالعه و بررسی روشهای محاسبات کوانتومی ترکیبات پر انرژی
 

1- تعریف ماده منفجره
ماده ­منفجره ترکیبی شیمیایی و یا مخلوطی مکانیکی است که در اثر جرقه، ضربه، حرارت و یا شعله در مدت کوتاهی تجزیه شده و مقدار زیادی گاز و حرارت تولید می­کند.
در تعریف دیگر برای مواد ­منفجره می­توان گفت: یک ماده منفجره به ماده یا مخلوطی از مواد گفته ­می­شود که خودش قادر است :
1- مقدار گاز تحت فشار بالا تولید کند.
2- قادر است این گاز را با سرعت زیاد و در شرایط معینی تولید کند که محیط اطراف در معرض یک تنش دینامیکی قرارداده شوند.
حال به تعریف انفجار می­پردازیم، انفجار یک واکنش اکسیداسیون و احیای سریع است که فشار و حجم زیادی از گازهای داغ را تولید می­کند. واکنش سوختن، مشابه واکنش انفجار می­باشد که یک ماده سوختنی با هوا می­سوزد و حجم زیادی از گازهای داغ را بوجود می­آورد. ولی اختلاف این دو واکنش شیمیایی، در سرعت آزاد­سازی محصولات احتراق می­باشد. واکنش­های انفجار سریع­اند، در­حالیکه واکنش­های سوختن کند پیش می­روند. قدرت انفجاری یک ماده منفجره به ساختمان ماده منفجره و وجود عوامل ناپایدار بستگی دارد. این گروه­ها که باعث ایجاد ناپایداری می­شوند، عبارتند از گروه­های نیترات، دی آزو، نیترو، آزید و پراکسید و….
این گروه­ها در یک ترکیب باعث افزایش سطح انرژی و ایجاد فشارهایی در داخل مولکول می­شوند. وقتی فشارهای داخلی در اثر محرکی حتی با انرژی کم افزایش یافت، پایدار ماندن ساختمان مولکول امکان ندارد و منجر به شکستن اکثر پیوندها و جدا شدن ناگهانی اجزا مولکول شده و گرمای زیادی آزاد می­شود، یعنی انفجار رخ می­دهد. در بعضی از مواد منفجره میزان ناپایداری مواد به­قدری زیاد است که بدون هیچ تحریکی واکنش تجزیه و شکست مولکول انجام می­گیرد.
 
 
 

1-1- طبقه بندی مواد منفجره
تقسیم­بندی مواد منفجره دارای تاریخچه­ای است که در طول زمان تغییر­کرده ­است.

1-1-1- طبقه­بندی مواد منفجره بر اساس نوع تركیب شیمیایی
در اولین تقسیم­بندی که صورت ­گرفته مواد منفجره را در 6 گروه جای دادند که این 6 گروه عبارتند از:
1- ترکیبات نیترو
2- استرهای نیتریک
3- نیترو آمین­ها
4- مشتقات اسید­کلریک و پرکلریک
5- آزیدها
6- پراکسیدها و ازوئیدها و غیره
نقص تقسیم­بندی فوق در دسته ششم است که انواعی از مواد نامعلوم را شامل­ می­شود. بعدها این تقسیم­بندی تکمیل ­شد و سعی ­کردند مواد منفجره را با توجه به عوامل

داشته و هم مشکل لایهلایه شدن نداشته باشد، ضرورت پیدا کرد.
FGMها مواد کامپوزیتی با ریزساختار ناهمگن میباشند، که خواص مکانیکی آنها بطور ملایم و پیوسـته از یـک
سطح به سطح دیگر جسم تغییر میکند. نوع رایج آن ترکیب پیوسـتهای از سـرامیک و فلـز مـیباشـد. ایـن مـواد از
اختلاط پودر فلز و سرامیک بدست میآیند. تغییر فلز و سرامیک از یک سطح به سطح دیگر کاملاً پیوسته میباشـد؛
به گونهای که یک سطح از جنس سرامیک خالص و یک سطح، فلز خالص است. بین دو سطح، ترکیب پیوسـتهای از

 

1-7 روش تحقیق………………………………………………………………………………………….. 6

1-8 روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………….. 6

1-9 تعریف واژه ها………………………………………………………………………………………… 7

فصل دوم: ادبیات و مستندات، چاچوب ها و مبانی، سابقه و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 9

2-2 مکان یابی…………………………………………………………………………………………….. 10

2-3 ویژگی های موثر بر مکان یابی……………………………………………………………….. 11

2-4 انواع مدل های مکان یابی به روش کیفی و کمی………………………………………. 11

2-4-1 مدل کیفی……………………………………………………………………………………….. 11

2-4-1-1 نمره دهی……………………………………………………………………………………….. 11

2-4-1-2 روش فازی……………………………………………………………………………………. 12

2-4-2 مدل کمی…………………………………………………………………………………………… 12

2-4-2-1 مدل های مکان یابی روی سطح………………………………………………………. 13

2-4-2-2 مدل های مکان یابی روی شبکه……………………………………………………… 13

2-5 انواع مراکز خدمات درمانی…………………………………………………………………….. 13

2-5-1 اراضی خدمات درمانی………………………………………………………………………. 13

2-5-2 سرانه کاربری درمانی………………………………………………………………………… 14

2-6 بیمارستان…………………………………………………………………………………………… 15

2-6-1 مکان یابی بیمارستان……………………………………………………………………. 15

2-6-2 ویژگی های موثر در انتخاب مکان بیمارستان………………………………………. 15

2-7 معیارهای مکان یابی بیمارستان……………………………………………………………… 17

2-7-1 نزدیکی به مراکز مسکونی………………………………………………………………….. 17

2-7-2 فاصله از مراکز صنعتی……………………………………………………………………. 18

2-7-3 فضاهای سبز…………………………………………………………………………………. 18

2-8 روش های تعیین اولویت گزینه ها……………………………………………………… 18

2-8-1 روش ترکیب خطی وزنی (WLC)………………………………………………. 18

2-8-2 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)………………………………………………… 19

2-8-2-1 چارچوب مفهومی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی…………………………… 19

2-8-2-2 ساختن سلسله مراتبی……………………………………………………………….. 19

2-9 روش AHP……………………………………………………………………………………….

فصل سوم: روش تحقیق

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………….. 23

3-2 موقعیت جغرافیایی اردبیل…………………………………………………………….. 23

3-3 ویژگی های جغرافیایی…………………………………………………………………… 24

3-4 تاریخچه شهر اردبیل………………………………………………………………………. 25

3-5 ساختار جمعیتی و اجتماعی اردبیل………………………………………………….. 26

3-5-1 جمعیت شهری اردبیل…………………………………………………………………… 26

3-5-2 تعداد خانوار در شهر اردبیل……………………………………………………………… 26

3-5-3 بعد خانوار در شهر اردبیل………………………………………………………………. 27

3-6 کاربری زمین شهری………………………………………………………………….. 27

3-6-1 وضعیت نظام کاربری اراضی اردبیل……………………………………………….. 29

3-6-1-1 دسترسی به خدمات درمانی………………………………………………… 30

3-6-1-2 کاربری تجاری……………………………………………………………………….. 31

3-6-1-3 کاربری آموزشی………………………………………………………………………… 31

3-6-1-4 کاربری ورزشی…………………………………………………………………………. 32

3-7 وضعیت کالبدی زیر ساخت ها و خدمات موجود………………………………. 32

3-7-1 برخورداری از شبکه آب و فاضلاب……………………………………………….. 32

3-7-2 برخورداری از شبکه تلفن و مخابرات……………………………………………… 33

3-7-3 برخورداری از شبکه برق……………………………………………………………. 33

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل و بیان نتایج حاصله از تحقیق

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………….. 35

 

4-2 تعریف معیارها و تهیه لایه های مورد نظر…………………………………………. 35

4-3 طبقه بندی مجدد داده ها…………………………………………………………….. 36

4-3-1 نزدیکی به مراکز مسکونی…………………………………………………………… 37

4-3-2  دسترسی به شبکه های ارتباطی اصلی………………………………………….. 38

4-3-3 نزدیکی به فضای سبز شهری……………………………………………………….. 41

4-3-4 فاصله از کارگاه های صنعتی………………………………………………………. 43

4-3-5 فاصله از مراکز بیمارستانی موجود………………………………………………. 44

4-3-6 فاصله از رودخانه………………………………………………………………………… 46

4-3-7 نقشه کاربری اراضی شهری……………………………………………………… 48

4-4 روش AHP………………………………………………………………………

4-5 همپوشانی (Overlay) کردن لایه های اطلاعاتی با استفاده از GIS………..

فصل پنجم: بحث و تفسیر و نتیجه گیر و جمع بندی

5-1 نتیجه گیری………………………………………………………………………………. 58

5-2 پاسخ به سوالات تحقیق………………………………………………………………. 59

5-3 پیشنهادات……………………………………………………………………………………. 60

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………. 63

چکیده:

موضوع دسترسی به خدمات شهری از جمله مسائل مهمی است كه ابعاد گوناگون امور شهری را تحت تأثیر قرار می دهد. خدمات بهداشتی- درمانی نمونه ای از این دسته است كه الزام در دسترسی مناسب به آن ها برای تمامی افراد ضروری می باشد. تصمیم گیری برای مكانیابی مراكز خدمات بهداشتی – درمانی از جمله بیمارستان  نه تنها از نظر نحوه ارائه خدمات و تحمیل هزینه ها به استفاده كنندگان حائز اهمیت است بلكه خود در توسعه شهر و تعیین الگوی توزیع مكانی تقاضا برای سكونت تأثیر قابل ملاحظه ای دارد. در این مطالعه، هدف عمده سنجش میزان كمبود بیمارستان ها در سطح شهر اردبیل، چگونگی توزیع جغرافیایی و مكانیابی بهینه این مراكز با توجه به استانداردها و ضوابط علمی بوده است. سپس با بهره گیری از امكانات سامانه اطلاعات جغرافیایی و تجزیه و تحلیل داده­ها و در نهایت با بهره گیری از شاخص همپوشانی برای مكانیابی بهینه فضاهای شهری به منظور احداث بیمارستان در این شهر اقدام شد. در این پژوهش داده های مكانی از روی نقشه های رقومی تهیه و داده های توصیفی نیز با استفاده از آمار و پژوهش های کتابخانه ای جمع آوری گردید. سپس برای هر یك از عوامل تأثیرگذار در مكانیابی بیمارستان، لایه های مرتبطه (مراکز مسکونی، فضای سبز، شبکه ارتباطی، کاربری اراضی، فاصله از مراکز صنعتی، فاصله از مراکز بیمارستانی موجود، فاصله از رودخانه) تهیه  شد و در هر لایه حریم كاربری ها مشخص گردید؛ سپس با توجه به میزان تأثیر هر یك از معیارها و مقایسات زوجی به روش  AHP و به کمک نرم افزار Expert choice وزن لایه ها محاسبه شد، نهایتاً با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های شهر اردبیل  برای انتخاب مكان مناسب احداث بیمارستان  در 4 دسته از عالی تا  ضعیف تقسیم بندی گردید. نتایج حاصله نشان می دهند كه توزیع فعلی بیمارستان در منطقه مورد مطالعه متناسب با توزیع جمعیت نیست وبیشتر بیمارستان ها  در قسمتهای مركزی شهر متمركز هستند. ضمناً مكان های تعیین شده برای بیمارستان، از نظرزمان دسترسی برای شهروندان مناسب می باشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

شهرنشینی روندی مثبت است و شهرها موتور توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند. لیکن در شهرهای کنونی کیفیت زندگی شهری از نظر آسایش، ایمنی و زیبایی با افت شدید رو به رو گردیده است. متاسفانه برنامه ریزی شهری معاصر نه تنها نتوانسته است بر این مشکلات فائق آید بلکه گاهی خود به تشدید آن ها کمک کرده است(کریمی،1385).  

در دهه اخیر به ویژه با توجه به هزینه های بالای خدمات پزشکی ناشی از توسعه و تکامل تکنولوژی پزشکی و نیز مشکلاتی که از نظر تامین مالی این هزینه ها برای اغلب دولت ها فراهم بوده است، سیاست گذاران و دولتمردان پذیرفته اند که بهداشت و درمان یک مسئله اجتماعی صرف نبوده و باید جنبه های اقتصادی نیز مورد توجه و بررسی قرار گیرد. لازم به ذکر است که در کشور ایران بیش از 5 درصد تولید ناخالص داخلی و 5 تا 10 درصد هزینه های دولت به این بخش اختصاص یافته است(فرح آبادی و همکاران،1389).

پایان نامه های دانلودی رشته صنایع غذایی
دانلود رایگان متن کامل پایان نامه ارشد: ارزشیابی ویژگیهای فیزیكوشیمیایی هسته عناب (عناب اصفهان)
دانلود پایان نامه ارشد : بررسی اثرکربوکسی متیل سلولز و بتا گلوکان بر خصوصیات حسی و شیمیایی ناگت میگویفراسودمند
دانلود پایان نامه ارشد:بررسی اثر جاشیر بر خصوصیات فیزیك وشیمیایی و ارزیابی حسی و میكروبی ماست پروبیوتیك
دانلود پایان نامه : پایدارسازی امولسیون های روغن در آب با استفاده از کمپلکس سدیم کازئینات و صمغ کتیرا
پایان نامه : بررسی تاثیر عصاره موسیر و زردچوبه و ترکیب آنها بر مدت ماندگاری خمیر ماهی کپور در شرایط انجماد 18- درجه سانتی گراد
دانلود پایان نامه ارشد:بررسی امکان تولید ماست پروبیوتیک غنی شده با پودر مالت
پایان نامه ارشد:مدل­سازی عوامل موثر بر تخمیر سرکه خارک تحت تیمار آغازگر استیکی غالب در آن
دانلود پایان نامه ارشد: بررسی روش های مختلف استخراج حلالی (اتانول، آب، اتانول-آب) عصاره گیاه هلپه بر پایداری روغن کانولا در طی سرخ کردن عمیق
دانلود پایان نامه : بررسی روش­های مختلف استخراج حلالی (اتانول، آب، اتانول-آب) عصاره گیاه هلپه بر پایداری روغن کانولا در طی انبارداری
دانلود پایان نامه ارشد:استخراج واندازه گیری همزمان فلزات سنگین سرب و کادمیوم و روی در برنج
دانلود پایان نامه:بررسی اثر پخت و زمان نگهداری بر میزان نمک های نیترات، نیتریت و آسکوربات برخی سبزیجات
دانلود پایان نامه ارشد:بررسی اثر رزماری تازه و عصارهآن بر ماندگاری گوشت شتر طی نگهداری در یخچال
دانلود پایان نامه:بررسی اثر عسل و زنجبیل در بهبود ویژگی های فیزیک وشیمیایی و حسی خامه و مقایسه آن با خامه معمولی
دانلود پایان نامه ارشد:بررسی و مقایسه میزان ظرفیت نگهداری آب و ماندگاری گوشت مرغ با شترمرغ
دانلود پایان نامه:بررسی استفاده از عصاره و بیومس قارچ تریکودرما بعنوان نگه دارنده زیستی و مقایسه آن با نیترات بعنوان نگه دارنده مرسوم
دانلود پایان نامه ارشد:بررسی بار میکروبی غذاهای بیمارستانی (قبل و بعد از پخت)
پایان نامه ارشد:استخراج واندازه گیری همزمان فلزات سنگین سرب و کادمیوم و روی در برنج
دانلود پایان نامه ارشد:بررسی استفاده از عصاره و بیومس قارچ تریکودرما بعنوان نگه دارنده زیستی و مقایسه آن با نیترات بعنوان نگه دارنده مرسوم
دانلود پایان نامه ارشد:: بررسی روش های مختلف استخراج حلالی (اتانول، آب، اتانول-آب) عصاره گیاه هلپه بر پایداری روغن کانولا در طی سرخ کردن عمیق
دانلود پایان نامه ارشد : شناسایی رتبه‌بندی توانمند سازی صنعت توریسم مطالعه موردی کلانشهر تبریز
دانلود پایان نامه ارشد: بررسی امکان تولید ماست پروبیوتیک غنی شده با پودر مالت
دانلود پایان نامه ارشد : بررسی اثر شرایط و زمان نگهداری سبزیجات منجمد بر میزان نمک های نیترات، نیتریت
پایان نامه ارشد: بررسی اثر پخت و زمان نگهداری بر میزان نمک‌های نیترات، نیتریت و آسکوربات سبزیجات غده‌ای
دانلود رایگان متن کامل پایان نامه ارشد: ارزشیابی ویژگیهای فیزیكوشیمیایی هسته عناب (عناب اصفهان)
پایان نامه کارشناسی ارشد: ارزیابی آزمایشگاهی ترکیبات و اثرات آنتی اکسیدانی اسانس تجاری دارچین
پایان نامه ارشد: استفاده از صمغ فارسی به منظور   کاهش جذب روغن ناگت مرغ سرخ شده و بهینه سازی فرآیند
پایان نامه: بررسی اثر افزودن هیدروکلوئیدها بر ویژگی های کیفی برگر گیاهی طی ماندگاری
دانلود پایان نامه ارشد : تولید ماست فراسودمند با افزودن جوانه گندم
دانلود پایان نامه ارشد : طراحی بسته‌بندی برای بهبود ماندگاری مغز گردوی تازه
پایان نامه: بررسی اثر نانو اکسید روی بر معادلات جذب تعادلی، خواص مکانیکی، فیزیکوشیمیایی و پارامترهای معادلات رشد میکروبی فیلم تهیه شده از قدومه شیرازی
پایان نامه ارشد: بررسی امکان اتصال آفلاتوکسین M1 به لاکتوباسیلوس رامنوس GG و بیفیدوباکتریوم لاکتیس BB12 در بستنی
پایان نامه: بررسی اثر روش های حرارت دهی و نگهداری سرد برخی سبزیجات بر میزان نمک های نیترات و نیتریت و آسکوربات
پایان نامه: بررسی اثر نانو دی اکسید تیتانیوم بر خواص فیزیکو شیمیایی، عبوردهی و معادلات رشد میکروبی باکتری اشریشیا کلی بر بستر ترکیبی پلی ساکارید سویا(SSPS) و نشاسته کاساوا
دانلود پایان نامه ارشد: بررسی اثر پلی ساکارید سویای محلول در آب (SSPS) بر خواص اساسی فیلم نشاسته ساگو
پایان نامه: بررسی خصوصیات فیزیکی ، شیمیایی و حسی حلوای آرد گندم و مطالعه اثر کیفیت گلوتن آرد در بافت آن
دانلود پایان نامه ارشد: بررسی خواص فیزیکی فیلم نانو کامپوزیت پلی لاکتیک اسید/نقره و تاثیرآن بر سینتیک رشد باکتری اشریشیا کلی
پایان نامه ارشد: بررسی تاثیر برخی از هیدروکلوئیدها بر پایداری و خواص رئولوژیکی و حسی دوغ با استفاده از روش سطح پاسخ (RSM)
پایان نامه ارشد: بررسی و مقایسه سویه های تجاری مخمر نانوایی برای افزایش کیفیت و ماندگاری نان صنعتی
دانلود پایان نامه ارشد: بهینه سازی مصرف عصاره‌ی متانولی برگ گیاه گلرنگ توسط دستگاه اولتراسوند به روش سطح پاسخ
پایان نامه: تاثیر ترکیبی صمغ کتیرا، امولسیفایرهای سدیم استئاروئیل لاکتیلات(SSL)و گلیسرول منو استئارات(GMS)بر ویژگی های رئولوژیکی خمیر و کیفیت نان بربری
پایان نامه: تاثیرشرایط و روشهای مختلف خشک کردن برویژگی های آنتی اکسیدانی و میزان ترکیبات فنلی برگزیتون
پایان نامه: مدل سازی درصد چربی جامد و نقطه ذوب مخلوط‌های دو جزیی پالم اولئین کاملاً هیدروژنه و روغن سویای اینتراستریفیه شده به روش شیمیایی
پایان نامه: مطالعه تجربی امکان اتصال آفلاتوکسین 1M به باکتریهای بیفیدو باكتر بیفیدوم ، استرپتوكوكوس ترموفیلوس و لاكتو باسیلوس بولگاریكوس در دوغ پروبیوتیک بدون چربی
پایان نامه ارشد: بررسی میزان بقاء لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7 ریزپوشانی شده توسط صمغ فارسی در ماست و در شرایط شبیه‌ سازی شده گوارشی
پایان نامه ارشد: تاثیر دماهای متفاوت نگهداری برروی ترکیبات موثر در رایحه پنیر UF ایرانی
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد:بررسی، تعیین اثر آنتی باکتریال عصاره پوست لیموترش برمیکروارگانیسم های موجود در مواد غذایی
پایان نامه ارشد: مطالعه تخمیر و نیم پخت کردن و نگهداری نان سنگک به صورت منجمد و غیر منجمد
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد:ارزیابی خصوصیات زراعی و محتوای اسانس تولیدی در نعناع
دانلود پایان نامه :بررسی تأثیر ترکیبی بسته‌بندی با اتمسفر تعدیل‌شده با اسانس‌های گیاهی بر کیفیت انبارداری میوه
دانلود پایان نامه:تاثیر پوشش خوراکی کنسانتره پروتئین آب پنیر با عصاره مرزه بر فعالیت اکسایشی و قارچی در مغز بادام زمینی
دانلود پایان نامه کارشناسی ارشد:استخراج پروتئین از کنجاله آفتابگردان و بررسی ویژگی‌های عملکردی آن